Giải pháp phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương chi nhánh Bình Dương

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH

LUN VN THC S KINH T
GII PHÁP PHÁT TRIN TÍN DNG
I VI DOANH NGHIP NH VÀ VA
TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG
CHI NHÁNH BÌNH DNG
LÊ ÌNH HOÀNG
TP.H Chí Minh – Nm 2011

i

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan, lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, các s liu, kt
qu trong lun vn là trung thc, các gii pháp đa ra mt cách khách quan, có c s
khoa hc theo ý tng ca bn thân.
Hc viên ký tên





Lê ình Hoàng
ii

MC LC

Trang
Li cam đoan i
Mc lc ii
Danh mc các t vit tt vi
Danh mc bng biu vii
Li m đu viii
Chng 1: TNG QUAN V TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ HOT NG TÍN
DNG NGÂN HÀNG I VI DOANH NGHIP NH VÀ VA 1
1.1. Nhng lý lun chung v tín dng Ngân hàng 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.1.1. Khái nim tín dng 1
1.1.1.2. Phân tích vn đng ca mt khon tín dng 1
1.1.2. Bn cht và chc nng ca tín dng
2
1.1.2.1. Bn cht ca tín dng 2
1.1.2.2. Chc nng ca tín dng 2
1.1.3.Vai trò ca tín dng 3
1.1.4. Các loi tín dng ngân hàng 3
1.2. c đim ca DNNVV ti Vit Nam và s cn thit phát trin DNNVV 5
1.2.1. Khái nim v DNNVV 5
1.2.2. c đim ca các DNNVV ti Vit Nam 6
1.2.3. Vai trò ca DNNVV trong nn kinh t th trng hin nay 7
1.2.4. u đim và nhc đim ca DNNVV trong nn kinh t th trng hin nay 10
1.2.4.1. u đim ca DNNVV 10
1.2.4.2. Nhc đim ca DNNVV 11
1.2.5. S cn thit phi phát trin các DNNVV 12
1.2.6. Nhng hn ch đi vi s phát trin ca các DNNVV 13
iii

1.2.6.1. V phía các DNNVV 13

1.2.6.2. V phía các c quan chc nng 15
1.2.7. S cn thit ca vic h tr và phát trin tín dng ngân hàng đi vi DNNVV 16
1.3. Kinh nghim phát trin tín dng DNNVV  mt s nc và bài hc kinh nghim rút
ra cho Vit Nam 18
1.3.1. Kinh nghim phát trin tín dng DNNVV  mt s nc 18
1.3.2. Bài hc kinh nghim rút ra cho Vit Nam 21
Kt lun Chng 1 22
Chng 2: THC TRNG HOT NG TÍN DNG DOANH NGHIP NH
VÀ VA TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM – CHI
NHÁNH BÌNH DNG 23
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP Ngoi thng - Chi nhánh Bình Dng 23
2.1.1. Gii thiu v Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam 23
2.1.2. Gii thiu v Ngân hàng TMCP ngoi thng - Chi nhánh Bình Dng 24
2.1.2.1. Gii thiu đôi nét v tnh Bình Dng 25
2.1.2.2. Gii thiu v Ngân hàng TMCP Ngoi thng – Chi nhánh Bình Dng 27
2.2. Thc trng hot đng tín dng DNNVV ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng -
Chi nhánh Bình Dng 28
2.2.1. Phân tích tình hình d n cho vay 28
2.2.1.1. D n cho vay theo thành phn kinh t 30
2.2.1.2. D n cho vay theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 31
2.2.1.3. D n cho vay theo loi tin cho vay 33
2.2.2. Phân tích tình hình d n cho vay DNNVV 34
2.2.2.1. D n cho vay DNNVV theo thành phn kinh t 35
2.2.2.2. D n cho vay DNNVV theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 36
2.2.2.3. D n cho vay DNNVV theo loi tin cho vay 37
iv

2.3. ánh giá hot đng tín dng DNNVV ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng - Chi
nhánh Bình Dng 38
2.3.1. Thc trng DNNVV và hot đng tín dng DNNVV ti Bình Dng 38

2.3.1.1. Thc trng DNNVV ti Bình Dng 38
2.3.1.2. Thc trng hot đng tín dng DNNVV ti Bình Dng 41
2.3.2. Thun li và khó khn, hn ch trong hot đng tín dng DNNVV ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng – Chi nhánh Bình Dng 42
2.3.2.1. Thun li 42
2.3.2.2. Khó khn, tn ti và hn ch 44
2.3.3. Ch tiêu v phát trin tín dng DNNVV ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng – Chi
nhánh Bình Dng 62
Kt lun Chng 2 63
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN TÍN DNG DOANH NGHIP NH VÀ
VA TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM - CHI
NHÁNH BÌNH DNG 64
3.1. Gii pháp đi vi bn thân các doanh nghip 64
3.1.1. Gii pháp to nên đ tin cy ca doanh nghip 64
3.1.2. Nâng cao cht lng báo cáo tài chính 65
3.1.3. Xây dng k hoch tài chính ngay t khi khi s thành lp doanh nghip 66
3.1.4. Xây dng phng án kinh doanh kh thi đ thuyt phc ngân hàng 67
3.1.5. Nâng cao nng lc qun lý 68
3.1.6. Nghiêm túc trong vic th chp tài sn bo đm 69
3.1.7. y mnh công tác khai thác và ng dng công ngh thông tin 70
3.1.8. Liên kt đ tng sc mnh 71
3.2. Các gii pháp phát trin tín dng ca ngân hàng 72
3.2.1. Các gii pháp đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi thng Bình Dng 72
3.2.1.1. Xây dng đi tng khách hàng DNNVV tim nng 72
v

3.2.1.2. ào to và phát trin ngun nhân lc 72
3.2.1.3. Tng cng công tác qung cáo gii thiu, đa các tin ích ca dch v ngân
hàng đin t đn vi DNNVV 74
3.2.1.4. M rng mng li và nâng cao vai trò thm đnh xét duyt cho vay ca các

đim, phòng giao dch 75
3.2.1.5. Cn có chin lc đy mnh công tác huy đng vn 76
3.2.1.6. Xây dng chính sách u đãi hp lý đi vi các khách hàng là DNNVV 78
3.2.2. Gii pháp đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam 79
3.2.2.1. n gin hóa quy trình thm đnh và xét duyt cho vay 79
3.2.2.2. Xây dng h thng mng li thông tin hiu qu 81
3.2.2.3. Kin ngh chnh sa mt s điu khon Chính sách bo đm tín dng ca
Vietcombank 82
3.3. Các gii pháp h tr ca Nhà Nc, Ngân hàng Nhà nc và các Hip hi 85
3.3.1. Xây dng và hoàn thin h thng pháp lut 85
3.3.2. Nâng cao vai trò ca Ngân hàng Nhà nc 87
3.3.3. Nâng cao vai trò ca Hip hi Ngân hàng Vit Nam các Hip hi doanh nghip 89
3.3.3.1. Vai trò ca Hip hi Ngân hàng Vit Nam 89
3.3.3.2. Vai trò ca Hip hi doanh nghip 90
Kt lun Chng 3 90
Kt lun 92
Tài liu tham kho 94






vi

DANH MC CC T VIT TT
Agribank: Ngõn hng Nụng nghip & Phỏt trin Nụng thụn
ATM: mỏy rỳt tin t ng
BIDV: Ngõn hng u t & Phỏt trin
CNTT: cụng ngh thụng tin

DNNVV: doanh nghip nh v va
NHNN: ngõn hng nh nc
NHTM: ngõn hng thng mi
NSNN: ngõn sỏch nh nc
TCTD: t chc tớn dng
TMCP: thng mi c phn
TNDN: thu nhp doanh nghip
TNHH: traựch nhieọm hửừu haùn
TTCK: th trng chng khoỏn
TW: Trung ng
VCB hay Vietcombank: Ngõn hng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
VCB Bỡnh Dng: Ngõn hng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam Chi
nhỏnh Bỡnh Dng
Vietinbank: Ngõn hng Cụng thng
UBND: y ban nhõn dõn
vii

DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 1.1: Quy mô DNNVV 6
Bng 2.1: S liu d n qua các thi k 29
Bng 2.2: Tc đ tng trng d n qua các thi k 29
Bng 2.3: D n theo thành phn kinh t 30
Bng 2.4: T l d n theo thành phn kinh t 31
Bng 2.5: D n theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 32
Bng 2.6: T l d n theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 32
Bng 2.7: D n theo loi tin cho vay 33
Bng 2.8: D n DNNVV 34
Bng 2.9: S liu d n DNNVV 34
Bng 2.10: D n DNNVV theo thành phn kinh t 35

Bng 2.11: T l d n DNNVV theo thành phn kinh t 36
Bng 2.12: D n DNVVN theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 36
Bng 2.13: T l d n DNNVV theo ngành ngh, lnh vc kinh doanh 37
Bng 2.14: D n DNNVV theo loi tin cho vay 38
Bng 2.15: S lng DNNVV ti Bình Dng phân theo loi hình 39
Bng 2.16: S lng DNNVV ti Bình Dng phân theo đa bàn 39
Bng 2.17: S lng DNNVV ti Bình Dng phân theo ngành ngh 40
Bng 2.18: Doanh thu và đóng góp NSNN ca DNNVV ti Bình Dng 40
Bng 2.19: D n DNNVV ca các TCTD ti Bình Dng 41
viii

LI M U
I. Tính cp thit ca đ tài:
Nm 2011 đc cho là nm thách thc đi vi các DNNVV, mc dù nn kinh t
đã có nhng chuyn bin và bc đi tng đi tt hn nhng vn còn mt s tn ti đó là
các vn đ v kinh t v mô, v cht lng ngun nhân lc, v th tc hành chính, mà
trong đó DNNVV có nhiu yu th hn so vi các loi hình doanh nghip khác. Vic
Nhà nc ban hành hàng lot các chính sách kinh t v mô đ n đnh phát trin nn kinh
t, kim ch lm phát, tht cht tín dng, đã nh hng trc tip đn tình hình hot
đng sn xut kinh doanh ca các DNNVV trong thi gian qua do không th tip cn
ngun vn vay ngân hàng. Trong khi DNNVV là b phn quan trng và có nhng đóng
góp rt tích cc cho nn kinh t, c th, theo thng kê mi nht, c nc hin có trên
600.000 DNNVV, chim trên 90% s lng doanh nghip vi s vn đng ký lên gn
2.313.857 t đng (tng đng 121 t USD). Các DNNVV không ch đóng góp đáng k
vào s phát trin kinh t ca đt nc, mà còn giúp to ra hn mt triu vic làm mi mi
nm, đc bit là ngun lao đng cha qua đào to, góp phn xóa đói gim nghèo, tng
cng an sinh xã hi, (hin các doanh nghip này s dng trên 50% lao đng xã hi và
đóng góp khong 40% GDP).
Thy đc tm quan trng và đy tim nng cng nh s đóng góp các hot đng
sn xut kinh doanh ca b phn các DNNVV, tuy nhiên t thc t, VCB Bình Dng

vi d n khách hàng là doanh nghip chim trên 90% tng d n nhng trong đó t
trng d n ca các DNNVV li khá hn ch (thi đim 30/09/2011 là 16%). Ngoài
nhng khó khn ca t bn thân doanh nghip đã to nên nhng rào cn trong vic tip
cn ngun vn vay ngân hàng nh tình hình tài chính không rõ ràng, tài sn bo đm
thiu, hn ch trong vic lp báo cáo xây dng phng án kh thi,… thì nhng chính
sách ch quan t phía ngân hàng càng làm cho rào cn đó ngày thêm khó khn. C th
ch tp trung cho vay nhng khách hàng tim nng, tài chính tt, doanh thu cao, doanh s
giao dch nhiu, có ngun thu ngoi t, tài sn bo đm có giá tr cao,…. iu này dn
ix

dn đã to nên tâm lý chây  trong cán b công nhân viên, làm hn ch vic tip th phát
trin tín dng DNNVV bi lý do “vay ít, lãi ít, mt thi gian”, “tp trung cho vay mt
doanh nghip ln còn hn cho vay 10 doanh nghip nh”, Các khách hàng là DNNVV
t đó cng dn ngi tìm đn vi VCB Bình Dng khi có nhu cu vay vn, giao dch và
vô hình to nên nhng ri ro tim n cho VCB Bình Dng trong c cu d n, do ch
tp trung vào nhng khách hàng ln mà b l mt mng th trng DNNVV có nhiu
tim nng, làm gim kh nng cnh tranh, phát trin thng hiu ca VCB Bình Dng
đn các DNNVV.
Xut phát t thc tin nói trên, tác gi chn đ tài “Gii pháp phát trin tín dng
đi vi doanh nghip nh và va ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam –
Chi nhánh Bình Dng” làm lun vn tt nghip.
ây không ch là vn đ ca riêng VCB Bình Dng mà còn là vn đ chung đi
vi các ngân hàng thng mi khác trên đa bàn tnh, đc bit là các ngân hàng ln có
ngun gc quc doanh nh ngân hàng NN & PTNT, BIDV, Vietinbank. Vì vy, vi
nhng gii pháp trình bày trong lun vn, tác gi hy vng s góp phn đy mnh công tác
phát trin tín dng DNNVV ti VCB Bình Dng và mt s ngân hàng bn có quy mô
hot đng tng t, góp phn c cu li danh mc cho vay theo quy mô DNNVV trong
bi cnh nn kinh t hin nay.
II. Mc tiêu nghiên cu:
T nhng lý lun chung v tín dng ngân hàng và hot đng tín dng ngân hàng

đi vi DNNVV, Lun vn phn ánh và đánh giá thc trng hot đng tín dng DNNVV
ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng – Chi nhánh Bình Dng.
Trên c s phn ánh, đánh giá và da vào nhng điu kin thc t đ tìm ra các
gii pháp nhm m rng và phát trin tín dng DNNVV ti Ngân hàng TMCP Ngoi
thng – Chi nhánh Bình Dng.
x

III. i tng và phm vi nghiên cu:
Nghiên cu các quy đnh pháp lut hin hành liên quan đn hot đng ca các t
chc tín dng ti Vit Nam.
Nghiên cu thc trng hot đng tín dng DNNVV ca Ngân hàng TMCP Ngoi
thng – Chi nhánh Bình Dng trên đa bàn tnh Bình Dng, nhng thun li, khó
khn trong hot đng tín dng DNNVV.  ra các gii pháp nhm phát trin tín dng
DNNVV ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng – Chi nhánh Bình Dng.
IV. Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu đc s dng là phng pháp duy vt bin chng, duy
vt lch s, đng thi vn dng mt s phng pháp nh phng pháp phân tích, phng
pháp so sánh, thng kê…
V. Kt cu ca lun vn:

Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc trình bày theo kt cu nh sau:
Chng 1: Tng quan v tín dng ngân hàng và hot đng tín dng ngân hàng đi
vi doanh nghip nh và va.
Chng 2: Thc trng hot đng tín dng doanh nghip nh và va ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh Bình Dng.
Chng 3: Gii pháp phát trin tín dng doanh nghip nh và va ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh Bình Dng.
 minh ha cho lun vn, lun vn đã s dng s liu ca Ngân hàng TMCP
Ngoi thng – Chi nhánh Bình Dng, các tp chí, các s liu trên các trang website,
các báo cáo có liên quan đn tình hình kinh t tnh Bình Dng.

1

Chng 1:
TNG QUAN V TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ HOT NG
TÍN DNG NGÂN HÀNG I VI DNNVV
1.1. Nhng lý lun chung v tín dng Ngân hàng
1.1.1. Khái nim
1.1.1.1. Khái nim tín dng
Tín dng (credit) xut phát t ch La Tinh là credo, có ngha là tin tng, là
tín nhim. Tuy nhiên trong thc t, tùy theo các góc đ nghiên cu ngi ta có các
đnh ngha khác nhau v tín dng. C th, khi xem xét tín dng nh là mt chc
nng c bn ca ngân hàng thì tín dng đc hiu nh sau:
Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho
vay (ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh
nghip và các ch th khác) trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên
đi vay s dng trong mt thi hn nht đnh theo tho thun, bên đi vay có
trách nhim hoàn tr vô điu kin vn gc và lãi cho bên vay khi đn hn
thanh toán.
1.1.1.2. Phân tích vn đng ca mt khon tín dng
Khi phân tích vn đng ca tín dng chúng ta thy tín dng là mt giao dch
v tài sn trên c s hoàn tr có các giai đon đc trng sau:
Mt là, tài sn giao dch trong quan h tín dng ngân hàng có th di hai
hình thái là bng tin hoc bng tài sn, thng đc gi chung là giá tr tín dng.
Hai là, bên cho vay khi chuyn giao giá tr tín dng cho bên đi vay s dng
phi có c s đ tin rng bên đi vay s tr đúng hn.
Ba là, giá tr hoàn tr thông thng phi ln hn giá tr lúc cho vay, tc
ngi đi vay phi tr thêm phn lãi ngoài vn gc. Quan h tín dng có th đc

biu din theo s đ sau:



Ngi cho vay
(Ngân hàng)
Ngi đi vay
(Khách hàng)
Cp giá tr tín dng (1)
Hoàn tr giá tr tín dng + lãi (2)
2

1.1.2. Bn cht và chc nng ca tín dng
1.1.2.1. Bn cht ca tín dng
Tín dng là hình thc vn đng ca vn cho vay, phn ánh mi quan h kinh t
gia ch th s hu và các ch th s dng ngun vn nhàn ri trong nn kinh t trên
nguyên tc hoàn tr có k hn c gc ln lãi.
Quan h tín dng ra đi bt ngun t s xut hin mi quan h cung cu v
vn gia ngi đi vay và ngi cho vay. Quan h tín dng tn ti trong nhiu nn kinh
t hàng hóa, nhng do tính cht ca các phng thc sn xut xã hi khác nhau nên tín
dng cng mang nhng bn cht khác nhau. Và chung quy li tín dng mang 3 đc
đim c bn sau:
-

Ch thay đi quyn s dng mà không thay đi quyn s hu vn tín
dng.

-

Khon tín dng có thi hn đc xác đnh do ngi cho vay và ngi đi vay

tha thun.
-

Ngi ch s hu tín dng nhn đc khon thu nhp di hình thc li
tc.
1.1.2.2. Chc nng ca tín dng
 Tp trung và phân phi li vn tin t:
ây là chc nng c bn nht. Bng phng pháp tín dng hay s dng đòn
by tín dng, tp trung các ngun vn tin t nhàn ri trong xã hi, ri phân phi li
di hình thc cho vay đ đáp ng các nhu cu v vn cho các hot đng sn xut,
kinh doanh và đi sng.
Chc nng tp trung và phân phi li vn là chc nng c bn và có ý ngha
to ln ca tín dng đi vi s phát trin ca nn kinh t xã hi. Nh chc nng tp
trung và phân phi li tin t ca tín dng mà phn ln ngun tin trong xã hi t
ch là tin “nhàn ri” mt cách tng đi, đã đc huy đng và s dng cho các
nhu cu ca sn xut và đi sng, làm cho hiu qu s dng vn trong toàn xã hi
tng.

3

 Tit kim tin mt và chi phí lu thông cho xã hi:
Thu hút nhiu đn v và cá nhân m tài khon tin gi. S lng tài khon
ngày càng gia tng và tin mt trong nn kinh t xã hi s gim đi mt cách tng
ng. Nh đó s tit kim chi phí in n, bo qun tin mt, to ra vn minh tin t, có
li cho xã hi. Khi nhiu đn v, nhiu t chc cá nhân m tài khon  ngân hàng
thì hu ht các khon giao dch, thanh toán s đc thc hin di hình thc chuyn
khon. Nó đm bo an toàn, chính xác, mang li nhiu li ích ln cho xã hi, to
điu kin cho nn kinh t - xã hi phát trin.
 Phn ánh và kim soát các hot đng kinh t:
Khi vn tín dng vn đng t ch th này sang ch th khác, c th là t

ngi cho vay sang ngi đi vay, đòi hi ngi đi vay phi s dng đúng mc đích
và phi đm bo mang li hiu qu đ không nhng to ra thu nhp cho chính ngi
s dng vn mà còn đ thc hin ngha v ca mình đi vi ngi cho vay.
Tín dng phát trin đc là da trên c s ca s tín nhim. S tín nhim đó
phi có nn tng, phi có c s là thc tin hot đng ca các đn v, cá nhân th
hin qua các báo cáo tài chính.
Tt c nhng điu nói trên đòi hi hot đng ca tín dng phi đc kim
soát cht ch đ qua đó có th phát hin và ngn chn nhng hin tng tiêu cc đ
làm cho các quan h tín dng đc thc hin mt cách bình thng, mang li hiu
qu cao cho xã hi, cho các ch th có quan h tín dng.
1.1.3.Vai trò ca tín dng
Nói đn vai trò ca tín dng là nói đn tác đng ca tín dng đi vi nn
kinh t xã hi. Vai trò ca tín dng bao gm các vai trò c bn sau:
- Mt là, tín dng góp phn thúc đy sn xut lu thông hàng hóa phát trin:
 i vi doanh nghip: tín dng góp phn cung ng vn, bao gm: vn c
đnh và vn lu đng.
 i vi ngi dân: tín dng là cu ni gia tit kim và đu t.
 i vi toàn xã hi: tín dng làm tng hiu sut s dng đng vn.
- Hai là, tín dng góp phn n đnh tin t, n đnh giá c.
4

- Ba là, tín dng góp phn n đnh đi sng, to công n vic làm và n đnh
trt t xã hi.
- Cui cùng có th nói tín dng còn có vai trò quan trng na đó là m rng
phát trin các mi quan h kinh t đi ngoi và giao lu quc t. S phát trin ca
tín dng không nhng  trong phm vi mt nc mà còn lan rng ra phm vi các
nc trên th gii, nh đó thúc đy phát trin quan h kinh t đi ngoi, nhm giúp
đ, h tr và gii quyt các nhu cu ln nhau trong quá trình đi lên ca mi nc,
làm cho các nc có điu kin xích li gn nhau hn và cùng nhau phát trin.
1.1.4. Các loi tín dng ngân hàng

Phân loi tín dng (ch đ cp đn phân loi cho vay mà không đ cp các
hình thc tín dng khác nh bo lãnh, chit khu,…) đc chia ra các loi sau:
- Cho vay bt đng sn là loi cho vay liên quan đn vic mua sm và xây
dng bt đng sn nhà , đt đai, bt đng sn trong lnh vc công nghip, thng
mi và dch v.
- Cho vay công nghip và thng mi là cho vay ngn hn đ b sung vn
lu đng cho các doanh nghip trong lnh vc công nghip, thng mi và dch v.
- Cho vay nông nghip là loi cho vay đ trang tri các chi phí sn xut nh
phân bón, thuc tr sâu, ging cây trng, thc n gia súc, lao đng, nhiên liu, …
- Cho vay các đnh ch tài chính bao gm cp tín dng cho các ngân hàng,
công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty bo him, qu tín dng và các
đnh ch tài chính khác.
- Cho vay cá nhân là cho vay đ đáp ng các nhu cu tiêu dùng nh mua sm
các vt dng, các khon cho vay đ bù đp các chi phí đi sng thông qua phát hành
th tín dng.
 Cn c thi hn cho vay, tín dng đc chia làm ba loi nh sau:
- Cho vay ngn hn: thi gian cho vay ti đa là 12 tháng.
- Cho vay trung hn: thi gian cho vay t trên 12 tháng đn 60 tháng.
- Cho vay dài hn: thi gian cho vay trên 60 tháng.
5

 Cn c mc đ tín nhim đi vi khách hàng cho vay đc chia làm hai
loi:
- Cho vay không có bo đm bng tài sn: là loi cho vay không có tài sn
th chp, cm c hoc bo lãnh ca bên th ba, vic cho vay ch da vào uy tín ca
khách hàng.
- Cho vay có bo đm là loi cho vay da trên c s các bo đm nh th
chp, cm c hoc bo lãnh ca bên thc ba.
1.2. c đim ca DNNVV ti Vit Nam và s cn thit phát trin DNNVV
1.2.1. Khái nim v DNNVV

Thc ra không có mt s phân loi chung nào đc thng nht v nhng gì
cu thành nên mt doanh nghip “ nh” và “va ”. Quy mô ca mt doanh nghip
thng đc xác đnh bi nhiu ch tiêu khác nhau, bao gm: tài sn, s ngi lao
đng, c cu vn ca ch s hu, ngun, loi hình tài tr và lnh vc doanh nghip
hot đng. Ti Vit Nam theo Ngh nh s 56/2009/N-CP ngày 30/06/2009
thì
DNNVV đc đnh ngha nh sau: “DNNVV là c s kinh doanh đã đng ký giy
phép hot đng theo quy đnh pháp lut, đc chia thành ba cp: siêu nh, nh,
va theo quy mô tng ngun vn (tng ngun vn tng đng tng tài sn đc
xác đnh trong bng cân đi k toán ca doanh nghip) hoc s lao đng bình quân
nm (tng ngun vn là tiêu chí u tiên)”, c th nh sau:










6

Bng 1.1: Quy mô DNNVV
Quy mô



Khu vc
Doanh

nghip siêu
nh
Doanh nghip nh Doanh nghip va
S lao đng
Tng
ngun vn

S lao đng
Tng ngun
vn
S lao đng
I. Nông, lâm
nghip và thy
sn
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
200 ngi
t trên 20 t
đng đn
100 t đng
t trên 200
ngi đn 300
ngi
II. Công nghip
và xây dng
10 ngi tr

xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
200 ngi
t trên 20 t
đng đn
100 t đng
t trên 200
ngi đn 300
ngi
III. Thng mi
và dch v
10 ngi tr
xung
10 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
50 ngi
t trên 10 t
đng đn 50
t đng
t trên 50
ngi đn 100
ngi
(Ngun: Ngh nh s 56/2009/N-CP ngày 30/06/2009 ca Chính ph)
Nh vy theo đnh ngha trên DNNVV là loi hình doanh nghip thuc mi
thành phn kinh k và chu nh hng ca các Lut sau:

- Lut doanh nghip.
- Lut doanh nghip Nhà Nc.
- Lut hp tác xã.
- Các h kinh doanh cá th đng ký theo Ngh nh s 02/2000/N-CP ngày
02/02/2000 ca Chính Ph v đng ký kinh doanh.
Qua đó ta thy các DNNVV hot đng rt đa dng trên mi lnh vc hot
đng và đa dng hóa các ngành ngh.
 Vit Nam hin nay khi nói đn DNNVV ngi ta ch chú ý đn quy mô
ngun vn đng ký kinh doanh và quy mô lao đng ch không chú ý đn thành
phn kinh t. Tuy nhiên theo đnh ngha ca thông l quc t thì “các DNNVV” là
t ch dùng đ dành riêng cho các xí nghip thuc thành phn kinh t t nhân.
1.2.2. c đim ca các DNNVV Vit Nam
T đnh ngha trên ta thy các DNNVV có mt s đc đim sau:
7

- Các DNNVV đc phân b rng khp trên đa bàn c nc, nó không tp
trung vào mt s khu vc cng nh lnh vc sn xut nht đnh, mà đa dng hoá v
loi hình hot đng và hình thc t chc, không phân bit thành phn kinh t.
- B máy qun lý gn nh, công tác điu hành thng mang tính trc tip, 
mt s doanh nghip ngi qun lý ngoài chc nng qun lý doanh nghip còn
kiêm luôn mt s v trí khác, vì vy làm cho mi quan h gia ngi lao đng và
ngi qun lý rt cht ch.
- Quy mô sn xut nh, có tính nng đng, linh hot, nhy cm vi nhng
thay đi ca th trng.
- Hot đng ch yu  các ngành th công m ngh, gia công may mc, sn
xut các thit b linh kin đin t; các ngành hàng nh, có giá tr thp mà các doanh
nghip ln thng không chú ý nh: thc phm (giò ch, ruc, bánh đa…), các
ngành ch bin nông sn, gia công may mc,…
- D thành lp doanh nghip do đòi hi vn ít, din tích mt bng không
nhiu, các điu kin sn xut đn gin và d chuyn hng kinh doanh.

- Các DNNVV có kh nng to vic làm tng, nó đc xem là cn tp trung
nhiu lao đng hn các doanh nghip ln.
- Sn sàng đu t vào các lnh vc mi: các DNNVV d dàng đi mi trang
thit b, công ngh, thích ng vi cuc cách mng khoa hc công ngh.
T nhng đc đim này có th thy các DNNVV có vai trò quan trng đi
vi s nghip phát trin kinh t xã hi.
1.2.3. Vai trò ca DNNVV trong nn kinh t th trng hin nay
Hin nay  hu ht các nc, DNNVV đóng vai trò quan trng chi phi rt
ln đn công cuc phát trin kinh t xã hi.  nc ta, DNNVV chim trên 90%
tng s doanh nghip vi nhiu loi hình kinh t, bao gm: doanh nghip Nhà nc,
Công ty c phn, Công ty liên doanh, doanh nghip t nhân, hp tác xã, c s sn
xut, doanh nghip có vn đu t nc ngoài,… iu đó cho thy DNNVV có vai
trò quan trng trong nn kinh t nc ta, th hin:
8

- Các DNNVV gi vai trò quan trng trong nn kinh t, chim t trng ln
trong tng s các doanh nghip hot đng ca c nc. Vì th, đóng góp ca h vào
tng sn lng và to vic làm là rt đáng k. DNNVV góp phn n đnh xã hi, d
dàng đc to lp vi mt lng vn không ln, thng xuyên đáp ng nhu cu
thay đi ca th trng, mc dù s lng lao đng trong mi DNNVV không nhiu,
nhng vi s lng rt ln khi DNNVV trong nn kinh t, đã to ra phn ln công
n vic làm cho xã hi.
- Các DNNVV có qui mô nh, nên d điu chnh, thay đi theo nhu cu, th
hiu ca th trng. DNNVV cung cp mt khi lng ln sn phm đa dng,
phong phú và đc đáo v mt hàng, chng loi đáp ng nhu cu ca ngi tiêu
dùng, góp phn thúc đy tng trng kinh t phát trin và làm cho nn kinh t nng
đng.
- Các DNNVV h tr đc lc cho doanh nghip quy mô ln, là c s đ hình
thành nhng doanh nghip, tp đoàn kinh t ln mnh trong quá trình phát trin
kinh t th trng, to nên ngành công nghip và dch v ph tr quan trng.

- Các DNNVV đi vào nhng th trng ngõ, ngách h tr các doanh nghip
ln trong vic tip cn th trng, tiêu th sn phm, cân đi kh nng cung cu hp
lý trong xã hi. Mt khác, DNNVV cng là nhng doanh nghip v tinh cung cp
các sn phm đu vào, gia công, sn xut, kinh doanh trong chu k hot đng ca
các doanh nghip ln, làm tng kh nng hot đng ca các doanh nghip trên th
trng, to mi liên kt cht ch gia các loi hình, các thành phn kinh t.
- Các DNNVV vi quy mô nh, đc phân b ri khp  các đa phng,
các vùng lãnh th trên c nc nên DNNVV có kh nng tn dng các tim nng v
lao đng, nguyên vt liu sn có  đa phng và s dng các sn phm ph hoc
ph liu, ph phm ca các doanh nghip ln. DNNVV đóng góp phn quan trng
vào ngân sách, vào sn lng và to công n vic làm cho ngi lao đng  đa
phng, là tr ct ca kinh t đa phng.
- Các DNNVV góp phn quan trng trong vic to lp s phát trin cân bng
và chuyn dch c cu kinh t theo vùng lãnh th:
9

Trong nn kinh t luôn tn ti vi nhiu loi hình doanh nghip và các quy mô
khác nhau. Thông thng các doanh nghip ln tp trung  vùng đô th, có c s h
tng phát trin, nhng li không đáp ng đc tt c yêu cu ca nn kinh t nh
lu thông hàng hóa, dch v, phát trin ngành ngh truyn thng, tiu th công
nghip, gii quyt lao đng, n đnh đi sng xã hi ca nhân dân…Vi chiu
hng đó s gây tình trng mt cân đi nghiêm trng v trình đ phát trin kinh t,
vn hóa, xã hi gia thành th và nông thôn, gia các vùng, min.
S phát trin ca DNNVV góp phn quan trng trong vic to lp s cân đi
gia các đa phng. Nó giúp cho vùng sâu, vùng xa, các vùng nông thôn có th
khai thác đc tim nng đa phng mình đ phát trin các ngành sn xut và dch
v, to ra s chuyn dch c cu kinh t theo vùng lãnh th. ây cng là vn đ rt
có ý ngha đ thc hin công nghip hóa, hin đi hóa nông nghip, nông thôn.
- Các DNNVV góp phn tích cc trong vic thu hút vn đu t trong dân c
và s dng vn, các ngun lc có hiu qu ti đa phng. Các DNNVV khi thành

