Giải pháp hình thành và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH



CHNGăTRÌNHăGING DY KINH T FULBRIGHT


NGUYN TH HNGăGIANG


GII PHÁP HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN TH
TRNG CHNG KHOÁN PHÁI SINH TI VIT NAM

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114

LUNăVNăTHC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
T.S NGUYN MINH KIU




TP. H Chí Minh - Nm 2011

 N
1

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn vƠ s
liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong
phm vi hiu bit ca tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca
Trng i hc Kinh t thƠnh ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh
t Fulbright.

Tp. H Chí Minh, tháng 4 nm 2011
Ngi thc hin lun vn



Nguyn Th Hng Giang











2

MC LC

LI CAM OAN 1
MC LC 2
Danh mc ch vit tt và ký hiu 4
Danh mc các hình và bng 5
CHNG I: GII THIU  TÀI 6
1.1. Bi cnh nghiên cu 6
1.2. Xác đnh vn đ nghiên cu 7
1.3. Câu hi và mc tiêu nghiên cu 7
1.4. Phng pháp nghiên cu 7
1.5. Cu trúc nghiên cu 8
1.6. Phm vi nghiên cu 8
CHNG II: CHNG KHOÁN PHÁI SINH VẨ IU KIN  THIT LP TH TRNG
CHNG KHOÁN PHÁI SINH TI CÁC NC ANG PHÁT TRIN 9
2.1. Khái nim v CKPS 9
2.2. TTCKPS và nhng tác đng ca TTCKPS 11
2.2.1. Khái nim v TTCKPS 11
2.2.2. Tác đng ca TTCKPS đn Th trng chng khoán c s và th trng vn 13
2.3. iu kin đ hình thành và phát trin TTCKPS thành công  các nc đang phát trin . 18
CHNG III: KT QU NGHIÊN CU VÀ PHÂN TÍCH 24
3.1. Kt qu nghiên cu 24
3.2. Phân tích 26
3.2.1. Thc trng và nhu cu v giao dch các sn phm phái sinh ti Vit Nam 26
a) Thc trng v giao dch các sn phm CKPS ti Vit Nam 26
b) Xác đnh nhu cu v các sn phm chng khoán phái sinh trên th trng 29
3.2.2. ánh giá các điu kin đ thit lp th trng chng khoán phái sinh ti Vit Nam 32
3

a) iu kin v Khung pháp lý 32
b) iu kin v tính thanh khon 33
c) Thit k sn phm 34
d) C s h tng công ngh 36
e) Kin thc ca nhà đu t và các thành viên tham gia th trng 37
CHNG IV: KHUYN NGH CHÍNH SÁCH 38
4.1. Xác đnh mô hình cho phát trin TTCKPS 38
4.2. áp ng các điu kin v khung pháp lý 38
4.2.1. Hoàn thin các chui sn phm liên quan đn CKPS 38
4.2.2. Khung pháp lý đi vi tng sn phm 39
4.2.3. Yêu cu v chun mc k toán và thu 39
4.3. La chn thit k sn phm cho giao dch ln đu 40
4.3.1. Hp đng tng lai ch s 40
4.3.2. Thit k kích c hp đng 40
4.3.3. Quy đnh v mc ký qu 40
4.4. Nâng cp h thng c s h tng công ngh 41
4.5. Nâng cao kin thc cho các nhƠ đu t 41
TÀI LIU THAM KHO 44
PH LC 47







4

Danh mc ch vit tt vƠ ký hiu
CKPS: Chng khoán phái sinh
HNX: S giao dch chng khoán Hà ni (HaNoi Stock Exchange)
HOSE: S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh (HoChiMinh Stock
Exchange)
SSC: y ban Chng khoán nhƠ nc (State Securities Commission of Vietnam)
TTCKPS: Th trng chng khoán phái sinh
TTCKVN: Th trng chng khoán Vit Nam

















5

Danh mc các hình vƠ bng
Hình 2.1 Nhng ngi tham gia trên TTCKPS
Hình 2.2 iu kin ti u đ xây dng TTCKPS thành công ti các nc đang phát
trin  khu vc Châu Á
Hình 3.1 Tng khi lng và giá tr giao dch c phiu qua các nm trên HOSE
Hình 3.2 Tng khi lng và giá tr giao dch c phiu qua các nm trên HNX
Hình 3.3 S lng các công ty niêm yt qua các nm
Bng 3.1 S lng tài khon nhƠ đu t m ti các công ty chng khoán

















6

CHNG I: GII THIU  TÀI
1.1. Bi cnh nghiên cu
Sau mi nm hot đng, th trng chng khoán Vit Nam (TTCKVN) bc đu đƣ hình
thƠnh mt kênh huy đng vƠ phơn b ngun vn quan trng cho nn kinh t. Tuy vy, khi
th trng gim giá, các nhƠ đu t cha có mt công c hiu qu đ duy trì vƠ tìm kim
li nhun, nht lƠ trong giai đon TTCKVN suy gim mnh nh thi đim nm 2008. iu
này làm cho các nhƠ đu t mt nim tin vƠo th trng
1
, do đó nh hng đn tính bn
vng trong vic huy đng vn trên th trng s cp.  tránh các tác đng tiêu cc nƠy,
các nhƠ đu t cn phi có công c phòng nga ri ro hiu qu nhm bo toƠn đc giá tr
danh mc đu t ca h trong c hai tình th tng hay gim giá ca th trng.
VƠo tháng 4 nm 2008, S giao dch Chng khoán TP.HCM (HOSE)
2
đƣ tin hƠnh kho
sát bng phng pháp phng vn đi vi 366 đi tng ti 25 sƠn giao dch ca các
CTCK, trong đó, 71% đang lƠm trong lnh vc tƠi chính nh chng khoán, ngân hàng và
hn 75% có mc đ am hiu c bn v các công c Chng khoán phái sinh (CKPS). Kt
qu 67% cho rng TTCKVN cn thit phi trin khai áp dng các công c CKPS, trên
67,7% ngh đn công c CKPS khi có nhu cu phòng nga ri ro, đc bit trong đó có đn
92,8% sn sƠng tham gia giao dch khi th trng CKPS đc trin khai.
Trên thc t, đ đáp ng nhu cu ca nhƠ đu t, các công ty chng khoán đƣ trin khai
giao dch công c CKPS di hình thc hp đng hp tác kinh doanh vi sn phm ban
đu lƠ quyn chn c phiu
3
. Hin ti, CKPS mi ch đc đnh ngha trong Lut Chng
khoán sa đi, b sung 2010 mƠ cha có mt hng dn c th nƠo đ có th trin khai
công c nƠy trên th trng. Vì th, hu ht nhng giao dch nƠy nm ngoƠi tm kim soát
ca c quan qun lỦ, vƠ do vy, tn ti rt nhiu nguy c ri ro. Nhng ri ro nƠy nu

