TÁC ĐỘNG CƠ CHẾ ĐIỀU HÀNH LÃI SUẤT CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC ĐẾN THANH KHOẢN CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
     

NGUYN TH TRÀ MY

TỄCăNGăCăCH IU HÀNH LÃI SUT CA
NGỂNăHĨNGăNHĨăNCăN THANH KHON CÁC
NGỂNăHĨNGăTHNGăMI VIT NAM


LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP.H CHệăMINH,ăNMă2012.
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
     

NGUYN TH TRÀ MY

TỄCăNGăCăCH IU HÀNH LÃI SUT CA
NGỂNăHĨNGăNHĨăNC N THANH KHON CÁC
NGỂNăHĨNGăTHNGăMI VIT NAM.

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. PHMăVNăNNG

TP.H CHệăMINH,ăNMă2012.

LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan đ tài “Tácă đngă că ch điu hành lãi sut ca Ngân
hƠngăNhƠăncăđn thanh khon các Ngân hàng Thngămi VităNam” này là
công trình nghiên cu riêng ca tôi, đng thi có s góp ý, hng dn ca PGS. TS.
Phm Vn Nng.

Các s liu đc s dng trong lun vn hoàn toàn trung thc, chính xác và
có ngun gc rõ ràng.



Tp. H Chí Minh, ngày 20 tháng 11 nm 2012
Ngi vit



Nguyn Th Trà My







DANH MC T VIT TT
ACB Ngân hàng Thng mi c phn Á Châu

ABB Ngân hàng Thng mi c phn An Bình
AGRB Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
BASEL Hip c vn Basel
BIDV Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam
CAR T l an toàn vn
CSTT Chính sách tin t
CTG Ngân hàng Công thng Vit Nam ( Vietinbank)
CPI Ch s giá tiêu dùng
DCB Ngân hàng Thng mi c phn i Dng (Oceanbank)
DTBB D tr bt buc
EIB Ngân hàng Thng mi c phn xut nhp khu (Eximbank)
FED Cc d tr Liên Bang M
FFR Lãi sut qu d tr liên bang M
GDP Tc đ tng trng kinh t
HDB Ngân hàng Thng mi c phn Phát trin Nhà TP. H Chí Minh
HBB Ngân hàng Thng mi c phn nhà Hà Ni (Habubank)
KLB Ngân hàng Thng mi c phn Kiên Long (Kienlongbank)

LDR T l cp tín dng t ngun vn huy đng
LNH Liên ngân hàng
LSCB Lãi sut c bn
LSTT Lãi sut tha thun
MBB Ngân hàng Thng mi c phn Quân đi
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng Thng mi
NHTMCP Ngân hàng Thng mi c phn
NHTW Ngân hàng Trung ng
NVB Ngân hàng Thng mi c phn Nam Vit
OMO Nghip v Th trung m
SEABANK Ngân hàng Thng mi c phn ông Nam Á

TCB Ngân hàng Thng mi c phn K thng Vit Nam
TCTD T chc tín dng
VAB Ngân hàng Thng mi c phn Vit Á
VIB Ngân hàng Thng mi c phn Quc t
VCB Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng ( Vietcombank)
VPbank Ngân hàng Thng mi c phn Vit Nam Thnh Vng
WEB Ngân hàng Thng mi c phn Phng Tây ( Westernbank)

DANH MC BNG BIU
Bng 1.1. Din bin lãi sut chit khu và lãi sut qu d tr liên bang M t 2007 đn
nay
Bng 2.1. Din bin cuc đua lưi sut huy đng nm 2008
Bng 2.2. Din bin cuc đua lưi sut nm 2010
Bng 2.3. Din bin cuc đua lưi sut nm 2011
Bng 2.4. Chênh lch lãi sut huy đng bình quân và lãi sut cho vay bình quân ca các
NHTM t 2007 đn 2011
Bng 2.5. T l huy đng vn t khách hàng/ Tng ngun vn huy đng
Bng 2.6. T l vay LNH/ Gi LNH và t trng huy đng vn trên th trng 2/ Tng
tài sn ca các NHTM t nm 2008-2011
Bng 2.7.Tc đ tng trng tài sn và t l n/ Tng tài sn ca các NHTM t 2008
đn nay
Bng 2.8.T l LDR trung bình toàn h thng Ngân hàng Vit Nam (2007- T6/2012)