lp không cn quá nhiu vn, điu này to c hi cho nhiu tng lp dân c có th
tham gia đu t. DNNVV có th d dàng huy đng vn thông qua quan h h hàng,
bn bè, ngi thân. Do đó, DNNVV to hiu qu trong vic huy đng, s dng các
khon tin nhàn ri trong dân c và bin nó thành các khon vn đu t mang li
hiu qu kinh t cao.
- Các DNNVV sn xut nhiu mt hàng xut khu đem li nhiu ngoi t
cho đt nc, đáp ng nhu cu thanh toán nhp khu và tng ngun thu cho ngân
sách Nhà nc.
Ngày nay, vi nn kinh t toàn cu hóa, mi quan h giao lu mua bán, vn
hóa, xã hi gia các quc gia ngày càng phát trin rng rãi. DNNVV góp phn
quan trng trong vic khai thác tim nng ca các ngành ngh truyn thng  các
đa phng nh các ngành ngh th công, m ngh, v.v.v. Bên cnh đó, s phát
trin các DNNVV s làm tng ngun thu cho ngân sách Nhà nc, góp mt phn
đáng k vào công cuc thc hin các mc tiêu kinh t, xã hi.
10

1.2.4. u đim và nhc đim ca DNNVV trong nn kinh t th trng hin
nay
1.2.4.1. u đim ca DNNVV
- DNNVV t do cnh tranh và bình đng hn so vi các doanh nghip ln,
chim s lng đông đo song quy mô nh, ít ph thuc vào Nhà nc, luôn sn
sàng bt chp mi ri ro và mnh dn khai thác th trng.
- DNNVV làm cân bng gia các vùng, min trong nc: Các doanh nghip
ln thng tp trung  các trung tâm kinh t ln, nên làm mt đi s cân bng gia
các vùng, min. Ngc li, DNNVV to đc cân đi này, có th phát trin rng rãi
 mi vùng lãnh th và to ra nhng sn phm phong phú, đa dng; cung cp hàng
hóa và dch v đn tng đa phng xa xôi ho lánh.
- DNNVV khai thác đc tim lc trong nc: Các doanh nghip ln thng
tp trung  các khu trung tâm kinh t ln, nên không khai thác đc ht tim nng
ca đt nc. Ngc li, DNNVV có th linh đng khai thác nhiu li th v điu

kin vùng, min ca đt nc nh tài nguyên thiên nhiên, lao đng, thi tit, v.v.
DNNVV có li th trong vic tuyn dng lao đng ti đa phng và tn dng các
tài nguyên, t liu sn xut sn có ti đa phng, phát huy sn xut kinh doanh.
- DNNVV sn xut hàng hóa thay th nhp khu đ thc hin quá trình công
nghip hóa và hin đi hóa đt nc  giai đon đu, có th sn xut mt s mt
hàng phù hp vi sc mua ca dân chúng góp phn n đnh đi sng xã hi, tng
trng và phát trin kinh t bn vng.
- DNNVV nng đng, nhy bén và d thích ng vi s thay đi ca th
trng: Quy mô nh và va, b máy qun lý gn nh, đn gin nên phn ng nhanh
nhy vi s bin đng ca th trng và d thc hin s phân công lao đng.
DNNVV có c s vt cht k thut, quy mô không ln nên đi mi linh hot hn,
d dàng phát trin sn xut hoc thu hp quy mô đ tn ti trong nn kinh t th
trng.
- DNNVV d dàng to lp, có th hot đng hiu qu vi chi phí c đnh
thp.
11

1.2.4.2. Nhc đim ca DNNVV
- Hn ch v kh nng tài chính: Tình trng thiu vn hoc không có vn đ
m rng sn xut kinh doanh là hin tng khá ph bin ca các DNNVV hin nay.
Vi nng lc hn ch, DNNVV Vit Nam khó có kh nng đu t quy trình công
ngh hin đi đ to ra các sn phm có giá tr cao, cnh tranh vi các sn phm
nc ngoài có tiêu chun quc t.
Các ngân hàng cng e ngi khi cho DNNVV vay vn vì kh nng gp ri ro
ln khi cho vay. DNNVV cng rt khó khn và ít có kh nng huy đng đc vn
trên th trng vì quy mô hot đng nh. DNNVV luôn  trong tình trng thiu vn,
khin cho kh nng thu li nhun không cao.
- Kh nng tip cn th trng kém: Các sn phm và dch v do các doanh
nghip này cung cp hin nay tuy đã có nhiu tin b v cht lng, nhng mi ch
đáp ng mt phn nhu cu ca ngi tiêu dùng. Li thêm quy mô nh bé, nng lc

sn xut cha cao, hn ch v vn, thiu kh nng xây dng và trin khai k hoch
tip th sn phm, các DNNVV gp nhiu khó khn đ cnh tranh trong môi trng
toàn cu hóa nhanh chóng hin nay, đc bit vi sân chi ln nh WTO.
- Kh nng tip th ra th trng nc ngoài ca DNNVV còn nhiu hn ch:
Do khi lng sn phm ca các DNNVV sn xut ra còn manh mún, cht lng
thp, khó đáp ng tiêu chun xut khu, ch yu là đ phc v tiêu dùng trong
nc.
- Vic mua nguyên liu, máy móc thit b: DNNVV có quy mô kinh doanh
không ln, kh nng tài chính hn hp nên thng không đc hng khon chit
khu gim giá, ít nhp khu trc tip mà thng phi qua đi lý trong nc nên chi
phí đu vào cao.
- Thiu thông tin, trình đ qun lý doanh nghip cha cao: Trong nn kinh
t toàn cu hóa hin nay, thông tin cng là mt yu t đu vào rt quan trng cho
hot đng sn xut kinh doanh. Tuy nhiên DNNVV thng gp nhiu khó khn
trong vic tip cn thông tin th trng, tip cn công ngh sn xut và công ngh
12

