NGHIÊN cứu sự BIẾN đổi NỒNG độ ITERLEUKIN 6 HUYẾT TƯƠNG BỆNH NHÂN bị CHẤN THƯƠNG sọ não TRONG 72 GIỜ đầu

Y HỌC THỰC HÀNH (893) - SỐ 11/2013





164

NGHIÊN CỨU SỰ BIẾN ĐỔI NỒNG ĐỘ ITERLEUKIN-6 HUYẾT TƯƠNG
BỆNH NHÂN BỊ CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO TRONG 72 GIỜ ĐẦU

NGUYỄN VIẾT QUANG
Trưởng khoa Gây mê Hồi sức A bệnh viện Trung Ương Huế

TÓM TẮT
Mục tiêu: Nghiên cứu này nhằm tiến hành khảo
sát nồng độ của interleukin-6 huyết tương ở bệnh
nhân chứng thương sọ não giai đoạn 72 giờ đầu
đồng thời tìm ra mối liên quan giữa interleukin-6
huyết tương với các yếu tố tiêu lượng như tuổi,
glucose máu, số lượng bạch cầu và thang điểm
Glasgow của các bệnh nhân trên. Đối tượng và
phương pháp nghiên cứu: Một nghiên cứu ngang
được tiến hành trên 35 bệnh nhân được khám lâm
sàng và CT xác định bị chấn thương sọ não. Bệnh
nhân được lấy máu và định lượng IL-6 trong vòng
72h đầu. Kết quả: Giá trị IL-6 trung bình trên nhóm
bệnh là: 200,39 pg/ml. Có sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê về giá trị trung bình của IL-6 ở 2 giới, ở 2
nhóm bệnh nhân sống và tử vong và giữa hai nhóm

bệnh nhân nặng( Glasgow≤8) và nhẹ ( Glasgow>8),
p<0,05. Đồng thời nghiên cứu chỉ ra rằng, có sự
tương quan thụân IL-6 vởi tuổi bệnh nhân(r=0,4
p<0,05), có sự tương quan thuận giữa IL-6 huyết
tương với số lượng bạch cầu ở bệnh nhân (r= 0,18
p<0,05) và có sự tương quan nghịch giữa IL-6 và
thang điểm Glasgow(r=-0,66, p<0,05). Kết luận: IL-6
càng tăng thì tiên lượng bệnh càng nặng.
SUMMARY
Objectives: This study conducted to examine the
concentration of plasma interleukin-6 in patients with
traumatic brain injury in first 72h and the link between
plasma interleukin-6 and other prognostic factor such
as age, blood glucose, WBC and Glasgow Coma
Scale of patients. Subjects and method: A
horizontal study was conducted on 35 patients were
examined clinically and confirmed with CD brain
injury. Patients have blood drawn and quantified IL-6
in first 72 h. Results: IL-6 value averaged over a
group of patients: 200,39 pg/ml. There are difference
of the average value of IL-6 between tho two gender,
between the two groups of patients: life and death
and between the 2 groups of patients with sever(
Glasgow≤8) and mild (Glasgon >8), p<0.05.Also
reseach shows that there is a positive correlation
between IL-6 with patient’s age(r=0,4, p,0,05), a
positive correlation between plasma IL-6 with WBC of
patient(r= 0.18, p<0,05) and there is a negative
correlation between IL-6 and Glasgow Coma Scale
(r=-0,66, p<0,05).Conclusin: IL-6 increases,the more

severe prognosis.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Chấn thương sọ não là một cấp cứu ngoại khoa
thường gặp hằng ngày, nguyên nhân chủ yếu do tai
nạn giao thông, tai nạn lao động và tai nạn trong sinh
hoạt. Hậu quả của chấn thương sọ não rất nặng nề,
đa số bệnh nhân thường tử vong do phù não nặng,
áp lực nội sọ tăng cao không kiểm soát được.
Hậu quả của tai nạn thường rất nặng nề gây tổn
thức cho bệnh nhân, gia đình bệnh nhân cũng như
toàn xã hội.
Ở Việt Nam tai nạn là một vấn đề nhức nhối của
xã hội, một trong những hậu quả gây nguy hiểm nhất
do tai nạn gây ra là chấn thương sọ não. Hằng năm
theo thống kê của Uỷ ban an toàn giao thông quốc
gia có khoảng 13.000 người tử vong do tai nạn giao
thông.
Hiện nay Y học rất phát triển, tuy nhiên kết quả
điều trị chưa được như ý muốn, tỷ lệ tử vong còn
cao, di chứng dể lại cho bệnh nhân không tử vong
quá nặng nề.
Bên cạnh các yếu tố tiên lượng kinh điển như tuổi
bệnh kèm, tăng fibrinogen, tăng CRP tăng ICP.Hiện
nay người ta nhận thấy IL-6 tăng trong chấn thương
sọ não được xem như một yếu tố tiên lượng rất giá
trị.Vì thế chúng tôi tiến hành nghiên cứu vấn đề này
với hai mục tiêu:
1. Khảo sát nồng độ của interleukin-6 huyết tương
ở bệnh nhân chứng thương sọ não giai đoạn cấp.
2.Tìm ra mối liên quan giữa interleukin-6 huyết

tương với các yếu tố tiên lượng như tuổi, glucose
máu, số lượng bạch cầu và thang điểm Glasgow của
các bệnh nhân trên.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng
* 35 bệnh nhân vào điều trị khoa Gây mê Hồi Sức
A Bệnh viện TW Huế.
Từ tháng 1/2012 đến tháng 4/2012
2. Phương pháp nghiên cứu: phương pháp
nghiên cứu ngang
- 35 bệnh nhân sau khi nhập viện, được chẩn
đoán chấn thương sọ não, được chụp cắt lớp vi tính
sọ não xác định chấn thuơng sọ não( máu tụ ngoài
màng cứng, dưới màng cứng, trong não)
* Bệnh nhân được lấy máu định luợng IL-6
* Lấy máu lúc 7 giờ sáng.
* Xét nghiệm IL-6 được làm tại khoa Hoá-Sinh
bệnh viện TW Huế.
Xử lý số liệu theo chương trình SPSS 15.0
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu: 41±14
Giá trị trung bình của IL-6 trong nhóm nghiên cứu:
200,39 pg/ml.
1. Giá trị trung bình của IL-6 giữa nam và nữ
Bảng 1:
Giới N IL-6 p
Y HỌC THỰC HÀNH (893) - SỐ 11/2013

165
Nam 29 239,92
<0,05
Nữ 06 62,05
2. Giá trị trung bình của IL-6 ở các dạng tổn
thương não trên CT scan
Bảng 2:
Tổn thương n IL-6 p
NMC

14

18,04

<0,05 DMC 09 347,57
Trong não 12 20,34
3. Giá trị trung bình của IL-6 ở bệnh nhân sống
và tử vong
Bảng 3:
K
ết quả

n

IL
-
6

p

Sống 29 146,45 <0,05
Tử vong 06 211,54
4. Giá trị trung bình của IL-6 ở bệnh nhân có
Glasgow ≤ 8 điểm và Glasgow >8 điểm
Bảng 4:
Glasgow

n

IL
-
6

P

≤ 8 29 220,18
<0,05
>8 05 42,10

5. Tương quan giữa IL-6 huyết tương với các
yếu tố tiên lượng
5.1. Tương quan giữa IL-6 với tuối bệnh nhân
bị chấn thương sọ não

Biểu đồ 1: Tương quan giữa giá trị IL6 huyết
tương với tuổi bệnh nhân
Nhận xét: Có sự tương quan thuận giữa IL-6 với
tuổi bệnh nhân (r=0,4 p<0,05)
5.2. Tương quan giữa IL-6 với thang điểm
Glasgow








Biểu đồ 2: Tương quan giữa giá trị IL6 huyết
tương với điểm glasgow bệnh nhân
Nhận xét: Có sự tương quan nghịch giữa IL-6 và
thang điểm glasgow (r=0,66, p<0,05)
5.3.Tương quan giữa IL-6 với số lượng bạch
cầu

Biểu đồ 3: Tương quan giữa giá trị IL6 huyết
tương với số lượng bạch cầu bệnh nhân
Nhận xét: Có sự tương quan thuận giữa IL-6
huyết tương với số lượng bạch cầu ở bệnh nhân
(r=0,18, p<0,05)

5.4. Tương quan giữa giá trị IL-6 với Glucose
máu










Biểu đồ 4: Tương quan giữa giá trị IL6 huyết
tương với Glucose máu bệnh nhân
Nhận xét: Không có sự tương quan giữa IL-6
huyết tương với Glucose máu bệnh nhân.

BÀN LUẬN
Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy giá trị
trung bình của IL-6 huyết tương là 200,69 pg/ml. Kết
quả này khá phù hợp với các nghiên cứu của tác giả
trong và ngoài nước. Theo Georgene Hergenroeder
và cộng sự: Gía trị IL-6 dao động giữa 150-200 pg/ml
trong giai đoạn cấp. Dù còn nhiều giả thiết khác nhau
về nguồn gốc của IL-6 nhưng đa phần các tác giả
đều nhất trí với ý kiến có sự tăng giá trị IL-6 huyết
tuơng trong chấn thương sọ não. Điều này cũng
được nhắc đến trong các nghiên cứu của Georgene
Hergenroeder và cs ( 2010), Kossmann T và cs
(1996), Smith và cs( 1998).
Có sự khác biệt giữa giá trị IL-6 huyết tương ở 2
giới, nguyên nhân có thể là do đặc thù ở nước ta, tai
nạn giao thông chiếm tỉ lệ cao trong chấn thương sọ
não và nam giới thường là đối tượng chính trong tai
nạn gjao thông.
Qua nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng có sự khác
biệt về giá trị IL-6 huyết tương ở nhóm người bệnh
nhân sống và tử vong cũng như nhóm bệnh nhân có
Glasgow ≤ 8 và Glasgow > 8. Điều này cũng đã được
nhắc đến trong các nghiên cứu của Craig D. Winter
và cs( 2004): IL-6 ở bệnh nhân tử vong cao hơn mức
độ của IL-6 được tìm thấy ở những bệnh nhân sống
sót (P= 0,04) hay của Christian Woiciechowsky và cs
(2002): Ở nhóm bệnh nhân tử vong có nồng độ IL-6
huyết tương trung bình cao hơn nhóm bệnh nhân

Y HỌC THỰC HÀNH (893) - SỐ 11/2013





166
sống sót. Còn theo nghiên cứu của Craig D. Winter
và cs( 2004); Có sự tương quan nghịch giữa giá trị
IL-6 huyết tương và thang điểm Glasgow
(r2=0,34,p=0,03, n=14). Theo tác giả Flassbender:IL-
6 càng cao thì bệnh càng nặng. Một số tác giả trong
và ngoài nước như Ngô Dũng, Konukoglu D và cs
(2006), Masataka Nakamura và cs (2012) nhận thấy
có sự liên quan giữa tăng Glucose máu với giá trị IL-
6 huyết tương.Tuy nhiên trong nghiên cứu chúng tôi
cho thấy điều ngược lại. Điều này là do trong quá
trình điều trị đa phần các bệnh nhân điều được kiểm
soát glucose máu nên nên kết quả không phù hợp.
Còn đối với số lượng bạch cầu, chúng tôi tiến hành
nghiên cứu giá trị IL-6 huyết tương ở ngày đầu tiên
sau mổ nên quá trình điều trị chưa ảnh hưởng nhiều
đến kết quả xét nghiệm.Vì vậy kết quả nghiên cứu
của chúng tôi chỉ ra rằng có sự tương quan thuận
giữa số lượng bạch cầu với giá trị IL-6 huyết tương ở
bệnh nhân cũng tương đồng với nghiên cứu của các
tác giả Gome R và cs (1994).Theo Eđuardo Esteve
(2002), IL-6 huyết tương có mối tương quan với tuổi
(r=0,241, P=0,016). Nghiên cứu chúng tôi cũng cho
thấy có sự tương quan thuận giữa 2 yếu tố trên.

KẾT LUẬN
- IL-6 tăng nhiều ở bệnh nhân CTSN
- Khi nồng độ IL-6 càng cao thì tiên lượng bệnh
càng nặng.
- Do vậy, nếu ngăn chặn được sự gia tăng IL-6
huyết tương bệnh nhân thì điều trị chấn thương sọ
não giai đoạn cấp sẽ hiêu quả hơn.
KIẾN NGHỊ
Định lượng IL-6 huyết tương thường quy ở các
bệnh nhân chấn thương sọ não ở giai đoạn cấp để
có huớng tiên lượng đúng nhằm điều trị có hiệu quả
hơn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ngô Dũng(2008), Nghiên cứu sự biến đổi nồng độ
glucose và cortisol huyết tương ở bệnh nhân chấn
thương sọ não cấp tại bệnh viện TW Huế, luận văn thạc
sĩ.
2. Nguyễn Viết Quang(2003), Nghiên cứu nồng độ
IL-6 và cortisol huyết tương ở bệnh nhân bị tai biến
mạch máu não, Luận án tiến sĩ.
3. Phạm Thị Ngọc Thảo (2009), Khảo sát nồng độ
TNF-a, IL-1, IL-6, IL-8, IL-10 trong nhiễm khuẩn huyết,
đề tài cấp cơ sở bệnh viện Chợ Rẫy.
4. Bo Soderquist et al (1995), Interleukin-6, C-
Reactive Protein, Lactoferrin and White Blood Cell Count
in Patients with S.aureus Septicemia, Scandinavian
Journal of Infectious Diseases, Vol. 27, No. 4, Pages
375-380.
5. Christian Woiciechowsky et al (20020 Early IL-6
Plasma Concentrations Correlate with Severity of Brain

Injury and Pneumonia in Brain-Injured Patien ts,J
Trauma;52:339-345.
6 Craig D. Winter et al, 2004 Parenchymal
interleukin-6 levels correlate with improved outcome
after traumatic brain injury, Brain, pp 127,315-320
7. Eduardo Esteve et al (2002), Serum Interleukin-6
Correelates With Endothelial Dysfunction in Healthy
Men Independently of Insulin Sensitivity, Kidney
International, 61,1143-1152
8.Georgene W Hergenroeder et al (2010), Serum IL-
6: a candidate biomarker for intracranial pressure
elevation following isolated traumatic brain injury,
Journal of Neuroinflammation,7:19
9. Gomez R et al (19940, The value of amnictic fluid
interleukin-6, white blood cell count, and gram stain in
the diagnosis of microbial invasion of the amniotic cavity
in patients at term,Am J Reprod Immunol, 329(3); 200-
10.
10. Jun Wei et al(1992), Increase of plasma IL-6
concentration with age in healthy subjects, Revised.
11. Konukoglu D et al (2006), relationship between
serum concentrations of interleukin-6 and tumor necrosis
factor alpha in female Turkish subjects with normal and
impaired glucose tolerance, Horm Metab Res, pp
38(1):34-7.
12. Kossmann T et al (1996), Interleukin-6 released
in human cerebrospinal Fluid following traumatic brain
injury may trigger nerve growth factor production in
astrocytes, Brain Res, 713(1-2):143-52.
13. Masataka Nakamura et al (2012), Correlation

between high blood IL-6 level, hyperglycemia, and
glucose control in septic patients, Critical Care, 16:R58.
14. Smith RE et al (1998), TNF and IL-6 mediate
MIP-1 alpha expression in bleomycin-induced lung
injury, J Leukoc Biol, 64(4):528-36.