Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động nông nghiệp tỉnh An Giang

B GIÁO DC VÀ O TO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH



LểăBOăTOĨN



CÁCăYUăTăNHăHNGăNăNNGăSUTăLAOă
NGăNỌNGăNGHIPăTNHăANăGIANG




LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP.ăHăCHệăMINHăậ NMă2011


B GIÁO DC VÀ O TO
TRNGăIăHCăKINH TăTP.ăHăCHệăMINH


LểăBOăTOĨN

CÁCăYUăTăNHăHNGăNăNNGăSUTăLAOă
NGăNỌNGăNGHIPăTNHăANăGIANG


ChuyênăngƠnh:ăKINHăTăPHÁTăTRIN
Mƣăs:ă60.31.05


LUNăVNăTHCăSăKINHăT

Ngiăhngădnăkhoaăhc:ăPGS.TSăINHăPHIăH



TP.ăHăCHệăMINHăậ NM 2011
LIăCÁMăN
Trc tiên, xin chân thành cám n thy inh Phi H đã dành nhiu thi
gian quý báu, tn tình hng dn tôi hoàn thành lun vn này.
Tôi xin đc bày t lòng cám n chân thành đn quỦ thy cô thuc
Chng trình ging dy kinh t Fulbright và các thy cô khoa Kinh t phát
trin ậ Trng i hc Kinh t TP.H Chí Minh đã ging dy và truyn th
nhng kin thc quỦ báu cho tôi.
Tôi cng xin cám n nhng ngi thân trong gia đình, bn bè, đng
nghip đã luôn giúp đ, đng viên, chia s nhng kinh nghim, giúp đ tôi
trong quá trình hc tp và thc hin lun vn này.
TP.H Chí Minh, ngày 04 tháng 5 nm 2011
Tác gi
LêăBoăToƠn

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu do tôi thc hin. Các đon
trích dn và s liu s dng trong lun vn đu đc trích dn ngun và có đ
chính xác cao trong phm vi hiu bit ca tôi. Ni dung nghiên cu và kt qu
trong lun vn này là trung thc.

TP.H Chí Minh, ngày 04 tháng 5 nm 2011
Tácăgi


Lê Bo Toàn











MCăLC

TÓM TT NGHIÊN CU i
DANH MC HÌNH ii
DANH MC BNG iii
DANH MC CH VIT TT iv
CHNGă1. GIIăTHIU 1
1.1. t vn đ 1

1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. Câu hi nghiên cu 2
1.4. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.5. Phng pháp nghiên cu 3
1.6. Cu trúc đ tài 4
CHNGă2. CăSăLụăTHUYT 6
2.1. Các khái nim c bn 6
2.1.1. Khái nim và đc đim ca sn xut nông nghip 6
2.1.2. Khái nim v nng sut lao đng 6
2.2. Xu hng tng trng NSLNN trên th gii 7
2.3. Các yu t đu vào trong sn xut nông nghip 9
2.3.1. Vn 9
2.3.2. Lao đng 9
2.3.3. t nông nghip 9
2.3.4. Công ngh 10
2.4. LỦ thuyt v nng sut lao đng nông nghip 10
2.4.1. Mô hình Ricardo. 10
2.4.2. Mô hình hai khu vc ca Lewis. 11
2.4.3. Mô hình Todaro 11
2.4.4. Mô hình Park S.S 12
2.5. Mô hình đnh lng trong phân tích nng sut lao đng 13
2.6. Các nghiên cu trc có liên quan nng sut lao đng nông nghip 14
2.7. Bài hc kinh nghim t các nc trên th gii 15
2.7.1. Bài hc t Thy in 15
2.7.2. Bài hc t Nht Bn 16
2.7.3. Bài hc t ài Loan 16
2.8. Mô hình nghiên cu và khung phân tích 17
2.8.1. Mô hình nghiên cu. 17
2.8.2. Khung phân tích 18
CHNGă3. TNGă QUANă KINHă Tă Xĩă HIă VĨă THCă TRNGă

SNăXUTăNỌNGăNGHIPăTRONGăTNHăANăGIANG 20
3.1. Tng quan kinh t xã hi tnh An Giang 20
3.1.1. Gii thiu 20
3.1.2. Tình hình kinh t xã hi tnh An Giang 21
3.2. Thc trng sn xut nông nghip tnh An Giang 26
3.2.1. Tình hình s dng đt nông nghip 26
3.2.2. Din tích và sn lng nông nghip. 26
3.2.3. Nng sut lao đng nông nghip tnh An Giang 28
3.2.4. Xu hng dch chuyn NSLNN tnh An Giang 30
3.3. nh hng phát trin nông nghip An Giang 31
CHNGă4.CÁCă YUă Tă NHă HNGă Nă NSLNNă TNHă ANă
GIANG 34
4.1. Mô t s liu 34
4.2. Phân tích mô t các bin đc lp trong mô hình. 36
4.2.1. Quy mô đt nông nghip 36
4.2.2. S lao đng nông nghip trong h 37
4.2.3. Quy mô vn đu t 37
4.2.4. Chi phí c gii hóa 38
4.3. Kt qu phân tích mô hình 39
4.3.1. Phân tích tng quan 39
4.3.2. Phân tích hi quy. 41
4.3.3. Kim đnh mc đ phù hp ca mô hình. 41
4.3.4. Kim đnh hin tng đa cng tuyn 42
4.3.5. Kim đnh phng sai ca sai s không đi 43
4.3.6. Kt qu mô hình 44
CHNGă5. KTăLUNăVĨăGIIăPHÁP 47
5.1. Kt lun 47
5.1.1. Quy mô đt đt và lao đng 47
5.1.2. Quy mô vn đu t và chi phí c gii hóa 48
5.2. Gii pháp đ ngh. 50

5.2.1. Gii pháp v quy mô đt 50
5.2.2. Gii pháp v lao đng 51
5.2.3. Gii pháp v quy mô vn đu t. 52
5.2.4. Gii pháp v c gii hóa. 53
5.3. Gi Ủ nghiên cu tip theo. 54
TĨIăLIUăTHAMăKHO 56
PHăLC 58
Ph lc 1: NSLNN mt s nc 2005 58
Ph lc 2: Tng sn phm GDP theo giá so sánh 1994 các tnh BSCL 59
Ph lc 3: Mt s ch tiêu nông nghip khu vc BSCL nm 2009 60
Ph lc 4: Mt s kt qu t hi quy tuyn tình t SPSS 61
Ph lc 4.1: Kt qu tng quan 61
Ph lc 4.2 Tóm tt mô hình 61
Ph lc 4.3 Phân tích phng sai ANOVA 61
Ph lc 4.4 Các h s hi quy 62
Ph lc 4.5 Phân tích phng sai hi quy ph 62
Ph lc 5: Bng tra Durbin ậ Waston 63
Ph lc 6: S liu tính toán 64
- i -
TịMăTTăNGHIểNăCU
 tài ắCác yu t nh hng đn nng sut lao đng nông nghip tnh An
Giang” phân tích ngun s liu th cp t B d liu điu tra mc sng h gia
đình Vit Nam (VHLSS) 2008 đ xác đnh mi liên h NSLNN trong tnh
vi các yu t tác đng bao gm: quy mô đt ca h, s lao đng trong h,
quy mô vn đu t và chi phí c gii hóa trong sn xut.  tài này đc tin
hành vi các bc nh sau.
Th nht, tip cn đn nhng lỦ thuyt có liên quan đn sn xut nông
nghip và NSLNN và nhng bài hc kinh nghim t phát trin nông nghip,
nông thôn ca các nc trên th gii. ng thi, cn c nhng nghiên cu
thc nghim đ xây dng mô hình nghiên cu.

Th hai, phân tích tình hình kinh t - xã hi ca tnh trong nhng nm qua.
Qua s liu v c cu các ngành sn xut, th hin rng nông nghip là ngành
quan trng nht trong quá kh đn hin ti. Mc dù c cu kinh t trong tnh
đang thay đi theo hng tng t trng ngành dch v và gim dn t trng
ngành nông nghip nhng nông nghip vn đang đóng góp ln vào GDP và
thu hút nhiu lao đng. Nghiên cu cho thy nông nghip tnh An Giang đã
qua giai đon thâm dng đt và lao đng, và đang trong giai đon phát trin,
đòi hi nhiu v các yu t đu vào là vn và công ngh
Th ba, phân tích hi quy đ tìm tác đng ca các bin đc lp lên bin
NSLNN, đng thi thc hin kim đnh các gi thuyt thng kê nhm đánh
giá mc đ phù hp ca mô hình. Kt qu cho thy NSLNN có mi quan h
đng bin vi quy mô đt và quy mô vn đu t, quan h nghch bin vi s
lao đng trong h và ít chu tác đng ca bin c gii hóa. T đó tác gi đa
ra nhng gi Ủ chính sách đ có th ci thin hn na NSLNN trong tnh An
Giang.
- ii -
DANHăMCăHÌNH
Hình 2.1 Xu hng tng trng nng sut lao đng nông nghip th gii 8
Hình 2.2 Nng sut lao đng và thu nhp ca lao đng nông nghip 13
Hình 2.3 Khung phân tích ca đ tài 18
Hình 3.1 C cu dân s tnh An Giang giai đon 2003-2009 24
Hình 3.2 C cu dân s tnh An Giang nm 2009 25
Hình 3.3 Nng sut lao đng nông nghip trong tnh t 1995-2009 30
Hình 3.4 Xu hng dch chuyn NSLNN An Giang t 1995-2009 30
Hình 4.1 Mi quan h gia NSLNN và quy mô đt nông nghip 35
- iii -
DANHăMCăBNG
Bng 2.1 Tóm tt các bin trong mô hình 17
Bng 3.1 Tc đ tng trng GDP ca tnh (2005-2009) 21
Bng 3.2 Giá tr sn xut phân theo ngành kinh t 22

Bng 3.3 C cu giá tr sn xut nông nghip 23
Bng 3.4 Sn lng lúa giai đon 2000-2009 28
Bng 3.5 Nng sut đt, quy mô đt và NSLNN 29
Bng 4.1 Bng mô t chi tit s liu 34
Bng 4.2 Thng kê mô t s liu 35
Bng 4.3 Quy mô đt nông nghip 36
Bng 4.4 S lng lao đng nông nghip trong h 37
Bng 4.5 Quy mô vn đu t nông nghip 38
Bng 4.6 Chi phí c gii hóa trong sn xut nông nghip 38
Bng 4.7 Kt qu phân tích tng quan 40
Bng 4.8 Tóm tt kt qu hi quy 41
Bng 4.9 Kt qu phân tích phng sai (ANOVA) 42
Bng 4.10 Các h s trong mô hình hi quy 42
Bng 4.11 Kt qu phân tích phng sai ca hi quy ph 44




- iv -

DANHăMCăCHăVITăTT
CGH Chi phí c gii hóa trong sn xut nông nghip
CN-XD Công nghip - Xây dng
DT Din tích đt sn xut nông nghip ca h
BSCL ng bng sông Cu Long
GDP Tng sn lng ni đa gp (Gross Domestic Product)
Ha Héc ta
HTX Hp tác xã
LD S lao đng nông nghip trong h
Ln Logarit c s e

NN Nông nghip
NSLNN Nng sut lao đng nông nghip
QMV Quy mô vn đu t sn xut nông nghip ca h
VHLSS Cuc điu tra mc sng h gia đình Vit Nam (Vietnam
Household Living Standards Suvey)




- 1 -
CHNGă1. GIIăTHIU
1.1. tăvnăđ
Nông nghip là mt trong nhng ngành sn xut quan trng nht  Vit
Nam. Không ch vì đóng góp hn 22,2% vào GDP chung ca c nc, nh
hng trc tip hn 71% dân s
[1]
mà còn liên quan đn an ninh lng thc
quc gia. Trong k hoch phát trin ngành nông nghip và phát trin nông
thôn giai đon 2011 ậ 2015, B Nông nghip & Phát trin nông thôn đã xác
đnh mc tiêu c th ca ngành là phi đt đc s tng trng bn vng,
cht lng, nâng cao nng lc cnh tranh ca ngành, ci thin đi sng dân c
nông thôn, bo v và s dng hp lỦ các ngun tài nguyên thiên nhiên và môi
trng
[2]
.
Tuy đã tr thành nc nh xut khu go đng th 2 th gii sau Thái
Lan, nhng nhìn chung nng sut lao đng vn  mc thp so vi các nc.
Theo Nguyn Hu Trí trích t thng kê ca Ngân hàng Th gii, trong giai
đon 2000-2002 nng sut lao đng nông nghip ca an Mch là 63.131
USD, ca Pháp là 59.243 USD, ca M là 53.907, trong khi ca Vit Nam là

256 USD.
[3]
.
Là mt tnh thuc ắVa lúa ca Vit Nam”, An Giang dn đu khu vc
BSCL v sn xut lúa vi sn lng 3.421.540 tn trong nm 2009, chim
17% sn lng lúa trong toàn khu vc. Phn ln ngi dân trong tnh sng
bng ngh nông nghip, theo thng kê nm 2009, có đn 68% lc lng lao
đng ca tnh An Giang làm vic trong lnh vc nông, lâm, ng nghip,
nhng ch đóng góp 34% vào GDP chung ca tnh. iu này chng t hiu
qu ca hot đng sn xut nông nghip còn thp, cha khai thác ht tim
nng cng nh nng sut lao đng trong ngành.
- 2 -
Trong khi din tích đt sn xut nông nghip là có gii hn, dân s li
không ngng tng lên, nu không có gii pháp nhm ci thin nng sut sn
xut nông nghip thì đi sng nông dân s gp rt nhiu khó khn.  tài
ắCácă yuă tă nhă hngă đnă nngă sută laoă đngă nôngă nghipă tnhă Ană
Giang” nhm tìm kim các yu t có nh hng đn nng sut lao đng nông
nghip trong tnh trong thi gian qua, t đó tìm các gii pháp chính sách
nhm nâng cao nng sut lao đng nông nghip, ci thin đi sng ca nông
dân. Hn na, nu nghiên cu này đc vn dng thành công  An Giang
(tnh có sn lng nông nghip ln nht nc) thì s là c s tt đ trin khai
 các đa phng khác, nht là đi vi các tnh có điu kin t nhiên tng t
 ng bng sông Cu Long.
1.2. Mcătiêuănghiênăcu
Xác đnh các yu t nh hng đn nng sut lao đng nông nghip trong
tnh An Giang bng cách vn dng lỦ thuyt các mô hình nghiên cu đ gii
thích quá trình phát trin ngành nông nghip trong tnh. Trên c s kt qu
nghiên cu, đ xut các gii pháp cn thit đ nâng cao nng sut lao đng
nông nghip tnh An Giang.
1.3. Cơuăhiănghiênăcu

Vi mc tiêu chính là tìm các yu t có nh hng đn nng sut lao đng
nông nghip trong tnh và đ xut nhng gii pháp chính sách. Nghiên cu
ca đ tài tp trung gii quyt nhng câu hi sau:
- Các yu t nào có nh hng đn nng sut lao đng nông nghip trong
tnh An Giang.
- Nhng gii pháp nào có th tác đng đn nhng yu t đó nhm nâng
cao nng sut lao đng nông nghip  An Giang.
- 3 -
1.4. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: Mc dù chn nuôi, thy sn trong tnh khá phát
trin nhng phn ln ngi dân nông thôn vn sng ch yu bng ngh trng
trt (lúa và hoa màu) và kinh t h gia đình là ch yu. Cho nên đi tng
nghiên cu chính là h gia đình có tham gia sn xut trng trt.
Phm vi nghiên cu:  tài đc thc hin da trên s liu th cp thu
thp t b d liu iu tra mc sng h gia đình Vit Nam (VHLSS) 2008
ca Tng cc thng kê, chn lc trên đa bàn tnh An Giang.
Ni dung nghiên cu: Bao gm các ni dung: đánh giá tình hình kinh t -
xã hi  đa phng; nghiên cu thc trng sn xut nông nghip tnh An
Giang; xây dng mô hình các yu t tác đng đn nng sut lao đng nông
nghip; đ xut các gii pháp chính sách nhm nâng cao nng sut lao đng
cho nông dân.
1.5. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu: Nghiên cu đnh lng qua vic phân tích d
liu thng kê, thc hin mô t, c lng và kim đnh mô hình hi quy đa
bin da vào hàm sn xut bng phng pháp c lng bình phng nh
nht.  tài s dng phn mm Excel 2003 và SPSS 11.0 đ phc v các phân
tích thng kê, hi quy và kim đnh.
Ngun s liu s dng: S liu chính đc s dng t ngun s liu th
cp t kt qu kho sát VHLSS 2008. Bên cnh đó là ngun d liu thu thp
t Niên giám thng kê ậ Tng cc thng kê, Cc thng kê tnh An Giang, S

Nông nghip và Phát trin nông thôn tnh An Giang và cng thông tin đin t
tnh An Giang.
Quy trình nghiên cu: Quy trình nghiên cu đc khái quát nh sau
- 4 -















Săđăquyătrìnhănghiênăcu
1.6. CuătrúcăđătƠi
Cu trúc đ tài đc chia thành các chng:
- Chngă1: Gii thiu. Gii thiu các vn đ lỦ do chn đ tài, mc
tiêu, câu hi, đi tng và phm vi nghiên cu.
LỦ thuyt v
Nng sut lao đng nông nghip
Chn lc d liu t
VHLSS 2008
Kim đnh
các gi thuyt

Phân tích mô t
Phân tích hi quy
Kt qu và tho lun
 xut các gii pháp
Kt lun, kin ngh
- 5 -
- Chngă2: C s lỦ thuyt và thc tin. Phân tích tng quan lỦ thuyt
và các nghiên cu trc có liên quan đn nng sut lao đng nông
nghip. Kinh nghim t các nc trên th gii v sn xut nông nghip.
- Chngă 3: Khái quát tình hình kinh t, thc trng sn xut nông
nghip, nng sut lao đng nông nghip trên đa bàn tnh An Giang
- Chngă4: Phân tích các yu t có nh hng đn nng sut lao đng
nông nghip tnh An Giang. T d liu thu thp đc, tin hành phân
tích mô t, hi quy đ tìm ra các yu t có nh hng đn nng sut lao
đng.
- Chungă5: Kt lun và kin ngh gii pháp. Nêu nhng kt lun chính
t đ tài, gii pháp kh d đ có th nâng cao nng sut lao đng trong
tnh và nhng hn ch trong quá trình nghiên cu. ng thi có nhng
kin ngh nghiên cu tip theo.
- 6 -
CHNGă2. CăSăLụăTHUYT
2.1. Cácăkháiănimăcăbn
2.1.1. KháiănimăvƠăđcăđimăcaăsnăxutănôngănghip
Kháiănim: Nông nghip là mt trong nhng ngành sn xut vt cht quan
trng ca nn kinh t quc dân. Hot đng nông nghip không nhng gn lin
vi các yu t kinh t, xã hi, mà còn gn vi các yu t t nhiên. Nông
nghip theo ngha rng bao gm trng trt, chn nuôi, lâm nghip và thy
sn
[4]
.

căđim: Nông nghip có nhng đc đim sau
- Trong nông nghip, rung đt là t liu sn xut đc bit, đóng vai trò
không th thiu trong hot đng nông nghip. Xut phát t đc đim
này cho thy vic bo tn qu đt và không ngng nâng cao đ phì
nhiêu ca đt là vn đ sng còn ca sn xut nông nghip.
- i tng ca sn xut nông nghip là nhng sinh vt bao gm cây
trng và vt nuôi.
- Trong sn xut nông nghip, yu t lao đng và t liu sn xut có tính
thi v. T đc đim này, cn phi tin hành chuyên môn hóa kt hp
vi đa dng sn xut.
- Sn xut nông nghip đc tin hành trên mt đa bàn rng ln và
mang tính khu vc. Xut phát t đc đim này, phi có chính sách kinh
t - xã hi thích ng vi tng khu vc.
2.1.2. Kháiănimăvănngăsutălaoăđng
a). Theo Randy Barker (2002)
[4]
.
- 7 -
Phng trình nng sut lao đng nông nghip:
L
Y
a
a
A
x
A
y

Trong đó:
y: Nng sut lao đng nông nghip

Y
a
: Giá tr sn lng nông nghip
L
a
: S lng lao đng nông nghip
A: din tích đt nông nghip
A
Y
a
: Nng sut đt nông nghip th hin giá tr tng sn lng nông
nghip trên 1 ha đt nông nghip
L
a
A
: Quy mô đt nông nghip th hin din tích đt nông nghip mà 1 lao
đng đang sn xut.
Do đó, theo Randy Barker nng sut lao đng nông nghip ph thuc ch
yu vào 2 yu t: nng sut đt và quy mô đt.
Rút gn li y = Y
a
/L
a
đc din đt thành ắNng sut lao đng nông
nghip đc tính bng giá tr sn lng nông nghip tính trên mt đn v lao
đng nông nghip trong mt nm”. Cách này đc s dng trong lun vn
.
2.2. Xuăhngătngătrng NSLNN trênăthăgii
Quá trình phát trin nông nghip ph thuc vào các yu t khác nhau qua
tng giai đon, t yu t t nhiên đn công ngh và cui cùng là vn. Nhng

nng sut lao đng là yu t quyt đnh thu nhp ca nông dân. Lch s phát
trin nông nghip trên th gii đc đánh giá theo xu hng nh sau:

- 8 -






Hình 2.1 XuăhngătngătrngăNSLNNătrênăthăgii
imăA: Trong thi k đu phát trin nông nghip, nng sut lao đng
nng nghip tng ch yu là do tng din tích đt. Dân s còn thp so vi quy
mô đt, sn lng tng nhanh do m rng din tích
imăB: Do tài nguyên đt có gii hn, trong khi dân s không ngng
tng, do đó đ tng sn lng trong nông nghip, công ngh mi đc áp
dng trong sàn xut. Công ngh trong giai đon này ch yu là s dng ging
mi, phân hóa hc và thy li. ng biu din tng trng nng sut lao
đng dch chuyn đi lên và hng v phía bên trái.
imăC: Giai đon phát trin cao, di tác đng ca s phát trin ca các
ngành kinh t khác nông nghip hút nhanh lao đng nông nghip.  áp ng
yêu cu này, trong nông nghip áp dng c gii hóa. Công ngh này có th
làm cho ít lao đng hn nhng có th tin hành trên nhiu đn v din tích đt
hn. ng biu din tng trng nng sut lao đng dch chuyn t B đn C
theo hng lên trên và đi v phía bên phi.

t / Lao đng
Nng sut
đt
B

A
C
- 9 -
2.3. CácăyuătăđuăvƠoătrongăsnăxutănôngănghip
2.3.1. Vn
Vn trong sn xut nông nghip là toàn b tin đu t, mua hoc thuê các
yu t ngun lc trong sn xut nông nghip. ó là s tin dùng đ mua hoc
thuê rung đt, đu t h thng thy li, máy móc, thit b, nông c và vt t
nông nghip (phân bón, nông dc…). Vn trong nông nghip cng đc
phân thành vn c đnh và vn lu đng.
Vn sn xut nông nghip có nhng đc đim sau: tính thi v (theo thi
v trong sn xut nông nghip); tính ri ro (vì kt qu sn xut nông nghip
còn ph thuc nhiu vào t nhiên); mc lu chuyn chm (do chu k sn xut
ca nông nghip dài)
Vn trong nông nghip đc hình thành ch yu t các ngun sau: Vn
tích ly t bn thân khu vc nông nghip, vn đu t ca ngân sách, vn t
tín dng và ngun vn nc ngoài.
2.3.2. Laoăđng
Lao đng nông nghip bao gm toàn b nhng ngi trc tip tham gia
vào sn xut nông nghip. Cng nh các ngành khác, các yu t nh s
lng, cht lng (k nng, kin thc, kinh nghim…) ca lao đng có nh
hng đn nng sut sn xut. Do đó, đu t nâng cao cht lng ngun lao
đng chính là đu t làm gia tng giá tr yu t đu vào đc bit này.
2.3.3. tănôngănghip
t là yu t cn thit và quan trng nht cho sn xut nông nghip, vùng
đt tt hay xu, màu m hay khô cn, s nh hng nhiu đn nng sut và
cht lng sn phm. Tùy mc đích s dng, có th phân thành nhiu loi
nh: đt canh tác cây hàng nm, đt trng cây lâu nm, đng c dùng cho
- 10 -
chn nuôi, din tích mt nc dùng sn xut nông nghip. t đai là ngun tài

nguyên thiên nhiên phong phú nhng có gii hn, do đó cn có s ci to đt
và s dng các phng pháp đ nâng cao nng sut trên mt đn v din tích.
2.3.4. Côngănghă
Công ngh trong nông nghip bao gm c máy móc, công ngh sinh hc.
c xem là đu vào quan trng có th làm thay đi phng pháp sn xut và
tng nng sut lao đng. ng dng công ngh mi vào sn xut s nâng cao
quy mô sn lng, cht lng sn phm, tit kim đc lao đng, chi phí sn
xut, do đó có tác đng gia tng li nhun, hiu qu cao hn trong sn xut.
2.4. Lýăthuytăvănngăsutălaoăđngănôngănghip[4]
2.4.1. Mô hình Ricardo.
t sn xut nông nghip là ngun gc ca tng trng. Trong đó nêu rõ:
- t nông nghip là tài nguyên có gii hn vì vy mà li nhun ca
ngi sn xut nông nghip có xu hng gim. Do din tích đt có gii
hn mà dân s thì tng nên ngi dân có xu hng m rng sn xut
sang din tích đt ít màu m hn nên chi phí sn xut tng lên khin
cho li nhun gim.
- Vic dân s tng dn đn tình trng d tha lao đng, dn đn hiu sut
lao đng và nng sut lao đng gim. Vì vy mà nh hng đn tng
trng nông nghip
Do đó, đ thúc đy tng trng  nông thôn cn nâng cao hiu qu khai
thác tài nguyên đt nông nghip, đm bo li nhun cho ngi sn xut, gii
quyt tình trng d tha lao đng  nông thôn, kim soát tng trng dân s.
- 11 -
2.4.2. MôăhìnhăhaiăkhuăvcăcaăLewis.
Tình trng d tha lao đng  khu vc nông nghip s đc chuyn dch
sang khu vc công nghip, ni có tin lng cao hn, do nhng đc đim sau:
- Sn phm biên ca lao đng nông nghip bng không
- Tin lng khu vc nông nghip  mc ti thiu.
- Tin lng khu vc công nghip cao hn khu vc nông nghip 30%
Do đó, tng trng nn kinh t thông qua thúc đy tng trng ca công

nghip da vào quá trình tích ly vn và thu hút lao đng d tha t khu vc
nông nghip. Nh đó mà nng sut lao đng khu vc nông nghip cng đc
ci thin.
2.4.3. Mô hình Todaro
Phát trin nông nghip tri qua 3 giai đon c bn:
- Giai đon 1: t và lao đng là nhng yu t sn xut ch yu, đu t
vn còn thp. Sn lng tng ch yu do m rng din tích và ph
thuc vào thiên nhiên. Sn phm cha đa dng, ch yu là cây lng
thc và vt nuôi truyn thng.
- Giai đon 2: Chuyn dch c cu nông nghip theo hng đa dng hóa.
Ci tin v ging, s dng phân bón hóa hc và xây dng h thng ti
tiêu ch đng. Nên nng sut đc nâng lên, sn xut hng đn th
trng và thoát khi tình trng t cung t cp.
- Giai đon 3: Nông nghip hin đi. Vn và công ngh tr thành yu t
quyt đnh sn lng nông nghip. Bt đu phát huy li th theo quy
mô, áp dng công ngh mi vào sn xut theo các trang tri đc
chuyên môn hóa, cng nh to ra sn phm khác bit có li th so sánh
- 12 -
Kt lun t mô hình: Quá trình phát trin nông nghip là chuyn dch c
cu kinh t t nông nghip đc canh sang đa dng hóa và chuyên môn hóa
theo li th so sánh và li th theo quy mô. Tng trng trong nông nghip t
thay đi các yu t lao đng sang vn và công ngh mi
2.4.4. Mô hình Park S.S
Chia quá trình phát trin nông nghip tri qua 3 giai đon,  mi giai đon
sn lng nông nghip ph thuc vào các yu t khác nhau đc mô t di
dng hàm sn xut
- Giai đon s khai: Sn lng nông nghip ph thuc vào yu t t
nhiên nh đt đai, khi hu và lao đng đc din t bi hàm sn xut:
Y = F(N,L)
+ Y: Sn lng nông nghip

+ N: Yu t t nhiên
+ L: Lao đng
- Giai đon đang phát trin: Ngoài các yu t trên, sn lng nông
nghip còn ph thuc vào các yu t đu vào đc sn xut t khu vc
công nghip nh phân bón, thuc tr sâu… đc th hin:
Y = F(N,L) + F(Ci)
+ Ci: yu t đu vào do nn công nghip cung cp
- Giai đon 3: giai đon phát trin. Nn kinh t đt mc toàn dng, sn
lng nông nghip ph thuc vào công ngh thâm dng vn. Tng
trng trong nông nghip do tng vn sn xut và đc th hin:
Y = F(N,L) + F(Ci) + F(K)
+ K: vn sn xut.
- 13 -

Hình 2.2 NngăsutălaoăđngăvƠăthuănhpăcaămtălaoăđng
Hình 2.2 cho thy thay đi vn theo hng tng lên s tng nng sut lao
đng, tng ng s gim bt s lng lao đng  khu vc nông nghip và thu
nhp tng
Kt lun ca mô hình: Quá trình phát trin nông nghip ph thuc vào các
yu t khác nhau qua tng giai đon, t yu t t nhiên đn công ngh và cui
cùng là vn. Nhng nng sut lao đng là yu t quyt đnh thu nhp ca
nông dân
2.5. Môăhìnhăđnhălngătrongăphơnătíchănngăsutălaoăđng.
Da vào mô hình lỦ thuyt nêu trên và các thc tin nghiên cu v nng
sut lao đng nông nghip  Vit Nam nh mô hình nghiên cu thc nghim
ca inh Phi H - Nguyn Hu Trí
[5]
; inh Phi H - Hoàng Th Thu
Huyn
[6]

. Tác gi chn la mô hình đnh lng các yu t nh hng đn
nng sut lao đng nông nghip tnh An Giang nh sau.
LNY = Ln
0
+
1
Ln(DT) +
2
Ln(LD) +
3
Ln(QMV) +
4
Ln(CGH)
Laoăđngă(L)
ThuănhpătrênăLaoăđngă
Nngăsut laoăđng
y
1
y
2
Vnă snă xută ă (K)ă
K
1

K
2

L
1

L
2

I
2

I
1

F
1
F
2