-
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN THOI BA
MT S GII PHÁP NHM TNG CNG
HOT NG U T TRC TIP RA
NC NGOÀI CA VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính ngân hàng
Mã s:60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: PGS.TS. NGUYN NGC NH
THÀNH PH H CHÍ MINH –
2011
MC LC
LI NÓI U
CHNG I: TNG QUAN V U T TRC TIP NC NGOÀI…… 1
1.1. KHÁI NIM, C IM CA U T TRC TIP NC
NGOÀI… 1
1.1.1. Khái nim………………………… …………………………………… 1
1.1.2. c đim……………….… ……………………………………………… 2
1.2. CÁC HÌNH THC CH YU CA U T TRC TIP NC
NGOÀI…………………………………………………………………………… 3
1.2.1. Hp đng hp tác kinh doanh……………………………………………… 3
1.2.2. Doanh nghip liên doanh…………………………………………………… 4
1.2.3. Doanh nghip 100% vn nc ngoài…………………………………………4
1.3. TÁC NG CA U T TRC TIP NC NGOÀI N NC
CH U T…………………………………………………………………… 5
1.3.1. Tác đng tích cc….………………………………………………………….5
1.3.1.1. Nâng cao v th quc gia………………… ………………………………5
1.3.1.2. Khai thác li th so sánh ca quc gia…………… …………………… 5
1.3.1.3. Nâng cao hiu qu s dng vn đu t………… ……………………… 6
1.3.1.4. To th trng cung cp nguyên liu n đnh…… ………………………7
1.3.2. Tác đng tiêu cc…………………………………………………………….7
1.4. CÁC NHÂN T TÁC NG N HOT NG U T TRC TIP
NC NGOÀI…………………………………………………………………… 8
1.4.1. Môi trng nc đu t…….……………………………………………8
1.4.1.1. Chính sách kinh t…………….……………………………………… 8
1.4.1.2. Hot đng khuyn khích đu t ra nc ngoài…… ………………… 9
1.4.1.3. Sc mnh v khoa hc k thut… ………………………………… 10
1.4.2. Môi trng nc nhn đu t……… ………………………………….11
1.4.2.1. S n đnh v kinh t chính tr………………… …………………….11
1.4.2.2. Môi trng pháp lut minh bch……………… …………………… 11
1.4.2.3. C s h tng hin đi, điu kin t nhiên thun li……… …………12
1.4.2.4. Cht lng ngun nhân lc cao…………… ……………………… 13
1.4.3. Ri ro quc gia……………………………………………………………14
1.4.3.1. nh ngha ri ro quc gia…………………………………………….14
1.4.3.2. Nhng yu t tác đng đn ri ro quc gia……………………………15
1.4.3.3. ánh giá ri ro quc gia…………………………………………….…17
1.5. XU HNG U T TRC TIP RA NC NGOÀI CA CÁC
NC ANG PHÁT TRIN…………… …………………………………….18
1.5.1. Lng vn đu t ra nc ngoài ca các nc đang phát trin ngày càng
tng…………………………………………………………………………………19
1.5.2. Lnh vc đu t ra nc ngoài ca các nc đang phát trin ngày càng đa
dng……………………………………………………………………………… 20
1.5.3. a bàn đu t ra nc ngoài ca các nc đang phát trin ngày càng m
rng……………………………………………………………………………… 20
1.6. KINH NGHIM U T TRC TIP RA NC NGOÀI CA CÁC
NC……………………………………… ……………………………………21
1.6.1. Kinh nghim ca Trung Quc………………… …………………………21
1.6.2. Kinh nghim ca Nht Bn………………………………………………23
1.6.3. Kinh nghim đu t ra nc ngoài ca các nc ASEAN………………24
CHNG II. THC TRNG HOT NG U T TRC TIP RA
NC NGOÀI CA VIT NAM…………………………………………….…26
2.1. C S PHÁP LÝ CHO HOT NG U T TRC TIP RA
NC NGOÀI CA VIT NAM…………………… ……………………… 26
2.1.1. Quan đim ca ng v đu t trc tip ra nc ngoài………… ………26
2.1.2. Khung pháp lý điu chnh……………………………………… ……… 26
2.2. TÌNH HÌNH HOT NG U T TRC TIP RA NC NGOÀI
CA VIT NAM………………………………………………………………….29
2.2.1. Quy mô đu t………………… …………………………………………30
2.2.2. Lnh vc đu t……… ………………………………………………… 35
2.2.3. Nc nhn đu t……………………………… ………… ……………42
2.2.4. Hình thc đu t………………………………………………………… 48
2.2.5. Phân tích kt qu phng vn trc tip doanh nghip …………………… 49
2.3. ÁNH GIÁ HOT NG U T RA NC NGOÀI CA VIT
NAM…………………………………………………………………………….…54
2.3.1. Thành tu………………… ……………… …………………………….54
2.3.1.1. H thng pháp lut, công tác qun lý ca nhà nc………… ………54
2.3.1.2. V phía doanh nghip Vit Nam………………………………………57
2.3.2. Hn ch…………… ………………………………………………… 58
2.3.2.1. Hn ch trong hot đng đu t trc tip ra nc ngoài tm v
mô………………………………………………………………………………… 58
2.3.2.2. Nhng hn ch trong hot đng đu t ra nc ngoài v phía doanh
nghip (Ch đu t)……………………………………………………………… 61
2.3.3. Nguyên nhân……… …………………………………………………… 63
2.3.3.1. Nguyên nhân ch quan ……………………………………… ……….63
2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan …………………………………………… 67
CHNG III. GII PHÁP TNG CNG HOT NG U T TRC
TIP RA NC NGOÀI CA VIT NAM……………………………………65
3.1. TRIN VNG U T TRC TIP RA NC NGOÀI CA VIT
NAM……………………………………………………………………………….70
3.1.1. C s d báo……………………… …………………………………… 70
3.1.2. Trin vng 72
3.1.2.1. u t trong khu vc các nc ông Á……………… …………… 72
3.1.2.2. u t vào các nc phát trin…… ………………………………… 75
3.1.2.3. u t vào các th trng mi và tim nng………………….……… 75
3.2. GII PHÁP…….…………………………………………………………….76
3.2.1. i vi nhà nc………………………………………………….……….76
3.2.1.1. Xây dng và hoàn thin hành lang pháp lý quc t nhm to điu kin
thun li hn na cho doanh nghip thâm nhp th trng các nc…………… 76
3.2.1.2. Hoàn thin c ch và ban hành nhiu chính sách h tr u đãi đu t
trc tip ra nc ngoài…………………………………………………………… 78
3.2.1.3. Nâng cao vai trò và nng lc hot đng ca các t chc liên quan đn
hot đng đu t ra nc ngoài……………………………………………………85
3.2.1.4.Thúc đy quan h hp tác thng mi và đu t vi các nc……… 88
3.2.2. V phía doanh nghip………… ………………………………………….90
3.2.2.1.Nâng cao nng lc tài chính và kh nng cnh tranh………………… 90
3.2.2.2.a dng hoá hình thc đu t, m rng lnh vc và đa bàn đu t… 92
3.2.2.3. Nghiên cu k môi trng đu t trong và ngoài nc ………………95
3.2.2.4. Xây dng chin lc kinh doanh lâu dài………………… ………….96
3.2.2.5. Khai thác ti đa các ngành hàng, sn phm đã là li th so sánh ca Vit
Nam………………………………………………………………… ……………96
3.2.2.6. Nhóm gii pháp khác………… ……………………… ……………97
KT LUN
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
LI NÓI U
1. Tính cp thit ca đ tài nghiên cu:
Toàn cu hóa là s gia tng các dòng chy xuyên biên gii v con ngi, dch
v, vn, thông tin và vn hóa. Toàn cu hóa loi b s cô lp, tng s giàu có và t do,
giúp nâng cao tim nng và kin thc ca con ngi trên toàn th gii. u t trc tip
ra nc ngoài là mt trong nhng hot đng kinh t thúc đy quá trình toàn cu hóa
din ra nhanh hn, ti mi ni trên toàn th gii. Nh bt k hot đng đu t nào
khác, đu t ra nc ngoài không ch trc tip làm tng thu nhp cho mi doanh
nghip, mà nó còn có nh hng tích cc đn tng trng và phát trin ca nn kinh t
quc dân.
Vit Nam đã đn ngng ca ca hi nhp toàn din, không th ch dng li
vic tng cng thu hút đu t trc tip t nc ngoài. u t ra nc ngoài đã tr
thành mt xu th tt yu, do đó các doanh nghip Vit Nam cn phi ch đng, tranh
th thi c đ thâm nhp vào th trng th gii.
D án đu tiên ca các doanh nghip Vit Nam đu t ra nc ngoài vào nm
1989. Ngày 14/4/1999, Ngh đnh s 22/N-CP ca Chính ph v đu t ra nc
ngoài ca Vit Nam đc ban hành, cùng mt s vn bn pháp lut liên quan đã to
nên mt khung pháp lý duy nht cho hot đng đu t ra nc ngoài ca các doanh
nghip Vit Nam tính đn nm 2005. Nhng hot đng đu t ra nc ngoài ca Vit
Nam còn nhiu nhng hn ch, nh thiu chin lc dài hn, vn đu t ít, quy mô
còn nh bé, các doanh nghip còn thiu kinh nghim kinh doanh quc t. Thêm vào
đó, c ch chính sách ca Nhà nc chm đi mi, thiu nhiu chính sách đ to môi
trng thun li khuyn khích doanh nghip đu t ra nc ngoài.
nhìn nhn mt cách c th hn v hot đng đu t ra nc ngoài ca Vit
Nam trong thi gian qua, đng thi góp phn b sung c s lý lun và thc tin đ
nâng cao hiu qu đu t ra nc ngoài ca các doanh nghip Vit Nam trc quá
trình hi nhp kinh t quc t. Em đã quyt đnh chn đ tài: “MT S GII PHÁP
NHM TNG CNG HOT NG U T TRC TIP RA NC NGOÀI
CA VIT NAM”.
tài nhm h thng hóa lý lun v vic đu t ra nc ngoài ca các doanh
nghip Vit Nam. ng thi xem xét và đánh giá các chính sách ca Vit Nam và thc
trng hot đng đu t ra nc ngoài ca các doanh nghip Vit Nam trong thi gian
qua, t đó đa ra mt s gii pháp thit thc nhm tng cng, nâng cao hiu qu hot
đng đu t ra nc ngoài ca các doanh nghip Vit Nam.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu nghiên cu ca lun án là phân tích thc trng tình hình hot đng đu
t trc tip ra nc ngoài ca Vit Nam trong thi gian qua v phía c quan qun lý
nhà nc và doanh nghip nhm tìm ra nhng khó khn và hn ch đang cn tr s
phát trin ca hot đng đu t trc tip ra nc ngoài; Trên c s đó đánh giá trin
vng và đ xut các gii pháp đ đy mnh hot đng đu t trc tip ra nc ngoài
ca Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu ca đ tài là nhng vn đ liên quan đn đu t trc tip
ra nc ngoài ca Vit Nam.
Phm vi nghiên cu ca đ tài là nghiên cu nhng vn đ lý lun ca đu t
trc tip ra nc ngoài, tìm hiu thc trng, khó khn, hn ch và đa ra mt s gii
pháp nhm thúc đy hot đng đu t trc tip ra nc ngoài ca Vit Nam trong thi
gian ti.
4. Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp đnh tính: Nghiên cu các vn đ liên quan đn hot đng đu t
trc tip ra nc ngoài đã xut bn trong các tp chí khoa hc trong nc, các bài báo,
tài liu hi tho, hi ngh, các tài liu nghe nhìn; kt qu t tho lun nhóm mc
tiêu;… ng thi, s dng các phng pháp truyn thng gm: phân tích, tng hp,
thng kê, mô t và so sánh.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài:
Gi ý cho các doanh nghip có ch trng đu t ra nc ngoài la chn chin
lc th trng và phng thc đu t phù hp, đng thi gi ý cho các nhà hoch
đnh chính sách có gii pháp điu chnh chónh sách và hoàn thin các gii pháp xúc
tin đu t phù hp vi khuynh hng phát trin ca nn kinh t Vit Nam theo yêu
cu hi nhp quc t và khu vc.
6. im mi ca lun vn:
Mt là, trình bày mt bc tranh toàn cnh đu t trc tip ra nc ngoài ca
Vit Nam hn 20 nm qua;
Hai là, ch ra nhng hn ch thuc v chính sách, pháp lut, công tác qun lý
nhà nc; và nhng khó khn t phía doanh nghip cn phi nhanh chóng khc phc;
Ba là, đ ra các gii pháp có tính kh thi đ đy mnh đu t trc tip ra nc
ngoài ca Vit Nam trong tng lai.
