Đề tài: Tìm hiểu mô hình kinh doanh và phân tích sự thành công của
mô hình mua nhóm tại website muachung.vn
I. Giới thiệu về mô hình GroupOn
1. Khái niệm về GroupOn
Năm 1998, Mobshop là trang web đầu tiên xuất hiện với mô hình mua
theo nhóm. Sau khi mobshop thành lập hàng loạt các trang web na ná khác
được thành lập ở mỹ và anh như LetBuyit.com, Onlinechoice,
Economy.com… Thành công lớn nhất của mô hình này là website
Groupon.com của Mỹ năm 2008
Những trang web này cũng giống như những trang web về thương mại
điện tử khác, bán điện thoại, máy tính… cùng nhiều loại sản phẩm khác, chỉ
khác một điều giá cả của các loại sản phẩm không cố định mà “biến động”,
nhà cung cấp sẽ đưa ra một khoảng thời gian nhất định, trong khoảng thời
gian đó tùy thuộc vào lượng người tham gia mua nhà cung cấp sẽ hạ giá bán
xuống những mức khác nhau, lượng người tham gia mua càng nhiều thì giá
càng rẻ, cứ thế cho đến khi thời gian mua kết thúc.
Nhưng hình thức mua theo nhóm truyền thống không thật sự phát triển
và gây được sự chú ý vì thiếu sự sáng tạo và không có một mô hình thật sự
rõ ràng, đơn giản, dễ sử dụng và thu hút được người sử dụng cũng như nhà
cung cấp. Cho đến năm 2008, khi mô hình của trang Groupon của Mỹ ra
đời, với mô hình đơn giản, tiện lợi và đặc biệt là thành công ấn tượng đã
khơi dậy một trào lưu về mô hình mua theo nhóm trên toàn thế giới.
Groupon.com chỉ sau 7 tháng thành lập đã có lãi, thu nhập năm 2009 là
100 triệu USD, thu nhập tiêu thụ năm 2010 là 760 triệu USD. Ngày 19/4,
sau khi nhận được 135 triệu đầu tư từ DST (Digital Sky Technologies), giá
trị của Groupon đã đạt mức kỷ lục 1,35 tỷ USD trong khi các đàn anh khác
như Twitter cần đến 3 năm, Facebook cần đến 2 năm mới có thể đạt được
giá trị 1 tỷ USD. Tháng 12/2010, Groupon đã từ chối lời mời mua lại với giá
6 tỷ của Google!
Thành công nhanh chóng của Groupon đã khơi dậy tinh thần “học hỏi”
cũng nhanh không kém trên toàn thế giới, hàng loạt các trang web mô phỏng
khác được thành lập như LivingSocial, Gilt City, BuyWithMe, Tippr, Juice
in the City, We Give to Get…của Mỹ, Daily Deal của Đức, Snippa của Anh,
đặc biệt là Trung Quốc với số lượng website hiện tại đã lên đến con số hàng
nghìn, nhưng đứng đầu vẫn là một số trang web lớn như meituan.com
Các website mua theo nhóm của Việt Nam cũng mọc lên như nấm!
* Khái niệm Groupon
Groupon là cách viết tắt của từ “Group”(nhóm) và “Coupon” ( phiếu
mua hàng). Đây là hình thức nhiều người cùng mua một sản phẩm hoặc
dịch vụ thông qua một công ty trung gian (thường là một trang web) trong
khoảng thời gian quy định để được hưởng mức giá ưu đãi. Loại sản phẩm
này sẽ được giảm giá 30 - 90% (so với giá bán ngoài thị trường) nếu như có
đủ lượng người cùng đặt mua trong một khoảng thời gian cố định.
2. Bản chất của mô hình Groupon:
Nhiều người cho rằng Groupon là một hình thức phát triển của thương
mại điện tử, cụ thể là mô hình thứ 4 của thương mại điện tử - thế giới gọi tắt
là B2T(Business To Team), sau B2B (Business To Business), B2C
(Business To Customer),C2C (Customer To Customer). Nhưng thật ra
Groupon là mô hình kết hợp giữa thương mại điện tử và quảng cáo. Thậm
chí có thể nói, nếu Groupon bao gồm 100 phần thì chỉ có 10 phần là thương
mại điện tử. Mục đích cuối cùng của việc các trang web Groupon không đơn
thuần là bán các phiếu khuyến mãi, mà quan trọng hơn là để quảng bá
thương hiệu, quảng bá thương hiệu cho nhà cung cấp và quảng bá thương
hiệu cho chính mình.
Các nhà cung cấp đồng ý đưa ra các siêu khuyến mãi, siêu giảm giá tới
60%, 70% thậm chí là trên 90%, mục đích chủ yếu là để quảng cáo, vì nếu
đơn thuần chỉ là giảm giá để thu hút lượng lớn khách hàng thì tính thế nào
nhà cung cấp cũng vẫn lỗ vốn. Và hơn nữa lượng người mua càng nhiều thì
càng lỗ nặng. Nhưng, nếu coi như đây là một phương thức quảng cáo, và các
chi phí thông qua giảm giá là các chi phí dành cho quảng cáo thì lại thấy cực
kỳ có lợi và cực kỳ đáng.
Nhà cung cấp nếu sử dụng các phương thức quảng cáo khác, sẽ phải chi
trả chi phí lớn hơn mà hiệu quả thì không được đảm bảo vì các phương thức
quảng cáo khác không đảm bảo lượng khách hàng sẽ tìm đến với nhà cung
cấp sau thời gian quảng cáo. Còn nếu thông qua tổ chức mua theo nhóm thì
có thể chắc ăn hơn, sẽ tạo cơ hội để khách hàng đích thân tới trải nghiệm sản
phẩm - dịch vụ của chính mình.
Nếu số người mua không đạt được số người yêu cầu tối thiểu thì hoạt
động mua theo nhóm đó coi như hủy bỏ, không có khách hàng đến thì nhà
cung cấp cũng chẳng mất gì, hơn nữa lại còn được quảng cáo miễn phí trên
website của các trang Groupon nữa! Đây cũng là một trong những kỹ xảo
mà các nhân viên thị trường của các trang mua theo nhóm phải nắm được để
đi đàm phán với nhà cung cấp: Cần nhấn mạnh cho họ hiểu, Từ đó họ sẽ
chuyển trọng tâm chú ý từ chi phí bỏ ra qua giảm giá sang hiệu quả quảng
cáo.
Đây cũng là lý do vì sao mà các hoạt động mua theo nhóm được tổ chức
trên các trang Groupon chủ yếu hướng vào ngành dịch vụ, vì ngành này chi
phí đầu vào thấp, dễ đàm phán để nhà cung cấp đồng ý đưa ra mức giảm giá
cao. không lên trang web để bán sản phẩm-dịch vụ, mà lên trang web để
quảng cáo! Từ đó họ sẽ chuyển trọng tâm chú ý từ chi phí bỏ ra qua giảm
giá sang hiệu quả quảng cáo.
Đây cũng là lý do vì sao mà các hoạt động mua theo nhóm được tổ chức
trên các trang Groupon chủ yếu hướng vào ngành dịch vụ, vì ngành này chi
phí đầu vào thấp, dễ đàm phán để nhà cung cấp đồng ý đưa ra mức giảm giá
cao.
3. Ưu và nhược điểm của hình thức Groupon
a. Ưu điểm
- Khách hàng mua được hàng với giá rẻ hơn bình thường khá nhiều
- Nhà cung cấp có cơ hội quảng cáo/thu được lượng lớn khách hàng mới với
chi phí thấp (low cost of new customers aquisition). Hoặc họ có cơ hội giải
phóng hàng tồn kho/hàng trong mùa thấp điểm trong thời gian ngắn.
+ Cái lợi của quảng cáo qua mua chung là doanh nghiệp dễ dàng kiểm
soát được hiệu quả của việc quảng cáo này bằng việc thu thập thông tin
khách hang và số lượng người sử dụng dịch vụ mua chung.Nếu công ty có
nhiều hình thức quảng cáo thì vần đề đánh giá tính hiệu quả của 1 kênh đầu
tư là luôn vô cùng khó.Nhất là với kênh đầu tư cho Mảketing – 1 vấn đề
luôn chiếm tỉ trọng lớn trong chi phí doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp
càng lớn.
Đồng thời từ đó,việc thu thập thông tin khách hang cũng trở nên rõ
rang về dễ dàng hơn. Doanh nghiệp cũng biết được những khu vực, những
khách hàng nào đã từng biết đến dịch vụ của mình, những khach hàng nào
chưa. Doanh nghiệp sẽ đưa ra những động thái thích hợp đối với từng khách
hàng, địa điểm. Có thể đưa them nhiều thông tin mặt hàng quảng cáo đến
với những khách hàng đã từng sử dụng,hay bỏ chi phí ban đầu cho những
khách hàng chưa biết hoặc chưa sử dụng dịch vụ của mình.
- Mang yếu tố của 1 mô hình B2C cơ bản, hình thức mua nhóm cũng mang
được những lợi thế của mô hình này.Như các yếu tố không gian và thời gian
bị xóa bỏ.Các sản phẩm không phải của trực tiếp website mà của nhà cung
ứng đăng quảng cáo.Công việc cửa họ là tổ chức quảng cáo sao cho phù
hợp.Địa điểm thì lại càng hay, địa điểm chứa hàng và tổ chức sự kiện đều
của bên thứ 3. Giá cả của các mặt hàng cũng trở nên nhẹ nhàng hơn đối với
người tiêu dung. Quả thật, việc quang trọng nhất đối với hình thức mua
nhóm là các yếu tố trong việc xúc tiến bán.
- Groupon thu tiền trên chiết khấu từ nhà cung cấp.
b. Nhược điểm của Groupon
- Bất kỳ ai cũng có thể bắt chước mô hình của họ
- Nếu việc quảng cáo trên hình thức mua nhóm này là đại trà. Rất có
thể xảy ra tr ư ơng h ơp nhiều công ty “xấu” sẽ chỉ quảng cáo hờ.Thực chất
không khuyến mại, đánh vào cái mà khách hàng chưa biết, rồi “đánh 1 mẻ
rồi bỏ”? Họ đưa ra những sản phẩm với chất lượng trung bình, hoặc có thể
thấp rồi cũng quảng cáo ngang hàng với các công ty uy tín.Vừa được hưởng
tiếng, mà quảng cáo cũng dễ hơn. Vì cũng chưa thấy website đề cập tới vấn
đề đảm bảo được chất lượng mặt hàng được đăng, liệu có tốt hay không?
4. Groupon tại Việt Nam
Nhìn thấy thị trường béo bở này, các đại gia”, “thiếu gia” và các công ty
vô danh trong làng CNTT Việt Nam đã nhanh chóng nhập cuộc với các site
như. Muachung.vn, phagia.com.vn, cure.vn, nhommua.com..
Kênh quảng cáo chủ yếu của các site này là Facebook, Google và lượng
traffic săn có của các đại gia như vatgia.com, zing.vn
Groupon đóng vai trò như là trung gian giữa doanh nghiệp và người mua.
Đây không phải là những trang bán hàng thương mại điện tử thông thường
mà là kênh tiếp thị marketing và thu hút khách hàng
a. Thuận lợi của mô hình này tại Việt Nam
- Người tiêu dùng VN rất quan tâm tới giá.
- Tâm lý thích khuyến mãi: rất nhiều người mua khi có khuyến mãi, ngay
cả khi họ không có nhu cầu.
- Tâm lý đám đông: yên tâm có nhiều người cùng mua một lúc, mua hùa
theo đám đông.
-Mua bán/giải trí là một trong những hoạt động chủ chốt của người Việt từ
offline -> online.
b. Lý do các Groupon con khó thành công tại VN
- Thanh toán
+Thứ nhất, Hiện nay tại Việt Nam các các phương thức thanh toán
của . Dẫn đến tình trạng khách hàng không muốn mua/mất thời gian tham
gia thương mại điện tử B2C. Do đó Groupon rất khó thành công tại việt nam
nếu không đủ người mua để deal hoàn tất.
+ Thứ hai, Nếu như tham gia vào TMĐT B2C mà khi khách hàng đã
đưa tiền nhưng deal không thành công thì việc nhận lại tiền rất phức tạp do
đó nó có ảnh hưởng rất lớn đến hình thức này muốn phát triển taiị VN
+Thứ 3. Chi phí cho khâu thanh toán ở Việt Nam cũng cao hơn hản chi
phí cho việc này tại các nước đang phát triển hình thức này. Đặc biệt là so
với thị trường tại Mỹ
- Dịch vụ khách hàng/thái độ phục vụ nhân viên
Ở VN khi khách hàng dùng phiếu khuyến mãi, đặc biệt ở mảng dịch vụ
thường không được nhân viên phục vụ chu đáo, thậm chí còn coi thường
khách hàng. Ngay cả dịch vụ của các thương hiệu lớn cũng đã có nhiều
trường hợp tương tự xảy ra.
Dịch vụ cung cấp không được 100% như hứa hẹn, bị cắt xén nhiều.
- Chất lượng sản phẩm/dịch vụ
Mức độ đồng đều về chất lượng sản phẩm dịch vụ không được cao như
ở Mỹ.
Nếu chọn các sản phẩm có chất lượng cao thì số lượng các deal giảm
sút đáng kể.
- Hiểu biết của nhà cung cấp
Nếu như Groupon Mỹ hiện đang có tới 35.000 nhà cung cấp đang xếp
hàng để được “lên sóng”. Ở VN các Groupon VN phải đi thuyết phục, dụ dỗ
các nhà cung cấp -> chi phí sales tăng lên.
- Thương hiệu
Do Groupon là mô hình đầu tiên nên thường được báo chí, khách
hàng ở Mỹ nhớ đến và bàn tán truyền miệng -> không tốn nhiều chi phí
marekting. Còn ở VN các mô hình clone trông khá tương tự nhau, báo chí đã
chán nói về dotcom, khách hàng thì không biết các clone này khác nhau chỗ
nào -> chi phí cho marketing và thuyêt phục khách hàng càng cao.
Do chiết khấu cho khách hàng rất cao từ 50-90% nên phần trăm mô
hình Groupon có được không thể nào lớn hơn 10%, và sẽ dao động từ 5-
10%. Trong khi đó Chi phí Groupon VN = Chi phí mô hình Groupon Mỹ
(tương đương tại VN) + chi phí thanh toán (thẻ/mô hình mua theo nhóm +
chi phí thẻ riêng/thu tiền tận nhà) + chi phí marketing + chi phí sales
=> Chi phí Groupon VN > chi phí Groupon Mỹ (tính tương đương theo chi
phí của từng nước). Trừ chi phí sản phẩm + văn phòng ra, chỉ tính trong mỗi
deal, xác suất chi phí Groupon VN > 10% chiết khấu là khá cao => lỗ.
Điều này chứng tỏ tại sao Groupon thật có thể “profitable” chỉ sau
hơn hai năm. Còn Groupon clone thì phải tốn nhiều thời gian hơn.
II. Mô hình mua nhóm của website muachung.vn
1. Giới thiệu website muachung.vn
- Đơn vị chủ quản: Công ty cổ phần truyền thông Việt Nam – VC Corp
(Kênh 14) website ra mắt vào tháng 11 năm 2010
- Slogan : khám phá những giá trị tìm ẩn
- Hình thức thanh tóan: thẻ Visa/Master, thẻ ATM đã đăng kí sử dụng
internet banking, Thanh toán Online được đảm bảo bởi Soha Payment
- Điểm mạnh: Phiếu Mua Hàng Điện Tử sẽ được gửi qua SMS và email
cho quý khách chỉ trong vòng 1h sau khi mua hàng thành công. Nhiều deal
hấp dẫn. Gửi email confirm sau khi đặt hàng.
- Điểm yếu: khó mua được nếu không có tài khỏan ngân hàng
- Hiện nay muachung.vn đã xuất hiện ở 4 địa điểm lớn trên toàn quốc:
Mua chung tại Hà nội
Mua chung tại thành phố Hồ Chí Minh
Mua chung tại Đà Nẵng
Mua chung tại Nha Trang
2. Muachung.vn với mô hình Mua nhóm
Muachung.vn cũng đang áp dụng rất thành công Groupon: Cả ba bên
tham gia là doanh nghiệp bán sản phẩm, trang mạng bán hàng trực tuyến và
người tiêu dùng đều có lợi.
+ Khách hàng mua được những giá rẻ hơn bình thường rất nhiều đặc biệt
là khi một số lượng lớn khách hàng cùng rủ nhau tham gia mua hàng trên
website muachung.vn. Ngày 14/10 Muachung.vn tung ra sản phẩm Iphone
3GS màu đen với giá 10.199.000 đ trong khi đó giá sản phẩm cùng loại ở thị
trường là 11.100.000 đ tiết kiệm được cho người tiêu dùng 901.000 đ nếu
như khách hàng rủ được 10 người cùng đặt mua sản phẩm này.
+DN được quảng bá: Một trong những mục tiêu cuối cùng của trang
web muachung.vn không chỉ đơn thuần là bán các phiếu khuyến mãi, mà
quan trọng hơn là để quảng bá thương hiệu, quảng bá thương hiệu cho nhà
cung cấp và quảng bá thương hiệu cho chính mình. Các nhà cung cấp muốn
quảng bá thương hiệu chắc chắn sẽ rất ủng hộ mô hình bán hàng của website