Giải pháp cải thiện hiệu quả hoạt động thanh tra giám sát ngân hàng

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




N
N
G
G
U
U
Y
Y


N
N






C
C


B

B
Ì
Ì
N
N
H
H




GII PHÁP CI THIN HIU QU
HOT NG THANH TRA GIÁM SÁT
NGÂN HÀNG

LUN VN THC S KINH T


CHUYÊN NGÀNH: CHÍNH SÁCH CÔNG
MÃ S: 60.31.14



NGI HNG DN: TS TRN TH QU GIANG

TP.H CHÍ MINH – NM 2012





LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit
ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t Fulbright.

TP.HCM, ngày 24 tháng 4 nm 2012
Tác gi

Nguyn c Bình

ii


LI CM N

Trc tiên, Tôi trân trng gi li cm n sâu sc đn TS. Trn Th Qu Giang, ngi trc tip
hng dn, giúp đ tôi trong quá trình thc hin lun vn. Tôi cng bày t li bit n đn TS.
V Thành T Anh, ngi đã h tr, t vn v phng pháp nghiên cu, giúp tôi sáng t nhiu
vn đ.

Cm n Chng trình Ging dy kinh t Fulbright, cm n các thy cô trong chng trình đã
truyn đt kin thc trong sut thi gian hc tp ti Trng.
Cm n tt c các bn hc viên MPP3, các anh ch đng nghip đã đóng góp Ủ kin, giúp đ
trong sut quá trình hc tp cng nh thc hin lun vn.

Tác gi

Nguyn c Bình


iii

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
MC LC iii
DANH MC CÁC CH VIT TT v
TÓM TT vi
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. Bi cnh và vn đ chính sách. 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Câu hi nghiên cu 3
1.4. i tng, phm vi và phng pháp nghiên cu 4
1.4.1. i tng và phm vi nghiên cu 4
1.4.2. Phng pháp nghiên cu và khung phân tích 4
1.4.2.1. Phng pháp nghiên cu 4
1.4.2.2. Khung phân tích 4
1.5. Ngun thông tin 4
1.6. Cu trúc ca lun vn 5
CHNG 2: KHÁI QUÁT HOT NG THANH TRA GIÁM SÁT NGÂN HÀNG 6

2.1. Khái nim hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng 6
2.2. Mc tiêu hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng 6
2.3. Phng thc thanh tra, giám sát ngân hàng 7
2.4. Quy trình thanh tra, giám sát ngân hàng 7
2.5. T chc, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng  Vit Nam 8
iv

CHNG 3: NGHIÊN CU TÌNH HUNG CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II
VÀ CHO VAY VINASHIN CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI 10
3.1. Tình hung thua l 3.000 t đng ca Công ty cho thuê tài chính II - s hn ch ca
hot đng giám sát t xa 10
3.1.1. Mô t tình hung 10
3.1.2. Phân tích 12
3.1.2.1. Hn ch trong hot đng giám sát t xa 12
3.1.2.2. Nguyên nhân làm hn ch hiu qu hot đng giám sát t xa 14
3.2. Tình hung cho vay Vinashin - s kém hiu qu ca hot đng thanh tra ti ch: 18
3.2.1. Mô t tình hung 18
3.2.2. Phân tích 21
3.2.2.1. Hn ch ca hot đng thanh tra ti ch 21
3.2.2.2. Nguyên nhân làm hn ch hiu lc, hiu qu hot đng thanh tra ti ch 23
CHNG 4: GII PHÁP CHÍNH SÁCH 29
4.1. Gii pháp v đi mi phng thc thanh tra, giám sát 29
4.2. Gii pháp v h tng thanh tra, giám sát 29
4.3. Gii pháp v mô hình t chc hot đng ca c quan TTGSNH 30
4.4. Gii pháp v ci thin cht lng đi ng thanh tra, giám sát 31
TÀI LIU THAM KHO 32
PH LC 37
v

DANH MC CÁC CH VIT TT

ALC II: Công ty cho thuê tài chính II - Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit
Nam (Agribank Leasing Joint Company II)
Agribank: Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam (Vietnam Bank For
Agriculture And Rural Development)
CIC: Trung tâm thông tin tín dng (Credit Information Center)
HQT: Hi đng qun tr
NHNN: Ngân hàng nhà nc Vit Nam
NHTM: Ngân hàng thng mi
TCTD: T chc tín dng
TTGSNH: thanh tra, giám sát ngân hàng
TTGSNH trung ng: c quan Thanh tra, giám sát ngân hàng thuc NHNN Vit Nam
TTGSNH chi nhánh: c quan Thanh tra, giám sát ngân hàng chi nhánh tnh, thành ph thuc
NHNN chi nhánh tnh, thành ph trc thuc trung ng
Vinashin: Tp đoàn công nghip tàu thy Vit Nam
vi

TÓM TT
Trong bi cnh thc trng kinh t v mô ca Vit Nam ngày càng xu đi vi s phá sn ca
hàng chc ngàn doanh nghip, h thng ngân hàng đang đi mt nhng khó khn, thách thc,
tim n nhiu ri ro an toàn h thng. S đ v, hot đng kém hiu qu ca các tp đoàn kinh
t nhà nc làm gia tng n xu cho h thng ngân hàng, vi vn t có thp, và nng lc qun
tr ri ro yu. Trong khi đó, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng ca Ngân hàng Nhà nc
còn nhiu hn ch, kém hiu qu trên nhiu phng din, cha đáp ng k vng đm bo s
an toàn, gim thiu ri ro h thng ngân hàng. Do vy, vic nghiên cu xác đnh nguyên nhân
làm cho hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng kém hiu qu nhm tìm ra gii pháp phù hp
tr nên cn thit.  đáp ng mc tiêu này, đ tài tp trung tr li hai câu hi nghiên cu: (i)
nhng yu t nào làm cho hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng kém hiu qu?; (ii) Gii
pháp nào giúp ci thin cht lng hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng? thông qua phân
tích tình hung thc t thua l ca Công ty cho thuê tài chính II và cho vay Vianshin ca các

