Các nhân tố ảnh hưởng đến dự định sử dụng Internet trên điện thoại di động tại thành phố Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH







LÊ HU LUÂN



CÁC NHÂN T NH HNG N D NH
S DNG INTERNET TRểN IN THOI DI
NG TI THÀNH PH H CHÍ MINH










LUN VN THC S KINH T

Tp.H Chí Minh ậ Nm 2011

B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH







LÊ HU LUÂN



CÁC NHÂN T NH HNG N D NH
S DNG INTERNET TRểN IN THOI DI
NG TI THÀNH PH H CHÍ MINH

Chuyên ngành : Qun tr Kinh doanh
Mã s : 60.34.05





LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC: TS. NGÔ QUANG HUÂN











Tp.H Chí Minh ậ Nm 2011
I

LI CM N

Trc tiên, tôi xin chân thành gi li cm n đn Quý Thy Cô trong

khoa Qun Tr Kinh Doanh ca trng i hc Kinh t Thành ph H Chí
Minh đƣ trang b cho tôi nhiu kin thc quý báu trong thi gian qua.
Tôi xin chân thành gi li cm n TS Ngô Quang Huơn, ngi hng
dn khoa hc ca lun vn, đƣ tn tình hng dn tôi hoàn thành lun vn
này.
Tôi xin chân thành cm n đn nhng ngi bn, nhng đng nghip
ca tôi cng nh đng nghip ca v tôi đƣ nhit tình h tr, góp Ủ vƠ giúp đ
tôi trong sut thi gian nghiên cu. ng thi, cho tôi xin gi đn li cm n
vi tt c nhng ngi đƣ tham gia kho sát.
Sau cùng, xin cm n B, Má, V vƠ các con đƣ to đng lc mnh m
vƠ điu kin thun li cho Con/Chng/Ba trong sut thi gian hc tp và
nghiên cu.
Xin gi li cm n chơn thƠnh đn tt c mi ngi.

Tác gi: Lê Hu Luân

II

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s ắCác nhơn t nh hng đn d đnh
s dng internet trên đin thoi di đng ti thành ph H Chí MinhẰ lƠ kt
qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc. Các s
liu trong lun vn đc thu thp t thc t có ngun gc rõ rƠng, đáng tin
cy, đc x lý trung thc và khách quan

Tác gi: Lê Hu Luân

III

DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Doanh thu bình quân trên mi thuê bao (ARPU) di đng ậ US$
Bng 3.1 Mƣ hóa các thang đo d đnh s dng internet trên di đng
Bng 4.1 Mu phân b theo phân loi đi tng phng vn
Bng 4.2 Kt qu Cronbach alpha
Bng 4.3 KMO and Bartlett's Test
Bng 4.4 Kt qu phân tích nhân t EFA
Bng 4.5 Cronbach alpha ca nhân t hiu ng xã hi
Bng 4.6 Gi thuyt nghiên cu sau phân tích EFA
Bng 4.7 Kt qu kim đnh gi thuyt
Bng 4.8 Thng kê mô t
Bng 4.9 Kt qu mt s nghiên cu khác p<.05
Bng 4.10 Kt qu T-test vi gii tính
Bng 4.11 Kt qu T-test vi hin trng s dng dch v

IV

DANH MC HỊNH VĨ  TH
Hình 1.1 Th phn (thuê bao) di đng ti Vit Nam
Hình 1.2 T l s dng internet ti các thành ph ln
Hình 1.3 Mc chi tiêu bình quơn đu ngi/tháng cho internet ti các thành
ph ln
Hình 2.1: Thuyt hƠnh đng hp lý
Hình 2.2: Thuyt hành vi có k hoch
Hình 2.3: Mô hình chp nhn công ngh
Hình 2.4: Mô hình nghiên cu
Hình 3.1: Qui trình nghiên cu
Hình 4.1 Mô hình nghiên cu sau phân tích EFA
Hình 4.2 Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt
Hình 4.3 Biu đ đim trung bình bin quan sát

