I HC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
o0o
HÀ THỊ THƢƠNG
ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA KHUYẾN NÔNG TRONG QUÁ
TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ MINH NGỌC –
HUYỆN BẮC MÊ – TỈNH HÀ GIANG GIAI ĐOẠN 2012 - 2014
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Khuyến nông
Lớp : K43 - KN
Khoa : KT & PTNT
Khoá học : 2011 – 2015
Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Lƣu Thị Thùy Linh
Thái Nguyên - 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Trong thi gian thc tp ti xã Minh Ngc huyn Bc Mê tnh
, nghiêm chnh mi nnh
c
liu và kt qu nghiên c tài: “Đánh
giá vai trò của khuyến nông trong quá trình xây dựng Nông thôn mới tại xã
Minh Ngọc – huyện Bắc Mê – tỉnh Hà Giang giai đoạn 2012 - 2014” là
trung thc s dng trong bt k công trình nghiên cu khoa hc
ng mi s trong vic thc hi
c ch d c ch rõ ngun gc.
Thái Nguyên, tháng 05 năm 2015
Sinh viên
Hà Thị Thương
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong sut quá trình thc tp tt nghic s
tn tình cng, các thy, cô giáo cùng bn bè
tài tt nghip ca mình.
c tiên, tôi xin bày t lòng bic ti Ban giám hiu, Ban
ch nhim khoa Kinh t i hc Nông Lâm Thái Nguyên và
c bit là cô giáo ThS. Lưu Thị Thùy Linh c tip, tn tình
ng dn tôi trong sut quá trình thc hi tài.
Tôi xin bày t lòng bii các bác, các cô, các chú, các
anh và các ch i UBND xã Minh Ng tôi
trong ving dn, cung cp các thông tin, tài liu và tu kin cho tôi
thc hi tài ca mình trong thi gian qua.
Trong quá trình thc tp, bn thân tôi gng ht s
và thi gian có h tài tt nghip ca tôi không tránh khi
nhng sai sót. Tôi rt mong nhc nhng ý ki bo ca
các thy, cô giáo, ca b tài ca tôi c hoàn
thi
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 06 năm 2015
Sinh viên
Hà Thị Thương
iii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bng 4.1. Tình hình s da xã Minh Ngc 4 27
Bng 4.2. Tình hình dân s ng xã Minh Ng 28
Bng 4.3. Tình hình trng trt c-2014 30
B-2014 32
Bng 4.5. Kt qu xây dng nông thôn mi theo B tiêu chí Quc gia v xây dng
Nông thôn mi ti xã Minh Ngc n 2012 - 2014 35
4.62 - 2014 41
Bng 4.7. Kt qu hoo - tp hu2 2014 43
Bng 4.8. Các mô hình trình di2 - 2014 45
Bng 4.9. So sánh hiu qu ca các mô hình tt vi hiu qu sn xui trà. 48
Bng 4.10. Các cuc tham quan hi thc t chc qua - 1014 49
Bng 4.11. Kt qu tham quan - hi tho qua 3 n- 2014 50
Bng 4.12. Thu nh2 - 2014 51
Bi dân sau khi tham gia các hong khuyn nông
trong xây dng NTM 53
Bng 4.14. Phân loi h nông dân theo mc thu nh2 2014 55
Bng xã Minh Ng- 2014 57
Bng 4.16. Gii quyt vi- 2014 58
Bng 4.17. S ng hp tác xã ho 2014 60
Bi dân v s tham gia các hong khuyn nông trong
giai n XDNTM 65
Bi dân v vai trò ca các hong khuyn nông trong giai
n XDNTM 68
Bng 4.20. Mt s kin ngh ci vi hong khuyn nông 71
iv
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Vai trò ca khuyn nông trong chuyn giao công ngh 5
Hình 2.2: Vai trò ca công tác khuyn nông trong s nghip phát trin nông thôn 6
v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
: Ban ch o
BQ : Bình quân
BVTV
CBKN
CC
CLB
CNH
DT
HTX
KHCN
: K ho
KHKT
KN
KNV : Khuyn nông viên
KNVTB : Khuyn nông viên thôn bn
LVHDL ch
MH : Mô hình
MHTD
-CP
NQ CP
NQ /TW
vi
NSTB
NTM
PTNT : Phát trin nông thôn
- UBND : Quynh ca y ban nhân dân
-TTg
SL
SLTB
STT
TBKT
THCS
THPT
TT-
TTCN
TTKN
UBND : y ban nhân dân
VH - TT
vii
MỤC LỤC
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1
1.1. Tính cp thit c tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.2.1. Mc tiêu tng quát: 3
1.2.2. Mc tiêu c th: 3
tài 3
c tp và nghiên cu 3
c tin 3
PHẦN 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 4
lý lun ca tài 4
2.1.1. Khái nim v khuyn nông 4
2.1.2. Ni dung và vai trò ca hong khuyn nông 4
2.1.3. Nhim v ca Khuyn nông trong thc hin Xây dng nông thôn
mi 7
2.1.4. Vài nét v xây dng mô hình nông thôn mi 10
2.2. Vai trò ca khuyi vi xây dng nông thôn mc và trên th
gii 14
2.2.1. Vai trò ca khuyi vi xây dng nông thôn mi trên th gii 14
2.2.2. Vai trò ca khuyi vi xây dng nông thôn mi Vit Nam
16
2.2.3. Vai trò ca khuyn nông trong xây dng nông thôn mi ti Hà Giang 18
2.2.4. Vai trò ca khuyn nông trong xây dng nông thôn mi ti Bc Mê 19
PHẦN 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 21
ng và phm vi nghiên cu 21
ng nghiên cu 21
3.1.2. Phm vi nghiên cu 21
m và thi gian nghiên cu 21
viii
m nghiên cu 21
3.2.2. Thi gian nghiên cu 21
3.3. Ni dung nghiên ccu 21
3.3.1. Ni dung nghiên cu 21
u 21
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 24
u kin t nhiên - kinh t - xã hi xã Minh Ngc 24
u kin t nhiên 24
u kin kinh t - xã hi 28
4.2. Công tác xây dng nông thôn mi ti xã Minh Ngc 34
4.3. Vai trò ca khuyc xây dng nông thôn mi 39
4.3.1. Vai trò ca hong khuyi vi nhóm tiêu chí th III: Kinh t và t
chc sn xut (B tiêu chí xây dng NTM) 40
69
4.3.3. i dân v vai trò ca khuyn nông trong quá trình
xây dng NTM 63
4.3.4. Mt s kin ngh ci vi khuy 70
m mm yi, thách thc ca công tác
khuyn nông trong quá trình xây dng Nông thôn mi ti xã Minh Ngc 73
4.5. Mt s ng và gii pháp công tác khuyn nông 74
ng 74
4.5.2. Gii pháp 74
PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 78
5.1 Kt lun 78
5.2. Kin ngh 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
PHẦN 1
ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
i dân.
m,
2
Minh Ngc là mt xã nm cách trung tâm huyn Bc Mê 22km, có
Quc l 34 chy qua. Nhi sng vt cht và tinh thn ca
c nâng lên. Là xã thun nông phát huy tim n
mnh cc hin ch n dch
u cây trng, vy mnh phát trin nông nghi
t, chng, áp dng khoa hc k thut vào sn xu
Ngoài cây lúa nhân dân trong xã còn chú trng sn xut v n
ngành ngh, dch v i hiu qu kinh t khá cao.
-
“Đánh giá vai trò của khuyến nông trong quá trình xây dựng Nông
thôn mới tại xã Minh Ngọc – huyện Bắc Mê – tỉnh Hà Giang giai đoạn 2012 –
2014”
3
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu tổng quát:
.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể:
-
-
NTM.
-
-
1.3. Ý nghĩa của đề tài
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu
-
-
-
-
quan trong ngành.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
4
PHẦN 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
2.1. Cơ sở lý luận của đề tài
2.1.1. Khái niệm về khuyến nông
thôn.
2.1.2. Nội dung và vai trò của hoạt động khuyến nông
2.1.2.1. Nội dung hoạt động khuyến nông
-
5
-
2.1.2.2. Vai trò của hoạt động khuyến nông
*
n
Hình 2.1: Vai trò của khuyến nông trong chuyển giao công nghệ
(Nguồn: Nguyễn Hữu Thọ, 2007)
Khuyn nông
- Nhà nghiên cu
- Vin nghiên cu
-
Nông dân
6
con nông dân và
nông dân.
Nông dân.
* Vai trò trong s nghip phát trin nông thôn
Trong s nghip phát trin nông thôn, có th coi khuy
by cho s phát trin ca nông nghip, nông thôn và là mt mt xích không
Hình 2.2: Vai trò của công tác khuyến nông trong sự nghiệp
phát triển nông thôn
(Nguồn: Nguyến Hữu Thọ, 2007)
Chính
sách
Khuyn
nông
Giao
thông
Phát
trin
nông
thôn
Tín
dng
Nghiên cu,
công ngh
Th
ng
Tài
chính
Giáo
dc
7
2.1.3. Nhiệm vụ của Khuyến nông trong thực hiện Xây dựng nông
thôn mới
thc hin thành công s nghi
ng và Nhà n ra thì vic quan tâm ch o phát trin
Tam Nông: Nông dân Nông nghic bit xây dng nông
thôn mi là v mu cht. Bi vì 80% dân s c ta là nông thôn, 70%
ng là nông nghip. Mi cùng cng và Nhà nc ta là xây
dng T quc Vit Nam vi mt ch tc mnh, xã hi
công bng, dân ch ng qu
châu.Trong quá trình xây dng nông thôn mi, vai trò ca khoa hc công
ngh nói chung và ca khuyn nông nói riêng rt quan trng; vì nó góp phn
nâng cao giá tr ca hàng hóa nông sn, nâng cao thu nh i sn
xu hoàn thành trng trách ca mình h thng t chc khuyn nông cn
phi hp v t mt s nhim v
trng tâm sau:
V công tác tuyên truyn:
8
- Cán b khuyn nông các cp phi nm vng 19 tiêu chí xây dng
nông thn mi và tuyên truyn cho bà con nông dân nm v
ng ng thc hin tt các tiêu chí mà Chính ph ra.
- ng dn nhân dân nm vng ch i nhp nói chung và xây
dng nông thôn mi nói riêng, thy rõ trách nhim ca mình, mun phát trin
i t i mi mi c trong nhn thc, cách
b nhng thói quen ích k, t ty, phong kin, bo th mt s i.
i mi t l, manh
mún, cnh tranh thiu lành mi; phi ly ch u,
nh th ng cnh tranh ngày càng quyt lit. Tip tc tuyên
truyn, vng nông dân phát trin kinh t hp tác, ch có liên kt trong sn
xun mi tn ti và phát trin.
- Tuyên truyn cho bà con nông dân nm vng qui hoch vùng sn xut
nông sn hàng ha t giác tuân th qui hoch.
V t chc li sn xut:
- Vng nhng h có kinh nghim trong quu hành, có kh
ng vn nên m rng qui mô sn xut, kinh doanh; phát trin theo qui
mô trang tri hay gia trng an toàn sinh hc, sn xut nông sn sch.
- y mnh vic sn xung công ngh i hóa,
n khí hóa trong sn xut nông nghip.
V vic gn sn xut vi ch bin, tiêu th sn phm:
- T chc thu gom, ch bin và tiêu th sn ph nâng cao giá tr
sn phm.
- ng di sn xut chn ln xut nhng
mt hàng có chm bo an toàn v sinh thc phm, áp dng các
bin pháp gim giá thành sn xut; liên kt vi nhau trong sn xut, kinh
doanh vi vic kt hp" Bn nhà", gi ch tín trong quan h giao dch
9
o ngh m nghèo
- và k n xut ci sn xut.
- Co ngh i sn xu sn
xut ra sn phm tp trung theo mùa v vi s ng l ng
u cao, giá thành hp lý, mu mã sn phm bp và phu.
Tip ty mnh vic xã hi hóa công tác khuyn nông.
- Kt hp cht ch a vi các Vi i hc, các
doanh nghi các
cp, các t chc kinh t hp tác, các t chc khuyn nông - khuy
nguyn, các t chc tín dng, các t chc khoa hc phi chính ph cc
ngoài (thông qua các Vi thc hin mt cách có hiu qu vic
xã hi hóa công tác khuyn nông - khuy
- y mn và dch v khuyn nông - khuyc
bin v kinh t hp tác và th ng.
y mnh mi lin k
Khuyn khích h tr u mt s mt hàng nông sn,
h tr mt s doanh nghip ký hng bao tiêu nông sn hàng hóa ch lc
ca tnh khi gp ri ro do bing quá nhanh ca giá c th ng, h tr
o ngh t cách bài bn. H tr vic áp dng
nhng tin b k thut vào sn xut.
y mnh kinh t h u qu sn xut nông nghip
-T giác tuân th qui hoch các tiu vùng sn xu ra,
khai thác có hiu qu h thng kt cu h tng nông nghip, nông thôn mt
cách có hiu qu và tránh r nhim mn nguu
mùa khô, b hn hán, úng lt cc b hay sâu bnh trên cây trng, dch bnh
i vi vt nuôi và gây hi trên din rng.
10
- u cây trng hay vt nuôi mt cách phù hp.
Coi trng thi c lc mt và lâu dài.
- T chc sn xu
nhiu mt hàng[ 17].
2.1.4. Vài nét về xây dựng mô hình nông thôn mới
2.1.4.1. Khái niệm về nông thôn mới
-
-
theo quy
-
-TTg ngày 20
-
[13].
11
2.1.4.2. Sự khác biệt giữa xây dựng nông thôn trước đây với xây dựng
nông thôn mới [1]
-
-
-
-
2.1.4.3. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới ở nước ta
12
-
-
-
-
-
13
-
- - lâm -
-
-
-
hóa - - -
-
-
-
-
-
-
-
-
14
-
[13].
2.2. Vai trò của khuyến nông đối với xây dựng nông thôn mới trong nƣớc
và trên thế giới
2.2.1. Vai trò của khuyến nông đối với xây dựng nông thôn mới trên thế giới
Xây dng NTM t i làng mt sn phOVOP) ca
Nht Bn.
Ba nguyên tc chính xây d
rng ti toàn cu; t ch, t lp, n lc sáng to; và phát trin ngun
nhân lc.
Vi nhng nguyên tc này nhn mnh vai trò ca chính quyn và t
chc khuyn nông trong vic: ci thin k thut sn xut nông nghip, ci
thin các tiêu chun sng ca c các vùng nông thôn và giáo
dc th h tr nông thôn. T thn t trong khuyn
c hình thành xut phát t nhu cu cung cp thông tin trong các dch
v khuyn nông và s bùng n ca xã hi internet. H thc gi là
ng thông tin m rng, EI--net bao gm nhi d liu v
k thut, chính sách, bn tin, h thng e- n k thu
ng s dng h thn t EI-net không ch là nông
dân, ch trang tri, cán b khuyn nông, các nhà c vn chuyên môn, mà còn
có các nhà hoi làm công tác nghiên cu, các nhà
kinh doanh và h th n t khuyc xem là mt
15
mi giúp cho vii thông tin gin nông, cán
b khuyn nông và nông dân mt cách nhanh nht[18].
Phong trào Samuel Udong ca Hàn Quc
Mc tiêu ca phong trào này là "nhằm biến đổi cộng đồng nông thôn cũ
thành cộng đồng nông thôn mới: mọi người làm việc và hợp tác với nhau xây
dựng cộng đồng mình ngày một đẹp hơn và giàu hơn. Cuối cùng là để xây
dựng một quốc gia ngày một giàu mạnh hơn"[14].
Nhp cho nông dân, Chính ph Hàn Quc áp dng chính
sách min thu u, máy móc nông nghin r cho ch bin
nông s c bi c nông nghip,
nhng nông dân s o, tp hun các k thut tr
hái, ch bin các sn phm nông sno s dng các loi máy canh tác,
ch bii các Trung tâm khuyo các ngh
ph nâng cao k u ki nông dân có th thu nhp thêm t
các ngh ph o n o ngh th công m nghn
cnh hoo, các Trung tâm khuyn nông còn trin khai các dch
v t, thu hái, ch bin nông sn vi giá
r[ 19].
Xây dng NTM Thái Lan
Vn là mc nông nghip truyn thng Thái Lan thc hi
trình Phát trin vùng nông thôn vi mc tiêu ci thin chng cuc sng
ca ci Thái và tu ki i dân t
chính mình.
khuyn trng
trong vic thc hin các hong khuyo hun
luyn và thông tin tuyên truyn dch vi gi dân
nht. Hin ti, mi xã có 1-2 cán b khuyc B Nông nghip và
16
HTX Thái Lan b nhing cán b i din cho B u phi và hot
ng i các nhim v v n; cung cp kin thc; cung cp
dch v; qun lý kin thu phi [20]
2.2.2. Vai trò của khuyến nông đối với xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam
c Th ng Chính ph phê duyt ti Quynh
s -ng th v
phát trin kinh t-xã hi, chính tr và an ninh quc thc hin trên
phm vi toàn quc vi nhiu ni dung, bao gm c nhc
tr có mc hia bàn
nông thôn. Các ni dung cm thc hin B tiêu chí Quc
gia v nông thôn mc Th ng Chính ph ban hành ti Quynh s
491/Q-nh s -TTG ngày
vic si mt s tiêu chí ca B tiêu chí Quc
gia v nông thôn m thc hii phi kiên trì
thc hin trong thi gian dài, vi s tham gia tích cc ca c h thng chính
tr vai trò ch th ci dân, cùng vi s n lc ca
các cp chính quyn t là cc bit, trong tin trình
thc hin mc tiêu Quc gia xây dng nông thôn mi, có 4 tiêu chí trong 19
tiêu chí (thuc 5 nhóm tiêu chí) có liên quan trc tin vai trò, nhim v
ca khuy 10 v thu nhp, tiêu chí s 11 v h nghèo,
tiêu chí s 12 v t l ng có ving xuyên, tiêu chí s 13 v
hình thc t chc sn xu góp phn giúp các xã pht các tiêu chí
này, công tác khuyn nông cn tp trung thc hin mt s n