TÁC ĐỘNG CỦA CÁC NHÂN TỐ KINH TẾ VĨ MÔ ĐẾN GIÁ CHỨNG KHOÁN BẰNG CHỨNG Ở VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM








HC VIÊN: TRNG THÀNH TIN

TÁC NG CA CÁC NHÂN T KINH T V MÔ N
GIÁ CHNG KHOÁN: BNG CHNG  VIT NAM

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS NGUYN NGC NH







TP.H CHÍ MINH-NM 2012
Tóm tt

Bài nghiên cu này điu tra thc nghim nh hng ca các bin kinh t v mô
đn giá c phiu trong th trng chng khoán Vit Nam bng vic s dng d

liu theo tháng. Phng pháp đng liên kt, hi quy hiu chnh sai s (VECM)
đc s dng đi vi nm bin kinh t v mô. Các bin nghiên cu gm: ch s
giá chng khoán Vit Nam (VNI), lm phát (CPI), ch s sn xut công nghip
(IP), t giá hi đoái (ER), cung tin (M2), lãi sut trái phiu (TBR). Mc tiêu ca
nghiên cu này là tìm hiu xem có mi quan h trong dài hn và ngn hn gia
các bin s kinh t v mô vi giá c phiu hay không; c lng thi gian điu
chnh giá c phiu v trng thái cân bng sau cú sc. Kt qu nghiên cu cho
thy: trong dài hn ch s sn xut công nghip, t giá hi đoái, lãi sut trái
phiu có tng quan dng vi ch s VNI, còn lm phát và cung tin có tng
quan âm. Trong ngn hn: ch s sn xut công nghip, t giá hi đoái, cung
tin có tng quan dng vi ch s VNI, còn lm phát và lãi sut trái phiu có
tng quan âm. Khi phân tích phân rã phng sai cho thy VNI chu tác đng
mnh nht bi chính nó c trong ngn và dài hn. Trong ngn hn thì lãi sut
trái phiu là bin mnh nht gii thích mnh nht cho s thay đi ca ch s
VNI. Tuy nhiên, trong dài hn cung tin là bin gii thích mnh nht cho s thay
đi ca giá c phiu. Nghiên cu cng cho thy phi mt khong thi gian là
nm tháng giá c phiu s đc điu chnh v trng thái cân bng và 19% s
mt cân bng đã đc điu chnh trong ngn hn.



MC LC
TÓM TT
i
MC LC
ii
DANH MC CÁC T VIT TT
iv
DANH MC CÁC BNG, BIU
v

GII THIU
1
CHNG 1: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC
ÂY
3
1.1. Nhng nghiên cu tác đng ca lm phát lên giá chng khoán 3
1.2. Nhng nghiên cu tác đng ca cung tin lên giá chng khoán 4
1.3. Nhng nghiên cu tác đng ca t giá hi đoái lên giá chng khoán 6
1.4. Nhng nghiên cu tác đng ca lãi sut lên giá chng khoán 8
1.5. Nhng nghiên cu tác đng ca ch s sn xut công nghip lên giá chng

khoán
9
1.6. Nhng nghiên cu tác đng ca các bin kinh t v mô lên giá chng khoán 11
1.7. Nhng nghiên cu tác đng ca các nhân t kinh t v mô lên giá chng

khoán bng phng pháp đng liên kt và c ch hiu chnh sai s
17
CHNG 2: MÔ HÌNH, PHNG PHÁP NGHIÊN CU
18
2.1. Mô hình 18
2.2. D liu 20
2.3. Phng pháp nghiên cu 21
CHNG 3: KT QU NGHIÊN CU
28
3.1. Kim đnh tính dng 28
3.2. Xác đnh bin tr ti u 29
3.3. Phân tích đng liên kt 30
3.4. Mô hình véc t t hi quy hiu chnh sai s 33
3.5. Phân rã phng sai 36

KT LUN VÀ MT S  XUT
38
TÀI LIU THAM KHO
40





DANH MC CÁC T VIT TT


ARIMA Mô hình trung bình trt kt hp t hi quy
ARDL Mô hình t hi quy phân phi tr
ECM C ch hiu chnh sai s
EVIEWS Phn mm tích hp x lý d liu thng kê và kinh t lng
EGARCH Mô hình phng sai có điu kin ca sai s thay đi t hi quy
GSO Tng Cc Thng kê Vit Nam
IFS-IMF T chc Thng kê Tài chính Quc t-Qu Tin t Quc t
OLS Phng pháp bình phng ti thiu
SAS Phn mm tích hp x lý d liu thng kê và kinh t lng
SVAR Mô hình véc t t hi quy có cu trúc
UBCK y ban chng khoán Nhà nc
VAR Mô hình véc t t hi quy
VECM Mô hình véc t t hi quy hiu chnh sai s

DANH MC CÁC BNG, BIU


Bng 2.1 D liu nghiên cu 20
Bng 2.2 Gii thích bin nghiên cu 20
Bng 3.1 Kt qu kim đnh nghim đn v 28
Bng 3.2 Xác đnh bin tr ti u 29
Bng 3.3 Kim đnh Trace 30
Bng 3.4 Kim đnh Maximum Eigenvalue 31
Bng 3.5 Phng trình đng liên kt 1 31
Bng 3.6 Kt qu chy mô hình VECM 34
Bng 3.7 Kt qu chy phân rã phng sai 36

















