B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
VÕ TH NH HNG
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG HIN
I TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN
VIT NAM CHI NHÁNH BC SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh - Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
VÕ TH NH HNG
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG HIN
I TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN
VIT NAM CHI NHÁNH BC SÀI GÒN
Chuyên ngành : Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc : PGS.TS Nguyn ng Dn
TP.H Chí Minh - Nm 2011
LI CAM OAN
Tôi tên là Võ Th Nh Hng sinh viên Cao hc lp Ngân hàng khóa 18 đêm 8. Tôi
xin cam đoan đ tài lun vn thc s “Gii pháp phát trin dch v ngân hàng hin
đi ti Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam Chi nhánh Bc Sài Gòn” là do
tôi t nghiên cu và trình bày. tài ca tôi cha đc ph bin trên các báo đài và
công trình nghiên cu ca tác gi nào khác.
TP.H Chí Minh, tháng 06 nm 2011.
Tác gi
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu
Li m đu
CHNG 1 : TNG QUAN V DCH V NGÂN HÀNG HIN I 1
1.1. Tng quan v dch v ngân hàng hin đi : 1
1.1.1. Dch v ngân hàng: 1
1.1.2. Dch v ngân hàng hin đi: 1
1.1.3. Các dch v ngân hàng hin đi: 2
1.2. Nhng ri ro khi phát trin DVNH hin đi : 9
1.3. iu kin đ phát trin DVNH hin đi : 10
1.4. Các nhân t nh hng đn s phát trin ca DVNH hin đi : 10
1.5. Vai trò ca dch v ngân hàng hin đi: 13
1.5.1. i vi nn kinh t : 13
1.5.2. i vi h thng ngân hàng : 14
1.5.3. i vi khách hàng: 15
1.6. Kinh nghim ca mt s nc v phát trin DVNH hin đi: 16
Kt lun chng 1 : 22
CHNG 2: THC TRNG PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG HIN
I TI BIDV BC SÀI GÒN. 23
2.1. Thc trng phát trin dch v ngân hàng hin đi ti Vit Nam : 23
2.1.1. Các dch v ngân hàng truyn thng đc nâng cp và phát trin trên
nn tng công ngh hin đi: 23
2.1.2. Thc trng phát trin các dch v ngân hàng hin đi ca các ngân hàng
thng mi ti Vit Nam: 25
2.1.3. ánh giá thc trng phát trin các DVNH hin đi ti Vit Nam : 30
2.1.3.1. Nhng kt qu đt đc: 30
2.1.3.2. Nhng khó khn còn tn ti: 31
2.2. Thc trng phát trin DVNH hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn: 32
2.2.1. S lc quá trình hình thành và phát trin ca BIDV Bc Sài Gòn : 32
2.2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin: 32
2.2.1.2. C cu t chc : 33
2.2.2. Thc trng phát trin DVNH hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn: 35
2.2.2.1. Dch v ngân hàng truyn thng đc nâng cp và phát trin trên
nn tng công ngh hin đi : 35
2.2.2.2. Dch v ngân hàng hin đi : 45
2.2.3. ánh giá thc trng phát trin dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc
Sài Gòn : 50
2.2.3.1. Nhng kt qu đt đc : 50
2.2.3.2. Nhng khó khn còn tn ti: 51
Kt lun chng 2: 54
CHNG 3 : GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG HIN I
TI BIDV BC SÀI GÒN. 55
3.1. Mc tiêu, đnh hng hot đng kinh doanh t 2011-2013 ca BIDV
Bc Sài Gòn: 55
3.2. Gii pháp phát trin DVNH hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn: 56
3.2.1. Gii pháp xây dng chin lc khách hàng: 56
3.2.2. Gii pháp qung cáo và tip th sn phm : 58
3.2.3. Gii pháp phát trin sn phm dch v ngân hàng trn gói : 59
3.2.4. M rng mng li kênh phân phi : 60
3.2.5. Gii pháp v nhân s : 61
3.2.6. Mt s gii pháp khác : 63
3.3.Mt s kin ngh đi vi BIDV Trung ng: 64
3.3.1. Xây dng chính sách lãi sut linh hot và biu phí dch v hp lý : 64
3.3.2. Hin đi hóa h thng công ngh thông tin: 65
3.3.3. y mnh phát trin DVNH truyn thng: 66
3.3.4. Tng cng phát trin dch v th : 67
3.3.5. y mnh phát trin dch v kiu hi : 68
3.3.6. Phát trin các dch v ngân hàng đin t : 69
3.3. Kin ngh đi vi Chính ph, NHNN Vit Nam : 70
Kt lun chng 3: 73
Kt lun: 74
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
CBCNV Cán b công nhân viên
CN Chi nhánh
CNTT Công ngh thông tin
DVNH Dch v ngân hàng
DN Doanh nghip
DNVVN Doanh nghip va và nh
DPRR D phòng ri ro
CTC nh ch tài chính
HV Huy đng vn
NH Ngân hàng
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTW Ngân hàng trung ng
PGD Phòng giao dch
SXTMDV Sn xut thng mi dch v
TCTD T chc tín dng
TMT Thng mi đin t
TTQT Thanh toán quc t
TCKT T chc kinh t
TSB Tài sn đm bo
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
TMCP Thng mi c phn
VCB Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit
Nam
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 2.1 : Tình hình huy đng vn giai đon 2008 - 2010.
Bng 2.2 : Tình hình tín dng giai đon 2008 - 2010.
Bng 2.3 : S lng th và máy POS giai đon 2008 - 2010.