qun lý hin đi trong nc cng nh các nc tiên tin trong khu vc và trên th
gii, điu đó dn đn trình đ qun lý điu hành trong các DNNVV còn thp kém.
- Kh nng thu hút đc các nhà qun lý và lao đng gii còn thp: Vì
DNNVV d gp nhiu ri ro trong kinh doanh, ít có chính sách đãi ng nhân tài,
lng bng không cao, hay thay đi hot đng kinh doanh, nên công vic thng
không n đnh. Do đó, khó có kh nng thu hút đc nhng ngi lao đng có trình
đ cao trong sn xut kinh doanh và trong qun lý, điu hành.
- Tính liên kt hp tác kinh doanh ca các DNNVV còn kém: Cha huy đng
đc ngun vn di dào, c s h tng vng chc đ thu hút đu t, nâng cao cht
lng sn phm, tng nng lc cnh tranh.
- DNNVV còn có th gây ra mt s tiêu cc nh hng đn đi sng kinh t -
xã hi nh: trn lu thu, gây ô nhim môi trng, kinh doanh các mt hàng b Nhà
nc cm, kinh doanh sai mc đích v.v. Nhiu DNNVV do chy theo li nhun quá

mc đã tìm mi cách đ kim li gây tn tht nghiêm trng cho xã hi.
1.2.5. S cn thit phi phát trin các DNNVV
DNNVV là b phn quan trng và có nhng đóng góp rt tích cc cho nn
kinh t, c th, theo thng kê mi nht, c nc hin có trên 600.000 DNNVV,
chim trên 90% s lng doanh nghip vi s vn đng ký lên gn 2.313.857 t
đng (tng đng 121 t USD). Các DNNVV không ch đóng góp đáng k vào s
phát trin kinh t ca đt nc, mà còn giúp to ra hn mt triu vic làm mi mi
nm, đc bit là ngun lao đng cha qua đào to, góp phn xóa đói gim nghèo,
tng cng an sinh xã hi, (hin các doanh nghip này s dng trên 50% lao đng
xã hi và đóng góp khong 40% GDP). Vì vy, vn đ phát trin các DNNVV có ý
ngha ht sc quan trng đi vi quá trình xây dng và phát trin ca đt nc.
Qua phân tích đc đim, vai trò và nhng li th ca các DNNVV ta thy
môi trng kinh t nc ta hin nay rt thích hp cho s phát trin các DNNVV.
Các DNNVV đem li nhiu li ích cho nn kinh t ca đt nc, đng thi có
nhng đc đim hp dn có th tr giúp Chính ph trong vic thc hin các mc
tiêu phát trin kinh t, xây dng mt xã hi công bng hn. Chính ph các nc
13

cng nh Chính ph Vit Nam đã nhn thc đc tm quan trng ca khu vc
DNNVV đi vi nn kinh t trong điu kin các DNNVV đã tri qua s điu chnh
và chuyn đi sang nn kinh t th trng. Vì vy s quan tâm đn vic thúc đy s
phát trin các doanh nghip này ngày càng tng. Ngoài vic ban hành Ngh đnh s
56/2009/N-CP (thay th Ngh đnh s 90/2001/N-CP) v tr giúp phát trin
DNNVV thì da trên c s đó Hi đng khuyn khích phát trin DNNVV và Cc
phát trin DNNVV đã ra đi theo Quyt đnh s 12/2003/Q-TTg và Quyt đnh s
562/Q-KH đ to điu kin thun li thúc đy s phát trin ca các DNNVV.
Nn kinh t nc ta đi lên nn kinh t th trng t nn sn xut nông nghip
lc hu. n nay, hn 70% lc lng lao đng làm vic trong lnh vc sn xut
nông nghip. Sn xut ch yu là nh bé ca các h gia đình nên vic m rng và
phát trin DNNVV rt phù hp vi thc t nn kinh t Vit Nam.

1.2.6. Nhng hn ch đi vi s phát trin ca các DNNVV
Mc dù có các li th ca khu vc kinh t va và nh đi vi nn kinh t và
xã hi nhng vn còn có nhng vn đ ln mà các DNNVV đang gp phi.
1.2.6.1. V phía các DNNVV
Thiu vn là khó khn ln nht:
Hin nay các DNNVV đã đc Chính ph to điu kin và c hi đ phát
trin (đã có quyt đnh s 14/2009/Q-TTg ngày 21/01/2009 ban hành quy ch bo
lãnh cho doanh nghip vay vn ca ngân hàng thng mi: áp dng đi vi các
doanh nghip có vn điu l ti đa 20 t đng và s dng ti đa 500 lao đng; hay
chng trình h tr lãi sut đc ch đo chú trng đn các DNNVV, ), nhng do
mi, thi gian áp dng cha lâu, hiu qu cha tht s rõ ràng, vì vy mà tài chính
ca các doanh nghip vn cha nhn đc s h tr thích đáng. Do đó tình trng
thiu vn vn là khó khn và ph bin nht ca các DNNVV, trong khi qui mô v
vn ca các DNNVV khá nh, hn ch, nên khi các doanh nghip mun m rng
qui mô sn xut thì luôn gp tr ngi ln v vn.
Trình đ công ngh còn lc hu: