B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T THĨNH PH H CHÍ MINH
NGUYNăTHăPHNGăTRÚC
KIMăNHăTÁCăNGăCAăIUăHÀNH
CÔNGăTYăNă
CÁCăQUYTă
NHăTÀIăCHÍNH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Thành ph H Chí Minh - Nm 2011
B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T THĨNH PH H CHÍ MINH
NGUYNăTHăPHNGăTRÚC
KIMăNHăTÁCăNGăCAăIUăHÀNHă
CÔNGăTYăNă
CÁCăQUYTă
NHăTÀIăCHÍNH
Chuyên ngành : Kinh t tài chính ậ Ngân hàng
Mư s : 60.31.12
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TSăTRNăNGCăTH
Thành ph H Chí Minh - Nm 2011
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
LIăCAMăOAN
Tôiăxinăcamăđoanălunăvnălàăktăquănghiênăcuăcaăriêngătôi,
khôngăsaoăchépăcaăai.ăNiădungălunăvnăcóăthamăkhoăvà sădngăcác
tàiăliu,ăthôngătinăđcăđngătiătrênăcácătácăphm,ătpăchíăvàăcácătrang
webătheoădanhămcătàiăliuăcaălunăvn.
Tácăgiălunăvn
NguynăThăPhngăTrúc
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCH VITăTT
CTCP : Công ty c phn
Dep : Chi phí khu hao ca TSC trong nm
Div : C tc đư thanh toán trong nm
HCT : (corporate governance) iu hành công ty
E : Vn ch s hu
HQT : Hi đng qun tr
LTD : Vay và n dài hn
MPDF : (Mekong Private sector Development Facility) Chng trình phát trin
d án Mê Kông
I : Tng vn và vay bin đng trong nm
Int : Lưi vay đư thanh toán trong nm
OECD : (Organization of Economic Co-operation and Development) T chc
hp tác và phát trin kinh t
r : Chi phí s dng vn ca công ty
RCE : Tài tr ni b ca công ty
SGDCK : S giao dch chng khoán
S : Giá tr thun ca c phiu mi phát hành trong nm
Y : Tng thu nhp trc thu, lưi vay và khu hao, không bao gm thu
nhp t hot đng tài chính và hot đng khác
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV, BNGăBIU
Trang
Hình 3.1 : Mô hình tài chính và cu trúc vn ca công ty 34
Hình 3.2 : Công thc tính s thay đi v vn theo giá tr s sách 35
Hình 3.3 : Công thc c tính chi phí s dng vn mi nm. 35
Bng 4.1 : Bng thng kê mô t cu trúc vn và các thành phn tài chính 41
Bng 4.2 : Các thành phn ca cu trúc vn đc phân loi da vào bin tng các
nhân t ca HCT 42
Bng 4.3 : Các thành phn ca cu trúc vn đc phân loi da vào bin thành
phn Ban qun lý 43
Bng 4.4 : Các thành phn ca cu trúc vn đc phân loi da vào bin lng
thng khuyn khích cho nhà qun lý 43
Bng 4.5 : Các thành phn ca cu trúc vn đc phân loi da vào bin quyn c
đông 44
Bng 4.6 : Các thành phn ca cu trúc vn đc phân loi da vào bin trình bày
minh bch thông tin HCT 45
Bng 4.7 : Dòng lu chuyn tin đc phân loi theo bin tng các nhân t ca
HCT 46
Bng 4.8 : Dòng lu chuyn tin đc phân loi theo bin s thành phn Ban qun
lý 46
Bng 4.9 : Dòng lu chuyn tin đc phân loi theo bin lng thng khuyn
khích cho nhà qun lý 47
Bng 4.10 : Dòng lu chuyn tin đc phân loi theo bin quyn c đông 48
Bng 4.11 : Dòng lu chuyn tin đc phân loi theo bin trình bày minh bch
thông tin HCT 49
Bng 4.12 : u t và các hình thc tài tr đc phân loi theo bin tng các nhân
t ca HCT 49
Bng 4.13: u t và các hình thc tài tr đc phân loi theo bin thành phn Ban
qun lý 50
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
Bng 4.14 : u t và các hình thc tài tr đc phân loi theo bin lng thng
khuyn khích cho nhà qun lý 50
Bng 4.15 : u t và các hình thc tài tr đc phân loi theo bin quyn ca c
đông 51
Bng 4.16 : u t và các hình thc tài tr đc phân loi theo bin trình bày minh
bch thông tin HCT 51
Bng 4.17 : Chi phí s dng vn ca các công ty phân loi theo bin tng các nhân
t ca HCT 52
Bng 4.18 : Chi phí s dng vn ca các công ty phân loi theo bin thành phn
Ban qun lý 52
Bng 4.19 : Chi phí s dng vn ca các công ty phân loi theo bin lng thng
khuyn khích cho nhà qun lý 53
Bng 4.20 : Chi phí s dng vn ca các công ty phân loi theo bin quyn ca c
đông 53
Bng 4.21 : Chi phí s dng vn ca các công ty phân loi theo bin trình bày minh
bch thông tin HCT 53
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
TịMăTT
Các nhân t HCT va khác nhau va liên kt vi nhau, và chúng có nhng nh
hng nht đnh đn các quyt đnh tài chính ca công ty cng nh chi phi s dng
vn ca công ty. Vì th, tôi tin hành kim tra mi quan h gia HCT và các nhân
t thuc v các quyt đnh tài chính và chi phí s dng vn ca các công ty. Cuc
nghiên cu này cho thy nhng nhân t HCT khác nhau có nhng tác đng khác
nhau đn vic la chn các quyt đnh tài chính và chi phí s dng vn ca công ty.