Bng 2.4 : C cu ngun thu dch v ròng giai đon 2008 - 2010.
Bng 2.5 : Tình hình trin khai DVNH hin đi giai đon 2008 - 2010.
Biu đ 2.1 : Tình hình huy đng vn giai đon 2008 - 2010.
Biu đ 2.2 : Tình hình tín dng giai đon 2008 - 2010.
Biu đ 2.3 : S lng th ni đa giai đon 2008 - 2010.
Biu đ 2.4 : C cu ngun thu dch v ròng giai đon 2008 – 2010.
Biu đ 2.5 : S lng BSMS giai đon 2008 – 2010.
Biu đ 2.6 : S lng Western Union giai đon 2008 – 2010.
S đ 2.1 : C cu t chc ti BIDV Bc Sài Gòn .
LI M U
1. S cn thit ca đ tài :
Trong nhng nm tr li đây, h thng Ngân hàng thng mi ca nc ta
đang bc vào cuc cnh tranh mi v phát trin các ngun thu khác ngoài dch v
ch yu t tín dng nhm thay đi t l c cu ngun thu, đó là phát trin và cnh
tranh trong lnh vc cung cp DVNH. Vi mt ngân hàng hin đi thì vic cung cp
kp thi các dch v tin ích, đa dng là điu kin cn thit đ nâng cao nng lc
cnh tranh và hiu qu hot đng. Các dch v đó có th chia làm hai nhóm: các
DVNH truyn thng và các DVNH hin đi. Các DVNH truyn thng có quá trình
hình thành và phát trin lâu dài nh cho vay thng mi, huy đng vn, chit khu
thng phiu, tài tr các hot đng ca Chính ph, cung cp các dch v u thác,…
Các DVNH hin đi thng là các dch v gn lin vi s phát trin, tin b ca
công ngh hin đi nh các DVNH đin t, DVNH trc tuyn, DVNH bán l, các
dch v t vn và môi gii tài chính…
S phát trin ca các dch v ngân hàng hin đi không hoàn toàn là s thay
th các sn phm truyn thng mà nó mang tính k tha, thm chí là s nâng cp
ca các sn phm truyn thng. Vi các sn phm DVNH hin đi thì nhng quan
h giao dch trc tip gia ngân hàng vi khách hàng ngày càng thu hp li và thay
th vào đó là các giao dch ngân hàng ti nhà (Home Banking), ngân hàng qua
Internet (Internet Banking), ngân hàng qua đin thoi (Phone/Mobile Banking)
Trong mt nn kinh t nng đng, mt xã hi phát trin và thnh vng thì nhu cu
s dng các DVNH hin đi là rt ln. i vi các nc đang phát trin nh Vit
Nam có th thy các nhu cu này cha nhiu, song trong đnh hng lâu dài thì nhu
cu này s không ngng tng lên theo tin trình phát trin kinh t - xã hi, doanh s
và li nhun ca mng hot đng này s dn chim t trng đáng k và tr nên quan
trng trong hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi.
Trong quá trình công tác ti ngân hàng, tôi nhn thy rõ tm quan trng ca
dch v ngân hàng hin đi trong thi bui cnh tranh nh hin nay. Vì th, tôi chn
đ tài “Gii pháp phát trin dch v ngân hàng hin đi ti Ngân hàng u t và
phát trin Vit Nam Chi nhánh Bc Sài Gòn” cho bài lun vn ca mình.
2. Mc tiêu ca đ tài :
- Làm rõ nhng vn đ lý lun c bn liên quan đn các DVNH hin đi ca
NHTM.
- Phân tích thc trng các dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn.
- xut nhng gii pháp phát trin DVNH hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng ca đ tài là các sn phm dch v ca BIDV Bc Sài Gòn thông qua
vic phân tích kt qu hot đng kinh doanh đ đa ra các gii pháp phát trin sn
phm dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn.
- Phm vi nghiên cu ca đ tài là tình hình hot đng kinh doanh và phát trin sn
phm dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn t nm 2007 đn nm
2010.
4. Phng pháp nghiên cu :
Qua nhng d liu đã có trong quá trình hot đng ca BIDV Bc Sài Gòn,
cùng vi nhng đánh giá tng quan ca tác gi đi vi các nhân t làm nh hng
đn s phát trin sn phm dch v ca BIDV Bc Sài Gòn đã giúp cho tác gi có
nhng phân tích và đa ra nhng gii pháp phù hp, vic nghiên cu ca tác gi
da trên c s phng pháp lun ch ngha duy vt bin chng và duy vt lch s,
đng thi tác gi cng đã s dng phng pháp tng hp, thng kê, phân tích và so
sánh đ t đó đa ra nhng gii pháp phù hp cho s phát trin DVNH hin đi ti
BIDV Bc Sài Gòn.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài :
Thông qua vic đánh giá thc trng phát trin sn phm dch v ca BIDV
Bc Sài Gòn và tìm ra nhng nguyên nhân nh hng đn s phát trin này s mang
li mt s ý ngha thc tin cho BIDV Bc Sài Gòn t đó nêu lên nhng gii pháp
nhm hoàn thin và phát trin sn phm dch v ngân hàng hin đi gn lin vi
tình hình thc t ti BIDV Bc Sài Gòn.
6. Kt cu ca đ tài : tài gm nhng ni dung chính sau :
Li m đu
Chng I : Tng quan v dch v ngân hàng hin đi.
Chng II : Thc trng phát trin dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc Sài
Gòn.
Chng III : Gii pháp phát trin dch v ngân hàng hin đi ti BIDV Bc Sài Gòn.
Kt lun
1
CHNG 1: TNG QUAN V DCH V NGÂN HÀNG HIN I.
1.1. Tng quan v dch v ngân hàng hin đi :
1.1.1. Dch v ngân hàng: nói đn dch v ngân hàng, ngi ta thng gn nó vi
2 đc đim :
* Th nht : ó là các dch v mà ch các ngân hàng vi nhng u th ca nó mi
có th thc hin đc mt cách trn vn và đy đ .
u th ca NHTM đc th hin qua các đc đim sau :
- Có h thng mng li chi nhánh rng khp, không nhng trong nc mà còn
các nc.
- Có quan h vi nhiu công ty, xí nghip, t chc kinh t, cá nhân … t đó nm
bt đc tình hình sn xut kinh doanh, tình hình tài chính ca khách hàng mt cách
c th sâu sc, bit đc nhng đim mnh và đim yu ca tng khách hàng .
- Có trang b h thng thông tin hin đi, đng thi thu nhn và nm bt đc
nhiu thông tin v tình hình kinh t, tài chính, tình hình tin t, giá c … và din
bin ca nó trên th trng trong nc và quc t.
* Th hai: ó chính là dch v gn lin vi hot đng ca ngân hàng, không nhng
cho phép NHTM thc hin tt yêu cu ca khách hàng, mà còn h tr tích cc đ
NHTM thc hin tt hn chc nng trung gian tín dng và chc nng trung gian
thanh toán ca NHTM.
Dch v ngân hàng mà NHTM cung cp cho khách hàng, không ch thun
túy đ hng hoa hng và dch v phí, yu t làm tng doanh thu và li nhun cho
ngân hàng; mà dch v ngân hàng cng có tác dng h tr các mt hot đng chính
ca NHTM mà trc ht là hot đng tín dng. Vì vy các NHTM ch nhn cung
ng các dch v có liên quan đn hot đng ca ngân hàng .
1.1.2. Dch v ngân hàng hin đi:
Bên cnh các dch v truyn thng - nhng dch v có lch s lâu đi mà s ra
đi và phát trin ca nó gn lin vi s ra đi và phát trin ca h thng ngân hàng,
đc cung ng theo kiu truyn thng, các ng dng công ngh hin đi nh dch
v nhn tin gi tit kim, dch v cho vay còn hn ch… các NHTM đang m rng
2
danh mc dch v, cung cp ngày mt nhiu các dch v mi cho khách hàng. Các
dch v hin đi ra đi đã mang li nhiu li ích cho ngi s dng, giúp h có th
s dng mi dch v tài chính ti mt ngân hàng đt ti mt đa đim nht đnh. Và
theo nh P.Rose, các ngân hàng thng mi ngày nay đã tr thành các “siêu th tài
chính” cung cp đy đ các dch v t ngân hàng đn bo him, chng khoán di
cùng mt mái nhà.
Lnh vc dch v ngân hàng không ngng đc ci tin do sc ép cnh tranh
t các t chc tài chính, t đòi hi ngày càng cao ca ngi s dng, t s d b
nhng rào cn trong h thng lut pháp và đc bit t s phát trin nh v bão ca
công ngh thông tin. T s ci tin, đi mi đó mà các dch v ngân hàng hin đi
đã ra đi và phát trin. Các ngân hàng có th gii thiu ra th trng nhng dch v
hoàn toàn mi hoc cung cp nhng dch v truyn thng theo nhng phng thc
mi có hàm lng công ngh thông tin cao.
Nh vy, dch v ngân hàng hin đi là nhng dch v ngân hàng truyn
thng đc nâng cp, phát trin trên nn tng công ngh hin đi và nhng dch v
hoàn toàn mi đc cung cp nhm đem li nhng tin ích cho ngi s dng.
Có th thy, các DVNH hin đi rt đa dng và phong phú. Nu nh s cung
cp các dch v hoàn toàn mi thng bt ngun t s m rng ca ngân hàng sang
các lnh vc mi nh bo him, chng khoán …t s kt hp các gói sn phm đã
có đ to nên mt gói sn phm mi hoc t vic gii thiu mt sn phm mi đã
có nc ngoài vào th trng trong nc, thì nhng ci tin v quy trình cung ng
thng xut hin do s phát trin vt bc ca công ngh thông tin. S bùng n ca
công ngh thông tin đã mang li nhng tác đng to ln đn mi mt, mi lnh vc
ca đi sng kinh t – xã hi, trong đó có lnh vc ngân hàng. Nhiu dch v ngân
hàng trc đây nh ch có trong m thì nh có s phát trin vt bc ca công ngh
thông tin đã tr thành hin thc, ví d nh thanh toán đin t, các kênh phân phi
đin t …
1.1.3. Các dch v ngân hàng hin đi: Hin nay, các ngân hàng không ngng m
rng danh mc các dch v cung cp cho khách hàng. Các DVNH hin đi đang
3
đc đa ra th trng vi s lng ngày mt nhiu và cht lng ngày càng đc
ci thin.
Các dch v ngân hàng truyn thng đc nâng cp, phát trin trên nn tng công
ngh hin đi:
Dch v thanh toán :
Thanh toán trong nc :
Vi vic cung ng các dch v thanh toán không dùng tin mt, NHTM
mang li cho các cá nhân và DN nhiu tin ích trong vic thanh toán. Nh lng
khách hàng này, NHTM có th tng thêm thu nhp t thu phí dch v và là c s đ
phát trin các dch v khác. in hình nht là thông qua vic m các tài khon tin
gi thanh toán ca khách hàng, các NH có c hi cung cp dch v th cho các cá
nhân.
Doanh s thanh toán liên ngân hàng ca các NHTM ngày càng tng là do
kênh chuyn tin vi h thng thanh toán đin t liên NH (IBPS) ca NHNN. S
phát trin kênh chuyn tin IBPS đã dn dn thay th kênh chuyn tin bù tr qua
h thng NHNN TP.HCM nên doanh s thanh toán bù tr gim dn.
Thanh toán quc t :
Dch v này áp dng cho các DN xut nhp khu khi thanh toán tin hàng
vi bên bán hoc đòi tin bên mua. Các giao dch thanh toán quc t thng đc
thc hin thông qua các phng thc ch yu nh tín dng chng t (L/C), nh thu,
chuyn tin.
Vic thanh toán quc t ca các NHTM ngày càng x lý chính xác nhanh
chóng và an toàn là do các NHTM đã liên kt vi h thng thanh toán đin t quc
t ca Hip hi vin thông tài chính liên ngân hàng toàn th gii – SWIFT.
Dch v th :
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t
phng thc mua bán chu hàng hóa bán l và phát trin gn lin vi vic ng dng
công ngh tin hc trong lnh vc tài chính ngân hàng. Th ngân hàng là công c
thanh toán do ngân hàng phát hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán
4
hàng hóa dch v hoc rút tin mt trong phm vi s d tin gi ca mình hoc hn
mc tín dng đc cp. Th ngân hàng còn dùng đ thc hin các dch v thông
qua h thng giao dch t đng hay còn gi là h thng t phc v ATM.
Th tín dng (credit card ):
Th tín dng là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt cho phép
ngi s dng kh nng ch tiêu trc tr tin sau. Khong thi gian t khi th đc
dùng đ thanh toán hàng hóa, dch v ti lúc ch th phi tr tin cho ngân hàng
ph thuc vào tng loi th tín dng ca các t chc khác nhau. Nu ch th thanh
toán toàn b s d n vào ngày đn hn, thi gian này s tr thành thi gian ân hn
và ch th hoàn toàn đc min lãi đi vi s d n cui k. Tuy vy, nu ht thi
gian này mà toàn b s d n cui k cha đc thanh toán cho ngân hàng thì ch
th s chu nhng khon phí và lãi chm tr. Khi toàn b s tin phát sinh đc
hoàn tr cho ngân hàng, hn mc tín dng ca ch th đc khôi phc nh ban đu.
Các t chc tài chính nh ngân hàng hay các công ty tài chính phát hành th
tín dng cho khách hàng da trên uy tín và kh nng đm bo chi tr ca tng khách
hàng. Kh nng đm bo chi tr đc xác đnh da trên tng hp nhiu thông tin
khác nhau nh thu nhp, tình hình chi tiêu, mi quan h sn có đi vi các t chc
tài chính, đa v xã hi … ca khách hàng. Do đó, mi khách hàng có nhng hn
mc tín dng khác nhau. Cng t vic thm đnh và phân loi khách hàng mà các
ngân hàng cng nh các t chc tài chính đa ra nhiu sn phm th tín dng đa
dng nh th tín dng Visa, MasterCard có th Vàng (Gold) và th Chun
(Classic/Standard)…
Khi s dng th, thay vì tr bng tin mt, ch th xut trình th tín dng ca
mình ti các đim cung ng hàng hóa, dch v có chp nhn th đ thanh toán.
Th ghi n :
Th ghi n bao gm th ghi n ni đa và th ghi n quc t. Th ATM là
hình thc phát trin đu tiên ca th ghi n ni đa, cho phép ch th tip cn trc
tip ti tài khon ti ngân hàng t máy rút tin t đng. Ch th có th thc hin
nhiu giao dch khác nhau ti máy rút tin t đng ATM, bao gm xem s d tài
5
khon, chuyn khon, rút tin, in sao kê, xem các thông tin qung cáo … H thng
máy ATM hin đi còn cho phép ch th gi tin vào tài khon ca mình ngay ti
các máy ATM và t mình thc hin các dch v ngân hàng khác.
Dch v ngân hàng đin t: Trong nhng nm gn đây, vi s phát trin ca
công ngh thông tin, các sn phm dch v NH dn dn đc hin đi hóa, t đó
cho ra đi các sn phm DVNH hin đi, nhiu tin ích, nhm đáp ng nhu cu
ngày càng đa dng ca khách hàng. Hin nay dch v Ngân hàng đc các NHTM
Vit Nam cung cp qua các kênh chính sau đây: Ngân hàng trên mng Internet
(Internet-banking), Ngân hàng ti nhà (Home-banking), Ngân hàng t đng qua
đin thoi (Phonebanking); Ngân hàng qua mng thông tin di đng (Mobile-
banking)…
Ngân hàng trên mng Internet (Internet-banking): Internet-banking là dch
v cung cp t đng các thông tin sn phm và DVNH thông qua đng truyn
Internet. ây là mt kênh phân phi rng các sn phm và DVNH ti khách hàng
bt c ni đâu và bt c thi gian nào. Vi máy tính kt ni Internet, khách hàng có
th truy cp vào website ca NH đ đc cung cp các thông tin, hng dn đy đ
các sn phm, dch v ca Ngân hàng. Bên cnh đó, vi mã s truy cp và mt khu
đc cp, khách hàng cng có th xem s d tài khon, in sao kê…Internet-banking
còn là mt kênh phn hi thông tin hiu qu gia khách hàng và Ngân hàng.
Các dch v Internet-banking cung cp:
- Xem s d tài khon ti thi đim hin ti.
- Vn tin lch s giao dch.
- Xem thông tin t giá, lãi sut tin gi tit kim.
- Thanh toán hóa đn đin, nc, đin thoi.
- Khách hàng có th gi tt c các thc mc, góp ý v sn phm, dch v ca Ngân
hàng và đc gii quyt nhanh chóng.
Ngân hàng ti nhà (Home-banking): ng dng và phát trin Home-
banking là mt bc phát trin chin lc ca các NHTM Vit Nam trc sc ép
rt ln ca tin trình hi nhp toàn cu v DVNH. ng v phía khách hàng,
6
Home-banking đã mang li nhng li ích thit thc nh tit kim chi phí, thi gian.
Và khu hiu “Dch v Ngân hàng 24 gi mi ngày, by ngày mi tun” chính là u
th ln nht mà mô hình Ngân hàng truyn thng không th nào sánh đc. Hin
nay, dch v Home-banking đã đc nhiu NH ng dng và trin khai rng rãi.
Home-banking đc xây dng trên mt trong hai nn tng h thng các phn
mm ng dng (Software Base) và nn tng công ngh Web (Web Base), thông qua
h thng máy ch, mng Internet và máy tính con ca khách hàng, thông tin tài
khon s đc thit lp, mã hóa, trao đi và xác nhn yêu cu s dng dch v. Mc
dù có mt s đim khác bit, nhng nhìn chung, quy trình s dng dch v Home-
banking bao gm các bc c bn sau:
- Bc 1: Thit lp kt ni (khách hàng kt ni máy tính ca mình vi h thng
máy tính ca Ngân hàng qua mng Internet (dial-up, Direct-cable, LAN, WAN…),
sau đó truy cp vào trang Web ca Ngân hàng phc v mình (hoc giao din ngi
s dng ca phn mm). Sau khi kim tra và xác nhn khách hàng, khách hàng s
đc thit lp mt đng truyn bo mt và đng nhp vào mng máy tính ca
Ngân hàng.
- Bc 2: Thc hin yêu cu dch v (khách hàng có th s dng rt nhiu DVNH
đin t phong phú và đa dng nh truy vn thông tin tài khon, chuyn tin, hy b
vic chi tr séc, thanh toán đin t… và rt nhiu dch v trc tuyn khác).
- Bc 3: Xác nhn giao dch, kim tra thông tin và thoát khi mng (thông qua
ch ký đin t, xác nhn đin t, chng t đin t…); khi giao dch đc hoàn tt,
nhng thông tin chng t cn thit s đc qun lý, lu tr và gi ti khách hàng
khi có yêu cu.
Ngân hàng qua đin thoi (Phone-banking):
Dch v NH đc cung cp qua mt h thng máy ch và phn mm qun lý
đt ti NH, liên kt vi khách hàng thông qua tng đài ca dch v. Thông qua các
phím chc nng đc cài đt trc, khách hàng s đc phc v mt cách t đng
hoc thông qua nhân viên tng đài.
7
Khi đng ký s dng dch v Phone-banking, khách hàng s đc cung cp
mt mã khách hàng hoc mã tài khon, tùy theo dch v đng ký, khách hàng có th
s dng nhiu dch v khác nhau. Nhìn chung, quy trình s dng dch v Phone-
banking nh sau:
- ng ký s dng dch v: Khách hàng phi cung cp các thông tin cn thit và ký
hp đng s dng dch v Phone-banking. Sau đó, khách hàng s đc cung cp mã
khách hàng và mt khu, ngoài ra khách hàng còn đc cung cp mt mã tài khon
nhm to s thun tin trong giao dch cng nh đm bo an toàn và bo mt.
- X lý giao dch: Khi khách hàng gi ti tng đài, nhp mã khách hàng và mt
khu, theo li nhc trên đin thoi, khách hàng chn phím chc nng tng ng vi
dch v mình cn giao dch. Khách hàng có th thay đi, chnh sa trc khi xác
nhn giao dch vi ngân hàng, chng t giao dch s đc in ra và gi ti khách
hàng khi giao dch đc x lý xong.
Vi Phone-banking, khách hàng có th s dng rt nhiu DVNH nh hng
dn s dng dch v, gii thiu thông tin v DVNH, cung cp thông tin tài khon và
bng kê các giao dch, báo N, báo Có, lãi sut, t giá hi đoái, chuyn tin, thanh
toán hóa đn và dch v h tr khách hàng Tuy nhiên, ti Vit Nam, các dch v
Ngân hàng mi tm thi cung cp dch v tra cu thông tin tài khon và cung cp
thông tin tài chính Ngân hàng.
Ngân hàng qua mng di đng (Mobile-banking):
Cùng vi s phát trin ca mng thông tin di đng, các NHTM Vit Nam
cng đã nhanh chóng ng dng nhng công ngh mi này vào các DVNH. V
nguyên tc, thông tin bo mt đc mã hóa và trao đi gia trung tâm x lý ca NH
và thit b di đng ca khách hàng (đin thoi di đng, Pocket PC, Palm…).
Các dch v Mobile-banking cung cp: Khách hàng có th kim tra s d tài
khon; lit kê giao dch, thông báo s d, t giá và lãi sut t đng; thanh toán hóa
đn tin đin, nc, đin thoi, internet và np tin vào th…
Call center: Call center là dch v Ngân hàng qua đin thoi vi các tin ích
sau:
8
- Cung cp tt c các thông tin v sn phm, dch v ca Ngân hàng, bao gm tin
gi thanh toán, tit kim, cho vay, chuyn tin ….
- Gii thiu qua đin thoi các sn phm th ca Ngân hàng.
- ng ký làm th qua đin thoi.
- ng ký vay cho khách hàng cá nhân qua đin thoi.
- Thc hin thanh toán các hóa đn tin đin, nc, đin thoi, Internet, truyn hình
cáp, bo him…và các hình thc chuyn tin khác.
- Tip nhn qua đin thoi các khiu ni, thc mc t khách hàng khi s dng sn
phm, dch v ca Ngân hàng.
- Dch v chuyn tin t tài khon cá nhân vào th thanh toán rt thun tin cho
khách hàng đang đi công tác, du lch nc ngoài cn chuyn tin vào th đ đáp
ng kp thi nhu cu chi tiêu ca khách hàng.
Kiosk Ngân hàng:
Là s phát trin ca dch v Ngân hàng hng ti vic phc v khách hàng
vi cht lng cao nht và thun tin nht. Trên đng ph s đt các trm làm vic
vi đng kt ni Internet tc đ cao. Khi khách hàng cn thc hin giao dch hoc
yêu cu dch v, h ch cn truy cp, cung cp s chng nhn cá nhân và mt khu
đ s dng dch v ca h thng Ngân hàng phc v mình. Hin nay, NH TMCP
K Thng đã th nghim dch v này ti hi s Ngân hàng.
SMS banking: Khách hàng có th truy vn thông tin và giao dch vi ngân
hàng bng cách dùng đin thoi di đng đ nhn tin theo cú pháp đã đc quy đnh
trc.
Các tin ích ca dch v :
- Thông tin tài khon tin gi: bao gm các thông tin v s d tài khon, giao
dch tài khon va thc hin, 05 giao dch gn nht, giao dch phát sinh khi tài
khon đc chính thc ghi Có, ghi N.
- Thông tin tài khon tin vay: bao gm các thông tin v k hn tr n gn nht
tip theo ca khách hàng, tình hình tr n vay ca khách hàng, tin nhn chuyn n
quá hn.
9
- Thông tin chng khoán: bao gm thông tin v bng gía giao dch chng khoán
ca phiên giao dch bt k đã thc hin, thông tin v s d tin và chng khoán
đang s hu trong tài khon khách hàng .
- Thông tin khác: cc phí dch v BSMS khách hàng đã s dng trong tháng,
hu b và đng ký li các dch v đã đng ký, thay đi mt khu, tin nhn qung
cáo, tin nhn chc mng sinh nht khách hàng, thông tin v t giá, lãi sut, thông
tin v đa đim đt máy ATM.
Dch v “ngân hàng trc tuyn” vi nhng tin ích vt tri, khách hàng có
th m tài khon mt ni nhng thc hin giao dch bt k chi nhánh nào thuc
h thng NHTM đó trên toàn quc. Vi nhng tin ích đó đc khai thác áp dng
cho toàn b các sn phm chuyn tin, tin gi, tin vay, đu t dài hn vào giy t
có giá. ây là nhng dch v tiên tin đã đc đánh giá là h thng an toàn v cht
lng cung ng dch v, tin li trong giao dch, hiu qu trong kinh doanh, kinh t
trong đu t lnh vc công ngh. Dch v “ngân hàng trc tuyn” là tin đ cho s
phát trin dch v th hin đang đc phát trin th trng Vit Nam .
1.2. Nhng ri ro khi phát trin DVNH hin đi : S phát trin ca công ngh
hin đi cng đi kèm vi ri ro ln nu con ngi không kim soát đc nó.
- Tình trng la đo, trm tin thông qua mng Internet ngày càng phát trin. im
đc thù ca loi ti phm này là chúng có th ngi bt k đâu tn công vi thi
gian thc hin ngn và ít đ li du vt.
- Xut hin tình trng làm th tín dng gi đ rút tin, thanh toán.
- Khách hàng có th rút tin quá s d trên tài khon nu máy ATM b li k thut
ngay ti thi đim rút tin.
- K gian s thc hin đc mi giao dch liên quan đn tài khon nu ly cp đc
mã truy cp và mt khu truy cp tài khon trên internet và đin thoi.
- Góp phn làm mt an ninh, trt t xã hi khi xut hin ngày càng nhiu ti phm
nh hacker vi tính, ct phá máy ATM đ ly cp tin, mo danh ch tài khon giao
dch online vi ngân hàng…
- Ngân hàng s tht thoát tin nu không phát hin kp thi các sai phm.
10
1.3. iu kin đ phát trin DVNH hin đi :
- u t công ngh và m rng h tng thanh toán: Công ngh là ct li, nn tng
bên trong, DVNH hin đi là yu t th hin bên ngoài. Nh vy, nhìn s vào s
phát trin ca DVNH hin đi là nhn thy trình đ phát trin ca công ngh đn
mc đ nào. DVNH hin đi phát trin th hin qua tin ích; tin ích càng cao thì
chng t DVNH hin đi phát trin càng tt và ngc li. Do đó, vic đu t phát
trin h tng k thut công ngh các NHTM là điu kin tiên quyt.
- Xác đnh sn phm, th trng và khách hàng: Phi hiu rng không phi th
trng có sn phm nào thì các NH phi có đy đ các sn phm đó. Vn đ quan
trng là phi tùy thuc vào kh nng, điu kin và đc đim hot đng ca tng
ngân hàng mà phát trin sn phm phù hp và quan trng hn ht sn phm đó là
li th ca ngân hàng. i vi doanh nghip ngoài các sn phm truyn thng nh
y nhim chi, NH phi phát trin mnh các sn phm DVNH hin đi khác. Mi
ngân hàng tùy và kh nng, đc đim, điu kin nên có th la chn cho mình phân
khúc th trng và khách hàng mc tiêu khác nhau.
- Tính an toàn: Phi xác đnh vic đm bo tính an toàn trc ht trách nhim phi
thuc v chính các NHTM, đc bit là an toàn hot đng ca các ATM, an toàn tài
sn và an toàn cho con ngi. Bên cnh đó NHNN phi có chính sách qun lý phù
hp, trong đó yu t chun mc an toàn là điu kin bt but các NHTM phi tuân
th khi phát trin các DVNH hin đi.
- S phi hp đng b gia các ngành: C ch phi hp phi bt đu t c ch
qun lý, giám sát, t chc và khuyn khích thc hin đn các bin pháp ch tài x lý
vi phm.
1.4. Các nhân t nh hng đn s phát trin ca DVNH hin đi:
Nng lc tài chính :
Nng lc tài chính mang tính quyt đnh đi vi quy mô hot đng ca ngân
hàng, chi phí cho đu t c s vt cht, công ngh hin đi… Ngun vn càng ln
càng to nim tin cho công chúng và kh nng huy đng vn ca ngân hàng càng
11
cao. Ngc li, ngun vn thp kéo theo t l an toàn vn không đm bo dn đn
nhng ri ro cao trong hot đng kinh doanh ngân hàng.
H thng NHTM Vit Nam, k c các NHTM Nhà nc nhìn chung đu có
quy mô vn nh, nng lc tài chính thp hn nhiu so vi các ngân hàng nc
ngoài. Vì vy, dch v ca các NHTM Vit Nam cung cp còn hn ch, đc bit là
nhng dch v đòi hi công ngh hin đi vi mc đu t ln.
Chính sách giá, phí :
Ngoài vic cung cp nhiu sn phm dch v cht lng và tin ích cho
khách hàng, ngân hàng còn quan tâm đn giá, phí liên quan đn các sn phm dch
v ngân hàng hin đi. Bi mt điu d hiu là ti các ngân hàng có cùng sn phm
dch v nh nhau nhng li có ngân hàng thu hút đc nhiu khách hàng hn đó là
chính sách v giá, phí cho sn phm dch v ca h r hn. ây là điu các ngân
hàng cn quan tâm và đa ra chính sách phù hp nu không nó s nh hng ln
đn vic cung cp dch v ca ngân hàng trong th trng ngày càng cnh tranh gay
gt này.
Công ngh ngân hàng :
S phát trin nhanh ca khoa hc công ngh đã tác đng mnh đn mi mt
đi sng kinh t – xã hi, làm thay đi nhn thc và phng pháp sn xut kinh
doanh ca nhiu lnh vc, nhiu ngành kinh t, trong đó có lnh vc tài chính – ngân
hàng.
Công ngh hin đi to điu kin cho các ngân hàng phát trin và đa dng
hoá sn phm DVNH hin đi theo nhu cu ngày càng cao ca khách hàng. ng
thi giúp ngân hàng thc hin khi lng ln các giao dch mt cách nhanh chóng,
an toàn và chính xác.
Ngoài các dch v ngân hàng truyn thng nh tín dng, huy đng vn,
thanh toán…NHTM còn cung cp cho khách hàng nhiu dch v ngân hàng hin đi
nh Mobilebanking, homebanking, internetbanking… ây chính là nhng dch v
đòi hi k thut công ngh tiên tin. Phát trin và ng dng công ngh ngân hàng
12
trong hot đng kinh doanh là yu t c bn to nên s khác bit v kh nng cung
ng dch v ca mi ngân hàng.
Trình đ qun lý và cht lng ngun nhân lc:
Trong xu th phát trin và cnh tranh hin nay, nu nh công ngh đc xem
là yu t to ra s đt phá, khác bit cho DVNH hin đi thì mt trong nhng yu t
quan trng tác đng đn s hoàn thin và phát trin chính là nng lc qun tr điu
hành và cht lng ngun nhân lc.
Nhân t con ngi đc xem là ngun lc thit yu đi vi mi ngân hàng.
Cht lng DVNH cao hay thp ph thuc nhiu vào kh nng phc v ca nhân
viên ngân hàng. đáp ng nhu cu ca khách hàng nhanh chóng và chính xác, đi
ng nhân viên phi đc đào to bài bn, nm vng quy trình nghip v, bit làm
ch công ngh và tác phong phc v chuyên nghip.