ngân hàng thng mi da trên các chun mc quc t v thanh tra, giám sát ngân hàng hiu
qu.
Nghiên cu cho thy, s kém hiu qu ca hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng  c hai
phng thc hot đng giám sát t xa và thanh tra ti ch, do nhiu nguyên nhân. S bt cp
ca mô hình giám sát, th hin  vic t chc hot đng thanh tra, giám sát mt cách phân tán,
chia ct, tính đc lp cha cao. Phng thc thanh tra, giám sát mang nng tính tuân th pháp
quy, cha thc hin vic giám sát trên c s ri ro. H tng thanh tra, giám sát cha đc hoàn
thin bi khuôn kh pháp lý còn bt cp, h thng công ngh thông tin, c s d liu lc hu.
Cht lng ca đi ng làm công tác thanh tra, giám sát cha đáp ng yêu cu hot đng giám
sát hiu qu bi c ch khuyn khích cha tha đáng, xây dng và phát trin ngun nhân lc
cha phù hp vi đc thù hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng.
Trên c s đó, nghiên cu cng đa ra các nhóm gii pháp chính sách nhm ci thin hiu qu
ca hot đng này. Trc ht, cn cu trúc li mô hình t chc tinh gn, tp trung, và thng
nht. Th hai, chuyn đi phng thc thanh tra, giám sát t phng pháp tuân th sang
phng pháp thanh tra, giám sát trên c s ri ro. Th ba, hin đi hóa công ngh, k thut
vii

giám sát, to dng khuôn kh pháp lý. Cui cùng, ci thin cht lng đi ng hot đng, h
tng thanh tra, giám sát.
1

CHNG 1: GII THIU
1.1. Bi cnh vƠ vn đ chính sách.
Theo Nguyn c Thành (2011), tâm đim ca nguy c ri ro v mô Vit Nam hin ti nm 
khu vc ngân hàng, ni đang gánh chu phi hai áp lc: khó khn ca khu vc doanh nghip
và khu vc th trng tài sn. S doanh nghip ngng hot đng tng mnh trong nm 2011,
tính đn thi đim cui tháng 10/2011, c nc có đn 47 ngàn doanh nghip ngng hot đng
(Anh Quân, 2011). Tình trng các doanh nghip thua l din ra khá ph bin. Di tác đng
ca tình trng trên, n xu ca h thng ngân hàng gia tng, nht là khi ngân hàng thng
mi (NHTM) nhà nc. Theo NHNN (2011), đn cui tháng 10/2011, n xu toàn h thng

ngân hàng là 85,3 ngàn t đng, chim 3,39% tng d n cho vay. Theo s liu ca Trung tâm
thông tin tín dng (CIC), đn cui tháng 9/2011, t l n xu ca khi NHTM nhà nc là
5,76% tng 2,31% (tng đng 17.766 t đng) so vi đu nm 2011, chim đn 51,39%
tng n xu toàn h thng, trong đó n nhóm 5 (n có kh mt vn) chim gn 50% tng n
xu ca khi (Thanh Hà, 2011). Theo báo cáo ca ng y Khi doanh nghip trung ng
tháng 9/2011 cho thy, n xu đang gia tng trong các NHTM quc doanh, t l n xu trên
tng d n ca Ngân hàng ngoi thng là 3,47%, Ngân hàng nông nghip và phát trin nông
thôn (Agribank) là 6,67% (L Chi, 2011), trong đó các khon cho vay hàng chc ngàn t đng
ca các NHTM nhà nc đi vi Vinashin đã mang li nhng khon n xu khng l cho các
ngân hàng này. Hn na, n xu ca các NHTM đã phát sinh trên c th trng liên ngân hàng
(Thanh Nh, 2011). Hot đng ca các công ty cho thuê tài chính tim n nhiu ri ro. Vi
vn t có thp, huy đng ngun vn trung dài hn khó khn và ph thuc vào ngun vn t
các ngân hàng m, các công ty này luôn vào tình trng ri ro thanh khon cao nht trong s
các t chc tín dng (TCTD). Hai (ANZ - Vitract và Kexim) trong s bn công ty cho thuê tài
chính nc ngoài ch hot đng cm chng (Anh V, 2011), trong khi đó Công ty cho thuê tài
chính II (ALC II) thuc Agribank có nhiu sai phm, không tuân th các nguyên tc thn trng
trong hot đng gây nên tình trng mt kh nng thanh khon kéo dài, n xu chim hn 60%
tng d n, thua l 3 ngàn t đng, tht thoát tài sn hn 4 ngàn t đng.
2

Trc nhng bt n v mô, hin trng ngày càng xu đi ca nn kinh t, h thng ngân hàng đã
bc l nhiu trc trc, khó khn, tim n ri ro. Theo Harry Hoàn Trn và Thuân Nguyn
(2011), h thng ngân hàng đang đi mt vi ba mi nguy: n xu gia tng, vn t có thp và
thiu thanh khon. Phan Minh Ngc (2011) cho rng “h thng ngân hàng Vit đã lún sâu vào
khó khn” do yu kém v qun tr cng nh thc thi cha nghiêm vic đánh giá, phòng nga
ri ro. Hin ti, Ngân hàng Nhà nc (NHNN) đang n lc cho tin trình tái cu trúc li h
thng ngân hàng có khong chc ngân hàng có quy mô nh hot đng cha lành mnh cn
phi đc c cu.
Trong khi đó, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng (TTGSNH) còn nhiu hn ch, bt cp,
t ra kém hiu qu, cha đáp ng yêu cu góp phn hn ch ri ro, đm bo an toàn h thng

ngân hàng. Hiu lc ca hot đng thanh tra trong vic x lý, chn chnh các sai phm ca các
ngân hàng thng mi đi vi vic tuân th các quy đnh ca NHNN cha cao. Mt trong
nhng nguyên nhân ca tình trng chy đua lãi sut, ca h thng ngân hàng trong thi gian
qua là s tht bi v mt giám sát ca NHNN (Bùi Th Phng Tho, 2011). Hot đng thanh
tra, giám sát cng cha to lp k lut th trng mà đin hình là tình trng phá rào quy đnh
trn lãi sut ca h thng ngân hàng din ra trong thi gian dài. Vn đ này, Thng đc
NHNN Nguyn Vn Bình cng đã tha nhn ti phiên cht vn ti Quc hi ngày 25/11/2011
“Tôi xin nhn khuyt đim vi Quc hi và nhân dân vì đã đ vt trn lãi sut trong thi gian
qua. T trung ng đn đa phng lc lng thanh tra rt nhiu và đã tin hành hàng nghìn
cuc thanh tra trong 6 tháng đu nm nhng không phát hin đc bt k trng hp nào vi
phm, chúng tôi tha nhn đây là yu kém, trì tr ca thanh tra giám sát ngân hàng trong lnh
vc này, trách nhim thuc v lãnh đo NHNN” (Qunh Anh, 2011). Hn na, nhng bt n
trong h thng ngân hàng Vit Nam t nm 2007 tr li đây, đin hình nh vic đu t quá
mc vào các tài sn ri ro cao nh bt đng sn, chng khoán ca các NHTM trong thi gian
qua nhng không đc NHNN phát hin, đ ra gii pháp x lỦ kp thi, cho thy s kém hiu
qu trong hot đng giám sát ca NHNN đi vi h thng ngân hàng. Phng thc hot đng
thanh tra, giám sát hin vn chú trng đn vic tuân th quy đnh, cha áp dng phng pháp
thanh tra da trên c s ri ro, cha chú trng hot đng cnh báo sm. Theo Nguyn Th
Minh Hu (2009), hot đng giám sát ca NHNN ch đáp ng 6 trong 25 nguyên tc giám sát
3