Bng 2.9. T l cho vay KH/ Huy đng KH ca các NHTM t 2007-2011

DANH MCăSă,ă TH
S đ 1.1. C ch truyn dn ca c ch điu hành lãi sut ca NHTW đn thanh khon
ca các NHTM
S đ 2.1. C ch điu hành lưi sut ca NHNN t nm 2007 đn nay
 th 2.1. Din bin các mc lưi sut điu hành ca NHNN t nm 2007 đn tháng
6/2012
 th 2.2. Din bin lưi sut huy đng bình quân và lưi sut cho vay bình quân ca các
NHTM t nm 2007 đn nay.
 th 2.3. Din bin lưi sut liên ngân hàng t nm 2008 đn nay
 th 2.4. Din bin lưi sut cho vay bình quân ca các NHTM t nm 2007 đn nay
trong mi quan h vi các mc lưi sut điu hành
 th 2.5. C cu huy đng và cho vay theo k hn ca mt s NHTM nm 2011
 th 2.6. Tc đ tng trng huy đng và tng trng cho vay ca h thng NHTM
trong mi quan h vi CPI, GDP, M2
 th 2.7. T l n xu toàn ngành ngân hàng t nm 2007 đn tháng 6/2012
 th 2.8. T l n xu ca mt s NHTM t 2009-2011





MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Danh mc t vit tt
Danh mc bng biu
Danh mcăsăđ,ăđ th
Mc lc
Li m đu
CHNGă 1: LÝ LUN CHUNG V Că CH IU HÀNH LÃI SUT

CAăNGỂNăHĨNGăTRUNGăNGăVĨăTHANHăKHON NGÂN HÀNG
THNGăMI
1.1. Lãi sutăvƠăcăch điu hành lãi sut caăNgơnăhƠngăTrungăngă 1
1.1.1. Khái nim và phân loi lãi sut. 1
1.1.2. Th nào là c ch điu hành lãi sut ca NHTW 2
1.1.3. Các nhân t nh hng đn c ch điu hành lãi sut ca NHTW 4
1.1.4. Mc tiêu và vai trò ca c ch điu hành lãi sut ca NHTW 5
1.1.5. Phân loi c ch điu hành lãi sut 8
1.2. Thanh khon ca Ngân hàng Thngămi 9
1.2.1. Khái nêm v thanh khon 9
1.2.2. Cung và cu thanh khon 10

1.2.3. ánh giá trng thái thanh khon 10
1.2.4. Các nhân t tác đng đn tính thanh khon ca NHTM 12
1.2.5. Cách xác đnh nhu cu thanh khon ca NHTM 14
1.3. Căch truyn dn tin t t căch điu hành lãi sut ca NHTW đn
thanh khon ca các NHTM 19
1.4. Tìm hiu v că ch điu hành lãi sut ca Cc d tr liên bang M
(FED)- Bài hc kinh nghim sau khng hang kinh t 20
1.4.1. C ch điu hành lãi sut ca NHTW M 20
1.4.2. Bài hc kinh nghim t cách điu hành lãi sut ca FED 23
CHNGă2:ăTỄCăNGăCăCHăIUăHĨNHăLĩIăSUTăCAăNGỂNă
HĨNGăNHĨăNCăNăTHANHăKHANăCỄCăNGỂNăHĨNGăTHNGăă
MIăVITăNAM
2.1. BiăcnhăkinhătăvămôăvƠăcăchăđiuăhƠnhălƣiăsutăcaăNgơnăhƠngăNhà
ncăVităNamăgiaiăđon tănmă2007ăchoăđnănay 26
2.2. PhơnătíchătácăđngăcăchăđiuăhƠnhălƣiăsutăcaăNgơnăhƠngăNhƠăncă
đnăthanhăkhon các NgơnăhƠngăThngămi giaiăđonătănm 2007ăchoăđnă
nay 28
2.2.1.Din bin lưi sut trên th trng giai đon t nm 2007 cho đn nay

- 29
2.2.1.1. Din bin lưi sut huy đng trên th trng 1 29
2.2.1.2. Din bin lãi sut huy đng trên th trng 2 34
2.2.2. Din bin lãi sut cho vay trên th trng 35
2.2.3. Tình hình thanh khon ca các NHTM Vit Nam t nm 2007 đn nay

37
2.2.3.1 Tình hình huy đng vn 38
2.2.3.2 Tình hình cho vay 42
2.2.3.3 T l cp tín dng t ngun vn huy đng 47
2.3. ánhăgiáăchungătácăđngăcăchăđiuăhƠnhălƣiăsutăcaăNHNNătănmă
2007ăđnănay 49
2.3.1. Mt tích cc 49
2.3.2. Mt hn ch 53
2.3.3. Nguyên nhân tn ti 59
2.3.3.1. Nhóm nguyên nhân xut phát t bi cnh kinh t v mô và c ch
điu hành, giám sát ca NHNN 59
2.3.3.2. Nhóm nguyên nhân ni ti t phía các NHTM 63
CHNGă3: GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQUăCăCHăIUăHĨNHă
LĩIă SUTă CAă NHNNă VĨă NNGă LCă QUNă TRă THANHă KHONă
CAăNHTMăVITăNAM
3.1. nhăhngăđiu hành Chính sách tin t ca NHNN VităNamăđnănmă
2020 66
3.2. nhăhng la chnăc ch điu hành lãi sut ca NHNN Vit Nam
69
3.3. Gii pháp nâng cao hiu qu căch điu hành lãi sut ca NHNN Vit
Nam 71
3.4. Nhóm giiăphápăđi vi NHTM 84
KT LUN

TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1 : Din bin lãi sut chit khu và lãi sut qu d tr liên bang M
t 2007 đn nay
PH LC 2 : C ch điu hành lãi sut ca NHNN giai đon t nm 2007 đn
nay
PH LC 3 : Din bin lãi sut trên th trng huy đng vn t dân c và các t
chc kinh t t nm 2007 đn nay
PH LC 4 : Th phn huy đng vn ca các NHTM đc kho sát















LI M U
1. Lý do chnăđ tài:
Nh chúng ta đư bit, lãi sut là mt trong nhng công c ca chính sách tin t
đư và đang đc nhiu nhà nghiên cu kinh t quan tâm và đc nhiu quc gia s dng
nh mt công c hu hiu đ điu tit nn kinh t. ng thi, đây cng đc coi là mt
công c nhy cm nht và là vn đ nóng bng, thu hút đc nhiu s quan tâm ca các
t chc kinh t, các cá nhân trong xã hi. Chính vì l đó, lưi sut là mt trong nhng bin

s đc theo dõi mt cách cht ch. Trong tng thi k nht đnh, vic tìm ra và thc
hin mt c ch điu hành lãi sut phù hp là vô cùng phc tp và vai trò quyt đnh đó
thuc v NHTW. Cùng vi s thay đi và phát trin không ngng ca nn kinh t, chính
sách lãi sut ca Ngân hàng Nhà nc (NHNN) Vit Nam cng đư thay đi theo hng
t do hóa, phù hp vi điu kin kinh t - xã hi trong nc, mc đ hi nhp vi th
trng khu vc và th gii, đáp ng yêu cu ci cách h thng ngân hàng đ góp phn
phát trin chiu sâu th trng tài chính trong nc, thúc đy tng trng kinh t, n đnh
giá tr đi ni và đi ngoi ca đng Vit Nam. Trong thi gian va qua, di tác đng
ca cuc khng hong kinh t tài chính toàn cu và s leo thang ca cuc khng hong
n công châu Âu, ngành tài chính nói chung và hot đng ca ngành ngân hàng nói riêng
đang phi đi mt vi nhiu khó khn và thách thc. Trc tình hình đó, NHNN Vit
Nam đư có nhng đng thái điu chnh c ch điu hành lãi sut ca mình trong tng giai
đon c th nhm cng c sc mnh cho toàn h thng các Ngân hàng Thng mi vt
qua giai đon khng hong. Nhng đng thái đó đư to ra nhng tác đng nht đnh đn
hot đng kinh doanh ca các Ngân hàng Thng mi nói chung và hot đng thanh
khon nói riêng. Bên cnh nhng tác đng tích cc, vn còn nhng bt cp trong c ch
điu hành lãi sut ca NHNN góp phn dn đn tình trng chy đua lưi sut, mt cân đi
thanh khon, … din ra ph bin trong thi gian va qua đư tr thành bài toán khó mà
NHNN vn đang trong quá trình tìm ra li gii cui cùng. Chính vì vy, tôi đư quyt đnh

la chn đ tài “Tácăđngăcăch điu hành lãi sut caăNgơnăhƠngăNhƠăncăđn
thanh khon các NgơnăhƠngăThngămi Vit Nam” làm đ tài nghiên cu ca mình
vi mong mun tìm hiu sâu hn v c ch điu hành lãi sut ca NHNN Vit Nam cng
nh nhng tác đng ca nó đn tình hình thanh khon ca các NHTM trong thi gian
va qua, t đó đa ra các gii pháp góp phn nâng cao hiu qu c ch điu hành lãi sut
ca NHNN và khc phc tình trng thanh khon khó khn cho các NHTM hin nay.
2. Mc tiêu nghiên cu:  tài đc nghiên cu nhm hng đn các mc tiêu sau:
- Tng quan v c ch điu hành lãi sut ca NHNN Vit Nam trong vòng 5 nm tr li
là giai đon nn kinh t gp nhiu khó khn, bt n.
- Phân tích, đánh giá các mt tích cc, hn ch ca s tác đng c ch điu hành lãi sut

ca NHNN đn thanh khon ca các NHTM.
- Tìm hiu các nguyên nhân còn tn ti đ đa ra các gii pháp góp phn hoàn thin c
ch điu hành lãi sut ca NHNN Vit Nam cng nh nâng cao nng lc qun tr thanh
khon ca NHTM trong quá trình hi nhp.
3. Phng pháp lun và ngun thông tin:
Bài vit s dng phng pháp nghiên cu đnh tính, kt hp gia nghiên cu
thng kê, so sánh, tng hp đ phân tích tác đng c ch điu hành lãi sut ca NHNN
đn tình hình thanh khon ca các NHTM. Nghiên cu này s dng ngun s liu th
cp đc thu thp t các NHTM trong nc, báo cáo thng niên ca NHNN và mt s
báo cáo ngành ngân hàng do các t chc tài chính trong nc tng hp. Bên cnh đó,
ngun thông tin thu thp t các phng tin thông tin đi chúng, các trang báo đin t
cng đư h tr rt nhiu cho bài nghiên cu trong bi cnh ngun thông tin cung cp t
phía NHNN và h thng NHTM còn nhiu hn ch.