1
Bch Hng (2008), “NhƠ đu t chng khoán mt nim tin”, Vnexpress, truy cp ngày 18/02/2011 ti đa
ch:

2
Báo cáo ca đi din S giao dch TP.HCM ti hi tho Chng khoán phái sinh ngày 27/12/2010
3
Hà Trn (2010), “Chiêu “lách rƠo” thay tên đi h cho sn phm options”, NHDMoney.vn, truy cp ngƠy
18/02/2011 ti đa ch:
/>/journal_content/journal_content_INSTANCE_6Fvc/10136/349178


7



không đc kim soát s tác đng tiêu cc đn th trng chng khoán c s hin ti.
Chính vì th, thit lp TTCKPS ti Vit Nam lƠ yêu cu tt yu không ch t phía các nhƠ
đu t, các thƠnh viên tham gia th trng mƠ còn t phía c quan qun lỦ nhƠ nc.
1.2. Xác đnh vn đ nghiên cu
Bi cnh trên cho thy s cn thit phi thit lp TTCKPS ti Vit Nam. Vì vy, trng tơm
ca đ tƠi lƠ nghiên cu các điu kin đ hình thành và phát trin TTCKPS ti Vit Nam.
1.3. Cơu hi vƠ mc tiêu nghiên cu
Vn đ nghiên cu nêu ra  trên s đc lƠm rõ  các cơu hi vƠ mc tiêu nghiên cu di
đơy.
Cơu hi nghiên cu đc đt ra lƠ : Vit Nam đƣ có đ điu kin đ thit lp TTCKPS hay
cha? Nu cha thì nhng điu kin nƠo cn phi thc hin đ có th hình thƠnh vƠ phát
trin TTCKPS ti Vit Nam?

Mc tiêu nghiên cu bao gm ba ni dung chính: i) nghiên cu điu kin ti u đ hình
thành vƠ phát trin TTCKPS ti các nc đang phát trin; ii) đánh giá nhng điu kin đ
hình thành TTCKPS ti Vit Nam; iii) vƠ t đó, đa ra các khuyn ngh chính sách đ xây
dng TTCKPS ti Vit Nam.
1.4. Phng pháp nghiên cu
 tƠi la chn phng pháp nghiên cu đnh tính. C th, nghiên cu s dng phng
thc phng vn chuyên sơu (indepth-interviews) đ kho sát Ủ kin chuyên gia. Phng
pháp la chn lƠ phng vn trc tip. Nhng ngi đc la chn lƠ nhng ngi liên
quan trc tip đn vic thit lp TTCKPS , bao gm đi din ca c quan qun lỦ nhƠ nc
và các thƠnh viên th trng.
Các cơu hi đc đt ra nhm mc đích: i) xác đnh nhng khó khn tn ti trên th trng
chng khoán c s gơy cn tr đn quá trình thit lp TTCKPS; và ii) đánh giá đc
nhng điu kin cn có đ hình thành TTCKPS.
Cách thc phng vn đc tin hành bng cách hi trc tip. Trong trng hp không th
gp trc tip đi tng đc phng vn, các la chn đc đa ra bao gm: (i) phng vn
qua đin thoi, hoc (ii) gi bng hi và đ ngh tr li bng th đin t. Bng hi đc lp
8



sn, nhng câu hi đc s dng trong quá trình phng vn là nhng câu hi m nhm có
đc nhng thông tin đy đ và trn vn.
Các đi tng đc hi bao gm:
- i din c quan qun lỦ chuyên ngƠnh: U ban Chng khoán nhƠ nc;
- i din Trung tâm Nghiên cu vƠ Ơo to chng khoán;
- i din hai S t chc giao dch chng khoán: S giao dch Chng khoán thƠnh
ph H Chí Minh và S giao dch Chng khoán HƠ Ni; vƠ
- i din Công ty Chng khoán.
1.5. Cu trúc nghiên cu
 tƠi nghiên cu bao gm 5 chng. Chng I gii thiu v đ tƠi nghiên cu, bao gm

bi cnh nghiên cu, các vn đ cn đc gii quyt vƠ hng gii quyt s đc trình bƠy
trong các chng sau. Chng II tóm tt lỦ thuyt lƠm nn tng cho nghiên cu, và t đó,
tìm ra các điu kin thit lp TTCKPS ti các nc đang phát trin. Chng III tng kt
kt qu nghiên cu vƠ đánh giá điu kin hình thƠnh TTCKPS ti Vit Nam. Chng IV
đa ra nhng gi Ủ chính sách đ hình thƠnh vƠ phát trin TTCKPS. Chng V kt lun
ca đ tƠi.
1.6. Phm vi nghiên cu
Do ngun lc có hn nên đ tƠi ch tp trung nghiên cu v chng khoán phái sinh đi vi
th trng chng khoán c s hin ti mƠ không bao gm tt c các loi sn phm phái
sinh khác.
9



CHNG II: CHNG KHOÁN PHÁI SINH VÀ IU KIN 
THIT LP TH TRNG CHNG KHOÁN PHÁI SINH TI CÁC
NC ANG PHÁT TRIN
2.1. Khái nim v CKPS
Theo John C.Hull (2008), CKPS là mt loi công c tài chính mà giá tr ph thuc vào,
hoc đc dn sut t, giá tr ca các loi bin s c s khác (underlying variables). CKPS
đc giao dch ln đu tiên trên th trng có t chc vƠo nm 1848 ti S giao dch
Chng khoán hƠng hóa Chicago, sau đó m rng sang S giao dch New York, S giao
dch Chng khoán Luơn ôn
4
. Sau chin tranh th gii th II, th trng tài chính tin t
lâm vào tình trng khn vƠ khng hong. c bit, sau khi h thng t giá c đnh Breton
Woods ra đi nm 1944 vƠ sp đ nm 1971, th trng phái sinh càng có nhiu lỦ do đ
phát trin. Vi ch đ t giá hi đoái c đnh, các doanh nghip không phi quan tơm đn
vic phòng nga bin đng t giá. Tuy nhiên, khi ch đ t giá th ni ra đi đƣ lƠm cho
giá tr các loi tin t luôn bin đng, nhiu khi mang tính đt bin.

Trong sut nhng nm 1980 vƠ 1990, th trng tƠi chính đƣ tìm cách rƠo chn nhng ri
ro này bng vic thit lp mt lot công c qun lý ri ro giá c
5
. Nhng công c này đc
gi là CKPS. CKPS có nhiu loi, trong đó có bn loi chính vƠ đc s dng ph bin là:
hp đng k hn, hp đng tng lai, hp đng quyn chn và hp đng hoán đi. Theo
Hawkesby (1990), các loi hp đng này khác nhau  tài sn c s mƠ nó đi din, tính
tiêu chun hóa, tính thanh khon, yêu cu ký qu, phng thc thanh toán vƠ phng thc
giao dch.
Hp đng k hn là cam kt mua mt tài sn vi mt mc giá nht đnh ti mt ngày c
th trong tng lai. ó lƠ mt công c trên TTCKPS phi tp trung (OTC). Trái ngc vi
hp đng k hn, hp đng tng lai đc giao dch trên TTCKPS tp trung. Do đó, hp
đng tng lai có tính thanh khon hn vì đc tiêu chun hóa đ phù hp vi nhu cu ca
đa s đi tng ngi s dng (Ross, Westerfield và Jaffe, 2005). Hp đng tng lai yêu
cu nhƠ đu t ký qu trc khi giao dch và khon ký qu này phi đc điu chnh theo


4
Chance, Don M.(Winter, 1995). “A chronology of Derivatives”. Derivatives Quarterly 2, pp. 53-60
5
Theo ngân hàng thanh toán quôc t (BIS), cui nm 1996 giá tr đnh danh ca các hp đng tài chính phái
sinh đang giao dch đt 35 nghìn t đô la, trong đó 10 nghìn t đô la đc giao dch tp trung trên S, còn li
lƠ đc giao dch qua sàn OTC
10



tng ngày ph thuc vào giá ca hp đng tng hay gim. Quá trình thc hin nh trên
phi da vào nguyên tc đnh giá theo th trng. Nguyên tc này giúp kim soát đc
mc đ li, l ca mi bên theo tng ngày và trung tâm thanh toán bù tr s da vào kt

qu nƠy đ có c s yêu cu b sung tin ký qu. Do đó, nguyên tc này giúp gim thiu
ri ro thanh toán cho h thng giao dch.
Gn ging vi hp đng k hn và hp đng tng lai, hp đng hoán đi là cam kt trao
đi mt dòng tin gia hai bên giao dch trong mt khong thi gian nht đnh (Hawkesby,
1999). Hp đng hoán đi có nhiu dng, ph bin nht là hp đng k hn lãi sut và tin
t. Hp đng hoán đi, ging nh hp đng k hn vƠ tng lai  bn cht là các giao dch
có tng bng không (zero-sum transaction), tc là li, l ca bên nƠy tng ng bng vi
khon l, li ca bên kia giao dch.
Sn phm phái sinh cui cùng là hp đng quyn chn. ơy là quyn mua hay bán mt tài
sn c s vi mc giá đnh trc trong tng lai. im khác bit quan trng  quyn chn
lƠ ngi nm gi có quyn la chn thc hin hay không thc hin quyn thay vì cam kt
bt buc thc hin nh các hp đng phái sinh khác (Hawkesby, 1999). iu này cho phép
ngi nm gi quyn có th hng nhng li ích ca vic rào chn ri ro trong trng hp
không có kh nng tìm kim đc li nhun cao hn.
Ngoài bn sn phm phái sinh chính nh đƣ trình bƠy  trên, theo thi gian vi s phát
trin và s dng rng rãi sn phm này, mt s sn phm phái sinh không chun (lai tp)
cng đƣ xut hin. Công c CKPS không chun đc thit k da trên các nguyên lỦ c
bn ca công c tài chính quyn chn và hp đng tng lai. ó là nhng sn phm tài
chính vi các hp đng c s phc tp. Cu trúc ca hp đng CKPS loi này không rõ
ràng và có th đc điu chnh theo mc đích nht đnh ca nhƠ đu t hoc th trng.
iu nƠy trái ngc vi CKPS chun, đó lƠ nhng loi chng khoán có điu khon rõ ràng.
i vi nhƠ đu t, CKPS không chun có nhiu la chn hn. Nhng ngi quan tơm đn
vic giám sát và qun lý ri ro có th nhn thy CKPS chun cha phù hp vƠ không đ
cho nhu cu ca h. Vì th, tham gia vào các hp đng phc tp hn có th cho phép s
giám sát ln hn vƠ cng đem đn c hi có đc li nhun cao hn.
Có rt nhiu loi phái sinh không chun, trong đó chng khoán ngoi lai (Exotics) đc
bit đn ph bin. Các hp đng phái sinh loi này yêu cu tính toán giá tr trung bình ca
11

tài sn c s trong vong đi ca hp đng thay vì tính toán theo giá th trng. Chng hn,
mt loi CKPS ngoi lai lƠ “lookback”, đơy lƠ hp đng quyn chn mua hoc quyn chn
bán mà giá thc hin không đc xác đnh trc trong hp đng cho đn khi quyn chn
đc thc hin. Vào thi đim thc hin quyn, ngi nm gi quyn có th thc hin
quyn chn  bt k mc giá nƠo mƠ đƣ xy ra trong sut vòng đi ca quyn chn. Trong
trng hp quyn chn mua, ngi mua quyn chn s chn mc giá thp nht và trong
trng hp quyn chn bán, ngi mua s chn mc giá cao nht đ thc hin quyn. Phí
trên mi quyn chn nh vy thng là cao bi vì nó đem li cho ngi mua s linh đng
ln và vì th ngi bán s gánh chu ri ro nhiu hn.
Giao dch trên CKPS ngoi lai có th b hn ch  mt s nc. Các nhà qun lỦ thng lo
ngi v vic không th kim soát ri ro nu mt nhƠ đu t không tht s quen thuc vi
th trng vƠ các điu khon ca hp đng. ó lƠ lỦ do các nhà làm lut có th hn ch v
th mua hoc khng ch giao dch CKPS loi này đ tránh ri ro cho chính nhƠ đu t vƠ
cho tng th th trng vn.
2.2. TTCKPS vƠ nhng tác đng ca TTCKPS
2.2.1. Khái nim v TTCKPS
TTCKPS lƠ ni din ra các hot đng mua bán CKPS, tuy nhiên xét v bn cht thì
TTCKPS không phi lƠ ni trao đi, luơn chuyn, phơn b các khon vn nh th trng c
phiu, th trng trái phiu mƠ lƠ ni din ra các hot đng qun lỦ ri ro ca chính các nhƠ
đu t hay có th nói lƠ ni các nhƠ đu t ngn chn ri ro cho chính bn thơn mình vƠ đi
kèm vi nó lƠ mt khon li nhun mong đi.
Nhng ngi tham gia trên TTCKPS bao gm:
(i) S giao dch, các thành viên giao dch và thanh toán;
(ii) Các nhƠ đu t trên th trng bao gm: ngi phòng nga ri ro, ngi kinh doanh
chênh lch giá và ngi đu c;
(iii) Ngân hàng thanh toán và các t chc tài chính; và
(iv) Nhng ngi vay và cho vay chng khoán.

12

Hình 2.1: Nhng ngi tham gia trên TTCKPS

Ngun: Tng hp ca tác gi
Nhng nhƠ đu t tham gia trên TTCKPS đc chia làm ba loi theo mc đích s dng ca
tng đi tng
6
.
Th nht là nhng ngi phòng v ri ro, (hedgers) gm nhng ngi đi din vi nhng
ri ro, h mua hoc bán trên TTCKPS đ gim ri ro cho danh mc ca mình. Ví d, nu
danh mc ca nhƠ đu t nƠy  v th mua thì nhƠ đu t đó có th bo v hoc rào chn v
th này bng vic mua quyn chn bán trên TTCKPS.
Th hai là nhng ngi đu c (speculators), là nhng ngi gia nhp th trng đn thun
vì mc đích kim li bng vic mua hoc bán CKPS. H không có bt k mi quan tâm
nào v phòng nga ri ro danh mc ca h hoc bt k mc đích nƠo khác. Mc đích duy
nht ca h là to ra li nhun da trên suy đoán ca mình vào xu th tng hay gim giá
ca c phiu hoc th trng. H dùng nghip v nƠy nh mt đòn by đc bit.
Th ba là nhng ngi kinh doanh chênh lch giá (arbitrageurs), là nhng ngi nhm ti
mc đích thu đc li nhun phi ri ro bng vic song song mua và bán nhng công c
ging nhau trên các th trng khác nhau. Ngi kinh doanh chênh lch giá tham gia vào
TTCKPS đ nm đc li th ca nhng c hi này và thu li nhun t đó. H có th kim

6
Xem ph lc 1 đ hiu rõ hn v chin lc mƠ các nhƠ đu t nƠy s dng trên TTCKPS
NGI THAM
GIA TRÊN
TTCKPS
- S giao dch

- Các thành viên
giao dch và
thanh toán
- Ngi phòng
nga ri ro
- Ngi kinh
doanh chênh lch
giá
- Ngi đu c
-Ngân hàng thanh
toán
- Các t chc tài
chính
-Nhng ngi
vay và cho vay
chng khoán.

13



li nhun bng vic giao dch cùng lúc trên c hai th trng phái sinh vƠ c s hoc là hai
công c liên quan đn nhau.
Khi so sánh vi th trng s cp và th cp, TTCKPS có đc tính khác bit lƠ có đòn by
cao hn, có c hi kinh doanh chênh lch giá, có chi phí giao dch thp hn, tính thanh
khon, minh bch, và mt vài ri ro hin hin ca nó. Bn cht ca nhng nhân t này có
th ph thuc vào vic hp đng phái sinh đó giao dch trên sàn tp trung hay OTC do có
s đánh đi khác nhau gia hai h thng này.
2.2.2. Tác đng ca TTCKPS đn Th trng chng khoán c s và th trng vn
Thit lp TTCKPS có tác đng đn th trng chng khoán c s th hin  các khía cnh:

tính thanh khon, s bin đng, chc nng dò giá, đ sâu ca th trng và mc đ ri ro.
a) Tính thanh khon
Theo Kavussanos, Visvikis và Alexakis (2008), TTCKPS có nh hng đn tính thanh
khon trên th trng chng khoán c s. Tác đng này th hin qua nhiu hng:
Th nht, CKPS làm gim ri ro trong vic nm gi các tài sn c s. Do vy, nhƠ đu t
s có đng c gia nhp th trng th cp và đy mnh giao dch chng khoán c s.
Chính điu này s lƠm tng tính thanh khon trên th trng s cp bi vì mi ngi s bt
do d hn khi quyt đnh mua chng khoán mi vì h có th qun lý ri ro mt cách d
dàng vi hp đng quyn chn vƠ tng lai. Mt khác, nhng n lc rào chn ri ro ca
các nhƠ đu t cng to ra hot đng rào chn ri ro tip tc trên th trng chng khoán
c s bi các nhà to lp th trng khác, vƠ nh th, s to ra hiu ng thanh khon theo
lung.
Th hai, thông qua giao dch chênh lch giá trên TTCKPS s gia tng tính thanh khon
trên th trng chng khoán c s. Bng vic cung cp mi liên h vi th trng c s,
các nhƠ đu t gia tng giao dch v chng khoán c s đ đt đc li nhun chênh lch
giá.
Th ba, TTCKPS cng có th có mt vài nh hng gây hi đn tính thanh khon trên th
trng chng khoán c s. Nhng li ích ca thanh khon đc gia tng trên th trng
chng khoán c s mƠ ta đ cp  trên cng có th dn đn lung đt lnh thp hn.
14



Tuy nhiên, phn ln chuyên gia đu ng h quan đim v nh hng tích cc ca tính
thanh khon t TTCKPS lên th trng chng khoán c s. Li ích t chin lc phòng
nga ri ro, kinh doanh chênh lch giá ln hn so vi cm by t lung đt lnh thp hn.
Do đó, có th kt lun rng TTCKPS giúp th trng chng khoán c s thanh khon hn.
Vic gia tng tính thanh khon trên th trng c s là mt chc nng vô cùng có giá tr
ca TTCKPS. Nó có ngha lƠ các nhƠ đu t có th bán nhiu chng khoán hn nu h
mun mà không mt khon tin ln hoc nh hng đáng k đn giá ca chng khoán đó.

Hawkesby (1999) cng ch ra rng có mt lung nh hng- các nhƠ đu t s gia nhp th
trng do nhng đng lc k trên, điu này s làm gia tng thanh khon, và li tip tc hp
dn nhiu nhƠ đu t hn na. Cui cùng s làm gia tng tính hiu qu tng th ca toàn
b th trng vn.
b) S bin đng
Ngoài nh hng v tính thanh khon thì nh hng ca giao dch phái sinh lên tính n
đnh ca th trng chng khoán c s cng đc tranh lun rt nhiu. Các bng chng
thc nghim và lý thuyt đc xem xét, tuy nhiên không có kt lun cui cùng nào v vic
liu th trng phái sinh lƠm tng hay gim bin đng giá trên th trng c s.
Simpson và Ireland (1982) cho rng, đu c gia tng liên quan đn TTCKPS s làm n
đnh giá c, gim tn sut vƠ biên đ giao đng giá bi vì các nhƠ đu c s dn dt giá vào
mc cân bng theo lý thuyt th trng hiu qu. Trái li, Bhuyan (2005) cho rng, đu c
gia tng có th gây nh hng không n đnh đn th trng c s, bi vì nhiu nhƠ đu c
giao dch chng khoán phái sinh không có kinh nghim và không sc bén. H không
thng xuyên giao dch trên th trng s cp và th cp và do đó d b lôi kéo đ tham gia
trên th trng phái sinh vì chi phí thp. Vì vy, nhng nhƠ đu t nƠy có th không đa ra
đc quyt đnh đu t ti u, điu này có th dn đn mc giá b bóp méo và góp phn
nh hng đn bin đng trên th trng c s.
Dennis và Sim (1999) nhn thy không có nh hng bin đng ln đn th trng chng
khoán c s và trong nhng nghiên cu đc tin hƠnh, không có chuyên gia nƠo đa ra
bng chng thc nghim đáng k là TTCKPS to ra s bin đng giá quan trng trên th
trng chng khoán c s.

15



c) Chc nng dò giá
Theo Gereben (2002), s tn ti ca TTCKPS cng nh hng đn th trng chng khoán
c s bi các nhƠ đu t có th d đoán giá tng lai ca tài sn c s chính xác hn bng

vic kim tra hot đng trên th trng phái sinh. Thc hin đc điu này là do bn cht
tng lai ca CKPS và trên TTCKPS thông tin s đc hp thu nhanh hn so vi th
trng chng khoán c s. Chc nng dò giá có nh hng tích cc đn th trng vn bi
vì nó to điu kin cho các nhà kinh doanh chng khoán có th làm tt hn vic đánh giá
qun lý ri ro, qun lý danh mc và các quyt đnh k hoch ngân sách. Rt cuc v tng
th là la chn đu t tt hn.
d)  sâu ca th trng
TTCKPS cng giúp lƠm tng đ sâu ca th trng chng khoán c s. Nh đƣ đc đ
cp ban đu, s tn ti ca TTCKPS khuyn khích các nhƠ đu t giao dch trên th trng
chng khoán c s. Danthine (1978) gii thích rng s lng giao dch gia tng nh vy s
dn đn đ sơu hn trên th trng c s. Tác đng này liên quan mt thit đn tác đng v
tính thanh khon, bi vì c hai tác đng tích cc nƠy đu bt ngun t hot đng giao dch
tng lên.
 sâu ca th trng ln là rt có li, bi vì th trng có đ sâu càng ln thì nhng giao
dch nhm mc đích thao túng giá chng khoán s rt khó thc hin vì cn phi có các giao
dch rng hn vƠ ln hn. Rt cuc, s n đnh ca th trng c s đc duy trì vƠ đem
đn li nhun toàn b cho th trng vn.
e) Nhng tác đng tích cc khác
Có mt vƠi tác đng quan trng khác ca TTCKPS đn th trng chng khoán c s.
Howells và Bain (2002) ch ra rng, TTCKPS góp phn hi nhp trên th trng vn toàn
cu, t đó ci thin vic phân b các khon tit kim toàn cu vƠ đy mnh đu t hn na.
Mt khác, bng vic cung cp phng thc hiu qu và r đ phòng nga vƠ đu c,
TTCKPS to điu kin thun li đ gia tng tính minh bch trên th trng và chc nng
toàn din trên th trng vn (Kavussanos, Visvikis và Alexakis, 2008). iu này góp phn
hoàn thin th trng vn.

16

f) Mc đ ri ro
Bên cnh nhng li ích mƠ TTCKPS đem li do nh hng tích cc lên TTCK c s, bn
thơn TTCKPS cng tn ti rt nhiu ri ro. Nhng ri ro này mt khi xy ra s nh hng
xu ti TTCK c s nói riêng và th trng vn nói chung. TTCKPS tn ti tt c các ri
ro hin hu trên th trng tƠi chính nh lƠ ri ro thanh khon, ri ro th trng , ri ro
pháp lý và ri ro tín dng.
Keith Sill
(1997) cho rng, ri ro tín dng là ri ro xy ra khi mt bên không th thc hin
trách nhim vƠ ngha v ca mình trong mt hp đng. Tuy nhiên, ri ro tín dng không
phi là vn đ ln khi giao dch trên S giao dch chng khoán tp trung, bi vì nhng
cam kt trong hp đng đc thit k tiêu chun hóa đ đm bo không bên nào b ri ro
do bên kia không có kh nng thanh toán. ó chính lƠ lỦ do tn ti ca trung tâm thanh
toán bù tr vƠ phng thc đnh giá hàng ngày. Tuy nhiên, trên th trng phi tp trung,
ri ro tín dng li là vn đ ln vì hai bên đƠm phán tiêu chun hp đng theo nhu cu ca
chính h mƠ không đc chun hóa nh trên s giao dch tp trung.
Chng hn, mt ngân hàng có th đng ra lƠ ni thanh toán bù tr trong hp đng hoán đi
vi hai bên giao dch. Nu c hai bên đu đm bo đc kh nng thanh toán thì ngân hàng
s không gp ri ro nào. Nhng nu mt bên b đ v, ngân hàng s vn phi thc hin
đúng cam kt vi bên kia vƠ do đó xy ra ri ro tín dng. Tuy nhiên, ngân hàng có th làm
gim nhng ri ro này bng vic yêu cu th chp t các bên tham gia trong hp đng
hoán đi hoc yêu cu có s đm bo ca bên th ba.
Mt ri ro khác trong vic s dng công c CKPS là ri ro thanh khon. Ri ro này không
ch riêng đi vi các hp đng phái sinh mà nó là ri ro đc thù trên th trng tài chính
trong bt k khong thi gian có bin đng mnh hay có s thay đi ln trong nn kinh t.
Ri ro thanh khon xy ra khi mt công ty không th thc hin giao dch ti mc giá đang
đc niêm yt trên th trng. Khi chng khoán tr nên kém thanh khon, rt khó đ xác
đnh đc giá tr th trng ca chúng. Hu qu là khi các công ty c gng bán các chng
khoán kém thanh khon h có th nhn thy rng giá tr th trng ca chng khoán và
danh mc ca h khác đáng k so vi giá tr trên s sách.
Ri ro th trng là ri ro xy ra khi có s bin đng gây bt li ca giá trên th trng c

s dn đn mt mát v mt tƠi chính. i vi ri ro pháp lý, cn hiu rng CKPS chính là
17



nhng hp đng, vì th, vic s dng công c nƠy luôn luôn đi kèm vi nhng ri ro v
mt pháp lỦ.
Hawkesby (1999) cho rng, TTCKPS có đòn by ln hn so vi th trng chng khoán
c s nên nhng ri ro hot đng trên TTCKPS cng vì th mà ln hn nhiu so vi TTCK
c s. Hn na, TTCKPS cng có ri ro chênh lch. Ri ro này là do mi quan h gia s
thay đi v giá trên th trng tng lai vƠ th trng giao ngay vi s thay đi không d
đoán trc và vì vy n lc đ rào chn ri ro hay lƠ đu c s tht bi hoc là không hiu
qu nh mong đi.
Kt lun:
Kt qu kho sát lý thuyt cho thy TTCKPS dn đn tính thanh khon cao hn, ít bin
đng hn, chc nng dò giá tt hn, vƠ đ sâu ln hn trên th trng chng khoán c s.
Vì vy, TTCKPS có nh hng mang tính li ích đn th trng chng khoán c s. Nhiu
nhà nghiên cu đƣ tán thƠnh điu này và khng đnh s có mt ca TTCKPS lƠm gia tng
hiu qu trên th trng chng khoán c s và hoàn thin th trng vn. ng thi,
TTCKPS có th tha mãn li ích ca nhiu đi tng tham gia th trng (th hin  đa
dng các chin lc mƠ nhƠ đu t s dng trên TTCKPS). Do đó, TTCKPS lƠ mt cu
phn quan trng trong h thng tƠi chính. iu này gi ý rng vic xúc tin vƠ đy mnh
s dng công c CKPS trên th trng vn là cn thit.
Tuy nhiên, TTCKPS có tính hai mt rõ rt. TTCKPS không ch đem li li ích cho th
trng chng khoán c s nói riêng và th trng vn nói chung mà nó còn có th to ra
chi phí rt ln cho th trng - đó lƠ nhng ri ro do chính TTCKPS mang li nh ri ro th
trng, ri ro thanh khon, ri ro pháp lý và ri ro tín dng. Nhng ri ro này nu không
đc kim soát s tác đng tiêu cc đn s phát trin ca th trng tài chính.
Nh vy, do nhng li ích mƠ TTCKPS đem li, vic xúc tin vƠ đy mnh s dng công
c CKPS là cn thit. Nhng vì TTCKPS cng tim n nhiu nguy c ri ro nên đ phát

trin th trng này, cn phi có chin lc kim soát ri ro nhm phòng tránh và gim
thiu nhng tác đng tiêu cc mà TTCKPS gây ra.
18



2.3. iu kin đ hình thành vƠ phát trin TTCKPS thành công  các nc
đang phát trin
Oliver Fratzscher (2006), đƣ ch ra nhng điu kin ti u đ xây dng và phát trin
TTCKPS thành công ti các nc đang phát trin  khu vc Châu Á.

Hình 2.2. iu kin ti u đ xây dng TTCKPS thành công ti các nc đang phát
trin  khu vc Châu Á



TTCK c s:
-Thanh khon,
hiu qu
Khung pháp lý:
-Lut CKPS
HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT
TRIN TTCKPS

TT repo:
-Giao dch ký
qu
-Vay và cho
vay CK

Chng ch cho
nhƠ đu t vƠ t
chc trung gian:
-Ơo to
-Cp chng ch
Lut thu:
-Bình đng,
tránh thu giao
dch: Thu trên
TTCKcs=Tt repo
= TTCKPStt
S giao dch CK:
-H thng giao
dch
-Thit k hp
đng tng lai cho
giao dch ln đu
Thit k h
thng CCP:
-Thc thi tiêu
chun ISDA
Chun mc
k toán:
-Thc thi tiêu
chun: IFRS,
MTM, IAS39
M rng c s
NT:
-Nhu cu phòng

nga ri ro
Ngun: Ly t Emerging derivatives market in Asia (2006), biu đ 7, trang 22.
(Cs: c s; tt: Tp trung, TT repo: Th trng Repo, CCP: bù tr thanh toán trung tâm)

TTCKcs
TT repo
TTCKPStt
TTCKPS OTC
19



u tiên, Oliver Fratzscher đ cp đn mô hình phát trin TTCKPS ti các nc đang phát
trin. Mô hình ti u lƠ thit lp TTCKPS tp trung trc, sau đó s hình thành th trng
OTC sau. Th trng Repo cn phi đc thit lp trong giai đon chuyn t th trng
chng khoán c s sang TTCKPS tp trung. ó lƠ th trng cho phép các hot đng giao
dch ký qu, vay và cho vay chng khoán ậ nhng yu t liên quan đn tính đòn by ca
CKPS. Theo l trình phát trin mô hình nh vy, Oliver Fratzscher đƣ ch ra nhng điu
kin cn bn ti u cn phi đc tha mƣn đ TTCKPS đi đúng hng, đó lƠ: (i) tính
thanh khon trên th trng c s; ii) điu kin v khung pháp lý; (iii) thit k đc sn
phm tt; (iv) đm bo v c s h tng; và (v) kin thc ca nhƠ đu t.
2.3.1. Tính thanh khon trên TTCK c s
Yêu cu đt ra đi vi TTCK c s là mt th trng thng nht, hot đng hiu qu và có
tính thanh khon (đi vi th trng trái phiu, c phiu, hàng hóa hay là tài sn khác).
ơy lƠ yu t cn phi duy trì đ đm bo s phát trin ca TTCKPS. Bi vì, thiu đi tính
thanh khon trên th trng chng khoán c s, TTCKPS da trên các chng khoán c s
đó cng không th có thanh khon. Nu TTCKPS không có tính thanh khon thì các nhà
to lp th trng tim nng trên TTCKPS s không th rào chn ri ro mt cách hiu qu.
TTCKPS thành công luôn phi da vào các giao dch qua li gia nhng ngi phòng
nga ri ro các chng khoán c s trên TTCKPS vi nhng ngi phòng nga ri ro các

sn phm phái sinh trên th trng chng khoán c s. Sau đó, s tham gia ca các nhƠ đu
c trên th trng đƣ có sn nhng hot đng phòng nga ri ro này s giúp thu hp chênh
lch gia giá mua và giá bán. Mc chênh lch này càng nh thì th trng s càng thanh
khon vƠ ngc li.
Yu t tip theo đ đt đc tính thanh khon trên th trng c s là s tham gia rng ln
ca nhƠ đu t. C s nhƠ đu t phi đc m rng hn na bng cách thu hút s tham
gia ln hn ca cá nhƠ đu t nc ngoài có t chc hay bng vic m ra mt th trng
CKPS mi cho các nhƠ đu t cá nhơn.
Không d dƠng đ có th đo lng đc “tính thanh khon đ” cho thit lp TTCKPS,
nhng có hai nhơn t th hin tính thanh khon ca th trng chng khoán c s, đó lƠ: (i)
Th trng chng khoán c s hot đng tt và (ii) có mt s lng ln nhng ngi giao
20



dch vƠ đu c. Nu thiu ht mt trong s hai nhân t này, th trng đó cha có tính
thanh khon vƠ đim xut phát đ h tr cho thit lp TTCKPS lƠ không đ mnh.
2.3.2. Khung pháp lý
Các yêu cu v khung pháp lỦ đ hình thành và phát trin th trng này bao gm: th
nht, đòi hi khung pháp lỦ đ hoàn thin các sn phm liên quan đn tính đòn by ca
CKPS nh giao dch ký qu, nghip v vay, cho vay chng khoán; th hai, khung pháp lý
đi vi tng loi CKPS nh yêu cu tuân th v tiêu chun hp đng ca ISDA
7
; th ba,
các yêu cu v chun mc k toán và thu.
Trc khi giao dch CKPS, c v th mua vƠ bán nên đc cho phép trên th trng c s.
iu này yêu cu s phát trin ca dch v vay và cho vay chng khoán kt hp vi giao
dch ký qu. Yu t nƠy cng đóng vai trò quan trng đ tng tính thanh khon trên TTCK
c s. ơy chính lƠ đc đim ca th trng Repo.
Lut thu cn phi công bng đ to ra sơn chi bình đng cho c giao dch phái sinh vƠ c

s. Nu bt k mt phân khúc th trng nƠo đc min thu, đu tiên nó s giúp cho phân
khúc đó phát trin, nhng nó s không bn vng v sau. Bi vì chi phí giao dch là mt yu
t vô cùng quan trng nh hng ti tính thanh khon trên th trng, cái mà có th thay
đi và thm chí làm mt đi tính n đnh ca th trng. Hin nay, thu thu nhp t các giao
dch trên TTCKPS ca Hàn Quc (trc đơy đc min) đƣ đc tính nh trên th trng
giao ngay, điu này s dn đn s cân bng tt hn gia giao dch trên th trng phái sinh
và th trng c s. Tc là thu s đm bo không phi là cn tr cho vic la chn giao
dch trên th trng nào vì mc thu là san bng đi vi tt c.


7
“Mu hp đng ca hip hi hoán đi vƠ phái sinh quc t
ISDA, tên vit tt ca Hip hi quc t v hoán
đi vƠ phái sinh, lƠ t chc tƠi chính thng mi quc t ln nht xét v s lng công ty thƠnh viên. Hp
đng khung ISDA lƠ mt tiêu chí bt buc mƠ tt c các bên phi kỦ trc khi h tin hƠnh các giao dch
phái sinh, chun hoá giy t pháp lỦ cho các giao dch nƠy. iu nƠy giúp cho các bên trong mt hp đng
ISDA không cn phi nghiên cu quá nhiu vn bn giy t mi khi có mt giao dch phái sinh, t đó tit
kim rt nhiu thi gian vƠ công sc. Ti Vit Nam, các công ty vƠ ngơn hƠng thng tin hƠnh giao dch
phái sinh mƠ không kỦ ISDA do đó c hai bên đu có nguy c v pháp lỦ khi xy ra tranh chp vƠ v vic
đc đa ra trc toƠ án. Vì không có hp đng vit, phán xét ca toƠ án thng khó đoán trc. ISDA cng
lƠ mt trong nhng hp đng pháp lỦ công bng nht vì đc thit lp bi Hip hi ISDA bao gm các thƠnh
viên lƠ các đnh ch tƠi chính vƠ các công ty” - Ngun: Thy Triu (2008), “HSBC, BIDV chun hóa giao
dch phái sinh”, Xalotintuc, truy cp ngƠy 15/7/2011 ti đa ch:

21



Tip theo, chun mc k toán cn phi đc ci thin và hng đn thc hin IFRS
8

, bao
gm nguyên tc đnh giá theo th trng (MTM) nh đƣ đc yêu cu di tiêu chun IAS
39.
2.3.3. C s h tng công ngh
Mi quan tâm và lo ngi ln nht ca các nhà làm lut là làm th nƠo đ có th to ra sân
chi lƠnh mnh cho nhƠ đu t. NhƠ đu t cn phi đc bo v đ tránh nhng tác đng
ri ro t CKPS. Vì th, đ th trng CKPS có th phát trin, ngoài nhng yêu cu v
khung pháp lỦ đ qun lý ri ro vƠ giám sát thì c s h tng đc coi là công c đ thc
hin nhim v này.
C s h tng quan trng đu tiên là thit lp trung tâm thanh toán và bù tr (CCP). Giao
dch ca sn phm CKPS phi đc thc hin thông qua mt trung tâm thanh toán bù tr.
CCP nhm mc đích gim ri ro thông qua các tha thun thanh toán ròng.
Tip theo, giao dch đin t cn phi đc coi là la chn hƠng đu cho các S cng nh
toàn b h thng. H thng này phi đm bo đc chi phí giao dch gim thiu đi vi các
nhƠ đu t.
2.3.4. Thit k sn phm tt
Thit k sn phm tt là yu t ct lõi đ có đc th trng chng khoán phái sinh thành
công, nht lƠ đi vi giao đon bt đu thit lp th trng. Vic la chn sn phm giao
dch ln đu là vô cùng quan trng. Theo Oliver Fratzscher, hp đng tng lai da trên
ch s c phiu nên đc la chn. Trong đó, ch s c phiu thng đc la chn là ch
s da trên mt nhóm c phiu có tính thanh khon ln trên th trng. Nhóm c phiu
đc la chn phi có cu “đ” đ cho mc đích phòng nga ri ro, tc là tài sn đó phi
thu hút đc nhiu ngi tham gia giao dch và có s bin đng đáng k đ dn đn nhu
cu phòng nga vƠ đu c. La chn ch s đi din cho th trng bi vì ch s này
thng khá n đnh do mc đ bin đng ca nó chính là trung bình ca th trng. ng


8
“Chun mc Báo cáo tài chính quc t (IFRS) t nm 2001 thay th dn Chun mc K toán quc t (IAS)
đƣ vƠ đang tr thành ngôn ng k toán quc t ph bin đ phc v th trng vn toàn cu. Tính đn tháng

6/2008, trên th gii có khong 113 quc gia cho phép hoc yêu cu áp dng IAS/IFRS đi vi các doanh
nghip niêm yt trên sƠn; 27 quc gia đƣ áp dng toƠn b IAS/IFRS vƠ chm dt vic s dng các chun mc
k toán quc gia ca h; nhiu quc gia trong đó có nc M đang có k hoch áp dng toƠn b IAS/IFRS đ
thay th các chun mc k toán quc gia” Ngun: Phc Lan (2009), “Vit Nam cha áp dng toàn b
IFRS/IAS, ti sao?”, Kiemtoan, truy cp ngày 15/7/2011 ti đa ch:

22



thi, chi phí giao dch cho ch s này nh hn nhiu so vi giao dch mt lô chng khoán
nhng li có tác dng thay th cho lô chng khoán này.
i vi mt s giao dch mi bt đu thì cách tip cn an toàn nht hin nhiên là áp dng
nhng sn phm tiêu chun đƣ đc th nghim và giao dch thành công  nhiu ni. Kinh
nghim quc t đƣ cho thy, hu ht các nc bt đu thit lp TTCKPS tp trung bng các
hp đng tng lai ch s. Trong s này, Hàn Quc lƠ nc rt thành công vi sn phm
hp đng tng lai ch s KOSPI 200. ây là ch s tng hp ca 200 c phiu blue chip
đang giao dch trên Sàn giao dch chng khoán Hàn Quc. Hàn Quc đc đánh giá lƠ mt
trong s th trng CKPS tng trng nhanh nht trên th gii. Trong na đu quỦ 3 nm
2003, xét v s lng giao dch, hp đng ch s tng lai KOSPI 200 đƣ đc xp hng
th 10 trong s các hp đng tng lai vƠ xp hng s 3 xét riêng v hp đng tng lai
ch s trên toàn cu. Vì vy, nu ly s lng giao dch làm chun cho mt hp đng thành
công thì hp đng tng lai ch s KOSPI 200 đc xem là rt thành công.
Yu t góp phn làm nên thành công ca ch s này là do: (i) Ch s đc thit k rt đn
gin, (ii) kích c ca hp đng đc thit k nh đ đáp ng th trng mc tiêu là các nhà
đu t cá nhơn vƠ h gia đình. NgoƠi ra, quy đnh v mc ký qu phù hp cng lƠ yu t
góp phn làm nên thành công ca ch s này.
2.3.5. Kin thc ca nhà đu t và thành viên tham gia th trng
Nhng ngi tham gia th trng giao dch CKPS cn đc cp chng ch vƠ đƠo to. H
buc phi tuân theo tiêu chun k toán và qun tr tt nht vƠ có đ vn tng ng vi v

th ri ro ca h. Nh th, t chc trung gian ch phi chu trách nhim vi nhng khách
hƠng lƠ nhƠ đu t hiu bit, hiu rõ đc đim và ri ro ca CKPS. Kinh nghim ca Trung
Quc cho thy c quan qun lý ca nc này vô cùng thn trng trong vic thit lp
TTCKPS đc bit là công tác ph bin kin thc cho nhƠ đu t
9
. Trong vòng hn 3 nm
trc khi thit lp th trng, có 850.000 nhƠ đu t đƣ đc hng dn và m tài khon
tham gia giao dch mô phng.  có th giao dch chính thc trên th trng tng lai h
phi đc xem xét trên 4 tiêu chí: Tui, trình đ hc vn, kinh nghim giao dch và tình
trng tài chính. Khi giao dch chính thc, h đòi hi phi vt qua bài kim tra c bn v

9
Tng hp thông tin t S giao dch tng lai tƠi chính ca Trung Quc (China Financial Futures
Exchanges) ti đa ch :

23



giao dch hp đng tng lai. ng thi trong lch s giao dch ca mình h phi có ít nht
10 ngày giao dch trên th trng tng lai ch s mô phng, trong đó, phi thc hin đc
ít nht 20 giao dch mô phng.
Nh vy, ta có th tng kt các điu kin đ hình thành và phát trin TTCKPS nh sau:

Vi nhng điu kin ti u đƣ nêu ra  trên, đ tƠi s đánh giá đi vi trng hp ca Vit
Nam. i chiu vi các điu kin trên, liu Vit Nam đƣ có đ điu kin đ hình thành và
phát trin TTCKPS hay cha? Cơu hi nƠy s đc tr li  phn tip theo ca nghiên cu.





KHUNG PHÁP LÝ
THANH KHON
THIT K SN PHM TT
C S H TNG CÔNG NGH
VÀ KIN THC CA NT
- Khung pháp lý hoàn thin các sn phm liên quan
đn tính đòn by ca CKPS
- Khung pháp lỦ đi vi tng loi CKPS
- Yêu cu v chun mc k toán và thu
- Th trng chng khoán c s hot đng tt
- Có mt s lng ln nhng ngi giao dch và
đu c
- Hp đng tng lai ch s
- Ch s đc thit k rt đn gin

- Kích c ca hp đng đc thit k nh đ đáp
ng th trng mc tiêu
- H thng giao dch, trung tâm thanh toán bù tr,
tiêu chun ISDA
- Ơo to nhân s, các chng ch giƠnh cho nhƠ đu
t, các t chc trung gian
24



CHNG III: KT QU NGHIểN CU VÀ PHÂN TÍCH
3.1. Kt qu nghiên cu
 tài chn ra 8 mu, bao gm đi din c quan qun lỦ nhƠ nc, đi din hai S và các
thành viên tham gia th trng. Sau khi lp bng hi
10
, đ tƠi đƣ thc hin kho sát ý kin
chuyên gia trong khong thi gian 1 tháng. Kt qu đt đc:
- 01 đi din ca U ban Chng khoán NhƠ nc tr li phng vn trc tip.
- 01 đi din ca Trung tâm Nghiên cu vƠ Ơo to Chng khoán tr li phng vn
qua đin thoi
- 01 đi din ca S giao dch Thành ph H Chí Minh tr li qua email
- Ý kin ca các chuyên gia t các công ty chng khoán trong hi tho chng khoán
phái sinh vào ngày 28/12/2010 và ngày 14/4/2011.
S lng các chuyên gia phn hi phng vn không đt nh k vng, nhng kt qu này
vn có Ủ ngha bi các ý kin trên đƣ phn ánh đy đ quan đim ca các bên tham gia
TTCK.
Da theo các điu kin đ xây dng và phát trin TTCKPS thƠnh công nh đƣ đ cp trong
phn kho sát lý thuyt chng 2, đ tƠi đƣ lp ra bng hi nhm xác đnh xem liu Vit
Nam đƣ đt đc các điu kin đ hình thƠnh TTCKPS hay cha vƠ các yêu cu đt ra đ
đm bo cho th trng này phát trin nh th nào. Vì th, bng hi đc cu trúc da trên

các vn đ chính: i) xác đnh nhu cu ban đu v vic hình thành TTCKPS; ii) mô hình đ
xut cho TTCKPS; iii) cn tr hin ti cho vic thit lp TTCKPS; iv) khuyn ngh v sn
phm giao dch ln đu; v) yêu cu giám sát, qun lý ri ro trên TTCKPS. Di đơy lƠ tng
hp ý kin ca các chuyên gia v các vn đ nêu trên.
Th nht, xác đnh nhu cu v thit lp TTCKPS. Các chuyên gia đu cho rng, hin nay
tn ti nhu cu giao dch công c CKPS. Các công ty chng khoán khng đnh nhu cu này
đn t khách hàng ca mình, còn c quan qun lỦ nhƠ nc khng đnh nhu cu nƠy đn t
nhim v giám sát, qun lý và trong tng th phát trin th trng vn.


10
Xem ph lc 2: Bng hi phng vn chuyên gia