B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHAN THÒ PHÖÔÏNG
KIM NH MI QUAN H
GIA QUN LÝ VN LU NG VÀ
KH NNG SINH LI CA DOANH NGHIP
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH DOANH NGHIP
MÃ S : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC :
GS-TS NGUYN TH NGC TRANG
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu ca cá nhân tôi và cha tng đc
công b trên bt k phng tin nào . Ngun d liu s dng đ phân tích
trong bài này là báo cáo tài chính ca các công ty niêm yt ly t trang web
ca các công ty chng khoán và tôi bo đm ni dung lun vn là đc lp ,
không sao chép t bt k mt công trình nào khác
Ngi thc hin
PHAN TH PHNG
Hc viên cao hc lp TCDN –K19
Trng i hc Kinh t TP.HCM
LI CM N
Tôi mun bày t lòng bit n sâu sc đn ngi hng dn khoa hc ca tôi :
Giáo s -Tin s Nguyn Th Ngc Trang vì nhng li khuyên b ích và
nhng hng dn tn tình ca Cô trong sut quá trình thc hin bài nghiên
cu này
Ngoài ra , tôi xin đc cm n tt c các thy cô trong khoa Tài chính doanh
nghip và Vin Sau i hc trng i hc kinh t thành ph H Chí Minh
đã tn tâm ging dy và truyn đt nhiu kin thc quý báu cho tôi trong thi
gian theo hc chng trình cao hc ti trng .
DANH MC CÁC T VIT TT
AR ( Number of days accounts receivable) K thu tin khách hàng
AP ( Number of days accounts payable ) K thanh toán cho nhà cung cp
CCC ( Cash Conversion Cycle ) Chu k chuyn đi tin mt
INV ( Number of day s inventory ) K chuyn đi hàng tn kho
LOS ( Natural Logarithm of sales ) Qui mô doanh thu ca công ty
DR ( Debt ratio ) T s n trên tng tài sn
FATA ( Fixed finacial assets to total assets) T s tài sn tài chính
GROSSPR ( Gross operating profitability ) T sut li nhun gp
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng III.1 : Thng kê mô t
Bng III.2 : Ma trn tng quan
Bng IV.1 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là AR
Bng IV.2 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là AR .Sau khi khc phc hin tng phng sai thay đi
Bng IV.3 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là INV
Bng IV.4 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là INV.Sau khi khc phc hin tng phng sai thay đi
Bng IV.5 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là AP.
Bng IV.6 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là AP. Sau khi khc phc hin tng phng sai thay đi
Bng IV.7 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là CCC
Bng IV.8 : Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp
là CCC. Sau khi khc phc hin tng phng sai thay đi
MC LC
TÓM TT ……………………………………………………………. …1
I/ GII THIU ……………………………………………………………1
1. Tm quan trng …………………………………………… 1
2. Mc tiêu nghiên cu ……………………………………………… . 2
3. Khái quát kt qu ……………………………………………………. 3
4. Kt cu lun vn ……………………………………………………. .3
II/ NHNG NGHIÊN CU THC NGHIM ……………………… 4
1. Các nghiên cu nc ngoài ……………………………………… 4
2. Nghiên cu Vit Nam …………………………………………… 8
III / PHNG PHÁP VÀ D LIU NGHIÊN CU
1. Mô hình nghiên cu ………………………………………………….9
2. Phng pháp nghiên cu …………………………………………… 9
3. D liu ……………………………………………………………… 10
3.1 Chn mu …………………………………………………………… 10
3.2 Mô t bin ……………………………………………………………10
3.2.1 Thng kê mô t …………………………………………………… 11
3.2.2. Ma trn tng quan …………………………………………………12
III/ KT QU NGHIÊN CU ………………………………………….13
1. Kim đnh tính dng ca bin nghiên cu ………………………….13
2. Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và ………………14
bin đc lp là AR ………………………………………………… 14
2.1 Mô hình hi quy …………………………………………………… 14
2.2 Kt qu hi quy …………………………………………………… 14
2.3 Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai ………… 14
thay đi
3. Kt qu hi quy vói bin ph thuc là GROSSPR và …………………16
bin đc lp là INV
3.1 Mô hình hi quy …………………………………………………… 16
3.2 Kt qu hi quy ……………………………………………………….16
3.3 Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai ………… 16
thay đi
4. Kt qu hi quy vói bin ph thuc là GROSSPR và ……………… 18
bin đc lp là AP
3.1 Mô hình hi quy …………………………………………………… 18
3.2 Kt qu hi quy ……………………………………………………….18
3.3 Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai ………… 19
thay đi
5. Kt qu hi quy vói bin ph thuc là GROSSPR và ……………… 20
bin đc lp là CCC
5.1 Mô hình hi quy …………………………………………………… 20
5.2 Kt qu hi quy ……………………………………………………….21
5.3 Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai ………… 21
thay đi