4.ăi tng và phm vi nghiên cu :  tài tp trung vào vic phân tích tác đng
ca c ch điu hành lãi sut đng ni t (VND) ca NHNN đn tình hình thanh khon
ca các NHTM trong nc t nm 2007 đn nay (s liu đc tng hp t nm 2007 đn
ht QuỦ 2 nm 2012) vi s lng ngân hàng kho sát đc chia thành 2 nhóm c th
nh sau:
STT
Nhóm ngân hàng dnăđu
STT
Nhóm ngân hàng va và nh
1

Ngân hàng Thng mi c phn Á Châu
9
Ngân hàng Thng mi c phn An Bình
2

Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam
10
Ngân hàng Thng mi c phn i
Dng (Oceanbank)
3
Ngân hàng u t và phát trin Vit
Nam
11
Ngân hàng Thng mi c phn Phát
trin Nhà TP. H Chí Minh
4
Ngân hàng Công thng Vit Nam
( Vietinbank)
12
Ngân hàng Thng mi c phn nhà Hà
Ni ( Habubank)

5
Ngân hàng Thng mi c phn xut
nhp khu (Eximbank)
13
Ngân hàng Thng mi c phn Kiên
Long

6
Ngân hàng Thng mi c phn Quân
đi
14

Ngân hàng Thng mi c phn Nam
Vit
7
Ngân hàng Thng mi c phn K
thng Vit Nam

15
Ngân hàng Thng mi c phn Vit Á

8
Ngân hàng Thng mi c phn Ngai
thng ( Vietcombank)
16

Ngân hàng Thng mi c phn Phng
Tây ( Westernbank)

Ghi chú: Hip vào SHB, trong phm vi bài vit thc hin
phân tích s liu cn h
Vic chn la các ngân hàng kho sát da trên nguyên tc: có ngun thông tin minh bch
nh báo cáo tài chính, báo cáo thng niên; mang tính đi din không mang nhng tính
cht cá bit .
5. Kt cu lunăvn :
Ngoài phn m đu và phn kt lun, lun vn gm 3 chng:
Chngă1: Lý lun chung v c ch điu hành lãi sut ca Ngân hàng Trung ng và
thanh khon Ngân hàng Thng mi.
Chngă 2: Tác đng c ch điu hành lãi sut ca Ngân hàng Nhà nc đn thanh
khon các Ngân hàng Thng mi Vit Nam.
Chngă3: Gii pháp nâng cao hiu qu c ch điu hành lãi sut ca Ngân hàng Nhà
nc và nng lc qun tr thanh khon ca Ngân hàng Thng mi Vit Nam.

1

CHNGă1
LÝ LUN CHUNG V CăCH IU HÀNH LÃI SUT CA NGÂN HÀNG
TRUNGăNG VÀ THANH KHONăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
Ngày nay, tt c các quc gia trên th gii dù ln hay nh đu có mt NHTW đm
nhn vai trò quan trng trong vic thc hin qun lỦ Nhà nc trên lnh vc tin t - tín
dng - ngân hàng.  hoàn thành tt vai trò đó, NHTW mi quc gia s s dng nhng
công c điu hành khác nhau, trong đó lưi sut là mt công c điu hành đc NHTW
các nc s dng khá ph bin. Trong phm vi ca đ tài, chúng ta s tp trung nghiên
cu v c ch điu hành lãi sut ca NHTW nói chung và c ch điu hành lãi sut ca
NHNN Vit Nam nói riêng.
1.1. Lãi sutăvƠăcăch điu hành lãi sut caăNgơnăhƠngăTrungăng
1.1.1. Khái nim và phân loi lãi sut
Lãi sut là giá c ca quyn s dng vn, lãi sut cao hay thp do quan h gia
cung và cu vn quyt đnh. Vic thay đi lãi sut s kéo theo s bin đi ca chi phí tín
dng, t đó tác đng đn vic thu hp hay m rng khi lng tín dng trong nn kinh
t. Chính vì l đó, lưi sut đc s dng vi vai trò là mt công c điu hành ca chính
sách tin t quc gia.
Trong phm vi nghiên cu ca đ tài, cn c theo tính cht ca khon vay, lãi sut đc

xem xét và phân chia thành các loi nh sau :
 Lãi sut huy đng: là lãi sut Ngân hàng Thng mi tr cho các khon tin gi
vào ngân hàng.
 Lãi sut cho vay: là lãi sut mà ngi đi vay phi tr cho ngân hàng khi đi vay t
ngân hàng.
2