ngân hàng hiu qu ca y ban Basel. Mc dù h thng NHTM Vit Nam trong thi gian qua
cha ghi nhn trng hp đ v hay phá sn nhng điu đó cha minh chng cho s an toàn
ca h thng ngân Vit Nam hay tính hiu qu ca hot đng giám sát h thng ngân hàng ca
NHNN (Nguyn Th Minh Hu, 2011). Theo y ban Basel, giám sát có hiu qu hot đng
ca các ngân hàng s góp phn đm bo môi trng kinh t v mô n đnh, trong đó h thng
ngân hàng gi vai trò quan trng trong các giao dch tài chính, huy đng vn và phân b
ngun tit kim. Giám sát tt, có hiu qu s đm bo s an toàn và lành mnh ca h thng
ngân hàng, đm bo các ngân hàng có đ nng lc v vn và ngun d tr đ phòng, chng
các ri ro có th xy ra trong quá trình hot đng. Giám sát tt, có hiu qu th trng tài

chính cùng vi các chính sách kinh t v mô hiu qu s to ra mt loi hàng hoá công bc
cao. Hot đng giám sát trên th trng tài chính đóng vai trò quan trng đm bo s n đnh
v tài chính cho mt quc gia. Mc dù chi phí cho hot đng giám sát ngân hàng hiu qu
tng đi cao, nhng thc t qua các cuc khng hong tài chính cho thy chi phí, mt mát
ca nn kinh t cho s giám sát yu kém còn cao hn nhiu.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Vi bi cnh trên, đ tài “Gii pháp ci thin hiu qu hot đng thanh tra, giám sát ngân
hàng” đc la chn nhm xác đnh các nguyên nhân làm cho hot đng thanh tra, giám sát
ngân hàng tr nên kém hiu qu trong vic ngn nga, gim thiu ri ro ca các TCTD, đm
bo an toàn và lành mnh h thng tài chính. Trên c s đó, tác gi đ xut nhng gii pháp
chính sách phù hp nhm ci thin hiu qu hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng.
1.3. Cơu hi nghiên cu
 đt đc mc tiêu nghiên cu trên, tác gi tp trung tr li hai câu hi nghiêu cu sau
Câu hi 1: Các yu t nào làm cho hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng kém hiu qu
trong vic ngn chn, gim thiu ri ro ca h thng ngân hàng?
Câu hi 2: Gii pháp nào giúp ci thin cht lng hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng?
4

1.4. i tng, phm vi vƠ phng pháp nghiên cu
1.4.1. i tng và phm vi nghiên cu
 tài tin hành nghiên cu trên các tình hung thc t ti Công ty cho thuê tài chính II và cho
vay đi vi tp đoàn kinh t Vinashin ca các ngân hàng thng mi, hot đng thanh tra,
giám sát ngân hàng ca NHNN giai đon t nm 2006 đn nm 2010. Vic phân tích nguyên
nhân hn ch hot đng TTGSNH ch tp trung  hai hot đng trung tâm: giám sát t xa và
thanh tra ti ch.
1.4.2. Phng pháp nghiên cu và khung phân tích
1.4.2.1. Phng pháp nghiên cu
 tr li nhng câu hi nghiên cu trên, tác gi s dng phng pháp nghiên cu đnh tính,
tip cn theo phng pháp nghiên cu tình hung thc t đã xy ra ri ro, gây tn tht cho các
TCTD, c th là trng hp thua l ca ALC II và n xu trong cho vay Vinashin ca h

thng ngân hàng và hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng trong nhng trng hp này.
1.4.2.2. Khung phân tích
Vic nghiên cu, xác đnh các nguyên nhân gây nên tình trng kém hiu qu ca hot đng
thanh tra, giám sát ngân hàng tp trung  hai hot đng ct lõi giám sát t xa và thanh tra ti
ch đc da trên các chun mc, nguyên tc c bn cho vic giám sát ngân hàng hiu qu do
y ban Basel ban hành thông qua phân tích hai tình hung kt hp vi thc trng hot đng
thanh tra, giám sát ngân hàng ca NHNN, kt qu ca các nghiên cu đã thc hin. Ngoài ra,
vic phân tích, lp lun còn đc da trên c s các lý thuyt v thông tin bt cân xng, lý
thuyt hành vi đ đi đn nhng kt lun v nguyên nhân làm cho hot đng thanh tra, giám sát
ngân hàng ca NHNN tr nên kém hiu qu. T đó đa ra các gii pháp chính sách đi vi các
c quan chc nng nhm ci thin hiu qu hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng.

1.5. Ngun thông tin
Các thông tin liên quan đn v thua l ca ALC II và cho vay Vinashin ca các NHTM đc
thu thp t các bài vit trên các báo, tp chí khác nhau.
5

Thông tin v hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng t c quan TTGSNH, NHNN, tp chí
ngân hàng.
Thông tin v hot đng ngân hàng t Trung tâm thông tin tín dng, các trang thông tin ca các
Ngân hàng thng mi.
1.6. Cu trúc ca lun vn
Kt cu ca lun vn gm 4 chng, tng ng vi các ni dung sau:
Chng 1: Dn nhp, bi cnh chính sách, phng pháp lun
Gii thiu bi cnh nghiên cu và vn đ chính sách công, mc tiêu nghiên cu, câu hi
nghiên cu, đi tng, phm vi, phng pháp nghiên cu và khung phân tích.
Chng 2: Khái quát v hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng
Trình bày khái quát các vn đ c bn v hot đng TTGSNH, theo đó đa ra các khái nim
v thanh tra, giám sát, TTGSNH, mc tiêu, phng thc hot đng, quy trình thanh tra, giám
sát và t chc hot đng TTGSNH  Vit Nam.

Chng 3: Phân tích tình hung
Phân tích tình hung thua l 3 ngàn t đng ca ALC II và cho vay đi vi Vinashin ca các
ngân hàng thng mi kt hp vi phân tích thc trng hot đng TTGSNH da trên các
chun mc quc t, nguyên tc giám sát ngân hàng hiu qu. Qua đó, làm rõ nhng yu t nào
làm hn ch hiu qu hot đng thanh tra, giám sát ca NHNN trong vic ngn chn, hn ch
nhng tn tht nh hng ln đn an toàn, hiu qu hot đng ca các NHTM cng nh s n
đnh, lành mnh ca h thng ngân hàng.
Chng 4: Khuyn ngh gii pháp chính sách
Trên c s phân tích  chng 3, tác gi đa ra các gii pháp nhm giúp ci thin hiu qu ca
hot đng TTGSNH, tng nng lc trong vic giám sát, ngn nga, gim thiu nhng ri ro,
tn tht trong hot đng ca các NHTM, góp phn đm bo tính n đnh và lành mnh ca h
thng ngân hàng.
6

CHNG 2: KHÁI QUÁT HOT NG THANH TRA GIÁM SÁT NGÂN HÀNG
2.1. Khái nim hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng
Thanh tra (inspect) xut phát t gc Latin (inspectare) có ngha là nhìn vào bên trong, ch mt
s kin kim tra, xem xét t bên ngoài đi vi mt hot đng ca mt đi tng nht đnh.
Theo t đin ting Vit thì thut ng thanh tra là “kim soát, xem xét ti ch vic làm ca đa
phng, c quan, xí nghip”. Giám sát là hình thc kim tra toàn din, thm quyn t bên
ngoài ca nhiu c quan, t chc khác nhau. Theo t đin ting Vit, thì giám sát là "theo dõi
và kim tra xem có thc hin đúng nhng điu quy đnh không".
Theo Lut NHNN (2010), thanh tra ngân hàng là “hot đng thanh tra ca NHNN đi vi các
đi tng thanh tra ngân hàng trong vic chp hành pháp lut v tin t và ngân hàng” và giám
sát ngân hàng là “hot đng ca NHNN trong vic thu thp, tng hp, phân tích thông tin v
đi tng giám sát ngân hàng thông qua h thng thông tin, báo cáo nhm phòng nga, phát
hin, ngn chn và x lý kp thi ri ro gây mt an toàn hot đng ngân hàng, vi phm quy
đnh an toàn hot đng ngân hàng và các quy đnh khác ca pháp lut có liên quan”.
Trên c s các khái nim trên, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng đc hiu là các hot
đng nhm đm s an toàn và lành mnh h thng ngân hàng, bao gm xây dng khuôn kh

pháp lý, cp phép, giám sát t xa, thanh tra ti ch và cng ch thc thi các yêu cu chnh
sa, cnh báo ri ro. Trong phm vi nghiên cu, đ tài ch tp trung phân tích  hai hot đng
giám sát t xa và thanh tra ti ch, là các hot đng trung tâm, gi vai trò trong hot đng
TTGSNH.
2.2. Mc tiêu hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng
Vi tính cht hot đng ca trung gian tài chính, s dng ch yu ngun vn tit kim đ cp
tín dng, hot đng các NHTM tim n nhiu ri ro hn các ngành kinh doanh khác. Bên cnh
đó, s khng hong hay đ v các NHTM có th nh hng đn c h thng do s gn kt vi
nhau thông qua th trng liên ngân hàng hay s hu chéo ln nhau. Vì vy, cn có s giám
sát, can thip ca nhà nc nhm sa cha tht bi ca th trng trong vic hn ch, khc
phc tình trng chp nhn ri ro quá mc, bt cân xng thông tin, vn đ ngi tha hành –
7

ngi y quyn. Do đó, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng có mc tiêu đm bo cho các
NHTM hot đng kinh doanh lành mnh, an toàn, ít ri ro và tránh b đ v, n đnh h thng
ngân hàng; bo v li ích hp pháp ngi gi tin; duy trì nim tin ca th trng vào h
thng ngân hàng.
2.3. Phng thc thanh tra, giám sát ngân hàng
Phng thc thanh tra, giám sát là phng pháp đnh hng cho hot đng TTGSNH. Thông
thng, có ba phng pháp đc s dng đ thanh tra giám sát ngân hàng  các nc, bao
gm:
Th nht, phng pháp tuân th là phng pháp đn thun ch kim tra, theo dõi s tuân th
các quy đnh ca ngân hàng trung ng, các quy đnh pháp lut ca các NHTM.
Th hai, phng pháp CAMELS là phng pháp xây dng da trên vic thanh tra, giám sát
đi vi tng hot đng ch yu ca NHTM, bao gm đm bo mc đ an toàn vn (Capital),
cht lng tài sn có (Assets), hot đng qun tr ngân hàng (Management), hot đng thu
nhp (Earning), qun tr thanh khon (Liquidity) và đ nhy vi ri ro (Sensitivity).
Th ba, phng pháp thanh tra, giám sát da trên c s ri ro (risk-based supervision) là
phng pháp đc xây dng da trên vic giám sát hot đng ca các NHTM thông qua đánh
giá các loi hình ri ro mà các t chc này gp phi. Thông thng, mt NHTM có th gp

phi nhng loi ri ro: ri ro tín dng, ri ro thanh khon, ri ro hot đng, ri ro th trng và
ri ro pháp lỦ. Trên c s xác đnh các loi ri ro các NHTM đang đi mt, c quan giám sát
ngân hàng đa ra nhng đánh giá v mc đ ri ro ca tng loi ri ro và kh nng qun tr
ca tng loi ri ro ca NHTM. T đó đa ra nhng khuyn ngh và thit lp nhng yêu cu
cn thit đi vi NHTM nhm giúp cho NHTM có th có đ kh nng qun tr ri ro trong
hot đng.
2.4. Quy trình thanh tra, giám sát ngân hàng
Nh đ cp  trên, hot đng TTGSNH bao gm 4 bc khép kín: đnh ch, cp phép; giám
sát t xa; thanh tra ti ch và cng ch thc thi, c th nh sau:
8

