Tải bản đầy đủ (.pdf) (99 trang)

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH NGHỈ VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG CO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG TRỞ LÊN TẠI ĐỊA BÀN TPHCM.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.49 MB, 99 trang )


B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T H CHÍ MINH





NGUYN ÔNG TRIU






CÁC NHÂN T NH HNG N
Ý NH NGH VIC CA
NGI LAO NG TR CÓ TRÌNH  CAO NG TR
LÊN TI A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH

Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH






LUN VN THC S








TP. H CHÍ MINH, tháng 12 nm 2011

B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T H CHÍ MINH





NGUYN ÔNG TRIU





CÁC NHÂN T NH HNG N
Ý NH NGH VIC CA
NGI LAO NG TR CÓ TRÌNH  CAO NG TR
LÊN TI A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH



Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH

Mã s: 60.34.10







LUN VN THC S
Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Ngc Dng






TP. H CHÍ MINH, tháng 12 nm 2011








LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan tt c các ni dung ca lun vn này hoàn toàn đc hình thành
và phát trin t nhng quan đim ca cá nhân tôi, di s hng dn khoa hc ca
ging viên hng dn. Các s liu và kt qu có trong lun vn hoàn toàn trung
thc

Thành ph H Chí Minh, ngày 24/12/2011

Tác gi lun vn





Nguyn ông Triu

LI CM N

Li đu tiên xin chân thành cm n sâu sc đn TS. Nguyn Ngc Dng, ngi đã
dành nhiu thi gian quý báu đ tn tình hng dn tôi trong sut thi gian thc
hin lun vn này. Có th nói nhng nhn xét thc t và nhng li phn bin ca
thy đã giúp tôi hoàn thành tt nht có th lun vn này.
Xin chân thành cm n các thy cô trng i Hc Kinh T Tp.HCM đã tn tình
ging dy, truyn đt nhiu kin thc quý báu cho tôi hoàn tt khóa hc này.
Xin chân thành cm n đn tt c các bn bè, nhng ngi đã chia s cùng tôi
nhng khó khn, kin thc và tài liu hc tp trong sut quá trình hc lp MBA –
K18 Qun tr.
Xin chân thành cm n đn các t chc, các c quan và các công ty đã to điu kin
và h tr tôi rt nhiu trong quá trình thu th
p d liu cho nghiên cu này.
Cui cùng xin chân thành cm n Cha, M,V và các anh ch em trong gia đình và
bn bè đã đng viên và là ch da vng chc cho tôi trong cuc sng này.
Mt ln na xin đc cm n tt c.

Tp.HCM, tháng 12 nm 2011
Ngi thc hin lun vn

Nguyn ông Triu





TÓM TT NI DUNG LUN VN
Nghiên cu đc thc hin vi mc đích xác đnh các nhân t nh hng đn Ý
đnh ngh vic ca ngi lao đng tr có trình đ cao đng tr lên ti đa bàn thành
ph H Chí Minh
Nghiên cu đc thc hin qua hai bc chính, đó là nghiên cu s b và nghiên
cu chính thc. Nghiên cu s b là bc nghiên cu đnh tính nhm khám phá,
điu chnh và b sung các bin quan sát đ đo lng các khái nim trong nghiên
cu. Nghiên cu này đc thc hin vi k thut phng vn tay đôi mt s nhân
viên trong mt s t chc, c quan và doanh nghip. ghiên cu chính thc đc
thc hin thông qua phng pháp đnh lng nhm đánh giá và kim đnh mô hình
nghiên cu thông qua vic kim đnh đ tin cy thang đo thông qua phân tích h s
Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá và hi quy tuyn tính vi mc ý
ngha 5%. Nghiên cu này đc thc hin qua k thut phng vn bng câu hi. S
bng câu hi thu hi đ phân tích d liu là 250 bng.
Kt qu phân tích hi quy đa bin ca mô hình đã hiu chnh cho thy có 3 yu t
có nh hng đn d đnh ngh vic ca nhân viên tr. Th t các yu t nh hng
đn Ý đnh ngh vic t thp đn cao là: “Cam kt mang tính liên tc”, “Nhn thc
tái đnh hng ngh nghip”, “Tình trng cng thng trong công vic và gia đình”.
Các h s hi quy đu có ý ngha thng kê  mc 5% phù hp vi các gi thuyt đã
đt ra. Mô hình nghiên cu cho thy các nhân t nh hng đn Ý đnh ngh vic đã
gii thích đc 28,9% s bin đng ca bin ph thuc Ý đnh ngh vic.
Mô hình ch gii thích đc vn đ nghiên cu  mc đ 28.9% khi nhân rng ra

tng th. Nguyên nhân có th do còn mt s yu t khác cha đc đa vào mô
hình nghiên cu hoc kích thc mu ch có 250. Trong điu kin gii hn v
ngun lc và thi gian, nghiên cu không tránh khi nhng hn ch nht đnh. Tuy
nhiên, vi kt qu đt đc có th hu ích cho công tác qun lý nhân s ca các t
chc, c quan và các doanh nghip hin nay.
- 1 -
Chng 1: CHNG M U
1.1 C s hình thành đ tài
Trong tt c các ngun lc ca doanh nghip thì ngun nhân lc là quan trng
nht. Vì th vic gìn gi và phát trin ngun lc này là công vic hàng đu mà
các doanh nghip nên quan tâm. Tuy nhiên ti Vit Nam ngi lao đng ngày
càng có xu hng chuyn đi công vic nhiu hn (Báo cáo xu hng nhân s
2011).
Khi đc hi v kh nng ngh vic
đ thay đi công vic trong nm 2011, có ti
64% ngi lao đng cho rng h có ý đnh ngh vic và tìm kim mt công vic
mi. Mt cuc nghiên cu mi đây trên phm vi toàn cu cho thy rng nhng
nhân công tr tui hn đang t ra thiu gn bó vi nhng ngi ch ca h. Công
trình nghiên cu này đc GfK Custom Research thc hin, da trên hn 30.000
công ngi lao đng trong 29 quc gia đã ch ra rng nhng công nhân tr có đ
tui t 18 đn 29 tìm cách thay đi ngh nghip vì b v mng trong công vic
hn là ngi lao đng có đ tui ln hn. Cuc nghiên cu tìm thy rng nhng
ngi lao đng tr hn mang hi vng v nhng trin vng ca h, nhng h
không dn thân nhit tình mt cách đc bit đi vi nhng nhim v mà h đang
gi. Có 72 % ngi lao đng tr đang tích cc tìm kim mt công vic, hoc s
ráo rit tìm vic trong 6 tháng k tip. Nhiu ngi trong s này s xem xét ti
chuyn thay đi ngh nghip trong tng lai gn.
Theo mt kho sát gn đây ti th trng lao đng Vit Nam ca công ty Trách
nhim hu hn Loan Lê cho bit tính n đnh vic làm c
a ngi lao đng là rt

thp. C th ti 41% ngi lao đng vào làm vic trong khong thi gian t 1-6
tháng thì ngh vic hay b thôi vic. Mt cuc kho sát khác ca báo Ngi Lao
ng trin khai t tháng 4-2008 cho thy kt qu tng t. Kho sát có s tham
gia ca 655 ngi đang tìm vic, trong đó có 445 ng viên đã tng đi làm. Kt
qu cho thy có 35% trong s 445 ng viên ngh vic, chuyn đi ni làm vic
mi sau di mt nm làm vic  doanh nghip c; 39% ng viên ngh vic sau
- 2 -
t 1 – 2 nm làm vic và 26% ng viên ngh vic sau 3 nm làm vic (Nguyn
Duy, 2008)
Lao đng tr có trình đ là mt ngun nhân lc vô cùng quan trng  hu
ht các doanh nghip, tuy nhiên thc trng nhy vic din ra khá sôi ni  nhóm
ngi lao đng này (Nguyn Duy, 2008). Dù nhng lao đng này s đc li hay
phi đánh đi nhng chi phí c hi khi quyt đnh nhy vic, thì khon thit thòi
nhiu nht vn ri vào các doanh nghip. Doanh nghip đã phi b ra nhng chi
phí không nh v thi gian, tin bc cho vic tuyn dng và đào to ngun nhân
lc này. Quan sát cho thy các doanh nghip tn rt nhiu chi phí đào to cho
ngi lao đng nhng khi h bt đu quen vi môi trng làm vic h có xu
hng chuyn đi công vic. (Nguyn Duy, 2008)
Vì tính cp bách ca thc trng nói trên, tác gi
 đã quyt đnh la chn
nghiên cu đ tài “Các nhân t nh hng đn Ý đnh ngh vic ca ngi lao
đng tr có trình đ cao đng tr lên ti đa bàn khu vc Thành ph H Chí
Minh”.  tài nghiên cu nhm tìm ra nhng nguyên nhân thc tin cho vn đ
chuyn đi công vic ca các lao đng tr ti thành ph H Chí Minh. T đó đa
ra m
t s gi ý chính sách giúp các nhà qun tr có th hoàn thin tt hn công
tác qun tr ngun nhân lc cho các doanh nghip và t chc hin nay.
1.2 Mc tiêu ca đ tài nghiên cu
- Tìm hiu nhân t nh hng đn ý đnh ngh vic ca ng viên tr có trình
đ cao đng tr lên ti th trng lao đng H Chí Minh

-  xut các hàm ý cho các doanh nghip trong công tác gìn gi ngi lao
đng tr
ti doanh nghip.
1.3 i tng và phm vi nghiên cu nghiên cu
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu các ng viên làm vic ti đa bàn thành
ph H Chí Minh
- i tng kho sát: Ngi lao đng đã tt nghip cao đng tr lên sinh t
nm 1980 tr đi và hin ti đang làm vic ti các t chc hay các doanh nghip
ti thành ph H Chí Minh
- 3 -
- i tng nghiên cu : Ý đnh ngh vic ca ngi lao đng tr
1.4 Phng pháp nghiên cu và thu thp d liu
Nghiên cu đc thc hin qua 2 giai đon: Nghiên cu s b và nghiên cu
chính thc
- Nghiên cu s b đc thc hin bng cách tìm hiu các đ tài nghiên cu
có liên quan trc đây nhm đa ra các nhân t nh hng đn quy
t đnh chuyn
đi công vic và thc hin phng vn tay đôi các ng viên nhm hoàn chnh mô
hình và thang đo cho nghiên cu chính thc.
- Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp đnh lng.
Phng pháp nghiên cu đnh lng này đc thc hin nhm đánh giá mc đ
quan trng ca các nhân t nh hng đn quyt đnh chuyn công tác ca ngi
lao đ
ng. Sau đó phng pháp đnh lng còn đc s dng đ kim tra có s
khác bit hay không gia các nhóm ngi lao đng da trên nhiu tiêu thc khác
nhau.
1.5 Ý ngha thc tin ca đ tài
Kt qu ca đ tài cung cp cho các t chc, doanh nghip trong và ngoài nc
nhng thông tin cho vic xây dng nhng chính sách phù hp trong vic tuyn
dng, đào to và phát trin ngun nhân lc tr ti các doanh nghi

p ca mình.
1.6 Kt cu ca báo cao nghiên cu
Lun vn đc chia thành 5 chng:
Chng 1: Tng quan – trình bày lý do hình thành đ tài nghiên cu, mc tiêu
nghiên cu, phm vi và đi tng nghiên cu và ý ngha ca đ tài.
Chng 2: C s lý lun và mô hình nghiên cu – trình bày tng quan c s lý
thuyt, t đó hình thành mô hình nghiên cu và đ xut các gi thuyt cho mô
hình nghiên cu.
Chng 3: Thit k nghiên cu – nêu lên trình t
 nghiên cu, thit k nghiên cu
bao gm xây dng thang đo, thit k bng câu hi, phng pháp ly mu…
Chng 4: Kt qu nghiên cu – trình bày kt qu kim đnh thang đo, phân tích
nhân t và hi quy tuyn tính.
- 4 -
Chng 5: Kt lun – tóm tt nhng kt qu chính ca nghiên cu, nhng đóng
góp ca nghiên cu đi vi các t chc và nhng hn ch ca nghiên cu đ đnh
hng cho các nghiên cu tip theo.


- 5 -
Chng 2: C S LÝ LUN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Ni dung chng này trình bày các khái nim lý thuyt chi phi nhm tìm hiu
đc trng v đi tng, xác đnh phng pháp có liên quan đn chuyên đ nghiên
cu. ng thi trong chng này cng s xem xét, khái quát li mt s nghiên
cu trc đó đ đnh hng xây dng mô hình vi các gi thuyt phù hp.
2.1 Lý thuyt v qun tr ngun nhân lc
2.1.1 Khái nim qun tr ngun nhân lc
Qun tr ngun nhân lc là h thng các trit lý, chính sách và hot đng chc
nng v thu hút, đào to, phát trin và duy trì con ngi ca mt t chc nhm đt
đc kt qu ti u cho c t chc ln ngi lao đng.

Qun tr ngun nhân lc gm 3 mc tiêu chính: thu hút, đào to phát trin và duy
trì ngun nhân lc. Ba chc nng này có mi quan h tác đng qua li ln nhau.
2.1.2 Vai trò ca qun tr ngun nhân lc.
- Thit lp chính sách.
- Thc hin các chc nng.
- C vn.
- Kim tra đôn đc.
2.2 Khái nim liên quan đn đ tài và xem xét các nghiên cu trc đây
2.2.1 Khái nim
Phn này s trình bày mt s khái nim có liên quan đn ch đ nghiên cu bao
gm khái ni
m v Ngi lao đng tr và Ý đnh ngh vic.
2.2.1.1 Ngi lao đng tr
Khái nim Ngi lao đng tr đc hiu theo nhiu cách khác nhau. Các nghiên
cu ti các nc Châu Âu khái nim này đc đ cp trong khái nim “Th h
trong công vic” (Generation at work). Khái nim v “Th h trong công vic” đã
đc đ cp bi William Howe, Neil Strauss và mt s nhà nghiên cu khác
(đc trích t Debra, Mariluyn, Parsons. 2008). Quan đim này đ
cp đn vn đ
con ngi sinh ra các thi đim khác nhau thì s có s khác bit v giáo dc, cuc
sng, vn hóa… T nhng nh hng đó h có nhng thái đ, quan đim và nim
- 6 -
tin khác nhau trong công vic và ngh nghip ca mình. Bng vic thu hiu s
khác bit này các doanh nghip có nhng chính sách phù hp trong vic gìn gi
và phát trin ngun nhân lc cho doanh nghip. Các th h đc chia ra nh sau:
- Th h Baby Boomer: sinh t nm 1945 (chin tranh th gii th 2) đn
nm 1960.
- Th h X (Generation X): Sinh nm 1960 đn nm 1979
- Millennials (Generation Y): sinh sau nm 1980
Nh vy có th hiu ngi lao đng tr là th h Y, nhng ngi sinh sau nm

1980.
Ti Vit Nam có th da vào hai yu t sau đ đnh ngha Ngi lao đng tr.
- Theo điu 53 điu l Qun lý nhà nc v công tác thanh niên “Thanh niên
là mt phm trù trit hc, ch mt nhóm nhân khu, xã hi đc thù,  đ tui nht
đnh, t 16 đn 30 tui, có mt trong tt c các giai cp, tng lp xã hi, dân tc,
các lnh vc hot đng ca đi sng xã hi, có nhng đc đim chung đc trng
v tâm lý, sinh lý, nhn thc xã hi, có vai trò quan trng đi vi s phát trin ca
mi quc gia, dân tc trong c hin ti và tng lai”. (Trích t
gioi tre/Toan van Luat Thanh nien/40114986/275/)
- Thông thng ti Vit Nam mt sinh viên tt nghip cao đng, đi hc và
bt đu làm vic  đ tui 21. Theo t ng Vit Nam hin nay ngi ta hay dùng
th h Y bng cách gi khác là “th h 8X”. c đim ngi lao đng tr 8X là
h đc đào to và tip cn nhng công ngh mi, h rt nng đng t tin và có
nhiu hoài bão trong ngh
 nghip. Các doanh nghip có xu hng tìm hiu nhu
cu ca Ngi lao đng tr vì h là ngun nhân lc rt quan trng cho s phát
trin ca danh nghip trong thi đi mi
Nh vy có th kt lun khái nim Ngi lao đng tr dùng trong đ tài là:
“Ngi lao đng tr là ngi đang lao đng có đ tui t 21 đn 30.”

- 7 -
2.2.1.2 Ý đnh chuyn đi công vic – Intention to turnover
Theo Janet Cheng Lian Chew (2004): “Ý đnh chuyn đi công vic (ngh vic)
ca ngi lao đng là ý đnh ri khi môi trng làm vic hin ti đ chuyn
sang môi trng làm vic khác. Ý đnh  đây có ngha là trc khi thc s ri
khi môi trng làm vic hin ti, nhng ngi này đã có ý thc đ làm điu
này”
Theo quan đi
m ca Lambert (2006) thì “Hành đng ngh vic có ý thc ca
ngi lao đng là biu hin cho mt quá trình bin đi trong nhn thc ca h.

Nhn thc này xut phát t ý thc v bn thân và nhn thc v t chc, ngh
nghip ca h”.
D đnh chuyn công vic đc đo lng s gn bó ca h vi t chc, vi công
vic th hin di ba cp đ:
- Ngi ngi lao đng đang chun b chuyn công tác đn mt t chc mi
và hin ti đang trong quá trình chun b bàn giao công vic. Mc đ gn bó ca
ngi lao đng vi t chc trong trng hp này rt thp.
- Ngi ngi lao đng đang tìm kim mt công vic mi trong tng lai đ
chuyn công tác. Mc đ gn bó ca ngi lao đng vi t chc  cp đ trung
bình.
- Ngi ngi lao đng đang mun tìm kim mt công vic mi. Mc đ
gn bó vi t chc trong trng hp này cao
2.2.2 Xem xét các nghiên cu trc có liên quan
2.2.2.1 Các nghiên cu trên th gii
 tìm ra nhng nguyên nhân chính tác đng đn ý đnh ngh vic, mt s nghiên
cu tp trung vào nhân t thuc v giá tr cá nhân đ gii thích vn đ. Yu t giá
tr cá nhân tác đng đn ý đnh ngh vic trong nghiên cu ca Robinson,
Porporino & Simourd (1997) là đ tui; ca Mitchell (2000) là giáo dc. Có
nhng nghiên cu khác ch thêm rng môi trng t chc và công vic nh S
tha mãn trong công vic (Segal, & Graham, 2007), nhng giá tr cam kt t chc
(Griffin & Hepburn, 2005) hay tình trng Cng thng trong công vic (Byrd et al.,
- 8 -
2000; Mitchell et al., 2000; Slate & Vogel, 1997) cng tác đng đn Ý đnh ngh
vic ca ngi lao đng. (c trích t Lamber, 2006)
Trong nghiên cu ca mình Firth (2004); Lamber (2006) phát trin mt mô hình
mà trong đó ý đnh ngh vic chu tác đng bi các yu t t doanh nghip: S
tha mãn trong công vic, Cam kt t chc, Tình trng cng thng công vic và
Nhân t gây cng thng.
Thêm vào đó, trong nghiên cu ca Hazrina Ghazali (2010) v “Các nhân t nh
hng đn ý đnh ngh vic ca ngi lao đng ngành Thc n nhanh Malaysia”

đã kim đnh li mô hình ca Firth (2004) và b sung thêm mt yu t là Cm
giác v công vic – Job feeling.
2.2.2.2 Nghiên cu ti Vit Nam
Nghiên cu ca Cao Hào Thi, Võ Quc Hng (2010) v “Các yu t nh hng
đn d đnh ngh vic ca công chc – viên chc Nhà nc” bao gm S phù
hp, Hành vi lãnh đo, Quan h
ni làm vic, Hun luyn và phát trin, Lng,
thng và công nhn, Truyn thông, S yêu thích và Môi trng làm vic vt lý.
Nghiên cu ca ào Th Hi Uyên (2009) v “Các yu t nh hng đn ý đnh
chuyn công tác ca ngi lao đng Marketing ti các doanh nghip Bu Chính
vin thông khu vc phía Nam” cho thy các yu t nh hng là: Nim tin t
chc và S hài lòng vi công vic và Cam kt vi t
chc.
Theo nghiên cu ca Trn Th Trúc Linh (2009) v “Các yu t nh hng đn
d đnh ngh làm vic cho công ty tin hc TMA” cho rng d đnh ngh vic ph
thuc vào các yu t là shock, áp lc, môi trng làm vic, tin lng, thng
tin/đào to/phát trin, thng hiu công ty, quan h ni làm vic, thng và
phúc li.
Gn đây, theo kt qu kho sát ca nhóm sinh viên i hc kinh t 2010 v “Tình
trng nhy vic ca ngi lao đng tr trình đ đi hc tr lên ti đa bàn thành
ph H Chí Minh” cho thy có 6 nhân t tác đng đn quyt đnh nhy vic ca
lao đng tr có trình đ đi hc tr lên. ó là: Kh nng phát trin chuyên môn
- 9 -
ngh nghip, Chính sách đãi ng, Thu nhp, Cuc sng cá nhân, Môi trng tinh
thn ni làm vic, Môi trng vt cht và điu kin h tr công vic.
Nh vy có th thy xu hng nghiên cu v các nhân t nh hng đn ý đnh
ngh vic thì các nhà nghiên cu thng tp trung vào hai nhóm nguyên nhân: các
nguyên nhân v giá tr bn thân và các nguyên nhân xut phát t phía doanh
nghip đ d đoán hành vi ngh vic.
2.3 Mô hình nghiên cu cho đ tài:

2.3.1  xut mô hình nghiên cu cho đ tài:
Da trên nhng kinh nghim và phân tích kt qu các nghiên cu v hành vi
chuyn đi công vic trình bày  phn trc, tác gi đ xut s dng mô hình da
trên mô hình ca Hazrina Ghazali (2010) đ kim đnh cho đi tng ngi lao
đng tr ti Vit Nam. Mô hình này đc tác gi s dng cho nghiên cu “Các
nhân t nh hng đn ý đnh ngh vic ca ngi lao đng ngành Thc n nhanh
Malaysia” (c trình bày trong hình 3.1). Mô hình này đc phát trin b sung
t mô hình ca Firth (2004). Trong đó nhân t b sung là Cm giác v công vic
(Job feeling).
Tuy nhiên tác gi trích mt phn trong nhóm bin quan sát cho nhân t này và
điu chnh cho phù hp vi hoàn cnh Vit Nam. Nhân t Cm giác v công vic
đc điu chnh thành Nhn thc tái đnh hng ngh nghip.
Mô hình đ xut cho nghiên c
u này đc trình bày bi 5 yu t sau: (các yu
t này đc trình bày rõ  phn tip theo)
- Cam kt vi t chc (Organizational Commitment)
- Tha mãn trong công vic (Job Satisfaction)
- Tình trng cng thng trong công vic (Job stress)
- Nhân t gây nên s cng thng trong công vic (Stressors)
- Nhn thc tái đnh hng ngh nghip



- 10 -
















Hình 2.1 Mô hình nghiên cu ca đ tài

2.3.2 Thit lp các gi thit nghiên cu
2.3.2.1 Cam kt t chc - Organizational commitment
Ý thc v cam kt t chc đ cp đn tình cm gn kt ngi lao đng vi c
quan mình đang làm vic (Meyer & Allen, 1991). Khi mt ngi có tình cm sâu
sc vi t chc, c quan ca mình thì xu hng ngh vic s thp hn nhóm
ngi còn li. Tình cm này xây dng trên thi gian g
n kt, trên nhng s kin,
nhng kinh nghim bn thân h vi nhng bin đng ca t chc. Trong mt
nghiên cu ca Meyer & Allen (1991) thì có ba nhân t tác đng đn nhn thc
v cam kt t chc:
- Cam kt thuc v yu t tình cm ca ngi lao đng - Affective
commitment Cam kt này ch rõ mi quan h tng đng v mc tiêu cá nhân và
m
c tiêu ca t chc; v đnh hng ca t chc phù hp vi đnh hng phát
Cam kt vi t chc
Nhn thc tái đnh hng ngh nghip
Tha mãn trong công vic
Tình trng cng thng trong công vic
Nhân t gây nên s cng thng trong

công vic
Ý đnh ngh vic
- 11 -
trin ca cá nhân. iu này ph thuc vào hai nhân t: Nhân t thuc v cá nhân
(Tui tác, trình đ…) và nhân t v t chc (nh hng công vic rõ ràng, mc
tiêu phát trin ca t chc, s tng h ca các cp qun lý…)
- Cam kt mang tính liên tc - Conituance commitment. Khi ngi lao đng
quyt đnh ngh vic, điu này có ngha là h đã suy ngh v nhng chi phí c hi
mà h b qua do t chc hin ti mang li. Chi phí này bao gm nhng khon li
ích bng tin b ct gim khi ngh vic, chi phí tìm công vic mi và ri ro tht
nghip. Tt nhiên yu t này tác đng bi c nhân t bên trong doanh nghip ln
yu t th trng lao đng bên ngoài. Nu nh cá nhân tìm thy ít c hi cho s
chuyn đi công vic hay chi phí chuyn đi là quá ln thì h s b qua ý đnh
ngh vic
- Cam kt giá tr - Normative commitment. ây là cam kt mang tính đo
đc mà ngi lao đng đó cm nhn khi duy trì công vic vi t chc. Ví d, khi
mt t chc có khá nhiu đãi ng nh to c hi hc tp nghiên cu thì tt nhiên
ngi lao đng đó t bn thân h s cm th
y trái đo lý nu b t chc này đi
tìm kim mt c hi khác.
Gi thuyt H1: Mi quan h gia S cam kt vi t chc vi Ý đnh ngh vic
ca ngi lao đng tr là tng quan nghch chiu.
2.3.2.2 S tha mãn công vic - Job satisfaction
Mi ngi lao đng s đm nhn mt công vic trong mt t chc. Nhng tình
cm, ý thc ca h đi vi công vic mình đang ph trách chính là biu hin ca
s tha mãn trong công vic. Có hai nhân t tác đng đn s tha mãn này:
- Các nhân t bên trong công vic: S th thách ca công vic có kích thích
tôi hng thú trong công vic, công vic mang li nhng c hi đc đóng góp,
đc th hin nng lc cá nhân.
- Nhân t bên ngoài công vic: Lng thng công bng, đi

u kin h tr
cho công vic, s giám sát kim tra, s an toàn trong công vic, và s h tr ca
đng nghip.
- 12 -
Theo nghiên cu ca Trn Kim Dung v “o lng mc đ tha mãn đi vi
công vic trong điu kin ca Vit Nam” cho rng s tha mãn công vic ph
thuc vào các yu t là bn cht công vic, c hi đào to và thng tin, lãnh đo,
đng nghip, tin lng, phúc li và điu kin làm vic
Nhiu nghiên cu cho thy s không hài lòng vi công vic là nguyên nhân ngi
lao đng quyt đnh chuyn vic. S tha mãn vi công vic cng có mi tng
quan vi các hành vi sao nhãng khác nh đi tr, chia bè phái, phàn nàn.
Gi thuyt H2: Mi quan h gia Tha mãn trong công vic và Ý đnh ngh
vic ca ngi lao đng tr là tng quan nghch chiu.
2.3.2.3 Tình trng cng thng trong công vic – Job Stress
Tình trng cng thng trong công vic ca ngi lao
đng là khi cm giác b cng
thng cc đ, cm giác b c ch khi làm vic. (Lee & Ashford.1996). Kt qu
nghiên cu ca Igbaria and Greenhaus (1992) trong lnh vc IT cng ch ra rng
khi mt ngi lao đng b áp lc công vic s làm gim mc đ hài lòng và gim
nhng giá tr cam kt đi vi công vic. Trong nghiên cu ca mình Lee &
Ashford (1996) cho thy mc đ tng quan mnh gia xu hng ngh vic vi
tình trng kit sc vì công vic ca ngi lao đng. iu này dn đn t l ngh
vic và s cao hn khi ngi lao đng làm trong môi trng có áp lc cao.
Gi thuyt H3: Mi quan h Tình trng cng thng và bin Ý đnh ngh vic
ca ngi lao đng tr là tng quan cùng chiu
2.3.2.4 Các nhân t gây nên cng thng- job stressors
Nhân t gây nên cng thng đ cp đn các yu t v công vic và môi trng
làm vic gây nên tình trng cng thng ti cá nhân ngi lao đng. Theo nghiên
cu ca Stranks (2005) nhân t gây nên cng thng gm 4 thành phn:
- S m h v vai trò – Role ambiguity: Ngi ngi lao đng trong t chc

thiu thông tin v trách nhim công vic ca mình. T đó h không hiu rõ ràng
nhng trách nhim công vic và nhng mc tiêu công vic mà mình phi thc
hin. S m h v vai trò bt ngun t s thiu hng dn t cp qun lý hay s
không rõ ràng trong bng mô t công vic.
- 13 -
- S mâu thun v vai trò – Role conflict: Khái nim này đ cp đn vic
ngi ngi lao đng phi thc hin nhiu vai trò vi các đi tng vi nhau
nh: cp trên, đng nghip hay khách hàng ca mình…Tuy nhiên các vai trò này
li mâu thun nhau. Ví d mt ngi lao đng phi hoàn thành công vic ca cp
trên mình giao tuy nhiên bên cnh đó khách hàng li yêu cu mt vai trò khác và
ngi lao đng cm thy khó x khi các vai trò này xung đt nhau.
- S quá ti vai trò – Role overload: Ngi lao đng phi nhn quá nhiu
trách nhim và công vic t cp trên. Nhng trách nhim này vt ra ngoài kh
nng và thi gian cho phép ca ca ngi lao đng. Ngi lao đng luôn trong
tình trng lo lng vì s không hoàn thành công vic.
- Mt cân bng công vic và gia đình - work–family conflict: đ hoàn thành
công vic ngi lao đng phi mt quá nhiu thi gian vì th nh hng đn cuc
s
ng trong gia đình.
Gi thit H4: Mi quan h Nhng nhân t gây cng thng và Ý đnh ngh vic
ca ngi lao đng tr là tng quan cùng chiu
2.3.2.5 Nhn thc Tái đnh hng ngh nghip
Theo tác gi “Nhn thc v tái đnh hng ngh nghip là suy ngh ca ng viên
v vic thay đi con đng ngh nghip ca h”. Mt trong nhng đc đim ca
các ngi lao đng tr ti Vit Nam là h rt thiu kin thc v đnh hng ngh
nghip. Nguyên nhân chính ca vn đ trên do công tác hng nghip ti Vit
Nam không tt (Hng Minh, 2008). Các ngi lao đng khi va mi tt nghip
đi hc thng có ít thông tin v th trng lao đng, h có xu hng nhy vic
liên tc đ tìm cho mình mt công vic phù hp vi bn thân. Cng có th sau
mt thi gian đi làm h nhn thy công vic h đang làm không phù hp vi s

thích, nng lc hoc kin thc đc đào to. T đó h có xu hng điu chnh
công vic cho phù hp. iu này đc tác gi gi là “nhn thc tái đnh hng
ngh nghip”. Có 3 yu t dn đn mt ngi lao đng suy ngh v Tái đnh
hng ngh nghip:
- 14 -
- Sau thi gian làm vic ngi lao đng nhn ra là mình không cm thy
yêu thích ngành ngh đang làm nên h có suy ngh là h s ngh vic đ thay đi
- Ngi lao đng cm nhn t cht ca h không phù hp vi ngh nghip
h đang làm nên h có ý đnh ngh vic đ chuyn sang ngành ngh khác
- Ngi lao đng cm nhn chuyên môn h đc đào to không phù hp
vi ngh nghip h đang làm
Gi thit H5: Mi quan h gia Nhn thc tái đnh hng ngh vi Ý đnh
ngh vic ca ngi lao đng tr là tng quan cùng chiu.
Nh vy chng này đã trình bày đc mô hình đ xut cho đ tài và đt ra 5 gi
thit nghiên cu. Chng tip theo s trình bày phng pháp nghiên cu nhm
thu thp d liu đ phc v cho công tác kim đnh mô hình nghiên cu cng nh
các gi thuyt đã đc đ xut.
- 15 -
CHNG 3: THIT K NGHIÊN CU
Chng này s trình bày phng pháp nghiên cu nhm xây dng và đánh giá
thang đo dùng đ đo lng các khái nim nghiên cu và kim đnh mô hình
nghiên cu đã đ xut; bao gm 2 phn chính là thit k nghiên cu và nghiên
cu chính thc.
3.1 THIT K NGHIÊN CU
3.1.1 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc là nghiên cu s b và nghiên
cu chính thc.
3.1.1.1 Nghiên cu s b
ây là bc nghiên cu đnh tính nhm khám phá, điu chnh và b sung các
bin quan sát dùng đ đo lng các khái nim nghiên cu. i vi bc này,

dùng k thut tho lun tay đôi trên mt dàn bài lp sn theo mt ni dung đc
chun b da trên thang đo có sn và có b sung.
Nghiên cu s b đc thc hin vi 1 nhà qu
n lý và 5 ngi lao đng tr hin
đang làm vic ti các doanh nghip trên đa bàn thành ph H Chí Minh, kt qu
s là c s b sung và hiu chnh thang đo cho bng câu hi. Sau khi hiu chnh
bng câu hi, đã tin hành tho lun vi mt s ngi đ kim tra đ thích hp
ca ngôn t.
Sau khi phng vn các đi tng nói trên, kim tra đ thích hp ca ngôn t và
chnh sa các thang đo ban đu, đã tin hành phát bng câu hi đ chy th mô
hình nghiên cu vi mu có kích thc là 50.
3.1.1.2 Nghiên cu chính thc
ây là giai đon nghiên cu đnh lng vi k thut thu thp d liu bng cách
phng vn theo bng câu hi.
D liu thu thp đc s đc x lý bng phn mm SPSS. Sau khi mã hóa và
làm sch d liu, các bc sau s đc tin hành:
ánh giá đ tin cy và đ giá tr ca các thang đo.  tin cy ca thang đo đc
đánh giá qua h s Cronbach’s Alpha, qua đó các bin không phù hp s b loi
- 16 -
nu h s tng quan bin tng nh hn 0.3 và thang đo s đc chp nhn khi
h s Cronbach’s Alpha ln hn 0.6 (Nunnally và Burnstein, 1994) (đc trích
bi Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang, 2007). Tip theo phân tích nhân
t khám phá đc s dng đ kim đnh đ giá tr ca các bin thành phn v
khái nim. Các bin có h s tng quan đn gia bin và các nhân t nh hn
0.5 s b loi (Hair và cng s, 1998) (đc trích bi Nguyn ình Th và
Nguyn Th Mai Trang, 2007). Phng pháp trích “Principal Component
Analysis” đc s dng kèm vi phép quay “Varimax”, ch có nhng nhân t nào
có Eigenvalue (đi lng Eigenvalue đi din cho lng bin thiên đc gii
thích bi nhân t) ln hn 1 mi đc gi li trong mô hình nghiên cu (Hoàng
Trng và Chu Nguyn Mng Ngc, 2008).

Kim đnh mô hình lý thuyt bng ph
ng pháp hi quy đa bin vi mc ý ngha
5%. Da vào mô hình lý thuyt, phng trình hi quy có dng nh sau:
Ý đnh ngh vic = 
0
+  1*Cam kt t chc + 
2
*Tha mãn trong công vic
+ 
3
*Tình trng cng thng + 
4
*Các nhân t gây cng thng + 
5
*Nhn
thc tái đnh hng ngh nghip.


×