6. Kim đnh tính tng quan và kim đnh đa cng tuyn ……………. 23
6.1 Kim đnh tính t tng quan ……………………………………… 23
6.2 Kim đnh đa cng tuyn …………………………………………… 27
Tóm li ……………………………………………………………… 27
KT LUN ………………………………………………………… 28
TÀI LIU THAM KHO ………………………………………… 30
PH LC I ………………………………………………………… 32
PH LC II………………………………………………………… 40
PH LC III ……………………………………………………… 48
TÓM TT :
Qun lý vn lu đng gi vai trò quan trng đi vi s thành công hay tht
bi ca công ty trong kinh doanh bi vì nó nh hng đn kh nng sinh li
ca công ty cng nh kh nng thanh toán bng tin mt . Mc tiêu ca bài
nghiên cu là thit lp mi quan h thng kê gia kh nng sinh li (đc th
hin qua t sut li nhun gp ) và chu k chuyn đi tin mt, k chuyn đi
hàng hàng tn kho,k thu tin khách hàng … các doanh nghip thông qua
mu nghiên cu gm 331 công ty,đc niêm yt trên sàn giao dch chng
khoán Vit Nam. Kt qu nghiên cu cho thy có mi quan h thng kê gia
kh nng sinh li đc đo bng t sut li nhun gp và chu k chuyn đi
tin mt. T đó, nhà qun lý có th to ra li nhun cho công ty bng cách
qun lý tt chu k chuyn đi tin mt và duy trì mi b phn cu thành khác
nhau mc tt nht . T khóa : Qun lý vn lu đng – Kh nng sinh li
I/ GII THIU :
1-Tm quan trng
Mc tiêu ca doanh nghip là ti đa hóa giá tr tài sn ca ch s hu . Mun
đt đc mc tiêu này , lãnh đo và ban điu hành các doanh nghip phi có
nhng gii pháp đ to ra và nâng cao giá tr tài sn vô hình nh : thng hiu
quyn s hu công ngh …và gia tng giá tr tài sn hu hình t ngun vn
đc tích ly qua vic phân phi ngun li nhun hàng nm. Nh vy , mc
tiêu hu hiu và c th hàng nm ca doanh nghip là ti đa hóa li nhun
Tuy nhiên, trong giai đon hin nay , do nh hng ca khng hong tài chính
toàn cu , khng hong n công Châu Âu , kinh t Vit Nam đang suy thoái
hàng lot doanh nghip phi phá sn hoc đóng ca thì li nhun còn gn lin
vi vic phi có “ tin”. Có lãi mà không có “tin” doanh nghip s vô cùng
khó khn. Tin lúc này là quan trng ,là “oxy” , giúp cho doanh nghip tn ti
và phát trin ,là thc đo sc khe ca doanh nghip. Ngun tin mt ca
công ty liên h cht ch vi vic qun lý vn lu đng .Trong giai đon trc
nm 2008 , hot đng sn xut kinh doanh có nhiu thun li, ngun tin di
dào, các doanh nghip không quan tâm lm đn vic qun lý hàng tn kho ,
khon phi thu , qun lý vòng chu chuyn ca tin nhng hin nay, khi kinh
t có nhiu khó khn , t bn thân các doanh nghip mun đng vng thì phi
thc hin vic tái cu trúc tài chính,không s dng nhiu vn vay mà phi huy
đng ti đa nhng gì mình đang có.Mun vy, doanh nghip phi qun lý tt
các tài sn lu đng , ngun vn lu đng ca mình . i vi doanh nghip
qun lý tt vn lu đng là cách thc đ có tin đa vào hot đng sn xut
kinh doanh . Ngoài ra , qun lý vn lu đng còn có vai trò quan trng trong
vic gia tng kh nng sinh li ,tng hiu qu hot đng ca doanh nghip .Vì
vy ,mi quan h gia kh nng sinh li và qun lý vn lu đng tht s có
ích , tht s cn thit đi vi s tn ti và phát trin ca doanh nghip .
2- Mc tiêu nghiên cu :
Nghiên cu thc nghim ca các nhà khoa hc ti mt s nc trên th gii
đã xác đnh đc mi tng quan gia kh nng sinh li và qun lý vn lu
đng .Th còn Vit Nam,có không hay không có tn ti mi quan h gia
kh nng sinh li và qun lý vn lu đng ?Vì th, mc tiêu ca bài nghiên
cu là da trên mô hình nghiên cu mt s nc đ kim đnh xem : k
luân chuyn hàng tn kho , k thu tin ca khách hàng …. nh hng nh th
nào đn kh nng sinh li ca doanh nghip . Bên cnh đó, qua kt qa nghiên
cu cng giúp cho lãnh đo các doanh nghip thy đc tm quan trng ca
vic qun lý vn lu đng đ t đó có nhng gii pháp cn thit nhm qun lý
tt vn lu đng ,gia tng giá tr ca doanh nghip .
3- Khái quát kt qu :
Kt qu nghiên cu , đã xác đnh đc phng trình hi quy ch mi tng
quan gia bin ph thuc là kh nng sinh li đc đo bng t sut li nhun
gp trên tng tài sn vi các bin đc lp là : k luân chuyn hàng tn kho ,
k phi thu khách hàng , k thanh toán cho nhà cung cp, k chuyn đi tin
mt .
4- Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu, kt cu lun vn bao gm 4 phn vi ni dung c th nh
sau :
* Nhng nghiên cu thc nghim :
- Tác gi trình bày nhng nghiên cu trong và ngoài nc v mi liên h gia
kh nng sinh li và qun lý vn lu đng
* Phng pháp và d liu nghiên cu :
Phn này tác gi trình bày mô hình nghiên cu ,phng pháp nghiên cu và
cách chn mu . ng thi tác gi cng mô t c th các bin đc s dng
trong mô hình thông qua phn thng kê mô t và mi tng quan tng cp
bin vi nhau .