Bc 1: to lp c s pháp lý cho hot đng ca các NHTM, các điu kin đ cp phép, ban
hành nhng quy đnh v qun lý ri ro hot đng cho các NHTM, tin hành cp phép hot
đng.
Buc 2: xây dng các báo cáo mà các NHTM phi thc hin, to dng c s d liu đ giám
sát t xa. Giám sát t xa là vic phân tích, đánh giá tình hình hot đng da trên c s thông
tin, d liu do các NHTM cung cp đnh k và qua vic trao đi, thu thp thông tin t các
ngun khác nhau, trên c s đó đ ra các bin pháp x lý thích hp, h tr đc lc cho hot
đng thanh tra ti ch. Giám sát t xa đc hiu là hot đng mà các giám sát viên ngi ti tr
s ca mình tip nhn các báo cáo, thu thp thông tin đ phân tích, đánh giá tình hình hot
đng ca các NHTM.
Bc 3: tin hành thanh tra ti ch theo yêu cu và da trên kt qu giám sát t xa. Thanh tra
ti ch là hot đng t chc đoàn thanh tra tin hành thanh tra trc tip hot đng ca các
TCTD ti tr s ca h trên c s tip cn h s, tài liu, thông tin liên quan đn ni dung cn
thanh tra.
Bc 4: t kt qu hot đng thanh tra ti ch, các thanh tra, giám sát viên đa ra các yêu cu,
kin ngh chnh sa, cnh báo ri ro đi vi NHTM đc thanh tra và là cn c thay đi
nhng quy đnh và môi trng pháp lý cho phù hp vi thc t.
2.5. T chc, hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng  Vit Nam
Hot đng TTGSNH  Vit Nam hin đc thc hin bi c quan TTGSNH thuc NHNN

Vit Nam, đc thành lp theo Quyt đnh s 83/2009/Q-TTg ca Th tng Chính ph, c
cu t chc bao gm sáu v, mt cc, vn phòng và TTGSNH chi nhánh ti 63 chi nhánh
NHNN tnh, thành ph. Theo đó, c quan TTGSNH có chc nng tham mu cho Thng đc
NHNN ban hành quy đnh v an toàn hot đng ngân hàng, hng dn tiêu chun thành lp
hay gii th các TCTD; trình Thng đc NHNN ra quyt đnh thành lp cp và thu hi giy
phép hot đng các TCTD; thanh tra chuyên ngành v ngân hàng bao gm thanh tra vic chp
hành pháp lut v tin t và hot đng ngân hàng, đánh giá mc đ ri ro, nng lc qun tr ri
ro, tình hình tài chính và hot đng các TCTD. Sau đó, Lut NHNN nm 2010 đã b sung
chc nng giám sát ngân hàng, bao gm các hot đng giám sát chp hành quy đnh pháp lut,
9

phân tích tình hình tài chính, hot đng qun tr điu hành và mc đ ri ro ca đi tng
đc giám sát; phát hin, cnh báo ri ro gây mt an toàn hot đng ngân hàng và nguy c dn
đn vi phm ca các TCTD.
10

CHNG 3: NGHIÊN CU TÌNH HUNG CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHệNH II
VÀ CHO VAY VINASHIN CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
3.1. Tình hung thua l 3.000 t đng ca Công ty cho thuê tƠi chính II - s hn ch ca
hot đng giám sát t xa
3.1.1. Mô t tình hung
Công ty cho thuê tài chính II (ALC II) là doanh nghip nhà nc, đc thành lp nm 2006,
mt đn v thành viên hch toán đc lp thuc Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Vit Nam (Agribank), vi vn điu l 350 t đng, hot đng trong lnh vc cho thuê tài
chính.
Theo kt qu kim toán ca c quan Kim Toán Nhà Nc ban hành vào cui tháng 10 nm
2010, mc dù va mi đc thành lp vi ngun vn ch s hu 350 t đng nhng ALC II
đã huy đng vn t nhiu t chc tài chính lên đn hàng ngàn t đng và đu t tp trung cho
thuê tài sn (chim 56,6% tng d n) vào ngành vn ti bin đi vi các công ty c phn ít
vn mi thành lp, thiu kinh nghim trong lnh vc kinh doanh vn ti bin. Trong quá trình

hot đng kinh doanh, ALC II đã thc hin thm đnh h s trc khi cho thuê cha đúng quy
đnh, không kim tra cht lng tài sn, xác đnh giá; cht lng thm đnh kém, lng lo
trong vic kim tra, giám sát s dng vn ca khách hàng. ALC II có nhiu sai phm trong
vic mua, qun lý tài sn cho thuê đã làm tht thoát tài sn nh: mua tài sn không thuc s
hu ca bên bán, xác đnh giá mua bán tài sn không có c s, có du hiu bt thng trong
vic xác đnh giá mua tài sn trong v cho thuê xe cu đi vi Công ty Xây dng và Thng
mi Quang Vinh, không qun lý cht ch tin gii ngân, đ khách hàng chim dng vn trong
v ALC II đu t 451 t đng vào 5 tàu bin t 2008- 2009 (ALC II đã gii ngân ht 451 t
đng trong khi khách hàng cha có tàu bàn giao). Thc trng hot đng trên đã gây nên tình
trng thua l trm trng cho ALC II. Cng theo kt qu kim toán nêu trên, nm 2009, ALC II
l 3 ngàn t đng (gp 8,5 ln vn điu l), và khon l tim n tng thêm 1.266 t đng, n
xu chim 60,4% tng d n. Tng n phi tr ln hn tng tài sn là 2.573 t đng, mt kh
nng thanh khon ti thi đim quỦ IV nm 2009  mc 1,7 ngàn t đng, và c tính mt kh
nng thanh khon  mc hn 6,6 ngàn t đng đn thi đim cui nm 2010 (Khánh Huyn,
11

2011). Theo Thuy Th (2011), đn cui tháng 3 nm 2011, d n cho thuê tài chính ca ALC
II là 7.184 t đng, ALC II n các t chc gn 7.950 t đng, trong đó n Agribank 3.953 t
đng, n các t chc khác 3.996 t đng.
Theo quy đ
t , tng mc
cho vay và bo lãnh tín dng đi vi mt doanh nghip mà TCTD nm quyn kim soát không
đc vt quá 10% vn t có ca TCTD (NHNN, 2005,). Nm 2007, nu Agribank tuân th
theo quy đnh này, ALC II s không đc vay thêm t Agribank, bi vì d n cho vay ca
Agribank đi vi ALC II đn thi đim cui nm 2006 đã trên 2.200 t đng, vt 10% vn
t có Agribank (Minh Quang, 2011). Tuy nhiên, theo Minh Quang (2011), ti thi đim tháng
4 nm 2007, HQT Agribank vn quyt đnh tip tc cp hn mc tín dng cho ALC II vay
đn 3.770 t đng.  thi đim này, d n ca ALC II ti Agribank là 2.555 t đng, vt
1.325 t đng hn mc cho phép theo quy đnh nêu trên ca NHNN. T ngun vn vay ca
Agribank và các t chc khác, ALC II đã đu t vào tài sn cho thuê tài chính, tin hành các

hot đng cho thuê tài chính tràn lan trong khi cht lng thm đnh kém, dn đn vic thua l
hàng ngàn t đng.
Theo Thuy Th (2011), tình trng ALC II kinh doanh thua l đc Agribank phát hin t nm
2007. Khi đó, Agribank đã thành lp t giám sát, và thành lp ban ch đo gm 21 thành viên
nhm phc hi thc trng tài chính ti t cho ALC II. T đó, Agribank tip tc bo lãnh cho
ALC II vay các t chc khác, cho vay ALC II vt gii hn quy đnh nhm ci thin tình hình
nhng do qun lý, giám sát lng lo tình trng ca ALC II ngày càng xu đi theo nh kt qu
kim toán.
Sau khi c quan điu tra khi t, bt tm giam các cán b ALC II và các đi tng liên quan,
Thng đc NHNN Nguyn Vn Giàu cho rng “NHNN đã phát hin sai phm ti đn v này
t nm 2010. Thanh tra, giám sát NHNN đã có kt lun thanh tra hot đng ti ALCII, trong
đó có nêu rõ nhng sai phm ti công ty này v vn đ huy đng, cho vay và cho thuê tài
chính t nm 2007 đn nm 2009. Trc khi c quan điu tra khi t v án khong 10 ngày,
TTGSNH đã gi kt lun thanh tra cho c quan điu tra đ x lỦ theo pháp lut.” Tuy nhiên,
theo nhn đnh chung thì “s vào cuc ca thanh tra NHNH là quá mun. Thi đim NHNN
12

tin hành thanh tra thì các sai phm, tn tht ca ALC II đã lên đn đnh đim.” (Lam Sn,
2011). Thi đim đó, các c quan chc nng đã tin hành các hot đng kim toán, điu tra.
Trong đó, c quan Kim toán Nhà nc đã hoàn tt công vic kim toán, xác đnh rõ các
khon thua l, mt mát, thc trng tài chính, các sai phm trong qun lý, tác nghip. Bên cnh
đó, c quan điu tra cng đã c bn làm rõ các du hiu cu thành ti phm ca mt s cán b
ALC II đ khi t các b can theo Lut hình s.
3.1.2. Phân tích
3.1.2.1. Hn ch trong hot đng giám sát t xa
Qua tình hung trên ta có th thy s hn ch ca hot đng thanh tra giám sát ngân hàng
trong vic giám sát t xa đi vi hot đng kinh doanh ca các TCTD trong vic ngn chn,
phát hin, x lý các vi phm quy đnh v đm bo an toàn cng nh cnh báo ri ro, hn ch
tn tht trong hot đng ca các TCTD.
Theo nguyên tc c bn s 16 ca y ban Basel v hot đng thanh tra ngân hàng hiu qu,

mt h thng giám sát ngân hàng có hiu lc cn bao gm c hot đng giám sát t xa và
thanh tra ti ch. Theo đó, thanh tra, giám sát ngân hàng phi có công c thu thp, đánh giá,
phân tích báo cáo an toàn và s liu thng kê, bao gm các báo cáo tài chính c bn, các tài
liu b tr cung cp chi tit c th hn v s tim n các loi ri ro khác nhau và các khía cnh
tài chính khác ca ngân hàng bao gm các khon d phòng ri ro và hot đng ngoi bng nh
các cam kt bo lãnh, các nghip v phái sinh tin t. Ngun thông tin phc v cho hot đng
giám sát t xa ca TTGSNH theo quy đnh hin hành
1
, bao gm d liu bng cân đi k toán,
bng tng kt tài sn bc 3 và các báo thng kê đnh k hàng tháng do các TCTD cung cp và
thông tin v ri ro tín dng do Trung tin thông tin tín dng cung cp qua mng ca NHNN.
Sau khi có đc thông tin, d liu, các giám sát viên tin hành kim tra mc đ đy đ, tính
chính xác và nht quán ca d liu, đng thi tin hành phân tích và lp báo cáo giám sát. Các
thanh tra viên trong khi thanh tra ti ch kim tra đ chính xác ca báo cáo đnh k và tp


1
đc quy đnh ti Quyt đnh s 398/1999/Q-NHNN3 ngày 09/11/1999 ca Thng đc NHNN
13

trung vào các hot đng trng yu ca ngân hàng và vn đ ri ro tim n, các nguy c cao mà
các giám sát viên t xa đã xác đnh.
Theo quy đnh ca Lut NHNN, Lut các TCTD và Ngh đnh 96/2008/N-CP ca Chính ph
thì NHNN có chc nng qun lỦ nhà nc v tin t, hot đng ngân hàng, trong đó có hot
đng ca công ty cho thuê tài chính, loi hình TCTD phi ngân hàng. Do đó, NHNN có chc
nng (i) ban hành các vn bn pháp quy v t chc và hot đng, quy đnh các hot đng
nghip v, các t l bo đm an toàn ca công ty cho thuê tài chính; (ii) qun lỦ nhà nc bao
gm các hot đng cp phép, thanh tra, giám sát các công ty cho thuê tài chính, chun y điu
l và các chc danh lãnh đo ca các công ty này. Nh vy, Agribank và ALC II là đi tng
đc giám sát trc tip bi c quan TTGSNH, t chc thuc b máy NHNN. Tuy nhiên, vic

vi phm quy đnh an toàn, cho vay vt 10% vn t có ca Agribank đi vi ALC II và ALC
II kinh doanh thua l đã xy ra t nm 2007 nhng đn nm 2010 c quan TTGSNH mi tin
hành hot đng thanh tra ti ch, khi đó vn đ đã tr nên trm trng và tn tht to ln đã xy
ra. iu này cho thy s yu kém, hn ch ca hot đng giám sát trong vic phát hin các vi
phm quy đnh an toàn hot đng ca Agribank và tình trng thua l vt nhiu ln vn điu
l ca ALC II, t đó đa ra nhng khuyn ngh kp thi nhm ngn chn, gim thiu nhng ri
ro, tn tht trong hot đng kinh doanh ca các TCTD mà l ra phi đt đc thông qua hot
đng giám sát t xa ca c quan TTGSNH. Nu nh qua giám sát t xa, TTGSNH phát hin
sm đc tình trng trên t nm 2007, đng thi có bin pháp chn chnh, kin ngh kp thi
thì vic thua l, tn tht ca ALC II không đn mc gp nhiu ln vn điu l nh vy. Theo
Cao S Kiêm, cu Thng đc NHNN, “ri ro ln nht đi vi hot đng cho thuê tài chính là
vic giám sát, thanh tra, kim tra lng lo” (Lam Sn, 2011). Hn na, nhng bt n trong h
thng ngân hàng Vit Nam t nm 2007 tr li đây cho thy s kém hiu qu trong hot đng
giám sát t xa đi vi NHTM. in hình nh vic đu t quá mc vào các tài sn ri ro cao
nh bt đng sn, chng khoán ca NHTM trong thi gian qua nhng không đc NHNN
phát hin, đ ra gii pháp x lỦ kp thi, gây nên ri ro thanh khon, n xu ca h thng ngân
hàng tng cao, gia tng áp lc đn th trng tài chính.
14

3.1.2.2. Nguyên nhân làm hn ch hiu qu hot đng giám sát t xa
S hn ch ca hot đng giám sát t xa ca TTGSNH xut phát t nhiu nguyên nhân, trong
đó (i) phng thc giám sát cha phù hp; (ii) tình trng thông tin giám sát không đy đ, bt
cân xng, cha đáp ng đc yêu cu v h thng thông tin, báo cáo tài chính minh bch,
phn ánh xác thc, kp thi tình hình hot đng ca các TCTD; (iii) s bt cp ca chng
trình giám sát t xa và quá trình vn hành; (iv) yêu cu h thng giám sát ni b ca các
NHTM hot đng hiu qu cha đc đáp ng là nhng nguyên nhân chính làm cho hot
đng giám sát t xa ca TTGSNH tr nên bt cp, kém hiu qu.
Phng thc giám sát cha phù hp
Trc ht, s hn ch hiu qu hot đng giám sát do phng thc giám sát cha phù hp,
mang nng tính tuân th, cha chú trng giám sát da trên c s ri ro. Theo đó, hot đng

giám sát ch yu tp trung vào vic chp hành các vn bn pháp quy, quy đnh v t chc,
hot đng, các bin pháp thn trng ca các NHTM. Hot đng thanh tra, giám sát ch yu
thông qua các cuc thanh tra ti ch đnh k, thc hin thanh tra ln lt cho các TCTD.
Trong lch s hot đng, TTGSNH đã và đang thc hin thanh tra, giám sát theo phng pháp
tuân th đi vi các TCTD. Phng thc này tng đi hu hiu trong thi k h thng ngân
hàng mt cp và h thng ngân hàng hai cp mi thành lp (Hoàng ìnhThng, 2011), khi đó
h thng tài chính đang còn s khai, s lng các TCTD ít, nghip v tng đi đn gin. Khi
nn kinh t cng nh th trng tài chính ngày càng hi nhp sâu sc, s đa dng và phát trin
mnh m ca h thng tài chính song hành vi các dch v do h thng này cung ng thì ri ro
đi vi h thng ngân hàng cng gia tng tng ng. Trong khi đó, phng thc giám sát tuân
th không th đm bo mc tiêu hot đng an toàn, n đnh và lành mnh ca h thng ngân
hàng. Phng thc giám sát này làm cho ngun lc giám sát không đc phân b mt cách
hp lỦ và hiu qu theo nguyên tc tp trung ngun lc cho các hot đng đu t, nhng lnh
vc, các ngân hàng đc đánh giá là ri ro cao đi vi s an toàn trong tng ngân hàng riêng
l cng nh ca c h thng ngân hàng. Phng pháp này không giúp khuyn khích phát trin
kh nng và kinh nghim ca các giám sát viên trong vic đánh giá, đo lng và đ xut các
bin pháp gim thiu ri ro. Theo các chun mc c bn v giám sát ngân hàng hiu qu ca
15

y ban basel
2
, c quan TTGSNH phi đánh giá đc tính đy đ và hiu qu ca h thng
qun tr, đánh giá và đo lng các ri ro ca các ngân hàng đc giám sát. Vì vy, hot đng
thanh tra, giám sát ngân hàng cn phi chuyn đi phng thc hot đng theo đnh hng
thanh tra, giám sát trên c s ri ro mi có th đáp ng đc các mc tiêu, yêu cu hot đng
giám sát ngân hàng hiu qu.
Vn đ thông tin không hoàn ho - Yêu cu v h thng thông tin, báo cáo tài chính minh
bch, phn ánh xác thc, kp thi tình hình hot đng cha đc đáp ng
Bên cnh đó, ngun thông tin, c s d liu giám sát không đy đ, kém chính xác, không kp
thi, mt trong nhng nguyên nhân quan trng làm cho hot đng giám sát t xa tr nên kém

hiu qu, đây là vn đ thông tin không hoàn ho trong hot đng giám sát. Hiu qu ca hot
đng giám sát t xa ph thuc rt ln vào ngun d liu, thông tin do các NHTM cung cp mà
ch yu t các báo cáo tài chính, báo cáo thng kê đnh k, ngoài ra các thông tin khác do các
giám sát viên thu thp đc t trên CIC, phng tin thông tin đi chúng, tip xúc gp g ban
lãnh đo NHTM, hoc các thông tin hàng lang. Theo nguyên tc c bn s 21 v giám sát
ngân hàng hiu qu ca y ban basel, các thanh tra, giám sát ngân hàng phi đc đm bo
rng mi mt ngân hàng phi duy trì mt báo cáo ghi li đy đ các thông tin phù hp vi các
chính sách và thông l k toán đ đm cho các thanh tra, giám sát viên có th nhìn nhn đúng
đn và công bng v điu kin tài chính ca ngân hàng, kh nng sinh li ca các hot đng
kinh doanh và đm bo rng các báo cáo tài chính mà ngân hàng công b thng xuyên s
phn nh tng đi trung thc v tình hình ca nó. Trong tình hung ALC II thua l 3 ngàn t
đng, h thng s liu, h thng cung cp thông tin, các ch đ báo cáo thng kê đnh k và
các quy ch báo cáo tài chính không minh bch, có nhiu trc trc nên nhiu thông tin cn
thit đã đc che giu, hoc b làm chm đi trc khi đn đc vi c quan TTGSNH, làm vô
hiu hot đng giám sát t xa, khin hot đng thanh tra ti ch, cnh báo, tip đó là ngn
chn không đc tin hành kp thi. Nu các thông tin v tình trng thua l, cho vay vt quá
gii hn an toàn đc ghi nhn đy đ, xác thc và kp thi trên các báo cáo tài chính hay báo
cáo thng kê gi đnh k hàng tháng cho NHNN, và b phn giám sát t xa ca TTGSNH


2
Bn sa đi vào tháng 10 nm 2006 Các chun mc c bn v giám sát ngân hàng ca y ban Basel nm 1997
16

thc hin vic phân tích giám sát mt cách đy đ, thng xuyên thì đã có đ xut cho b
phn thanh tra ti ch tin hành thanh tra trc tip các hot đng kinh doanh ca ALC II. Khi
đó, các bin pháp v mt ch tài, nhng cnh báo, khuyn ngh đc đa ra và tn tht không
ln nh thc t đã xy ra. Theo chuyên gia kinh t Nguyn Minh Phong, “ch cn ALC II l
theo t l 1 - 1, tc là s l bng vi vn điu l thì đã phi có s cnh báo nhanh đ x lỦ,
ch không th đ l đn hn 8 ln vn điu l mi phát hin ra” (c Thành, 2011).

H tng giám sát cha đáp ng đc yêu cu – s bt cp ca chng trình giám sát t xa
và quá trình vn hành
Nh đã phân tích trên, hiu qu hot đng giám sát t xa ph thuc rt ln vào cht lng
ngun thông tin cng nh tính kp thi ca vic cung cp, thu thp và x lỦ thông tin. Hin
trng công ngh thông tin phc v cho hot đng giám sát còn nhiu bt cp, lc hu. V trang
thit b, đng truyn d liu đc thit k cha thun tin cho hot đng giám sát. Các thông
tin d liu t các TCTD phi qua các chi nhánh NHNN  các tnh, thành ph (đi vi khi
ngân hàng c phn, qu tín dng nhân dân và các chi nhánh TCTD) và qua Cc công ngh tin
hc, t đó mi truyn d liu v c quan TTGSNH. Các thông tin này thng đc truyn v
NHNN sau 15 ngày k t khi các báo cáo tài chính, báo cáo thng kê đc thit lp. Vi cách
thc hot đng nh vy đã làm gim đi tính kp thi và cp nhp ca thông tin giám sát. Vic
trang b máy tính cho các giám sát, thanh tra viên va thiu va c. Nhiu ni nh cán b v I,
cha trang b đ mi ngi mt máy tính cá nhân (ng Vn Tho, 2010, tr. 22). V phn
mm giám sát, toàn b hot đng thanh tra, giám sát ngân hàng hin ti mi ch trang b duy
nht phn mm giám sát t xa đc lp trình trên nn ngôn ng FoxPro, loi ngôn ng mà các
NHTM Vit Nam đã không s dng cách đây hn mi nm. Trong khi đó, các báo cáo tài
chính, báo cáo thng kê ca các NHTM đc lp trên các chng trình phn mm hin đi. Vì
vy, vic x lý thông tin, d liu đu vào t các NHTM ca b phn giám sát t xa gp nhiu
khó khn, trc trc. Hn na, các nguyên lỦ, k thut phân tích giám sát đc xây dng t
nm 1993 đn nay vn cha có s thay đi đáng k. Ngoài ra, TTGSNH cha xây dng các
quy đnh đ h tr áp dng phng pháp giám sát trên c s ri ro nh quy đnh các loi ri
ro, c ch đánh giá, đo lng ri ro mà hin các TCTD phi đi mt và chu nhiu tn tht nh
ri ro hot đng, ri ro th trng,…, các quy đnh v qun tr ri ro ni b. Do đó, hot đng
17

giám sát ngân hàng ch mi dng li  mc đ theo dõi, đánh giá din bin tng, gim v
ngun vn huy đng, d n tín dng, kt qu tài chính, c cu tài sn n, tài sn có…thông
qua vic thu thp thông tin t các báo cáo đnh k ca các NHTM. Vic x lý và phân tích
thông tin vn ch mang tính đn gin, cha thc s bo đm theo Ủ ngha ca vic giám sát
NHTM mt cách thng xuyên, liên tc và theo các ni dung giám sát toàn din, đy đ

(Nguyn Th Minh Hu, 2011). Hot đng giám sát t xa ca TTGSNH ti các chi nhánh
NHNN tnh, thành ph hu nh ch mang tính cht làm báo cáo đnh k hàng tháng theo quy
đnh
3
, có vai trò m nht, h tr không đáng k cho hot đng thanh tra ti ch trong vic xây
dng ni dung, k hoch thanh tra.
Yêu cu h thng giám sát ni b ca các NHTM hot đng hiu qu cha đc đáp ng
Ngoài ra, hiu qu ca hot đng thanh tra, giám sát còn ph thuc vào hiu qu hot đng
giám sát ni b bao gm kim tra, kim soát và kim toán ni b ca các NHTM. Theo
nguyên tc c bn s 14 v giám sát ngân hàng hiu qu ca y ban basel, các thanh tra, giám
sát ngân hàng phi đc đm bo rng các ngân hàng phi có h thng kim tra, kim soát và
kim toán ni b phù hp vi quy mô và tính phc tp ca hot đng kinh doanh ca ngân
hàng. Các ngân hàng phi có các quy đnh rõ ràng v (i) phân đnh chc nng, quyn hn và
trách nhim; (ii) tách bch các chc nng giao dch, thanh toán và k toán; (iii) kim soát đi
chiu các quy trình này; (iv) bo v tài sn ca ngân hàng. Hot đng TTGSNH hin cha chú
trng đn vic s dng kt qu kim toán, kim tra kim soát ni b, đm bo h thng qun
tr ri ro ca các NHTM hot đng hiu qu. Theo đánh giá ca NHNN (2011), công tác kim
soát, kim toán ni b còn nhiu yu kém, tn ti, hot đng kim toán ni b cha kim toán
đc ht các mt hot đng nghip v, thành viên ban kim soát chuyên trách kiêm nhim các
công vic chuyên môn không đm bo đc tính đc lp, tác bch chc nng tác nghip và
kim soát ri ro. Qua tình hung này cho thy, s vô hiu ca h thng kim tra, kim soát ni
b ca Agribank và ALC II vi vai trò phòng chng, kim soát các ri ro phát sinh trong quá
trình hot đng và đm bo các b phn, cá nhân tuân th các quy đnh, thc hin các chin
lc, quy trình, mc tiêu an toàn và hiu qu trong hot đng. Hàng lot các sai phm ca


3
Quy đnh ti Quyt đnh s 398/1999/Q-NHNN3 ngày 09/11/1999 ca Thng đc NHNN