Nhng công ty có quyn c đông yu kém
trình bày thông tin HCT thiu minh
bch s dng n nh c ch kim soát ca nó. ng thi, kt qu nghiên cu cng
cho thy lng thng khuyn khích cho nhà qun lý da trên vn không nh
hng đn đu t. Nhng công ty có h thng HCT tt thì có chi phí s dng vn
thp hn các công ty có h thng HCT
.
Các t khoá
: iu hành công ty, chi phí đi din, các quyt đnh tài chính, chi
phí s dng vn.
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
MCăLC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu và hình v
Tóm tt
PHN M U 1
1. Gii thiu ch đ 1
2. Bi cnh 2
3. Gii thiu vnăđ nghiên cu 3
CHNG 1: XEM XÉT CÁC NGHIÊN CU 4
Kt lun chng 1 15
CHNG 2: MT S NI DUNG C BN V IU HÀNH CÔNG TY 16
2.1 Vn đ đi din, lý thuyt đi din và chi phí đi din 16
2.2 Thành phn Ban qun lý 20
2.3 Lng thng khuyn khích cho nhà qun lý 21
2.4 Quyn ca c đông 23
2.5 Trình bày minh bch thông tin HCT 26
2.6 Khái nim iu hành công ty 27
Kt lun chng 2 29
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 31
3.1 Thit lp công thc cho các bin s HCT thành phn và bin s tng 31
3.1.1 Ngun gc và phm vi d liu 31
3.1.1.1
31
3.1.1.2
31
3.1.2
31
3.1.2.1
31
3.1.2.2
: 32
3.1.3
34
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
3.1.4 Xây dn 36
3.2 Xây d
ng d 37
3.2.1
37
3.2.2
37
3.3
38
3.3.1
38
3.3.2
ng 38
Kt lun chng 3 38
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 40
4.1 Thng kê mô t cu trúc vn và các thành phn tài chính ca công ty 40
4.2 Mi quan h gia các nhân t HCT và cu trúc vn 42
4.3 Mi quan h gia các nhân t HCT và dòng lu chuyn tin 45
4.4 Mi quan h gia các nhân t HCT và đu t, các hình thc tài tr 49
4.5 Mi quan h gia các nhân t HCT và chi phí s dng vn 51
Kt lun chng 4 54
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH GII PHÁP CNG C VÀ PHÁT
TRINăHCTăTI VIT NAM 57
5.1 Kt lun 57
5.2 Mt s gii pháp kin ngh 58
5.2.1 i vi các c quan Nhà nc 58
5.2.2 i vi các doanh nghip 59
Tài liu tham kho
Ph lc
Ph lc 1 Danh sách các công ty niêm yt trên SDGCK TP.HCM đc chn vào
mu
Ph lc 2 Bng tính đim cho các thành phn ca HCT
Ph lc 3 Bng tính đim cho các bin thành phn và bin tng ca HCT
Ph lc 4 Bng d liu các ch tiêu tài chính ca 109 công ty trong mu nm 2007
Ph lc 5 Bng tính toán các ch tiêu cu trúc tài chính và chi phí s dng vn ca
109 công ty trong mu nm 2007
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
Ph lc 6 Bng d liu các ch tiêu tài chính ca 109 công ty trong mu nm 2008
Ph lc 7 Bng tính toán các ch tiêu cu trúc tài chính và chi phí s dng vn ca
109 công ty trong mu nm 2008
Ph lc 8 Bng d liu các ch tiêu tài chính ca 109 công ty trong mu nm 2009
Ph lc 9 Bng tính toán các ch tiêu cu trúc tài chính và chi phí s dng vn ca
109 công ty trong mu nm 2009
Trang 1
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
PHNăMăU
1. Giiăthiuăchăđ
iu hành công ty c phn (corporate governance), vit tt là iu hành
công ty (“HCT”), là nhng th tc v giám sát và kim soát đc thc
hin đ đm bo cho vic thc thi qun tr doanh nghip phù hp vi li ích
ca các c đông. HCT đư xut hin các nc phát trin vào th k 19,
và đn nm 1999 t chc OECD đa ra B nguyên tc HCT ln đu tiên,
tr thành chun mc quc t cho các nhà hoch đnh chính sách, nhà đu t,
công ty và các bên có quyn li liên quan khác trên toàn th gii. Tuy
nhiên, khái nim này vn còn khá mi vi Vit Nam và đn ngày
13/03/2007, trong quyt đnh 12/2007/Q-BTC B Tài Chính ban hành nêu
mt s quy đnh v quy ch HCT đi vi các công ty niêm yt trên các
sàn giao dch chng khoán ti Vit Nam. Do nhng mâu thun li ích gia
nhà qun lý và các c đông, nhng nguyên tc HCT đa ra giúp các c
đông có đc các tiêu chun đ kim tra, giám sát vic s dng và phát
trin đng vn ca mình. Do nhng ích li ca HCT mà ngày càng có
nhiu nc trên th gii áp dng vn đ này đ bo v li ích không ch cho
c đông mà c các bên có liên quan khác, hn na còn to cho nhà đu t
s tin tng vào th trng, to thun li cho s phát trin ca nn kinh t
đt nc.
Vy HCT là gì? Ti sao HCT li có nhiu ích li nh vy? hiu đc
nhng vn đ này, trc tiên cn hiu đc các nhân t ca HCT, sau đó
là nhng tác đng ca nhng nhân t này đn các các quyt đnh tài chính
ca công ty. Trong cuc nghiên cu này, tôi mun gii thiu v mt s
nhân t HCT nh: thành phn Ban qun lý, lng thng khuyn khích
cho nhà qun lý, trình bày minh bch thông tin HCT và tác đng ca các
nhân t này đn
ti các công ty niêm
yt trên SGDCK TP.H Chí Minh.
Trang 2
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
2. Biăcnh
Quc t: Vào nhng nm 1990, vi cuc khng hong tài chính ông Á,
kinh t các nc nh Thái Lan, Indonesia, Hàn Quc, Malaysia và
Philippines chu nh hng gay gt bi s tn ti ca vn nc ngoài sau
khi th trng bt đng sn sp đ. Vic thiu c ch HCT trong nhng
quc gia này đánh du s yu kém ca nhng c quan qun lý. Bên cnh
đó, vào đu nhng nm 2000, s phá sn hàng lot sau nhng v bê bi ca
các công ty ln nh Enron và Worldcom, cng nh s tht bi ca nhng
công ty nh hn, nh Adelphia Communications, AOL, Global Crossing,
Tyco dn đn nhng yêu cu v HCT ca c đông và chính ph tng lên.
Vit Nam: Quá trình c phn hóa và s phát trin ca th trng chng
khoán Vit Nam trong thi gian va qua bc l nhiu vn đ liên quan đn
HCT. Báo cáo ca Ngân Hàng Th Gii (World Bank, 2006) v HCT
ti Vit Nam cho thy chúng ta cha tuân th các nguyên tc HCT ca th
gii, còn nhiu l hng t khuôn kh pháp lý cho đn cách vn hành ca
doanh nghip. Báo cáo ca Chng trình Phát Trin Mê Kông v tình hình
HCT ti các doanh nghip Vit Nam (MPDF, 2006) cho thy có nhiu
vn đ nghiêm trng trong HCT ti Vit Nam. Hn na, th trng chng
khoán Vit Nam trong thi gian qua th hin nhiu vn đ tiêu cc nh giao
dch ni gián, công ty niêm yt cha hiu rõ v công b thông tin, phng
án phát hành c phn ca các công ty niêm yt, hn ch tín dng đu t
chng khoán v.v. Nhng thông tin này khin nhiu nhà đu t phân vân và
mt nim tin vào th trng.
Trang 3
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
3. Giiăthiuăvnăđ nghiênăcu
Qua bi cnh quc t và Vit Nam nh trên cho thy HCT là thc s cn
thit đ bo v các c đông, các bên có liên quan bên ngoài cng nh to
nim tin cho h vào các công ty Vit Nam, đy mnh hiu qu ca th
trng, phát trin kinh t đt nc.
Các nghiên cu trên th gii cho thy HCT yu kém là mt trong nhng
nguyên do ca nhng câu chuyn kinh doanh bê bi M và khng hong
kinh t Châu Á, đc bit là nhng trc trc trong quá trình c phn hoá và
phát trin kinh t ti các nc có nn kinh t chuyn đi. Nhng vn đ tiêu
cc xy ra trên th trng chng khoán Vit Nam trong thi gian va qua
khin cho nhà đu t mt nim tin vào th trng, làm cho th trng chng
khoán Vit Nam thêm điêu đng. Nh vy, liu có mi quan h nào gia
HCT và các vn đ này? Có nhiu nhân t b tác đng bi HCT, chng
hn nh giá tr công ty, li nhun kinh doanh, t sut sinh li trên vn hoc
trên tài sn, chính sách tài chính, cu trúc vn, chi phí s dng vn,….
