BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
HăHOÀNGăPHNGăTRANG
G
G
I
I
I
I
P
P
H
H
Á
Á
P
P
P
P
H
H
Á
Á
T
T
T
T
R
R
I
I
N
N
D
D
C
C
H
H
V
V
N
N
G
G
Â
Â
N
N
H
H
À
À
N
N
G
G
B
B
Á
Á
N
N
L
L
T
T
I
I
N
N
G
G
Â
Â
N
N
H
H
À
À
N
N
G
G
U
U
T
T
V
V
À
À
P
P
H
H
Á
Á
T
T
T
T
R
R
I
I
N
N
V
V
I
I
T
T
N
N
A
A
M
M
C
C
H
H
I
I
N
N
H
H
Á
Á
N
N
H
H
S
S
G
G
I
I
A
A
O
O
D
D
C
C
H
H
2
2
Chuyên ngành: Kinhătătài chính - Ngân hàng
Mãăs:ă60.31.12
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TS.ăNGUYNăNGăDN
TP. HăCHệăMINHă– NMă2011
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan : Lun vn “Gii pháp phát trin dch v ngân
hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vită Namă - Chi
nhánhăSăGiaoăDchă2” là công trình do chính tôi nghiên cu và thc
hin.
Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc. Các thông tin trong
lun vn đc ly t nhiu ngun và đc ghi chú chi tit v ngun ly
thông tin.
Tôi xin chân thành cám n các Thy Cô trng i hc Kinh t TPHCM đã
truyn đt cho tôi kin thc trong sut nhng nm hc trng.
Tôi xin chân thành cám n Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam Chi
nhánh S Giao Dch 2 đã to điu kin cho Tôi kho sát trong thi gian
làm Lun vn.
Tôi xin chân thành cm n PGS.TS NguynăngăDn đã tn tình hng
dn tôi hoàn thành tt lun vn này.
TP HCM, ngày tháng nm 2011
Tác gi lun vn
HăHoàngăPhngăTrang
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
DANHăMCăKụăHIU,ăCHăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Trang
PHNăMăU ………………………………………………………….
1
1. Lý do chn đ tài ………………………………………………………
1
2. Mc đích nghiên cu ……………………………………………………
2
3. i tng và phm vi nghiên cu ………………………………
2
4. Phng pháp nghiên cu ………………………………………………
3
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài ………………………………
3
6. Kt cu ca đ tài ………………………………………………………
3
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăVÀ
DCHăVăNGỂNăHÀNG BÁNăL
1.1.Gii thiu v Ngân hàng thng mi ……………………………………
1.1.1. Khái nim v Ngân hàng thng mi ………………………
4
4
1.1.2. Các hot đng c bn ca Ngân hàng thng mi ……………….
4
1.2. Dch v Ngân hàng thng mi và dch v ngân hàng bán l …………
6
1.2.1. Khái nim dch v Ngân hàng thng mi ……………………….
6
1.2.2. Dch v Ngân hàng bán l ca Ngân hàng thng mi …………
7
1.3. Phát trin dch v bán l ca Ngân hàng thng mi ………………
13
1.3.1. S cn thit phát trin dch v NHBL ………………………….
1.3.2. Các tiêu chí đánh giá sn phm dch v NHBL …………………
13
14
1.3.3. Vai trò ca dch v NHBL ti các NHTM ………………………
1.3.4. Các nhân t nh hng đn s phát trin DVNHBL ………………
1.3.5. Mt s kinh nghim v phát trin DVNHBL ………………………
16
18
23
Ktălunăchngă1 …………………………………………………………
26
CHNGă2:ă THCăTRNGăPHÁTăTRINăDCHăVă
NH BÁNăLăTIăNGÂN HÀNG UăT&PHÁTăTRINăVN
CHIăNHÁNHăSăGIAOăDCHă2
2.1. Gii thiu v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam và
Ngân hàng u t và Phát trin Chi nhánh S Giao dch 2 ………………
2.1.1. Gii thiu đôi nét v BIDV ……………………………………. 23
28
28
2.1.2. Gii thiu đôi nét v BIDV CN SGD2 …………………………
2.1.3. ánh giá tình hình hot đng kinh doanh ti chi nhánh SGD2
trong nhng nm qua ………………………………………………………
2.2. Thc trng phát trin dch v ngân hàng bán l ti BIDV Chi nhánh S
Giao Dch 2 ………………………………………………………………….
2.2.1. ánh giá các mt hot đng dch v NHBL ………………………
31
34
45
45
2.2.2. Kt qu đt đc ………………………………………………
2.2.3. Nhng tn ti, hn ch …………………………………………
2.2.4. Nguyên nhân ca nhng tn ti ………………………………….
Ktălunăchng 2 ………………………………………………………….
CHNGă3:ăăGIIăPHÁPăPHÁTăTRINăDCHăVăNGỂNăHÀNGă
BÁNăLăTIăNGỂNăHÀNGăUăTă& PHÁTăTRINăVITăNAMă
CHIăNHÁNHăSăGIAOăDCHă2ă
3.1. nh hng chung trong HKD ti BIDV CN S Giao dch 2 ………
60
63
67
72
73
3.1.1. Phng hng hot đng ………………………………………
73
3.1.2. Nhim v trng tâm …………………………………………………
74
3.2. Gii pháp phát trin dch v NHBL ti BIDV CN SGD 2 …………….
74
3.2.1. Nhóm gii pháp trc tip ……………………………………….
74
3.2.2. Nhóm gii pháp h tr …………………………………………
77
3.3. Kin ngh, đ xut …………………………………………………….
83
3.3.1. i vi Ngân hàng nhà nc Vit Nam ………………………
83
3.3.2. i vi Hi s chính ……………………………………………
85
Ktălunăchngă3 ………………………………………………………
88
Ktălunăchung …………………………………………………………….
89
Tàiăliuăthamăkho
Phălc
DANHăMCăCÁCăTăVITăTT
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
Agribank Ngân hàng Nông Nghip & Phát Trin Nông thôn VN
ATM Máy rút tin t đng (Automatic Teller machine)
BIDV Ngân hàng u T và Phát Trin Vit Nam.
CBCNV Cán b công nhân viên
CN SGD 2 Chi nhánh S Giao Dch 2.
CTC nh ch tài chính
VCNT n v chp nhn th
DVNHBL Dch v ngân hàng bán l
DVNHBB Dch v ngân hàng bán buôn
NHT&PTVN Ngân Hàng u T và Phát trin Vit Nam
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng Nhà nc
POS Máy chp nhn thanh toán th (Point of sale)
QHKHCN Quan h khách hàng cá nhân
SMS Dch v tin nhn ngn (short message services)
Sacombank Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
TPHCM Thành ph H Chí Minh
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thng
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
W.U Dch v chuyn tin nhanh (Western Union)
WTO T chc Thng mi Th gii
DANHăMCăBNG,ăBIU
Trang
Bng
Bng 1.1 Phân bit DVNHBL và DVNHBB
Bng 1.2 Kho sát phí giao dch Ngân hàng ti M ………………………
9
16
Bng 2.1 Tình hình d n ti BIDV CN SGD2 đn 31/12/2011 ……….
43
Bng 2.2 Tình hình thu DVR ti BIDV CN SGD2 đn 31/12/2011 …….
47
Bng 2.3 Thu nhp – Chi phí ca BIDV SGD2 t 2006 – 2011 ………
48
Bng 2.4 Ch tiêu HV dân c ti BIDV SGD2 t 2006 -2011 ……….
51
Bng 2.5 T trng HV dân c ti BIDV SGD2 so vi CN khác …….
52
Bng 2.6 Tình hình cho vay bán l ti BIDV SGD2 t 2006 - 2011 ……
Bng 2.7 S lng th ghi n phát hành ca BIDV SGD2 ……………….
Bng 2.8 S liu phí dch v và KH đng ký s dng BSMS …………….
Biu
57
58
64
Biu 2.1 Tình hình HV cui k ti BIDV CNSGD2 t 2006 – 2011 …
39
Biu 2.2 Th phn huy đng vn các CN BIDV trên đa bàn TPHCM
41
Biu 2.3 Tng d n BIDV CN SGD2 t 2006 – 2011
42
Biu 2.4 C cu thu dch v ròng ca BIDV CN SGD2 nm 2011 ………
47
Biu 2.5 Li nhun trc thu ca BIDV CN SGD2 t 2006 – 2011 …
49
Biu 2.6 S lng khàch hàng ca BIDV CN SGD2 t 2006 – 2011 ……
50
Biu 2.7 D n bán l ti BIDV CN SGD2 t 2006 – 2011 ……………
56
1
LIăMăU
1. Lý do chnăđ tài:
Vi xu hng toàn cu hóa và quc t hóa các hot đng kinh t, đ tn
ti và phát trin mt cách bn vng, các ngân hàng trên th gii đu hng ti
vic cng c và phát trin mt nn khách hàng vng chc, kt hp và s dng
mt cách hiu qu nht các kênh phân phi sn phm, dch v thông qua hot
đng ngân hàng bán l.
Lnh vc bán l đã và đang tr thành mt xu hng tt yu trong nn
kinh t th trng ti Vit Nam và ngày càng chim vai trò quan trng trong
hot đng kinh doanh ca mt ngân hàng. Hin nay hu ht các ngân hàng
thng mi Vit Nam đu đã nhn thc tm quan trng ca vic phát trin
hot đng ngân hàng bán l. Cùng vi quy lut chung ca các ngân hàng,
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam ngoài vic cung cp các sn phm
huy đng vn và hot đng tín dng, đã có nhng đnh hng chung trong l
trình phát trin là la chn dch v ngân hàng bán l là chin lc kinh doanh
lâu dài, t đó Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam đã có nhng chin
lc hoch đnh phát trin dch v ca mình. Tuy nhiên, vic m rng phát
trin các dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam cha chuyn bin mnh m, các dch v bán l ca Ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam rt ít đc khách hàng bit đn so vi nhng Ngân hàng
thng mi khác đang hot đng ti Vit Nam.
Chi nhánh S Giao dch 2 – Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
là mt chi nhánh ln trên đa bàn thành ph H Chí Minh, đây là mt trung
tâm tài chính ln nht nc và là khu vc có mng li ngân hàng bán l phát
trin mnh m nht trong sut thi gian qua. Do đó, s cnh tranh trong lnh
vc hot đng ngân hàng bán l gia các Ngân hàng thng mi trên đa bàn
2
thành ph H Chí Minh đã và đang din ra ngày càng khc lit hn. Là mt
th trng mi và đy tim nng nhng cng đi mt vi áp lc cnh tranh
gay gt, vic phát trin hot đng dch v ngân hàng bán l cn đc nhn
thc đy đ v tm quan trng, xác đnh c th mc tiêu, đnh hng phát
trin trong thi gian ti cng nh xác đnh rõ l trình thc hin vi mc đích
to dng v trí vng chc trên th trng, gi vng th phn ca Chi nhánh S
Giao dch 2 trên đa bàn thành ph H Chí Minh, góp phn hoàn thành chung
k hoch kinh doanh ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam. Vi lý
trên, tôi đã chn đ tài “Giiăphátăphátătrinădchăvăngânăhàngăbánălătiăă
Ngânăhàngăuăt vàăPhátătrin VităNam - ChiănhánhăSăGiaoăDchă2”
làm đ tài nghiên cu trong Lun vn vi hy vng góp mt phn nh trong
công tác hoch đnh chin lc kinh doanh ti chi nhánh mà tôi đang công
tác.
2. Mcăđíchănghiênăcu:
tài tp trung nghiên cu phân tích thc trng và đánh giá hot đng
dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam nói
chung và Chi nhánh S Giao Dch 2 nói riêng, t đó xây dng các gii pháp
phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam - Chi nhánh S Giao Dch 2.
3. iătngăvàăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu: Dch v ngân hàng bán l đang đc trin khai
ti NHT&PTVN - Chi nhánh S Giao Dch 2.
- Phm vi nghiên cu: Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam - Chi
nhánh S Giao Dch 2.
3
4. Phngăphápănghiênăcu:
Lun vn ch yu da vào phng pháp thng kê, phng pháp suy
lun, phng pháp phân tích, phán đoán và tng hp đ nghiên cu lun vn.
5.ăụănghaăkhoaăhcăvàăthcătinăcaăđătài:ă
- H thng hoá nhng vn đ mang tính lý lun v ngân hàng thng
mi, các dch v ngân hàng bán l.
- Phân tích thc trng trin khai và hot đng chin lc dch v ngân
hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh S
Giao Dch 2; phân tích môi trng kinh doanh ti Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam - Chi nhánh S Giao Dch 2, t đó xây dng các gii pháp
phát trin dch v ngân hàng bán l ti Chi nhánh.
6. Ktăcuăcaălunăvn:
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho…ni dung
ca Lun vn gm 3 chng:
- Chng 1: Tng quan v Ngân hàng thng mi và dch v ngân hàng
bán l ca Ngân hàng thng mi.
- Chng 2: Thc trng phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân
hàng u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh S Giao Dch 2.
- Chng 3: Gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh S Giao Dch 2.
4
CHNGă1:
TNGăQUANăVăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăVÀă
DCHăVăNGỂNăHÀNGăBÁNăL CAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1. GiiăthiuăNgânăhàngăthngămi
1.1.1. KháiănimăvăNgânăhàngăthngămi
Theo o lut ca Ngân hàng Cng hòa Pháp nm 1941 đã đnh ngha:
“Ngân hàng thng mi là nhng c s mà ngh nghip thng xuyên là
nhn tin bc ca công chúng di hình thc ký thác, hoc di các hình thc
khác và s dng ngun lc đó cho chính h trong các nghip v v chit
khu, tín dng và tài chính”.
Theo Pháp lnh Ngân h àng nm 1990 ca Vit Nam: “Ngân hàng
thng mi là mt t chc kinh doanh tin t mà nghip v thng xuyên và
ch yu là nhn tin gi ca khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng
s tin đó đ cho vay, chit khu và làm phng tin thanh toán”.
Theo lut các T chc tín dng nm 2010: “Ngân hàng thng mi là
loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các
hot đng kinh doanh khác theo quy đnh nhm mc tiêu li nhun”.
Nh vy, có th nói rng, ngân hàng thng mi là mt loi đnh ch
tài chính trung gian cc k quan trng trong nn kinh t th trng. Nh h
thng đnh ch tài chính trung gian này mà các ngun tin nhàn ri nm ri
rác trong xã hi s đc huy đng, tp trung li vi s lng đ ln đ cp tín
dng cho các t chc kinh t, cá nhân nhm mc đích phc v phát trin kinh
t xã hi.
1.1.2. Các hotăđngăcăbn caăNgânăhàngăthngămi
1.1.2.1. Hot đng huy đng vn
5
Ngoài ngun vn t có, hot đng huy đng vn là hot đng chính yu
và có ý ngha quan trng đi vi NHTM trong vic to lp ngun vn đ hot
đng kinh doanh. Trong hot đng này, NHTM đc s dng các công c và
bin pháp mà pháp lut cho phép đ huy đng các ngun vn nhàn ri trong
xã hi làm ngun vn tín dng cho vay, đáp ng nhu cu ca nn kinh t.
Hot đng huy đng vn ca NHTM bao gm:
- Hot đng mang tính cht thng xuyên
Tin gi thanh toán
Tin gi có k hn
Tin gi tit kim
Tin gi chuyên dùng
- Hot đng không mang tính cht thng xuyên
Phát hành k phiu
Phát hành trái phiu
- Các hình thc huy đng vn khác
1.1.2.2. Hot đng tín dng
Hot đng tín dng là hot đng cu thành nên tài sn có và có ý ngha
quan trng đi vi kh nng tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Ngân
hàng thng mi cp tín dng cho t chc và cá nhân di hình thc cho vay,
chit khu, tái chit khu, cm c giy t có giá, bo lãnh, cho thuê tài chính
và các hình thc khác theo quy đnh ca pháp lut. Hot đng tín dng ca
NHTM bao gm:
- Cho vay
- Chit khu, tái chit khu, cm c thng phiu và các giy t có giá
- Bo lãnh ngân hàng
- Cho thuê tài chính
6
1.1.2.3. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu
- Dch v cung ng các phng tin thanh toán
- Dch v thanh toán trong nc cho khách hàng
- Dch v thanh toán quc t và kinh doanh ngoi t, vàng bc, đá quý
- Thc hin dch v thu h, chi h các t chc và cá nhân
- Phát trin các dch v ngân hàng đin t
- Các dch v khác nh t vn tài chính, gi h tài sn, thanh toán séc
1.1.2.4. Các hot đng khác
- Góp vn đu t, mua c phn ca doanh nghip, t chc tín dng khác.
- Tham gia th trng tin t: Th trng đu giá tín phiu kho bc, th
trng ni t và ngoi t liên ngân hàng, th trng giy t có giá ngn hn
khác theo quy đnh ca Ngân hàng nhà nc.
- Hot đng u thác và đi lý liên quan đn hot đng ngân hàng, k c
vic qun lý tài sn, vn đu t ca các t chc, cá nhân theo hp đng.
- Hot đng kinh doanh bo him, chng khoán.
- Các hot đng khác nh bo qun tài sn quý him, giy t có giá, cho
thuê két, dch v cm đ và các dch v khác theo quy đnh ca Pháp lut.
1.2. Dchăvăngânăhàngăthngămiăvàădchăvăngânăhàngăbánăl
1.2.1. Kháiănimădchăvăngânăhàngăthngămi
Theo T chc Thng mi Th gii (WTO), dch v tài chính là bt k
dch v nào có tính cht tài chính đc cung cp bi nhà cung cp dch v tài
chính. Dch v tài chính bao gm mi dch v bo him và dch v liên quan
ti bo him, mi dch v ngân hàng và dch v tài chính khác (ngoi tr bo
him). Nh vy, dch v ngân hàng đc đt trong ni hàm ca dch v tài
chính.
7
Dch v ngân hàng, theo Hip đnh chung v thng mi dch v
(GATS) là: nhn tin gi, cho vay, cho thuê tài chính, chuyn tin và thanh
toán th, séc,…, bo lãnh và mua các công c th trng tài chính, phát hành
chng khoán, môi gii tin t, qun lý tài sn, dch v thanh toán và bù tr,
cung cp và chuyn giao thông tin tài chính, dch v t vn, trung gian và h
tr v tài chính.
Theo Lut các t chc tín dng do NHNN ban hành, dch v ngân hàng
cng không đc đnh ngha và gii thích mt cách c th. Ti khon 1 và
khon 7, điu 20 thì hat đng kinh doanh tin t và dch v ngân hàng bao
gm c 3 ni dung: nhn tin gi, cp tín dng và cung ng dch v thanh
toán nhng không phân bit c th lnh vc nào là kinh doanh tin t, lnh vc
nào là dch v ngân hàng.
Tóm li, Vit Nam hin vn cha có s thng nht v khái nim cng
nh danh mc các ch tiêu v dch v ngân hàng trong các vn bn lut. Tuy
nhiên, Hip đnh thng mi Vit Nam - Hoa K và Hip đnh khung
ASEAN v dch v (AFAS) đã đc xây dng trên các nguyên tc chun mc
ca WTO nên hu nh các ni dung và phng pháp phân loi dch v tài
chính (trong đó có dch v ngân hàng) tng t nh WTO. Kt hp vi thc
t cung cp các dch v ngân hàng ti các Ngân hàng thng mi Vit Nam,
tác gi thng nht cách hiu v dch v ngân hàng nh sau: Dch v ngân
hàng theo ngha rng là toàn b các hot đng tin t, tín dng, thanh toán,
ngoi hi…ca h thng ngân hàng nhm đáp ng nhu cu ca khách hàng
và vì mc tiêu li nhun.
1.2.2. DchăvăngânăhàngăbánălăcaăNgânăhàngăthngămi
1.2.2.1. Khái nim
8
Hin vn cha có mt khái nim c th, rõ ràng v dch v ngân hàng
bán l. Theo lut các t chc tín dng, “hot đng kinh doanh tin t và dch
v ngân hàng” bao hàm 3 ni dung: nhn tin gi, cp tín dng, cung ng
dch v thanh toán. Nh vy, dch v ngân hàng bán l là dch v ngân hàng
cung cp sn phm dch v ch yu cho đi tng khách hàng là cá nhân và
doanh nghip nh và va.
1.2.2.2. c đim ca dch v ngân hàng bán l
i tng phc v ca Ngân hàng bán l vô cùng ln: các cá nhân, h
gia đình và các DNNVV có s lng rt ln và đa dng v hình thc phc v.
S lng DVNHBL rt đa dng nhng giá tr ca tng khon giao dch
không cao.
DVNHBL phát trin ch yu da trên nn tng công ngh và ngun
nhân lc. S phát trin DVNHBL ph thuc rt nhiu vào trình đ phát trin
CNTT ca nn kinh t nói chung và mi ngân hàng nói riêng. Bên cnh đó, đ
đa dch v đn tng đi tng khách hàng, ngân hàng phi có mt đi ng
nhân viên ln và thông tho nghip v.
Dch v đn gin, d thc hin: Mc tiêu ca DVNHBL là các khách
hàng cá nhân, nên các dch v thng đn gin, tp trung vào dch v tin gi
và tài khon, tín dng, th, t vn đu t tài chính cá nhân.
Cnh tranh v các dch v rt quyt lit: Cnh tranh không ch dng li
giá dch v mà còn thi gian, tc đ đa dch v đó ra th trng sm hay
mun.
Chi phí hot đng trung bình cao: S lng khách hàng tuy nhiu
nhng phân tán rng khp. phc v khách hàng tt và có hiu qu, ngân
hàng thng phi m rng mng li, đu t giao dch trc tuyn nên chi phí
cao và tn kém.
9
Phng thc qun lý và các hình thc tip th đa dng, phc tp hn
dch v Ngân hàng bán buôn do mng li khách hàng tri rng, lng khách
hàng ln.
Trên c s đó, dch v Ngân hàng bán l có th đc phân bit vi dch
v Ngân hàng bán buôn theo các tiêu chí sau:
Bngă1.1:ăPhânăbităDVNHBLăviăDVNHBB
TT
Tiêu chí
Ngânăhàngăbánăl
Ngân hàng bán buôn
1
i tng khách hàng
Các cá nhân, DNNVV
Các CTC, các tp đoàn
kinh t, tng công ty
2
c tính dch v
Nhiu tin ích trong cùng
mt dch v
Mang tính cá bit hóa cho
tng nhu cu c th
3
Khi lng dch v
Khi lng cung cp cho
tng cá nhân, đn v nh
nhng s lng cá nhân,
đn v nhiu
S lng ít nhng khi
lng ln.
4
Phng thc giao dch
Ch yu thông qua các
giao dch đin t
Ch yu giao dch trc tip
5
Mc đ ri ro
Ri ro đc san s cho
nhiu khách hàng
Ri ro cao do quy mô ln
1.2.2.3. Các loi hình dch v ngân hàng bán l
- Huy đng vn dân c
Hot đng huy đng vn dân c bao gm các hình thc: tin gi thanh
toán, tin gi có k hn, phát hành trái phiu, k phiu, giy t có giá.
10
Trong các hình thc huy đng vn bán l thì tin gi tit kim ca cá
nhân là ngun vn chim t trng ln, góp phn quan trng to nên ngun
vn trung dài hn đ tài tr cho các hot đng tín dng ca ngân hàng.
Hat đông huy đng vn dân c có mt s đc đim là:
Kh nng huy đng vn tp trung ti mt s đa bàn và mt s khách
hàng, nht là nhng đô th phát trin v kinh t x hi, công nghip, dch v.
Giá vn không đng nht gia các đa bàn, thi đim do điu kin v
kinh t, x hi, mt bng lãi sut ti đa bàn hay nhu cu huy đng ca tng
ngân hàng.
Giá vn tng đi cao so vi các ngun huy đng khác nh t các t
chc kinh t, t t chc tín dng khác.
- Tín dng bán l
Dch v tín dng bán l bao gm: cho vay h gia đình; cho vay cá nhân
(cho vay du hc, cho vay mua nhà tr góp, cho vay mua ôtô, cho vay thông
qua th tín dng ) và cho vay các DNNVV (nh cho vay tng ln, cho vay
thu chi, cho vay theo hn mc).
Nhìn chung, t trng d n bán l trong tng d n ca các ngân hàng
ngày càng ln, góp phn làm tng doanh thu, li nhun cho các ngân hàng.
Tuy nhiên, các khon vay nh l, phân tán nên chi phí qun lý cao. Bên cnh
đó, khách hàng vay rt nhy cm vi lãi sut, thi hn và th tc nên các ngân
hàng d b tác đng bi yu t cnh tranh trên th trng và kh nng trc li
ca khách hàng.
- Dch v thanh toán
Thông qua vic m tài khon giao dch cho khách hàng, ngân hàng thay
mt khách hàng thc hin thanh toán tin mua hàng hóa, phát hành và bù tr
séc, y nhim thu, y nhim chi, thng phiu…
11
Vic cung cp các dch v thanh toán không dùng tin mt không ch
đem li cho khách hàng nhiu tin ích nh: tit kim chi phí, thi gian giao
dch, an toàn …mà còn làm tng thu nhp cho ngân hàng và mang li li ích
cho nn kinh t.
- Dch v th: Bao gm dch v phát hành th và dch v thanh toán th.
+ Th thanh toán bao gm hai loi là th ghi n và th tín dng.
Th ghi n kt ni trc tip ti tài khon thanh toán ca khách
hàng và tài khon ca khách hàng s b ghi n ngay khi khách hàng s dng
th đ thanh toán. Mng dch v phát hành th ghi n là mt kênh thu hút
ngun vn hiu qu vi chi phí vn thp.
Th tín dng không kt ni vi tài khon thanh toán ca khách
hàng. Ngân hàng cung cp cho ch th mt hn mc tín dng nht đnh đ
ch th thc hin chi tiêu. Hàng tháng ngân hàng s gi cho ch th mt bn
sao kê các khon mà ch th đã thc hin chi tiêu. Hn mc tín dng s đc
lp li mt cách tun hoàn khi ch th thanh toán đúng hn các khon chi tiêu
trong k. Th tín dng đc phát hành trên c s tài sn đm bo ca khách
hàng hoc trên c s tín chp, do quy đnh ca ngân hàng đi vi tng khách
hàng.
+ i vi hot đng ngân hàng hin đi, dch v thanh toán th đem li
mt ngun thu phí đáng k đi vi các ngân hàng. Ngun thu phí ch yu
gm có: phí thng niên, phí giao dch, phí chuyn đi ngoi t, phí thanh
toán sao kê, và phí giao dch thu t các đn v chp nhn th.
- Dch v ngân hàng đin t
+ Phone banking: ây là dch v cung cp thông tin ngân hàng qua
đin thoi hoàn toàn t đng. Do t đng nên các loi thông tin đc n đnh
trc, bao gm thông tin v t giá hi đoái, lãi sut, giá chng khoán, thông
12
tin cá nhân cho khách hàng nh s d tài khon, lit kê 5 giao dch cui cùng
trên tài khon, các thông báo mi nht… H thng cng t đng gi fax khi
khách hàng yêu cu cho các loi thông tin nói trên.
+ Internet banking: dch v này giúp khách hàng chuyn tin trên
mng thông qua các tài khon cng nh kim soát hot đng ca các tài
khon này. tham gia, khách hàng truy cp vào website ca ngân hàng và
thc hin giao dch tài chính, truy vn thông tin cn thit. Thông tin rt phong
phú, t chi tit giao dch ca khách hàng đn nhng thông tin khác v ngân
hàng. Khách hàng cng có th truy cp vào các website khác đ mua hàng và
thc hin thanh toán vi ngân hàng.
+ Mobile banking: là hình thc thanh toán trc tuyn qua mng đin
thoi di đng. Phng thc này đc ra đi nhm gii quyt nhu cu thanh
toán giao dch có giá tr nh hoc nhng dch v t đng không có ngi
phc v. tham gia, khách hàng phi đng ký đ tr thành thành viên chính
thc trong đó quan trng là cung cp nhng thông tin c bn nh: s đin
thoi di đng, s tài khon thanh toán. Sau đó, khách hàng đc nhà cung ng
dch v thông qua mng này cung cp mt mã s đnh danh (ID). Mã s này
không phi s đin thoi và nó s đc chuyn thành mã vch đ dán lên din
thoi di đng, giúp cho vic cung cp thông tin khách hàng khi thanh toán
nhanh chóng, chính xác và đn gin hn các thit b đu cui ca đim bán
hàng hay cung ng dch v. Cùng vi mã s đnh danh, khách hàng còn đc
cp mt mã s cá nhân (PIN) đ khách hàng xác nhn giao dch thanh toán
khi nhà cung cp dch v thanh toán yêu cu.
+ Call center: Do qun lý d liu tp trung nên khách hàng có tài
khon ti bt k chi nhánh nào vn gi v mt s đin thoi c đnh ca trung
tâm này đ đc cung cp mi thông tin chung và cá nhân. Khác vi phone
13
banking ch cung cp các loi thông tin đc lp trình sn, call center có th
cung cp thông tin hoc tr li các thc mc ca khách hàng.
- Các dch v khác
+ Các dch v dành cho cá nhân: các dch v đu t tài chính (nh qu
đu t, dch v gi góp tit kim hàng nm), các dch v môi gii bo him,
k hoch tài chính cá nhân - hu trí, dch v chi tr kiu hi, cho thuê két st,
gi h tài sn quý, giy t có giá…
+ Các dch v dành cho doanh nghip nh và va: dch v thanh toán,
kim đm tin mt, dch v bo him, dch v thanh toán.
1.3. Phát trin dch v ngân hàng bán l caăcácăNgânăhàngăThngă
mi:
1.3.1. S cn thit phát trin dch v ngân hàng bán l:
i vi khách hàng
- em đn s thun tin, an toàn, tit kim trong quá trình s dng.
- Giúp khách hàng tit kim do đu t vào ni có lãi sut hp lý, ít ri ro
nht vi chi phí và thi hn thp nht.
i vi ngân hàng
- M rng th trng, nâng cao nng lc cnh tranh.
- To ngun vn trung và dài hn ch đo cho ngân hàng, to ngun thu
n đnh và tng doanh s hot đng cho ngân hàng.
- Góp phn đa dng hoá hot đng ngân hàng, tn dng khai thác mi
tim nng ca ngân hàng và gim thiu ri ro cho ngân hàng.
i vi nn kinh t
- y nhanh quá trình luân chuyn tin t đ phát trin kinh t, ci thin
đi sng dân c, hn ch thanh toán tin mt, góp phn tit kim chi phí xã
hi qua vic tit kim thi gian và chi phí giao dch cho c ngân hàng và
14
khách hàng, ci thin môi trng tiêu dùng, xây dng nn vn minh thanh
toán.
1.3.2. Cácătiêuăchíăđánh giá sn phm dch v ngân hàng bán l:
1.3.2.1. Các ch tiêu đnh lng
Quy mô dch v: Quy mô dch v đc th hin thông qua s dch v mà
ngân hàng cung cp. Quy mô càng ln chng t s đa dng v chng loi
DVNH càng nhiu.
S lng khách hàng và th phn: Bt k mt dch v nào đu không
đc đánh giá là tt hay mt nhà cung cp dch v không đc đánh giá là
phát trin nu không đc mt lc lng đông đo khách hàng đón nhn và
s dng. Vic phát trin DVNHBL cng không nm ngoài quy lut chung đó.
Hin nay, khi đánh giá s phát trin DVNHBL, mt trong nhng tiêu chí quan
trng là th phn hay s lng khách hàng mà mi ngân hàng có đc trên đa
bàn.
- V s lng khách hàng: đó không ch là s đông khách hàng mà còn
th hin nhóm khách hàng mc tiêu mà ngân hàng đó xác đnh. Hi
Phòng, nu nh Agribank hng đn nhóm khách hàng là các h nông dân
khu vc ngoi thành còn Vietcombank li nhm đn khách hàng có thu nhp
cao, n đnh trong khu vc ni thành.
- V th phn: th phn th hin mc đ chim lnh th trng ca mt
ngân hàng trên mt khu vc, đa bàn nht đnh. Th phn nói rõ phn dch v
tiêu th ca riêng ngân hàng so vi tng khi lng dch v tiêu th trên th
trng.
Gim chi phí thc hin giao dch ca khách hàng: DVNHBL càng
phát trin thì mc phí giao dch ngày càng gim do mc đ canh tranh cng
nh trình đ công ngh ca các ngân hàng gia tng. Phí giao dch ngân hàng
đin t đc đánh giá là mc rt thp so vi giao dch truyn thng, đc bit
15
là giao dch qua internet, t đó góp phn làm tng thu nhp cho ngân hàng. S
liu v phí giao dch ngân hàng kho sát M đã chng minh điu đó:
Bng 1.2: Kho sát phí giao dch ngân hàng ti M
TT
Hìnhăthcăgiaoădch
Phíăbìnhăquână1ăgiaoădchă
(USD)
1
Giao dch trc tip ti quy
1,070
2
Giao dch qua đin thoi
0,540
3
Giao dch qua ATM
0,270
4
Giao dch qua internet
0,015
Ngun: www.lobs-ueh.net
Tng thu nhp cho ngân hàng: là kt qu tng hp ca s phát trin
các dch v c v s lng và cht lng. DVNHBL không th coi là phát
trin nu có không mang li li nhun thc t cho ngân hàng.
các nc phát trin, doanh thu t DVNHBL chim trên 50% tng
doanh thu ca ngân hàng nhng Vit Nam thì mi ch đt khong 12%.
Thu nhp t lnh vc bán l có th đc tính chung cho tt các dch v
hoc có th tính theo đu ngi, theo loi hình dch v đ phát ánh hiu qu
phát trin ca dch v đó.
1.3.2.2. Các ch tiêu đnh tính
Tng tin ích ca dch v: Thc t cho thy các DVNH mang tính đng
nht cao do đó vn đ quan trng là ngân hàng nào bit to ra s khác bit
trong tng dch v thì ngân hàng đó s có li th so sánh trong cnh tranh.
Không phi ngân hàng nào có đy đ các dch v thì mi đc xem là
mt ngân hàng hin đi. Vn đ là tùy theo đc đim hot đng ca tng ngân
16
hàng; tùy chin lc kinh doanh; tùy tng đi tng khách hàng, khách hàng
mc tiêu, khách hàng trin vng mà phát trin nhng dch v tng ng. Mt
tiêu chí đánh giá cht lng dch v mà có l khách hàng nào cng đ cp đn
là tin ích ca dch v.
Tin ích ca dch v là nhng giá tr dch v gia tng mà ngân hàng cung
cp cho khách hàng nh: thun tin, d dàng, đn gin và có nhiu chc nng.
Tin ích ca dch v còn phn ánh trình đ ng dng công ngh ca mi ngân
hàng. Do đó, tin ích ca dch v là tiêu chí quan trng đ khách hàng đánh
giá mc đ hin đi ca dch v và la chn s dng các DVNH.
Tính an toàn: Hot đng kinh doanh ca ngân hàng là hot đng cha
nhiu ri ro, do đó đ đánh giá s phát trin ca mng hot đng nào đó,
ngi ta luôn quan tâm ti tính an toàn. Tính an toàn trong vic cung cp
DVNHBL th hin an toàn ngân qu, an toàn tín dng, bo mt các thông
tin khách hàng, an toàn trong vic ng dng các công ngh hin đi.
1.3.3. Vai trò ca dch v ngân hàng bán l ti cácăNgânăhàngăthngămi
1.3.3.1. i vi khách hàng và nn kinh t
- Thông qua hot đng dch v ngân hàng bán l, tng quá trình chu
chuyn tin t trong nn kinh t, khai thác và s dng các ngun vn trong
nn kinh t thêm hiu qu, làm tng luân chuyn tin t trong không gian và
thi gian.
- Góp phn tích cc trong vic mang li li ích chung cho nn kinh t,
cho khách hàng và ngân hàng thông qua vic gim chi phí nh s tin ích và
chuyên môn hoá ca tng loi dch v: gim chi phí in n, kim đm, bo
qun, vn chuyn tin, cng nh tit kim nhân lc đ thc hin, gim chi phí
dch v, giúp khách hàng có nhiu c hi đ la chn sn phm dch v.
- To ngun thu ngoi t cho quc gia t các ngun kiu hi t nc
17
ngoài chuyn v.
- i vi khách hàng là doanh nghip va và nh: to điu kin cho quá
trình sn xut kinh doanh đc tin hành trôi chy, nhp nhàng, thúc đy đng
vn luân chuyn nhanh, góp phn đy nhanh tc đ sn xut, luân chuyn
hàng hoá.
- Vic phát trin các sn phm, dch v ngân hàng bán l trên nn tng
công ngh tiên tin, hin đi giúp ngi dân làm quen và không còn cm thy
xa l vi nhng khái nim ngân hàng t đng, ngân hàng không ngi, ngân
hàng o.
1.3.3.2. i vi ngân hàng
- em li cho ngân hàng khon thu nhp ln v phí dch v. Phát trin
dch v đa dng, nhiu tin ích theo hng ci tin phng thc thanh toán,
đn gin hoá th tc, m rng mng li hot đng. Bên cnh đó, ngân hàng
có th phát trin nhng dch v h tr nh dch v chi tr lng cho nhng
ngi có tài khon ti nhiu ngân hàng khác nhau, chuyn tin mt giao dch
tn tay ngi nhn…s thu hút ngày càng nhiu khách hàng đn vi ngân
hàng, t đó làm tng ngun thu dch v ca ngân hàng.
- Tn dng đc ngun vn trong thanh toán ca khách hàng đang lu
ký trên tài khon thanh toán, ký qu. Nhng tài khon này ngân hàng không
phi tr lãi hoc tr lãi thp làm cho chi phí đu vào ca ngun vn huy đng
gim xung to ra s chênh lch ln gia lãi sut bình quân cho vay và lãi
sut bình quân tin gi.
- Xây dng đc mng li khách hàng đa dng, rng khp làm nn tng
đ phát trin các dch v ngân hàng.
- Tng kh nng hot đng đáp ng các nhu cu khách hàng ca các
ngân hàng thng mi, t đó tng dn kh nng thích ng, cnh tranh ca các
18
ngân hàng thng mi góp phn làm vng mnh thêm nn tài chính nc nhà.
1.3.4. Cácănhânătănhăhngătiăsăphátătrinădchăvăngânăhàngăbánăl
1.3.4.1. Các nhân t ch quan
nh hng chin lc trong phát trin ca ngân hàng
Chin lc là tp hp các chui hot đng đc thit k nhm to ra li
th cnh tranh bn vng, nó không ch là mt k hoch, mt ý tng mà đó là
trit lý sng ca mt ngân hàng. Ngân hàng nào có mt đnh hng phát trin
đúng đn s to ra giá tr u vit cho khách hàng và mang li hiu qu kinh
doanh cao.
Kinh nghim hot đng
Kinh nghim là yu t đóng vai trò rt quan trng nh hng ti vic
trin khai DVNHBL. Trong đó bao hàm s am hiu v th trng, kinh
nghim trin khai các dch v và kinh nghim xây dng các kênh phân phi
ti khách hàng.
Nng lc tài chính
Nng lc tài chính là mt yu t nn tng quan trng trong hot đng
kinh doanh ca ngân hàng. Mt ngân hàng có tim lc tài chính vng mnh s
to tâm lý an tâm, an toàn khi đn giao dch. Tim lc tài chính cho phép
ngân hàng phát trin các th trng, dch v mi, thu hút đc ngun nhân lc
cht lng cao và đc bit có điu kin đu t vào c s h tng, Công ngh
thông tin là mt trong nhng tin đ quan trng trong vic phát trin các dch
v ngân hàng nói chung và DVNHBL nói riêng.
Mng li và kênh phân phi
i tng khách hàng ca các ngân hàng bán l là cá nhân, h gia đình
và các doanh nghip nh và va. tip xúc đc vi nhng khách hàng này
đòi hi phi có mng li chi nhánh rng khp nhm thu hút khách hàng. Do