1

GII THIU

Tác đng ca bin s kinh t v mô lên giá chng khoán đã đc nghiên
cu t nhng nm 1970, tuy nhiên nhng nghiên cu này ch thc hin  các
nc phát trin. Mãi đn nm 1980, nghiên cu mi đc thc hin ti các
nc đang phát trin và mi ni bng mô hình hi quy đa bin.  Vit Nam
cho đn nay có rt ít đ tài nghiên cu tác đng các yu t kinh t v mô lên
giá chng khoán bng mô hình đng liên kt và véc t hi quy hiu chnh sai
s. ây là mô hình đc nhiu nhà nghiên cu trên th gii s dng làm công
c đ phân tích, d báo tác đng ca chính kinh t v mô ca Chính ph bng
d liu lch s. Da trên c s đó các nhà qun lý điu hành th trng chng
khoán hiu qu hn.
Th trng chng khoán ca Vit Nam đc xem là th trng mi ni,
theo kinh nghim th gii  th trng này thng rt nhy cm vi các bin
đng ca các bin s kinh t v mô.
 tr li cho câu hi th trng chng khoán chu tác đng ca bin s
kinh t v mô nào, tác gi thc hin đ tài nghiên cu: Tác đng các nhân t
kinh t v mô lên giá chng khoán bng chng  Vit Nam.
Mc tiêu ca bài nghiên cu này là:
Kim đnh xem có s tn ti mi quan h trong dài hn và ngn hn gia
các bin: ch s giá chng khoán, lm phát, ch s sn xut công nghip, t
giá hi đoái, cung tin, lãi sut trái phiu hay không.
c lng khong thi gian điu chnh giá c phiu v cân bng trong
dài hn.
 xut mt s khuyn ngh đ ci thin th trng chng khoán Vit
Nam hiu qu hn.
2

Bài lun vn này có các cu thành nh sau:

Gii thiu.
Chng 1: Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây.
Chng 2: Mô hình, phng pháp nghiên cu.
Chng 3: Kt qu nghiên cu.
Kt lun và mt s đ xut.









3

CHNG 1: TNG QUAN CÁC KT QU
NGHIÊN CU TRC ÂY

1.1. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA LM PHÁT LÊN
GIÁ CHNG KHOÁN:
Fama và Schwert (1977) nghiên cu mi liên h gia t sut sinh li
ca c phiu, trái phiu Chính ph M và các bin khác vi lm phát k vng,
không k vng. D liu đc ly t 1953 đn 1971. Kt qu tác gi tìm thy
mi quan h nghch bin gia c phiu, trái phiu Chính ph vi lm phát k
vng và không k vng.
David S.John (1980) nghiên cu tác đng ca lm phát k vng lên ch
s giá ca 500 c phiu ti M. Kt qu tác gi tìm thy mi quan h nghch
bin gia lm phát k vng và giá c phiu.
Samarakoon (1996) nghiên cu mi quan h gia t sut sinh li ca c

phiu vi lm phát k vng  Sri Lanka, d liu đc ly hàng tháng và hàng
quý t tháng 1 nm 1985 đn tháng 8 nm 1996, mô hình đc s dng trung
bình trt kt hp t hi quy-ARIMA. Kt qu tác gi phát hin ra rng li
nhun c phiu danh ngha tác đng nghch bin đn lm phát k vng nhng
ch có ý ngha thng kê  d liu quý.
Bahram Adrangi, Arjun Chatrath và Todd M.Shank (1999) nghiên cu
mi quan h gia lm phát, ch s sn xut công nghip vi giá c phiu  hai
nc M Latin là Pê ru và Chi Lê, s dng mô hình ARIMA và kim đnh
đng liên kt. Kt qu ch ra rng có quan h nghch bin gia giá c phiu và
lm phát  c hai nc và mi quan h đng bin gia giá c phiu vi ch s
sn xut công nghip.
4

Tanggaard (2002) phân tích mi quan h gia t sut sinh li mong đi
vi lm phát k vng ti M và an Mch bng mô hình VAR. Kt qu tác
gi phát hin mt mi quan h đng bin gia t sut sinh li mong đi ca
c phiu vi lm phát k vng  M và mt mi quan h đng bin mnh m
 an Mch.
Floros, Christos (2003) kim tra mi quan h gia lm phát vi ch s
giá chng khoán ti Athen, Hy Lp. D liu đc ly hàng tháng t 1988 đn
2002. Khi chy hi quy OLS tác gi tìm thy mi quan h đng bin gia giá
c phiu vi lm phát, nhng không có ý ngha thng kê. Sau đó tác gi tin
hành kim đnh đng liên kt, kt qu không có mi quan h trong dài hn
gia hai bin. Cui cùng, tác gi kim đnh nhân qu Granger, nhng li
không có bng chng nào th hin mi quan h gia hai bin.
Paritosh Kumar (2010) nghiên cu mi quan h gia giá chng khoán
n  vi lm phát và t giá hi đoái. Mô hình đc s dng là ARIMA và
kim đnh đng liên kt bng phn mm SAS. Kt qu tác gi tìm thy mi
quan h đng bin gia giá chng khoán
vi lm phát, ngc li có mi quan

h nghch bin vi t giá hi đoái.
1.2. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA CUNG TIN LÊN
GIÁ CHNG KHOÁN:
Homa và Jaffee (1971) c lng mi quan h cung tin vi giá chng
khoán ti M t nm 1954 đn 1969, phng pháp tác gi s dng là hi quy
OLS. Kt qu tác gi cho rng s gia tng cung tin trong quá kh dn đn
tng t sut sinh li c phiu.
Asprem (1989) nghiên cu các mi quan h gia các bin s kinh t v
mô vi giá c phiu  các nc Châu Âu và tìm thy mt mi quan h đng
bin gia bin sn xut công nghip, cung tin vi giá c phiu và mi quan
h nghch bin gia bin lãi sut, lm phát vi giá c phiu.
5