Trong nghiên cu này, tôi tp trung vào kim tra tác đng ca các nhân t
HCT nh thành phn Ban qun lý, quyn ca c đông, lng thng
khuyn khích cho nhà qun lý và trình bày minh bch thông tin HCT đn
ti các công ty niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam, c th là các công ty niêm yt ti SGDCK
TP.H Chí Minh.
Cuc nghiên cu này đóng góp thêm cho nhng lý lun khoa hc liên quan
đn HCT qua nghiên cu thc tin các công ty niêm yt ti
.
Qua cuc nghiên cu này, các CTCP niêm yt ti Vit Nam có đc nhng
c s đánh giá đúng tm quan trng ca HCT trong vic la chn các
quyt đnh tài chính và qua đó gim đc chi phí s dng vn.
Trang 4
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
CHNGă1:ăăXEMăXÉTăCÁCăNGHIÊNăCU
Chính sách tài chính ca công ty quyt đnh cách công ty đu t, cu trúc vn và
cui cùng là chi phí s dng vn. Vì vy, mt công ty nên lp chính sách tài chính
nhm ti thiu hoá chi phí s dng vn và ti đa hóa giá tr ca công ty. Tuy nhiên,
lý thuyt chi phí đi din gi đnh rng nhng ngi qun lý công ty mong mun ti
đa hóa li ích ca h, và vì vy làm tng chi phí ca công ty, tng phí tn ca c
đông. Các nhà qun lý chuyên nghip thay vì hành đng theo nhng mong mun
ca các c đông thì h li tìm kim nhng li ích cho riêng h, mà nhng li ích
này có th gây tn hi đn li ích ca c đông. Chng hn, các nhà qun lý có th
thc hin các d án đu t theo h là có li, nhng các d án này có th không làm
ti đa hoá giá tr ca công ty, làm nh hng đn li ích ca c đông. Các nghiên
cu thc t v các nhà qun lý c gi t l vn s hu ca h trong phm vi an toàn,
mi quan h gia các nhà qun lý này và nhng quyt đnh cu trúc vn h tr cho
quan đim này.
Các nhà qun lý
thích phát hành vn hn
là n đ bo v h khi c ch HCT bên ngoài, chng hn:
- Lundstrum, L.L. (2009) trong nghiên cu v mi quan h gia quyn s hu
ca nhà qun lý và s thay đi ca đòn by xung quanh vic phát
hành chng khoán
s dng đòn by vi t l thp hn bng vic phát hành
n nh hn và phát hành vn ln hn các nhà qun lý
.
nghiêng ca đòn by trc khi phát hành đn sau khi phát hành có liên
quan đn quyn s hu c phn ca nhà qun lý. Kt qu nghiên cu cho thy
th trng
khi nhà qun lý có
hu cao.
Trang 5
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
- DeJong và Veld, 2001 cho rng vì các nhà qun lý ca các công ty ti Hà Lan
c gi t l vn
ca h nên có mâu thun gia
nhng quyt đnh qun lý và nhng phn ng ca c đông. Các nhà qun lý ti
các công ty Hà Lan đu t t vào các d án ln nhng kém hiu qu,
không to ra giá tr cao cho công ty (gi là đu t thái quá). Vì vy, h thích
phát hành vn hn đ đáp ng cho các nhu cu đu t thái quá này. Các công
ty này phát hành vn hng đn t l vn mc tiêu, là bng chng chng minh
cho mô hình tín hiu cu trúc vn ca Ross (1977) và mô hình đánh đi cu
trúc vn tnh. ng thi, nghiên cu này không chng minh cho mô hình la
chn nghch ca Myers và Majluf (1984). iu này có th do s phòng th ca
các nhà qun lý và s phát hành rng rưi các quyn mua c phiu. Vic nghiên
cu nhng
cho thy nu phát hành n s dn đn li
nhun thp, nhng nu phát hành vn thì công ty phi chu nhng khon l rt
ln.
- Grossman và Hart, 2004 vi nghiên cu v cu trúc tài chính ca công ty và
nhng chính sách đưi ng cho nhà qun lý. Cuc nghiên cu nói v nhng nh
hng tim n ca mi đe da phá sn đn cht lng qun lý ti các công ty
đi chúng. Theo thuyt đi din, nhà qun lý (ngi đi din cho ông ch - các
c đông) có nhng mc tiêu ca riêng h, hoc đc hng đc quyn hoc
ti đa hóa t li ca h, và vic này có mâu thun vi nhng mc tiêu ca c
đông, gi đnh là có liên quan đn li nhun ca công ty hoc vic ti đa hóa
giá tr th trng ca công ty. Có mt s cách đ khc phc vn đ này. u
tiên, nhng nhà qun lý có th đc nhn nhng đưi ng v thu nhp (ví d:
h đc chia li nhun hoc có đc nhng đc quyn mua c phn) đ h
thc hin hng đn li ích ca c đông. Th hai, các c đông có th ghi trên
điu l công ty cho phép có chng mc mt s hot đng chào mua công khai.