* Kt qu nghiên cu :
- Phn kim đnh các gi thit ca phng pháp OLS nh : kim đnh tính
dng, kim đnh phng sai thay đi ,tính t tng quan ,đa cng tuyn ,đc
thc hin khi xác đnh phng trình hi quy
- Tip theo là kt qu hi quy và kt lun v mi tng quan gia kh nng
sinh li đc đo bng t sut li nhun gp trên tng doanh thu vi k luân
chuyn hàng tn kho , k thu tin khách hàng , k thanh toán cho nhà cung
cp,k chuyn đi tin mt
* Mt s gii pháp:
Tác gi trình bày mt s gii pháp liên quan đn vic qun lý khon phi thu ,
qun lý hàng tn kho
II/ NHNG NGHIÊN CU THC NGHIM :
1- Các nghiên cu nc ngoài
Cu trúc vn và qun lý vn là hai mt có nh hng ln đn kh nng sinh
li ca công ty . Qun lý vn lu đng đã đc tip cn theo nhiu cách .Mt
s nhà nghiên cu đã nghiên cu tác đng ca vic qun lý hàng tn kho
trong khi đó nhng tác gi khác nghiên cu vic qun lý khon phi tr nh
th nào cho tt nht đ ti đa hóa li nhun .
Theo Deloof ( 2003 ) cách thc qun lý vn luân chuyn có nh hng rt
quan trng đn kh nng sinh li ca công ty . Kt qu nghiên cu cho thy
vn luân chuyn mt mc đ nht đnh theo yêu cu s mang li mt li
nhun tim tàng rt ln . Ngoài ra nghiên cu này cho thy các công ty ln
tp trung vào qun lý tin ngày càng nhiu hn , vi doanh thu bán hàng bng
tin mt ít hn , cho n nhiu hn , s có nhiu c hi tng doanh s bán hàng
và càng có nhiu khách hàng hn .Trong khi đó nhng công ty nh tp trung
vào qun lý các khon đu t và ít công ty tp trung vào qun lý tín dng .
Nghiên cu cng cho thy có nhng công ty phát trin mnh , quan tâm đn
chính sách tín dng đi vi khách hàng mt cách min cng và h li chôn
vn trong hàng tn kho . Trong lúc đó tài khon phi tr s gia tng vì mi
quan h tt hn vi nhà cung cp .
Theo Wilner ( 2000 ) , hu ht các công ty đu m rng vic s dng qun tr
tín dng mc dù chi phí ca nó cao hn và t sut tín dng nói chung vt
quá 18% . Bên cnh đó ông ta đã trình bày trong nm 1993 , các công ty M
m rng quan h tín dng cho khách hàng lên đn 1,5 ngàn t đôla . Nm
2003, Similarly Deloof ( 2003 ) đã thng kê t ngân hàng quc gia ca B vào
nm 1997 , tài khon phi tr chim 13% trong tng s tài sn ca h trong
khi tài khon phi thu và tài khon hàng tn kho là 7% và 10% . Ông Sumer
và Wilson ( 2000) có báo cáo là nc M,hn 80% giao dch kinh doanh
mi ngày đu da trên quan h tín dng .
Có mi quan h mnh m gia vòng quay ca tin và kh nng sinh li . Ba
b phn cu thành ca vòng chu chuyn tin ( khon phi thu , khon phi tr
và hàng tn kho ) có th đc qun lý theo nhiu cách khác nhau đ đt đc
kh nng sinh li cao nht hoc nâng cao s phát trin ca công ty .ôi khi
quan h tín dng là phng tin đ thu hút khách hàng mi . Nhiu công ty
sn sàng thay đi nhng điu kin tín dng tiêu chun ca h đ có đc
nhng khách hàng mi và có đc nhng đn hàng ln hn . Thêm vào đó ,
tín dng có th khuyn khích vic tng doanh thu bi vì nó cho phép khách
hàng đánh giá cht lng trc khi tr tin . Tuy nhiên nó cng cho phép tng
công ty riêng l thc hin vic marketing cho công ty ca mình thông qua
hình thc m rng tín dng . Tuy nhiên b phn tài chính ca nhiu công ty s
đng đu vi vn đ dòng tin và kh nng thanh toán khi vn đc tp
trung vào khách hàng và hàng tn kho . có đc giá tr cao nht , s cân
bng s đc duy trì trong khon phi thu , phi tr và hàng tn kho . Theo
ông Pike R.,Nam Sang Cheng ( 2001 ) qun lý tín dng s tìm kim nhng
khon phi thu ca nhng danh mc đu t an toàn và tin li . Nhng khon
đu t quan trng vào các khon phi thu ca nhng công ty ln , chính sách
tín dng có chn lc,có th có mt s liên h mt thit vi giá tr ca công ty
Qun lý thành công là ngun gc dn đn kh nng sinh li ca công ty
nhng thc đo s qun lý thành công nh th nào t giai đon “tr cp tín
dng “ có th dn đn s gia tng doanh thu và giá tr c phiu trong khi kèm
theo đó kh nng sinh li gim hoc ngc li . K t khi vn luân chuyn
đc din gii tt nht bng chu k chuyn đi tin mt chúng ta s th thit
lp mi quan h gia kh nng sinh li vi chu k chuyn đi tin mt .