Muzafar Shah Habibullah (1998) nghiên cu tác đng ca cung tin, sn
lng quc gia lên giá chng khoán ti Malaysia, d liu đc tác gi ly
theo tháng t tháng 1 nm 1978 đn tháng 9 nm 1992. Mô hình đc tác gi
s dng là kim đnh đng liên kt. Kt qu cho thy có ít nht mt mi quan
h đng liên kt gia giá chng khoán vi cung tin, sn lng quc gia.
Bilson và các cng s (2001) đã kim tra liu các bin kinh t v mô
(cung tin, giá c…) có kh nng gii thích v li nhun c phiu trong 20 th
trng mi ni trong giai đon 1985-1997 hay không. Kt qu ch ra rng
bin t giá hi đoái rõ ràng là bin kinh t v mô có nh hng nht, và cung
tin có tm quan trng ln.
Biniv Maskay (2006) nghiên cu tác đng ca cung tin lên giá chng
khoán S&P 500 ti M, mô hình đc s dng là hi quy hai bc. Kt qu
hi quy bc mt và bc hai đu cho thy có mi quan h đng bin gia
cung tin vi giá chng khoán.
Nawaz Ahmad và Dr. Fazal Husain (2007) nghiên cu mi quan h cung
tin vi giá chng khoán ti Pakistan, d liu đc ly theo tháng t tháng 12
nm 2001 đn tháng 3 nm 2006. Mô hình đc tác gi s dng là hi quy đa

bin. Kt qu cho thy giá chng khoán tng quan dng vi cung tin và
gia hai bin có mi quan h cân bng trong dài hn.
Sara Alatiqi và Shokoofeh Fazel (2008) nghiên cu có phi s thay đi
cung tin có tác đng đn s thay đi giá c phiu. D liu đc thu thp t
1965 đn 2005. Các bin nghiên cu gm: ch s giá chng khoán S&P 500,
cung tin, lãi sut trái phiu kho bc. Mô hình đng liên kt và nhân qu
Granger đc s dng. Kt qu cho thy cung tin có tng quan âm vi giá
c phiu.
Lumir Kulhanek (2011) nghiên cu mi liên h gia cung tin, sn
lng quc gia vi giá chng khoán  Cng hòa Séc, Phn Lan, Slovakia, Áo,
6

c và Anh. Tác gi kim đnh mi quan h cân bng trong dài hn và ngn
hn bng mô hình VAR, VECM và đng liên kt. D liu đc thu thp theo
quý t quý 1 nm 1995 đn quý 2 nm 2011. Kt qu tác gi tìm thy mt
mi quan h đng liên kt gia cung tin, giá chng khoán và sn lng quc
gia. Cung tin tác đng đng bin lên giá chng khoán.
Qurat-Ul-Ain Zafar, Mahira Rafique, Dr. Zaheer Abbas (2011) nghiên
cu mi quan h cung tin vi giá chng khoán  Pakistan, d liu đc tác
gi ly hàng tháng t tháng 06 nm 2004 đn tháng 12 nm 2009. Tác gi
kim đnh đng liên kt và nhân qu Granger. Kt qu cho thy cung tin
không tác đng lên giá chng khoán, ngc li, giá chng khoán li tác đng
lên cung tin.
1.3. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA T GIÁ HI OÁI
LÊN GIÁ CHNG KHOÁN:
Aggarwal (1981) nghiên cu mi quan h gia ch s th trng chng
khoán vi t giá đô la M cho giai đon 1974-1978 và thy rng giá c phiu
và t giá hi đoái đang quan h đng bin.
Phylakits và Ravazzolo (2000) kim đnh mi quan h cân bng trong
dài hn gia giá chng khoán và t giá hi đoái bng mô hình đng liên kt

và nhân qu Granger ti sáu nc Châu Á: Hng Công, Indonesia, Malaysia,
Philipin, Singapore và Thái Lan. D liu đc ly hàng tháng t tháng 1 nm
1990 đn tháng 12 nm 1998. Kt qu cho thy rng t giá hi đoái và giá c
phiu có mi quan h đng bin.
Yutaka Kurihara (2006) điu tra thc nghim mi quan h giá chng
khoán vi t giá hi đoái ti Nht, giá chng khoán M. D liu đc ly
theo ngày t 19 tháng 03 nm 2001 đn 30 tháng 09 nm 2005. Tác gi s
dng kim đnh đng liên kt và OLS, kt qu tác gi tìm thy t giá hi đoái
7