 Lãi sut chit khu, tái chit khu: áp dng khi NHTW cho các ngân hàng trung
gian vay di hình thc chit khu li các thng phiu hoc các giy t có giá ngn hn
cha đn hn thanh toán ca các ngân hàng này.
 Lãi sut tái cp vn: là lãi sut đc s dng trong trng hp NHTW tái cp vn
cho các NHTM. Trong đó, tái cp vn là hình thc cp tín dng ca NHTW đi vi các
NHTM. Khi NHTW điu chnh tng, gim lãi sut tái cp vn phù hp vi mc tiêu tht
cht hay m rng chính sách tin t s có tác đng làm gim hay tng lng tin trong
lu thông.
 Lãi sut liên ngân hàng: là lãi sut mà các ngân hàng áp dng khi cho nhau vay
trên th trng liên ngân hàng. Lãi sut liên ngân hàng đc hình thành qua quan h cung
cu vn vay trên th trng liên ngân hàng và chu s chi phi bi lãi sut cho các ngân
hàng trung gian vay ca NHTW.
 Lãi sut c bn (lãi sut chính thc): là lãi sut do NHTW quy đnh đc các
Ngân hàng Thng mi s dng làm c s đ n đnh mc lãi sut kinh doanh ca mình.
Lãi sut c bn đc hình thành khác nhau tùy vào quy đnh ca NHTW tng nc.
1.1.2. Th nƠoălƠăcăch điu hành lãi sut ca NgơnăhƠngăTrungăng?
C ch điu hành lãi sut ca NHTW đc hiu là tng th nhng ch trng,
chính sách và gii pháp c th ca NHTW, nhm kim soát và điu tit lãi sut trên th
trng tin t, tín dng trong tng thi k nht đnh. (Nguyn Xuân Hng, 2009)
NHTW mi mt nc khác nhau s la chn và s dng c ch điu hành lãi sut
khác nhau cn c vào lut đnh, điu kin và bi cnh phát trin kinh t - xã hi, th
trng tài chính - tin t  mi nc, cng nh đa v pháp lý ca NHTW, mc tiêu ca
chính sách tin t nhm n đnh và phát trin th trng tin t, to điu kin thun li

cho hot đng ngân hàng và s phân b có hiu qu các ngun vn trong nn kinh t,
không có mô hình áp dng chung cho tt c NHTW các nc. NHTW thc hin vai trò
3

điu tit lãi sut trên th trng tin t di các hình thc sau:
 NHTW có th can thip bng các bin pháp hành chính nh quy đnh lãi sut cho
th trng, ch đng điu chnh lãi sut đ điu chnh tng phng tin thanh toán trong
nn kinh t, hn ch hoc m rng hot đng tín dng qua đó tác đng đn cung tin và
cu tin trong nn kinh t nhm thc hin đc mc tiêu kim soát lm phát và n đnh
tng trng kinh t theo tng thi k.
 NHTW thc hin chính sách lãi sut tái chit khu: Vi chc nng là ngân hàng
ca các ngân hàng, NHTW cho các ngân hàng trung gian vay di hình thc chit khu
li thng phiu hoc các giy t có giá ngn hn cha đn hn thanh toán ca các ngân
hàng này theo t l lãi sut nht đnh do NHTW quy đnh. Khi thay đi mc lãi sut chit
khu, NHTW đư tác đng mt cách gián tip vào lãi sut th trng. Mc lãi sut chit
khu cao hay thp s khuyn khích hay cn tr nhu cu vay vn ca các NHTM, t đó
làm thay đi lng tin cung ng ca ngân hàng cho nn kinh t và cui cùng s làm
thay đi mc lãi sut th trng.
 NHTW thc hin nghip v th trng m: có ngha là NHTW thc hin vic
mua bán giy t có giá vi các NHTM, trong đó lưi sut th trng m đc hình thành
thông qua hình thc đu thu lãi sut hay đc quy đnh trong hình thc đu thu khi
lng. Qua đó, NHTW tác đng đn kh nng cung ng tín dng ca các NHTM, t đó
tác đng đn lãi sut trên th trng tin t.
Nhm đ thc hin vai trò điu tit v mô ca mình thông qua công c lãi sut,
mi NHTW  mi quc gia la chn mt c ch điu hành lãi sut khác nhau, trong đó
ht nhân là các mc lãi sut điu hành (lãi sut chính thc) đc NHTW công b mang
tính cht là lãi sut mc tiêu, là thông đip mang tính đnh hng đ th trng tham
kho, đng thi nó cng th hin ý chí ca NHTW, là mt ch báo v đng thái điu hành
chính sách tin t ca NHTW, phát huy vai trò truyn dn tác đng ca chính sách tin t
4

đn vic thc hin các mc tiêu kinh t v mô (tng trng, lm phát, vic làm,…). Lãi
sut chính thc đc xác đnh và công b trên c s xu hng bin đng cung - cu vn
th trng, mc tiêu ca chính sách tin t và các nhân t tác đng khác ca th trng
tin t, ngoi hi  trong và ngoài nc. Lãi sut chính thc ca NHTW tác đng đi vi
nn kinh t theo nhiu kênh khác nhau, to thành c ch truyn dn tin t.
- Khi NHTW thay đi lãi sut chính thc, thì tác đng ti các lãi sut bán buôn
ngn hn trên th trng tin t. Ngay sau đó, các NHTM s điu chnh lãi sut cho vay
và lãi sut huy đng cng đc điu chnh đ đm bo mc chênh lch vi lãi sut cho
vay đ NHTM có lãi. Tuy nhiên, nhng lãi sut này không phi bao gi cng thay đi
mt cách tng ng vi mc thay đi ca lãi sut chính thc.
- Lãi sut chính thc tác đng ti k vng ca doanh nghip và dân c v s phát
trin ca nn kinh t trong tng lai, tác đng ti giá c tài sn (giá c phiu và trái
phiu) và tác đng ti các hành vi ca hu ht các ch th trong nn kinh t, nh chi tiêu,
tit kim ca các cá nhân, nhu cu đu t ca các doanh nghip…, tc là làm tng hoc
gim lên tng cu hàng hóa và dch v trong nc, t đó tác đng đn lm phát.
Thông thng,  các nc phát trin, NHTW s dng lãi sut chính thc là lãi
sut cho vay qua đêm hoc lãi sut đnh hng liên ngân hàng đc xác lp ch yu trên
nghip v th trng m; còn các nc đang phát trin s dng lãi sut tái cp vn kt
hp lãi sut chit khu vì công c có tính th trng  mc cao nh nghip v th trng
m phát huy tác dng còn hn ch.
1.1.3. Các nhân t nhăhngăđnăcăch điu hành lãi sut ca Ngân hàng Trung
ng
Vic xác đnh, thay đi c ch điu hành lãi sut ca NHTW đc da trên c s
xem xét và đánh giá toàn din các yu t sau:
 S phát trin ca th trng tin t: bi l th trng tin t là c s h tng cho
5

vic thc hin c ch truyn dn tác đng ca c ch điu hành lãi sut ca NHTW.
 Quan h cung và cu vn trên th trng tin t.

 S la chn mc tiêu ca chính sách tin t.
 Bin s din bin kinh t v mô nh lm phát, tc đ tng trng kinh t
 Tình trng vn kh dng ca Ngân hàng Thng mi.
1.1.4. Mc tiêu và vai trò caăcăch điu hành lãi sut ca NgơnăhƠngăTrungăng
Nh chúng ta đư bit, lãi sut là mt trong nhng công c ca chính sách tin t,
vì vy mc tiêu theo đui ca c ch điu hành lãi sut luôn gn cht, không th tách ri
vi mc tiêu ca chính sách tin t nói chung và chính sách lãi sut ca NHTW nói riêng
trong tng thi k. Vì vy, quá trình hoàn thin c ch điu hành lãi sut trong tng thi
k luôn phi đm bo mc tiêu bao trùm ca chính sách tin t nh n đnh tin t, kim
soát lm phát hay h tr tng trng kinh t và n đnh kinh t v mô. iu đó có ngha
là s thay đi c ch điu hành lãi sut không đc gây ra nhng cú sc th trng, đm
bo tính n đnh và thc hin các mc tiêu kim soát lm phát, tng trng kinh t.
Ngoài ra, vic công b lãi sut chính thc ca NHTW tác đng đn nn kinh t theo
nhiu kênh khác nhau và không nên gây nên xáo trn v lãi sut và giá tài sn (c phiu
và trái phiu) trên th trng vn và t giá hi đoái trên th trng ngoi hi, to điu
kin cho các trung gian tài chính kinh doanh thun li, có hiu qu. Vic điu hành linh
hot các mc lãi sut điu hành ca NHTW phi hng đn kim soát lãi sut th trng
 mc cân bng vi các điu kin và mc tiêu kinh t v mô. Mt khác, xét  góc đ vi
mô, c ch điu hành lãi sut mà theo đó c cu lãi sut đnh hình và tác đng đn môi
trng hot đng và phát trin ca h thng tài chính mi quc gia vi 3 mc tiêu chính:
Mt là, khuyn khích vic tit kim và s phát trin ca các trung gian tài chính,
phát trin chiu sâu th trng tài chính.
6

Hai là, hng các ngun lc tài chính vào các lnh vc hot đng có t sut li
tc cao nht, tc là các lnh vc có hiu qu kinh t nht.
Ba là, mang li mc chênh lch đ đ các đnh ch tài chính trang tri các chi phí
hot đng, chi phí vn, chi phí chp nhn ri ro và li nhun trên vn t có, làm hài hòa
các li ích ca các t chc tài chính đ nó phc v tt nht cho li ích chung ca c
nn kinh t.