Hình 4.4 Biu đ đim trung bình bin quan sát theo hin trng


V

MC LC

LI CM N I
LI CAM OAN II
DANH MC CÁC BNG BIU III
DANH MC HỊNH VĨ  TH IV
MC LC V
CHNG 1: DN NHP VÀ GII THIU  TÀI 1
1.1 LÝ DO CHN  TÀI 1
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU 6
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 6
1.3.1 i tng nghiên cu: 6
1.3.2 i tng kho sát: 6
1.3.3 Phm vi nghiêu cu 7
1.4 PHNG PHỄP NGHIểN CU 7
1.5 ụ NGHA THC TIN CA  TÀI 7
1.6 KT CU  TÀI 8
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 9
2.1 GII THIU 9
2.2 CÁC TH H MNG DI NG VĨ INTERNET DI NG 9
2.2.1 Các th h mng di đng 9
2.2.2 Thit b di đng: 12
2.2.3 Internet trên di đng - MI (Mobile Internet): 13
VI

2.3 LÝ THUYT CHP NHN CÔNG NGH 14
2.3.1 Thuyt HƠnh ng Hp lý - Theory of Reasoned Action (TRA) 14
2.3.2 Thuyt Hành vi theo k hoch - Theory of Planned Behavior (TPB) 16
2.3.3 Mô hình Chp nhn Công ngh - Technology Acceptance Model (TAM) 16
2.4 CÂU HI NGHIÊN CU, XÂY DNG MÔ HÌNH LÝ THUYT, VÀ GI THUYT 18
2.4.1 Câu hi nghiên cu 18
2.4.2 Mô hình lý thuyt: 18
2.4.3 Các khái nim và gi thuyt: 18
2.4.4 Các thang đo 21
2.5 TÓM TT CHNG 2 24
CHNG 3: PHNG PHỄP NGHIểN CU 25
3.1 GII THIU 25
3.2 THIT K NGHIÊN CU 25
3.2.1 Qui trình nghiên cu 25
3.2.2 Phng pháp nghiên cu 25
3.2.3 K hoch phân tích d liu: 28
3.3 TÓM TT: 32
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 33
4.1 GII THIU 33
4.2 THÔNG TIN MU NGHIÊN CU 33
4.3 ỄNH GIỄ THANG O BNG H S TIN CY CRONBACH ALPHA 35
4.4 ỄNH GIỄ THANG O BNG PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ EFA 37
4.5 PHÂN TÍCH HI QUI BI 40
VII

4.6 SO SÁNH VI MT S NGHIÊN CU KHÁC 43
4.7 PHÂN TÍCH CM NHN CA KHÁCH HÀNG V CÁC NHÂN T NH HNG
N D NH S DNG 45
4.8 PHÂN TÍCH NH HNG CA CÁC BIN NH TệNH N CÁC NHÂN T TÁC
NG VÀ D NH S DNG 47

4.8.1 Gii tính 47
4.8.2 Thu nhp 49
4.8.3 Hin trng s dng 50
4.9 TÓM TT 52
CHNG 5: ụ NGHA VĨ KT LUN 53
5.1 GII THIU 53
5.2 ụ NGHA 53
5.3 HÀM Ý ÁP DNG CHO DOANH NGHIP 54
5.4 HN CH CA  TĨI VĨ HNG NGHIÊN CU TIP THEO 56
Tài liu tham kho 57
Ph lc 1: Dàn bài tho lun nhóm IX
Ph lc 2: Bng câu hi kho sát XIII
Ph lc 3: Phơn tích đ tin cy XVI
Ph lc 4: Phân tích nhân t EFA XX
Ph lc 5: Phân tích hi qui bi XXIV
Ph lc 6: Phân tích nh hng ca thu nhp XXVII


1

CHNG 1: DN NHP VÀ GII THIU  TÀI
1.1 LÝ DO CHN  TÀI
Theo Sách trng Công ngh Thông tin và Truyn thông ca B Thông
tin và Truyn thông (2010) công b thì tính đn đu nm 2010 Vit Nam có
hn 98,2 triu thuê bao di đng tng 31,1% so vi cùng k nm trc. c
bit, mc đ cnh tranh trong th trng di đng ngày càng khc lit vi 7
nhà mng chính thc cung cp dch v là VinaPhone, MobiFone, Viettel, S-
Fone, E-Mobile, Vietnam Mobile, G-Tel (Beeline) và hai nhà cung cp mng
di đng o lƠ ông Dng Telecom, VTC đƣ đc cp phép chun b cung
cp dch v. Th phn (thuê bao) di đng tp trung vào phn ln các doanh

nghip VinaPhone, MobiFone, Viettel ( xem hình )

Ngun: BTTTT 2010 [1]
Hình 1.1 Th phn thuê bao di đng ti Vit Nam


2

Theo mt báo cáo ca Công ty nghiên cu th trng BMI (2011) va
đa ra trong quí 1 nm 2011, doanh thu bình quơn trên mi thuê bao di đng
(ARPU) ti Vit Nam đang st gim rt nhanh trong nhng nm qua. Nguyên
nhân ch yu là do các nhà cung cp chy đua gim giá bng cách khuyn
mãi, th trng ch yu ph thuc vào các s thuê bao tr trc, giá cc vin
thông cng đƣ gim ti 15% (t tháng 7-2010), và quan trng là th trng
vin thông di đng đang tin ti ngng bão hòa.
Bng 1.1: Doanh thu bình quân trên mi thuê bao (ARPU) di đng – US$
Ngun: BMI [6]
Nm ngoái, ch s ARPU ca Vit Nam ch đt 5 đô la M, gim so vi
5,52 đô la ca nm 2009. Trong khi đó, ch s nƠy trong các nm 2008 vƠ
2007 tng ng lƠ 6 đô la vƠ 6,5 đô la.
Vi nhng con s nêu trên, BMI d báo rng ch s ARPU có th s
gim mnh na vƠ còn 3,51 đô la vƠo nm 2015.
iu nghch lý  đơy lƠ trong các nm gn đơy mc lm phát ca Vit
Nam hu nh  mc hai con s, làm cho vt giá đu tng. Vic này làm cho
chi phí đu vào ca các doanh nghip cung cp dch v cng tng theo. Trong
khi đó, đi ngc vi xu hng tng giá ca th trng thi giá dch v vin
thông li đi xung.
Do đó, thúc đy tng trng ARPU hin đang lƠ thách thc vi mi
doanh nghip di đng. Vì vy, đi vi doanh nghip di đng vic có thêm
dch v internet trên di đng, gi tt lƠ MI (Mobile Internet), đ cung cp cho

khách hàng ha hn s tng trng ARPU.
3

Cùng vi s tin b ca công ngh, internet ngày càng phát trin, cung
cp mt cách d dàng và hiu qu đ chuyn tip thông tin và dch v đn
hàng triu ngi dùng. Vi s ra đi ca dch v MI đƣ giúp ngi dùng
internet không b gii hn v không gian và thi gian, có th truy nhp
internet ti bt c ni nƠo vƠ bt c đơu. Giúp cho ngi dùng internet có th
nhn và gi thông tin hay s dng nhng dch v trên internet thun li hn
nhng hình thc truy nhp khác. NgoƠi ra, cng vi s tin b nhanh chóng
ca khoa hc công ngh, đin thoi di đng có kh nng truy nhp internet
đang dch chuyn t loi hàng hóa xa x thƠnh hƠng hóa thông thng có mc
giá phù hp, chp nhn đc.
Ti Vit Nam, vi đc thù rng, núi, bin, đo phc tp nên vic trin
khai internet gp rt nhiu khó khn vƠ chi phí ln khi thi công mng cáp
truyn dn mng internet. Do đó, vi s ra đi ca dch v MI góp phn đy
nhanh trin khai internet ti các khu vc nƠy, thúc đy phát trin kinh t xã
hi.
Hin nay, ti th trng Vit Nam có hai hình thc kt ni internet di
đng, 2G và 3G (xin xem thêm mc 2.2.1), đi vi 2G thì tt c 7 doanh
nghip đu đang cung cp, còn đi vi 3G ch có 5 doanh nghip có giy
phép sau cuc thi tuyn đ dành 4 giy phép cungc p 3G và trúng tuyn là
Vinaphone, Mobiphone, Viettel, EVN và Hanoi Telecom.
Mc dù dch v MI xut hin ti Vit Nam đƣ lơu vƠ đc đánh giá cao
v tính di đng, vt tri so vi nhiu hình thc truy nhp internet khác, ha
hn mt s lan ta nhanh chóng thay th cho hình thc truy nhp khác. Tuy
nhiên, trong thc t tc đ trin khai không đc nh k vng. Theo B
Thông tin và Truyn thông (2010) công b, tính đn tháng 4/2010 Vit Nam
ch có 7 triu thuê bao 3G (tng ng khong 7% thuê bao di đng) có phát
4