tng quan dng vi giá chng khoán và mi quan h cân bng trong dài
hn gia giá chng khoán Nht và M.
Charles Adjasi, Simon K. Harvey, Daniel Agyapong (2008) kim đnh
xem có phi t giá hi đoái là nhân t tác đng lên s thay đi giá chng
khoán ti Ghana hay không, mô hình đc tác gi s dng là EGARCH. Kt
qu có mi quan h nghch bin gia t giá hi đoái và giá chng khoán.
Shehu Usman Rano Aliyu (2009) nghiên cu mi quan h trong ngn và
dài hn gia giá chng khoán vi t giá hi đoái ti Nigeria, d liu nghiên
cu đc ly t ngày 1 tháng 2 nm 2001 đn 31 tháng 12 nm 2008. Tác gi
kim đnh nhân qu Granger, đng liên kt. Kt qu tìm thy mi quan h cân
bng trong dài hn gia hai bin, và hai bin này có tng quan âm.
Noel Dilrukshan Richards và John Simpson (2009) nghiên cu mi quan
h gia giá chng khoán vi t giá hi đoái  Úc, d liu đc ly t ngày 2
tháng 1 nm 2003 đn 30 tháng 6 nm 2006, mô hình đc tác gi s dng là
VAR, đng liên kt, kim đnh nhân qu Granger. Kt qu có mi quan h
đng liên kt và tng quan đng bin gia giá chng khoán vi t giá đoái.
Ahmed Alhayky và Ndambendia Houdou (2009) s dng c ch hiu
chnh sai s, đng liên kt và nhân qu Granger đ kim đnh mi quan h
gia giá chng khoán vi t giá hi đoái ti Cô Oét trong giai đon t tháng 6
nm 2001 đn tháng 12 nm 2008. Kt qu tác gi tìm thy mi quan h cân

bng trong dài hn gia giá chng khoán vi t giá hi đoái vi các đng tin
USD, YEN, GBP và không có mi quan h vi EUR.
Charles K.D. Adjasi, Nicholas B. Biekpe, Kofi A. Osei (2011) nghiên
cu mi quan h gia giá chng khoán vi t giá hi đoái ti by nc Châu
Phi. Mô hình tác gi s dng là VAR, đng liên kt, phn ng đy đ xác
đnh mi quan h trong ngn và dài hn gia các bin. Kt qu có mi quan
8

h trong dài hn gia các bin và khi t giá hi đoái b đnh giá thp làm cho
giá c phiu gim.
1.4. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA LÃI SUT LÊN
GIÁ CHNG KHOÁN:
Hasan và Samarakoon (2000) nghiên cu tác đng ca lãi sut trái phiu
 các k hn 3, 6, 12 tháng lên giá chng khoán ti Sri Lanka, d liu đc
tác gi ly t nm 1990 đn 1997. Mô hình tác gi s dng là hi quy đa bin.
Kt qu tác gi tìm thy mi quan h đng bin gia giá chng khoán vi lãi
sut trái phiu  tt c các k hn.
Banerjee P.K, Adhikary B.K (2009) nghiên cu mi quan h gia lãi
sut huy đng và t giá hi đoái vi giá chng khoán ti Bangladesh , d liu
đc tác gi ly t tháng 1 nm 1983 đn tháng 12 nm 2006. Mô hình s
dng kim đnh đng liên kt và VECM. Kt qu cho thy có mi quan h dài
hn gia các bin nghiên cu và hoàn toàn không có mi quan h trong ngn
hn.
Zhang Chutang, Emil Sudath Kumara (2010) nghiên cu tác đng ca lãi
sut trái phiu vi k hn 91 ngày, 182 ngày và 364 ngày lên giá chng khoán
 Sri Lanka. D liu đc ly theo tháng t tháng 1 nm 2002 đn tháng 12
nm 2009. Mô hình nghiên cu là hi quy đa bin. Kt qu có mi quan h
nghch bin gia lãi sut trái phiu vi giá c phiu.
Lala Rukh, Khursheed Ahmad, Hazrat Bilal, Sangeen Khan, Zohaib
Khan (2010) nghiên cu tác đng ca lãi sut chit khu, lãi sut trái phiu và

lm phát đn giá chng khoán ti Pakistan t 1995 đn 2010. Kt qu cho
thy mi quan h nghch bin gia lãi sut chit khu, lãi sut trái phiu và
lm phát vi giá chng khoán.
Amir Hussain và Muhammad Junaid Khan (2011) nghiên cu mi quan
h trong ngn hn gia giá c phiu vi lãi sut và lm phát ti Pakistan, d
9

liu đc ly t tháng 7 nm 2005 đn tháng 4 nm 2009. Tác gi s dng mô
hình hi quy đa bin. Kt qu ch ra rng lm phát có tng quan âm vi giá
c phiu còn lãi sut thì có tng quan dng.
Emma M. Iglesias, Andre Yone Haughton (2011) nghiên cu s phn
ng ca th trng chng khoán vi chính sách tin t gia các nc vùng
Caribe (Barbados, Jamaica, Trinidad và Tobago) vi M. D liu đc ly
hàng tháng và hàng nm. Mô hình đc tác gi s dng là SVAR. Kt qu lãi
sut trái phiu tng quan dng vi giá chng khoán ti các nc vùng
Caribe.
Muhammad Akbar, Shahid Ali và Muhammad Faisal Khan (2012)
nghiên cu mi quan h gia cung tin, lãi sut, t giá hi đoái, lm phát đn
giá chng khoán ti Pakistan trong giai đon t tháng 1 nm 1999 đn tháng 6
nm 2008. Mô hình đng liên kt, nhân qu Granger và c ch hiu chnh sai
s đc s dng. Kt qu có mi quan h đng bin gia cung tin, lãi sut
vi giá chng khoán và nghch bin ca lm phát, t giá hi đoái vi giá c
phiu.
Dr. Ghazi F. Momani, Dr. Majed A. Alsharari (2012) nghiên cu tác
đng các bin kinh t v mô: lãi sut, sn lng quc gia, cung tin, và ch s
sn xut công nghip lên giá chng khoán. Kt qu lãi sut có mi quan h
nghch bin đn giá c phiu là có ý ngha thng kê.
1.5. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA CH S SN
XUT CÔNG NGHIP LÊN GIÁ CHNG KHOÁN:
Adrangi, Bahram, Chatrath, Arjun, Raffiee, Kambiz (1999) nghiên cu

