ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
LÊ VĂN ĐÁNG
VAI TRÒ CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG CÔNG TÁC
DỒN ĐIỀN ĐỔI THỬA TẠI HUYỆN BA VÌ,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Công tác xã hội
HÀ NỘI – 2015
1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
LÊ VĂN ĐÁNG
VAI TRÒ CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG CÔNG TÁC
DỒN ĐIỀN ĐỔI THỬA TẠI HUYỆN BA VÌ,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Công tác xã hội
Mã số: 60 90 01 01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Nguyễn Thị Mai Hồng
HÀ NỘI – 2015
2
LỜI CẢM ƠN
t lun
c s ng d i
hc Khoa h- i hc Qui.
c hri hc
Khoa h- i hc Quc bing
thy bt thi gian hc tp tng.
c bi i li bi c nht ti TS Nguyn Th Mai
Ht nhiu thi gian ng dn
t nghip.
u Ti hc Khoa h
h- i hc Qui
hu kic tp c .
Cup ca huyn
n Hu
kiu t
Miu c gn lung c s nhi
c ca ca b i
nhng thit mong nhc s
n.
ng c
Hà Nội, tháng 3 năm 2015
H
LỜI CAM ĐOAN
u thc s cc
thi s ng dn khoa hc ca Tin s Nguyn Th Mai Hng.
liu, nhng kt lu
a t trong bt c
m v u c
H
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ ĐỒ THỊ
PHẦN MỞ ĐẦU 1
1
4
6
7
7
8
8
8
10
NỘI DUNG CHÍNH 11
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 11
11
1.1.1 Các khái niệm công cụ 11
1.1.1.1 Vai trò 11
1.1.1.2 Công tác xã hội và vai trò của công tác xã hội 14
1.1.1.3 Công tác dồn điền đổi thửa 21
1.1.1.4 Truyền thông và kỹ năng của truyền thông. 23
1.1.2 Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu 26
1.1.2.1 Lý thuyết vai trò xã hội 26
1.1.2.2 Lý thuyết nhận thức hành vi 28
1.1.2.3 Thuyết nhu cầu của Maslow 30
33
1.2.1 Thực trạng công tác dồn điền đổi thửa ở Việt Nam 33
1.2.2 Khái quát chung về huyện Ba Vì 36
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC DỒN ĐIỀN ĐỔI THỬA VÀ
VAI TRÒ CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG CÔNG TÁC DỒN ĐIỀN
ĐỔI THỬA TẠI HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 40
2.1 Thc tri tha ti huy 40
2.1.1. Phương án dồn điền đổi thửa 40
2.1.1.1. Thành lập tiểu ban dồn điền đổi thửa 40
2.1.1.2. Nội dung phương án dồn điền đổi thửa 41
2.1.1.3 Phương pháp dồn điền đổi thửa tại huyện Ba Vì 41
2.1.2 Kết quả công tác dồn điền đổi thửa tại huyện Ba Vì 44
2.1.3 Những tồn tại trong công tác dồn điền đổi thửa 52
2.1.4 Nguyên nhân của những tồn tại trong công tác dồn điền đổi thửa tại
huyện Ba Vì 54
55
2.2.1 Vai trò vận động, kết nối nguồn lực 55
2.2.2 Vai trò tư vấn, tham vấn 57
2.2.3 Vai trò trợ giúp xây dựng và thực hiện kế hoạch cộng đồng. 60
2.2.4 Vai trò tuyên truyền, vận động chính sách 62
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA
CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG CÔNG TÁC DỒN ĐIỀN ĐỔI THỬA TẠI
HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 65
65
67
3.2.1 Kỹ năng truyền thông trong công tác dồn điền đổi thửa ở huyện Ba Vì 67
3.2.2 Xây dựng mô hình truyền thông nhằm nâng cao vai trò của công tác xã
hội trong công tác dồn điền đổi thửa tại huyện Ba Vì 70
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO 80
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GD-
NTM
-TB&XH
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ ĐỒ THỊ
Ba H. Lasswell
Hng 2.1: nh th hin
i tha
: trong
bu, tha din,
i tha.
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
. ,
02-CTr/TU,
P
68/KH-
-
, ,
2
T
3
-
h
.
: “Vai trò của công tác xã hội trong công tác dồn điền
đổi thửa tại huyện Ba Vì- thành phố Hà Nội”.
4
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
. Theo li cng Chi c
tri i bui
i chi
-C
-
-
--
ng hoang
5
.
Thực tiễn công tác
dồn điền đổi thửa và tác động đến nông nghiệp và nông thôn tại huyện Phú
Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế”.
.
“Biến đổi xã hội nông thôn trong quá trình
dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất và đô thị hóa”.
6
Nghiên cứu thực tiễn dồn
điền đổi thửa ở một số tỉnh và đề xuất chính sách khuyến khích dồn điền đổi
thửa nâng cao hiệu quả sử dụng đất ở đồng bằng sông Hồng”.
3. Ý nghĩa của nghiên cứu
3.1 Ý nghĩa lý luận
3.2 Ý nghĩa thực tiễn
7
4. Đối tƣợng, khách thể và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
V
4.2 Khách thể nghiên cứu
h qu
4.3 Phạm vi nghiên cứu
.
cp ti vai
cn mnh t
hi tht ni ngun
ln, tham v ng k hoch cng.
c bit lu trng t n, v
c hii tha ti huy
ph i.
5. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Mục đích nghiên cứu
8
5.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
6. Câu hỏi nghiên cứu
7. Giả thuyết nghiên cứu
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1 Phương pháp phân tích tài liệu.
9
8.2 Phương pháp phỏng vấn sâu
10
8.3 Phương pháp quan sát.
p
9. Cấu trúc của luận văn
n m u, phn kt lun n nghu tham kho, lun
g
c tin c
2: Thc tri th
i tha ti huy i
t s gii
i tha ti huy i.
11
NỘI DUNG CHÍNH
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Cơ sở lý luận
1.1.1 Các khái niệm công cụ
1.1.1.1 Vai trò
“Vai trò là tập hợp hành vi hoặc các mô hình hành vi gắn với vị thế cá
nhân để khẳng định bản sắc cá nhân và thuộc phạm trù của một quá trình
tương tác giữa cá nhân và cấu trúc xã hội” [28].
i hc n
ng tip ct v
ng tip ci ca MAISONNEUVE Jean (1973),
nh hay ba c: (1) c
thit ch; (2) c a thit ch
c thit ch, “vai trò là toàn thể các hành vi mang tính chuẩn mực
của một tác nhân khi tác nhân ấy có một địa vị xã hội. Những chuẩn mực
hành vi ấy phù hợp với các biến số tuổi, giới tính, nghề nghiệp, vị thế gia đình
và vị thế chính trị”. D c thit ch
gi t ch
t ch nhn mnh yu t chun m
vi trong thit ch c th c
nhn mn hong c
hi thuc thit ch
nh hng hong c
nhim v chung cng hp
c c c hay
p
n nhim v c
12
c k ng nhu cu cho
c di
n sc ca b
c a c
tin tri
c th i. theo
bi.
ng tip cn chi hc ca FILLOUX, vai
c hi“Cấu trúc xã hội là sự sắp
xếp các vai trò và vị thế, tức là tổng thể vai trò và vị thế gắn kết với nhau và
những chuỗi hành vi được sinh ra từ sự gắn kết ấy”n y,
n nn tm
“Vai trò là khái niệm để chỉ thái độ, giá trị và hành vi mà
xã hội gán cho một người có một địa vị”n phng, ma
v mt vai u chu
phi h hing.
Theo tip ci hc ca CHAPUIS
rt b ng ca JAMES,
BALDWIN, LINTOn vi ba
n m. “Vai trò là tổng thể các
mô hình hành vi văn hóa tích hợp ở một địa vị xã hội. Đây là quá trình nhập
tâm hay nội hóa các giá trị chung của xã hội và của các nhóm thuộc tính cho
phép cá nhân phối hợp các hoạt động khác nhau” t
ba c
13
nh ho ng v
vng;
quan hay quan nim ca ch th v vai tra
ch th v hong thc hing;
c ti
t hi
t cao bt thi gian v
c mt trong chiu cng hc, vai
n tri ng b
n la ROCHEBLAVE-
SPENL“Vai trò là một mô hình hành vi có tổ chức tương ứng với
vị thế của cá nhân trong một tập hợp tương tác”
biu hin mt s tha hip gia mnh
i vi ma v p
vn mc y. ROCHBLAVE- nhn
mn s tin trin cng bii kinh t - i,
ng bii chun m i
nh
m cn mi quan h gia v
a v u t c
ch u t cn tri
c v ng bi h qu ca
khng ho
ng tip c t th
nim ca MONTMOLLIN (1) “Vai trò là
tổng thể những đòi hỏi và quy định (chuẩn mực, kì vọng, trách nhiệm, sự gán
cho…) xuất phát từ cấu trúc xã hội và được tích hợp ở một vị thế nào đó
trong cấu trúc xã hội”; (2) “Vai trò là toàn thể hành vi mà cá nhân thực hiện
14
với tư cách là cá nhân ấy có một vị thế trong một cấu trúc xã hội”; (3) “Vai
trò là định hướng và quan niệm về hành động mà một cá nhân có được khi cá
nhân ấy là thành viên của một tổ chức, tức là hệ thống thái độ và giá trị của
cá nhân ấy” ng vi m
c: “Vai trò là quá trình cập nhật quyền và nghĩa vụ
gắn với một địa vị xã hội”.
T ng tip cn y s a chn
nhp c
i tha.
1.1.1.2 Công tác xã hội và vai trò của công tác xã hội
Công tác xã hội:
[13, tr.43].
[13, tr.44].
15
[13, tr.45].
CTXH là
một hoạt động chuyên nghiệp được thực hiện dựa trên nền tảng khoa học
chuyên ngành nhằm hỗ trợ đối tượng có vấn đề xã hội ( Cá nhân, nhóm, cộng
đồng) giải quyết vấn đề gặp phải, cải thiện hoàn cảnh, vươn lên hòa nhập
cuộc sống theo hướng tích cực bền vững [13, tr.46].
-TB&
- -
-
Công tác xã hội với cá nhân
16
-
[ 1, tr.11].
[ 1, tr.11].
[13, tr.138].
( problem- solving process).
17
-
Công tác xã hội nhóm
-
[13, tr.210].