Vic thc hin mt c ch điu hành lãi sut thích hp là nhim v vô cùng quan
trng và phc tp ca NHTW đ lãi sut va đóng vai trò quan trng trong kim ch
lm phát, va đm bo quyn li ca ngi gi tin, va không gây khó khn cho các
doanh nghip và đm bo s cnh tranh bình đng gia các NHTM, to s bình đng
hn trong quan h giao dch gia các khách hàng, ngi dân vi các NHTM và to
quyn t ch, nng đng và linh hot hn cho các NHTM trong vic quyt đnh các mc
lãi sut huy đng vn và lãi sut cho vay ca mình vi khách hàng. Ngc li, nu c
ch điu hành lãi sut không phù hp có th s làm cho nn kinh t đi ngc li vi các
mc tiêu mà Nhà nc đư đnh, gây nguy hi đn th trng tin t và làm cho li ích
ca các cá nhân, t chc trong nn kinh t b xâm phm. Bên cnh đó còn gây khó khn
cho các NHTM trong hot đng kinh doanh ca mình, đc bit là các ngân hàng có quy
mô va và nh. Vi Ủ ngha đó, c ch điu hành lãi sut ca NHTW đóng vai trò quan
trng trong công tác điu hành chính sách tin t quc gia th hin  nhng mt sau:
 Vi t cách là giá vn, lãi sut chu nh hng ca nhiu nhân t v mô và có tác
đng tr li đi vi nn kinh t trong nc. Vic xác đnh mc lãi sut điu hành do
NHTW thc hin trên th trng tin t chính là mt c s đ xác đnh lãi sut ngn hn,
t đó mà xác đnh lãi sut trung và dài hn trong nn kinh t. Vì vy, c ch xác đnh lãi
sut trên th trng vn ca NHTW có Ủ ngha quan trng trong vic đa ra các tín hiu
ca NHTW, thông qua các kênh truyn dn mà tác đng đn mt bng lãi sut th
trng nói chung.
7

 Cn c vào nhng tín hiu ca th trng tin t thông qua lãi sut, NHTW
"bm" hoc “rút” lng tin trong lu thông góp phn đt các mc tiêu v mô nh t
giá, lm phát
 S can thip và điu hành lãi sut trên th trng tin t ca NHTW tác đng ti
hot đng ca nn kinh t thông qua vic ni lng hay tht cht tín dng tng ng vi
nhp đ phát trin kinh t.
- Trong điu kin nn kinh t có lm phát, NHTW có th tng lưi sut tin gi đ
rút tin t lu thông v làm gim t l lm phát, to điu kin đ sc mua ca đng tin

n đnh, đm bo cho sn xut và lu thông hàng hóa phát trin. Ngc li, khi nn kinh
t suy thoái, NHTW thc hin chính sách ni lng tin t đ chng suy thoái và lãi sut
gim xung.
- Thông qua lãi sut tái chit khu đ điu chnh khi lng cho vay đi vi các
NHTM, ngha là điu chnh khi lng cung ng tin vào lu thông. T đó m rng hay
thu hp sn xut, tng hay gim công n vic làm.
- Tng hay gim lãi sut tín dng, s nh hng đn tng hay gim s lng ngoi
t trong nc. Vì vy nh hng đn quan h cung cu ngoi t, dn đn s thay đi t
giá do đó nh hng đn xut nhp khu hàng hóa trong tng thi k.
 C ch điu hành lãi sut ca NHTW còn góp phn đóng vai trò điu tit lãi sut
hình thành trên th trng liên ngân hàng, có Ủ ngha quan trng đi vi hot đng ngân
hàng, mt mt là c s đ các NHTM tham kho và xác đnh các loi lãi sut kinh
doanh, mt khác là c s tham kho đ xác đnh công c CSTT và các mc lãi sut điu
hành khác nh: lưi sut chit khu, tái chit khu, lãi sut tái cp vn, lãi sut th trng
m.
 C ch điu hành lãi sut ca NHTW có tác đng điu tit trc tip đn hot
đng ca NHTM (hot đng cho vay và huy đng vn), tác đng đn li nhun ngân
8

hàng khi tính toán kt qu kinh doanh, chênh lch lãi sut đu vào và đu ra.
1.1.5. Phân loiăcăch điu hành lãi sut
Căch điu hành trc tipă(căch kim soát lãi sut)
NHTW qun lý thng nht lãi sut đi vi nn kinh t thông qua các hình thc
qun lý lãi sut ca các t chc tín dng đi vi nn kinh t, quy đnh mc lãi sut cho
vay ti đa hoc mc lãi sut tin gi ti thiu ca các t chc tín dng đi vi nn kinh
t. Trong phm vi lãi sut đc phép, các t chc tín dng đc quyn n đnh mc lãi
sut kinh doanh phù hp. Khi có các thay đi điu kin kinh t v mô, NHTW có th
xem xét đ điu chnh gii hn lãi sut ti đa  mc hp lý. Theo cách thc điu hành
lãi sut, c ch điu hành lãi sut trc tip gm:
 C ch n đnh lãi sut: NHTW qun lý trc tip lãi sut bng cách công b tt c