mi quan h gia sn lng quc gia, lm phát vi giá chng khoán ti Hàn
Quc và Mê hi cô, d liu đc ly tháng 1 nm 1978 đn tháng 3 nm 1996.
Kt qu cho thy mi quan h đng bin gia giá chng khoán vi sn lng
quc gia, nghch bin gia lm phát vi giá chng khoán  c hai quc gia.
10

Adrangi, Bahram, Chatrath, Arjun, Shank, Todd M (1999) nghiên cu
mi quan h gia sn lng quc gia, lm phát vi giá chng khoán ti các
nc Châu M Latin. Kt qu cho thy có mi quan h đng bin gia giá
chng khoán vi sn lng quc gia và nghch bin gia giá chng khoán vi
lm phát.
Bahram Adrangi (1999) nghiên cu mi quan h gia sn lng thc,
lm phát vi giá chng khoán ti Brazin, d liu đc t ly tháng 1 nm
1986 đn 7 nm 1997. Tác gi kim đnh đng liên kt và nhân qu Granger.
Kt qu có mi quan h nghch bin gia giá chng khoán vi lm phát và
mi quan h cân bng trong dài hn gia giá chng khoán vi hot đng sn
xut thc.
Peter Young (2006) nghiên cu mi quan h gia ch s sn xut công
nghip vi giá chng khoán ti M. Kt qu cho thy mi quan h đng bin
gia giá chng khoán vi ch s sn xut công nghip.
Raman K. Agrawalla và S. K. Tuteja (2008) nghiên cu mi liên h gia
giá c phiu  n  vi ch s sn xut công nghip, cung tin, t giá đoái.
D liu hàng tháng đc ly t tháng 11 nm 1965 đn tháng 10 nm 2000.
Mô hình tác gi s dng là đng liên kt và VECM. Kt qu có mi quan h
đng bin gia giá chng khoán vi ch s sn xut công nghip, cung tin, t
giá hi đoái và nghch bin vi lm phát.
George Filis (2009) nghiên cu mi quan h gia giá chng khoán vi
lm phát, ch s sn xut công nghip và giá du ti Hy Lp, d liu đc ly
t tháng 1 nm 1996 đn tháng 6 nm 2008, tác gi s dng mô hình VAR đ
phân tích. Kt qu ch s sn xut công nghip tác đng đng bin lên giá c

phiu còn lm phát thì tác đng nghch bin.
Khaled Hussainey, Le Khanh Ngoc (2010) nghiên cu mi quan h gia
giá chng khoán vi các bin lãi sut, ch s sn xut công nghip ti Vit
11

Nam và M. Kt qu, tác gi tìm thy mi tng quan dng gia ch s sn
xut công nghip vi giá chng khoán. Lãi sut trong ngn và dài hn tác
đng không cùng chiu. Hot đng sn xut thc  M tác đng lên giá
chng khoán mnh hn  Vit Nam.
R. Ratneswary V. Rasiah (2010) nghiên cu mi quan h trong ngn và
dài hn gia giá chng khoán vi các bin s kinh t v mô ti Malaysia, d
liu đc ly t tháng 1 nm 1980 đn tháng 12 nm 2006. Tác gi s dng
mô hình đng liên kt và c ch hiu chnh sai s. Kt qu cho thy mi quan
h đng bin gia giá chng khoán vi ch s sn xut công nghip và các
bin v mô khác.
T Sampath (2011) nghiên cu mi quan h gia ch s sn xut công
nghip, t giá hi đoái thc, lm phát vi giá chng khoán ti n , d liu
t tháng 4 nm 1993 đn tháng 3 nm 2010. Mô hình tác gi s dng là
ARDL, kt qu tác gi tìm thy mi quan h đng bin gia ch s sn xut
công nghip, t giá hi đoái thc, lm phát vi giá chng khoán.
1.6. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA CÁC BIN KINH
T V MÔ TÁC NG LÊN GIÁ CHNG KHOÁN:
Christopher Gan, Minsoo Lee, Hua Hwa Au Yong, Jun Zhang (2006) đã
kim đnh tác đng ca các bin nh lm phát , t giá hi đoái, lãi sut ngn
hn, lãi sut dài hn, tng trng kinh t, cung tin đn ch s giá chng
khoán trên th trng chng khoán NewZealand. Kt qu cho thy có mi
quan h đng bin gia các bin kinh t v mô nh lãi sut ngn hn, cung
tin và tng trng kinh t vi ch s giá chng khoán trong giai đon 1990-
2003.
LMCS Menike (2006) nghiên cu tác đng các bin kinh t v mô lên