Kt qu ca vic cho phép chào mua công khai là nu công ty hot đng ti t,
công ty có th b thôn tính bi mt công ty khác. Mi đe da ca mt s mua
Trang 6
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
bán thôn tính buc các nhà qun lý phi đt đc li nhun cao hn nu h
không mun mt đi li ích t công ty. Mc dù hai cách trên có th gim mc
đ trm trng ca vn đ mâu thun gia nhà qun lý và c đông nhng không
loi b hoàn toàn vn đ này. Vì vy, cuc nghiên cu này đa ra mt nhân t
khác to đng c đ nhà qun lý theo đui li nhun: kh nng phá sn. Bi vì
li ích ca các nhà qun lý s mt đi nu công ty b phá sn, nên h s c gng
ti đa hoá li nhun hoc c gng đ đt gn mc ti đa ca li nhun. Hiu
lc ca s phá sn ph thuc vào cu trúc tài chính ca công ty, đc bit là t
l n/vn.
Tác gi trin khai mt lý thuyt đ gii thích cho vic s dng n nh mt
công c tài chính. Lý thyt này da vào ý kin cho rng các nhà qun lý trong
mt công ty đc tài tr ch yu bng vn thì không có s khuyn khích đ
mnh đi vi vic ti đa hóa li nhun ậ đc bit, nu không có n thì phá sn
s không xy ra, nhng nhà qun lý kém s không b sa thi nu li nhun
thp, và mt công ty nh vy s có giá tr th trng thp. Vì th, n nh mt
công c ràng buc vô hình buc các nhà qun lý phi thc hin hot đng kinh
doanh hiu qu đ tránh làm mt li ích ca h. Do đó, n làm tng giá tr th
trng ca công ty.
T các cuc nghiên cu trc đây v cu trúc tài chính, tác gi phát trin thêm
cho cuc nghiên cu vi các kt qu nh sau:
(1) Mt k hoch sn xut ca công ty ph thuc vào cu trúc tài chính ca
công ty. Vi gi đnh rng nhà qun lý không có c phiu trong công ty,
s chuyn đi t tài tr bng n sang tài tr bng vn không th thay đi
các phúc li ca nhà qun lý t vic tng li nhun trc tip. Hn na,
tác đng ca nhng đưi ng khuyn khích có th dn đn mong mun
tránh s v n ca nhà qun lý.
(2) Kh nng nhà qun lý mt đi li ích do s đe da ca phá sn có th làm
gim hiu sut qun lý. Trong các tp đoàn, thông tin v nhng bin
Trang 7
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
pháp khuyn khích qun lý ti u ch đc đa ra nhm phc v cho
kim soát. Ích li ca phá sn và thôn tính công ty ch nhm đ kim soát
công ty thông qua phn ng ca nhà qun lý nhng không có s xut
hin ca nhng đưi ng lng thng cho nhà qun lý.
- Berger vàăcácăcngăs, 1997 cho rng các nhà qun lý c gi t l
ca h trong phm vi an toàn c gng né tránh n. Mc đ ca lc đòn
by thp hn khi các nhà qun lý
không phi đi mt vi áp lc t các đưi
ng lng thng và đưi ng c phiu hoc vi vic giám sát hot đng t
khác. Trong nghiên cu này, tác gi đ cp đn phm vi mà trong đó
nhà qun lý có đc quyn không b trng pht bi nhng c ch HCT và
giám sát ca công ty. Trong mt phân tích v s thay đi ca lc đòn by, tác
gi cho rng lc đòn by tng lên cùng vi hu qu ca nhng cú sc làm
gim phm vi đc quyn này, bao gm c nhng chào mua không thành công,
nhng thay th nhà qun lý mt cách vô ý, và s b sung vào HQT nhng c
đông ln.
Các kt qu c th đt đc bao gm:
(1) Lc đòn by ca công ty b nh hng bi đ rng ca phm vi đc
quyn ca nhà qun lý, và hu ht các kt qu đu cho thy các nhà qun
lý
ca h trong phm vi an toàn c né tránh
n.
(2) Vi vic kim tra mi quan h tiêu biu gia các mc đ ca lc đòn by
và các bin HCT, tác gi kt lun rng lc đòn by thp hn khi các
nhà qun lý có mt nhim k dài, có ít c phiu, ít đc đưi ng bng
lng thng, và không phi đi mt vi nhng giám sát cht ch t
HQT hoc các c đông ln.