Phng trình đn gin bao gm 3 nhân t quan trng ca vic chu chuyn vn
Nó ch ra rng mt công ty có th b gián đon các hot đng ca nó nh th
nào hoc nó cng ch rõ khong thi gian gia lúc mua hàng và thu tin bán
hàng . Mc đ tn kho tt nht s nh hng trc tip đn kh nng sinh li
vì nó s gii phóng ngun vn đc đu t vào trong vòng quay kinh doanh
hoc mc đ tn kho gia tng đ đáp ng nhu cu sn xut ngày càng cao .
Tng t, c 2 chính sách tín dng đi vi nhà cung cp và tín dng đi vi
khách hàng s tác đng đn kh nng sinh li .
Nm 2003, Deloof đã nghiên cu mi quan h gia qun lý vn luân chuyn
và kh nng sinh li ca công ty trên mt mu gm 1009 công ty ln phi tài
chính trong giai đon t 1992-1996 . Qua phân tích , tác gi đã thy có mi
quan h nghch bin gia kh nng sinh li đc đo bng li nhun gp (
GROSS OPERATING INCOME ) và vòng chu chuyn ca tin nh khon
phi thu và hàng tn kho . Ông đ ngh nhà qun lý có th tng li nhun bng
cách gim s ngày phi thu và s ngày tn kho. Ít công ty có kh nng sinh li
mong mun kéo dài hn na các hóa đn bán hàng ca h .
Nhóm tác gi Pedro Juan Garcia – Teruel và Pedro Martinez-Solano đã tin
hành kho sát 8.872 doanh nghip va và nh Tây Ban Nha t nm 1996
đn nm 2002 . Mc tiêu nghiên cu ca các tác gi là nhm cung cp bng
chng thc nghim v tác đng ca qun tr vn luân chuyn lên kh nng
sinh li ca các công ty va và nh trong mu nghiên cu . Kt qa nghiên
cu cho thy các nhà qun lý có th to ra giá tr cho công ty bng cách gim
s ngày thu tin khách hàng và gim thi gian tn kho hàng hóa . Bên cnh
đó, vic rút ngn chu k chuyn đi tin mt cng làm tng kh nng sinh li
ca công ty . Qun tr vn luân chuyn đc bit quan trng trong trng hp
các công ty có qui mô va và nh ( công ty có ít hn 250 lao đng , doanh thu
ít hn 40 triu bng và vn ch s hu ít hn 27 triu bng) . Hu ht tài sn
ca các công ty này nm dng tài sn lu đng . Tng t, n ngn hn là
mt trong nhng ngun tài tr t bên ngoài ch yu ca công ty . Kt qu
nghiên cu cho thy mi tng quan nghch bin và có ý ngha thng kê gia
kh nng sinh li ca các công ty va và nh vi s ngày phi thu và s ngày
tn kho . Tuy nhiên , nhóm tác gi không th xác đnh s ngày phi tr cho
ngi bán nh hng đn ROA ca các công ty đã nghiên cu nh th nào ?
vì mi quan h này không có ý ngha thng kê khi kim soát nhng vn đ ni
sinh .
Hai ông Lazaridis và Tryfonidis trong nn 2006 đã nghiên cu mi quan h
gia qun lý vn luân chuyn và kh nng sinh li ca công ty trên th trng
chng khoán Athens . Mu nghiên cu gm 131 công ty trong thi k t
2001-2004 . T kt qu phân tích hi quy và ma trn tng quan gia các
bin nghiên cu , tác gi đã nhn thy có mi quan h nghch bin và có ý
ngha thng kê gia kh nng sinh li đc đo lng bng t sut li nhun
gp vi k chuyn đi khon phi thu , k chuyn đi hàng tn kho , chu k
chuyn đi tin mt . Qua ch tiêu kh nng sinh li cho thy cách thc qun
lý vn luân chuyn ca công ty , nu công ty có kh nng sinh li thp s kéo
dài hn thi gian thanh toán các hóa đn mua hàng nhm tn dng ngun vn
ca nhà cung cp và rút ngn thi gian thu tin ca khách hàng, đ vn bng
tin luân chuyn nhanh hn . Bên cnh đó mi quan h nghch bin gia k
chuyn đi hàng tn kho và kh nng sinh li cng cho thy: trong trng
hp doanh thu st gim đt ngt kèm theo s qun tr hàng tn kho yu kém
s làm cho vn b đng . T đó , các tác gi đã cho thy rng các nhà qun
lý có th gia tng li nhun cho công ty bng cách qun lý tt chu k chuyn
đi tin mt và duy trì mc đ hàng tn kho , công n mc tt nht .