sinh lu lng. Cng trong mt báo cáo nghiên cu th trng internet Vit
Nam ca Yahoo (2010), trong nm 2009 t l s dng dch v MI ti Vit
Nam ch chim 9% thuê bao di đng, vƠ nm 2010 lƠ 16%. Mc dù tc đ
tng lƠ gn gp đôi nhng vn ch chim  mc t l quá khiêm tn so vi k
hoch ban đu mà các doanh nghip khai thác đƣ k vng t tính nng di
đng u vit mà dch v mang li.
Vì vy, vic nghiên cu các nhân t nh hng đn d đnh s dng
dch v internet trên di đng ti Vit Nam là cn thit. Thông qua đó, s đ
xut nhng gii pháp phù hp đ phát trin dch v MI.
Do thi gian cng nh ngun lc có hn, đ tƠi cha th thc hin
nghiên cu ti hu ht các tnh thƠnh mƠ trc mt tác gi ch thc hin ti
Thành ph H Chí Minh (Tp.HCM).
Tp.HCM đc đánh giá lƠ mt trong nhng trung tâm kinh t - xã hi
phát trin nht nc, vƠ cng theo Hình 1.2 & 1.3 thì Tp.HCM lƠ ni có t l
dân s s dng internet cng nh mc chi tiêu bình quân cho internet cao
nht. Do đó, vic nghiên cu ắCác nhân t nh hng đn d đnh s dng
dch v internet trên di đng ti Tp.HCMẰ trc mt thông qua đó đ tài s đ
xut nhng gii pháp phù hp đ phát trin dch v MI ti Tp.HCM, k tip
to tin đ cho nhng nghiên cu khác ti các khu vc trong c nc.
5



Ngun Yahoo [22]
Hình 1.2 T l s dng internet ti các thành ph ln

Ngun Yahoo [22]
Hình 1.3 Mc chi tiêu bình quân đu ngi/tháng cho internet ti các
thành ph ln

6

1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
T nhng nhn xét và mong mun nêu trên, mc tiêu ca đ tài s
hng vào nghiên cu các vn đ c th nh sau:
 Xác đnh các nhân t tác đng đn d đnh s dng dch v MI. Công
vic này bao gm vic khám phá, phơn tích vƠ đánh giá nhng nhân t
có kh nng tác đng đn d đnh hành vi s dng MI ti Tp.HCM.
 Phân tích s khác nhau ca mt s thành phn thuc nhân khu hc
(gii tính, thu nhp bình quơn) đn các nhân t.
 Phân tích s khác nhau gia nhng cá nhân hin có s dng và hin
không s dng đn các nhân t.
 T kt qu phân tích, tác gi đ xut mt s gii pháp gi ý phù hp
cho vic phát trin dch v MI ti Tp.HCM.
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
1.3.1 i tng nghiên cu:
Là mi quan h gia d đnh s dng vi nhng cm nhn ca khách
hàng (bao gm khách hàng tim nng) v s hu dng, tính d dàng s dng,
nh hng môi trng xung quanh, hình nh bn thơn, điu kin thun li v
ngun lc, mc đ chp nhn tc đ vƠ giá cc ca dch v internet trên
đin thoi di đng.
1.3.2 i tng kho sát:
LƠ đi tng hin có s dng và hin không s dng (khách hàng tim
nng, bit đn dch v) dch v internet trên đin thoi di đng.
7

