B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
HOÀNG TH KIU TRANG
CÁC NHÂN T NH HNG N CHT
LNG DCH V BÁN L VÀ MI QUAN
H VI S THA MÃN, LÒNG TRUNG
THÀNH KHÁCH HÀNG CA H THNG
SIÊU TH TI THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH, 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
HOÀNG TH KIU TRANG
CÁC NHÂN T NH HNG N CHT
LNG DCH V BÁN L VÀ MI QUAN
H VI S THA MÃN, LÒNG TRUNG
THÀNH KHÁCH HÀNG CA H THNG
SIÊU TH TI THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN NGC DNG
TP.H CHÍ MINH, 2011
LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành cm n thy Nguyn Ngc Dng đã tn tình
ch bo, góp ý và đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip
này.
Nhân đây, tôi xin gi li cm n đn quý Thy Cô, nhng ngi đã tn tình
truyn đt kin thc cho tôi trong hai nm hc cao hc va qua. Tôi cng xin gi li
cm n đn các anh, ch, em lp Cao Hc Qun Tr Kinh Doanh êm 2 - K18 đã
cung cp mt s tài liu rt hu ích và h tr cho tôi thc hin các cuc kho sát
thc t trong lun vn này.
Nhng li cm n sau cùng con xin cm n cha m đã ht lòng quan tâm và
to điu kin tt nht đ con hoàn thành đc lun vn tt nghip này.
HOÀNG TH KIU TRANG
LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan tt c các ni dung chi tit ca bài lun vn này đc trình
bày theo kt cu và dàn ý ca tác gi vi s dày công nghiên cu, thu thp và phân
tích các tài liu có liên quan, đng thi đc s góp ý hng dn ca Tin s
Nguyn Ngc Dng đ hoàn tt lun vn.
Tác gi xin hoàn toàn chu trách nhim vi cam kt trên.
Hc viên: HOÀNG TH KIU TRANG
Lp: Qun tr Kinh doanh
êm 2, K18
MC LC
PHN M U
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 3
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Kt cu ca đ tài 4
CHNG 1
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
1.1 Dch v, cht lng dch v và thang đo cht lng dch v 5
1.1.1 Sn phm dch v là gì? 5
1.1.2 Cht lng dch v 6
1.2 Khái nim siêu th, vai trò, t chc và hot đng kinh doanh ca siêu th 7
1.2.1 Khái nim siêu th 7
1.2.2 Vai trò ca siêu th 8
1.2.3 T chc kinh doanh siêu th 8
1.2.4 Các hot đng kinh doanh ca siêu th 10
1.2.4.1 Dch v khách hàng 10
1.2.4.2 Các hot đng Marketing 11
1.3 Thang đo cht lng dch v bán l siêu th 12
1.4 S tha mãn ca khách hàng 14
1.5 Quan h gia cht lng dch v và s tha mãn ca khách hàng 16
1.6 Quan h gia s tha mãn và lòng trung thành ca khách hàng 17
1.7 Mô hình nghiên cu và các gi thuyt 18
CHNG 2
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 22
2.1 Thit k nghiên cu 22
2.1.1 Nghiên cu đnh tính 22
2.1.2 Nghiên cu chính thc 24
2.2 Thang đo 25
2.3 Thu thp thông tin 25
2.4 Phng pháp phân tích d liu 26
CHNG 3
KT QU NGHIÊN CU 28
3.1 Mô t mu 28
3.2 Kim đnh thang đo bng h s tin cy Cronbach Alpha 30
3.2.1 Thang đo các thành phn cht lng dch v ca các siêu th 30
3.2.2 Thang đo lòng trung thành khách hàng 33
3.3 Phân tích nhân t khám phá EAF (Exploratory Factor Analysis) 34
3.3.1 Thành phn cht lng dch v bán l siêu th 34
3.3.2 Thành phn lòng trung thành khách hàng 37
3.4 Phân tích tng quan 38
3.5 Phân tích hi quy tuyn tính 40
3.6 ánh giá chung v cht lng dch v bán l ca các siêu th trên đa bàn
TP.HCM thông qua kt qu kho sát 46
3.6.1 S tin cy ca h thng siêu th trên đa bàn Tp.HCM 47
3.6.2 Nng lc phc v ca h thng siêu th trên đa bàn TP.HCM 48
3.6.3 Tng tác nhân viên ca h thng siêu th trên đa bàn TP.HCM 49
3.6.4 ánh giá cht lng dch v ca h thng siêu th TP.HCM thông qua s
tho mãn và lòng trung thành khách hàng 50
CHNG 4
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V BÁN L TI
H THNG CÁC SIÊU TH THÀNH PH H CHÍ MINH 53
4.1 Mc tiêu phng hng phát trin th trng bán l siêu th ti Tp.HCM 53
4.1.1 Mc tiêu phát trin th trng bán l siêu th trên đa bàn Tp.HCM đn nm
2015 tm nhìn đn nm 2020 55
4.1.1.1 Mc tiêu tng quát 55
4.1.1.2 Mc tiêu c th 55
4.1.2 nh hng phát trin th trng bán l bán l Tp.HCM 56
4.1.2.1 nh hng chung 56
4.1.2.2 nh hng c th 57
4.2 Các gii pháp nâng cao cht lng dch v bán l c
a h thng siêu th ti
Tp.HCM thông qua cuc kho sát 57
4.2.1 Gii pháp nâng cao s tin cy 57
4.2.2 Gii pháp nâng cao yu t tng tác nhân viên 60
4.2.3 Gii pháp phát trin nng lc phc v 61
KT LUN 64
TÀI LIU THAM KHO
PHN PH LC
DANH MC T VIT TT
TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
RSQS : Retail Service Quality Scale, thang đo cht lng dch v bán l
EFA : Phân tích nhân t khám phá
DANH MC BNG
Bng 3.1: Thng kê mu v s lng siêu th kho sát
Bng 3.2: Thng kê mu v đc đim gii tính
Bng 3.3: Thng kê mu v đc đim đ tui
Bng 3.4: H s Cronbach alpha ca các thành phn thang đo cht lng dch v
bán l ca các siêu th.