Singh và Pandey ( 2008 ) c gng nghiên cu các thành phn ca vn luân
chuyn và tác đng ca qun lý vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca
Hindalco Industries Limited trong giai đon t 1990 đn nm 2007 . Kt qu
nghiên cu cho thy rng vòng quay tài sn lu đng , vòng quay khon phi
thu và t s gia vn lu đng và tài sn có tác đng quan trng đn kh nng
sinh li ca Hindalco Industries Limited
Trong nm 2009 , Afza và Nazir đã c gng nghiên cu mi quan h gia
qun lý vn luân chuyn và kh nng sinh li cho mt mu gm 204 công ty
phi tài chính trên th trng chng khoán Karachi ( KSE ) trong thi k t
1995-2005 . Nghiên cu đã thy rng s khác nhau quan trng trong s nhng
đòi hi ca qun lý vn luân chuyn ca các công ty nghiên cu và quy ch
tài chính ca nhng công ty khác nhau trong ngành công nghip . Hn na ,
kt qu hi quy đã cho thy mi quan h nghch bin gia kh nng sinh li
và vòng chu chuyn ca tin
2- Nghiên cu Vit Nam
Vit Nam , nm 2011, tác gi Bùi Kim Phng đã nghiên cu tác đng ca
vic qun tr vn luân chuyn lên kh nng sinh li và dòng tin hot đng
ca 365 công ty phi tài chính,niêm yt ti S giao dch chng khoán thành
ph H Chí Minh (Hose) và S giao dch chng khoán Hà ni ( HNX) trong
giai đon t nm 2008-2010. Bài nghiên cu này đã cho thy có mi quan h
nghch bin và có ý ngha thng kê gia chu k chuyn đi tin mt, k thu
tin khách hàng,k chuyn đi hàng tn kho và kh nng thanh toán nhanh
vi t l dòng tin hot đng trên doanh thu . Ngc li , vic s dng đòn by
tài chính có mi quan h đng bin vi t l dòng tin hot đng trên doanh
thu .Riêng đi vi k thanh toán cho nhà cung cp,tc đ tng trng doanh
thu và qui mô công ty không có tng quan có ý ngha thng kê vi dòng tin
hot đng ca công ty .
Kt qu nghiên cu còn ch ra mi tng quan nghch bin gia kh nng sinh
li (đc đo bng ROA) vi k chuyn đi tin mt,k chuyn đi hàng tn
kho,k thu tin khách hàng và k thanh toán cho nhà cung cp.
Tóm li : Qua các kt qu nghiên cu ,các tác gi đã cho thy có mi tng
quan gia kh nng sinh li vi vic qun lý vn lu đng . Vic s dng vn
lu đng mt cách thích hp s giúp các nhà qun tr tng hiu qa qun lý
dòng tin hot đng và nâng cao kh nng sinh li ca công ty .
III/ PHNG PHÁP VÀ D LIU NGHIÊN CU :
1- Mô hình nghiên cu :
phân tích tác đng ca chu k chuyn đi tin mt và các thành phn ca
nó lên kh nng sinh li ca công ty, tác gi s dng bin ph thuc là t sut
li nhun gp (GROSSPR) . Sau đó tin hành hi quy các bin đc lp gm :
k phi thu khách hàng (AR), k chuyn đi hàng tn kho ( INV),k thanh
toán cho nhà cung cp (AP), chu k chuyn đi tin mt (CCC). Ngoài ra tác
gi còn đa 3 bin kim soát vào mô hình , gm : T s n (DR),Qui mô ca
công ty ( LOS), t s tài sn tài chính (FATA) và ba bin gi thi gian .
*Mô hình tng quan c th nh sau :
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(AR
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(AP
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(INV
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(CCC
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
(Ngun : - Ioannis Lazaridis and Dimitrios Tryfonidis (2006) Relation between working capital management and
profitability of listed companies in the Athens stock exchange , Social Science Research Network )
2-Phng pháp nghiên cu :
- Phng pháp nghiên cu đnh lng theo phng pháp hi quy bình phng
s bé nht ( OLS – Ordinary Least Square ) đ phân tích tác đng ca qun lý
vn lu đng lên kh nng sinh li .
3- D liu :
3.1- Chn mu :
Mu nghiên cu gm 331 công ty c phn niêm yt ti S giao dch chng
khoán thành ph H Chí Minh (HOSE ) và S giao dch chng khoán Hà Ni
( HNX ) trong giai đon t nm 2008-2011 . Các công ty hot đng trong lnh
vc tài chính nh ngân hàng , bo him và các công ty dch v, không thuc
đi tng nghiên cu ca lun vn
3.2- Mô t bin :
- K thu tin bình quân (AR) = Bình quân khon phi thu / doanh thu bán hàng *365
- K thanh toán tin bình quân (AP) = Bình quân khon phi tr / Giá vn hàng bán *365
- K chuyn đi hàng tn kho (INV) = Bình quân hàng tn kho / Giá vn hàng bán *365
- Chu k chuyn đi tin mt (CCC) = AR+INV-AP
- Qui mô công ty ( LOS) = ln( doanh thu )
- T l tài sn tài chính trên tng tài sn (FATA) = Tài sn tài chính / Tng tài sn
- T s n trên tng tài sn ( DR ) = Tng n / Tng tài sn
- T l li nhun gp (GROSSPR) = ( Doanh thu – giá vn hàng bán )/ (Tng tài
sn-tài sn tài chính )
* Trong các bin s dng trên , bin ph thuc là bin GROSSPR , các bin
đc lp là : AR,AP,INV,CCC . Các bin kim soát là : LOS, FATA,DR .
Ngoài ra mô hình còn s dng các bin gi là bin thi gian : D
1
ch nm
2009, D
2
ch nm 2010, D
3
ch nm 2011 .
Tip theo sau là phn trình bày nhng đc đim ca mu nghiên cu thông
qua phn thng kê mô t các bin trong mô hình , mi tng quan tng cp
bin vi nhau
3.2.1- Thng kê mô t
Bng III.1 : Thng kê mô t
Bin
Gía tr trung
bình
Trung v lch chun
Giá tr nh
nht
Giá tr ln nht
GROSSPR 0.215384 0.178122 0.153664
-0.771587
1.223525
AR 87.10668 61.8371 86.06609
1.304921
785.4118
AP 194.431 149.6767 151.9218
2.209145
781.8137
INV 104.5573 74.71396 105.5306
0.112511
881.6279
CCC -2.767053 -3.560201 101.1015
-528.8004
730.1407
LOS 13.11281 13.05303 1.254808
9.204423
17.04909
DR 0.561092 0.600927 0.220285
0.005991
1.134272
FATA 0.05601 0.017883 0.090621
0.014037
0.725605
K thu tin ( AR ) có giá tr trung bình là 87 ngày ,trung v là 61 ngày và đ
lch chun là 86 ngày . S ngày thu tin ngn nht là 1,3 ngày và thi gian thu
tin lâu nht là 785 ngày . Nh vy có nhng công ty gn hai nm mi thu
đc các khon n ca khách hàng .
K thanh toán ( AP ) có giá tr trung bình là 194 ngày ,trung v là 150 ngày và
đ lch chun là 152 ngày . S ngày thanh toán tin ngn nht là 2 ngày và
thi gian thanh toán tin lâu nht là 781 ngày .
K tn kho ( INV) có giá tr trung bình là 104 ngày ,trung v là 75 ngày và đ
lch chun là 105 ngày . S ngày tn kho ngn nht là 0,1125 ngày và thi
gian tn kho lâu nht là 882 ngày .
Chu k chuyn đi tin mt ( CCC) có giá tr trung bình là -3 ngày ,trung v là
– 4 ngày và đ lch chun là 101 ngày . Chu k chuyn đi thành tin có s
ngày nh nht -528 ngày và s ngày lâu nht là 730 ngày .
3.2.2- Ma trn tng quan
Bng III.2 : Ma trn tng quan
Bin AR AP INV CCC LOS DR FATA GROSSPR
AR
1 0.7148094 0.3817016 0.1755877 -0.2828767 0.0951898 0.0564776 -0.2921439
AP
0.7148094 1 0.6126273 -0.254694 -0.284115 0.2852291 -0.015936 -0.2923198
INV
0.3817016 0.6126273 1 0.4481708 -0.2696518 0.0919307 -0.076034 -0.1206199
CCC
0.1755877 -0.2546944 0.4481708 1 -0.0953432 -0.251612 -0.00734 0.0646575
LOS
-0.282877 -0.284115 -0.269652 -0.095343 1 0.203559 0.0754077 0.0016132
DR
0.0951898 0.2852291 0.0919307 -0.251612 0.20355901 1 -0.292236 -0.4458334
FATA
0.0564776 -0.0159358 -0.076034 -0.00734 0.07540768 -0.292236 1 0.0104958
GROSSPR
-0.292144 -0.2923199 -0.12062 0.0646575 0.00161321 -0.445833 0.0104959 1
Bng II trình bày ma trn tng quan ca tt c các bin đc s dng trong
mô hình .
o/ Kt qa ma trn tng quan cho thy rng k thu tin ( AR ) tng quan
nghch vi kh nng sinh li GROSSPR . H s tng quan -0,292144. iu
này có ngha là nu k thu tin càng ngn thì kh nng sinh li càng cao .
o/ H s tng quan gia hàng tn kho và kh nng sinh li là -0,12062 . ây
là mi tng quan nghch bin và nó đã gii thích lý do ti sao khi s ngày
lu kho gim thì kh nng sinh li tng lên .
o/ Kt qa ma trn tng quan cho thy rng k thanh toán cho nhà cung cp
(AP ) tng quan nghch vi kh nng sinh li GROSSPR,h s tng quan
là -0,2923. iu này có ngha là nu k thanh toán càng dài thì kh nng sinh
li càng thp .
o/ Tng t ,t s n có mi tng quan nghch bin vi kh nng sinh li .
H s tng quan là –0,445833
o/ H s tng quan gia 2 bin CCC và GROSSPR là 0,0646575. Nh vy
k chuyn đi tin mt có mi tng quan đng bin vi kh nng sinh li .
iu này ngc vi kt qu nghiên cu ti th trng chng khoán ( ASE ) là
gia hai bin này có tng quan nghch . kim tra li kt qu này ta xem
kt qu ca phng trình hi quy phn 5.3
o/ Kt qu ma trn tng quan cng cho thy mi quan h đng bin gia qui
mô ca công ty đc đo bng Ln( doanh thu ) và kh nng sinh li . Khi công
ty có doanh s bán hàng càng ln thì kh nng sinh li càng cao
o/ V tng quan gia các bin đc lp , ta thy h s tng quan gia k thu
tin và k thanh toán (0,714809), gia k thanh toán và hàng tn kho
( 0,612627 ) , gia hàng tn kho và k chuyn đi tin mt ( 0,448171 ) là khá
cao . Nh vy , có kh nng có hin tng đa cng tuyn trong mô hình hi
quy . Vn đ này s đc kim đnh phn sau
IV/ KT QU NGHIÊN CU :
Phn này trình bày kt qu hi quy đ tìm ra mi quan h gia qun tr vn
lu đng và t sut li nhun gp trên tng tài sn ca các công ty phi tài
chính đc niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam .
1- Kim đnh tính dng ca các bin nghiên cu :
Khi thc hin hi quy theo phng pháp OLS, phi thc hin kim đnh xem
các bin trong mô hình có tính dng không ? . Nu bin không có tính dng
thì các gi đnh ca phng pháp OLS đã b vi phm , kt qa hi quy s
không có ý ngha . Vì vy,cn phi kim đnh tính dng ca các bin trong
mô hình .
Kt qa kim đnh tính dng đc trình bày trong phn ph lc I
Qua kt qa kim đnh ,ta thy trên bng trình bày kt qa kim đnh , giá tr
các p-value < 0,05 . Nh vy các bin s dng trong mô hình đu có ý ngha
thng kê và ta có th thc hin hi quy theo phng pháp OLS
2- Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp là AR
2.1-Mô hình hi quy :
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(AR
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
2.2 - Kt qa hi quy
Bng IV.1
Dependent Variable: GROSSPR
Method: Least Squares
Date: 09/27/12 Time: 05:49
Sample: 1 1324
Included observations: 1324
Bin H s hi quy Sai s chun t-Statistic Prob.
C 0.380842 0.041127 9.260124 0
AR -0.000407 4.50E-05 -9.040253 0
DR -0.325349 0.018001 -18.07401 0
LOS 0.005552 0.003185 1.742939 0.0816
FATA -0.197877 0.04254 -4.651541 0
D1 -0.009978 0.010211 -0.977181 0.3287
D2 -0.013918 0.010252 -1.357544 0.1748
D3 -0.012866 0.010322 -1.246431 0.2128
R-squared 0.275002 Mean dependent var 0.215384
Adjusted R-squared 0.271146 S.D. dependent var 0.153664
S.E. of regression 0.131188 Akaike info criterion -1.21835
Sum squared resid 22.64866 Schwarz criterion -1.187
Log likelihood 814.5479 Hannan-Quinn criter. -1.206598
F-statistic 71.31106 Durbin-Watson stat 2.003811
Prob(F-statistic) 0
2.3- Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai thay đi
Do mô hình có phng sai thay đi ( kt qu kim đnh phng sai thay đi
đc trình bày phn ph lc II) , nên sau khi khc phc phng sai thay đi
kt qu hi quy đc trình bày theo bng di dây :
Bng IV.2
Dependent Variable: GROSSPR
Method: Least Squares
Date: 09/27/12 Time: 05:52
Sample: 1 1324
Included observations: 1324
White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance
Bin
H s hi
quy Sai s chun
t-
Statistic Prob.
C 0.380842 0.046738 8.148363 0
AR -0.000407 5.45E-05 -7.46436 0
DR -0.325349 0.022907 -14.2027 0
LOS 0.005552 0.003584 1.548963 0.1216
FATA -0.197877 0.091475 -2.16319 0.0307
D1 -0.009978 0.010979 -0.90883 0.3636
D2 -0.013918 0.010987 -1.26681 0.2054
D3 -0.012866 0.011147 -1.15414 0.2487
R-squared 0.275002 Mean dependent var 0.215384
Adjusted R-
squared 0.271146 S.D. dependent var 0.153664
S.E. of regression 0.131188 Akaike info criterion -1.21835
Sum squared resid 22.64866 Schwarz criterion -1.187
Log likelihood 814.5479 Hannan-Quinn criter. -1.2066
F-statistic 71.31106 Durbin-Watson stat 2.003811
Prob(F-statistic) 0
Vi mc ý ngha thng kê 5 % , kt qa hi quy cho thy giá tr p-value <
0,05 nên các h s hi quy ca các bin đc lp và các bin kim soát tht s
có ý ngha trong mô hình,ch riêng bin LOS không thc s tác đng đn bin
ph thuc GROSSPR do p-value > 0,05. Còn các bin gi D1,D2,D3 có giá tr
p-value > 0,05 nên các bin gi này không thc s nh hng đn kt qu hi
quy . iu này có ngha là mc đ tác đng ca các bin đc lp , bin kim
soát lên bin ph thuc không b nh hng bi thi gian .
Ta có phng trình hi quy nh sau :
GROSSPR=0,3808-0,000407AR-0,32535DR+0,005555LOS -0,19788FATA-
0,009978 D1-0,013918D2-0,012866D3 ( 1 )
Nh vy : Kt qu hi quy cho thy mi tng quan nghch bin gia t sut
li nhun gp trên tài sn và k thu tin .Khi k thu tin bình quân tng lên 1
ngày thì t sut li nhun gp trên tài sn s gim 0,000407 ln .
- T s n trên tng tài sn cng có mi tng quan nghch bin vi t sut
li nhun gp trên tng tài sn.Khi t s n tng 1% thì t sut li nhun gp
gim 0,3254 ln .
3- Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp là INV
3.1-Mô hình hi quy :
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(INV
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
3.2- Kt qa hi quy :
Bng IV.3
Dependent Variable: GROSSPR
Method: Least Squares
Date: 09/27/12 Time: 05:15
Sample: 1 1324
Included observations: 1324
Bin H s hi quy
Sai s chun t-Statistic Prob.
C 0.274732 0.041809 6.57115 0
INV -8.51E-05 3.70E-05 -2.298074 0.0217
DR -0.35215 0.018323 -19.219 0
LOS 0.013136 0.003222 4.076825 0
FATA -0.255001 0.043289 -5.890714 0
D1 -0.00672 0.010508 -0.639488 0.5226
D2 -0.017123 0.010539 -1.624636 0.1045
D3 -0.019491 0.010588 -1.840774 0.0659
R-squared 0.233056 Mean dependent var 0.215384
Adjusted R-squared 0.228976 S.D. dependent var 0.153664
S.E. of regression 0.134929 Akaike info criterion -1.162105
Sum squared resid 23.95904 Schwarz criterion -1.130755
Log likelihood 777.3138 Hannan-Quinn criter. -1.150353
F-statistic 57.12871 Durbin-Watson stat 2.015475
Prob(F-statistic) 0
3.3- Kim đnh phng sai thay đi và khc phc phng sai thay đi
Do mô hình có phng sai thay đi (kt qu kim đnh phng sai thay đi
đc trình bày phn ph lc II ), nên sau khi khc phc phng sai thay đi
kt qu hi quy đc trình bày theo bng di dây :
Bng IV.4
Dependent Variable: GROSSPR
Method: Least Squares
Date: 10/08/12 Time: 17:01
Sample: 1 1324
Included observations: 1324
White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance
Bin
H s hi
quy
Sai s
chun t-Statistic Prob.
C 0.274732 0.04574 6.006335 0
INV -8.51E-05 4.42E-05
-1.923445 0.0446
DR -0.35215 0.022988 -15.31857 0
LOS 0.013136 0.003507 3.745959 0.0002
FATA -0.255 0.08959 -2.846291 0.0045
D1 -0.00672 0.011243 -0.597686 0.5502
D2 -0.01712 0.011199 -1.528998 0.1265
D3 -0.01949 0.011311 -1.723129 0.0851
R-squared 0.233056 Mean dependent var 0.215384
Adjusted R-
squared 0.228976 S.D. dependent var 0.153664
S.E. of regression 0.134929 Akaike info criterion -1.16211
Sum squared resid 23.95904 Schwarz criterion -1.13076
Log likelihood 777.3138 Hannan-Quinn criter. -1.15035
F-statistic 57.12871 Durbin-Watson stat 2.015475
Prob(F-statistic) 0
Vi mc ý ngha thng kê 5 % , kt qa hi quy cho thy giá tr p-value <
0,05 nên các h s hi quy ca các bin đc lp và các bin kim soát tht s
có ý ngha trong mô hình . Còn các bin gi D1,D2,D3 có giá tr p-value >
0,05 nên các bin gi này không nh hng đn kt qu hi quy . iu này có
ngha là mc đ tác đng ca các bin đc lp , bin kim soát lên bin ph
thuc không b nh hng bi thi gian .
Ta có phng trình hi quy nh sau :
GROSSPR = 0,2747-0,000085INV-0,35215DR+0,013136LOS-0,255FATA-
0,00672 D1-0,0171D2-0,019491D3 ( 2 )
Kt qu hi quy cho thy mi tng quan nghch bin gia t sut li nhun
gp trên tài sn và s ngày tn kho .S ngày tn kho bình quân tng lên 1
ngày thì t sut li nhun gp trên tài sn s gim 0,000085 ln .
- T s n trên tng tài sn cng có mi tng quan nghch bin vi t sut
li nhun gp trên tng tài sn .Khi t s n tng 1% thì t sut li nhun gp
gim 0,3521 ln .
- Qui mô ca công ty đc đo bng ln( doanh thu ) có mi tng quan đng
bin vi t sut li nhun gp . iu này có ngha là các công ty có doanh s
bán hàng càng ln thì t sut li nhun gp trên tng tài sn càng cao
4- Kt qu hi quy vi bin ph thuc là GROSSPR và bin đc lp là AP
4.1-Mô hình hi quy :
- GROSSPR
it
=
0
+
1
(AP
it
)+
2
(DR
it
)+
3
(LOS
it
)+
4
(FATA
it
)+
5
D
1
+
6
D
2
+
7
D
3
+
4.2 - Kt qa hi quy :
Bng IV.5
Dependent Variable: GROSSPR
Method: Least Squares
Date: 09/25/12 Time: 14:34
Sample: 1 1324
Included observations: 1324
Bin H s hi quy
Sai s chun t-Statistic Prob.
C 0.331966 0.042523 7.806657 0
AP -0.000145 2.75E-05 -5.261667 0
DR -0.318291 0.019515 -16.3099 0
LOS 0.00849 0.003319 2.557812 0.0106
FATA -0.222094 0.043348 -5.123486 0
D1 -0.005929 0.010417 -0.569176 0.5693
D2 -0.013978 0.010466 -1.335491 0.1819
D3 -0.014993 0.010542 -1.422154 0.1552
R-squared 0.245844 Mean dependent var 0.215384