7. Kt cu ca lun vn:
Ngoài phn li nói đu, kt lun, mc lc, danh mc tài liu tham kho, ni
dung ca đ tài gm ba chng:
Chng I: Tng quan v đu t trc tip nc ngoài
Chng II: Thc trng hot đng đu t trc tip ra nc ngoài ca Vit Nam
Chng III: Gii pháp tng cng hot đng đu t trc tip ra nc ngoài ca
Vit Nam
Mc dù đã rt c gng, song nhng hn ch v kin thc cng nh hn ch v
thi gian và ngun tài liu nên đ tài khó tránh khi nhng thiu sót, kính mong nhn
đc s đóng góp ca Quý thy cô.
1
CHNG I: TNG QUAN V U T TRC TIP NC
NGOÀI
1.1. KHÁI NIM, C IM CA U T TRC TIP NC NGOÀI
1.1.1. Khái nim:
i vi nhiu nc trên th gii, ngun vn đu t luôn đóng vai trò quan trng và là
điu kin thit yu đ tng trng kinh t. ây là ngun lc to ln đ các nc khai thác
nhm đy nhanh quá trình hi nhp vào nn kinh t th gii và nâng cao sc mnh kinh t
ca mình.
Cho ti nay, khái nim đu t trc tip nc ngoài tr nên ph bin và đc các nhà
kinh t cng nh các t chc kinh t quan tâm.
Theo Qu tin t quc t đnh ngha đu t trc tip nc ngoài là s vn đu t đc
thc hin nhm thu li lâu dài trong mt doanh nghip hot đng mt nn kinh t khác
vi nn kinh t ca nhà đu t. Ngoài mc đích li nhun, nhà đu t mong mun tìm
đc ch đng trong qun lý doanh nghip.
V thc cht, khái nim này khng đnh tính lâu dài trong hot đng đu t và đng
c ca các nhà đu t là tìm kim li nhun, kim soát hot đng ca các doanh nghip và
m rng th trng.
Theo T chc hp tác và phát trin kinh t (OECD) đnh ngha đu t trc tip nc
ngoài phn ánh nhng li ích khách quan lâu dài mà mt thc th kinh t ti mt nc
(nhà đu t) đt đc thông qua mt c s kinh t ti mt nn kinh t khác vi nn kinh t
thuc đt nc ca nhà đu t. Li ích lâu dài bao gm s tn ti ca mi quan h gia
nhà đu t và doanh nghip đu t cng nh nhà đu t giành đc nh hng quan trng
và có hiu qu trong vic qun lý doanh nghip đó. u t trc tip bao hàm s giao dch
ngay t đu và tt c nhng giao dch vn tip theo sau gia hai thc th (nhà đu t –
doanh nghip đu t) và các doanh nghip liên kt (doanh nghip trong nc và doanh
nghip nc ngoài).
2
Khái nim đu t trc tip đây bao hàm nhng giao dch v vn xuyên sut quá
trình đu t và đng c ch yu ca đu t trc tip nc ngoài là phn vn đc s dng
nc ngoài gn lin vi vic to ra nh hng trc tip hoc phc v vic kim soát các
hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip tip nhn vn. ây cng là mc đích
ch yu khi các doanh nghip tin hành hot đng đu t trc tip ra nc ngoài.
Theo Báo cáo đu t th gii nm 1999 ca UNCTAD đnh ngha thì đu t trc tip
nc ngoài là hot đng đu t bao gm mi quan h dài hn, phn ánh li ích và quyn
kim soát lâu dài ca mt thc th thng trú mt nn kinh t (nhà đu t nc ngoài
hoc công ty m nc ngoài) trong mt doanh nghip thng trú mt nn kinh t khác
vi nn kinh t ca nhà đu t nc ngoài (doanh nghip đu t trc tip nc ngoài,
doanh nghip liên doanh hoc chi nhánh nc ngoài).
Theo Ngh đnh s 78/2006/N-CP ngày 09/08/2006 ca Chính ph thì đu t trc
tip ra nc ngoài là vic nhà đu t chuyn vn đu t ra nc ngoài đ thc hin hot
đng đu t và trc tip qun lý hot đng đu t đó nc ngoài.
Qua vic nghiên cu các khái nim v đu t trc tip nc ngoài các quc gia khác
nhau, chúng ta thy ni bt lên mt đc đim: đu t trc tip nc ngoài là hình thc đu
t quc t, cho phép các nhà đu t tham gia điu hành hot đng đu t nc tip nhn
đu t tùy theo mc góp vn ca nhà đu t. Trong đu t trc tip, quyn s hu gn
lin vi quyn s dng tài sn đu t, ngha là nhà đu t s thu đc nhiu li nhun hn
khi hot đng đu t có lãi và chu ri ro hn khi đu t thua l. iu này cng có ngha
là nhà đu t trong phng thc đu t trc tip s hoàn toàn ch đng trong kinh doanh
có lãi cng nh chu trách nhim khi công ty thua l.
1.1.2. c đim:
Các yu t đu t di chuyn ra khi biên gii quc gia.
Ch s hu đu t là ngi nc ngoài, vn đu t đc tính bng ngoi t. Ch đu
t nc ngoài điu hành toàn b hot đng đu t nu là doanh nghip 100% vn nc
ngoài hoc tham gia điu hành doanh nghip liên doanh tùy theo t l góp vn ca mình.
3
Li nhun ca ch đu t nc ngoài thu đc ph thuc vào kt qu hot đng kinh
doanh ca doanh nghip. Li và l đc chia theo t l góp vn pháp đnh sau khi np
thu cho nc ch nhà (nc nhn đu t).
Thông qua đu t trc tip nc ngoài ch nhà có th tip nhn đc công ngh, k
thut tiên tin, hc hi kinh nghim qun lý gi chung là chuyn giao công ngh. ây
là mt trong nhng mc tiêu mà hình thc đu t gián tip không th có đc.
Ngun vn đu t không ch bao gm ngun vn ban đu ca ch đu t di hình
thc vn pháp đnh, mà trong quá trình hot đng, nó còn bao gm c vn vay ca doanh
nghip đ trin khai hoc m rng d án cng nh vn đu t t li nhun thu đc.
u t trc tip nc ngoài có u đim hn so vi đu t gián tip ch ch đu t
có th ch đng trong vic la chn và quyt đnh lnh vc, quy mô đu t. Bên cnh đó,
ch đu t đc t mình điu hành kinh doanh, nên có th giám sát cht ch hn hot
đng ca doanh nghip. Tuy nhiên, đu t trc tip ra nc ngoài cng có nhng nhc
đim nht đnh nh: mc đ mo him và ri ro ln, ph thuc cht ch vào tình hình
kinh t, chính tr, chính sách ca nc nhn đu t.
Mc dù vy, xét trên mc đích tìm kim li nhun, đu t trc tip ra nc ngoài vn
là hình thc đu t đc nhiu doanh nghip yêu thích và la chn vì khon li nhun thu
đc chc chn s cao hn so vi các hình thc đu t khác.
1.2. CÁC HÌNH THC CH YU CA U T TRC TIP NC NGOÀI
1.2.1. Hp đng hp tác kinh doanh
Hp đng hp tác kinh doanh là vn bn đc ký kt gia mt ch đu t nc ngoài
và mt ch đu t trong nc (nc nhn đu t) đ tin hành mt hoc nhiu hot đng
sn xut kinh doanh nc nhn đu t trên c s quy đnh v trách nhim và phân phi
kt qu kinh doanh mà không thành lp mt công ty, xí nghip hay hình thành mt t
cách pháp nhân mi nào. Hình thc đu t này có đc đim:
Th nht, c hai bên cùng hp tác kinh doanh trên c s vn bn hp đng đã ký tha
thun v trách nhim, quyn li và ngha v ca các bên.
4
Th hai, không thành lp mt pháp nhân mi.
Th ba, thi hn ca hp đng hp tác kinh doanh do hai bên tha thun phù hp vi
tính cht hot đng kinh doanh và s cn thit đ hoàn thành mc tiêu ca hp đng.
Th bn, vn đ vn kinh doanh không nht thit phi đc đ cp trong vn bn hp
đng hp tác kinh doanh.
1.2.2. Doanh nghip liên doanh
Doanh nghip liên doanh là hình thc đu t do các cá nhân hoc công ty đu t góp
vn vi mt hoc nhiu ch đu t nc ngoài đ lp ra c s sn xut hoc kinh doanh
dch v ti nc nhn đu t. c đim c bn ca doanh nghip liên doanh là:
Th nht, các bên thành lp mt pháp nhân mi nc nhn đu t.
Th hai, các bên tham gia có trách nhim góp vn, đc hng li nhun và chia s
ri ro theo t l góp vn.
Doanh nhip liên doanh là loi hình đc nc nhn đu t yêu thích vì hu ht các
doanh nghip liên doanh khi đu t kinh doanh nc nhn đu t thng phi mang
theo các thit b khoa hc k thut tiên tin, kinh nghim qun lý hin đi.
1.2.3. Doanh nghip 100% vn nc ngoài
Doanh nghip 100% vn nc ngoài là hình thc mà cá nhân hoc công ty đu t ra
nc ngoài b vn đ thành lp công ty hoc xí nghip nc nhn đu t. c đim ca
hình thc đu t này là:
Th nht, nhà đu t nc ngoài phi b vn 100% đ thành lp công ty, xí nghip
mi mang pháp nhân ca nc nhn đu t.
Th hai, nhà đu t có quyn điu hành toàn b doanh nghip theo quy đnh ca nc
nhn đu t, t qun lý và chu trách nhim v kt qu sn xut kinh doanh ca mình,
chu s kim soát ca pháp lut nc nhn đu t.
Ngoài ra, còn có các hình thc đu t trc tip ra nc ngoài khác áp dng cho các
công trình xây dng c s h tng k thut nh: Hp đng xây dng – kinh doanh –
5
chuyn giao (BOT), hp đng xây dng – chuyn giao – kinh doanh (BTO), hp đng
xây dng – chuyn giao (BT)
1.3. TÁC NG CA U T TRC TIP NC NGOÀI N NC CH
U T
1.3.1. Tác đng tích cc
1.3.1.1. Nâng cao v th quc gia
Trong thc t, nhng nc có lng vn đu t ra nc ngoài ln có nhiu c hi
qung bá hình nh, m rng th trng xut khu và nâng cao v th đt nc ca mình.
Các chính sách mà ch đu t áp dng s phn nào phn ánh nét đc trng ca mi quc
gia và có nh hng nht đnh đn ngi lao đng nc nhn đu t. Nh đó, đu t
trc tip nc ngoài s giúp ngi dân nc nhn đu t hiu sâu hn v phong tc,
vn hóa ca nc ch đu t. Nu nh trc đây, dòng vn đu t trc tip ch yu t
các nc công nghip phát trin, có tim lc kinh t thì ngày nay, các quc gia đang phát
trin nh Trung Quc, n , Hàn Quc,… cng nhn thy tm quan trng ca hot
đng này và không ngng đy mnh đu t sang các nc khác.
Thc t cho thy, thành công ca các công ty khi đu t sang các nc khác s có tác
đng rt ln đn quc gia đó. Mt khi các quc gia đã chim lnh th trng th gii thì
đó không ch là nhân t đóng góp vào s phát trin kinh t quc gia mà còn giúp nâng cao
ting nói chính tr trên trng quc t, giúp quc gia thâm nhp sâu vào nn kinh t th
gii, thúc đy nhanh tin trình hi nhp; ng thi, đa dng hóa ngun thu ngoi t, góp
phn ci thin cán cân thanh toán quc t.
1.3.1.2 .Khai thác li th so sánh ca quc gia
khai thác li th ca mình, mi quc gia ngoài sn xut trong nc và xut khu
còn có th tin hành đu t trc tip ra nc ngoài. Thông qua đu t ra nc ngoài,
nc ch đu t s khai thác ngun tài nguyên phong phú, ngun lao đng, chính sách u
đãi ca nc nhn đu t. Qua đó, ch đu t s ct gim chi phí sn xut, nâng cao nng
6
lc cnh tranh ca hàng hóa. Hu ht các doanh nghip đu mang máy móc thit b, công
ngh không còn tiên tin nc mình sang nc nhn đu t đ kéo dài vòng đi sn
phm trong khi tip tc phát trin các ngành công nghip mi vi các sn phm có hàm
lng k thut cao trong nc. iu này giúp nhà đu t khai thác hiu qu li th so
sánh, thu đc li nhun tuyt đi và góp phn làm tng tng sn phm quc dân ca
nc mình. Mt khác, ch đu t đc chuyn v nc phn li nhun thu đc t hot
đng kinh doanh sau khi thc hin đy đ ngha v vi nc nhn đu t. iu này giúp
nc đu t thu đc lng ngoi t ln t hot đng đu t ra nc ngoài.
1.3.1.3. Nâng cao hiu qu s dng vn đu t
Tích t và tp trung t bn ngày càng phát trin, giúp các nc tích ly vn cho quá
trình sn xut kinh doanh trong nc. Tuy nhiên, khi quá trình này đt ti mc cao s
khin các nc d tha vn, hot đng sn xut kinh doanh trong nc s tr nên cht
hp, cn tr kh nng phát huy hiu qu đu t. S d tha vn này ch mang tính tng
đi tc là doanh nghip không tìm thy ni đu t nào trong nc thu đc li nhun cao.
ây đc coi là đng lc ln thúc đy các doanh nghip chuyn vn ca mình đu t ra
nc ngoài. iu này giúp nhà đu t đm bo tính hiu qu ca vic s dng vn, tránh
đc hàng rào thng mi (hu ht các quc gia trên th gii đu s dng thu quan, hn
ngch và các hình thc phi thu quan khác đ kim soát vic xut nhp khu hàng hóa và
dch v), góp phn quan trng vào thành công ca doanh nghip, đng thi góp phn to
ra đi ng thng nhân nng đng, có kinh nghim kinh doanh quc t. Li ích này
không ch dành cho các nhà đu t t các nc công nghip phát trin mà còn cho các nhà
đu t nói chung, đây không có s phân bit các nc có trình đ phát trin khác nhau.
Kt lun này đa ra da trên c s li ích tng đi ca mi nc. Tuy là nc đang phát
trin nhng h cng có th mnh riêng trong tng lnh vc c th và to ra giá tr gia tng
thích đáng cho hot đng đu t ca mình. Nhn thc đc điu này, trong nhng nm
gn đây, Vit Nam cng nh nhiu nc khác đã ban hành chính sách khuyn khích đu
t ra nc ngoài. Thông qua hot đng đu t, chúng ta không ch thu đc li ích v mt
7
kinh t, mà còn cng c và m rng quan h đi ngoi vi các nc trong khu vc và trên
th gii, thc hin thành công ch trng “đa phng hóa, đa dng hóa các quan h đi
ngoi”. Yu t này s góp phn đy nhanh quá trình hi nhp vào nn kinh t th gii ca
Vit Nam.
1.3.1.4. To th trng cung cp nguyên liu n đnh
Mt trong nhng yu t khuyn khích doanh nghip đu t ra nc ngoài chính là
ngun nguyên liu di dào ca nc nhn đu t. Thông qua hình thc đu t trc tip ra
nc ngoài, nc ch đu t s d dàng khai thác đc li th v ngun nguyên liu
phong phú, yu t này giúp nhà đu t gim chi phí và yên tâm v tính n đnh ca yu t
đu vào cho quá trình sn xut. Trong thc t, phn ln ngun tài nguyên ca các nc
nhn đu t cha đc khai thác hiu qu hoc vic khai thác đòi hi vn đu t ban đu
ln, do vy ngun vn đu t trc tip nc ngoài s giúp các nc khai thác tài nguyên
hiu qu.
1.3.2. Tác đng tiêu cc:
Khi đu t trc tip ra nc ngoài, ch đu t phi chp nhn mo him và ri ro do
môi trng đu t vt khi biên gii quc gia, bt k s thay đi chính sách theo hng
bt li cho nhà đu t nc ngoài s gây khó khn cho hot đng kinh doanh ca nhà đu
t. Do vy, đòi hi nhà đu t phi nghiên cu k môi trng đu t nc ngoài cng
nh kh nng d đoán nhng thay đi v chính sách ca nc nhn đu t đ hn ch ri
ro. Nh vy, bên cnh nhng yu t ch quan, s thành công ca nhà đu t còn ph
thuc rt nhiu vào tình hình kinh t, chính tr, chính sách, pháp lut ca nc nhn đu
t.
u t trc tip ra nc ngoài mt chng mc nào đó, có th làm phân tán ngun
lc v tài chính, con ngi gim kh nng to công n vic làm trong nc.
Qun lý hot đng đu t trc tip ra nc ngoài không tt có th dn ti chy máu
ngoi t, to k h cho hot đng ra tin. Tuy có nhng hn ch, nhng li ích khi đu
8
t ra nc ngoài vn rt ln cho c nc đu t và nc nhn đu t, cho nên hot đng
này vn phát trin và ngày càng khng đnh vai trò đi vi quá trình toàn cu hóa, và Vit
Nam không phi là ngoi l.
1.4. CÁC NHÂN T TÁC NG N HOT NG U T TRC TIP
NC NGOÀI
Môi trng đu t là tp hp tt c các yu t v t nhiên, kinh t, chính tr, xã hi,
pháp lut,… ca nc nhn đu t có tác đng trc tip hoc gián tip đn hot đng ca
ch đu t nc ngoài.
Không ch chính sách ca nc nhn đu t mà ngay c nhng quy đnh ca nc ch
đu t cng nh hng ln đn hot đng đu t ra nc ngoài ca doanh nghip.
1.4.1. Môi trng nc đu t
1.4.1.1. Chính sách kinh t
Chính sách kinh t đc đ cp đây bao gm chính sách tài chính, tin t, các quy
đnh v xut nhp khu và qun lý ngoi hi. ây đc xem là mt trong nhng nhân t
tác đng mnh m đn hot đng đu t ra nc ngoài ca các doanh nghip. S thay đi
chính sách nh hng trc tip đn hiu qu s dng vn ca ch đu t. Thc t cho
thy, nu hiu qu đu t trong nc càng cao thì càng ít doanh nghip đu t ra nc
ngoài; nu kh nng xut khu hàng hóa trong nc càng khó thì càng khuyn khích
doanh nghip đu t ra nc ngoài vì khi đó h d dàng thâm nhp th trng nc khác;
nu kh nng nhp khu hàng ngoi càng d thì các doanh nghip càng có xu hng
chuyn hot đng sn xut ra nc ngoài sau đó nhp khu tr li trong nc. Nh vy,
các doanh nghip s xem xét chính sách ca nc mình đ t đó đa ra quyt đnh đu t
ra nc ngoài, vì nó quyt đnh mc li nhun mà nhà đu t nhn đc.
i vi chính sách tài chính tin t: s thay đi chính sách tin t t tht cht sang ni
lng hay ngc li đu có tác đng đn quyt đnh đu t ra nc ngoài ca ch đu t.
Nu nc ch đu t thc hin chính sách tht cht tin t s làm lãi sut ca nc này
9
tng lên vì khi đó cu tin luôn ln hn cung tin, điu này s không khuyn khích đu t
ra nc ngoài. Mt khác, thay đi chính sách tài chính tin t còn nh hng trc tip đn
lm phát. Khi lm phát mc cao s làm đng ni t mt giá, khi đó cùng mt lng tin
t, đng ni t mua đc ít hàng hóa nc ngoài hn, điu này s làm gim dòng vn
đu t ra nc ngoài vì nhà đu t phi b nhiu vn hn. Ngc li, khi đng ni t ca
nc đu t lên giá, thì li khuyn khích doanh nghip trong nc đu t ra nc ngoài.
Các chính sách xut nhp khu cng có nh hng đn hot đng đu t ra nc ngoài
ca doanh nghip. Theo đó, nu nc đu t d dàng xut khu hàng hóa sang các nc
khác thông qua các hip đnh thng mi, thì hot đng đu t ra nc ngoài không my
hp dn. Mt khác, nu nc đu t thc hin chính sách khuyn khích nhp khu hàng
hóa thì s thúc đy các công ty đu t ra nc ngoài đ khai thác điu kin thun li t
nc nhp khu và m rng th trng tiêu th sn phm, sau đó tái nhp thành phm.
Chính sách qun lý ngoi hi nc đu t đóng vai trò quan trng trong vic thúc
đy đu t sang nc khác. Nu thc hin ni lng qun lý ngoi hi theo hng t do
hóa th trng vn thì nhà đu t đc quyn t do chuyn vn ra nc ngoài. Khi đó,
doanh nghip đc khuyn khích chuyn vn ra nc ngoài đ thc hin hot đng kinh
doanh ca mình. Tuy nhiên, mt s nc, đc bit là các nc đang phát trin, thc hin
chính sách tht cht tin t, tc là khi chuyn vn ra nc ngoài, doanh nghip phi đc
c quan qun lý chc nng cho phép. iu này làm doanh nghip mt nhiu thi gian,
thc hin nhiu th tc đ đc phép chuyn ngoi t sang nc khác. Chính yu t này
kìm hãm các doanh nghip trin khai d án đu t ra nc ngoài.
1.4.1.2. Hot đng khuyn khích đu t ra nc ngoài
Quan đim ca chính ph mi nc v đu t ra nc ngoài là khác nhau, đóng vai trò
quan trng, quyt đnh s thành công ca doanh nghip nc đó. Thông qua ban hành và
thc thi các chính sách c th s giúp doanh nghip trong nc đnh hng hot đng ca
mình khi đu t ra nc ngoài. Các hot đng khuyn khích đu t ra nc ngoài ca nhà
nc thng thy nh: ký kt các hip đnh song phng, đa phng, hip đnh tránh
10
đánh thu hai ln, cung cp thông tin môi trng đu t nc ngoài thông qua vic xúc
tin thng mi và thành lp các t chc h tr đu t nc ngoài (ví d nh c có
KFW, Nht có MITI, JICA,…), h tr tài chính cho doanh nghip,…. Nhng hot đng
này to điu kin thun li và là c s pháp lý cho nhà đu t trin khai d án nc
ngoài. ây là mt trong nhng nhân t quan trng nh hng đn thành công ca doanh
nghip khi mang vn sang th trng nc khác.
Bên cnh đó, mt s nc hot đng đu t ra nc ngoài đc khuyn khích nhm
tip cn th trng và gim xung đt thng mi, ví d nh Nht hay b Hoa K hay các
nc Châu Âu phàn nàn do Nht có thng d thng mi còn các nc kia b thâm ht
trong quan h song phng. đi phó, Nht đã tng cng đu t vào các th trng đó.
H sn xut và bán ô tô ngay ti Hoa K, Châu Âu, đ gim xut khu các sn phm t
Nht sang. H còn đu t vào các nc th ba, t đó xut khu sang th trng Bc M
và Châu Âu.
1.4.1.3. Sc mnh v khoa hc k thut
Li th v khoa hc, k thut hin đi là mt trong nhng nhân t tác đng mnh đn
nhà đu t vì nó khuyn khích chuyn giao công ngh sang nc khác. Thc t cho thy,
nhng nc có t trng cung cp công ngh cao là nhng nc đu t nhiu sang nc
khác, vì h mun tiêu th công ngh ca nc mình và tn dng li th so sánh ca nc
nhn đu t.
Trình đ nghiên cu và phát trin công ngh luôn là mt li th quan trng ca nc
đu t. Mt nc có trình đ công ngh cao thng to ra công ngh ngun, có vai trò
quyt đnh giá c trong th trng công ngh quc t . Các công ngh ngun s to ra li
th cnh tranh đc quyn và cn sn xut vi quy mô ln. ây là yu t quyt đnh thành
công ca các công ty khi mun m rng kinh doanh ra nc ngoài.
Mc dù vy, không phi FDI ch đi theo hng t nc phát trin sang nc kém phát
trin hn, mà vi mc tiêu khai thác chuyên gia và công ngh, chiu ngc li thm chí
còn mnh m hn na. Nht là nc tích cc đu t trc tip vào Hoa K đ khai thác đi
11
ng chuyên gia Hoa K. Không ch Nht tích cc đu t vào Hoa K, các nc công
nghip phát trin khác cng có chính sách tng t. Trung Quc gn đây cng đy mnh
đu t trc tip ra nc ngoài, trong đó có Hoa K.
1.4.2. Môi trng nc nhn đu t
Môi trng đu t nc ngoài là tng hp các yu t có nh hng trc tip hoc gián
tip đn dòng vn đu t ca nhà đu t nc ngoài. Do vy, khi đa ra quyt đnh đu t
ch đu t phi nghiên cu k chính sách ca nc tip nhn vn.
1.4.2.1. S n đnh v kinh t - chính tr
ây đc xem là yu t quan trng hàng đu đi vi nhà đu t khi hot đng kinh
doanh nc khác. Nhng bt n v kinh t, chính tr ca nc nhn đu t s làm nhà
đu t nc ngoài khó kim soát hot đng ca mình, đng thi phi chp nhn ri ro
mc rt cao.
Trong thc t, tình hình chính tr n đnh s đm bo chính ph nc s ti thc hin
cam kt v quyn s hu vn đu t, chính sách u đãi đu t và đnh hng phát trin
hot đng sn xut trong nc. Do vy, nhà đu t không lo ngi tình trng c s sn xut
kinh doanh ca mình b trng dng khi nc nhn đu t có bt k xung đt nào trong
nc hay khu vc. ây đc coi là yu t nhy cm, tác đng tiêu cc đn tâm lý, suy
ngh ca ch đu t, đng ngha vi vic li ích ca ch đu t nc ngoài không đc
đm bo; cng nh nh hng tiêu cc đn quá trình ci cách chính sách ca nc nhn
đu t.
1.4.2.2. Môi trng lut pháp minh bch
i vi mi quc gia, h thng pháp lut là thành phn quan trng ca môi trng
đu t, phn ánh chính sách m ca, chin lc hi nhp kinh t th gii. Các quy đnh
ca nc nhn đu t thng là v th tc hành chính đi vi nhà đu t nc ngoài
trong vic đi li, xin giy phép đu t, gii quyt các khiu ni,…Nu nc nhn đu t
ban hành chính sách, th tc rc ri, gây phin hà cho nhà đu t nc ngoài thì rt khó
12
thu hút đc h đn và ngc li. B máy hành chính hiu qu không ch quyt đnh
thành công trong vic thu hút vn mà còn quyt đnh hiu qu s dng ngun vn đó. Do
vy, đ phù hp vi yêu cu ca toàn cu hóa, các nc đu hng đn xây dng b máy
hành chính gn nh, th tc pháp lý đn gin, công khai và nht quán.
Ngoài th tc hành chính, nhà đu t nc ngoài cng quan tâm đn tính thng nht,
minh bch ca các vn bn pháp lut cng nh tính hiu lc trong vic thc hin chính
sách. Nu các chính sách điu chnh hoat đng đu t không có tính hiu lc thì chng t
s yu kém trong b máy qun lý, dn đn làm mt lòng tin đi vi nhà đu t nc
ngoài.
Tuy nhiên, tùy thuc vào điu kin kinh t ca tng nc mà h thng pháp lut ca
mi nc có s hp dn khác nhau. Nu h thng pháp lut càng rõ ràng, cht ch, phù
hp vi thông l quc t thì kh nng thu hút đc vn đu t nc ngoài rt cao. Nhn
thc đc tm quan trng ca h thng lut pháp trong thu hút đu t trc tip nc
ngoài, hu ht các nc đu chú trng hoàn thin th thng lut pháp ca mình, sn sàng
điu chnh, b sung cho phù hp vi tình hình thc t, nhm tng tính hp dn cho môi
trng đu t, góp phn phát trin kinh t. đây là n lc tt yu trong bi cnh hi nhp
kinh t th gii ngày càng sâu rng.
1.4.2.3. C s h tng phát trin, điu kin t nhiên thun li
Thu hút đu t trc tip nc ngoài đòi hi phi có h tng k thut phát trin, tng
xng vi nhu cu đu t ca các doanh nghip. C s h tng tt s to điu kin cho nhà
đu t nc ngoài nhanh chóng trin khai hot đng sn xut kinh doanh.
H thng c s h tng bao gm h thng giao thông vn ti, thông tin liên lc, đin,
nc,… hp dn nhà đu t, vic nâng cp c s h tng là yu t quan trng; Hay nói
cách khác, trình đ phát trin ca ngành bu chính vin thông, vn ti hàng không, vn ti
bin, đin,…cng là yu t quan trng hp dn nhà đu t. Bi l, khi đó hot đng sn
xut kinh doanh ca nhà đu t s hiu qu hn do nhng tin ích ca c s h tng mang
li.
13
Bên cnh đó, điu kin t nhiên cng là yu t quan trng đi vi ch đu t. iu
kin t nhiên bao gm các yu t v đa lý, ngun tài nguyên thiên nhiên. Các bin c v
khí hu có th nh hng trc tip đn tính kh thi ca mt s hot đng trong lnh vc
nông nghip, dch v. Qu tài nguyên thiên nhiên cng là mt li th, trong đó ch yu là
các nc đang phát trin. a s nhà đu t nc ngoài có tham vng bin nhng nc
này thành công trng khai thác tài nguyên, khoáng sn chuyên nghip và thu li nhun
cao. Mc dù, hin nay điu kin t nhiên không còn gi vai trò quyt đnh nh trc. Nu
ch da vào ngun tài nguyên di dào ca mình đ thu hút đu t thì khó có th thành
công. Do đó, các nc cn n lc kt hp vi ci thin các yu t khác ca môi trng
đu t. Nhng n lc đó s giúp xã hi s dng tt nht ngun lc t nhiên ca mình bao
gm c ngun lc vt cht ln ngun nhân lc.
1.4.2.4. Cht lng ngun nhân lc
Cht lng ngun nhân lc là mt trong nhng yu t quan trng to nên s thành
công ca doanh nghip. Doanh nghip ch tn ti và phát trin khi có đi ng nhân viên
có chuyên môn và nng lc. ây s là nhng ngi trc tip tham gia trin khai và qun
lý d án đu t. Vì vy cht lng ngun nhân lc có tác đng ln đn kh nng thu hút
vn, k c nhng nc nghèo. Cht lng ngun nhân lc thp s dn đn kh nng tip
cn công ngh tiên tin hn ch, trình đ qun lý yu kém, gim nng lc cnh tranh ca
quc gia đó.
Ngc li, các quc gia có ngun nhân lc tng đi, s góp phn thu hút tt dòng
vn nc ngoài. Bi xét cho cùng, chính ngi lao đng nc nhn đu t là ngi trc
tip tham gia sn xut, vi trình đ tay ngh cao s giúp h vn hành máy móc thun tin,
đóng góp ý kin quan trng cho ban lãnh đo cng nh đa ra sáng kin ci tin trong quá
trình làm vic.
Hin nay, nn kinh t tri thc đang hình thành và phát trin mnh m các nc, do
vy vic nâng cao cht lng ngun nhân lc không ch có ý ngha quan trng cho s
14
phát trin kinh t mà còn đóng vai trò tích cc trong vic thu hút đu t trc tip nc
ngoài.
Hin nay, xu hng phát trin dòng vn đu t đã có nét thay đi quan trng. Nu nh
trc đây, yu t quyt đnh đi vi đu t trc tip nc ngoài là lao đng giá r thì ngày
nay tuy lao đng vn đóng vai trò ch yu trong đu t nc ngoài nhng li là lao đng
lành ngh giá r ch không phi là lao đng gin đn giá r, điu này hoàn toàn phù hp
vi xu hng đu t trc tip nc ngoài phát trin theo chiu sâu.
Nhn thc sâu sc đc vai trò ca cht lng ngun nhân lc trong thu hút đu t
trc tip nc ngoài, các nc đã thc hin nhiu chính sách u tiên phát trin giáo dc,
to môi trng hc tp trong dân chúng, qua đó t l tht nghip cng gim theo thi
gian. Nh vy, u tiên phát trin giáo dc đào to nhm nâng cao cht lng ngun nhân
lc là hot đng không th thiu đc trong s phát trin kinh t ca mi quc gia, đc
bit trong môi trng cnh tranh đ thu hút đu t trc tip nc ngoài ngày càng khc
lit.
Tóm li, nhà đu t nc ngoài s u tiên đu t vào nhng nc có nn kinh t -
chính tr- xã hi n đnh; h thng pháp lut đu t hoàn thin, minh bch, chính sách đu
t linh hot, hp dn, c s h tng đng b, lao đng có trình đ. Các tiêu chí này không
phi nht thi đt đc, đòi hi các nc phi dành thi gian và có chin lc phù hp đ
nhanh chóng hoàn thin môi trng đu t.
1.4.3. Ri ro quc
gia
1.4.3.1. nh ngha ri ro quc gia
Trong bi cnh toàn cu hóa và hi nhp kinh t quc t đang din ra
mnh
m nh
hin nay thì ri ro không ch đn thun đc xem xét trong phm vi
mt
lnh vc
bên trong mt quc gia mà nó đc m rng ra phm vi mt quc gia
và
ln hn đó
là phm vi toàn cu. Chính vì vy, cn phi xem xét ri ro tm
quc
gia, tc là ri
ro quc gia, khi tin hành hot đng đu
t.
Ri ro quc gia đ cp đn ri ro mà mt quc gia s không th thc
hin
hay
15
không sn sàng thc hin các cam kt tài chính, ngha v n ca mình đi
vi
ngi
cho vay hoc nhà đu t nc ngoài. Khi mà mt quc gia không hoàn
thành
đc
nhim v đ ra thì nó s gây hi đn hot đng ca tt c các công c tài
chính
khác
trong quc gia đó nh c phiu, trái phiu, qu tng h, quyn chn và hp đng tng
lai. Loi ri ro này hu ht thng đc thy ti các th trng mi ni hay các quc gia
b thâm ht cán cân thng mi nghiêm trng.
Ri ro quc gia là mt đnh ngha rng hn ca ri ro tín dng và cho vay xuyên biên
gii. Nu ri ro này đc xem xét t khía cnh mt danh mc cho vay thì nó bao gm c
các yu t h thng (ri ro không th đa dng hóa) và các yu t phi h thng (ri ro có
th đa dng hóa). Ri ro h thng cng có th xem nh là ri ro không th tránh đc hay
ri ro không th đa dng hóa.
Ri ro chính tr có th đc mô t nh là ri ro phi h thng và có th đa dng hóa.
Ri ro phi h thng có th đc gim thiu mt cách đáng k khi các chng khoán đc
đa dng hóa tt.
Nh vy, thut ng ri ro quc gia đc xem là ph thuc vào các hình
thc
đu t
nc ngoài, là cái mà các nhà đu t có th gp phi khi đu t vào mt
quc
gia c th.
Cùng vi kh nng cân bng gia ri ro và thu nhp, thì nhà đu t s
k
vng cho mình
mt t sut sinh li khi tin hành đu t vào mt quc gia nào
đó.
Nh vy, thut ng ri ro quc gia đc xem là ph thuc vào các hình
thc
đu t
nc ngoài, là cái mà các nhà đu t có th gp phi khi đu t vào mt
quc
gia c th.
Cùng vi kh nng cân bng gia ri ro và thu nhp, thì nhà đu t s
k
vng cho mình
mt t sut sinh li khi tin hành đu t vào mt quc gia nào
đó.
Các loi ri ro quc
gia:
ri ro th trng, ri ro tín dng, ri ro lm phát, ri ro lãi
sut, ri ro chính tr/chính sách ca chính ph, ri ro thanh khon.
1.4.3.2. Nhng yu t tác đng đn ri ro quc
gia
Ri ro quc gia chu nh hng bi các yu t nh: h thng chính sách
và
pháp lut,
quy mô và cu trúc n nc ngoài trong mi quan h vi nn kinh t,
tài
khon vãng lai,
16
vai trò ca các ngun vn nc ngoài trong vic đáp ng nhu
cu
tài tr vn ca
mt quc gia và mt s yu t kinh t v mô
khác.
- H thng chính sách và pháp lut ca quc gia: H thng này s là
“ct
sng” cho mi hành vi đu t ca bt k nhà đu t nào. Yu t này tác đng
đn
nhiu yu t khác nh ch đ t giá hi đoái, c cu hàng hóa xut nhp
khu…
t
đó s tác đng đn ri ro quc
gia.
- Quy mô và cu trúc ca n nc ngoài trong mi quan h vi nn kinh
t
ca
mt quc
gia.
- Khi xem xét quy mô và cu trúc n nc ngoài thì vn đ đt ra là quy
mô
vay n nc ngoài là bao nhiêu, t l n ngn hn và dài hn s ra sao. tr
li
cho câu hi này thì cn quan tâm đn nhng lu ý nh: (1) Quy mô n ngn
hn
(trong tng n nc ngoài) cao thì s đa ti kh nng tim tàng ca khng
hong
kh nng thanh toán, mc dù rng vic vay n ngn hn thì d dàng hn
so vi
n
dài hn; (2) Quy mô n nc ngoài ca khu vc công (n ca chính
ph và
các
công ty thuc s hu nhà nc) s đòi hi kh nng ca chính ph đ
to ra đ
thu
nhp (t thu và các ngun khác) nhm đáp ng các ngha v
n.
- Tài khon vãng lai ca quc gia. Tài khon vãng lai ca mt quc gia
phn
ánh tình hình thu chi các dòng vn ngn hn ca mt quc gia cho nên nó
nh
hng đn ri ro quc gia (ri ro tài chính). Khi xem xét tài khon vãng lai tác
đng
th nào đn ri ro quc gia thì cn xem xét các thành phn sau: (1) Mc
đ d
tr
ca mt quc gia thông qua ch tiêu mc d tr tính theo tun nhp
khu (d
tr
quc t ca quc gia). Yu t này cho thy kh nng đi phó ca
chính ph khi
xy
ra nhng du hiu cng nh khi quc gia ri vào khng hong
tài chính - tin t;
(2)
C cu hàng hóa xut khu ca mt quc gia s tác đng
đn thu nhp ca
chính
ph. Bng vic xem xét c cu hàng hóa xut khu thì có
th đánh giá mc đ ri
ro
quc gia vì thu nhp t xut khu s b bin đng khi
th trng các hàng hóa
trong
c cu hàng hóa xut khu bin đng hay là s