B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
______________
MA XUỂN THUN
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG
TRONG CÔNG VIC CA NGI LAO NG
TI CÔNG TY C PHN XÂY DNG
CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG BN TRE
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
______________
MA XUỂN THUN
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG
TRONG CÔNG VIC CA NGI LAO NG
TI CÔNG TY C PHN XÂY DNG
CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG BN TRE
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s : 60340102
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
TS. Hoàng Lâm Tnh
TP. H Chí Minh - Nm 2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu riêng ca tôi trong
quá trình hc tp ti trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh, kinh nghim thc
tin ca bn thân và s hng dn thc hin nghiên cu ca TS. Hoàng Lâm Tnh.
Các s liu và thông tin đc trình bày trong lun vn hoàn toàn đúng vi
ngun trích dn. Nu có bt k mt s vi phm nào, tôi xin chu hoàn toàn trách
nhim./.
Tác gi
Ma Xuân Thun
MC LC
Trang
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
DANH MC CÁC HỊNH V, S
TịM TT LUN VN
Chng 1: TNG QUAN V TÀI NGHIểN CU 1
1.1. Gii thiu lý do chn đ tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. Ý ngha ca nghiên cu 5
1.6. Kt cu lun vn 6
Chng 2: C S LÝ THUYT MÔ HỊNH NGHIểN CU K THA VÀ
MÔ HỊNH ÁP DNG TI CÔNG TY C PHN XỂY DNG CÔNG TRÌNH
GIAO THÔNG BN TRE 7
2.1. Lý thuyt v s hài lòng trong công vic ca ngi lao đng 7
2.1.1 Mt s khái nim 7
2.1.2. Mt s lý thuyt nghiên cu v s hài lòng 9
2.1.2.1. Thuyt cp bc nhu cu ca Maslow (1943) 9
2.1.2.2. Thuyt công bng ca Adams (1963) 10
2.1.2.3. Thuyt k vng ca Vroom (1964) 11
2.1.2.4. Thuyt hai nhân t ca Herzberg (1959) 12
2.1.2.5. Thuyt ERG ca Alderfer (1969) 13
2.1.2.6. Thuyt thành tu ca McClelland (1988) 14
2.1.2.7. Mô hình đng c thúc đy ca Porter và Lawler (1968) 15
2.1.2.8. Mô hình đc đim công vic ca Hackman và Oldham (1975) 15
2.1.2.9. Mô hình tng th hành vi t chc Kreitner và Kinicki (2007) 16
2.2. Các nghiên cu v thang đo nhơn t 17
2.2.1. Ch s mô t công vic JDI ca Smith, Kendall và Hulin (1969) 17
2.2.2. Tiêu chí đo lng tha mãn MSQ ca Weiss (1967) 18
2.2.3. Giá tr đo lng công vic ca Edwin Locke (1976) 19
2.3. Mt s kt qu nghiên cu đin hình 20
2.3.1. Kt qu nghiên cu ca Keith và John (2002) 20
2.3.2. Kt qu nghiên cu ca Andrew (2002) 20
2.3.3. Kt qu nghiên cu ca Tom (2007) 20
2.3.4. Kt qu nghiên cu ca Trn Kim Dung (2005) 21
2.4. Mô hình nghiên cu k tha vi các bin quan sát đc điu chnh áp
dng ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre 22
2.4.1. Quá trình hình thành 22
2.4.2. Mô hình nghiên cu k tha vi các bin quan sát đc điu chnh áp
dng ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre 23
2.5. Thit k nghiên cu 23
2.5.1. Quy trình nghiên cu 23
2.5.2. Thang đo 25
2.5.3. Chn mu 25
2.5.4. K thut phân tích d liu thng kê ……………………… 26
2.5.4.1. Thng kê mô t ………………………………………… 26
2.5.4.2. Kim đnh đ tin cy Cronbach’s Alpha………………. 27
2.5.4.3. Phân tích nhân t khám phá EFA 27
2.5.4.4. Phân tích tng quan và hi quy ………………… 28
2.5.5. Phng pháp nghiên cu………………………………… 30
2.5.5.1. Nghiên cu đnh tính…………………………… 30
2.5.5.2. Xây dng bng câu hi s b………………………… 31
2.5.5.3. Th nghim kho sát……………………………… 33
2.5.5.4. Nghiên cu đnh lng s b…………………………. 33
2.5.5.5. Kho sát chính thc…………………………………… 37
2.5.5.6. Nghiên cu đnh lng chính thc…….……………… 37
Tóm tt Chng 2……………………………………………… 38
Chng 3: THC TRNG VÀ KT QU NGHIểN CU S HÀI LÒNG
TRONG CÔNG VIC CA NGI LAO NG TI CÔNG TY C PHN
XỂY DNG CÔNG TRỊNH GIAO THÔNG BN TRE GIAI ON 2010 -
2014 39
3.1. Tng quan v Công ty c phn xơy dng công trình giao thông Bn Tre 39
3.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty 39
3.1.2. Lnh vc sn xut kinh doanh và th trng hot đng 40
3.1.2.1. Lnh vc sn xut kinh doanh 40
3.1.2.2. C cu t chc hot đng ca Công ty 41
3.1.3. Kt qu sn xut kinh doanh ca Công ty giai đon 2010 – 2014 43
3.2. Kt qu nghiên cu đnh lng s hài lòng trong công vic ca ngi lao
đng ti Công ty c phn xơy dng công trình giao thông BnTre 44
3.2.1. Thng kê mô t mu nghiên cu 44
3.2.1.1. Thông tin đc đim cá nhân mu nghiên cu 45
3.2.1.2. Thng kê mô t tn sut các bin kho sát 46
3.2.2. Kt qu kim đnh đ tin cy Cronbach’s Alpha 46
3.2.3. Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA 48
3.2.4. Kt qu phơn tích tng quan vƠ hi quy, phơn tích phng sai 50
3.2.5. Kim đnh tham s One-Sample T-Test ca nhân t ph thuc F_HL 53
3.2.6. Kim đnh Independent-Sample T-test v gii tính 53
3.2.7. Kim đnh trung bình One-Way ANOVA 53
3.3.Tho lun kt qu nghiên cu 54
3.4.Thc trng tác đng t các ch đ, chính sách đn s hài lòng trong công
vic ca ngi lao đng ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông
Bn Tre giai đon 2010-2014 55
3.4.1. Bn cht công vic và thc hin các ch đ, chính sách đi vi NL 57
3.4.2. Ơo to và phát trin ngun nhân lc 59
3.4.3. V tin lng, thu nhp 61
Tóm tt Chng 3 62
Chng 4: CÁC GII PHÁP NỂNG CAO S HÀI LÒNG TRONG CÔNG
VIC CA NGI LAO NG TI CÔNG TY C PHN XỂY DNG
CÔNG TRỊNH GIAO THÔNG BN TRE N NM 2020 63
4.1. Tm nhìn, chin lc và mc tiêu phát trin ca Công ty c phn xây dng
công trình giao thông Bn Tre 63
4.1.1.Tm nhìn, chin lc 63
4.1.2. Mc tiêu phát trin 63
4.2. Mc tiêu vƠ quan đim đ xut gii pháp 64
4.2.1. Mc tiêu gii pháp 64
4.2.2. Quan đim đ xut gii pháp 64
4.3. Các gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic ca ngi lao đng ti
Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre 64
4.3.1. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
bn cht công vic 65
4.3.2. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
lưnh đo 67
4.3.3. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
đào to, thng tin 69
4.3.4. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
phúc li 70
4.3.5. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
đng nghip 71
4.3.6. Nhóm gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic thông qua nhân t
tin lng, thu nhp 72
Tóm tt Chng 4 73
KT LUN 74
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
ANOVA
: Analysis of variance (Phơn tích phng sai)
BHTN
: Bo him tht nghip
BHXH
: Bo him xã hi
BHYT
: Bo him y t
CP
: Chính ph
DNNN
: Doanh nghip nhƠ nc
EFA
: Exploratory Factor Analysis (Phân tích nhân t khám
phá)
HQT
: Hi đng qun tr
G
: Giám đc
GTVT
: Giao thông vn ti
MTV
: Mt thành viên
NL
: Ngi lao đng
NXB
: Nhà xut bn
SPSS
: Statistical Package for the Social Sciences (Phn mm
thng kê)
SXKD
: Sn xut kinh doanh
TNHH
: Trách nhim hu hn
TST
: Twenty Statement Test (phng pháp ly 20 ý kin)
UBND
: y ban nhân dân
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 2.1: c đim nhân t đng viên và nhân t duy trì 13
Bng 2.2: nh hng các nhân t đng viên và nhân t duy trì 13
Bng 2.3: Các nhơn t vƠ bin quan sát ca thang đo AJDI 22
Bng 2.4: Tng hp các bin quan sát thang đo đánh giá s hài lòng 32
Bng 2.5: Kt qu kim đnh h s Cronbach’s Alpha 34
Bng 2.6: Tng hp kt qu sau kim đnh đ tin cy thang đo 35
Bng 2.7: Ma trn xoay nhơn t 36
Bng 3.1: Thng kê lao đng ca Công ty giai đon 2010 – 2014 42
Bng 3.2: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty giai đon 2010 –
2014 43
Bng 3.3: Tng hp c tc chi tr ca Công ty giai đon 2010 – 2014 44
Bng 3.4: Tng hp các bin quan sát nhân t thang đo s hài lòng 45
Bng 3.5: Thng kê thông tin mu nghiên cu 46
Bng 3.6: Kt qu kim đnh h s Cronbach’s Alpha 47
Bng 3.7: Tng hp kt qu sau kim đnh đ tin cy thang đo 48
Bng 3.8: Ma trn xoay nhơn t 49
Bng 3.9: Tng hp các bin nhân t sau khi phân tích EFA 50
Bng 3.10: Ma trn h s tng quan Pearson gia các nhơn t 51
Bng 3.11: Tóm tt mô hình 51
Bng 3.12: Kt qu hi quy bng phng pháp Enter 52
Bng 3.13: Kim đnh One-Sample Test đi vi nhân t ph thuc 53
Bng 3.14: So sánh mô hình nghiên cu 55
Bng 3.15: Thng kê mô t tn sut các bin quan sát 56
Bng 3.16: Thng kê mô t tn sut các nhơn t nh hng đn s hƠi lòng. . 57
Bng 3.17: Tng hp giá tr phúc li ca Công ty giai đon 2010-2014 58
Bng 3.18: Tng hp công tác đƠo to ca Công ty giai đon 2010-2014 60
Bng 3.26: Thu nhp bình quân ca ngi lao đng ti Công ty t 2010-2014… 61
DANH MC CÁC HỊNH V, TH
Hình 2.1: S đ mô t thuyt cp bc nhu cu ca Maslow 10
Hình 2.2: S đ mô t thuyt k vng ca Vroom 12
Hình 2.3: S đ mô t thuyt hai nhân t ca Herzberg 12
Hình 2.4: S đ mô t thuyt ERG ca Alderfer 14
Hình 2.5: S đ mô t thuyt thành tu ca McClelland 14
Hình 2.6: S đ mô hình đng c thúc đy ca Porter và Lawler 15
Hình 2.7: S đ mô hình đc đim công vic ca Hackman và Oldham 16
Hình 2.8: S đ mô hình tng th v hành vi t chc ca Kreitner và Kinicki 17
Hình 2.9: Ch s mô t công vic ca Smith, Kendall và Hulin 18
Hình 2.10: Các tiêu chí đo lng s hài lòng trong công vic ca Weiss 19
Hình 2.11: Mô hình nghiên cu s hài lòng ca ngi lao đng ti Công ty c
phn xây dng công trình giao thông Bn Tre 23
Hình 2.12: S đ quy trình nghiên cu s hài lòng ca ngi lao đng ti Công
ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre 24
Hình 3.1: S đ t chc hot đng ca Công ty 41
Hình 4.1: S đ các gii pháp chính tác đng đn s hài lòng ca ngi lao
đng 65
TÓM TT LUN VN
Nghiên cu này nhm mc tiêu xác đnh các yu t tác đng đn s hài lòng
trong công vic ca ngi lao đng ti Công ty c phn xây dng công trình giao
thông Bn Tre. T đó, tác gi đa ra các gii pháp đ nâng cao s hài lòng thông
qua kt qu nghiên cu và nghiên cu thc trng ca doanh nghip.
Mô hình nghiên cu ca tác gi đc k tha t mô hình nghiên cu ca
Trn Kim Dung (2005) v “o lng mc đ tha mãn đi vi công vic trong điu
kin Vit Nam” da trên mu gm 448 nhân viên đang làm vic toàn thi gian trên
đa bàn TP. H Chí Minh vi thang đo đã đc kim đnh gm 06 thành phn nhân
t quan sát (bn cht công vic; tin lng; lãnh đo; đng nghip; đào to, thng
tin và phúc li), tác gi đã k tha và gi nguyên trong mô hình nghiên cu.
Tác gi tin hành thc hin các bc nghiên cu đnh tính: phng pháp ly
20 ý kin phát biu (TST), tho lun tay đôi và tho lun nhóm đ b sung, điu
chnh hoc loi b các bin quan sát nhm hoàn thin thang đo, đa vào bng câu
hi kho sát nghiên cu đnh lng s b vi 30 bin đc lp và 04 bin ph thuc.
Nghiên cu đnh lng thc hin phng pháp k thut phân tích d liu
thng kê bng phn mm thng kê SPSS 22.0 for Windows, tin hành kim đnh đ
tin cy ca thang đo bng h s Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t EFA, phân
tích tng quan và hi quy, thng kê mô t và kim đnh s khác bit mt s yu t
liên quan đn đc đim cá nhân ngi lao đng.
Nghiên cu đnh lng s b vi 55 mu kho sát, sau khi kim đnh đ tin
cy Cronbach’s Alpha, thang đo đc hoàn thin vi bng câu hi kho sát nghiên
cu đnh lng chính thc có 28 bin đc lp và 03 bin ph thuc.
Nghiên cu đnh lng chính thc vi 198 mu kho sát, kt qu nghiên cu
cho thy có 06 thành phn nhân t quan sát (bn cht công vic; tin lng, thu
nhp; lãnh đo; đng nghip; đào to, thng tin và phúc li) liên quan đn s hài
lòng trong công vic ca ngi lao đng ti Công ty c phn xây dng công trình
giao thông Bn Tre vi 28 bin đc lp và 03 bin ph thuc.
Trên c s kt qu nghiên cu và nghiên cu thc trng ti doanh nghip, tác
gi đ xut mt s gii pháp nhm nâng cao s hài lòng trong công vic ca ngi
lao đng ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre, giai đon đn
nm 2020 nhm to nên mt đi ng lao đng gii, gn bó lâu dài, đáp ng mc
tiêu chin lc kinh doanh ca doanh nghip trong tng lai./.
1
Chng 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1. Gii thiu lý do chn đ tài
Trong tin trình hi nhp quc t, thc hin đi mi, phát trin kinh t đt
nc nói chung và tnh Bn Tre nói riêng, các t chc, doanh nghip ngày càng
thích nghi vi s vn đng ca nn kinh t th trng. Tuy nhiên, đa s các t
chc, doanh nghip đang đng trong mt môi trng cnh tranh, trc nhng
thách thc phi tng cng ti đa hiu qu cung cp các sn phm, dch v ca
mình. iu này, đòi hi h phi có s quan tâm đn ngun tài sn ln nht trong
đn v, đó là ngun nhân lc - ngun lc quý giá nht trong mi t chc, có th
quan trng hn c tài chính và c s vt cht.
Mt t chc, mt doanh nghip, mt quc gia mun thành công phi có
đuc s kt hp hài hòa, hiu qu gia ngun lc con ngui và c s vt cht, k
thut. Trong đó, ngun nhân lc là mt vn đ quan trng, có tính cht quyt
đnh s thành bi ca doanh nghip trong tng lai.
Ngun nhân lc, cht lung ngun nhân lc là mt vn đ luôn đuc quan
tâm ca c xã hi. Ði hi đi biu toàn quc ln th XI ca Ðng đã khng
đnh: “Phát trin nhanh ngun nhân lc, nht là ngun nhân lc cht lung cao”
là mt trong ba khâu đt phá chin luc thc hin nhim v phát trin kinh t -
xã hi 2011 - 2020. Hin nay, vi thi đi mà khoa hc đã thc s tr thành lc
lung sn xut trc tip, vi hàm lung cht xám ngày càng chim t l cao
trong mi sn phm làm ra, con ngui càng t rõ vai trò quyt đnh ca mình
trong tin trình phát trin ca xã hi, ca lch s nhân loi.
