Tải bản đầy đủ (.pdf) (121 trang)

Ứng dụng hiệp ước an toàn vốn BASEL trong quản trị rủi ro của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.05 MB, 121 trang )


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM




TRN VN THANH


NG DNG HIP C AN TOÀN VN BASEL
TRONG QUN TR RI RO CA CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. TRN HUY HOÀNG



TP. H Chí Minh - Nm 2011
- ii -

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Nhng thông tin và ni


dung nêu trong nêu trong đ tài đu da trên nghiên cu thc t và hoàn toàn đúng
vi ngun trích dn.

Tác gi đ tài: Trn Vn Thanh





















- iii -
MC LC
Trang
DANH MC CÁC CH VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG BIU viii

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH viii
PHN M U ix
CHNG I: TNG QUAN V HIP C BASEL VÀ QUN TR
RI RO NGÂN HÀNG 1
1.1. Tng quan v Hip c Basel 1
1.1.1. S hình thành và hot đng ca y ban Basel 1
1.1.2. Nhng đim c bn ca Hip c Basel I 3
1.1.2.1. Tiêu chun 1 3
1.1.2.2. Tiêu chun 2 3
1.1.2.3. Tiêu chun 3 4
1.1.2.4. Nhng thiu sót ca Basel I 4
1.1.3. B 25 nguyên tc c bn v giám sát ngân hàng 5
1.1.4. Nhng đim c bn ca Hip c Basel II 5

1.1.4.1. Tr ct 1: Yêu cu vn ti thiu 7
1.1.4.1.1 Phng pháp đo lng ri ro tín dng
8
 Phng pháp chun đánh giá ri ro tín dng 8
 Phng pháp da trên xp hng ni b đánh giá ri ro tín dng 9
1.1.4.1.2 Phng pháp đo lng ri ro hot đng
11
 Phng pháp ch s c bn (BIA) 11
 Phng pháp chun (TSA) 12
 Phng pháp đo lng nâng cao (AMA) 13
1.1.4.1.3 Phng pháp đo lng ri ro th trng
13
 Phng pháp chun 14
 Phng pháp mô hình ni b 15
1.1.4.2. Tr ct 2: Quá trình thanh tra giám sát 16
- iv -

1.1.4.3. Tr ct 3: Tính k lut ca th trng 17
1.1.5. Hip c Basel III 18
1.2. Tng quan v ri ro và qun tr ri ro trong hot đng ngân hàng 20
1.2.1. Khái nim ri ro trong hot đng ngân hàng 20
1.2.2. Qun tr ri ro trong hot đng ngân hàng 21
1.3. Vic ng dng Basel II ti các quc gia trên th gii 22
1.3.1. Kho sát vic ng dng Basel II ti các quc gia trên th gii 22
1.3.2. Vic ng dng Basel ti M 24
1.3.3. Vic ng dng Basel II ti mt s nc thuc khu vc Châu Á 25
1.3.4. Bài hc kinh nghim đi vi Vit Nam 25
1.4. S cn thit ng dng hip c Basel trong qun tr ri ro
đi vi NHTMVN 26
KT LUN CHNG I 29

CHNG II: THC TRNG NG DNG HIP C BASEL
TRONG QUN TR RI RO CA CÁC NHTM VIT NAM
30
2.1. Hot đng ca các NHTM Vit Nam 30
2.1.1. Quy mô vn điu l 31
2.1.2. Nng lc hot đng ca các NHTMVN 33
2.1.2.1 Hot đng huy đng vn 33
2.1.2.2 Hot đng tín dng 35
2.1.2.3 Cht lng tài sn có 38
2.1.2.4 Li nhun ngân hàng Vit Nam 38
2.1.2.5 Vn đ ri ro trong hot đng ca các NHTMVN 39
 Ri ro tín dng 39
 Ri ro hot đng 40
 Ri ro lãi sut 40
 Ri ro t giá 41
 Ri ro thanh khon 41

- v -
2.2. Vic áp dng Basel trong các NHTM Vit Nam 42
2.2.1. Quy đnh v t l an toàn vn ti thiu trong các NHTMVN 42
2.2.2 Xp hng tín dng ti Vit Nam 45
2.2.3. Quy đnh v phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng 48
2.2.4. Hot đng thanh tra, giám sát ti các NHTMVN 50
2.2.5. Nguyên tc th trng và minh bch thông tin  Vit Nam 51
2.3. Nhng nguyên nhân nh hng đn vic áp dng Hip c
Basel II trong các NHTMVN 54
2.3.1. Nguyên nhân t ni ti h thng ngân hàng và nn kinh t VN 54
2.3.1.1. Môi trng pháp lý 54
2.3.1.2. H thng NHVN cha đáp ng điu kin ca Basel II 55
2.3.1.3. iu kin h tr thông tin, cht lng thông tin và minh bch
th trng 56
2.3.1.4. Cha xây dng đc c s d liu 57
2.3.1.5. Thiu t chc XHTN chuyên nghip và nhn thc ca xã hi 58
2.3.1.6. Vn đ v thanh tra, giám sát ngân hàng 59
2.3.1.7. Thiu ngun nhân lc cht lng cao 62
2.3.2. Nhng nguyên nhân t ni dung ca Hip c Basel 63
2.3.2.1. Ni dung ca Basel quá phc tp 63
2.3.2.2. Yêu cu v vn ca Basel quá cao 65
2.3.2.3. Chi phí thc hin cao 66
KT LUN CHNG II 67

CHNG III: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU NG DNG HIP
C BASEL TRONG QUN TR RI RO TI CÁC NHTMVN 68
3.1. nh hng xây dng các tiêu chí và l trình đ áp dng Basel II 68
3.2.1. Mc tiêu và nguyên tc thc hin Basel 68
3.2.2. Phm vi thc hin 68
3.2.3. L trình ng dng Hip c Basel II 68

- vi -
3.3. Các gii pháp nâng cao kh nng ng dng Basel ti NHTMVN 72
3.3.1. Nhóm gii pháp phi hp 73
3.3.2. Nhóm gii pháp đi vi các NHTM 74
3.3.2.1. Nâng cp và hin đi hóa h tng CNTT 74
3.3.2.2. Nâng cao nng lc tài chính ca ngân hàng 75
3.3.2.3. Xây dng h thng BCTC theo chun mc quc t 76
3.3.2.4. Xây dng h thng c s d liu 77
3.3.2.5. Xây dng h thng xp hng tín dng ni b 77
3.3.2.6. Ci tin mô hình qun tr ri ro 78
3.3.2.7. M rng và đa dng hóa dch v ngân hàng 79
3.3.2.8. ào to ngun nhân lc cht lng cao 80
3.1.3. Nhóm gii pháp đi vi NHNN 81
3.3.3.1. Hoàn thin môi trng pháp lý 81
3.3.3.2. Ci cách c cu t chc Ngân hàng Nhà nc 82
3.3.3.3 Nâng cp h thng CNTT 83
3.3.3.4. Xây dng trung tâm d liu 83
3.3.3.5. Nâng cao cht lng thông tin và tính minh bch ca th trng 84
3.3.3.6. Ci cách công tác thanh tra, giám sát ngân hàng 85
3.3.3.7. ào to ngun nhân lc cht lng cao 87
3.3.4. Các kin ngh đi vi Chính ph 88
KT LUN CHNG III 90

PHN KT LUN 91
TÀI LIU THAM KHO 92
PH LC 94






- vii -
DANH MC CÁC CH VIT TT
AFAS : Hip đnh khung v thng mi dch v
BCBS : y ban Basel v Giám sát Ngân hàng
BCTC : Báo cáo tài chính
BIS : Ngân hàng Thanh toán Quc t
CMKT : Chun mc k toán
CNTT : Công ngh thông tin
DN : Doanh nghip
FSI : Vin n đnh tài chính
IMF : Qu tin t quc t
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHVN : Ngân hàng Vit Nam
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN : Ngân hàng thng mi nhà nc
OECD : T chc Hp tác và Phát trin Kinh t
TCTD : T chc tín dng
TMCP : Thng mi c phn
VCCI : Phòng Thng mi và Công nghip Vit Nam
XHTN : Xp hng tín nhim
XHTD : Xp hng tín dng
WTO : T chc Thng mi Th gii








- viii -
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: So sánh gia Hip c Basel I và Hip c Basel II
Bàng 1.2: Các giá tr ca nhân t beta
Bng 1.3: Kích c ca cu trúc vn - yêu cu vn và vn đm
Bng 1.4: Tng quan vic thc hin Basel II (Theo s khu vc pháp lý)
Bng 1.5: Tng quan vic thc hin Basel II – Mc thi hn
Bng 1.6: Tóm tt vic thc hin Basel II  mt s nc Châu Á
Bng 2.1: S lng ngân hàng trong h thng NHTM Vit Nam qua các nm
Bng 2.2: Vn điu l ca các ngân hàng thng mi Nhà nc

Bng 2.3: Quy mô vn điu l ca mt s NHTM ca mt s nc trong khu vc và
th t xp hng 1000 ngân hàng vn cp 1 ln nht th gii
Bng 2.4: T l n xu ca h thng NHVN giai đon 2003 - 2010
Bng 2.5: Li nhun ca mt s NHTM Vit Nam giai đon 2006 - 2010
Bng 2.6: T l n xu ca mt s NHTM Vit Nam giai đon 2006 - 2010
Bng 2.7: H s CAR ca mt s NHTM giai đon 2006 - 2010
Bng 2.8: Ch s CAR ca BIDV qua các nm 2006 – 2010
Bng 3.1: K hoch thc hin Basel đn nm 2019

Bng 3.2: L trình thc hin Basel II ca h thng NHVN



DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
Hình 2.1: Tng trng huy đng vn giai đon 2000 - 2010
Hình 2.2: Vn huy đng t nn kinh t t giai đon 2000 - 2010
Hình 2.3: Th phn huy đng vn t nn kinh t ca các NH nm 2009 và 2010
Hình 2.4: Tng trng tín dng giai đon 2000 – 2010

Hình 2.5: Tín dng đi vi nn kinh t giai đon 2000 - 2010
Hình 2.6: Th phn tín dng đi vi nn kinh t ca các NH nm 2009 và 2010


- ix -
PHN M U
i. LÝ DO NGHIÊN CU
Toàn cu hóa va to ra nhng c hi to ln, rng m, va n cha nhng nguy c,
thách thc rt khó lng đi vi mi nn kinh t khi tham gia vào sân chi chung
ca th gii. Vic hi nhp quc t nói chung và hi nhp trong lnh vc tài chính
ngân hàng nói riêng là mt trong nhng gii pháp quan trng đc các nc trên th
gii la chn nhm phát trin nn kinh t n đnh và bn vng.

Trong tin trình hi nhp kinh t quc t trong lnh vc tin t và hot đng ngân
hàng, mà đc bit là bt đu t 2011 đn 2020, Vit Nam phi thc hin nhng cam
kt còn li trong khuôn kh Hip đnh thng mi Vit – M, Hip đnh khung v
thng mi dch v (AFAS) ca ASEAN và các cam kt gia nhp T chc Thng
mi Th gii (WTO) v m ca dch v tài chính ngân hàng.
Vi tm nhìn chin lc cho khu vc ngân hàng Vit Nam đn nm 2020 là xây
dng mt h thng ngân hàng vng mnh, nng đng và mt c s h tng tài chính
h tr đ nng lc đáp ng các nhu cu v tài chính và dch v ngân hàng ngày
càng gia tng ca nn kinh t, hi nhp sâu hn vi khu vc và quc t, tin lên
ngang tm vi các quc gia dn đu nhóm nc có thu nhp trung bình trong khu
vc ASEAN. H thng ngân hàng Vit Nam đã có nhng ci cách đáng k theo
hng th trng m và m ca khu vc tài chính ngân hàng, đã có nhng bc
chuyn bin tích cc, nng đng hn, thích ng nhanh vi các tác đng t bên
ngoài… Tuy nhiên, bên cnh đó cng đt ra nhng thách thc không nh cho h
thng ngân hàng cn phi đc nhn din đy đ và có nhng gii pháp thích hp
đ h thng ngân hàng Vit Nam tip tc hi nhp sâu hn.
Hin nay, trên th gii, các nhà qun tr rt quan tâm đn Hip c quc t v an

toàn vn ti thiu, hay còn gi là Hip c Basel. H thng đo lng vn đu tiên
đc ban hành nm 1988 (Basel I), đn nay, không ch các nc thuc T chc
Hp tác và Phát trin Kinh t (OECD) và mt s th trng mi ni áp dng Hip
c Basel II nhm mc tiêu đm bo cho s an toàn và hiu qu ca h thng tài
chính mà c các nc ngoài OECD cng đc bit quan tâm và ng dng phiên bn
- x -
Basel II. Và phiên bn mi nht va ban hành nm 2010 (Basel III) d kin l trình
chuyn đi t nm 2013.
 Vit Nam hin nay cha có l trình áp dng Basel, mà c th là Basel II, bi h
tng tài chính và nng lc h thng NHTM cha đ điu kin đ áp dng. Tt c
mi ch dng li  vic đáp ng mt s tiêu chí đn gin ca Hip c Basel I và
tip cn dn Basel II ch cha nói đn Basel III.
Mc dù vic tip cn Basel II đòi hi k thut phc tp, trong khi h thng NHVN
mi đang  giai đon phát trin ban đu. Nhng vi nhng đng thái mnh t
NHNN cng nh các NHTM đang n lc đ dn tim cn vi các chun mc ca
Basel II và tm nhìn Basel III trong tng lai, vic áp dng các Hip c Basel II
ch còn là vn đ thi gian. Vì vy, cn thit phi nghiên cu tht sâu, nm rõ quy
đnh ca Basel II, cng nh đánh giá thc trng h thng NHVN, các khó khn và
thách thc, tìm ra các nguyên nhân nh hng đn vic áp dng Basel, trên c s
tham kho kinh nghim ca mt s nc trong khu vc và trên th gii đ xây dng
chng trình hành đng và l trình ng dng các Hip c Basel cho h thng
NHVN. Do đó, tác gi chn đ tài “ng dng Hip c an toàn vn Basel trong
qun tr ri ro ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam” đ nghiên cu.

ii. MC TIÊU NGHIÊN CU
 tài ch yu tp trung nghiên cu các quy đnh, các chun mc ca Basel II, tham
kho kinh nghim ng dng Basel t các nc, t đó đi chiu vi thc trng các
NHTM Vit Nam c v quy mô, công ngh, nng lc qun tr, hiu qu hot đng,
thc trng giám sát ngân hàng… đ có cái nhìn khái quát nht v kh nng áp dng
Basel II, tìm ra nhng nguyên nhân, tn ti mà các NHTM Vit Nam cha đáp ng

Basel II. T đó, bn thân mong mun đ xut chng trình hành đng và l trình áp
dng Basel II và tin ti Basel II trong tng lai, vi mong mun h thng NHVN
ngày càng hi nhp sâu vào h thng ngân hàng khu vc và th gii.


- xi -
iii. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
 tài tp trung nghiên cu các quy đnh, các chun mc ca Hip c Basel II v
qun tr ri ro và các chun mc liên quan đn quy trình thanh tra, giám sát hot
đng ngân hàng. Trong đó, tp trung vào quy đnh v t l an toàn vn ti thiu (có
đ cp đn quy đnh vn ti thiu ca Hip c Basel III), các phng pháp đánh
giá ri ro tín dng, ri ro hot đng, ri ro th trng và vic thanh tra, giám sát
ngân hàng.
Tuy nhiên quy trình rt phc tp, phng pháp tính toán đa dng, trong phm vi
nghiên cu ca mình, đ tài ch đc gii hn trong vic nêu ra các ni dung, các
chun mc mang tính khái quát, đn gin v Hip c Basel, nh t l an toàn vn
và các phng pháp đo lng ri ro, cng nh tóm lt mt cách chung nht v
thc trng qun tr ri ro ca mt s NHTM ln  Vit Nam và mc đ đáp ng
Hip c Basel II, bên cnh đó có cung cp thêm mt s thông tin, s liu thng kê
ca c h thng NHVN, t đó c gng đ xut chng trình hành đng và xây dng
l trình ng dng Hip c Basel II và t đó có c s đáp ng Basel III.

iv. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Lun vn ch yu tp trung nghiên cu các ni dung chung nht t các phiên bn
ca Basel trên phng pháp suy lun logic, thng kê, so sánh, phân tích hot đng
kinh t t hot đng thc tin, t thông tin thu nhn và t các nhn đnh ca các
chuyên gia, t kinh nghim ca nhng ngi đã và đang điu hành hot đng ngân
hàng.
Bên cnh đó, tác gi cng chn lc thông tin t các Báo cáo thng niên ca
NHNN, ca các NHTM, các bài vit chuyên đ trên các tp chí chuyên ngành cng

nh tham kho các tài liu nc ngoài có liên quan trên tp chí The Banker, IMF,
BIS … đ làm c s d liu tng hp, phân tích đ có nhng đánh giá mt cách
khách quan nht v ni dung ca đ tài.


- xii -

v. KT CU CA  TÀI
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu lun vn đc chia thành ba chng:
• Chng I: Tng quan v Hip c Basel và qun tr ri ro ca ngân hàng
• Chng II: Thc trng ng dng Hip c Basel trong qun tr ri ro ca các
NHTM Vit Nam
• Chng III: Gii pháp nâng cao hiu qu ng dng Hip c Basel trong
qun tr ri ro ti các NHTM Vit Nam

vi. Ý NGHA VÀ HNG PHÁT TRIN VN  NGHIÊN CU
H thng NHVN đang  giai đon đu ca s phát trin, trình đ qun tr ri ro,
công ngh, kh nng hi nhp… còn yu. Trong xu th hi nhp toàn cu, vic ng
dng Basel trong qun tr ri ro ngân hàng là điu thit yu trong điu hành hot
đng ngân hàng hin nay. Vi nhng nghiên cu mang tính khái quát, cha có
nhng nghiên cu mang tính quy mô, phng pháp tính toán c th, đ có th ng
dng ngay vào trong thc tin. Tuy nhiên, hy vng ni dung lun vn cùng vi
nhng hng dn, đóng góp ca ging viên, ca chuyên gia, đ tài có th đc s
dng làm tài liu tham kho, đc bit là chng trình hành đng và l trình ng
dng Basel II, làm c s đ xem xét s dng cho nhng nghiên cu sâu hn, đ áp
dng vào điu hành qun tr ti các NHTM, hoàn thin quy trình giám sát ngân hàng
theo chun mc quc t.









- 1 -

CHNG I:
TNG QUAN V HIP C BASEL VÀ QUN TR RI RO NGÂN HÀNG
1.1. Tng quan v Hip c Basel
1.1.1. S hình thành và hot đng ca y ban Basel
y ban Basel v Giám sát Ngân hàng (Basel Committee on Banking Supervision –
BCBS) là y ban ca các c quan giám sát ngân hàng đc các thng đc ngân
hàng trung ng ca nhóm 10 nc phát trin (G10) thành lp vào cui nm 1974
ti Thành ph Basel – Thy S, xut phát t cuc khng hong v th trng tin t
quc t và th trng ngân hàng (đc bit là s sp đ ca ngân hàng Bankhaus
Herstatt  Tây c). Cuc hp đu tiên din ra vào tháng 2/1975 và v sau đc t
chc đu đn 3 hoc 4 ln/nm. y ban thng hp ti Ngân hàng Thanh toán Quc
t (BIS) ti Thành ph Basel, ni Ban th ký thng trc đóng tr s.
y ban này hin có 27 nc thành viên, gm: Argentina, Úc, B, Brazil, Canada,
Trung Quc, Pháp, c, Hng Kông, n , Indonesia, Ý, Nht Bn, Hàn Quc,
Luxembourg, Mexico, Hà Lan, Nga, Saudi Arabia, Singapore, Nam Phi, Tây Ban
Nha, Thy in, Thy S, Th Nh K, Anh và M. Trong y ban còn có 25 nhóm
k thut và mt s b phn khác đc nhóm hp thng xuyên đ thc hin các ni
dung công vic ca y ban. Hi đng th ký ca y ban Basel gm 15 thành viên
là nhng nhà giám sát hot đng ngân hàng chuyên nghip đc bit phái tm thi
t các TCTD tài chính thành viên. y ban Basel và các tiu ban sn sàng đa ra
nhng t vn cho các c quan giám sát hot đng ngân hàng  tt c các nc.
y ban Basel không có c quan nào giám sát và nhng kt lun không có tính pháp
lý và yêu cu tuân th đi vi vic giám sát hot đng ngân hàng. y ban này ch

xây dng và công b nhng tiêu chun và nhng hng dn giám sát rng rãi, đng
thi gii thiu các báo cáo thc tin tt nht vi k vng các t chc riêng l s áp
dng thông qua nhng điu chnh phù hp nht cho h thng quc gia ca h.
Tháng 7/1988, y ban đã gii thiu h thng đo lng vn mà nó đc đ cp nh
là Hip c vn Basel (the Basel Capital Accord hay Basel I, còn gi là Balse I), có
hiu lc t nm 1992. H thng này cung cp khung đo lng ri ro tín dng vi
- 2 -

tiêu chun vn ti thiu là 8%. n nm 1996, Basel I đc sa đi vi rt nhiu
đim mi. Tuy vy, Hip c vn có khá nhiu đim hn ch.
Vào nm 1997, y ban Basel đã xây dng“Các nguyên tc nòng ct cho vic giám
sát hot đng ngân hàng hiu qu”. Tháng 10/1999, y ban đã phát trin “Phng
pháp lun các nguyên lý nòng ct”- mt s tng kt các nguyên lý nòng ct và
phng pháp lun hay còn gi là B 25 nguyên tc c bn v giám sát ngân hàng.
 khc phc nhng hn ch ca Basel I, tháng 06/1999, y ban Basel đã ban hành
đ xut khung đo lng mi vi 3 tr ct chính: (1) yêu cu vn ti thiu; (2) giám
sát; và (3) k lut th trng đ nâng cao tính n đnh trong h thng tài chính. Sau
nhng th nghim rng rãi, Basel II đc ban hành vào ngày 26/06/2004, làm c s
cho vic xây dng quy đnh v giám sát hot đng ngân hàng và các ngân hàng
chun b cho vic thc hin các tiêu chun mi. Tháng 01/2007, Hip c Basel II
có hiu lc và đn 2010 chm dt quá trình chuyn đi. [20]
Nhm ngn chn s tái din khng hong tài chính, ngày 12/09/2010, U ban Basel
đã nhóm hp ti Basel và đã chính thc đng ý v chun Basel III vi nhng quy
đnh nghiêm ngt hn v vn và n đnh thi hn đ các ngân hàng thc hin nhng
quy đnh này. Basel III đc đ xut tháng 12/2009, và đc sa đi tháng 7/2010.
* Lch s ngn gn ca Hip c vn Basel
• Nm 1974, BCBS đc thành lp t nhóm G10 Ngân hàng Trung ng.
• Nm 1988, Hip c vn Basel đu tiên (Basel I) ra đi và có hiu lc t 1992.
• Nm 1996, đc sa đi b sung thêm ri ro th trng (có hiu lc t 1997).
• Tháng 6/1999, đ xut mt khung mi – chng trình t vn ln th nht (First

Consultative Package – CP1).
• Tháng 1/2001, chng trình t vn ln th hai (CP2).
• Tháng 4/2003, chng trình t vn ln th ba (CP3).
• Quý 4/2003, phiên bn hoàn thin ca Hip c Basel mi.
• Tháng 1/2007, Hip c vn Basel mi (Basel II) có hiu lc.
• Nm 2010, chm dt quá trình chuyn đi. [12]
• Tháng 9/2010, ban hành Hip c Basel III, thi gian chuyn đi t 2013.
- 3 -

1.1.2. Nhng đim c bn ca Hip c Basel I.
Hip c vn Basel I đc ban hành vào tháng 7/1988.
Mc đích ca Basel I: Cng c s n đnh ca toàn b h thng ngân hàng quc t;
Thit lp mt h thng ngân hàng quc t thng nht, bình đng nhm gim cnh
tranh không lành mnh gia các ngân hàng hot đng quc t.
1.1.2.1. Tiêu chun 1: T l vn da trên ri ro
T l vn ti thiu (Capital Adequacy Ratio - CAR) do y ban Basel đ xut. i
tng ban đu là nhng ngân hàng hot đng quc t, nhng sau này đã đc thc
thi trên hn 100 quc gia. Theo tiêu chun này, ngân hàng phi gi li lng vn
bng ít nht 8% tài sn có trng s ri ro.
(1.1) [7]
Tiêu chun này quy đnh 05 đnh mc v vn nh sau:
- Mc vn tt : CAR > 10%
- Mc vn thích hp : CAR > 8%
- Thiu vn : CAR < 8%
- Thiu vn rõ rt : CAR < 6%
- Thiu vn trm trng : CAR < 2%
1.1.2.2. Tiêu chun 2: Vn cp 1 (tier 1), cp 2 (tier 2) và cp 3 (tier 3)
Hip c Basel I đã đa ra đnh ngha mang tính quc t chung nht v vn và t l
vn an toàn ca ngân hàng. n nm 1996, Basel đc sa đi b sung thêm ri ro
th trng, khi đó tiêu chun v vn ca ngân hàng quy đnh:

Vn cp 1 ≥ Vn cp 2 + Vn cp 3 (1.2) [7]
* Vn cp 1 (Vn nòng ct): Bao gm vn c phn thng / c phn u đãi, và các
khon d tr đc công b.
* Vn cp 2 (Vn b sung), gm: Li nhun gi li không công b; D phòng đánh
giá li tài sn; D phòng chung/d phòng tht thu n chung; Các công c n có kh
nng chuyn đi thành c phiu; N th cp có k hn.
* Vn cp 3 (Dành cho ri ro th trng) = Vay ngn hn
Tng vn cp 1 và cp 2 chính là vn t có hay vn c bn ca TCTD.
Tng vn
Tài sn có trng s ri ro (RWA)

≥ 8%
CAR =
- 4 -

* Gii hn v vn: Tng vn cp 2 không đc quá 100% vn cp 1; N th cp
có k hn ti đa bng 50% vn cp 1; D phòng chung ti đa bng 1,25% tài sn có
ri ro; D tr đánh giá li tài sn đc chit khu 55%.
1.1.2.3. Tiêu chun 3: Tài sn có trng s ri ro (RWA)
RWA = ∑(Tài sn x H s ri ro trong bng cân đi k toán) +

(N tng đng
x H s ri ro ngoài bng cân đi k toán) (1.3) [7]
Tùy theo mi loi tài sn s đc gn cho mt trng s ri ro. Theo Basel I, trng
s ri ro ca tài sn đc chia thành 4 mc là 0%, 20%, 50% và 100% theo mc đ
ri ro ca tng loi tài sn. Trng s ri ro không phn ánh đ nhy cm ri ro
trong mi loi này (Ph lc 1 và Ph lc 2).
Nói chung, Hip c Basel I mang tính cht ca mt tha thun quc t và các tiêu
chun v vn t có do BCBS đa ra. Hip c nhn mnh tm quan trng ca t l
an toàn vn trong hot đng ngân hàng. Ngoài ra, Hip c còn xác đnh các h s

ri ro trong các loi ri ro tín dng, làm c s, tiêu chun đ các ngân hàng ca các
quc gia trên th gii áp dng, qun lý và đm bo an toàn trong hot đng.
1.1.2.4. Nhng thiu sót ca Basel I
- Không phân bit theo loi ri ro.
+ Mt khon n đi vi t chc xp hng AA đc coi nh mt khon n đi
vi t chc xp hng B.
+ Mt khon n cho mt ngân hàng nh ch cn mt lng vn bng mt phn
nh so vi khon n cho mt công ty ln (xp hng AAA). Vic gi các tài
sn có đ ri ro thp ít sinh li hn tài sn có đ ri ro cao.
- Không có li ích t vic đa dng hóa.
+ Mt khon n riêng l yêu cu mt lng vn ging nh mt danh mc đu
t đc đa dng hóa, vi cùng mt giá tr.
+ Không có s khác bit nào gia mt khon vay $100 và 100 khon vay $1.
- “C li” có tính h thng.
- Không có yêu cu vn d phòng ri ro hot đng - mt loi ri ro đang ngày càng
tr nên phc tp vi mc đ ngày càng tng lên. [13]

- 5 -

1.1.3. B 25 nguyên tc c bn v giám sát ngân hàng (Ph lc 3)
Tháng 10/1999, U ban Basel gii thiu b 25 nguyên tc c bn v giám sát h
thng ngân hàng hiu qu, bao hàm mt s nhóm ni dung ch yu sau:
- Nhóm nguyên tc v điu kin tiên quyt cho vic giám sát ngân hàng hiu qu:
Nguyên tc 1;
- Nhóm nguyên tc v cp phép và c cu: t Nguyên tc 2 đn Nguyên tc 5;
- Nhóm nguyên tc v các quy đnh và yêu cu thn trng: t Nguyên tc 6 đn 15;
- Nhóm nguyên tc v giám sát nghip v ngân hàng: t Nguyên tc 16 đn 20;
- Nhóm nguyên tc v yêu cu v thông tin: Nguyên tc 21;
- Nhóm nguyên tc v quyn hn hp pháp ca chuyên gia giám sát: Nguyên tc 22;
- Nhóm nguyên tc v ngân hàng xuyên biên gii: t nguyên tc 23 đn 25.

1.1.4. Nhng đim c bn ca Hip c Basel II
Tháng 6/1999, U ban Basel đã đ xut khung đo lng mi vi 3 tr ct chính: (i)
yêu cu vn ti thiu trên c s k tha Basel I; (ii) s xem xét giám sát ca quá
trình đánh giá ni b và s đ vn ca các t chc tài chính; (iii) s dng hiu qu
ca vic công b thông tin nhm làm lành mnh k lut th trng nh là mt s b
sung cho các n lc giám sát. n ngày 26/06/2004, bn Hip c quc t v vn
Basel mi (the New Capital Accord hay Basel II) đã chính thc đc ban hành.
Mc tiêu ca Basel II: (1) Nâng cao cht lng và s n đnh ca h thng ngân
hàng quc t; (2) To lp và duy trì mt sân chi bình đng cho các ngân hàng hot
đng trên bình din quc t; (3) y mnh vic chp nhn các thông l nghiêm ngt
hn trong lnh vc qun lý ri ro.
Hai mc tiêu đu là nhng mc tiêu ch cht ca Basel I. Mc tiêu cui là mi, th
hin vic bt đu chuyn dn t c ch điu tit da trên t l, hng đn mt s
điu tit mà s da nhiu hn vào các s liu ni b, thông l và các mô hình.
* Phm vi và l trình áp dng
Hip c Basel đc xác đnh là có kh nng áp dng cho các ngân hàng và t chc
có hot đng quc t trên c s đáp ng đy đ tiêu chí đ ra, nhm bo toàn vn
tt nht cho các ngân hàng có nhiu công ty con, chi nhánh.
- 6 -

i vi các ngân hàng cha đáp ng đc nhng yêu cu ca Hip c này, các
ngân hàng hot đng quc t ti tng cp đ trong phm vi ca tp đoàn ngân hàng,
cng trên c s đáp ng dn các tiêu chí, thì l trình cho thi k chuyn đi là 3
nm đ chun b nhng điu kin đy đ trc khi áp dng Basel II.
Ngoài ra, bo v ngi gi tin là mt trong nhng mc tiêu có tính nguyên tc ca
giám sát, điu đó khng đnh mc vn đc xác nhn trong các đo lng vn là rõ
ràng phù hp vi ngi gi tin đó. Tng ng, các t chc giám sát s kim tra
các ngân hàng đn l đc vn hóa mt cách đy đ trên c s đng đc lp. [6]
* Nhng sa đi ca Hip c Basel II
Hip c Basel mi đ xut nhng quy đnh nâng cao công tác qun lý ri ro tín

dng, ri ro hot đng, đa ra các bin pháp ci tin đi vi Basel I và chi tit hóa
hot đng thanh tra, giám sát cng nh đ ra các tr ct v tính k lut ca th
trng. Nhng thay đi c bn so vi Basel I là các phng cách tip cn ri ro tín
dng và yêu cu vn v ri ro hot đng. Hip c đa ra mt lot nhng chn la
nhy cm vi hai loi ri ro. i vi ri ro tín dng, nhng chn la này bao gm
phng pháp chun hóa, vi nhng yêu cu đn gin nht, và m rng thành các
phng pháp da trên xp hng ni b (IRB) c bn và nâng cao. [2] (bng 1.1)
Bng 1.1: So sánh gia Hip c Basel I và Hip c Basel II
Hip c Basel I Hip c Basel II
C
u trúc và ni
dung
Yêu cu vn ti thiu

Ba tr ct nhn mnh hn v phng pháp lun ni
b ca ngân hàng, xem xét đánh giá và quy lut th
trng
Tính linh đng
ca ng dng
Mt quy đnh cho tt
c (one size fits all)
Linh hot hn, mt lot các cách tip cn, khuyn
khích qun lý ri ro tt hn
Nhy cm vi
ri ro
o đc ri ro quá s
b
Nhy cm hn vi ri ro, đ qun lý ri ro tín dng
tt hn
Trng s ri ro


0~100, u đãi hn
vi các nc OECD
0~150 hoc hn, không có đc quyn nào, bao gm
c phân cp bên trong và bên ngoài
K thut gim
ri ro tín dng

Ch h tr và đm
bo
Nhiu k thut hn nh h tr, đm bo, phái sinh
tín dng, lp mng li v th (position netting)
Ngun: [13]
Ban đu, Hip c cho phép mt thi gian chuyn đi 3 nm trc khi có hiu lc
hoàn toàn (đn nm 2004 các nc thành viên phi tuân th). Tuy nhiên, tháng
- 7 -

11/2007 M mi chính thc áp dng, và tip đó đn nm 2008 thì tt c ngân hàng
ca khi EU mi tin hành báo cáo v mc đ an toàn vn theo chun mc mi.
Hip c Basel II bao gm 3 tr ct:
• Tr ct 1 (pillar 1): Yêu cu v vn ti thiu
• Tr ct 2 (pillar 2): Quy trình đánh giá hot đng thanh tra, giám sát
• Tr ct 3 (pillar 3): Tính k lut th trng
Ba tr ct này s góp phn to ra mt mc đ an toàn và lành mnh cao hn trong
h thng tài chính. Cu trúc khung Hip c Basel II (tham kho Ph lc 4).
1.1.4.1. Tr ct 1: Yêu cu vn ti thiu
Phn này là tiêu chí ct lõi ca Hip c Basel II, tính toán tng yêu cu vn ti
thiu đi vi ri ro tín dng, ri ro th trng và ri ro hot đng. T l vn đc
tính da trên vn điu chnh và các tài sn có trng s ri ro. Tng t l vn phi
≥8%. Vn cp 2 đc gii hn đn 100% vn cp 1; Vn cp 3 đc gii hn 250%

vn cp 1. Tng các tài sn có trng s ri ro đc xác đnh bng cách nhân các yêu
cu vn đi vi ri ro th trng và ri ro hot đng vi 12,5 (nghch đo ca t l
vn ti thiu 8%) và cng kt qu vi tng các tài sn có trng s ri ro đi vi ri
ro tín dng. Mc đ an toàn vn đc xác đnh:
(1.4)[25]
Trong đó:
RWA
ri ro tín dng
: Tng các tài sn có trng s ri ro đi vi ri ro tín dng
K
ri ro hot đng
: Mc đ an toàn vn đi vi ri ro hot đng
K
ri ro th trng
: Mc đ an toàn vn đi vi ri ro th trng
i vi các ngân hàng s dng cách tip cn IRB đi vi ri ro tín dng hoc cách
tip cn đo lng nâng cao (AMA) đi vi ri ro hot đng, s thc hin mc vn
sàn (capital floor). Các ngân hàng phi tính mc chênh lch gia mc vn sàn da
trên c s áp dng Basel I vi mc vn sàn tính toán theo Basel II. Nu s d sàn
ln hn, các ngân hàng đc yêu cu b sung 12,5 ln chênh lch cho các tài sn có
trng s ri ro. Mc vn sàn tính toán theo Basel II: (1) 8% tng các tài sn có
CAR =

Tng vn (ging Basel I)
RWA
r
i ro tín dng
+ 12,5 x(∑ K
r
i ro hot

đ
ng
+ ∑K
r
i ro th tr

ng
)

≥ 8%
- 8 -

trng s ri ro, (2) tr đi mc chênh lch gia tng d phòng và s d tn tht k
vng, và (3) cng các khu tr vn Cp 1 và Cp 2 khác.
* Các trng s ri ro theo Tr ct 1
- Phng pháp đo lng ri ro tín dng:
+ Phng pháp chun đánh giá ri ro tín dng - Standardised Approach (SA)
+ Phng pháp da trên xp hng ni b c bn - Fundation Internal Rating
Based Approach (IRBF)
+ Phng pháp da trên xp hng ni b nâng cao - Advanced Internal Rating
Based Approach (IRBA)
- Phng pháp đo lng ri ro hot đng:
+ Phng pháp ch s c bn – Basic Indicator Approach (BIA)
+ Phng pháp chun - Standardised Approach (TSA)
+ Phng pháp đo lng nâng cao - Advanced Measurement Approaches (AMA)
- Phng pháp đo lng ri ro th trng:
+ Phng pháp chun - Standardised Approach (SA)
+ Phng pháp mô hình ni b - Internal Models Approach (IMA)
1.1.4.1.1 Phng pháp đo lng ri ro tín dng


- Ri ro tín dng (Credit risk) là ri ro xy ra s tn tht do ngi đi vay hoc đi
tác gây ra
1
.
 đo lng ri ro tín dng, theo Basel II, s dng 3 phng pháp: Phng pháp
chun, phng pháp IRB c bn và phng pháp IRB nâng cao.
 Phng pháp chun đánh giá ri ro tín dng
Phng pháp này đo lng ri ro tín dng tng t nh Basel I, nhng  mc đ
nhy cm vi ri ro hn vì nó s dng XHTD do các t chc xp hng đc lp cung
cp hoc XHTD ni b làm h s khi tính toán tài sn điu chnh theo ri ro.
Phát trin quan trng na là vic m rng danh mc tài sn th chp, bo lãnh, và
tín dng phái sinh, đng thi cng đa ra mt s quy đnh riêng đi vi các hot
đng ngân hàng bán l, các khon n phi đòi vi doanh nghip quy mô nh và va.


1
Annex 2 - The New Basel Capital Accord: an explanatory note, January 2001 [16]
- 9 -

y ban đ xut cho phép các ngân hàng la chn gia 2 phng pháp tính toán yêu
cu vn phòng nga ri ro tín dng. Cách 1: s dng đánh giá ca nhng t chc
XHTD đc lp; Cách 2: s dng đánh giá XHTD ni b, tuy nhiên, phi có s chp
thun ca c quan giám sát ngân hàng (NHNN hoc Thanh tra ngân hàng). [18]
Theo Basel II, trng s ri ro ca tài sn đc chia thành 5 mc là 0%, 20%, 50%,
100% và 150% theo mc đ ri ro ca tng loi tài sn (Ph lc 5a và 5b).
Nói chung, theo quy đnh ca Basel II, vic xác đnh h s ri ro đi vi các khon
mc trong và ngoài bng cân đi k toán khi s dng phng pháp chun đ đánh
giá ri ro tín dng ph thuc nhiu vào kt qu XHTD do các t chc xp hng đc
lp cung cp hoc XHTD ni b làm h s khi tính toán tài sn điu chnh ri ro.
 Phng pháp da trên xp hng ni b đánh giá ri ro tín dng

Mt trong nhng yu t có tính đi mi nht ca Basel II là phng pháp tip cn
IRB đ đo lng ri ro tín dng, cho phép các ngân hàng t xác đnh các yu t
chính trong công thc đo lng yêu cu vn ti thiu. T đó, h s ri ro và t l
vn đc xác đnh thông qua s kt hp các yu t đu vào đnh lng cho c ngân
hàng ln c quan giám sát, và các hàm h s ri ro do BCBS quy đnh.
Các ngân hàng s s dng h thng c s d liu ni b đ đánh giá ri ro tín dng,
t đó xác đnh h s CAR. Ngân hàng xác đnh các thành phn ri ro: Xác sut v
n, Tn tht do v n, Tng d n ti thi đim v n và k đáo hn hiu dng.
- Xác sut v n (Probability of Default – PD): o lng kh nng xy ra ri ro
tín dng tng ng trong mt khong thi gian, thng là 1 nm.  tính toán đc
n trong vòng 1 nm ca khách hàng, ngân hàng phi cn c vào s liu d n ca
khách hàng trong vòng ít nht là 5 nm trc đó (gm các khon n đã tr, khon
n trong hn và khon n không thu hi đc).
- Tn tht do v n (Loss Given Default - LGD): Nhng thit hi t vic v n
ca khách hàng, thng mô t theo t l phn trm trên giá tr danh ngha ban đu
ca khon n. LGD không ch bao gm tn tht v khon vay mà còn bao gm các
tn tht khác phát sinh khi khách hàng không tr đc n, đó là lãi sut đn hn, chi
phí x lý tài sn th chp, chi phí cho dch v pháp lý và mt s chi phí liên quan
- 10 -

T trng tn tht c tính có th tính toán theo công thc sau đây:
LGD = (EAD - S tin có th thu hi)/EAD (1.5) [14]
Trong đó, s tin có th thu hi bao gm các khon tin mà khách hàng tr và các
khon tin thu đc t x lý tài sn th chp, cm c.
Trong phng pháp IRB nâng cao, vic c tính LGDs có th phn ánh hiu ng
gim nh ri ro ca các tài sn bo đm và các sn phm phái sinh tín dng hoc
vic điu chnh các xác lp PD hoc LGD.
- Tng d n ti thi đim v n (Exposure At Default - EAD): o lng tng d
phòng c th hoc phn x lý n (partial write-offs). i vi khon vay có k hn,
EAD đc xác đnh khá đn gin. Tuy nhiên, đi vi khon vay theo hn mc tín

dng, thì vn đ li khá phc tp. Theo thng kê ca y ban Basel, ti thi đim
không tr đc n, khách hàng thng có xu hng rút vn vay ti mc gn xp x
hn mc đc cp. Do đó, y ban Basel II yêu cu tính EAD nh sau:
EAD = D n bình quân + LEQ x Hn mc tín dng cha s dng bình quân (1.6) [14]
Trong đó, LEQ (Loan Equivalent Exposure) là t trng phn vn cha s dng có
nhiu kh nng s đc khách hàng rút thêm ti thi đim v n. (LEQ x Hn mc
tín dng cha s dng bình quân) chính là phn d n khách hàng rút thêm ti thi
đim không tr đc n ngoài mc d n bình quân.
Vic xác đnh LEQ có ý ngha quyt đnh đi vi đ chính xác t c lng d n
ca khách hàng ti thi đim v n. C s xác đnh LEQ là các s liu quá kh.
[14]
- K đáo hn hiu dng (Effective Maturity - M). Là 1 thành phn ri ro tín dng
mà s nh hng đn các trng s ri ro. Các ngân hàng s dng IRB c bn, thì M
s là 2,5 nm, ngoi tr đi vi các giao dch repo (M là 6 tháng). M đc xác đnh:
M =


t
t
t
t
CF
CFt x
(1.7) [19]
Trong đó: CF
t
biu th các dòng tin (tr n gc, lãi và các phí) có kh nng thanh
toán theo hp đng ca ngi vay trong k hn t.
Nh vy, thông qua các thành phn ri ro trên (LGD, PD và EAD), ngân hàng s
xác đnh đc Tn tht c tính (Expected Losses - EL) và đc tính toán nh sau:

- 11 -

EL = PD x EAD x LGD (1.8) [16]
Phiên bn c bn và nâng cao ca phng pháp IRB đu có th áp dng đc. S
khác nhau ca 2 phng pháp là nhng tham s đu vào. C 2 phng pháp đu
da vào nhng đánh giá PD ca ngân hàng, nhng nhng đánh giá ni b v LGD,
EAD và M ca ngân hàng có th ch đc áp dng cho phng pháp IRB nâng cao.
1.1.4.1.2 Phng pháp đo lng ri ro hot đng

Ri ro hot đng (Operational risk): là ri ro t s mt mác trc tip hay gián tip
do quy trình x lý ni b không tuân th đy đ, h thng hay con ngi trong ni
b ngân hàng vn hành không tt, hoc do các nguyên nhân khách quan bên ngoài
2
.
Bao gm c ri ro pháp lý nhng loi tr v ri ro chin lc và ri ro thng hiu.
Các ngân hàng đc la chn 1 trong 3 phng pháp đ tính toán chi phí vn đi
vi ri ro hot đng vi đ phc tp và nhy cm vi ri ro tng dn, gm: BIA,
TSA và AMA. Khi hot đng ca ngân hàng càng phc tp thì cn áp dng phng
pháp có đ phc tp cao hn, khi đó, không đc la chn tr li phng pháp đn
gin hn mt khi đã đc s chp thun ca t chc giám sát cho s dng phng
pháp nâng cao. Tuy nhiên, nu các ngân hàng đc đánh giá là không đáp ng đ
các tiêu chí ca phng pháp nâng cao thì cn quay tr v phng pháp đn gin
hn cho ti khi đáp ng đc các tiêu chí do t chc giám sát xác đnh. [18]
 Phng pháp ch s c bn – Basic Indicator Approach (BIA)
Các ngân hàng s dng phng pháp này cn duy trì mc vn đ đi phó vi ri ro
hot đng bng mc bình quân li nhun gp hàng nm ca thi k 3 nm trc đó
vi mt t l phn trm c đnh (gi là alpha) trên li nhun gp hàng nm dng.
Mc phí có th đc din gii: K
BIA
=

n
)x Gl(
1

n
(1.10) [19]
Vi: K
BIA
: Yêu cu vn tính theo phng pháp BIA
Gl: Li nhun gp hàng nm trong ba nm trc đó (GL>0)
n: S ln 3 nm trc đó có li nhun gp (n>0)
 = 15%, do y ban quy đnh liên quan đn quy mô ngành công nghip


2
International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, June 2006, pp. 144 [19]
- 12 -

Li nhun gp là phn thu nhp ròng t lãi cng thu nhp ròng ngoài tin lãi. [19]
 Phng pháp chun - Standardised Approach (TSA)
Theo phng pháp này, hot đng ca ngân hàng đc chia thành 8 nhóm kinh
doanh: Tài tr doanh nghip, giao dch và bán hàng, nghip v ngân hàng bán l,
nghip v NHTM, dch v chi tr và thanh toán, dch v đi lý, qun lý tài sn, và
môi gii bán l.
Trong mi nhóm nghip v, li nhun gp là mt ch s ph bin đi din cho quy
mô ca các hot đng kinh doanh và cng là cn c đ xác đnh mc đ ri ro hot
đng. Vi mi nhóm hot đng kinh doanh, yêu cu vn tính toán bng cách nhân
li nhun gp vi mt nhân t (gi là beta) n đnh theo tng nhóm đó. Tuy nhiên,
trong phng pháp chun, li nhun gp đc đo lng cho tng nhóm kinh doanh,
không phi cho toàn b đnh ch.

Tng yêu cu vn đc tính toán là mc bình quân 3 nm ca tng s vn yêu cu
vi mi nhóm kinh doanh trong tng nm. Tng yêu cu vn có th đc din gii:
K
TSA
=
[
]
3
0),x Gl(max
3-1 nãm các
-8181



(1.11) [19]
Vi: K
TSA
: Yêu cu vn tính theo phng pháp chun
Gl
1-8
: Li nhun gp hàng nm đi vi tng nhóm trong 8 nhóm kinh doanh.

1-8
: T l phn trm c đnh, do y ban quy đnh, liên quan đn mc đ yêu
cu vn đi vi mc đ li nhun gp cho 1 trong 8 nhóm kinh doanh.
Bàng 1.2: Các giá tr ca nhân t beta
Các nhóm kinh doanh Nhân t beta
Tài tr doanh nghip (
1
)


18%
Giao dch và bán hàng (
2
) 18%
Nghip v ngân hàng bán l (
3
) 12%
Nghip v ngân hàng thng mi (
4
) 15%
Dch v chi tr và thanh toán (
5
) 18%
Dch v đi lý (
6
) 15%
Qun lý tài sn (
7
) 12%
Môi gii bán l (
8
) 12%
Ngun: International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, June 2006, pp. 147
- 13 -

 Phng pháp đo lng nâng cao - Advanced Measurement Approaches (AMA).
Cho đn nay, phng pháp AMA đc xem là s la chn tiên tin nht nhm xác
nhu cu vn d phòng ri ro hot đng. Theo đó, yêu cu vn đc tính toán da
trên h thng đo lng ri ro hot đng ni b c bn ca ngân hàng, có s dng

các tiêu chí đnh lng và đnh tính đi vi AMA. H thng này không ch thng kê
s liu thit hi thc t bên trong và bên ngoài, mà còn phân tích tình hung và các
nhân t liên quan đn môi trng kinh doanh cng nh môi trng kim soát ni b
ca ngân hàng. Hn na, phng pháp này còn đt đn chun mc v thng kê có
th so sánh vi phng pháp IRB, các chi phí vn da vào đ th thi gian theo đ
tng mt nm và đ tin cy 99,9%. Các ngân hàng đc t do phát trin phng
pháp riêng ca mình. Do đó, cho đn nay, cha có 1 ngân hàng nào có th tr thành
ng c viên sáng giá cho vic xây dng mô hình chun đánh giá ri ro hot đng.
Hn na, các ngân hàng mun s dng AMA cn phi đc s chp thun ca c
quan giám sát ch qun và phi tuân theo các yêu cu ti thiu v qun lý ri ro
hot đng ca ngân hàng là nhng đòi hi khc khe hn so vi TSA
3
.
1.1.4.1.3 Phng pháp đo lng ri ro th trng

Ri ro th trng (Market Risk) là ri ro v các tn tht  các trng thái trong và
ngoài bng cân đi k toán phát sinh t s bin đng ca giá c th trng
4
. Ri ro
th trng thng gn vi bn loi ri ro c bn là ri ro lãi sut, ri ro vn t có,
ri ro t giá hi đoái và ri ro hàng hóa.
Theo Basel I, vn t có đ d phòng ri ro th trng bao gm vn c phn và li
nhun gi li (vn cp 1) và vn b sung (vn cp 2). Tuy nhiên, theo Basel II, các
ngân hàng có th s dng mt loi vn th ba (vn cp 3) bao gm các khon n
ph thuc ngn hn vi mc đích duy nht là cân đi yêu cu vn đi vi ri ro th
trng, vi các điu kin sau:
- Các ngân hàng ch đc quyn s dng vn cp 3 đ d phòng ri ro th trng;
- Vn cp 3 đc gii hn ti 250% vn cp 1 dùng đ d phòng ri ro th trng;



3
The New Basel Capital Framework And Its Implementation In The European Union, 2005, pp. 17,18 [23]
4
International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, June 2006, pp. 157 [19]

×