Bng 3.5: Thng kê s lng bin quan sát và h s Cronbach alpha ca các thành
phn thang
đo cht lng dch v bán l siêu th sau khi điu chnh
Bng 3.6 tin cy Cronbach Alpha – Lòng trung thành khách hàng – 3 bin
Bng 3.7: Nhân t th nht sau EFA
Bng 3.8: Nhân t th hai sau EFA
Bng 3.9: Nhân t th ba sau EFA
Bng 3.10: Nhân t th t sau EFA
Bng 3.11: Nhân t th nm sau EFA
Bng 3.12: Ma trn tng quan
Bng 3.13 : Hi quy đa bin: S tha mãn khách hàng = f (tin cy, nng lc phc
v
, tng tác nhân viên và chính sách)
Bng 3.14 : Hi quy tuyn tính bi ln 1: Lòng trung thành khách hàng = f (Tin cy,
Nng lc phc v, Tng tác nhân viên, Chính sách)
Bng 3.15 : Hi quy tuyn tính bi ln 2:
Lòng trung thành khách hàng = f (Tin cy, Nng lc phc v, Tng
tác nhân viên)
Bng 3.16 : Hi quy tuyn tính:
Lòng trung thành khách hàng = f(s tha mãn khách hàng)
DANH MC HÌNH
Hình 1.1 : Mô hình thang đo cht lng dch v bán l (RSQS)
Hình 1.2 : Mô hình các nhân t n hng cht lng dch v bán l và mi
quan h vi s tha mãn, lòng trung thành khách hàng
Hình 3.1 : Mô hình nghiên cu hiu chnh sau phân tích EFA
Hình 3.2 : Mô hình nghiên cu hiu chnh sau phân tích hi quy bi
DANH MC PH LC
Ph lc 1
Ph lc 1.1 : Bng câu hi nghiên cu s b
Ph lc 1.2 : Bng câu hi nghiên cu chính thc
Ph lc 2 : Danh sách các siêu th đc la chn đ kho sát
Ph lc 3 : Mô t mu
Ph lc 4 : Kt qu phân tích Cronbach Alpha
Ph lc 5 : Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA
Ph lc 6 : Kt qu phân tích tng quan
Ph lc 7 : Kt qu phân tích hi quy tuyn tính và thng kê mô t
1
M U
1. Lý do chn đ tài
Th trng bán l Vit Nam đc coi là mt trong nhng th trng bán l
có sc sinh li hp dn nht trên th gii. Kt qu nghiên cu ca tp đoàn t vn
AT Kearney va công b Ch s phát trin bán l chung nm 2007 (GRDI) đt 74
đim, Vit Nam xp th t sau n và Nga, Trung Quc. Ch s phát trin bán l
chung ca Vit Nam nm 2004 đt 76 đim và đng th by (ln lt sau Nga, n
, Trung Quc, Slovenia, Croatia và Latvia). Nm 2005, Vit Nam vn lên đt
79 đim, nhng ch đng th tám. Nm 2006, vi bc nhy vt đt 84 đim, Vit
Nam đã vt qua nm nc đng trên lin k là Ucraina, Trung Quc, Slovenia,
Latvia và Croatia đ đi nhy vt lên v trí th ba trong bng xp hng. Nm 2007,
Vit Nam đng th 4 trên th gii. Ch s phát trin bán l chung do AT Kearney
xây dng da theo thang đim 100, th trng nào có đim s càng cao ngha là đ
hp dn và trin vng phát trin ca th trng đó càng ln.
Trong công cuc Công Nghip Hóa – Hin i Hóa đt nc ngày nay, vic
phát trin th trng bán l có ý ngha cc k quan trng trong vic đm bo mt
nn kinh t vng mnh bi vì nhng lý do sau đây:
Th nht, th trng bán l đóng vai trò quan trng là chc nng cu ni
chính yu gia nhà sn xut và ngi tiêu dùng. Thông qua th trng bán l vi
các kênh phân phi ca nó (hin đi và truyn thng) mà các nhà sn xut tìm đc
con đng gii quyt đu ra cho các sn phm ca mình, tng bc đa sn phm
ca mình tip cn đn tay ngi tiêu dùng và góp phn thúc đy sn xut phát trin.
Th hai, doanh thu t th trng bán l ngày càng ln, đóng góp ngày càng
tng trong t trng GDP ca quc gia, góp phn thúc đy tng trng kinh t đt
nc. Nm 2010, doanh thu t dch v bán l đã đóng góp ti 14.5% GDP quc gia.
2
Th ba, vic phát trin th trng bán l to ra s cnh tranh lành mnh gia
các nhà phân phi trong nn kinh t th trng, t đó giúp bình n nn kinh t và
ci thin cht lng đi sng dân sinh.
Cuc cnh tranh liên tc gia các kênh bán l hin đi - truyn thng, nht là
s tham gia ca các nhà bán l nc ngoài đã mang li lung gió mi, làm thay đi
v cht và c din mo ca ngành bán l nc ta, đã to áp lc buc các kênh bán l
truyn thng phi thay đi toàn din. Hu ht các nhà sn xut và các nhà phân phi
bán l hàng đu đã bc đu có mt ti Vit Nam bao gm Metro Cash & Carry,
Big C v.v và Wal-mart cng đang đt s chú ý rt nhiu vào th trng bán l Vit
Nam. Metro Cash & Carry đang hot đng vi 6 siêu th ti Hà Ni, Hi Phòng, à
Nng, thành ph H Chí Minh, Cn Th vi hình thc bán buôn và bán l khong
10000-15000 mt hàng các loi. H thng siêu th Big C đang hot đng vi 6 siêu
th ti thành ph HCM, Hà Ni, và ng Nai. Trung tâm mua sm sang trng
Diamond Plaza, Parkson Plaza, Zen Plaza đang hot đng ti thành ph H Chí
Minh.
cnh tranh vi các tên tui ln, lâu nm trong th trng bán l th gii,
ngành bán l Vit Nam đã đn lúc cn mnh dn cách tân, đu t đúng mc xây
dng h thng thng mi bán l. Và hn bao gi ht, vn đ ci thin cht lng
dch v bán l ca các nhà phân phi nhm đáp ng s tha mãn ngày càng tng ca
khách hàng và nâng cao nng lc cnh tranh đang đc đt ra vô cùng cp thit.
Hin nay, hu ht các nghiên cu v cht lng dch v đu thc hin ti các
n
c phát trin (Herbig & Genestre, 1996). Rt ít nghiên cu v cht lng dch v
đc kim đnh ti th trng châu Á (Cui & ctg, 2003). Và vic đánh giá, đo lng
cht lng dch v ca các công ty, các ngành, các lnh vc ch dng li dng các
bài báo mô t, các con s thng kê thun túy, cha đc nghiên cu mt cách khoa
hc và có c s. Do đó, công tác đánh giá cht lng sn phm dch v và s tha
mãn khách hàng không mang tính h thng, toàn din và khách quan, đc bit là đi
vi dch v bán l. Vì vy, mc tiêu ca nghiên cu nhm khám phá các thành phn
3
cht lng dch v siêu th, xây dng và kim đnh mô hình v mi quan h gia
cht lng dch v, s tha mãn, và lòng trung thành ca khách hàng ti mt s siêu
th TP.HCM.
ó là lý do tôi chn đ tài: “ Các nhân t nh hng đn cht lng dch
v bán l và mi quan h vi s tha mãn, lòng trung thành khách hàng ca h
thng siêu th ti Thành ph H Chí Minh” làm lun vn tt nghip, nhm giúp
các nhà phân phi trên th trng có cái nhìn rõ hn, c th hn v cht lng dch
v ca mình. T đó, các nhà phân phi có bin pháp nâng cao, hoàn thin cht
lng dch v đem li s tha mãn ti đa cho ngi tiêu dùng trên th trng và
cng là làm cho th trng bán l hot đng ngày mt hiu qu và tt hn.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài bao gm các vn đ sau:
Xác đnh các thành phn ca cht lng dch v bán l siêu th tác đng đn
s tha mãn và lòng trung thành ca khách hàng ti khu vc TP.HCM.
iu chnh và kim đnh thang đo cht lng dch v bán l, s tha mãn và
lòng trung thành ca khách hàng khi s dng dch v bán l siêu th ti th
trng TP.HCM.
Mt s gii pháp kin ngh nhm nâng cao cht lng dch v bán l siêu th
và s tha mãn, lòng trung thành khách hàng khi s dng dch v bán l trên
th trng TP.HCM.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn
S tho mãn và lòng trung thành ca khách hàng đi vi cht lng dch v
bán l siêu th ti TP.HCM.
Phm vi nghiên cu
Khách hàng trên th trng bán l siêu th TP.HCM trong phm vi nghiên cu ca
đ tài là ngi tiêu dùng mua sm ti siêu th.
4. Phng pháp nghiên cu:
4
4.1 Ngun d liu:
–D liu thng kê: đc thu thp qua các trang web và công ty cung cp.
–D liu s cp: đc thu thp t điu tra các khách hàng mua sm ti các siêu th
trên th trng Tp.HCM.
4.2 Phng pháp thc hin:
Lun vn s dng các phng pháp sau:
– Phng pháp đnh tính: tng hp, phân tích, din gii, quy np các ni dung
nghiên cu t các sách giáo khoa, các công trình nghiên cu khác, các bài báo khoa
hc và thông tin trên các trang web.
– Phng pháp đ
nh lng:
+ Xây dng bng câu hi điu tra.
+ Phng vn th 20 khách hàng và điu chnh bng câu hi.
+ iu tra chính thc
+ X lý s liu bng phn mm SPSS 16.0
5. Kt cu ca đ tài: Lun vn có kt cu nh sau:
- M đu
- Chng 1: C s lý lun và mô hình nghiên cu ca đ tài
- Chng 2: Phng pháp nghiên cu
- Chng 3: Kt qu nghiên cu
- Chng 4: Các gii pháp kin ngh.
- Kt lun
- Tài liu tham kho
5
CHNG 1
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
1.1 Dch v, cht lng dch v và thang đo cht lng dch v
1.1.1 Sn phm dch v là gì?
Theo lý thuyt marketing mt sn phm có th là hàng hóa vt cht (physical
good) hoc dch v (service) hoc s kt hp c hai. Tuy nhiên, ta có th phân bit
gia hàng hóa và dch v cn c vào bn đim khác bit sau :
(1) Mc đ hu hình-vô hình (tangibility – intangibility):
Hàng hóa là mt hàng hu hình có th thy, đng chm còn đc gi là sn phm
vt cht, sn phm hu hình. Dch v là mt hot đng, mt vic thc hin bi mt
bên này cho bên kia.
Dch v không vt cht nhng vô hình và rt khó xác đnh chính xác đã mua cái gì.
Theo quan đim marketing c: dch v là mt chc nng sau khi bán hàng; theo
quan đim mi: dch v bao gm các mi quan h tng tác gia khách hàng vi
bt k ngi nào trong doanh nghip.
(2) Tính cht sn xut đng thi (simultaneous production): hàng hóa thng
đc sn xut nhà máy, sau đó d tr kho hoc ca hàng, ch đi khách hàng
trc khi đc bán. Dch v thng đc bán trc và sn xut sau. Hn na, dch
v còn đc sn xut và tiêu th cùng mt lúc. Ngi sn xut hàng hóa xa ngi
tiêu dùng nhng ngi to ra dch v thng có mt cùng vi khách hàng.
(3) Tính cht không tn kho (Perishability): dch v không th tn kho đc
nên khó cân đi gia cung và cu dch v.
(4) Tính cht hay thay đi (variability): cht lng và kt qu ca dch v
khác nhau tùy thi đim ni, ch, ngi to ra dch v.
nh ngha v dch v trong kinh t hc đc hiu là nhng th tng t nh
hàng hoá nhng phi vt cht [T đin Wikipedia]. Theo quan đim kinh t hc, bn
cht ca dch v là s cung ng đ đáp ng nhu cu nh: dch v du lch, thi trang,
chm sóc sc kho và mang li li nhun.
6
Philip Kotler đnh ngha dch v nh sau:
“ Dch v là mi hành đng và kt qu mà mt bên có th cung cp cho bên kia và
ch yu là vô hình và không dn đn quyn s hu cái gì đó. Sn phm ca nó có
th có hay không gn lin vi sn phm vt cht”.
1.1.2 Cht lng dch v
T nhng đim khác bit gia sn phm và dch v dn đn vic đnh ngha
khái nim cht lng dch v tr nên rt phc tp. c đim ni bt là khách hàng
ch có th đánh giá đc toàn b cht lng ca nhng dch v sau khi đã “mua” và
“s dng” chúng. Do đó, tài liu xác đnh cht lng dch v da theo: ch quan,
thái đ, và kh nng nhn bit.
Theo Zeithaml (2000): Cht lng dch v là mt thành phn đánh giá trong
nhn thc ca khách hàng v dch v. Khách hàng nhn thc đc dch v thông
qua cht lng và cách thc nó tha mãn toàn din kinh nghim ca khách hàng
.
Và vì vy, cht lng dch v đc đnh ngha là nhn thc ca khách hàng
v vic làm th nào mt dch v đáp ng tt hoc vt quá mong đi ca khách
hàng (Czepiel, 1990).
Trong dch v bán l, nhn thc ca khách hàng v dch v tích ly qua thi
gian và mi quan h gia khách hàng vi t chc là s nh hng và tng tác
không ngng c trong quá kh và hin ti (Czepiel, 1990). Khi khách hàng đánh
giá dch v bán l, h so sánh nhn thc ca h v dch v vi nhng gì h trông
đi. Khách hàng thõa mãn khi dch v nhn đc đáp ng hoc vt quá trông đi
ca h. H không thõa mãn khi cm thy dch v đáp ng thp hn k vng ca h.
(Levy and Weitz, 2005).
Parasuraman. V.A Zeithaml và L.L Berry ( Parasuraman và ctg.; dn theo
Nguyn ình Th và ctg.,2003) đã đnh ngha cht lng dch v là khong cách
mong đi v sn phm dch v ca khách hàng và nhn thc, cm nhn ca h khi
s dng qua sn phm dch v đó [ 6 ]. Parasuraman (1991) gii thích rng đ bit
đc s d đoán ca khách hàng thì tt nht là nhn dng và thu hiu nhng mong
7
đi ca h. Vic phát trin mt h thng xác đnh đc nhng mong đi ca khách
hàng là cn thit. Và ngay sau đó ta mi có mt chin lc cht lng cho dch v
có hiu qu. ây có th xem là mt khái nim tng quát nht, bao hàm đy đ ý
ngha ca dch v đng thi cng chính xác nht khi xem xét cht lng dch v
đng trên quan đim khách hàng, xem khách hàng là trung tâm.
Mt s lý thuyt khác nh Lehinen & Lehinen (1982) cho là cht lng dch
v phi đc đánh giá trên hai khía cnh: (1) quá trình cung cp dch v (2) kt qu
ca dch v. Gronroos (1984) cng đ ngh hai lnh vc ca cht lng dch v, đó
là (1) cht lng k thut và (2) cht lng chc nng. Cht lng k thut liên
quan đn nhng gì đc phc v và cht lng chc nng nói lên chúng đc phc
v nh th nào ( Nguyn ình Th & ctg.,2003).
1.2 Khái nim siêu th, vai trò, t chc và hot đng kinh doanh ca siêu
th
1.2.1 Khái nim siêu th
“Siêu th" là t đc dch ra t các thut ng nc ngoài - "supermarket"
(ting Anh) hay "supermarché" (ting Pháp), trong đó "super" ngha là "siêu" và
"market" là "th trng" ("ch"). Siêu th là mt loi ca hàng riêng nm trong h
thng mng li bán l hàng hoá và dch v, vi mt hàng kinh doanh ch yu là
các hàng hoá thuc nhu cu hàng ngày. T phc v là mt phng thc kinh doanh
trng yu nhng không phi bt c đâu có phng thc bán hàng t phc v đu là
siêu th.
Theo Quy ch Siêu th, Trung tâm thng mi ca B Thng mi Vit
Nam (nay là B Công Thng Vit Nam) ban hành ngày 24 tháng 9 nm 2004:
Siêu th là loi hình ca hàng hin đi; kinh doanh tng hp hoc chuyên
doanh; có c cu chng loi hàng hoá phong phú, đa dng, bo đm cht lng;
đáp ng các tiêu chn v din tích kinh doanh, trang b k thut và trình đ qun lý,
8
t chc kinh doanh; có các phng thc phc v vn minh, thun tin nhm tho
mãn nhu cu mua sm hàng hóa ca khách hàng.
1.2.2 Vai trò ca siêu th
- Siêu th nm trong h thng phân phi bán l, là cu ni quan trng gia sn
xut và tiêu dùng.
- Các siêu th hot đng trong mng li lu thông phân phi bán l, gi vai trò
ngày càng quan trng trong quá trình tái sn xut m rng xã hi
- Siêu th giúp gim thiu các tng, nc trung gian trong h thng phân phi,
hình thành nên mt h thng phân phi liên kt dc vng chc, giúp gim
thiu thi gian và chi phí giao dch, h giá thành, đm bo kinh doanh hiu
qu.
1.2.3 T chc kinh doanh siêu th
Vit Nam, có nhiu mô hình t chc kinh doanh siêu th khác nhau:
- Mô hình siêu th đc lp:
ây là các siêu th hot đng đn l, thuc v các ch s hu khác nhau, hu
ht do doanh nghip t nhân m mt cách t phát, quy mô nh và rt nh, ch vài
chc m2, kinh doanh đôi ba ngàn mt hàng, theo hình thc bán hàng t chn. Hàng
hóa ch yu ly t ch bán buôn và nhp khu nên thiu s liên kt vi nhà cung
cp, ngun hàng không n đnh, giá c cao. Cht lng và hiu qu hot đng thp.
- Mô hình siêu th dng chui:
ây là mô hình mà doanh nghip m hai, ba hay nhiu siêu th nhiu đa
đim khác nhau, ti mt hay nhiu đa phng khác nhau, kinh doanh các mt hàng
tng t nhau và chu s thng nht qun lý ca doanh nghip kinh doanh siêu th.
Ngi tiêu dùng có th đn bt k mt siêu th nào trong chui siêu th này đu có
th mua đc mt hàng mong mun và yên tâm vi cht lng và giá c mình đã
chn. Kinh doanh siêu th theo dng chui, mi siêu th trong h thng s đc
9
thng nht qun lý và các siêu th thành viên có th h tr nhau đ huy đng hàng
hóa s lng ln, giá c cnh tranh, tranh th đc khuyn mãi và h tr t nhà sn
xut.
Tiêu biu cho dng này là h thng siêu th Co.opMart. Tính đn 02/2008, h
thng Co.opMart có 28 siêu th. Ngoài chui Co.op Mart, TP.HCM còn có chui
siêu th Maximart thuc Công ty C Phn u T An Phong, hin ti Maximart có
7 siêu th (3 Nha Trang, 1 Cn Th và 4 ti Tp.HCM). H thng siêu th Citimart
thuc công ty TNHH TMDV ông Hng (Dong Hung Co.Ltd) đc thành lp ngày
28/01/1994, là mô hình siêu th mua sm t chn đu tiên ti Vit Nam. T đa
đim kinh doanh duy nht ti 235 Nguyn Vn C, Qun 5, sau 17 nm hot
đng, Citimart đã phát trin thành mt h thng siêu th vi 24 siêu th thành viên
hot đng trên khp các Tnh - Thành ph ln trong c nc: H Chí Minh, Hà Ni,
Bình Dng, Nha Trang, Kiên Giang.
Trong lnh vc may mc và thi trang, chui siêu th Vinatex ca Tp đoàn
dt may Vit Nam ni lên là mt mô hình chuyên doanh hiu qu vi h thng hn
18 siêu th tri rng khp c nc. Mt s mô hình siêu th chuyên doanh dng
chui phát trin mnh m trong nhng nm gn đây là h thng siêu th Th gii di
đng (147 siêu th trên c nc) thuc Công ty C Phn Th Gii Di ng, h
thng siêu th in Máy Ch Ln, kinh doanh hàng đin máy ln nht Vit Nam
vi 17 chi nhánh t Hà Ni đn TP.HCM thuc Công ty TNHH Cao Phong.
- Mô hình đi siêu th và ca hàng, kho hàng ca các tp đoàn nc ngoài
H thng siêu th Big C hot đng kinh doanh theo mô hình “Trung tâm
thng mi” hay “i siêu th”, là hình thc kinh doanh bán l hin đi đang đc
Tp đoàn Casino (Tp đoàn m ca siêu th Big C) trin khai. Hin ti, siêu th Big C
Vit Nam có tng cng 14 siêu th Big C trên toàn quc. Ngoài ra, có mt s h thng
siêu th bán l nc ngoài đã thâm nhp và tng lai s m rng quy mô phát trin ti
Vit Nam nh: LotteMart (Hàn Quc), Daiso (Nht Bn).v.v…
10
1.2.4 Các hot đng kinh doanh ca siêu th
1.2.4.1 Dch v khách hàng
Dch v khách hàng là yu t thu hút khách hàng quan trng trong điu kin
cnh tranh gay gt hin nay, vì vy các siêu th đã không ngng m rng, b sung
các dch v gia tng nhm to s tin li và thoi mái ca các khách hàng khi mua
sm ti siêu th. Các dch v khách hàng ph bin có th k đn là:
Dch v trông gi xe cho khách hàng
Hin nay hu ht các siêu th đc phân loi hng I, II, III đu có bãi gi xe
riêng min phí cho khách hàng, đc quy hoch trên din tích khá rng, b trí thun
tin, có c bãi gi xe dành cho ô tô nh Big C, Metro…. Tuy nhiên, mt s siêu th
khác không đc phân loi và mt s siêu th có mt bng nh, hp, din tích hn
ch, nm trong khu dân c đông đúc, thì cng có bãi đu xe cho khách nhng có thu
phí nh Citimart, Siêu th Sài Gòn v.v…
Dch v t gi đ
Siêu th nào cng có dch v gi đ cho khách, đ phòng mt mát hàng hóa,
giúp khách hàng yên tâm mua sm. Tuy nhiên, mt s siêu th t gi đ rt ít, ngn
t quá nh trong khi lng khách đn mua sm siêu th khá đông khin khách
không th gi đ, gây bt tin và khách hàng không th vào mua sm đc.
Dch v giao hàng tn ni
Dch v giao hàng tn ni to s thun tin cho khách khi mua sm ti siêu
th. Khách hàng có th nh siêu th giao hàng trong vòng 24h min phí hoc thu phí
rt ít. Tuy nhiên dch v này vn còn nhiu hn ch nh: ch giao hàng cho hóa đn
có tr giá ti đa nht đnh, kích thc không quá cng knh…cho nên vn cha
hoàn toàn thu hút khách hàng.
Dch v gói quà min phí
11
Dch v này rt đc khách hàng a chung trong các dp l, tt v.v…Tuy
nhiên, phong cách phc v ca nhân viên vn còn hn ch nh thao tác chm, cách
gói cha đp, khéo léo, bao bì xu. ây là điu mà các siêu th cn lu ý ci thin.
