Module Tiếp cận năng lực trong đánh giá giáo dục

TIẾP CẬN NĂNG LỰC
TIẾP CẬN NĂNG LỰC
TRONG ĐÁNH GIÁ GIÁO
TRONG ĐÁNH GIÁ GIÁO
DỤC
DỤC


2
TIẾP CẬN NĂNG LỰC TRONG ĐÁNH GIÁ GIÁO
TIẾP CẬN NĂNG LỰC TRONG ĐÁNH GIÁ GIÁO
DỤC
DỤC
Năng lực là gì
Năng lực là gì
Năng lực là gì?
Năng lực là gì?
•
Nhiều nhà nghiên cứu giáo dục có chung quan
Nhiều nhà nghiên cứu giáo dục có chung quan
điểm rằng năng lực cá nhân được thể hiện thông
điểm rằng năng lực cá nhân được thể hiện thông
qua
qua
năng lực thực hiện
năng lực thực hiện
, đó là, việc sở hữu kiến
, đó là, việc sở hữu kiến
thức, kỹ năng, thái độ và đặc điểm nhân cách mà
thức, kỹ năng, thái độ và đặc điểm nhân cách mà
một người cần có để đáp ứng các yêu cầu của

một người cần có để đáp ứng các yêu cầu của
một nhiệm vụ cụ thể (
một nhiệm vụ cụ thể (
ERIC Thesaurus
ERIC Thesaurus
).
).
•
Do đó khái niệm năng lực có thể được hiểu là khả
Do đó khái niệm năng lực có thể được hiểu là khả
năng, là hiệu suất công việc được chứng minh
năng, là hiệu suất công việc được chứng minh
qua kết quả hoạt động thực tế. Nó liên quan đến
qua kết quả hoạt động thực tế. Nó liên quan đến
kiến thức, kỹ năng, thái độ và đặc điểm cá nhân.
kiến thức, kỹ năng, thái độ và đặc điểm cá nhân.
Năng lực là gì?
Năng lực là gì?
•
Năng lực là khả năng làm chủ những hệ thống
Năng lực là khả năng làm chủ những hệ thống
kiến thức, kỹ năng, thái độ và vận hành (kết nối)
kiến thức, kỹ năng, thái độ và vận hành (kết nối)
chúng một cách hợp lý vào thực hiện thành
chúng một cách hợp lý vào thực hiện thành
công nhiệm vụ hoặc giải quyết hiệu quả vấn đề
công nhiệm vụ hoặc giải quyết hiệu quả vấn đề
đặt ra của cuộc sống.
đặt ra của cuộc sống.
Người có năng lực về một loại/lĩnh vực hoạt động

Người có năng lực về một loại/lĩnh vực hoạt động
nào đó cần có đủ các dấu hiệu cơ bản sau:
nào đó cần có đủ các dấu hiệu cơ bản sau:
•
Có kiến thức hay hiểu biết hệ thống/chuyên sâu
Có kiến thức hay hiểu biết hệ thống/chuyên sâu
về loại/lĩnh vực hoạt động đó.
về loại/lĩnh vực hoạt động đó.
•
Biết cách tiến hành hoạt động đó hiệu quả và đạt
Biết cách tiến hành hoạt động đó hiệu quả và đạt
kết quả phù hợp với mục đích (bao gồm xác định
kết quả phù hợp với mục đích (bao gồm xác định
mục tiêu cụ thể, cách thức/hương pháp thực hiện
mục tiêu cụ thể, cách thức/hương pháp thực hiện
hành động/ lựa chọn được các giải pháp phù
hành động/ lựa chọn được các giải pháp phù
hợp, và cả các điều kiện, phương tiện để đạt
hợp, và cả các điều kiện, phương tiện để đạt
mục đích).
mục đích).
•
Hành động có kết quả, ứng phó linh hoạt hiệu quả
Hành động có kết quả, ứng phó linh hoạt hiệu quả
trong những
trong những
điều kiện mới, không quen thuộc
điều kiện mới, không quen thuộc
.
.

Tiếp cận năng lực trong đánh giá giáo dục
Tiếp cận năng lực trong đánh giá giáo dục
Tiếp cận năng lực
Tiếp cận năng lực
xuất hiện tại Hoa Kỳ trong những năm 1970
xuất hiện tại Hoa Kỳ trong những năm 1970
gắn với một phong trào giáo dục chủ trương xác định mục
gắn với một phong trào giáo dục chủ trương xác định mục
tiêu giáo dục bằng cách mô tả cụ thể để có thể đo lường
tiêu giáo dục bằng cách mô tả cụ thể để có thể đo lường
được những kiến thức, kỹ năng và thái độ mà học sinh cần
được những kiến thức, kỹ năng và thái độ mà học sinh cần
phải đạt được sau khi kết thúc khóa học.
phải đạt được sau khi kết thúc khóa học.


“
“
Tiếp cận năng lực trong giáo dục
Tiếp cận năng lực trong giáo dục
tập trung vào
tập trung vào


kết
kết
quả
quả
học tập
học tập

, nhắm tới
, nhắm tới
những gì
những gì
người
người
học dự kiến
học dự kiến
phải
phải
làm
làm
được
được
hơn là
hơn là
nhắm tới
nhắm tới
những gì họ
những gì họ
cần phải
cần phải
học được
học được
”
”


(Richards và Rodgers)
(Richards và Rodgers)

Richards, J. and Rodgers, T., 2001. Approaches and Methods in
Richards, J. and Rodgers, T., 2001. Approaches and Methods in
Language Teaching. New York, NY: Cambridge University Press
Language Teaching. New York, NY: Cambridge University Press
Tại sao phải đi theo tiếp cận năng lực?
Tại sao phải đi theo tiếp cận năng lực?

Chúng ta cần phải đặt kết quả giáo dục trên hết, chứ
Chúng ta cần phải đặt kết quả giáo dục trên hết, chứ
không phải là quá trình giáo dục
không phải là quá trình giáo dục

Quá trình giáo dục cũng rất quan trọng. Tuy nhiên,
Quá trình giáo dục cũng rất quan trọng. Tuy nhiên,
quá trình đó cần phải được lập kế hoạch và thực
quá trình đó cần phải được lập kế hoạch và thực
hiện dựa trên kết quả về năng lực định trước
hiện dựa trên kết quả về năng lực định trước
Tiếp cận năng lực là gì?
Tiếp cận năng lực là gì?
Tiếp cận năng lực trong giáo dục cũng có thể được định
Tiếp cận năng lực trong giáo dục cũng có thể được định
nghĩa là một chiến lược giảng dạy, trong đó quá trình
nghĩa là một chiến lược giảng dạy, trong đó quá trình
học tập dựa trên năng lực thực hiện (performance-
học tập dựa trên năng lực thực hiện (performance-

based learning)
based learning)


“
“
Đào tạo người học dựa trên năng lực thực hiện dẫn
Đào tạo người học dựa trên năng lực thực hiện dẫn
họ đến việc làm chủ được những kỹ năng cơ bản và kỹ
họ đến việc làm chủ được những kỹ năng cơ bản và kỹ
năng sống cần thiết của cá nhân và hòa nhập tốt vào
năng sống cần thiết của cá nhân và hòa nhập tốt vào
hoạt động lao động ngoài xã hội
hoạt động lao động ngoài xã hội
”
”


Văn phòng Giáo Dục Hoa Kỳ
Văn phòng Giáo Dục Hoa Kỳ
(U.S. Office of Education)
(U.S. Office of Education)
Tiếp cận năng lực là gì?
Tiếp cận năng lực là gì?
Những năng lực được thiết kế trong khóa học
Những năng lực được thiết kế trong khóa học
có thể liên quan đến bất kỳ lĩnh vực nào của
có thể liên quan đến bất kỳ lĩnh vực nào của
cuộc sống hàng ngày, tuy nhiên nó thường liên
cuộc sống hàng ngày, tuy nhiên nó thường liên

quan đến các lĩnh vực của công việc và các kỹ
quan đến các lĩnh vực của công việc và các kỹ
năng giúp con người tồn tại trong một môi
năng giúp con người tồn tại trong một môi
trường nhiều biến động của xã hội.
trường nhiều biến động của xã hội.


Tiếp cận năng lực là gì?
Tiếp cận năng lực là gì?
It
It
’
’
s your move…
s your move…
Tiếp cận năng lực trong phát triển chương trình
Tiếp cận năng lực trong phát triển chương trình
Năng lực của người học được mô tả thành
Năng lực của người học được mô tả thành
khả năng áp dụng các kiến thức, kỹ năng
khả năng áp dụng các kiến thức, kỹ năng
cơ bản mà người học đã học được vào giải
cơ bản mà người học đã học được vào giải
quyết các các tình huống thường gặp
quyết các các tình huống thường gặp
trong cuộc sống hàng ngày
trong cuộc sống hàng ngày

•
Hướng việc giảng dạy dựa theo tiêu chuẩn
Hướng việc giảng dạy dựa theo tiêu chuẩn
(standard-based teaching) chứ không dựa
(standard-based teaching) chứ không dựa
trên hoạt động (activity-based instruction).
trên hoạt động (activity-based instruction).
•
Khuyến khích việc chọn mục tiêu và tiêu
Khuyến khích việc chọn mục tiêu và tiêu
chuẩn làm bằng chứng để đánh giá ngay từ
chuẩn làm bằng chứng để đánh giá ngay từ
khi bắt tay vào xây dựng chương trình của
khi bắt tay vào xây dựng chương trình của
một khoá học hay một môn học
một khoá học hay một môn học
Chia sẻ kinh nghiệm (1)
Chia sẻ kinh nghiệm (1)
•
Chia nhóm
Chia nhóm
•
Nhiệm vụ 1: Hãy liệt kê những phương pháp, công cụ
Nhiệm vụ 1: Hãy liệt kê những phương pháp, công cụ
kiểm tra đánh giá đang được sử dụng phổ biến trong
kiểm tra đánh giá đang được sử dụng phổ biến trong
nhà trường của các thầy/ cô.
nhà trường của các thầy/ cô.
•
Nhiệm vụ 2: Theo thầy cô, những phương pháp kiểm

Nhiệm vụ 2: Theo thầy cô, những phương pháp kiểm
tra đánh giá đó đã đánh giá được năng lực của học
tra đánh giá đó đã đánh giá được năng lực của học
sinh hay chưa và vì sao?
sinh hay chưa và vì sao?
(Cá nhân nghiên cứu tài liệu và trao đổi trong nhóm)
(Cá nhân nghiên cứu tài liệu và trao đổi trong nhóm)
Chia sẻ kinh nghiệm (2)
Chia sẻ kinh nghiệm (2)
•
Nhiệm vụ 3: Hãy chỉ ra những khó khăn khi đánh giá
Nhiệm vụ 3: Hãy chỉ ra những khó khăn khi đánh giá
kết quả hoạt động học tập theo tiếp cận năng lực.
kết quả hoạt động học tập theo tiếp cận năng lực.
•
Nhiệm vụ 4: Theo thầy cô, làm thế nào để tháo gỡ
Nhiệm vụ 4: Theo thầy cô, làm thế nào để tháo gỡ
những khó khăn đó?
những khó khăn đó?
Loại hình đánh giá phi truyền thống:
Đánh giá xác thực hoạt động học tập của
người học
Đánh giá xác thực - (Authentic Assessment)
Đánh giá xác thực - (Authentic Assessment)

Đánh giá xác thực có xu hướng tập trung vào các
Đánh giá xác thực có xu hướng tập trung vào các
nhiệm vụ phức tạp hoặc gắn với bối cảnh cụ thể. Nó
nhiệm vụ phức tạp hoặc gắn với bối cảnh cụ thể. Nó
cho phép người học chứng minh năng lực của họ

cho phép người học chứng minh năng lực của họ
trong một bối cảnh giả lập 'đích thực'.
trong một bối cảnh giả lập 'đích thực'.

Theo Ormiston, "đánh giá xác thực kết quả học tập
Theo Ormiston, "đánh giá xác thực kết quả học tập
phản ánh các nhiệm vụ cụ thể và giải quyết những
phản ánh các nhiệm vụ cụ thể và giải quyết những
vấn đề được yêu cầu trong thực tế, bên ngoài nhà
vấn đề được yêu cầu trong thực tế, bên ngoài nhà
trường"
trường"
Ví dụ câu hỏi thi PISA
 !!"#$
%
&'())*'+!,-.//'01'2!'3'456+7&'(
89:5'';.//'6<=>?''@;
3,6<=AB7&!4# #?C"D4#3,6#@EDEB
C"7F#4G"H'43IJ
%
&K4L'!"4M'-!+7N'!'DO!L
35#O=#!K7P64'"5K!Q!GJ
R7 SB 7@BB P7@@B T7@>B
•
U'4)V'3W:),!X+4,DX1<Y!"<H'
#=#7PK!)"+!Z7P"M[<Y!"D
Y!+,"(Y3*\J
Những đặc trưng của đánh giá xác
thực
Yêu cầu HS phải kiến tạo 1 sản phẩm

Đo lường cả quá trình và cả sản phẩm của quá trình
Trình bày 1 vấn đề thực – trong thế giới thực
Cho phép HS bộc lộ khả năng vận dụng kiến thức vào <nh huống thực tế
Cho phép HS bộc lộ quá trình học tập và tư duy thông qua thực hiện bài thi
Đặc điểm đánh giá xác thực
Đặc điểm đánh giá xác thực
•
Đánh giá xác thực không chỉ quan tâm đến sản
Đánh giá xác thực không chỉ quan tâm đến sản
phẩm học tập mà quan tâm đến cả quá trình làm
phẩm học tập mà quan tâm đến cả quá trình làm
ra sản phẩm đó.
ra sản phẩm đó.
•
T$N<##]#!D!I^X\#_)-
4G 6 !` <* X1  <` )a 4` <^ ) X] #!
!`=b-);!44#"H'!VX!V=48!<Z
4G#4);!"<;4G45!c+d7
•
N<##!]#4#D454#"#"
=;! WG 4# D Z W' X#! X] #! !` # =b
-4#H'!VXW'):"e
Các hình thức của đánh giá xác thực
Các hình thức của đánh giá xác thực
•
Sản phẩm
Sản phẩm
: bài luận, bài tập lớn, truyện ngắn, bài thơ,
: bài luận, bài tập lớn, truyện ngắn, bài thơ,
báo cáo khoa học, báo cáo thực hành, biểu đồ, biểu

báo cáo khoa học, báo cáo thực hành, biểu đồ, biểu
bảng theo chủ đề, băng hình ghi lại các hoạt động,
bảng theo chủ đề, băng hình ghi lại các hoạt động,
danh mục sách tham khảo, đánh giá của bạn học, tự
danh mục sách tham khảo, đánh giá của bạn học, tự
đánh giá của bản thân,…
đánh giá của bản thân,…


•
Dự án học tập
Dự án học tập
: dự án thực hiện trong vài giờ hoặc một,
: dự án thực hiện trong vài giờ hoặc một,
hai tuần, GV theo dõi quá trình HS thực hiện để đánh
hai tuần, GV theo dõi quá trình HS thực hiện để đánh
giá khả năng tự tìm kiếm và thu thập thông tin, tổng
giá khả năng tự tìm kiếm và thu thập thông tin, tổng
hợp và phân tích chúng theo mục tiêu của dự án, đánh
hợp và phân tích chúng theo mục tiêu của dự án, đánh
giá các kĩ năng cần thiết trong cuộc sống như
giá các kĩ năng cần thiết trong cuộc sống như
cam kết
cam kết
làm việc, lập kế hoạch, hợp tác, nhận xét, bình luận, giải
làm việc, lập kế hoạch, hợp tác, nhận xét, bình luận, giải
quyết vấn đề, ra quyết định, trình bày
quyết vấn đề, ra quyết định, trình bày
,…
,…

Các hình thức của đánh giá xác thực (2)
•
Trình diễn:
Trình diễn:
HS thực hiện một bài tập nghiên cứu, thu thập
HS thực hiện một bài tập nghiên cứu, thu thập
thông tin; viết bài luận để trình diễn; trình bày bằng lời
thông tin; viết bài luận để trình diễn; trình bày bằng lời
trước những người quan tâm; và khả năng sử dụng công
trước những người quan tâm; và khả năng sử dụng công
nghệ thông tin trong trình diễn.
nghệ thông tin trong trình diễn.
•
Thực hiện (nhiệm vụ):
Thực hiện (nhiệm vụ):
Học sinh tiến hành thí nghiệm, đi
Học sinh tiến hành thí nghiệm, đi
khảo sát và viết báo cáo về kết quả chuyến khảo sát, phỏng
khảo sát và viết báo cáo về kết quả chuyến khảo sát, phỏng
vấn hoặc trao đổi thư từ với các chuyên gia và viết các bài
vấn hoặc trao đổi thư từ với các chuyên gia và viết các bài
luận từ kết quả nghiên cứu; ghi lại tiến trình phát triển của
luận từ kết quả nghiên cứu; ghi lại tiến trình phát triển của
một thực thể sống nhỏ; tổ chức một hoạt động (xemina,
một thực thể sống nhỏ; tổ chức một hoạt động (xemina,
sinh hoạt câu lạc bộ, thảo luận nhóm, hội thảo, …).
sinh hoạt câu lạc bộ, thảo luận nhóm, hội thảo, …).
Sự khác biệt & Khả năng kết hợp
Sự khác biệt & Khả năng kết hợp
ĐG

ĐG
truyền thống và
truyền thống và
ĐG
ĐG
xác thực
xác thực
Đánh giá
truyền thống
Đánh giá
xác thực
%
F]'f);!!G3
%
&K 
%
#Yf!#c
%
T"G)53
%
&g#(;
%
 I  " ! @
Y)
%
"<X+!]
%
N;!"f)c
%
T"X)53

%
&g!](;
ĐG thực và ĐG truyền thống
- loại trừ hay bổ sung???
•
Mục tiêu (chương trình, môn học, bài học) có thể ở nhiều
Mục tiêu (chương trình, môn học, bài học) có thể ở nhiều
lĩnh vực khác nhau (nhận thức, tình cảm, kĩ năng, năng
lĩnh vực khác nhau (nhận thức, tình cảm, kĩ năng, năng
lực v.v.), không phải mục tiêu nào cũng yêu cầu sinh viên
lực v.v.), không phải mục tiêu nào cũng yêu cầu sinh viên
phải trình diễn năng lực vận dụng kiến thức hay kĩ năng.
phải trình diễn năng lực vận dụng kiến thức hay kĩ năng.


Nếu mục êu của bài học là nắm vững kiến thức nào đó
# 3]'"L!G383d*7
Để đánh giá năng lực hoàn thành một công việc, trình diễn 1 kĩ
năng như hoàn thành 1 sản phẩm, kết thúc 1 quá trình, giải quyết 1
vấn đề, trình bày 1 vấn đề, soạn thảo 1 báo cáo, vận hành 1 cỗ máy
v.v.
<##!]33]'!+7
Đánh giá truyền thống
Đánh giá thực
% UG )5 <* =; =
 <` X )5 !G 3 <*
M =`    ! L
!"#4Nh!7
%  !#  =  W# !I
%4!8Yi<*

(;  = # =; !gD =b
-<j<*G9"

%
UG)5<*=;=
<`MIX)5G
!<`!!+!7
%
 &! Y ) !] <*
d <` <" 3D <# #
- 3] )c  =; !g
H'X)5D<^!D<*
d!\(Y<`
X)5!c7
Đánh giá đích thực khuyến khích Bch hợp việc dạy - học với KT - ĐG