Mt cuc kho sát đc thc hin bi CareerBuilder - mt website vic
làm hàng đu th gii - đã ch ra rng s bt mãn đang tng lên trong gii làm
công: c trong bn ngi thì có mt ngi đang cm thy chán nn vi vic làm
ca mình và s ngi chán nn nh vy tng trung bình 20% trong hai nm gn
đây; có sáu trong s mi ngi đc hi đu đang có ý đnh ri b công vic
hin ti đ tìm đn mt bn đ khác trong vòng hai nm ti.
2
Trong nhng nm gn đây, NL đã có nhiu s thay đi ln v nhn thc
và trình đ chuyên môn, h to ra nhng giá tr lao đng to ln đóng góp cho
doanh nghip. Song song đó, doanh nghip ngày càng chú trng trong xây dng
ngun nhân lc có nng lc hn và mang tính n đnh nhm gim thiu các sai
sót, tit kim thi gian và chi phí, to nim tin và s đoàn kt đ doanh nghip
phát trin.
Vì vy, doanh nghip không ch chú trng trong tuyn chn lao đng cho
đúng ngi, b trí đúng v trí vic làm mà doanh nghip cn phi ti đa hóa s
hài lòng trong công vic ca NL nhm gi chân h, kích thích đng lc làm
vic ca h, đc bit là nhng ngi hin có v trí ch cht trong doanh nghip.
Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre là mt đn v mnh
trong thi công xây dng công trình giao thông ca tnh Bn Tre và các tnh lân cn
trong khu vc đng bng song Cu Long, tin thân là Công ty xây dng và khai
thác công trình giao thông Bn Tre – mt doanh nghip có 100% vn nhà nc –
đc chuyn đi loi hình hot đng t DNNN sang loi hình Công ty c phn t
01 tháng 01 nm 2006.
Hin nay, Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre đang
đng trc thách thc v tình hình bin đng s lng nhân s, NL ri b doanh
nghip ngày càng nhiu, k t đu nm 2013. C th, lao đng nm 2011 là 331
ngi, nm 2012 là 324 ngi thì sang nm 2013 là 294 ngi và đn nm 2014 là
251 ngi. T đó, Công ty đã đánh mt v th, nng lc k thut và kinh nghim
chuyên môn trong cnh tranh vi các doanh nghip cùng ngành, ngh trong và
ngoài tnh khi tham gia đu thu thi công xây dng các công trình giao thông.
Vy, đâu là nguyên nhân? Tuy cha có c s chính thc, nhng các nhà
qun tr cp cao, lãnh đo cp Công ty cng phn nào nhn thy rng có s
không hài lòng trong công vic ca NL, nht là đi vi nhóm ngi đã ngh
vic. Vy, tiêu chí nào đ đo lng nhng vn đ mà NL quan tâm? Nhng yu
t nào nh hng đn s hài lòng trong công vic ca NL, cng nh nhng yu
t làm cho h không hài lòng?
3
góp phn gii quyt vn đ trên, đng thi có mt ý ngha v mt lý lun,
ln thc tin trong lnh vc ngành đang công tác, tác gi chn đ tài “Các gii pháp
nâng cao s hài lòng trong công vic ca ngi lao đng ti Công ty c phn xây
dng công trình giao thông Bn Tre” làm lun vn tt nghip Thc s kinh t.
tài nghiên cu s góp phn giúp nhà qun tr cp cao, lãnh đo cp Công
ty có nhng gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic ca NL đ h phát huy
ht nng lc cá nhân, làm vic nhit tình hn, đóng góp cho doanh nghip nhiu
hn. ng thi, to nên mt đi ng lao đng gii, gn bó lâu dài vi doanh nghip,
đáp ng mc tiêu chin lc kinh doanh ca đn v trong tng lai.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
tài đc thc hin nhm mc đích xác đnh các nhân t nh hng đn s
hài lòng trong công vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao
thông Bn Tre và áp dng vào điu kin hoàn cnh c th ca doanh nghip.
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài bao gm:
(i) Áp dng mô hình có th k tha đ nghiên cu đánh giá s hài lòng trong
công vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
(ii) Xác đnh các nhân t quan trng tác đng đn mc đ hài lòng trong
công vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
(iii) xut mt s gii pháp cho Công ty c phn xây dng công trình giao
thông Bn Tre nhm nâng cao mc đ hài lòng trong công vic ca NL trong
Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
1.3. i tng và phm vi nghiên cu
(i) i tng nghiên cu: các nhân t nh hng đn s hài lòng trong công
vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
(ii) i tng kho sát: nhng NL trc tip và gián tip hin đang làm vic
theo hp đng lao đng (không xác đnh thi hn, xác đnh thi hn, theo mùa v
và theo mt công vic nht đnh) ti Công ty c phn xây dng công trình giao
thông Bn Tre, không bao gm Ch tch Hi đng qun tr và Tng Giám đc ca
doanh nghip.
4
Công tác kho sát thu thp s liu s cp nhm phc v nghiên cu đ tài
đc thc hin 02 tháng (tháng 12 nm 2014 và tháng 01 nm 2015).
Ngoài ra, công tác thu thp s liu th cp (các báo cáo liên quan đn hot
đng SXKD, c cu t chc, các vn đ v đào to, b nhim, tin lng, phúc li,…
ca Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre; các giáo trình, tài liu
có liên quan; các đ tài đã nghiên cu trc đây v s hài lòng, s tha mãn trong
công vic ca NL; niên giám thng kê; các tài liu đc download trên website)
đc s dng trong thi gian phù hp vi thi đim nghiên cu ca đ tài.
(iii) Phm vi nghiên cu:
- V không gian: Các ni dung thc hin nghiên cu ti Công ty c phn xây
dng công trình giao thông Bn Tre.
- V thi gian: Nghiên cu, phân tích và đánh giá thc trng s hài lòng ca
NL trong thi gian qua (t các nm trc đn nm 2014) và đ xut mt s gii
pháp đ nâng cao s hài lòng trong công vic ca NL ti Công ty c phn xây
dng công trình giao thông Bn Tre.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đc tin hành qua ba bc:
(i) Bc 1: Nghiên cu đnh tính
Trên c s nn tng lý thuyt các mô hình nghiên cu trc đây v s hài
lòng trong công vic ca NL, tác gi tin hành thc hin các bc nghiên cu
đnh tính: phng pháp ly 20 ý kin phát biu (TST), phng pháp tho lun tay
đôi và tho lun nhóm đ khám phá b sung, điu chnh hoc loi b các bin quan
sát nhm hoàn thin thang đo ca mô hình nghiên cu k tha, hình thành mô hình
áp dng nghiên cu đánh giá s hài lòng trong công vic ca NL phù hp vi thc
trng và đc đim ca Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
Kt thúc bc này, các nhân t và bin quan sát ca thang đo đc đa vào bng
câu hi kho sát nghiên cu đnh lng s b, chun b cho bc nghiên cu đnh
lng.
(ii) Bc 2: Nghiên cu đnh lng
5
Thc hin nghiên cu đnh lng bng công c phn mm thng kê SPSS
22.0 for Windows, gm: nghiên cu đnh lng s b và nghiên cu đnh lng
chính thc.
- Nghiên cu đnh lng s b: Sau khi thng kê, nhp, mã hóa các bin và
làm sch d liu t các phiu kho sát s b đt yêu cu; tin hành kim đnh đ tin
cy ca thang đo qua h s Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá EFA đ
đánh giá hai giá tr quan trng ca thang đo là giá tr hi t và giá tr phân bit. Kt
thúc bc này, các nhân t và bin quan sát ca thang đo đc hoàn chnh thành
bng câu hi kho sát chính thc, thc hin nghiên cu đnh lng chính thc.
- Nghiên cu đnh lng chính thc: Sau khi thng kê, nhp, mã hóa các bin
và làm sch d liu t các phiu kho sát chính thc đt yêu cu; thc hin thng kê
mô t các đc đim cá nhân ca NL; tin hành kim đnh đ tin cy ca thang đo
qua h s Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá EFA, phân tích tng
quan và hi quy; kim đnh tham s One-Sample T-Test ca nhân t bin ph
thuc; kim đnh s khác bit các nhân t liên quan đn đc đim cá nhân ca NL;
tng hp tác đng các nhân t đn s hài lòng trong công vic ca NL ti Công ty
c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre.
- Nghiên cu thc trng tác đng đn s hài lòng trong công vic ca NL
ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre giai đon 2010 – 2014.
(iii) Bc 3: Trên c s kt qu nghiên cu và nghiên cu thc trng ti
doanh nghip, tác gi đ xut mt s gii pháp nhm nâng cao s hài lòng trong
công vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre
đn nm 2020.
1.5. Ý ngha ca nghiên cu
- V phng din lý thuyt: nghiên cu là mt s tng kt, phân tích, ng
dng các lý thuyt v phân tích d liu, nghiên cu thang đo lng mc đ hài
lòng, phng pháp nghiên cu khoa hc trong kinh doanh, qun tr ngun nhân lc.
Vì vy, kt qu nghiên cu s có nhng đóng góp nht đnh cho các t chc, doanh
nghip chú trng các yu t có tác dng nâng cao mc đ hài lòng trong công vic
ca NL.
6
- V phng din thc tin: kt qu nghiên cu giúp cho các nhà nghiên cu,
các nhà lãnh đo, qun lý chin lc, qun tr cp cao ca Công ty c phn xây
dng công trình giao thông Bn Tre có cách nhìn đy đ, toàn din hn trong hoch
đnh, tuyn dng, duy trì và phát trin ngun nhân lc, trin khai các gii pháp
nghiên cu đ hoàn thin, hài hòa li ích ca doanh nghip – NL và li ích xã hi,
to uy tín và li th cnh tranh ca đn v trong nn kinh t th trng và hi nhp
quc t.
1.6. Kt cu lun vn
Ngoài phn kt lun, tài liu tham kho và ph lc, kt cu lun vn gm bn
chng, nh sau:
Chng 1: Tng quan v đ tài nghiên cu.
Chng này nhm làm sáng t c s khoa hc ca vic la chn đ tài
nghiên cu và đnh hung thc hin nghiên cu, bao gm: gii thiu lý do chn đ
tài nghiên cu; mc tiêu nghiên cu; đi tng và phm vi nghiên cu; phng
pháp nghiên cu; ý ngha nghiên cu và kt cu các ni dung chính ca đ tài
nghiên cu.
Chng 2: C s lý thuyt mô hình nghiên cu k tha và mô hình áp dng
đo lng s hài lòng trong công vic ca NL ti Công ty c phn xây dng công
trình giao thông Bn Tre.
Chng 3: Thc trng và kt qu nghiên cu s hài lòng trong công vic ca
NL ti Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre giai đon 2010 –
2014. u, nhc đim và nguyên nhân nh hng đn thc trng s hài lòng trong
công vic ca NL ti Công ty.
Chng 4: Mt s gii pháp nâng cao s hài lòng trong công vic ca NL ti
Công ty c phn xây dng công trình giao thông Bn Tre đn nm 2020.
Kt lun.
Tài liu tham kho.
Ph lc.
7
Chng 2: C S LÝ THUYT MÔ HÌNH NGHIÊN CU K THA
VÀ MÔ HÌNH ÁP DNG TI CÔNG TY C PHN XÂY DNG
CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG BN TRE
2.1. Lý thuyt v s hƠi lòng trong công vic ca ngi lao đng
2.1.1 Mt s khái nim
T đin bách khoa toàn th cho rng s hài lòng trong công vic hay s tha
mãn trong công vic (job satisfaction) là trng thái ca NL đc hài lòng, d xúc
cm do mt s đánh giá, mt phn ng xúc đng, mt thái đ ca công vic
(Wikipedia, 2015).
T đin Oxford Advance Learner’s Dictionary thì đnh ngha s hài lòng hay
s tha mãn (satisfaction) là cm giác tt mà bn có khi bn đã đt đc mt nhu
cu hay mt mong mun nào đó và có th hiu s hài lòng trong công vic là NL
va lòng, toi ý, hay tho mãn vì h đã đc đáp ng mt nhu cu hay mt mong
mun nào đó khi làm vic ti t chc, doanh nghip (Oxford Advance Learner’s
Dictionary, 2015).
Theo quan đim nghiên cu ca Maslow (1943), Adam (1963), h đu cho
rng s hài lòng nói chung là giá tr nhn đc phi ln hn hoc bng giá tr k
vng. Trên c s nn tng lý thuyt đó, mt s nhà nghiên cu sau này đã k tha và
phát trin v nhu cu hài lòng trong công vic ca NL. Các hc thuyt ca h đã
đnh ngha chung s hài lòng trong công vic đc xem là giá tr thc t (trng thái
hài lòng thc t) mà NL nhn đc so vi giá tr k vng (trng thái hài lòng mong
đi) ca h v nhng góc đ trong công vic, nh: lng và phúc li, bn cht làm
vic, quan h đng nghip, ng x ca lãnh đo, c hi thng tin,…
Theo Herzberg (1959), s hài lòng ca NL có đnh ngha chung là mc đ
yêu thích công vic hay c gng duy trì làm vic ca NL th hin qua s nhn
thc (tích cc hay tiêu cc, hoc kt hp c hai) v các khía cnh khác nhau ca
công vic làm nh hng đn bn thân h.
Theo Vroom (1964), s hài lòng trong công vic ca NL th hin trng thái
mà h cm nhn, đnh hng tích cc đi vi công vic trong t chc.
8
Kt lun ca Weiss (1967), hài lòng trong công vic là thái đ v công vic
đc th hin bng cm nhn, nim tin và hành vi ca NL.
Theo Schneider và Snyder (1975), đnh ngha s hài lòng trong công vic
nh là mt đánh giá cá nhân v nhng điu kin hin nay trong công vic, hoc kt
qu có đc t công vic.
Theo Locke (1976), đnh ngha s hài lòng trong công vic nh là mt trng
thái thú v hay cm xúc tích cc do vic đánh giá kinh nghim công vic hoc công
vic ca NL.
Theo Mitchell và Lasan (1987), mô t s hài lòng công vic là quan trng nht
và thng xuyên cn nghiên cu trong lnh vc ca hành vi t chc. Jamal (1997);
Alexander, Lichtenstein và Hellmann (1998), h cho rng, thiu vic làm hài lòng
trong công vic ca NL là mt yu t d báo NL s b vic.
Theo Kusku (2003), s hài lòng trong công vic phn ánh nhu cu, mong mun
cá nhân đc đáp ng và mc đ cm nhn ca NL v công vic ca h. Wright và
Kim (2004), s hài lòng trong công vic là s phù hp gia nhng gì NL mong mun
trong công vic và nhng gì h cm nhn đc t công vic.
Theo Kreitner và Kinicki (2007), s hài lòng trong công vic ca NL ch
phn ánh mt phn v thái đ đi vi công vic mà NL yêu thích, cng nh mc đ
hài lòng trong các thang đo nhân t đánh giá: thanh toán lng, c hi thng tin,
giám sát, quan h đng nghip và các thang đo nhân t khác mà h mong đi.
Saleem, Mahmood và Mahmood (2010), s hài lòng trong công vic ca NL cn
đc các t chc quan tâm và thc hin chu đáo hn.
Theo Nguyn Hu Lam (2011), s hài lòng trong công vic ca cá nhân là
thái đ cá nhân đi vi công vic đó. Theo Trn Kim Dung (2013),
s hài lòng
trong công vic hay s tha mãn trong công vic là th hin thái đ nh hng, ghi
nhn ca NL v các khía cnh khác nhau trong công vic ca h.
Nh vy, s hài lòng trong công vic ca NL có nhiu đnh ngha rt khác
nhau, cha có s thng nht t các nhà nghiên cu. Mi nhà nghiên cu xut phát t
nhng quan đim khác nhau nên có cách nhìn khác nhau và lý gii riêng qua các lnh
9
vc, công trình nghiên cu ca h. Theo tác gi, s hài lòng trong công vic ca
NL là trng thái NL va lòng, cm giác thoi mái, yêu thích, nhit tình trong công
vic; c gng th hin ht nng lc, trình đ, đim mnh ca mình, to nên mt đng
lc cao và sn sàng tip nhn nhng giá tr lao đng, phúc li xng đáng vi công
sc mà h b ra đi vi công vic đó. Phn tip theo, tác gi s đ cp đn các lý
thuyt v s hài lòng cùng vi các nghiên cu thc tin liên quan đn s hài lòng
trong công vic ca NL trong các doanh nghip.
2.1.2. Mt s lý thuyt nghiên cu v s hài lòng
2.1.2.1. Thuyt cp bc nhu cu ca Maslow (1943)
ây là lý thuyt quan trng trong qun tr nhân s. Maslow cho rng hành vi
ca con ngi bt ngun t nhu cu và nhng nhu cu ca con ngi đc sp xp
theo mt th t u tiên t thp ti cao v tm quan trng. Khi mt nhu cu bc thp
nào đó đã đc tha mãn thì nhu cu bc cao hn k tip s xut hin.
Cp bc nhu cu đc chia làm nm cp bc tng dn, phn ánh mc đ tn
ti và phát trin ca con ngi trong t chc: (i) Nhu cu c bn hay nhu cu sinh lý
là nhng nhu cu đm bo con ngi tn ti nh: n, ung, mc, th, ng, tn ti và
phát trin nòi ging và các nhu cu c th khác; (ii) Nhu cu an toàn là các nhu cu
nh an toàn, an ninh, lut l, chun mc, không b đe da v sc khe, thân th và
tài sn,…; (iii) Nhu cu giao tip xã hi là các nhu cu v giao lu, giao tip xã hi,
quan h gia đình, bn bè, đng nghip, tình yêu, đc chp nhn, ; (iv) Nhu cu
tôn trng là các nhu cu v t trng, tôn trng ngi khác, đc ngi khác tôn
trng, đa v, trách nhim, quyn hn, ; (v) Nhu cu t th hin là nhu cu cao nht
khi con ngi mun t th hin bn thân, t th hin kh nng đc công nhn nh
chân, thin, m, t ch, t sáng to, hài hc,…
Thuyt Maslow đã có mt n ý quan trng đi vi các nhà qun tr, đó là
mun đng viên NL thì điu quan trng là phi hiu NL đang cp đ nào đ
đa ra các gii pháp phù hp cho vic hài lòng nhu cu ca NL, đng thi bo
đm đt đn các mc tiêu t chc.
10
Thuyt Maslow đc ng dng trong đo lng s hài lòng ca NL: Nhu
cu sinh lý và nhu cu an toàn đc th hin thang đo nhân t thu nhp và phúc li;
nhu cu xã hi và nhu cu t trng đc th hin thang đo nhân t quan h công
vic vi cp trên và đng nghip; nhu cu t th hin bn thân đc th hin qua
thang đo nhân t quyn t ch trong công vic.
(Ngun: Nguyn Hu Lam, 2011).
Hình 2.1: S đ mô t thuyt cp bc nhu cu ca Maslow
2.1.2.2. Thuyt công bng ca Adams (1963)
Thuyt công bng ca Adams thuc nhóm lý thuyt đng lc làm vic.
Adams đã đa ra khái nim công bng trong t chc bng cách so sánh t s gia
các yu t đu ra (outputs) mà NL nhn đc nh s tng thng v tài chính
(tin lng, phúc li, ) và nhng giá tr vô hình (đánh giá hiu qu công vic, công
nhn ca mi ngi v nhng thành tu đt đc, s thông cm, danh ting, tôn
trng, thng tin ngh nghip,…) vi các yu t đu vào (inputs) mà NL đã đóng
góp công sc trong công vic ca mình (mc đ công vic, k nng ngh nghip,
thi gian làm vic, lòng trung thành, s n lc, chm ch, quyt tâm, nhit tình,
nim tin, linh hot, giúp đ, hy sinh li ích cá nhân,…).
Khi so sánh các yu t đu vào và các yu t đu ra, có ba trng hp xy ra:
(i) Nu NL cho rng h đc đi x không tt, các yu t đu ra không
tng xng vi các yu t đu vào mà h đã b ra, h s bt mãn và có khuynh
hng gim bt n lc, đôi khi có khuynh hng mun ngng vic.
11
(ii) Nu NL tin rng h đc đi x đúng, các yu t đu ra là tng xng
vi các yu t đu vào mà h đã b ra, h s duy trì tip tc n lc, công sc trong
công vic đang làm.
(iii) Nu NL nhn thc rng h đc đi x tt, các yu t đu ra là cao
hn giá tr mà h mong đi, h có khuynh hng gia tng công sc trong công vic
đang làm. Song trng hp này, NL có xu hng gim giá tr, không xem trng
các yu t đu ra và lâu dài s mt đi ý ngha khuyn khích.
Khi đi mt vi s không công bng, con ngi thng có xu hng chp
nhn, chu đng do h hiu rng không có s công bng tuyt đi cho tt c mi
ngi và đ đt s công bng thì không th có đc trong ngn hn. Song, nu h
phi đi mt vi s không công bng lâu dài thì h s bt mãn, phn ng li và thm
chí h s b vic. Do đc đim này, các nhà qun tr phi luôn quan tâm đn nhn
thc ca NL v s công bng, tích cc hoàn thin h thng đãi ng, các giá tr
phúc li, s hài lòng trong công vic ca NL đc nâng cao hn, tt và công bng
hn, không nên có thái đ th , ngi ch hoc yên tâm khi NL không có ý kin.
2.1.2.3. Thuyt k vng ca Vroom (1964)
Thuyt k vng hay mong đi ca Vroom đánh giá đng lc làm vic ca
NL hài lòng trong công vic da trên kt qu nhng mong đi v công vic ca
bn thân. Mô hình này do Vroom đa ra vào nm 1964, sau đó đc sa đi, b
sung bi mt s nhà nghiên cu khác nh Porter và Lawler (1968). Không nh
Maslow và Herzberg, Vroom không tp trung vào con ngi mà tp trung vào kt
qu. Vì vy, nhm to đng lc làm vic cho NL, nhà qun tr cn quan tâm đn
nhn thc và s mong đi ca cá nhân NL v các mt và gn nhng mong đi này
vi mc tiêu ca t chc, doanh nghip.
Thuyt k vng ca Vroom cho rng, đng lc làm vic ca NL ph thuc
rt ln vào nhn thc ca h: nhn thc v kh nng thc hin nhim v, nhn thc
v giá tr phn thng và nhn thc v kh nng nhn đc phn thng đó. Vì vy,
các nhà qun tr phi to ra mt s nhn thc phù hp vi NL v nhng ni dung
trên, đng thi cn xây dng thang đo nhân t phù hp da trên các đc đim:
12
(i) c đim n lc đ hoàn thành công vic; (ii) c đim thc hin công vic đem
li hiu qu ti u; (iii) c đim phn thng tng mc đ hài lòng ca NL.
(Ngun: Nguyn Hu Lam, 2011).
Hình 2.2: S đ mô t thuyt k vng ca Vroom
2.1.2.4. Thuyt hai nhân t ca Herzberg (1959)
Thuyt ni ting v hai nhân t ca Herzberg đã to ra mt s ngc nhiên ln
cho mi ngi khi đã ch ra rng: đi nghch vi bt mãn là không bt mãn (không
phi là tha mãn) và đi nghch vi tha mãn là không tha mãn (không phi là bt
mãn). Thuyt hai nhân t ca Herberg đa ra hai nhân t nh hng đn mc đ hài
lòng hay tha mãn trong công vic ca NL: (i) Nhân t đng viên; (ii) Nhân t
duy trì (hay lng tính).
(Ngun:
Hình 2.4: S đ mô t thuyt hai nhân t ca Herzberg
c đim và nh hng ca các nhân t đng viên và nhân t duy trì đc
th hin ti Bng 2.1 và Bng 2.2.
13
Bng 2.1: c đim nhân t đng viên và nhân t duy trì
Nhân t đng viên
Nhân t duy trì
1. S thách thc ca công viêc.
2. Các c hi thng tin.
3. Ý ngha ca các thành tu.
4. S nhn dng khi công vic đc thc hin.
5. Ý ngha ca các trách nhim.
1. Phng pháp quan sát.
2. H thng phân phi thu nhp.
3. Quan h đng nghip.
4. iu kin làm vic.
5. Chính sách công ty.
6. Cuc sng cá nhân.
7. a v, v th công ty.
8. Quan h qua li gia các cá nhân.
(Ngun: Nguyn Hu Lam, 2011).
Bng 2.2: nh hng các nhân t đng viên và nhân t duy trì
Nhân t đng viên
Nhân t duy trì
nh hng ca các nhân t
Khi đúng
Khi sai
Khi đúng
Khi sai
Tha mãn
Không tha mãn
Không có s bt mãn
Bt mãn
ng viên đc
tng cng
Không có
s bt mãn
Không đng viên
nh hng
tiêu cc
(Ngun: Nguyn Hu Lam, 2011).
T đó, hc thuyt đa ra s phi hp nhân t đng lc và nhân t duy trì:
(i) ông lc tt và duy trì tt; (ii) ng lc kém và duy trì tt; (iii) ng lc
tt và duy trì kém; (iv) ng lc kém và duy trì kém: Tình hung xu nht, NL
chng nhng không đc đng viên, mà còn b phàn nàn nhiu.
Qua thc t cng cho thy rng các thang đo thuc hai nhân t này đu có
mc đ tác đng đn s hài lòng ca NL. Tuy nhiên, mt s nhà nghiên cu đã
đa ra kt lun kin ngh không ng h v nhân t duy trì ca Herzberg vì không
mang li s tha mãn trong công vic (Kreitner và Kinicki, 2007).
2.1.2.5. Thuyt ERG ca Alderfer (1969)
Alderfer đã tin hành sp xp li nghiên cu ca Maslow và đa ra kt lun
rng: hành đng con ngi bt ngun t nhu cu, cng nh các nhà nghiên cu
khác, song Alderfer cho rng con ngi cùng mt lúc theo đui ba nhu cu c bn:
(i) Nhu cu tn ti (Existence needs); (ii) Nhu cu quan h (Relatedness
needs); (iii) Nhu cu phát trin (Growth needs).
Thuyt ERG ca Alderfer đc ng dng trong đo lng mc đ hài lòng
trong công vic ca NL di ba góc đ v nhu cu tn ti, nhu cu quan h, nhu
cu phát trin.
14
(Ngun:
Hình 2.4: S đ mô t thuyt ERG ca Alderfer
2.1.2.6. Thuyt thành tu ca McClelland (1988)
Thuyt thành tu ca McClelland tp trung to đng lc làm vic và ci
thin quá trình thc hin công vic do đem li s hài lòng v nhu cu thành tu ca
NL. Thuyt thành tu ca McClelland cho rng con ngi có ba nhu cu c bn:
(i) Nhu cu thành tu là s c gng nhm đt đc nhng thành tu xut sc, s n
lc đ thành công trong công vic mà h mong đi theo tiêu chun nht đnh; (ii)
Nhu cu liên minh là s mong mun có đc mi quan h thân thin và gn gi vi
ngi khác, ging nh nhu cu giao tip xã hi ca Maslow; (iii) Nhu cu quyn lc
là nhu cu kim soát và nh hng đn môi trng làm vic ca ngi khác, kim
soát và nh hng đn ngi khác theo cách h mong mun.
(Ngun: Nguyn Cao Anh, 2011).
Hình 2.5: S đ mô t thuyt thành tu ca McClelland
Thuyt thành tu ca McClelland đc ng dng trong tha mãn nhu cu
ca NL nhm to đng lc làm vic. Nhu cu thành tu có mt đ phân phi càng
ln thì mc đ to đng lc đem li hiu qu công vic ca NL càng cao, đng
viên NL làm vic s tt hn so vi nhu cu quyn lc và nhu cu liên minh.