(3) Vi s phân tích sâu hn v mi quan h gia nhng thay đi ca đòn
by do hu qu ca
phm vi đc quyn ca nhà qun
lý và các cu trúc qun tr công ty, tác gi khám phá rng lc đòn by
theo giá tr s sách tng trung bình là 13% tài sn khi công ty có nhng
Trang 8
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
chào mua không thành công. Nói chung, vi nhng mc tiêu làm tng
lc đòn by, công ty s dng
t món n mi đ cho nhng c
tc đc bit, nhng tha thun mua li c phiu, hoc tái cu trúc công
ty. Vic s dng tin thu đc đ chi tr c tc nht quán vi các lý
thuyt cho rng nhng nhà qun lý c
ca h
trong phm vi an toàn s dng n nh mt công c phòng th, đ có
đc thi gian cho chng trình tái cu trúc ca riêng h, thay
nhng
ngi bên ngoài.
(4) S thay th các nhà qun lý dn đn lc đòn by cao hn rt nhiu trong
trng hp có áp lc trong doanh thu do tn ti nhà qun lý di 62 tui
và không tham gia HQT. Lc đòn by tng 9% trên tng tài sn trong
nhng trng hp này. Tng t,
khám phá rng lc đòn by
tng 7% tng tài sn trong nm sau khi mt c đông ln tham gia HQT.
- Friend and Lang, 1988 cho rng t l n có quan h nghch vi s lng c
phiu nhà qun lý nm gi. Vì ri ro h thng ca n đi vi nhà qun lý cao
hn đi vi các c đông nên nhà qun lý mong mun duy trì mt t l n thp.
có c đông ch cht không tham gia điu hành thì s không có
s tng lên đáng k ca n, cho thy s tn ti ca nhng c đông ln không
tham gia điu hành
li ích ca nhng ngi qun lý phù hp vi li
ích ca các c đông.
Nhng ý kin khác cho rng các nhà qun lý c gi t l vn
có th tng n đ bo v quyn kim soát, :
- Harris và Raviv, 1988 vi đ tài nghiên cu “Nhng cuc tranh giành kim
soát công ty và cu trúc vn”. Nghiên cu này khám phá nhng
t quyt
đnh các phng pháp
công ty (nhà qun lý đu tranh chng li
nhng cuc mua li c quyn), nhng tác đng ca
thôn tính và
nhng tác đng
giá c. tp trung vào tác đng ca đòn by
Trang 9
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
đn phng pháp thôn tính và kt qu ca s tác đng này. Chng hn, mô
hình d đoán rng giá c phiu đc nâng lên trong trng hp cuc đu tranh
ca nhà qun lý thành công ít hn là trong trng hp chào mua li c quyn
thành công. Hn na,
nhng kt qu khác v nhng
tác đng giá c và v nhng thay đi cu trúc vn sau nhng cuc tranh giành
kim soát công ty.
- Stulz, 1988 thì cho rng mt phn quyn biu quyt đc nhà qun lý kim
soát
làm gim kh nng mua li c và
làm tng
. Da vào vic
kim soát quyn biu quyt ca nhà qun lý nhiu hay ít, tài sn ca c đông
tng lên hay gim đi khi nhà qun lý tng cng kim soát quyn biu
quyt. Nhà qun lý có th thay đi mt phn ca quyn biu quyt mà h đang
kim soát thông qua s thay đi cu trúc vn, điu chnh điu l công ty,
tip nhn nhng ngi thân thuc ca c đông.
Vì nhng nhà qun lý
t l
không thích chn mc đ n ti
quyt đnh cu trúc vn
làm gim giá tr công ty và làm tng chi phí
vn. Các c đông mong đi
HCT đc thc hin tt đ làm gim bt vn đ này. Thc hin HCT tt hoc
bng vic liên kt nhng
nhà qun lý vi giá tr công ty, hoc công ty
đc
mt HQT đc lp, không cho phép HQT thiu đc
lp hoc không cho phép pha loưng quá mc t quyn mua c phiu, hoc kt hp
phng pháp này.
nghiên cu trc đây thng s dng n nh công c HCT đ xem xét s
phù hp gia cách qun lý phòng th và cu trúc vn ca công ty, trong khi
nghiên cu khác s dng nhân t HCT c th nh thành phn Ban qun lý hoc
quy mô Ban qun lý, nh:
Trang 10
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
- Wenăvàăcácăcngăs, 2002 nghiên cu v HCT và nhng quyt đnh cu
trúc vn
công ty Trung Quc. Tác gi nghiên cu v mi quan h gia
nhng đc đim ca Ban qun lý công ty và cu trúc vn ca
công ty ti
Trung Quc. Nhng kt qu nghiên cu cho thy dng nh các nhà qun lý
có khuynh hng theo đui đòn by tài chính thp hn khi h đi mt vi
HCT mnh hn. Tuy nhiên, nhng kt qu thc nghim ca mi quan h này
ch
thành phn Ban qun lý đng
nhim. Nhng kt qu này
trong trng hp quy mô Ban
qun lý và lng thng
qun lý c đnh. Nói chung, điu này có th
cho thy cu trúc Ban qun lý công ty và chính sách lng thng qun lý
các công ty Trung Quc cha hin theo cách này.
- Abor, 2007 nghiên cu v HCT và nhng quyt đnh tài chính ca các công
ty
Ghana. Mc đích ca nghiên cu này là kim tra mi quan h gia HCT
và nhng quyt đnh cu trúc vn ca các công ty Ghana. Nhng kt qu
thc nghim cho thy các công ty Ghana theo đui chính sách n cao khi quy
mô Ban qun lý ln, t l
Hi đng qun tr không điu hành cao
hn. Nhng kt qu cng th hin mi quan h nghch (
) gia s kiêm nhim ca nhà qun lý và cu trúc vn, các qun
lý c gi t l vn s hu ca h trong phm vi an toàn dùng n thp hn đ
gim nhng áp lc v kt qu kinh doanh nu t l n/vn cao.
Tuy nhiên, có vài nhân t HCT khác hn n và thành phn Ban qun lý có th tác
đng đn nhng quyt đnh tài chính ca công ty. Chng hn
qun lý :
- Kang vàăcácăcngăsă(2006)
tng tác ln
Trang 11
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
.
Lý thuyt đi din cho rng lng thng khuyn khích cho nhà qun lý và
nhng chính sách đu t ca công ty
. T đánh giá mi
quan h gia đu t dài hn và cu trúc lng thng khuyn khích,
xem xét sc mnh ca nhng c ch HCT. Sau khi kim soát nhng hn
ch ca tài tr ni b và cht lng ca các c hi đu t, phân tích này ch ra
rng đu t dài hn chc chn có liên quan đn
ca lng thng
khuyn khích trên vn s hu.
- White, 1996 thì cho rng chính sách lng thng khuyn khích cng đ
bng c tc trong k hoch lng th
, nhng khon li tc cao hn, và nhng thay đi hàng nm v
mc c tc ln hn. Nhng kt qu ca cuc nghiên cu ca tác gi nht quán
vi lý thuyt cho rng nhng công ty này kt h
p lng thng khuyn khích
vi nhng khon chi tr c tc đ gim xung đt gia c đông và nhà qun lý
d
.
Hn na, quyn c đông cng đc
là có tác đng quan trng đn
nhng quyt đnh tài chính. Chng hn:
- Jiraporn, P. và Y. Ning, 2006 chng minh mi liên h gia c tc chi tr và
quyn c đông, cho rng nhng công ty nào tr c tc cao hn là nhng công
ty có quyn c đông yu kém hn. Thng nht vi lý thuyt thay th ca La
Trang 12
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
Porta và các cng s (2000) cho rng các công ty có quyn c đông yu kém
cn thit lp uy tín đi vi các c đông. Vì vy, nhng công ty này tr c tc
hào phóng hn nhng công ty có quyn c đông mnh m. Tóm li, c tc
thay th cho quyn c đông, và các quy đnh ca Nhà nc có nh hng đn
mi quan h gia c tc và quyn c đông. Các quy đnh ca Nhà nc gn
nh có nh hng đn chi phí đi din. Bi vì các c quan ch qun giám sát
cht ch nên các nhà qun lý ca nhng công ty đc điu tit phi gim kh
nng thu vén li ích cá nhân, tc gim phí tn ca các c đông. Và điu này
cng có ngha là các quy đnh đi vi các công ty đc điu tit có nh hng
đn mi quan h gia c tc chi tr và quyn c đông.
- Jiraporn P. và Kimberly C. Gleason 2007 chng minh rng có mi quan h
nghch gia lc đòn by và quyn c đông, nhng công ty nào chp nhn t l
n cao thì có quyn c đông yu kém. iu này nht quán vi lý thuyt đi
din, cho rng lc đòn by làm gim nhng vn đ đi din. Tuy nhiên, quan
h nghch không đc tìm thy trong các công ty đc điu tit (nh các công
ty công ích). ó là vì các quy đnh điu tit đư làm gim nhng mâu thun
trong vn đ đi din, do đó làm gim nh vai trò ca lc đòn by trong vic
kim soát chi phí đi din.
ng thi, mt s cuc nghiên cu cho thy nhng công ty có Ban qun lý thiu
đc lp thích tr c tc hn, nhng công ty có Ban qun lý thiu đc lp thì có đòn
by kém hn, chng hn:
- Jiraporn
Chintrakarn, 2009 chng minh rng Ban qun lý thiu đc lp
thích tr c tc hn. Tác gi cho rng nh hng ca Ban qun lý thiu đc
lp đn c tc chi tr v c bn mnh hn nh hng ca nó đn các điu
khon khác ca HCT. Nói chung, bng chng này nht quán vi các lý
thuyt cho rng c tc làm gim nhng vn đ đi din. Vì vy, các công ty có
nhà qun lý nm gi c phiu và nhng nhà qun lý này c nm gi t l vn
Trang 13
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
s hu ca h trong phm vi an toàn, chng hn các công ty có Ban qun lý
thiu đc lp, da vào c tc đ làm gim chi phí đi din.