giá chng khoán, các bin nghiên cu gm: t giá hi đoái, lm phát, cung
tin, lãi sut trái phiu kho bc k hn 03 tháng, d liu nghiên cu ti th
12

trng chng khoán Colombo, SriLanka t nm 1991 đn 2002, kt qu
nghiên cu cho thy t giá hi đoái và lm phát có mi quan h đng bin
vi giá c phiu, trong khi đó lãi sut tác đng nghch bin lên giá c phiu.
G. B. Wickremasinghe (2006) nghiên cu sc ép kinh t v mô lên giá
chng khoán  th trng mi ni, các bin nghiên cu: t giá hi đoái, lãi
sut huy đng k hn 03 tháng, lm phát, cung tin, tng sn phm quc dân,
d liu thu thp ti Sri Lanka giai đon 1985 đn 2004. Kt qu cho thy giá
chng khoán có th tiên đoán đc và vì vy đã không đúng vi lý thuyt th
trng bán hiu qu.
Md. Mohiuddin, Md. Didarul Alam và Abdullah Ibneyy Shahid (2008)
kim đnh mi quan h gia các yu t v mô là t l lm phát, t giá, lãi sut,
cung tin và ch s sn lng công nghip vi ch s giá chng khoán
Bangladesh. Kt qu nghiên cu không tìm my mi tng quan nào gia ch
s giá chng khoán Bangladesh vi các yu t v mô trong mc ý ngha thng
kê.
Gagan Deep Sharma và Mandeep Mahendru (2008) nghiên cu tác đng
các bin kinh t v mô lên giá chng khoán, các bin nghiên cu gm: t l
lm phát, t giá hi đoái, d tr ngoi hi, giá vàng, d liu theo tun đc
thu thp ti n  t nm 2008 đn 2009. Kt qu cho thy có s tng quan
mnh m gia t giá hi đoái, giá vàng lên giá c phiu, trong khi đó s tác
đng ca lm phát và d tr ngoi hi lên giá c phiu ch  mc hn ch.
Lena Shiblee (2009) nghiên cu s tác đng ca các bin kinh t v mô:
lm phát, GDP, tht nghip, cung tin lên giá c phiu d liu nghiên cu ti
sàn chng khoán New York trong giai đon 1997-2007. Kt qu nghiên cu
cho thy cung tin tác đng mnh nht lên giá chng khoán, k đn là lm
phát trong khi đó t l tht nghip li tác đng rt yu lên giá chng khoán 

hu ht các công ty đc nghiên cu.
13

Wan Masor Wan Mahood và Nazihad Mohd Dinniah (2009) nghiên cu
tác đng ca các bin kinh t v mô  sáu nc Châu Á Thái Bình Dng
gm: Malaysia, Hàn Quc, Thái Lan, Hng Công, Nht Bn và Úc d liu t
1993-2002, các bin nghiên cu gm: t giá hi đoái, t l lm phát, sn
lng công nghip. Kt qu cho thy có mi quan h cân bng dài hn gia
các bin trong bn quc gia: Nht Bn, Hàn Quc, Hng Công và Úc. Cân
bng ngn hn  tt c các quc gia ngoi tr Hng Kông và Thái Lan. Ch
duy Hng Công cho thy mi quan h gia t giá và giá c phiu, trong khi 
Thái Lan có mi quan h mnh m gia sn lng công nghip và giá c
phiu.
Mohammad, Adnan Hussain, Adnan Ali (2009) nghiên cu tác đng các
yu t v mô đn th trng chng khoán Karachi. Trong nghiên cu này tác
gi s dng s liu hng quý đ quan sát các yu t v mô bao gm t giá hi
đoái, d tr ngoi hi, ch s sn xut công nghip, chi tiêu tng tài sn c
đnh, cung tin và ch s giá bán buôn tác đng đn ch s giá chng khoán
Karachi, Pakistan giai đon nm 1986-2007. Kt qu nghiên cu cho thy ch
s sn xut công nghip, d tr ngoi hi, ch s giá bán buôn có tác đng
cùng chiu lên ch s giá chng khoán trong khi t giá hi đoái, ch tiêu tng
tài sn c đnh, lãi sut và cung tin có tác đng nghch chiu. Tt c các h
s tng quan đu có ý ngha thng kê ngoi tr bin chi tiêu tng tài sn c
đnh.
1.7. NHNG NGHIÊN CU TÁC NG CA CÁC NHÂN T
KINH T V MÔ LÊN GIÁ CHNG KHOÁN BNG S DNG MÔ
HÌNH NG LIÊN KT VÀ C CH HIU CHNH SAI S:
Anokye M.Adam (2007) phân tích mi quan h ngn hn và dài hn gia
các yu t kinh t v mô lên s thay đi ch s chng khoán ti Ghana bng
các bin s nh: FDI, lãi sut trái phiu, lm phát, t giá hi đoái. Mô hình s

14

dng là kim đnh đng liên kt. Kt qu cho thy có mi quan h trong dài
hn gia các bin. Khi kim đnh phn ng đy và phân rã phng sai đã d
báo đc lãi sut và FDI là bin nh hng mnh nht lên s thay đi giá c
phiu.
Andreas Humpe, Peter Macmillan (2007) nghiên cu mi quan h dài
hn ca các bin kinh t v mô vi giá chng khoán ti M và Nht. Các bin
đc s dng gm: ch s sn xut công nghip, lm phát, cung tin, lãi sut.
Kt qu tác gi tìm thy có mt véc t đng liên kt và mi quan h đng bin
gia cung tin vi giá chng khoán M. Còn ti th trng chng khoán Nht
tác gi tìm thy hai véc r đng liên kt và mi tng quan dng gia ch s
sn xut công nghip vi giá chng khoán, và tng quan âm gia giá chng
khoán đi vi cung tin.
Joseph Magnus Frimpong (2009) điu tra tác đng kinh t v mô lên giá
chng khoán ti Ghana bng cách s dng mô hình đng liên kt qua các bin
s: t giá hi đoái, lm phát, cung tin, lãi sut cho vay. Kt qu là t giá hi
đoái tác đng âm, các bin s còn li tác đng dng lên giá c phiu.
J.K.M Kuwornu (2012) s dng mô hình đng liên kt và hiu chnh sai
s ECM phân tích tác đng ca các nhân t kinh t v mô lên t sut sinh li
ca c phiu, các s kinh t v mô gm: lm phát, giá du, t giá hi đoái và
lãi sut trái phiu ti Ghana, d liu đc ly hàng tháng t tháng 1 nm 1992
đn tháng 12 nm 2008. Tác gi tìm thy mi quan h cân bng trong dài hn
gia các bin. Trong ngn hn bin lãi sut trái phiu có mi quan h đng
bin, lm phát có mi quan h nghch bin và c hai bin này đu có ý ngha
thng kê. Kt qu cng cho thy 79% mt cân bng trong ngn hn đã đc
điu chnh.
Semra Karacaer, Ayhan Kapasuzoghe (2010) kim tra mi quan h trong
dài hn và ngn hn gia giá chng khoán ti Th Nh K vi lm phát, ch
15

s sn xut công nghip và t giá hi đoái. Tác gi đã kim đnh nghim đn
v, nhân qu Granger, đng liên kt. Kt qu tn ti mi quan h cân bng dài
hn gia các bin.
Nadeem Sohail, Hussain Zakir (2010) nghiên cu tác đng ca các bin
lm phát, t giá hi đoái thc, cung tin, ch s sn xut công nghip, lãi sut
trái phiu lên giá chng khoán ti Karachi, Pakistan bng kim đnh đng liên
kt, VECM và phân rã phng sai. Kt qu bài nghiên cu cho thy: trong
dài hn, lm phát, t giá hi đoái thc, ch s sn xut công nghip có tác
đng cùng chiu lên giá chng khoán, trong khi đó cung tin, lãi sut trái
phiu li tác đng ngc chiu. Mô hình VECM ch ra s phi mt tám tháng
đ đu chnh v cân bng trong dài hn. Phân rã phng sai cho thy lm phát
và cung tin có tác đng mnh hn các bin còn li.
Seyed Mehdi Hosseini, Zamri Ahmad, Yew Wah Lai (2011) nghiên cu
vai trò ca bin kinh t v mô đi vi ch s chng khoán Trung Quc và n
, các tác gi s dng kim đnh đng liên kt và mô hình véc t hi quy
hiu chnh sai s. Kt qu cho thy có mi quan h ngn hn và dài hn gia
các bin kinh t v mô  c hai nc. Trong dài hn, giá du, cung tin tng
quan đng bin vi ch s giá chng khoán Trung Quc, nhng nghch bin 
n . Ch s sn xut công nghip tác đng nghch bin  Trung Quc. Lm
phát tác đng dng đi vi ch s chng khoán  c hai quc gia. Trong
ngn hn, giá du có tác đng cùng chiu vi ch s giá chng khoán  n
, ngc chiu  Trung Quc nhng li không có ý ngha thng kê. Cung
tin tác đng đng bin  Trung Quc còn  n  thì ngc li, tuy nhiên
cng không có ý ngha thng kê.
Mofleh Ali Mofleh Alshogeathri (2011) phát hin mi quan h cân bng
trong dài hn và nghch bin gia cung tin, tín dng ngân hàng, giá du  A
16

rp Saudi vi cung tin, lãi sut dài hn, giá c phiu  M. Tác gi chy mô

hình VECM kt qu cho thy tc đ điu chnh v cân bng khong na nm.
Drama Bedi Guy Herve, Bouphanuvong Chanmalai, Yao Shen (2011)
nghiên cu mi quan h trong ngn và dài hn các bin: ch s sn xut công
nghip, lm phát, lãi sut, t giá hi đoái thc, cung tin vi giá chng khoán
ti B Bin Ngà. Kt qu cho thy lm phát có mi quan h đng bin và khi
phân tích phân rã phng sai cho thy lm phát có tác đng mnh nht trong
các bin nh: ch s sn xut công nghip, lãi sut, t giá hi đoái thc, cung
tin.
Aima Khan, Hira Ahmad, Zaheer Abbas (2011) nghiên cu tác đng các
bin kinh t v mô lên giá chng khoán bng mô hình đng liên kt, hi quy
véc t hiu chnh sai s (VECM) cho các bin: t giá hi đoái, lm phát, lãi
sut trái phiu, cung tin và lãi sut cho vay ti th trng chng khoán
Pakistan. Kt qu tìm thy có hai mi quan h dài hn gia các bin và giá
chng khoán, t giá hi đoái, lãi sut trái phiu có quan h đng bin, trong
khi lm phát và lãi sut trái phiu có mi quan h nghch bin. Khi kim đnh
VECM cho thy tc đ điu chnh v trng thái cân bng trong dài hn là mt
tháng ri.
Ahmet Ozcan (2012) nghiên cu tác đng ca lãi sut, lm phát, cung
tin, t giá hi đoái, giá vàng, giá du, giá tr xut khu lên ch s chng
khoán ngành công nghip. Do d liu dng  sai phân bc mt tác gi đã
kim đnh đng liên kt. Kt qu đã tìm thy mi quan h cân bng trong dài
hn gia các bin s kinh t.
Joel Hinaunye Eita (2012) nghiên cu các bin kinh t v mô ti Namibia
bng mô hình VECM, các bin gm: hot đng sn xut thc, lãi sut, lm
phát, cung tin, và t giá hi đoái. Kt qu: hot đng sn xut thc, cung
17

tin có mi quan h đng bin, trong khi đó lãi sut và lm phát có mi quan
h nghch bin.
Tt c các nghiên cu đc trích dn  trên đi din cho mi quan

h mnh m gia các bin s kinh t v mô và giá chng khoán ti nhiu
nc. Trong nghiên cu này tác gi quan tâm đn nh hng ca các
bin s kinh t v mô đn giá c phiu trong th trng chng khoán Vit
Nam.





18

CHNG 2: MÔ HÌNH,
PHNG PHÁP NGHIÊN CU

2.1. MÔ HÌNH:
Có nhiu nghiên cu v tác đng nh hng ca các bin kinh t v mô
lên th trng chng khoán nh đã nêu trong phn tng quan v các nghiên
cu trc đây, tuy nhiên nghiên cu ca Nadeem Sohail, Hussain Zakir 2010
ti th trng chng khoán Karachi, Pakistan có nhng đim tng đng vi
nn kinh t Vit Nam, cng là nc đang phát trin và là th trng mi ni,
trong đó các bin nghiên cu đã đc s dng bi nhiu tác gi và mô hình có
tính phù hp cao  nhiu quc gia. Khi áp dng mô hình ti Vit Nam tác gi
thay bin t giá hi đoái thc bng t giá hi đoái, tng t nh nghiên cu
ca: Wan Masor Wan Mahood và Nazihad Mohd Dinniah (2009) nghiên cu
tác đng ca các bin kinh t v mô  sáu nc Châu Á Thái Bình Dng
gm: Malaysia, Hàn Quc, Thái Lan, Hng Kong, Nht Bn và Úc d liu t
1993-2002, các bin nghiên cu gm: t giá hi đoái, t l lm phát, sn
lng công nghip. Semra Karacaer, Ayhan Kapasuzoghe (2010) cng dùng
các bin lm phát, ch s sn xut công nghip và t giá hi đoái đ kim đnh
nhân qu Granger, đng liên kt Johansen. Aima Khan, Hira Ahmad, Zaheer

Abbas(2011) nghiên cu tác đng các bin kinh t v mô lên giá chng khoán
bng mô hình đng liên kt, hi quy véc t hiu chnh sai s (VECM) cho các
bin: t giá hi đoái, lm phát, lãi sut trái phiu, cung tin và lãi sut cho vay
ti th trng chng khoán Pakistan. Nên tác gi chn mô hình nghiên cu
sau đây:
Mô hình c lng mi quan h cân bng trong dài hn gia ch s
VNI và các bin s kinh t v mô: nh đã nói phn trên các bin kinh t v mô
19

lm phát, ch s sn xut công nghip, t giá hi đoái, cung tin, lãi sut trái
phiu đc các nhà nghiên cu trên th gii s dng khi nghiên cu tác đng
các bin kinh t v mô lên giá chng khoán. Theo nghiên cu ca Johansen
(1991, 1995) và Johansen và Juselius (1990) khi tìm mi quan h đng liên
kt thì phng trình c lng phi có dng nh sau:
LVNI =
1
LCPI+ 
2
LIP+ 
3
LER+ 
4
LM2
+

5
TBR+
t
(2.1)
Trong đó:


1
, 
2
, 
3
, 
4
, 
5
: là h s hi quy th hin mi cân bng trong dài hn;
LVNI: Logarit c s e ch s chng khoán Vit Nam đc ly giá đóng
ca ngày giao dch cui cùng ca tháng;
LCPI: Logarit c s e lm phát;
LIP: Logarit c s e ch s sn xut công nghip;
LER: Logarit c s e t giá hi đoái USD/VND;
LM2: Logarit c s e cung tin m rng;
TBR: Lãi sut trái phiu Chính ph;

t
: phn d.
Mô hình c lng mi quan h c trong ngn và dài hn: theo Engle,
Granger (1987) và Johansen, Juselius (1990) khi c lng mô hình véc t
hi quy hiu chnh sai s VECM vi bin tr p thì phng trình c lng
phi có dng nh sau:
LVNI
t

= 
1

+ 
p
i=1

1
U
t-1
+ 
p
i=1

1i
LCPI
t-1
+ 
p
i=1

1i
LIP
t-1
+

p
i=1

1i
LER
t-1
+ 

p
i=1

1i
LM2
t-1
+ 
p
i=1

1i
TBR
t-1
+
t
(2.2)

Trong đó

1
: h s chn;

1i
; 
1i
; 
1i
; 
1i
; 

1i
: là h s co gin trong ngn hn tng ng vi tng
bin s đc nghiên cu;