B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
H ÀO NGN
GII PHÁP HOÀN THIN H THNG QUN LÝ
CHT LNG TRÁI CÂY THEO TIÊU CHUN GAP
TRÊN A BÀN TNH TIN GIANG
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
H ÀO NGN
GII PHÁP HOÀN THIN H THNG QUN LÝ
CHT LNG TRÁI CÂY THEO TIÊU CHUN GAP
TRÊN A BÀN TNH TIN GIANG
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS NGÔ TH ÁNH
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CM N
Tôi xin trân trng bày t lòng bit n sâu sc đi vi cô giáo hng dn khoa
hc TS. Ngô Th Ánh đã đnh hng, tn tình ch bo, góp ý, đng viên tôi trong
sut quá trình thc hin lun vn này.
Tôi xin trân trng cm n đn quý Thy cô, Khoa sau đi hc trng i hc
Kinh T TP. H Chí Minh đã truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báo trong sut
3 nm hc cao hc ti tr
ng.
Tôi xin chân thành cm n s giúp đ ca các anh ch công tác Vin Nghiên
cu cây n qu Min Nam, Trung tâm K thut và Công ngh Sinh hc Tin Giang,
S Nông nghip và PTNT Tin Giang đã cho tôi nhiu ý kin quý báo đ tôi làm tt
lun vn này.
Cui cùng tôi xin chân thành cm n gia đình, bn bè, đng nghip đã đng
viên, giúp đ và to điu kin cho tôi trong sut quá trình hc tp và thc hin lun
vn.
Tác gi
H ào Ngn
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Gii pháp hoàn thin h thng qun lý cht lng
trái cây theo tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang” là tác phm ca riêng
tôi, tt c các ni dung trong lun vn đc trình bày theo kt cu và dàn ý ca tác
gi vi s n lc nghiên cu, thu thp, phân tích, đánh giá các tài liu có liên quan
đng thi s góp ý hng dn nhit tình ca TS. Ngô Th Ánh đ hoàn thành lun
vn này.
Các s liu đc s dng trong lun vn hoàn toàn trung thc, chính xác và có
ngun gc rõ ràng.
Tin Giang, ngày tháng 03 nm 2012
Tác gi
H ào Ngn
i
MC LC
trang
LI CM N
LI CAM OAN
MC LC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
DANH MC CÁC BNG, BIU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii
DANH MC CÁC HÌNH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii
PHN M U
1. Lý do chn đ tài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Mc tiêu ca đ tài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
3. i tng và phm vi nghiên cu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
4. Phng pháp nghiên cu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
5. B cc ca đ tài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
CHNG 1: H THNG QUN LÝ CHT LNG TRÁI CÂY
THEO TIÊU CHUN GAP
1.1. Cht lng sn phm và h thng qun lý cht lng sn phm . . . . . . . . . . . . 4
1.1.1. Khái nim v cht lng, qun lý cht lng và h thng qun lý
cht lng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
1.1.2. Qun lý cht lng trái cây . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2. Tng quan v tiêu chun GAP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.2.1. Khái nim tiêu chun GAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.2.2. Lch s ra đi và s phát trin ca tiêu chun GAP ti các nc
trên th gii và Vit Nam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
1.2.3. Cu trúc ca tiêu chun GlobalGAP và VietGAP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.2.4. Các đim kim soát và các chun mc tuân th đm bo trang tri
tích hp theo tiêu chun GlobalGAP và VietGAP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
1.2.5. Li ích ca vic áp dng tiêu chun GAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.3. S cn thit ca vic qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP . . . . 13
1.4. Tình hình áp dng và chng nhn theo tiêu chun GAP Vit Nam . . . . . . 16
1.5. Quy trình trin khai và áp dng h thng qun lý cht lng trái cây theo
tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
1.6. Kinh nghim qun lý cht lng theo tiêu chun GAP mt s đa
phng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
1.6.1. Qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP ca tnh Bình
ii
Thun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
1.6.2. Qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP ca tnh Vnh
Long . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
1.6.3. Qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP ca tnh Bn Tre 22
1.6.4. Bài hc kinh nghim rút ra cho quá trình xây dng và vn hành h
thng qun lý cht lng theo tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin
Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
KT LUN CHNG 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
CHNG 2: THC TRNG QUN LÝ CHT LNG TRÁI
CÂY TRÊN A BÀN TNH TIN GIANG THEO
TIÊU CHUN GAP
2.1. Gii thiu tng quan v tnh Tin Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
2.1.1. iu kin t nhiên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
2.1.2. Tình hình thc hin mt s ch tiêu kinh t-xã hi ca tnh Tin
Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
2.2. Tình hình sn xut và tiêu th các loi cây n trái trên đa bàn tnh Tin
Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.2.1. Tình hình sn xut cây n trái trên đa bàn tnh Tin Giang . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.2.2. Tình hình tiêu th cây n trái trên đa bàn tnh Tin Giang . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.3. Thc trng qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP ti Tin
Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
2.3.1. Thc trng xây dng h thng qun lý cht lng trái cây theo
tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang giai đon 2006-2008
. . . . . . . . .
30
2.3.2. Thc trng xây dng h thng qun lý cht lng trái cây theo
tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang t nm 2008 đn nay. . . . .
31
2.3.2.1.Tng quan tình hình áp dng sn xut trái cây theo tiêu chun
GAP ti các hp tác xã, t hp tác trên đa bàn tnh Tin Giang
. . . . . . . .
31
2.3.2.2 Thc trng áp dng quy trình qun lý cht lng trái cây
theo tiêu chun GAP ti các hp tác xã, t hp tác trên đa bàn tnh
Tin Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
2.3.3 Các yu t nh hng đn vic xây dng h thng qun lý cht
lng trái cây theo tiêu chun GAP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
2.3.3.1 Yu t bên trong h thng qun lý
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
2.3.3.2 Yu t bên ngoài h thng qun lý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
2.3.4 ánh giá kt qu quá trình xây dng h thng qun lý cht lng
trái cây theo tiêu chun GAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
iii
2.3.4.1 Thành tu đt đc khi áp dng h thng qun lý cht
lng theo tiêu chun GAP cho trái cây tnh Tin Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
2.3.4.2 Nhng hn ch khi áp dng h thng qun lý cht lng
theo tiêu chun GAP cho trái cây tnh Tin Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
KT LUN CHNG 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN H THNG QUN LÝ
CHT LNG TRÁI CÂY TNH TIN GIANG
THEO TIÊU CHUN GAP
3.1 Quan đim, mc tiêu qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP
Tin Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
3.1.1. Quan đim qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP
Tin Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
3.1.2. Mc tiêu qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP Tin
Giang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
3.2. Gii pháp hoàn thin h thng qun lý cht lng trái cây theo tiêu
chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
67
3.2.1 Nhóm gii pháp liên quan đn yu t con ngi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
3.2.1.1 Cng c, nâng cht b máy t chc ca hp tác xã, t hp tác 65
3.2.1.2 y mnh công tác đào to cán b qun lý nhà nc chuyên
trách v qun lý cht lng trái cây . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
3.2.1.3 Tuyên truyn nhn thc v ý ngha, tm quan trng ca vic
sn xut trái cây theo tiêu chun GAP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
68
3.2.2 Gii pháp v đi mi phng thc t chc qun lý cht lng trái
cây an toàn theo tiêu chun GAP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
3.2.2.1 i mi phng thc t chc thc hin và b máy t chc
qun lý ca hp tác xã, t hp tác . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
3.2.2.2 C th hoá ni dung ca tiêu chun GAP cho phù hp vi
đc thù ca vùng sn xut
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
3.2.2.3 iu chnh quy trình trin khai t chc sn xut trái cây theo
tiêu chun GAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
3.2.2.4 Rà soát, chn chnh các vn đ còn tn ti ca hp tác xã, t
hp tác đáp ng mc tiêu sn xut trái cây an toàn đn nm 2015 72
3.2.3 Gii pháp v ging, công tác nghiên cu chuyn giao tin b khoa
hc công ngh
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
3.2.3.1 Ging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
3.2.3.2 Chuyn giao tin b khoa hc, k thut, công ngh trong sn 74
iv
xut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2.4 Gii pháp xây dng vùng sn xut chuyên canh cây n trái . . . . . . . . . . 75
3.2.5 Xây dng c s vt cht, h tng
nông thôn, đu t máy móc thit b cho vùng sn xut trái cây an toàn . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
3.2.6 Gii pháp xây dng th trng cho sn phm trái cây an toàn . . . . . . . . 78
3.3 Mt s kin ngh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
KT LUN CHNG 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
84
KT LUN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
85
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Mt s quy trình, quy đnh đc xây dng áp dng trong sn
xut trái cây theo tiêu chun GAP ti Hp tác xã Vú Sa Lò Rèn
và Hp tác xã Khóm
Ph lc 2: Bng điu tra nông h sn xut theo tiêu chun GAP ti các
vùng sn xut trái cây theo tiêu chun GAP
Ph lc 3: Bng câu hi dành cho các chuyên gia
Ph lc 4: Danh sách các chuyên gia
Ph lc 5: Tng hp các ý kin, đánh giá ca nông h sau khi áp dng sn
xut theo tiêu chun GAP
v
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
Ký hiu, vit tt
Ý Ngha
AB
ASEAN
BQL HTCL
BVTV
CB
CC
CIDA
CODEX
DN
EurepGAP
FV
GAP
GlobalGAP
GMP
HACCP
HTQLCL
HTX
ICM
IPM
Aquaculture Base – Nuôi trng thy sn
Association Of South East Asian Nations - Hip Hi Các Quc
Gia ông Nam Á
Ban qun lý h thng cht lng
Bo v thc vt
Cropsbase - Trng trt
Combinable crops - Cây trng tng hp
Canadian International Development Agency - C quan phát
trin quc t Canada
y Ban V Tiêu Chun Thc Phm
Doanh nghip
European Retail Products Good Agriculture - Thc Hành Nông
Nghip Tt Theo Tiêu Chun Châu Âu
Fruit and vegetables - Rau qu
Good Agriculture Practices - Thc Hành Nông Nghip Tt
Global Good Agriculture Practices - Thc Hành Nông Nghip
Tt Toàn Cu
Good Manufacturing Practices - H thng thc hành sn xut
tt
Hazard Analysis Critical Control Point - H thng phân tích
mi nguy và đim kim soát ti hn
H thng qun lý cht lng
Hp tác xã
Intergrated Crop Management - Qun lý mùa v tng hp
Intergrated Crop Management - Qun lý phòng tr dch hi
vi
ISO
LB
LHHTX
PY
SPS
TB
TCVN
TTT
THT
TNHH
VNC CAQ
VietGAP
VSATTP
XNK
tng hp
The International Organization For Standardization - T Chc
Quc T V Tiêu Chun Hoá
Livestock base - Chn nuôi
Liên hip hp tác xã
Poultry - Dê
Sanitary and PhytoSanitory measure - Bin pháp v sinh và
kim dch đng thc vt
Trung bình
Tiêu chun Vit Nam
Tc đ tng trng
T hp tác
Trách nhim hu hn
Vin nghiên cu cây n qu Min Nam
Viet Good Agriculture Practices - Thc Hành Nông Nghip
Tt Vit Nam
V sinh an toàn thc phm
Xut nhp khu
vii
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Biu đ 1.1
S lng trang tri áp dng GAP trên th gii 8
Bng 1.1
Cu trúc tiêu chun GlobalGAP 9
Bng 1.2
Sn phm và s ln báo đng không an toàn 14
Bng 1.3
S lng đn v đc chng nhn và đang áp dng sn xut
theo tiêu chun GAP 16
Bng 2.1
Quy mô GDP các ngành kinh t tnh Tin Giang
giai đon 2006-2010 26
Bng 2.2
Giá tr sn xut theo giá thc t giai đon 2006-2010 26
Bng 2.3
Giá tr sn xut nông nghip theo giá thc t giai đon 2006-2010 27
Bng 2.4
Din tích, sn lng cây n trái tnh Tin Giang
giai đon 2006-2010 28
Bng 2.5
Giá tr và sn lng rau qu xut khu tnh Tin Giang
giai đon 2006-2010 29
Bng 2.6 Tng hp tình hình sn xut trái cây theo tiêu chun GAP
trên đa bàn tnh Tin Giang 32
Bng 2.7
Ý kin đánh giá mc đ khó khi thc hin các yêu cu ca
tiêu chun GAP mô hình Vú sa và Khóm 41
Bng 2.8 Ý kin đánh giá mc đ khó khi thc hin các yêu cu ca
tiêu chun GAP mô hình Chôm chôm và Nhãn 42
Bng 2.9
Nng lc hot đng các HTX và THT tham gia sn xut GAP 47
Bng 2.10
Tng hp các thông tin chung ca nông h 48
Bng 3.1
Din tích trng cây n trái đt chng nhn đn nm 2015
và tm nhìn đn nm 2020 64
viii
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 2.1
S đ hot đng ca nông h 38
Hình 2.2
S đ hot đng h thng qun lý nhóm sn xut 44
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Hin nay cùng vi xu hng phát trin ca xã hi, mc sng ca con ngi
ngày càng đc nâng cao thì cht lng sn phm hàng hóa cng phi đc nâng
lên đ đáp ng yêu cu, trong đó sn phm nông nghip an toàn càng đc chú
trng nhiu hn, đc bit là trái cây. Nu nh ngun thc phm này đc đm bo
tt và an toàn v sinh s có ý ngha to ln v kinh t và xã hi, không ch giúp bo
v sc kho cng đng mà còn góp phn thúc đy xut khu gia tng li nhun cho
ngi nông dân. Tuy nhiên, hin nay vic lm dng thuc bo v thc vt quá mc
đã gây ra nhiu tác hi không mong mun nh gây ô nhim môi trng, đ li d
lng thuc bo v thc vt trong trái, làm gim cht lng trái và nh hng đn
sc khe ngi tiêu dùng. Mt khác, hin nay chúng ta đang trong xu th hi nhp
ngày càng sâu và rng, nông sn nói chung và trái cây nói riêng phi đi đu vi
nhng thách thc. ó là khi thc hin các hip đnh song phng v thng mi t
do, cng nh hàng rào thu quan và hn ngch nông sn xut khu s đc thay th
dn bng các tiêu chun cht lng, an toàn thc phm và kim dch thc vt đc
y ban Codex xây dng.
gii quyt các vn đ trên, nông sn Vit Nam nói chung và trái cây nói
riêng phi đc sn xut t mt nn nông nghip sch, an toàn, cht lng và bn
vng. Vì vy mà ngày nay GAP - thc hành nông nghip tt là chng trình kim
tra an toàn thc phm xuyên sut t khâu chun b nông tri, canh tác đn khâu thu
hoch và sau thu hoch, tn tr và các yu t liên quan đc nhc đn nh mt gii
pháp lâu dài và bn vng đ nâng cao giá tr nông sn Vit Nam trên th trng
trong nc và toàn cu.
T nm 2007, tnh Tin Giang đã trin khai xây dng nhiu chng trình
chng nhn sn phm theo tiêu chun GAP và đn nay đã đt đc giy chng nhn
vi nhiu thng hiu ni ting nh: Vú sa Lò Rèn Vnh Kim, Khóm Tân Lp,
Chôm chôm Tân Phong, Nhãn Phú Quý. Vic áp dng tiêu chun GAP đ sn xut
ra sn phm “sch” giúp trái cây Tin Giang vn ra th trng th gii nhiu hn,
2
giá tr đc nâng lên cao, khi đó ngi nông dân d bán sn phm hn, giá c cnh
tranh và điu quan trng là khi sn xut “sch” thì môi trng nc, đt, không khí
và sc khe ngi nông dân không b gây hi bi thuc hóa hc.
Song, trên thc t, quá trình xây dng, áp dng, duy trì và nhân rng các mô
hình theo tiêu chun GAP cho trái cây Tin Giang không h d dàng, gp rt nhiu
khó khn, tr ngi, b nh hng bi nhiu yu t ni ti và yu t bên ngoài mà
nhiu mô hình kéo dài nhiu nm mi đc chng nhn hoc vn cha đc chng
nhn, nhng mô hình đã chng nhn thì khó duy trì theo các yêu cu ca tiêu chun
và đang trong giai đon có kh nng b đ v toàn b h thng, các mô hình chun
b áp dng tiêu chun theo k hoch thì ngi nông dân e ngi, không mun làm
theo vì cha thy đc hiu qu ca các đn v đã chng nhn trc. Vì vy đ các
đn v sn xut nông sn nói chung và trái cây nói riêng đã, đang và s áp dng tiêu
chun GAP có th thc hin tt hn, tip tc đc duy trì và m rng trong thi
gian ti, cn có mt nghiên cu tng quát v thc trng qun lý cht lng trái cây
theo tiêu chun GAP, phân tích nguyên nhân và các yu t nh hng đn h thng
qun lý cht lng, t đó đ xut các gii pháp đ hoàn thin mô hình.
ó cng là lý do tôi chn đ tài “Gii pháp hoàn thin h thng qun lý cht
lng trái cây theo tiêu chun GAP trên đa bàn tnh Tin Giang” làm lun vn thc
s kinh t.
2. Mc tiêu ca đ tài
Tìm hiu thc trng xây dng và áp dng theo tiêu chun GAP ca các hp
tác xã, t hp tác và nông dân sn xut trái cây trên đa bàn tnh Tin Giang.
Phân tích các yu t nh hng đn các hp tác xã, t hp tác và nông dân
làm hn ch trong vic trin khai, duy trì và nhân rng h thng qun lý cht lng
trái cây theo tiêu chun GAP trên đa bàn tnh.
xut các gii pháp nhm ci tin hot đng các hp tác xã, t hp tác và
nông dân trong vic áp dng tiêu chun GAP đ hoàn thin h thng qun lý cht
lng trái cây trên đa bàn tnh Tin Giang.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3
i tng nghiên cu: h thng qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun
GAP trên đa bàn tnh Tin Giang và các thành viên trong h thng nh: hp tác xã,
t hp tác và nông dân.
Phm vi nghiên cu: gii hn trên đa bàn tnh Tin Giang, đi vi các loi
trái cây ch lc và mt s cây có qui mô sn xut ln nh: Vú Sa, Thanh Long,
Xoài cát Hòa Lc, Khóm, Nhãn, Bi Long C Cò, Chôm Chôm, Sri, phân tích
đánh giá các đn v sn xut theo tiêu chun GAP giai đon 2006-2011.
4. Phng pháp nghiên cu
Thu thp s liu th cp: tng hp thông tin, d liu t các báo cáo, thu thp
tài liu v các mô hình đã đc chng nhn hoc đang chun b chng nhn ti Tin
Giang qua các đn v t vn nh: Vin Nghiên cu cây n qu Min Nam, Trung
Tâm K Thut và Công Ngh Sinh Hc. Ngoài ra, lun vn còn s dng d liu t
các ngun khác nh sách báo, mng internet, các hi tho v sn xut GAP ti các
tnh ng Bng Sông Cu Long, các ch trng chính sách ca nhà nc ban hành
nhm xây dng và h tr mô hình theo tiêu chun GAP.
Thu thp s liu s cp: xây dng bng câu hi và phng vn trc tip 120 h
nông dân sn xut theo tiêu chun GAP, ban lãnh đo hp tác xã, t hp tác tham
gia mô hình GAP, phng vn 04 chuyên gia là ch nhim ca các chng trình xây
dng mô hình sn xut trái cây theo hng an toàn, cht lng, kho sát trc tip
các mô hình sn xut trái cây theo tiêu chun GAP.
5. B cc ca đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho và phn ph lc,
ni dung lun vn có kt cu gm 3 chng:
Chng 1: H thng qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP
Chng 2: Thc trng qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP trên
đa bàn tnh Tin Giang.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin h thng qun lý cht lng trái cây tnh Tin
Giang theo tiêu chun GAP.
4
CHNG 1
H THNG QUN LÝ CHT LNG TRÁI CÂY
THEO TIÊU CHUN GAP
1.1 Cht lng sn phm và h thng qun lý cht lng sn phm
1.1.1 Khái nim v cht lng, qun lý cht lng và h thng qun lý cht
lng
Trong quá trình hi nhp kinh t khu vc và th gii, cht lng đang tr
thành vn đ cnh tranh quan trng trong mi lnh vc, ngành ngh, mi t chc sn
xut. Cht lng không phi t nhiên mà có mà là kt qu ca chui hot đng liên
quan đn quá trình hình thành sn phm. Mun có cht lng sn phm thì phi
qun lý và làm ch quá trình, vic nhn thc mt cách đúng đn v khái nim liên
quan đn cht lng và qun lý cht lng là quan trng, trên c s đó tìm kim các
gii pháp đng b đ qun lý và nâng cao cht lng sn phm. Di đây là mt s
khái nim v cht lng, qun lý cht lng và h thng qun lý cht lng [1].
Khái nim v cht lng: theo t chc quc t v tiêu chun hoá (ISO) đã
nêu ra khái nim v cht lng ‘‘Mc đ ca mt tp hp các đc tính vn có đáp
ng các yêu cu’’. Trong đó yêu cu là nhu cu hay mong đi đã đc công b,
ngm hiu chung hay bt buc và đc tính cht lng là đc tính vn có ca mt sn
phm, quá trình hay h thng có liên quan đn mt yêu cu. Theo W.E. Deming:
‘‘Cht lng là mc đ d đoán trc v tính đng đu và có th tin cy đc, ti
mc chi phí thp và đc th trng chp nhn’’. Theo J.M. Juran: ‘‘Cht lng là
s phù hp vi mc đích hoc s s dng’’, khác vi đnh ngha thng dùng là
‘‘phù hp vi qui cách đ ra’’ [1].
Khái nim v qun lý cht lng: theo tiêu chun TCVN ISO 9000:2007:
‘‘Qun lý cht lng là các hot đng có phi hp đ đnh hng và kim soát mt
t chc v mt cht lng’’ [1].
Theo Kaoru Ishikawa - Nht: ‘‘Qun lý cht lng là h thng các bin pháp
to điu kin sn xut kinh t nht nhng sn phm hoc nhng dch v có cht
lng tha mãn yêu cu ca ngi tiêu dùng’’ [1].
5
Khái nim v h thng qun lý cht lng: theo tiêu chun TCVN ISO
9000 : 2007 : ‘‘H thng qun lý cht lng là mt h thng qun lý đ đnh hng
và kim soát mt t chc v cht lng’’, trong đó thut ng h thng qun lý là
mt h thng đ thit lp chính sách và mc tiêu và đ đt đc mc tiêu đó [1].
Theo nguyên tc qun lý cht lng, toàn b hot đng ca t chc đc thc
hin thông qua quá trình, trong đó quá trình là tp hp các ngun lc và hot đng
có liên quan vi nhau đ bin đi đu vào thành đu ra. Trong mi quan h gia
ngi cung ng, t chc và khách hàng hình thành mt chui quan h vi các dòng
thông tin phn hi. Nh vy mt h thng có 4 thành phn c bn: đu vào, đu ra,
quá trình bin đi và thông tin phn hi. Tùy vào loi sn phm và tiêu chun cht
lng cn hng ti mà có s khác nhau ca các thành phn c bn đó, tuy nhiên
dù h thng qun lý theo tiêu chun nào thì cng đm bo các hot đng: hoch
đnh cht lng, kim soát cht lng, đm bo cht lng và ci tin cht lng.
1.1.2 Qun lý cht lng trái cây (qu)
Trái cây đc phân loi vào nhóm sn phm tiêu dùng, là ngun thc phm,
nhu yu phm hàng ngày, khách hàng ca nó là mi cá nhân. Vy sn phm trái cây
nh th nào là đt cht lng, nhng đc tính cht lng ca sn phm trái cây là
gì ? các yêu cu v cht lng sn phm trái cây nh th nào ?
Trong S tay sn xut trái cây theo tiêu chun GAP có nêu:
Cht lng là s kt hp đc tính ca mt sn phm rt cn thit đ đáp ng
k vng và nhu cu ca khách hàng v ngoi hình, cht lng khi n, kích thc,
thi gian đ sau khi thu hoch, h hng ca cht lng bên trong, đóng gói, đ tin
cy, đ biên dng, nc xut x nhãn mác [14].
c tính cht lng bên ngoài ca sn phm trái cây bao gm: màu sc, vt
h/hng, vt bnh, kích thc, hình dáng. c tính cht lng bên trong là nhng
đc tính chúng ta không th nhìn thy và cn phi ct hoc b m qu rau đ đánh
giá, bao gm: màu ca sn phm ti, nhn, cng, mùi, v. Mt s đc tính khác
liên quan ti sn phm trái cây nh: mc đ an toàn ca sn phm, mc đ tin
dng, thi gian gi đc đ ti sau khi thu hoch, giá tr dinh dng. Vn đ khác
6
có liên quan v mt xã hi và đo đc nh: qun lý môi trng, phúc li ca nông
dân, sn xut sch, thc tin canh tác bn vng, các yu t bin đi di truyn [14].
Qun lý cht lng đó là c mt quá trình liên tc đt k hoch, đào to,
kim tra, giám sát và ci thin mi hot đng ca tt c mi ngi liên quan. Qun
lý cht lng là tim nng đ mang li li ích cho kinh doanh qu an toàn và cht
lng vi thông tin minh chng rõ ràng đc ghi chép trong quá trình sn xut
khin cho ngi bán l có đ tin cy đi vi hàng hóa [14].
Các nguyên tc qun lý cht lng qu: ngi tiêu dùng quyt đnh cht
lng không phi ngi trng t quyt đnh; qun lý cht lng phi đc đt k
hoch, t chc thc hin và qun lý, không phi t nhiên cht lng tt và an toàn
trái cây là có ngay đc; mi vn đ tr ngi đi vi cht lng đc xác đnh rõ
các mc sn xut quan trng không phi cui chui sn xut; mi thành viên tham
gia trong chui sn xut và cung ng trái cây ti đu có trách nhim phn mình đi
vi cht lng sn phm [14].
1.2 Tng quan v tiêu chun GAP
1.2.1 Khái nim tiêu chun GAP
GAP-Thc hành nông nghip tt đc đnh ngha là nhng nguyên tc đc
thit lp nhm đm bo mt môi trng sn xut an toàn, sch s, thc phm phi
đm bo không cha các tác nhân gây bnh nh cht đc sinh hc (vi khun, nm,
virus, ký sinh trùng) và hóa cht (d lng thuc bo v thc vt, kim loi nng,
hàm lng nitrat), đng thi sn phm phi đm bo an toàn t ngoài đng đn khi
s dng. GAP bao gm vic sn xut theo hng la chn đa đim, vic s dng
đt đai, phân bón, nc, phòng tr sâu bnh hi, thu hái, đóng gói, tn tr, v sinh
đng rung và vn chuyn sn phm, v.v. nhm phát trin nn nông nghip bn
vng vi mc đích đm bo: an toàn cho ngi tiêu dùng, an toàn cho ngi sn
xut, bo v môi trng, truy nguyên đc ngun gc sn phm [14].
1.2.2. Lch s ra đi và s phát trin ca tiêu chun GAP ti các nc trên th
gii và Vit Nam
- Lch s ra đi ca tiêu chun GAP
7
Thc hành nông nghip tt xut hin đu tiên Châu Âu vào nm 1997 vi
tên gi là EUREPGAP do các nhà buôn bán l Châu Âu thành lp đ áp dng cho
nhóm cây rau-qu, tht, cá, trng, sa. Hoàn cnh lúc đó là c mun ca ngi tiêu
th trc s kin lo s v an toàn thc phm vi s c Bò iên, thuc tr sâu và k
c thc phm bin đi gen, gii tiêu th trên th gii mun bit rõ cách thc mà
thc phm đc sn xut và h mun phi đm bo an toàn và bn vng. Ngày 7
tháng 9 nm 2007 EurepGAP đã đc đi tên thành GlobalGAP, đc áp dng
trên toàn cu, không ch gói gn khu vc Châu Âu. ây là tiêu chun thc hành
nông nghip tt có th áp dng cho mi ni, mi nc. T chc phi li nhun
FoodPLus là đi din pháp nhân cho Ban Hành Chính GlobalGAP [14].
- S phát trin ca tiêu chun GAP
Châu Á, nhiu nc đã xây dng và áp dng tiêu chun GAP quc gia nh:
Trung Quc, Nht Bn, Hàn Quc, ài Loan, Thái Lan, Malaysia, Indonesia,
Philippin, Brunay, Singapore. Trong khu vc ông Nam Á, ASEANGAP đã đc
xây dng t nm 2006 và đc coi là nn tng đ các nc trong khu vc xây dng
GAP cho quc gia [4].
Châu M: Chile, Mexico, Urgugoay và Canada là nhng nc đang áp dng
tiêu chun GAP quc gia [4].
Châu Úc: bên cnh áp dng GAP, Australia đã xây dng và áp dng
Freshcare và New Zealand [4].
Sau khi chuyn đi tiêu chun EUREPGAP thành tiêu chun GlobalGAP vào
ngày 7/9/2007, GlobalGAP ngày càng phát trin và các nhóm đi tác trong chui
cung ng sn phm s dng giy chng nhn không ngng gia tng. Ngày càng có
nhiu nông tri trên th gii áp dng tiêu chun GlobalGAP và đc cp giy chng
nhn. Tính đn nm 2010, trên th gii đã có 108 quc gia có sn phm trng trt,
chn nuôi, thy sn đc cp giy chng nhn GlobalGAP và 102.300 nông tri
nhn đc giy chng nhn. Lnh vc đc chng nhn nhiu nht là rau qu,
nhng đang có tim nng phát trin cho thy sn và chn nuôi. S lng nông tri
đc cp giy chng nhn GlobalGAP đc minh ha qua biu đ 1.1 [7].
8
S lung trang tri áp dng GAP
18000
35000
57000
81000
94000
95500
102300
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Nm
Trang tr
i
Trang tri
Biu đ 1.1: S lng trang tri áp dng GAP trên th gii
Ngun: Tp san khoa hc công ngh - S Khoa hc công ngh s 4-2011 [7]
Vit Nam, ngày 28/01/2008, B Nông nghip và Phát trin nông thôn đã
cho ra đi tiêu chun riêng ca Vit Nam gi tt là VietGAP. VietGAP đc xây
dng trên c s tha k các tiêu chun GAP đã ra đi trc đó nh AseanGAP,
GlobalGAP, Freshcare, mt khác có tính đn tình hình thc t Vit Nam. Sn xut
theo VietGAP nhm to điu kin thun li cho rau, qu Vit Nam tham gia th
trng khu vc ASEAN và th gii, hng ti sn xut nông nghip bn vng.
VietGAP đnh ngha là nhng nguyên tc, trình t, th tc hng dn t chc, cá
nhân sn xut, thu hoch, s ch bo đm an toàn, nâng cao cht lng sn phm,
đm bo phúc li, sc khe ngi sn xut và ngi tiêu dùng, bo v môi trng
và truy nguyên ngun gc sn phm [15].
1.2.3 Cu trúc ca tiêu chun GlobalGAP và VietGAP
- Cu trúc tiêu chun GlobalGAP
Tiêu chun GlobalGAP đc áp dng trên nhiu lnh vc vi các loi sn
phm khác nhau, chia thành các phm vi và tiu phm vi, th hin qua bng 1.1
9
Bng 1.1: Cu trúc tiêu chun GlobalGAP
Tiêu chun nguyên vt liu dùng cho vic nhân ging
Rau qu
FV Fruit and vegetables
Cây trng tng hp
CC Combinable crops
Cà phê
CO Coffee (Green)
Trà
TE Tea
CB- Cropsbase
Trng trt (phm vi)
Hoa và cây cnh
FO Flowers and ornametals
Bò và cu Bò sa
CB Cattle & Sheep DY Dairy
Heo
PG Pigs
LB
Livestock base
Chn nuôi
Dê
PY Poultry
Nhóm cá hi
Tôm
Cá tra/Basa
AB (2007)
Aquaculture Base
Nuôi trng thu sn
Cá rô phi
Tt c trang tri
(All Farms Base)
Tiêu chun sn xut thc n tng hp
Ngun: S tay khoa hc qui trình t chc sn xut vú sa theo tiêu chun
GlobalGAP và www.globalgap.org/cms/front_content.php?idcat=202
[8]& [16]
+ Các phm vi nh: c s toàn b trang tri, c s cây trng, c s chn nuôi,
c s thu sn.
+ Các tiu phm vi: rau qu, cây trng chung, cà phê, trà, hoa, bò và cu, heo,
tôm, cá.
Tuy nhiên trong khuôn kh lun vn, tác gi ch đ cp các yêu cu và chun
mc tuân th ca tiu phm vi rau qu. Mt nông h trng cây n trái phi áp dng
và đc đánh giá theo các đim kim soát và các chun mc tuân th dành cho c
s toàn b trang tri, c s trng cây, trái cây và rau.
- Cu trúc tiêu chun VietGAP
VietGAP đc xây dng, áp dng chng nhn cho rau, qu, chè, lúa, cá tra,
tôm sú và tôm th chân trng, đc ban hành ti các quyt đnh: Quyt đnh
379/Q-BNN-KHCN ngày 28/01/2008 ban hành quy trình thc hành sn xut nông
10
nghip tt cho rau, qu ti an toàn, Quyt đnh 1121/Q-BNN-KHCN ngày
14/04/2008 ban hành quy trình thc hành sn xut nông nghip tt cho chè búp ti
an toàn và d tho ln 2 quy trình thc hành sn xut nông nghip tt cho lúa ti
Vit Nam, Quyt đnh 1503/ Q –BNN- TCTS, 1617/Q- BNN-TCTS ca B NN-
PTNT hng dn áp dng VietGAP cho nuôi tôm nc l và cá tra [15].
Vì vy làm ra sn phm GAP đ cp trong lun vn - đc đnh ngha đây là
sn phm đc đánh giá và cp chng nhn GlobalGAP hoc VietGAP.
1.2.4 Các đim kim soát và các chun mc tuân th đm bo trang tri tích
hp theo tiêu chun GlobalGAP và VietGAP
* Các đim kim soát và chun mc tuân th theo tiêu chun GlobalGAP và
VietGAP dành cho rau qu có th tóm lc nh sau [13]:
- Tiêu chun GlobalGAP: phiên bn các đim kim soát và các chun mc
tuân th ca tiêu chun GlobalGAP đc s dng ti các nông h trng cây n trái
bao gm 236 đim, trong đó: 45 đim dành cho c s toàn b trang tri (ký hiu là
AF, vit tt ca All Farm), 120 đim dành cho c s trng cây (ký hiu là CB, vit
tt ca Crop Base), 71 đim dành cho trái cây và rau (ký hiu là FV, vit tt là Fruit
and Vegetables). Tt c 236 đim kim soát và các chun mc tuân th này đc
phân loi thành 73 đim chính yu, 126 đim th yu và 37 đim khuyn cáo.
+ Yêu cu đi vi toàn b trng tri (ký hiu: AF): gm 07 yêu cu, t AF.1
đn AF.7, đc thc hin qua 45 đim kim soát, trong đó có 12 đim chính yu, 22
th yu, 11 đim đ ngh, bao gm các ni dung: lu tr h s và đánh giá ni b/
thanh tra ni b, lch s vùng đt và qun lý vùng đt, sc kho ngi lao đng, an
toàn và tr cp xã hi, qun lý cht thi và ô nhim, tái sn xut và tái s dng, vn
đ môi trng và s bo tn, khiu ni, truy nguyên ngun gc.
+ Yêu cu đi vi c s cây trng (ký hiu: CB): gm 08 yêu cu, t CB.1 đn
CB.8, đc thc hin qua 120 đim kim soát, trong đó có 27 đim chính yu, 76
đim th yu, 17 đim đ ngh, bao gm các ni dung: truy vt, vt liu nhân ging,
lch s vùng đt và qun lý vùng đt, qun lý đt canh tác, s dng phân bón, ti
nc và bón phân, qun lý dch hi tng hp, thuc bo v thc vt.
11
+ Yêu cu đi vi trái cây (ký hiu FV): gm 04 yêu cu, t FV.1 đn FV.4,
đc thc hin qua 71 đim kim soát, trong đó có: 9 đim đ ngh, 34 đim chính
yu, 28 đim th yu, bao gm các ni dung: vt liu nhân ging, qun lý đt và các
cht nn, ti nc, bón phân, thu hoch.
Hin ti, các mô hình áp dng tiêu chun GlobalGAP trên đa bàn tnh Tin
Giang đc thc hin di hình thc nhóm nông h, không phi mt nông h, vì
vy cn phi áp dng các đim kim soát h thng qun lý cht lng ca nhóm
nông h, ký hiu QM, bao gm 15 yêu cu, t QM.1 đn QM.15, gm các ni dung
sau: nhóm sn xut là gì, hành chính và cu trúc, qun lý và t chc, nng lc và
đào to, s tay cht lng, kim soát tài liu, h s, x lý khiu ni, đánh giá và
thanh tra ni b, truy vt và tách bit sn phm, hình thc pht, thu hi sn phm,
nhà thu ph, thanh tra ni b, đánh giá ni b.
- Tiêu chun VietGAP: các quy đnh tiêu chun VietGAP đn gin hn
GlobalGAP, các yêu cu đc áp dng đi vi nông h sn xut gm 12 ni dung,
cha 71 đim kim soát, trong đó gm 42 đim chính yu, 25 đim th yu, 4 đim
khuyn cáo. Các ni dung nh: đánh giá và la chn vùng sn xut, ging và gc
ghép, qun lý đt và giá th, phân bón và cht ph gia, nc ti, s dng hoá cht,
thuc bo v thc vt, thu hoch và x lý sau thu hoch, qun lý và x lý cht thi,
ngi lao đng, ghi chép, lu tr h s, truy nguyên ngun gc và thu hi sn
phm, kim tra ni b, khiu ni và gii quyt khiu ni. Tiêu chun VietGAP cng
áp dng các yêu cu quy đnh đ qun lý h thng nhóm sn xut (QSM), gm 15
yêu cu nh GlobalGAP, tuy nhiên mc đ yêu cu đn gin, gn nh hn
GlobalGAP [15].
* Tóm lc ni dung các yêu cu ca tiêu chun GAP:
1. Truy vt: có h thng nhn din và truy vt bng vn bn cho phép nhng
sn phm đã đng ký GAP có kh nng truy ngc đn nông h đã đng ký và truy
xuôi ti khách hàng trc tip. Thông tin thu hoch phi kt ni tng lô vi các h s
sn xut hoc vi nông h ca các nhà sn xut. Vì vy mà quá trình thu hoch, vn
chuyn, phân loi, đóng gói phi tuân th th tc truy vt và tách bit sn phm.
12
2. Lu tr h s và kim tra ni b: nhà sn xut phi cp nht h s ghi chép
và lu tr ti thiu là 2 nm k t ln kim tra đu tiên, các h s lu tr gm: tài
liu tp hun, giy chng nhn tp hun, s đ nông h, s nht ký vn bao gm:
nht ký sn xut, nht ký mua và s dng phân bón, nht ký thu hoch và chu trách
nhim cam kt thc hin hàng nm ti thiu là mt ln thanh tra ni b hoc t
kim tra trong nhóm sn xut.
3. Ging: ch nông h phi chn mua cây ging nhng c s sn xut ln,
có uy tính và phi có giy chng nhn cht lng, ch nông h phi ghi chép li
thông tin liên quan đn cây ging và gc ghép.
4. Lch s nông tri, qun lý nông tri: các quy trình k thut và các quy đnh
ti nông h đc xây dng kèm theo các loi biu mu, mi nông h cn đc nhn
din bng mt mã s, ch nông h phi b trí sp xp nông tri thành nhng khu
vc tách bit hp lý, khoa hc.
5. Qun lý đt và giá th: cn tin hành đánh giá ri ro đi vi vùng trng xét
trên khía cnh an toàn thc phm, sc khe công nhân, đm bo môi trng và sc
khe cho đng vt.
6. S dng phân bón: ch nông h phi thc hin vic bón phân theo đúng qui
trình canh tác IPM và ICM, có k thut viên chu trách nhim t vn v s lng và
loi phân bón cho các nông h sn xut. Ch nông h phi ghi chép các thông tin
liên quan đn vic mua và s dng phân bón, loi phân, theo biu mu qui đnh
trong nht lý sn xut, các yêu cu v máy bón phân và kho tn tr phân bón.
7. Ti tiêu và bón phân qua h thng ti tiêu: các yêu cu liên quan đn nhu
cu nc ti, phng pháp ti nc, kim tra cht lng ngun nc ti, đánh
giá các ri ro v ô nhim ngun nc.
8. Bo v thc vt: ch s dng thuc bo v thc vt cho phép s dng đc
ban hành hàng nm, ch nông h ghi chép li tt c quá trình s dng thuc theo
biu mu qui đnh trong nht ký sn xut, vic phun xt phi đm bo thi gian cách
ly trc khi thu hoch theo quy đnh. Ngoài ra, còn có các yêu cu v thit b s
dng, lng thuc còn d sau khi phun xt, phân tích d lng thuc, tn tr thuc,
qun lý thuc.
13
9. Thu hoch: phân tích nhng ri ro v v sinh đc thc hin cho quá trình
thu hoch và vn chuyn trong trang tri, ban hành các quy đnh, quy trình v v
sinh, yêu cu v vt cha và dng c dùng trong lúc thu hoch, xe chuyên ch, các
yêu cu ca nhà đóng gói sn phm.
10. Bo qun sn phm: hng dn ni quy nhà đóng gói, quy trình ra tay,
hng dn thc hin v sinh, trang b dng c áo b lu, gng tay, dng c bc tách,
đèn, kho cha bao bì, ging li, sn phm sau khi đóng gói đc tm gi trong
kho mát và kim soát nhit đ, đc ghi chép li theo các loi biu mu.
11. Qun lý rác thi, ô nhim, tái s dng: xác đnh cht thi và nhng cht
gây ô nhim, có k hoch x lý cht thi và ô nhim môi trng.
12. Sc khe, an toàn và an sinh ca công nhân: đánh giá các ri ro, thc hin
các chính sách liên quan đn sc khe, an toàn và v sinh cho ngi lao đng: đào
to, các th tc trong trng hp cp cu hoc tai nn, trang b t thuc y t.
13. Vn đ môi trng: nh hng ca vic sn xut đn môi trng, chính
sách bo v môi trng và bo tn thiên nhiên.
1.2.5 Li ích ca vic áp dng tiêu chun GAP
Mc đích ca sn xut theo tiêu chun GAP là làm tng s tin tng ca khách
hàng đi vi trái cây an toàn thông qua thc hành nông nghip tt ca ngi sn
xut. Trng tâm ca GAP là an toàn thc phm và truy xut ngun gc, bên cnh đó
cng đ cp đn các vn đ khác nh sc khe, phúc li cho ngi lao đng và bo
v môi trng. Các nhà buôn bán l trên th gii luôn yêu cu thc hin GAP nh
là mt tiêu chun ti thiu sn xut cho ngi nông dân. Vi chng nhn GAP có
th làm cho sn phm d dàng xâm nhp th trng, nâng cao v trí trên th trng.
Tính v mt lâu dài, chi phí sn xut có th gim xung phù hp vi vic liên tc
ci tin h thng sn xut ca các nông h.
1.3 S cn thit ca vic qun lý cht lng trái cây theo tiêu chun GAP
Theo báo cáo ca T chc Y t Th gii (WHO) cho thy hn 1/3 dân s các
nc phát trin b nh hng ca các bnh do thc phm gây ra mi nm. i vi
các nc đang phát trin, tình trng li càng trm trng hn, hàng nm gây t vong
hn 2,2 triu ngi, trong đó hu ht là tr em [3]. S mt an toàn thc phm rau