Các đnh hng chin lc và chính sách ca ngân hàng :
Tu vào chin lc kinh doanh, chin lc phát trin dch v mà danh mc
dch v các ngân hàng cung cp s có nhng đc đim khác nhau. Trên thc t,
DVNH hin đi ca các ngân hàng thng mi vn cha đa dng và cha khác bit,
th trng mc tiêu ca các ngân hàng này cha rõ ràng là tp trung bán buôn hay
s chuyn sang bán l nh các ngân hàng thng mi c phn. Các ngân hàng
thng mi c phn đã xác đnh mc tiêu là phc v các DNVVN và khách hàng cá
nhân là ch yu, vì vy danh mc dch v ca các ngân hàng thng mi c phn
thng đa dng, nhiu tin ích và hng đn s tho mãn nhu cu khách hàng nhiu
hn. Kh nng cung cp dch v ca mt ngân hàng còn ph thuc vào vic xây
dng và thc hin đng b các chính sách h tr phát trin dch v nh: chính sách
khách hàng, chính sách giá phí, chính sách phát trin kênh phân phi…
Quy trình, th tc giao dch :
Quy trình giao dch vi nhng th tc đn gin, tit kim thi gian cho
khách hàng s là yu t quan trng nâng cao cht lng dch v và thu hút khách
hàng. Phn ln các quy trình và th tc giao dch ca các ngân hàng Vit Nam vn
còn nng v hình thc giy t, mt nhiu thi gian ca khách hàng. nhiu ngân
13
hàng đã thc hin quy trình giao dch mt ca nhng cha hoàn toàn, mt s giao
dch khách hàng vn phi thc hin nhiu quy, thi gian ch đi đ x lý giao
dch lâu, chm tr. ây là mt đim yu mà các ngân hàng thng mi Vit Nam
cn phi khc phc.
Hot đng marketing và chm sóc khách hàng :
Hot đng marketing và chm sóc khách hàng hiu qu có th đem nhng
tin ích ca dch v ngân hàng hin đi đn gn vi khách hàng hn. Marketing có
th đc tin hành di nhiu hình thc nh thông qua các chng trình qung cáo,
khuyn mãi; thông qua nhng tin ích ca dch v mang đn cho khách hàng; thông
qua cung cách và thái đ phc v, ly khách hàng làm trung tâm ca các hot đng
kinh doanh. Trong môi trng cnh tranh quyt lit ngày nay, hot đng marketing
và chm sóc khách hàng càng gi mt vai trò quan trng giúp các ngân hàng to
dng mi quan h thân thit vi khách hàng, xây dng và phát trin thng hiu
cho ngân hàng.
Các yu t khác :
Kh nng cung cp và phát trin các DVNH hin đi ca NHTM còn ph
thuc vào nhiu yu t nh: quy mô hot đng, s vn hành b máy t chc, c s
vt cht, mng li chi nhánh ni đa và quc t, Ngoài ra, khung pháp lý và nng
lc giám sát ca NHNN cng tác đng không nh đn kh nng cung cp và phát
trin DVNH hin đi ca các ngân hàng thng mi.
1.5.Vai trò ca dch v ngân hàng hin đi:
1.5.1.i vi nn kinh t:
Dch v ngân hàng là mt trong nhng du hiu cho thy trình đ phát trin
ca mt quc gia, do vy vic phát trin dch v ngân hàng hin đi trong xu th
quc t hóa hin nay ngày càng có ý ngha to ln đi vi nn kinh t, c th:
Dch v ngân hàng hin đi giúp tng quá trình lu thông tin t và hàng hóa.
Các dch v ngân hàng hin đi cho phép khách hàng gim lng giao dch
tin mt. Các giao dch không dùng tin mt cho phép ngi bán hàng nhanh chóng
nhn đc tin thanh toán, bt chp khong cách đa lý vi khách hàng …do đó có
14
th yên tâm tin hành giao hàng mt cách nhanh chóng nht, sm thu hi vn đ
đu t tip tc sn xut hay mua bán. Nh vy, các dch v thanh toán trc tuyn
giúp thúc đy vòng quay ca đng vn, hay nói cách khác, làm tng lu thông tin
t và hàng hóa.
Dch v ngân hàng hin đi giúp hin đi hóa h thng thanh toán.
Tin cao hn mt bc, các dch v ngân hàng hin đi to ra mt loi tin
mi – tin s hóa, không ch tha mãn các tài khon ti ngân hàng mà hoàn toàn có
th dùng đ mua các hàng hóa thông thng. Qui trình giao dch đc đn gin và
nhanh chóng, chi phí giao dch đc gim bt đáng k và tính an toàn đc đm
bo hn, bi tin s hóa không chim mt không gian hu hình nào mà có th
chuyn mt na vòng trái đt ch trong chp mt bng vn tc ca ánh sáng.
Dch v ngân hàng hin đi góp phn thúc đy s phát trin ca thng mi,
đc bit là thng mi đin t
Các dch v ngân hàng hin đi ra đi đã làm cho vn đ thanh toán tr nên
thun tin hn nhiu. Nh các phng thc thanh toán hin đi mà doanh nghip có
nhiu s la chn hn trong các giao dch thng mi. Xét trên nhiu phng din
các dch v ngân hàng đin t, đc bit là dch v thanh toán trc tuyn là nn tng
ca các h thng thng mi đin t. S khác bit c bn gia thng mi đin t
vi các ng dng khác cung cp qua mng Internet chính là kh nng thanh toán
trc tuyn này. Do vy, vic đa dng hóa dch v ngân hàng hin đi s hoàn thin
hóa thng mi đin t, đ thng mi đin t đc hiu theo đúng ngha ca nó –
các giao dch đc thc hin hoàn toàn trc tuyn, ngi mua ch cn thông qua
đng tác kích chut đ đt hàng, mua hàng và thc hin lnh thanh toán.
1.5.2.i vi h thng ngân hàng :
- Phát trin DVNH hin đi góp phn thúc đy s cnh tranh gia các ngân hàng,
t đó có th cung cp nhng sn phm tt nht, tin ích nht đn ngi s dng.
- DVNH hin đi giúp các ngân hàng thit lp tt hn các mi quan h vi khách
hàng. M rng các dch v cung cp to điu kin giúp các ngân hàng bán chéo các