Dch v thanh toán bng th tín dng
Cùng vi s phát trin ca các dch v ngân hàng, th tín dng, th ATM
ngày càng ph bin, đa s các siêu th hin nay đu chp nhn thanh toán qua th,
to s thun tin và an toàn cho khách do không phi luôn mang tin mt bên
ngi.
Bên cnh đó, các siêu th ln còn cung cp các dch v khác rt tin li cho
khách hàng nh dch v cho vay mua tr góp các sn phm đin t, đin máy, dch
v bán hàng qua đin thoi, dch v thu đi ngoi t….
1.2.4.2 Các hot đng Marketing
- Hot đng khuyn mãi:
thu hút mt lng ln khách hàng vào siêu th, hin nay các siêu th đu
xây dng cho mình các chng trình khuyn mãi trong nm rt nng đng phù hp
vi nhu cu và các th hiu mang tính thi v ca khách hàng. Các hình thc
khuyn mi ph bin là: khuyn mãi gim giá shock (giá cc r), mua hai tng mt,
quay x s trúng thng, tng phiu mua hàng, hàng tng kèm v.v…
Ngoài ra, các nhà sn xut và các siêu th còn phi hp vi nhau t chc các
chng trình khuyn mãi ln theo ch đ có nhiu sn phm khuyn mãi đa dng
vi giá hp dn đem li li ích cho khách hàng nh: khuyn mãi nhân dp 2/9,
30/4, sinh nht siêu th, hi ch hàng Vit Nam cht lng cao, hi ch m phm
v.v…
Mt s siêu th còn phát hành th thành viên dành cho các khách hàng trung
thành, đc mua sm vi chit khu giá r, đc tng quà nhân dp cui nm, sinh
nht…ví d nh h thng Co.opmart.
- Qung cáo:
12
Hình thc qung cáo ca các siêu th hin nay ch yu là qua t ri đc
phát đn khách hàng trong phm vi khu vc nht đnh, gi là Cm nang mua sm
hay Catalogue (Big C, Co.opMart, Metro…). Hình thc này giúp khách hàng bit
đc các sn phm sp đc khuyn mãi sang tun hoc trong tháng, khách hàng có
th d kin đc các mt hàng và s lng mình cn mua ngay t nhà, tránh mt
thi gian tìm kim, la chn khi đn siêu th.
Các hình thc qung cáo qua báo, tp chí không nhiu, ni dung qung cáo
đn gin, không bao quát các sn phm khuyn mãi.
1.3 Thang đo cht lng dch v bán l siêu th
Ngành công nghip dch v đã có nhng đóng góp quan trng to ln cho nn
kinh t toàn cu trong nhng thp niên va qua, cht lng dch v cng thu hút
nhiu s quan tâm, tìm hiu ca các nhà nghiên cu. ã có nhiu mô hình cht
lng dch v đc đ xut và áp dng trong các bi cnh khác nhau. .
Thang đo SERVQUAL đc s dng rng rãi trong các loi hình dch v,
nhng s dng thang đo này trong dch v siêu th vn còn là mt vn đ cho các
nhà nghiên cu. Thang đo cht lng dch v bán l ca Dabholka & ctg (1996)
đc xem là thang đo có th s dng thích hp trong th trng bán l siêu th vì
hình thc kinh doanh siêu th là dng kinh doanh hn hp, va sn phm và dch
v. Sau đây là mô hình Retail Service Quality Scale ca Dabholkar et al. (1996):
Mô hình Retail Service Quality Scale (RSQS): phù hp vi ngành công
nghip bán l, Dabholkar et al. (1996) đã phát trin Mô hình dch v bán l - Retail
Service Quality Model (RSQS). Da trên SERVPERF, mô hình RSQS bao gm 28
yu t đo lng, trong đó có 17 yu t t SERVPERF và 11 yu t đc phát trin
t nghiên cu v cht. Mô hình RSQS do Dabholkar đ xut mang tính cp bc,
gm 5 thành phn chính đc đt tên là: c s vt cht, s tin cy, s tng tác cá
nhân, gii quyt vn đ và chính sách.
[
(1) C s vt cht: V bên ngoài ca ca hàng bán l và cách bài trí.
13
(2) S tin cy: Nhà bán l gi li ha và làm đúng.
(3) S tng tác cá nhân: nhân s ca hàng lch s, nhã nhn, bit giúp đ và
truyn t tin cho khách hàng.
(4) Gii quyt khiu ni: nhân s ca hàng có kh nng gii quyt nhng vn đ
và phàn nàn t khách hàng.
(5) Chính sách: chính sách ca ca hàng bán l trên cht lng hàng hóa, đóng
gói, gi m ca, và th tín dng.
Các thành phn này đng v trí th hai trong cp bc và bao gm các đi lng
nh hn. Mi mt thành phn trong 3 thành phn đu gm hai đi lng nh cu
thành. Sáu đi lng này đc đt tên là: v b ngoài, s tin li, li ha, làm đúng,
s t tin truyn cm hng và lch s/s giúp đ.
RSQS đã đc dùng bi nhng nhà nghiên cu trong nhng loi hình dch
v đích xác nh: ca hàng bách hóa, siêu th và ca hàng chit khu min Tây và
ông nc M. Kim et al. (2001) đã tin hành mt nghiên cu vi nhng khách
hàng M và Hàn Quc có s dng ca hàng chit khu. Nhng tìm thy cho bit
các khách hàng đã không xem cht lng dch v theo cùng mt cách thc ging
nhau. Nói cách khác, khuôn kh ca cht lng dch v không mang tính chung
cho c ngành công nghip hay c các quc gia (Kim et al, 2001). Nghiên cu khác
ca Mehta et al (2000) v cht lng dch v trong lnh vc bán l siêu th và hàng
đin t Singapore cho thy RSQS tt hn trong lnh vc nhiu hàng hóa và ít dch
v, ví d: siêu th, trong khi đó SERVPERF phù hp hn trong lnh vc bán l mà
yu t dch v tr nên quan trng hn, ví d: bán l hàng đin t (Mehta et al,
2000).
Tóm l
i, thang đo cht lng dch v siêu th ca Dabholka & ctg (1996)
đc xem là thang đo phù hp hn thang đo SERVQUAL đ đo lng cht lng
dch v siêu th - loi hình dch v bao gm hàng hóa và dch v. Vit Nam,
thang đo RSQS ca Dabholkar et al. (1996) có th đc xem xét và điu chnh cho
phù hp vi bi cnh c th. Và thang đo này cng s đc ngi vit s dng
trong mô hình nghiên cu ca mình.
14
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
2
1
22 23
2
4
25 26 27 28
Hình 1.1 MÔ HÌNH THANG O CHT LNG DCH V BÁN L (RSQS)
Ghi chú: các yu t t 1-28 không đc mô t c th trên s đ này và đc chú thích ti Ph lc
1.1.
1.4 S tha mãn ca khách hàng
Phng châm hot đng ca các công ty kinh doanh là phi tha mãn nhu
cu ca khách hàng vì khách hàng là ngun doanh thu và li nhun ca công ty. Khi
khách hàng tha mãn vi dch v hay hàng hóa ca công ty thì kh nng h mua
tip tc mua hàng rt cao. Hn na, khi h tha mãn thì h có xu hng nói tt v
dch v ca công ty vi khách hàng khác.
V b
ngoài
S tin
li
Li
ha
Làm
đúng
S t
tin
Lch s
/S giúp đ
C s
vt cht
S tin
cy
S tng
tác cá nhân
Gii quyt
khiu ni
Chính
sách
CHT LNG
DCH V
15
Có nhiu quan đim khác nhau v s tha mãn ca khách hàng:
- S tha mãn ca ngi tiêu dùng đi vi dch v là cm xúc đi vi công ty kinh
doanh dch v da trên tng tip xúc hay giao dch vi công ty đó (Bitner &
Hubbert, 1994).
- S tha mãn ca khách hàng là mt phn ng mang tính cm xúc ca khách hàng,
đáp li vi kinh nghim ca h vi mt sn phm hoc dch v (Bachelet -1995:81,
dn theo Nguyn ình Th &ctg.,2003)
- S tha mãn ca khách hàng li là mc đ ca trng thái cm giác ca mt ngi
bt ngun t vic so sánh kt qu thu đc t mt sn phm vi nhng k vng ca
ngi đó (Kotler 2001).
- S tha mãn ca khách hàng là s phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic c
lng s khác nhau gia nhng mong mun trc đó (hoc nhng tiêu chun cho
s th hin) và s th hin thc s ca sn phm nh là mt s chp nhn sau khi
dùng nó ( Tse và Wilton 1988, dn theo Bùi Th Hoàng Phng, 2005).
Nh vy có khá nhiu đnh ngha v s tha mãn ca khách hàng cng nh
khá nhiu tranh cãi v nó, chính vì vy vic đnh ngha chính xác s tha mãn tr
nên khó khn. Tuy nhiên chúng ta có th hiu s tha mãn khách hàng theo đnh
ngha sau:
“ ây là s phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic đc đáp ng nhng mong
mun” (Oliver 1997,13). nh ngha này có hàm ý rng s tha mãn chính là s hài
lòng ca ngi tiêu dùng trong vic tiêu dùng sn phm hoc dch v do nó đáp ng
nhng mong mun ca h, bao gm c mc đ đáp ng trên mc mong mun, bng
mc mong mun và cng có th là di mc mong mun.
T các đnh ngha v s tha mãn ca khách hàng nêu trên, chúng ta có th
suy ra rng: s tha mãn ca khách hàng đi vi mt dch v là s phn ng ca
khách hàng đi vi vic đc dch v đó đáp ng nhng mong mun ca h. Nói
khác đi s tha mãn khách hàng là phn cht lng cm nhn v phng thc, mc
đ sn phm đó tha mãn các c mun ca khách hàng trong quá trình tiêu dùng