1.3.3 Phm vi nghiêu cu
Nghiên cu đc thc hin kho sát ti Tp.HCM.
1.4 PHNG PHỄP NGHIểN CU
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc, (1) nghiên cu s b

bng phng pháp đnh tính, (2) nghiên cu chính thc bng phng pháp
đnh lng.
Nghiên cu s b bng phng pháp đnh tính đc thc hin thông
qua vic tho lun nhóm. Mc đích ca bc nghiên cu nƠy lƠ đ khám phá,
điu chnh và b sung thang đo các nhơn t nh hng d đnh s dng
internet trên di đng.
Nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh lng đc thông qua
vic kho sát trc tuyn và phát phiu kho sát.
1.5 ụ NGHA THC TIN CA  TÀI
  tài cho thy mi quan h gia d đnh s dng vi các nhân t nh
hng lên d đnh s dng dch v internet di đng. T đó cung cp
thông tin và nhng lun c khoa hc đ các nhà qun tr doanh nghip
đ ra các bin pháp c th nhm gia tng lng khách hàng s dng
dch v MI.
  tài này góp phn phát trin lý thuyt chp nhn công ngh (hay đi
mi) trong lnh vc internet trên di đng ti Tp.HCM, m đng cho
các nghiên cu khác c th hn, phm vi rng hn.
 NgoƠi ra, đ tài còn là tài liu tham kho hu ích trong vic xây dng
nhng công c đo lng các nhân t nh hng đn vic chp nhn
công ngh (hay đi mi).
8

1.6 KT CU  TÀI
Bao gm các chng sau:
 Chng 1: Dn nhp và gii thiu đ tài
 Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
 Chng 3. Phng pháp nghiên cu
 Chng 4. Kt qu nghiên cu
 Chng 5. ụ ngha vƠ kt lun
9

CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 GII THIU
Chng 2 trình bày nhng ni dung c bn ca các lý thuyt có liên
quan đ lƠm c s nn tng cho nghiên cu này. Nhiu thut ng, khái nim,
mô hình  chng nƠy đc s dng cho các chng khác. Chng nƠy cng
trình bày mô hình nghiên cu ca đ tài.
2.2 CÁC TH H MNG DI NG VĨ INTERNET DI NG
2.2.1 Các th h mng di đng
Các giai đon quan trng trong s phát trin ca mng thông tin di
đng thng đc mô t nh các th h phát trin.
Mng thông tin di đng th h th nht - 1G:
Là mng thông tin di đng không dơy c bn đu tiên trên th gii. 
dng công ngh analog gi lƠ đa truy nhp phân chia theo tn s (FDMA) đ
truyn kênh thoi trên sóng vô tuyn đn thuê bao đin thoi di đng. Nhc
đim ca các h thng này là cht lng thp, vùng ph sóng hp và dung
lng nh.
Mng thông tin di đng th h th hai - 2G:
Là th h kt ni thông tin di đng mang tính ci cách cng nh khác
hoàn toàn so vi th h đu tiên. Nó s dng các tín hiu k thut s thay cho
tín hiu analog ca th h 1G vƠ đc áp dng ln đu tiên ti Phn Lan bi
Radiolinja (hin là nhà cung cp mng con ca tp đoƠn Elisa Oyj) trong nm
1991. Mng 2G mang ti cho ngi s dng di đng 3 li ích tin b trong
sut mt thi gian dài: mã hoá d liu theo dng k thut s, phm vi kt ni
10

rng hn 1G vƠ đc bit là s xut hin ca tin nhn dng vn bn đn gin ậ
SMS. Tín hiu k thut s truyn nhn trong th h 2G to ra ngun nng
lng sóng nh hn vƠ s dng các chip thu phát nh hn, tit kim din tích
bên trong thit b hn…

Mng 2G chia làm 2 nhánh chính: nn TDMA (Time Division Multiple
Access) đc dùng cho h thng thông tin di đng toàn cu GSM và nn
CDMA (đa truy nhp phân chia theo mã) cùng nhiu dng kt ni mng tu
theo yêu cu s dng t thit b cng nh h tng tng phân vùng quc gia.
Mng thông tin di đng th h th 2.5 - 2.5G:
Là th h kt ni thông tin di đng bn l gia 2G và 3G. Ch s 2.5G
chính là biu tng cho vic mng 2G đc trang b h thng chuyn mch
gói bên cnh h thng chuyn mch theo kênh truyn thng. Nó không đc
đnh ngha chính thc bi bt k nhà mng hay t chc nào và ch mang mc
đích duy nht là tip th công ngh mi theo mng 2G.
Mng 2.5G cung cp mt s li ích tng t mng 3G và có th dùng
c s h tng có sn ca các nhà mng 2G trong các mng GSM và CDMA.
Và tin b duy nht chính là GPRS - công ngh kt ni trc tuyn, lu chuyn
d liu đc dùng bi các nhà cung cp dch v vin thông GSM. Bên cnh
đó, mt vài giao thc, chng hn nh EDGE cho GSM vƠ CDMA2000 1x-
RTT cho CDMA, có th đt đc cht lng gn nh các dch v c bn 3G
(bi vì chúng dùng mt tc đ truyn d liu chung là 144 kbit/s), nhng vn
đc xem nh lƠ dch v 2.5G (hoc là nghe có v phc tp hn lƠ 2.75G) bi
vì nó chm hn vƠi ln so vi dch v 3G thc s.
*EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution), hay còn gi là
EGPRS, là mt công ngh di đng đc nâng cp t GPRS - cho phép truyn
11

d liu vi tc đ có th lên đn 384 kbit/s dƠnh cho ngi dùng c đnh hoc
di chuyn chm, 144kbit/s cho ngi dùng di chuyn vi tc đ cao. Trên
đng tin đn 3G, EDGE đc bit đn nh lƠ công ngh 2.75G.
Mng thông tin di đng th h th ba - 3G:
Là th h truyn thông di đng th ba, tiên tin hn hn các th h
trc đó. Nó cho phép ngi dùng di đng truyn ti c d liu thoi và d
liu ngoài thoi (ti d liu, gi email, tin nhn nhanh, hình nh, âm thanh,

video clips
Vi 3G, di đng đƣ có th truyn ti d liu trc tuyn, online, chat,
xem tivi theo kênh riêng
Trong s các dch v ca 3G, đin thoi video thng đc miêu t
nh lƠ lá c đu.
Mng thông tin di đng th h th 3.5 - 3.5G:
HSDPA hay truy nhp gói đng xung (download) tc đ cao (ting
Anh: High-Speed Downlink Packet Access) là mt bc tin nhm nâng cao
tc đ và kh nng ca mng di đng t bào th h th 3. HSDPA đôi khi còn
đc bit đn nh lƠ mt công ngh thuc th h 3.5G. Hin ti, tc đ d
liu đng xung ca HSDPA lƠ 1.8, 3.6, 7.2 vƠ 14.4 Mbit/s. HSDPA đc
thit k cho nhng ng dng dch v d liu nh: dch v c bn nh ti tp,
email; dch v tng tác nh trình duyt web, truy nhp server, truy tìm và
phc hi c s d liu; và dch v Streaming (là các dch v đa phng tin,
thi gian thc).
Mng thông tin di đng th h th t - 4G:
12

Là công ngh truyn thông không dây th t, cho phép truyn ti d
liu vi tc đ ti đa trong điu kin lỦ tng lên ti 1 cho đn 1,5 Gb/giây.
Tên gi 4G do IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) đt ra
đ din đt Ủ ngha "3G vƠ hn na".
Tuy nhiên, hin nay mng di đng 4G ch đang  giai đon B Thông
tin và Truyn thông cp giy phép th nghim, cha có doanh nghip nào
cung cp dch v.
2.2.2 Thit b di đng:
in thoi di đng:
Trc đơy, đin thoi di đng ch hin th vn bn vi hai mƠu c bn
là trng vƠ đen. Chúng ch có th gi và nhn nhng tin nhn. NgƠy nay đin
thoi di đng đƣ phát trin ngày càng hin đi, nhiu chc nng nh thit b

k thut s h tr cá nhân, PDA (Personal Digital Assistant). Ngoài vic gi
và gi tin nhn nhng đin thoi di đng đi mi sau nƠy thng tích hp
thêm có nhiu tính nng nh quay phim, nghe đƠi, duyt web, tán gu, xem và
ti phim.
Thit b k thut s h tr cá nhân, PDA
PDA ch đn gin là mt đin thoi di đng đc dùng nh mt chic
s tay do đc tích hp vi h thng ng dng vn phòng đn gin, nh lch,
ghi nh và email. Nhiu PDA có màn hình cm ng s dng cùng vi mt
cơy bút (stylus) đ nhp liu. Ngi ta dùng PDA nh mt cun s tay, đ ghi
chép, lu danh b, lên lch làm vic,… nói chung lƠ đ qun lý nhng thông
tin cá nhân. Ngoài ra, PDA có th nghe nhc, xem phim, đc sách, tra t
đin, truy cp internet, hc ngai ng, nghe đƠi, gi đin thoi,…
13

in thoi thông minh (Smartphone)
Hin nay vn cha có đnh ngha thng nht cho đin thoi thông minh.
Chng hn vi chic đin thoi iPhone, các chuyên gia phân tích th trng
ca ABI Research thì cho rng nó cng khá xut sc và nhiu tính nng,
nhng không th coi lƠ đin thoi thông minh. Vì đin thoi thông minh, theo
h, phi lƠ có các tính nng m, h điu hành h tr các phn mm ng dng
t bên th ba.
Trong khi đó, Gartner, mt công ty nghiên cu th trng khác, li đnh
ngha đin thoi thông minh là mt thit b cm tay, có màn hình ln, đnh
hng vào vic nghe gi đin thoi, có đy đ các chc nng ca mt chic
đin thoi, đng thi có các chc nng ca mt thit b h tr cá nhân (PDA).
Còn theo đnh ngha ca Palm, đin thoi thông minh là mt thit b di
đng kt hp gia mt chic đin thoi không dây, có chc nng gi nhn
email, truy cp web, tt c nm trong mt phn cng đc lp và tích hp.
Tóm li, quan đim v mt chic đin thoi thông minh vn còn rt
nhiu điu tranh cãi. Tuy nhiên, hu ht mi ngi đu coi đin thoi thông

minh là mt chic đin thoi có các chc nng h tr cá nhân (PDA) và có th
truy cp Internet, không quan tơm đn tính m ca h điu hành ca chic
đin thoi đó [3].
2.2.3 Internet trên di đng - MI (Mobile Internet):
Theo wikipedia [23], internet di đng là vic truy nhp internet t thit
b di đng thông qua mng di đng, nh đin thoi di đng, máy tính bng
(tablet), hay máy tính xách tay (laptop) có b phn tích hp hay gn ngoài
(nh USB modem hay th PCMCIA)
14

Theo PC Magazine [24], là vic truy nhp internet bng nhng thit b
cm tay, gn nh.
Theo Vinaphone, Mobile internet là dch v truy cp internet trc tip
t máy đin thoi di đng thông qua các công ngh truyn d liu
GPRS/EDGE/3G [2]. (i vi mng di đng CDMA là công ngh 2000-
1x/EVDO)
Trong nghiên cu nƠy, internet trên di đng là hình thc s dng đin
thoi di đng đ truy nhp internet thông qua các chun kt ni di đng hin
có ti Vit Nam (GPRS/3G/EVDO).
2.3 LÝ THUYT CHP NHN CÔNG NGH
Hin nay có nhiu lý thuyt v nghiên cu hành vi nói chung và lý
thuyt v chp nhn công ngh nói riêng nh Thuyt HƠnh ng Hp lý -
Theory of Reasoned Action, TRA (Ajzen & Fishbein, 1980), Thuyt Khuch
tán i mi - Innovation Diffusion Theory, IDT (Rogers, 1995), Thuyt
Hành vi Theo K hoch - Theory of Planned Behavior, TPB (Ajzen, 1991),
và Mô hình Chp nhn Công ngh - Technology Acceptance Model, TAM
(Davis, 1989). Trong đó, trong gn hai thp k qua TAM đƣ đc nhiu nhà
nghiên cu trên th gii s dng đ gii thích nhng nhân t nh hng đn
chp nhn công ngh.
Do TAM có khi ngun t TRA vƠ TPB nên đ hiu rõ TAM cm xem

xét TRA vƠ TPB trc.
2.3.1 Thuyt HƠnh ng Hp lý - Theory of Reasoned Action (TRA)
TRA đc da trên vic đ xut nhng nim tin (belief) tác đng đn
thái đ (attitude) và chun mc ch quan (subjective norm), đn lt chúng
15

tác đng đn d đnh hƠnh vi vƠ sau đó lƠ d đnh hƠnh vi tác đng đn vic
thc hin hƠnh vi. Hay nói khác đi, TRA cho rng hành vi ca mt cá nhân
đc quyt đnh bi d đnh hành vi, và d đnh b nh hng bi thái đ và
nim tin ca cá nhơn đó.

Hình 2.1: Thuyt hành đng hp lý

Mc đích ca TRA lƠ đa ra mt nhân t d dnh hƠnh vi đ d báo
hƠnh đng ca mt cá nhân, thc hin hay không thc hin (Ajzen &
Fishbein, 1980). Lý thuyt có th đc dùng đ d đoán vƠ tìm hiu đng lc
tác đng đn hành vi. TRA cung cp mt mô hình nghiên cu đ nghiên cu
thái đ đi vi (toward) hành vi. Theo lý thuyt, nhân t quan trng gây ra
mt hành vi cá nhân là d đnh hành vi. D đnh hƠnh vi đ thc hin mt
hƠnh vi đc kt hp t thái đ đi vi hành vi và chun ch quan. Thái đ
đi vi hành vi bao gm: nim tin theo thái đ, s đánh giá kt qu; chun
ch quan bao gm: nim tin theo chun mc, vƠ đng c thúc đy.
C s gi đnh ca thuyt hƠnh đng hp lỦ lƠ con ngi hƠnh đng có
lý trí, và h s xem xét nh hng hƠnh đng ca h trc khi h thc hin
hƠnh vi nƠo đó. Gi đnh này có hn ch nht đnh nƠo đó trong nghiên cu
qun lý (ví d: nhân t đng c vô thc b b qua). TRA cung cp mt nn
16

tng lý thuyt rt hu ích trong vic tìm hiu thái đ đi vi hƠnh đng trong
tin trình chp nhn (adoption) ca ngi dùng.

2.3.2 Thuyt Hành vi theo k hoch - Theory of Planned Behavior (TPB)
TPB khc phc nhc đim ca TRA bng cách thêm vào mt nhân t
kim soát hành vi cm nhn, là ngun lc cn thit ca mt ngi đ thc
hin hành vi, ví d nh: ngun tài nguyên sn có, nhng k nng, c hi, thi
gian, tin bc, sc lc, s hp tác …(Ajzen, 1991).

Hình 2.2: Thuyt hành vi có k hoch
2.3.3 Mô hình Chp nhn Công ngh - Technology Acceptance Model
(TAM)

Hình 2.3: Mô hình chp nhn công ngh