- Jiraporn, P. and Liu, Y. (2008) cho thy nhng công ty có Ban qun lý thiu
đc lp có lc đòn by kém hn nhiu so vi nhng công ty có Ban qun lý
đc lp. T
bt Ban qun lý thiu đc lp
nghiên cu rng
.
Nhng nghiên cu khác cng cho rng thành phn Ban qun lý có nhng nh hng
quan trng đn chính sách chi tiêu. Nhng
Ban qun lý đc lp đc cho
là cng thích thanh toán c tc nhng không chi tiêu quá mc, nh Belden và các
cngăs, 2005, vi đ tài nghiên cu “C tc và các
Ban qun lý: nhng
bên có li ích liên quan bên ngoài công ty có làm gim đc chi phí đi din hay
không?” Cuc nghiên cu cho thy có mi liên h gia thành phn Ban qun lý và
mc đ thanh toán c tc. Ban qun lý có quyn kim soát ln hn khi có s hin
din ca thành viên bên ngoài, và các khon thanh toán c tc đc mong đi cao
hn.
Nhng công ty có Ban qun lý đc lp có th thanh toán c tc nhng không
chi tiêu
nh Hu and Kumar, 2004 khám phá rng kh nng chi tr và
mc đ chi tr đu quan trng, bin đng cùng chiu (ngc chiu) vi nhng nhân
t làm tng (gim) mc đ phòng th ca nhà qun lý, ngay c khi kim tra vi quy
mô, lc đòn by, và t l tài sn hu hình trên tng tài sn. Các nhân t nào nh
hng đáng k đn kh nng chi tr thì không nh hng đáng k đn mc đ chi
tr (hoc ngc li), và s chng thôn tính có nh hng bt cân xng gia c tc
và chính sách mua li c phiu.
Trang 14
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
Tuy nhiên, liu nhng nhân t HCT có quan h vi nhau trong vic quyt đnh
chính sách tài chính công ty và cu trúc vn hay không?.
, chính sách tài
chính ca
công ty có Ban qun lý đc lp nhng hn ch quyn c đông có
khác vi chính sách tài chính ca
công ty có quyn c đông mnh m hay
không? Hoc cu trúc vn ca công ty có Ban qun lý thiu đc lp nhng chính
sách lng thng cho nhà qun lý tt có th liên kt đng c ca nhà qun lý vi
kt qu kinh doanh có khác vi cu trúc vn t nhng công ty có Ban qun lý
đc lp nhng chính sách lng thng ti t.
Trong cuc nghiên cu v nhng chng tr thôn tính và hin tng chim ca công
tác đng đn nhng c ch kim soát, Miguel vàăcácăcngăs (2005) cho thy mt
s nhân t HCT (đc bit là vn s hu ni b, n và c tc) đc các công ty
Tây Ban Nha s dng nh nhng nhân t b sung cho h thng HCT.
HCT, chính sách tài chính
tng tác ln nhau nh Smith và Watts, 1992 vi nghiên cu “Khuynh hng đu
t và thc hin công tác tài chính ca công ty, c tc và nhng chính sách lng
thng”. T
rng dn đn
nhng
tài chính ca công ty khác nhau. t cuc nghiên cu
cho thy
lý hp đng có ý ngha nhng
v là
tín .
T các nghiên cu ca các tác gi trên đây, tôi s dng
HCT
Ban qun lý, lng thng khuyn khích qun lý, quyn c đông và
chính sách minh bch thông tin HCT đ kim tra nhng tác đng ca tng nhân t
HCT c th đn vic la chn các quyt đnh tài chính ca công ty (nh quyt
đnh tài tr, quyt đnh đu t) và qua đó xem xét đn
vn ca các
công ty. ng thi, ch s tng các nhân t này cng đc kim tra xem có tác đng
đn vic la chn các quyt đnh tài chính và chi phí s dng vn nh th nào.
Trang 15
Lunăvnăthcăs NguynăThăPhngăTrúc
Hn na, các cuc nghiên cu trc đây nói đn nhng tng tác ln nhau ca các
nhân t HCT, quyt đnh tài tr hay các quyt đnh đu t ca công ty, chng hn
Smith và Watts, 1992; Kang và các cng s, 2006. Nhng tôi thy rng nhng nhân
t HCT khác nhau có nhng tác đng khác nhau đn các quyt đnh tài chính. Vì
vy, trong nghiên cu này tôi tin hành kim tra nhng tác đng ca các nhân t
HCT đn nhng quyt đnh v tài chính và chi phí s dng vn ca công ty.
Kt lun chng 1
S
đ ậ ,
ngày nay quan tâm. HCT
HCT
nh
HCT các nhân t HCT
HCT
mi quan h
HCT kt qu kinh doanh, giá tr th trng ca công ty,
v HCT
HCT
HCT vic la chn các quyt đnh
tài chính (cu trúc vn, đu t và tài tr cho đu t)
iê SGDCK TP.H Chí Minh.