các loi lãi sut. Các t chc tín dng đu phi thc hin mt cách tuyt đi.
 C ch khng ch lãi sut: NHTW không n đnh các mc lãi sut, mà ch quy
đnh các mc lãi sut ti đa (lưi sut trn) và mc lãi sut ti thiu (lãi sut sàn) to
thành khung gii hn đ trong đó các t chc tín dng xác đnh lãi sut kinh doanh.
u đim ca c ch điu hành lãi sut trc tip là NHTW qun lý thng nht lãi
sut đi vi nn kinh t, vì vy c ch lãi sut này ch thích hp và đc áp dng ph
bin  các nc đang phát trin vi th trng tài chính còn yu kém gp nhiu khó
khn trong quá trình kim soát lng tin cung ng, nn kinh t có kh nng xy ra lm
phát cao.
Xét v nhc đim, c ch này còn mang tính áp đt hành chính, làm cho các
NHTM phn nào mt đi tính linh hot và quyn t ch trong kinh doanh đ đa ra mc
lãi sut phù hp vi mc đ ri ro ca d án kinh t, t đó la chn d án ti u đ cho
vay hay loi b nhng d án kém hiu qu.
9

Căch điu hành gián tipă(căch t do hóa lãi sut)
NHTW thc hin qun lý gián tip lãi sut cho vay ca các NHTM đi vi nn
kinh t thông qua c ch tái cp vn đi vi các t chc tín dng. C ch này đc thc
hin theo nguyên tc: NHTW ch công b các mc lãi sut áp dng đi vi các khon
vay tái cp vn, tái chit khu ca mình. Các mc lãi sut tin gi và cho vay c th
theo tng k hn, tng đi tng ca các t chc tín dng đi vi nn kinh t s do t
chc tín dng t n đnh, da trên cung cu v vn và s cnh tranh trên th trng, t
đó hình thành nên các mc lãi sut phn ánh đúng nhu cu ca th trng.
C ch điu hành lãi sut này đc áp dng ph bin đi vi các nn kinh t có
h thng tài chính phát trin. C ch này cng tr nên linh hot hn khi bên cnh các lãi
sut trên, NHTW chp nhn lãi sut do th trng hình thành và tác đng vào lãi sut
này đ duy trì  mc mong đi thông qua nghip v th trng m. Vai trò điu hành lãi
sut ca NHTW ch mang tính đnh hng cho th trng tin t theo tng mc tiêu ca
CSTT trong tng giai đon.
u đim ca c ch điu hành lãi sut gián tip là không có s can thip trc tip

ca NHTW vào lãi sut th trng tin t, lãi sut th trng đc hình thành và vn
đng linh hot hoàn toàn ph thuc vào cung cu vn.
1.2. Thanh khon ca NgơnăhƠngăThngămi
1.2.1. Khái nim v thanh khon
Tính thanh khon ca Ngân hàng Thng mi đc xem nh kh nng tc thi
(the short-run ability) đ đáp ng nhu cu rút tin gi và gii ngân các khon tín dng
đã cam kt.
Nh vy, mt ngân hàng s đi mt vi ri ro thanh khon khi ngân hàng đó
không có kh nng cung ng đy đ lng tin mt cho nhu cu thanh khon tc thi;
hoc cung ng đ nhng vi chi phí cao. Nói cách khác, ri ro thanh khon xut hin
10

trong trng hp ngân hàng thiu kh nng chi tr do không chuyn đi kp các loi tài
sn ra tin mt hoc không th vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh
toán.
1.2.2. Cung và cu thanh khon
Yêu cu thanh khon ca mt ngân hàng có th đc xem xét bng mô hình cung
- cu v thanh khon, trong đó:
 Cung v thanh khon: là các khon vn làm tng kh nng chi tr ca ngân
hàng, là ngun cung cp thanh khon cho ngân hàng, bao gm: tin gi khách hàng; thu
nhp t các dch v phi tin gi; thu hi các khon tín dng đã cp; bán các tài sn đang
kinh doanh và s dng; vay mn trên th trng tin t…
 Cu v thanh khon: là nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca ngân
hàng, các khon làm gim qu ca ngân hàng. Thông thng, trong lnh vc kinh doanh
ca ngân hàng, nhng hot đng to ra cu v thanh khon bao gm: khách hàng rút tin
t tài khon; yêu cu vay vn t nhng khách hàng có cht lng tín dng cao; thanh
toán các khon vay phi tin gi; chi phí phát sinh khi kinh doanh các sn phm, dch v;
thanh toán c tc cho c đông…
S kt hp gia cung thanh khon và cu thanh khon s quyt đnh v th thanh
khon ròng ca mt Ngân hàng Thng mi. m bo mt mc thanh khon phù hp

là công vic bt tn ca nhà qun tr ngân hàng. Các quyt đnh v thanh khon không
th tách ri vi các hot đng nghip v và các phòng ban khác ca ngân hàng.
1.2.3. ánhăgiáătrng thái thanh khon
S kt hp gia cung và cu thanh khon s quyt đnh trng thái thanh khon
ròng (net liquidity position – NLP) ca mt NHTM ti mt thi đim nht đnh, trng
thái này có th đc xác đnh nh sau: