nghiên cứu đánh giá sự hài lòng của doanh nghiệp sử dụng lao động về chất lượng đào tạo nhân lực trình độ đại học ở việt nam

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình phát trinc bit trong th gi
chuyn dn t nn kinh t ch yu da vào tài nguyên và vn, sang nn kinh t da
ch yu vào tri thc, ngun nhân lc (NNL) 
nhân t quyng kinh t và tin b xã hi  mi quc gia.
i vc ta, Báo cáo ca Ban chp hành Trung ng ti hi ln
th nh: “Nguồn lực con người là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội,
tăng trưởng nhanh và bền vững”. Các Ngh quyi hng ln th X và XI tip
tc khm này và nhn mnh NNL, nht là NNL chng cao là mt
trong 3 t phá chi c (hoàn thin th ch kinh t th ng
XHCN; o và phát trin NNL, xây dng kt cu h t c ta rút ngn
c khong cách tt hn tr thành mc công nghi
to ti vng chc cho phát tri n sau, thc hin thành công s
nghip công nghip hóa - hii hóa (CNH-c.
NNL chng cao là b phn NNL  hc vn, chuyên môn k thut
cao, có k ng gii, có kh i quyc các công vic phc tp. H
i có kh i nhi nhanh chóng
ca công ngh sn xut, c quc vn dng sáng to nhng tri
thc, k ng, sn xut kinh doanh, nhi
t, chng và hiu qu ch yu cho s ng ct
c. H có th là nhng công nhân k thut có tay ngh  là nhng
 t ng, i hc - ) tr 
 i htr lên ng chim t trng l và c coi là b
phn tiên phong, kéo theo các b phn còn l o trong s phát
trin kinh t, xã hi ca mi quc gia.
i vi Vit Nam, v mc nông nghip, hi

trình CNH-i   lc bit
quan trng i vi s phát trin cc. Trong Chic phát trin kinh t - xã
hi thi k 2011-c thông qua ti hng ln th 
nh vic o và phát trin b phn nhân lc này s là yu t quynh
y mnh phát trin và ng dng khoa hc, công nghu li nn kinh t, chuyn
ng và là li th cnh tranh quan trng nhm bo cho s phát
trin nhanh, hiu qu và bn vng cc.
Theo s liu mi nht ca Tng cc Thng kê, lng cc ta
 là 52,3 trii, chim gn 59% dân s. T l ng  t 
tr lên ch chim 6,4% trong lng. n b phng này làm
vic trong các doanh nghip (DN)  hành chính s nghip (HCSN), phân
b ch yu trong các ngành dch v và tp trung  2 thành ph ln ca c c là Hà
Ni và thành ph H Chí Minh. Mc dù trong nh ng và t trng lao
  tru nhân lc nói chung ca c 
vi nhic trong khu vc, t l này vn còn rt thp. S liu ca Ngân hàng Th
gii y t l i có bng   tui t n 65  Vit Nam (ti
thm 2008) ch cao hc khác trong khu
vc, k c Indonesia, Mông C, Philippines

2

Mc dù s thiu ht v s   trong nn kinh t c
 i s dng quan tâm  chính là
chng c
Theo s liu thng kê ca B Giáo do v kt qu hc tp ca sinh
ng - c 2001-ng xp
loi t trung bình tr lên. Ch có 10,5% xp loi yu, kém. T 
 kt qu hc tp ca sinh viên trong toàn h thng. Tuy nhiên,
a tng H riêng l thì có th thng chung là t l sinh
t kt qu xut sc tuy rt thp, ch khoi 1%, t l sinh viên kt

qu khá, gii l xp loi trung bình, yu, kém git, kt
qu kho sát ca D án Giáo di hi vi sinh viên tt nghip (SVTN) 
hc 2010-y ch có 5,3% tt nghip loi trung bình, còn li ch yu là
khá, giiy, theo chut qu u ra cng 
các SVTN t yêu cu v kin thc, k  có th tham gia vào th ng lao
ng, góp phc  , phc v cho s phát trin
kinh t - xã hi cc.
Tuy nhiên, s ling và vic làm ca Tng cc Thng kê li cho
thy mt tình tri. S ng tht nghi  tr 
c dù tình hình vic làm ca SVTN
chu ng nhiu t suy thoái kinh t, vic gii th, phá sn, thu hp quy mô ca
nhiu DN àm gii tìm vic ca SVTNt v rt lc
i s dc bit là các DNc SVTN thiu các
kin thc, k n dng yêu cu. u này có ng rt ln t
suc cnh tranh ca Vin 2001-
sung ca Vit Nam có t n
còn  mc khá thp, ch i bng 12% ca Singapore, 23,3% ca
Malaysia, 37% ca Thái Lan và 46,5 % ca Trung Quc. c cnh
tranh toàn cu 2013-2014 do Di th gii WEF công b, ch s c
cnh tranh toàn cu (The Global Competitiveness Index - GCI) ca Vit Nam hin mi
ch m, xp  v trí 70/148 nn kinh t tham gia xp hng.
u này chng t vic t qu u ra ca SVTN ph
cho nhân lc  . i vi hc , sn phm
u ra là c cung cp cho th ng, nên ngiá ch da
vào kt qu n nhu cu, yêu cu ca th ng lao
ng thì s là mt thiu sót ln vì không phi nhng SVTN khá, gii hoc có kt qu
hc ti tt thì tt c s c yêu cu ci s dng lang và
làm h hài lòng. y, u ra c
trùng khp vi nhng mong mun ci s dng.
Tt c nht ra s cn thit phi có nhng nghiên c và

toàn din v cho nhân lc nói chung và nhân lc   nói riêng.
Vic nghiên cu v này c v lý lun ln thc tin s cho phép tìm hiu xem cht
ng o nhân lc    c ta hin nay còn ng yêu cu ca
các DN s dng  m nào,  nhng k 
lòng khi s dng hay không. Nguyên nhân ca tình trng này là  và t
 ra các gii  nâng cao chng c, ng nhu cu ca
i s dng, góp phn phát trin kinh t - xã hi cc.

3

Xut phát t cách nhìn nhn và tm quan trng ca v này mà i nghiên
cu a chn vic nghiên cu iá s hài lòng ca DN s dng v
cho nhân l   Vi tài ca lun án.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
n v cho nhân lc   và s hài lòng ca
i s dng, các nghiên cu trên th gic tp trung vào 2
v ln là: (1) chng ào ti hc và (2) chng ngun nhân lc và các
c, k  cn có c ng yêu cu ca công vic.
Các nghiên cu v chng  ch yu nhìn nhn v chi
 c  u ra và quá
o. Mt s các nghiên cu khác quan tâm nhin chng ca quá
o thông qua s i hc.
Còn các nghiên cu v chng ngun nhân lc và các c cn có ca
ng thì nhìn nhn v ch ci s dng lao
ng, mà ch yu là các DN. H i, yêu cu v kin thc, k 
ng phc trong quá trình làm vic.
t s nghiên cu ch y tài ca lun án:
2.1. Các nghiên cứu về chất lượng đào tạo đại học
 Dưới góc độ của các cơ sở đào tạo
Trên thế giới t nhiu nghiên cc ht phi k

n các nghiên cu ca Harvey, L. & Green, D., (1993), Bogue E. & Saunders D.,
(1992), Lewis R. & a các tác gi 
& Stella Antony (2003), Mohammad S. Owlia & Elaine M. Aspinwall (2006)n
 c các tác gi c bit quan tâm là các chun chng (standards), vai trò
c    o, ch ng ca ging viên, ch ng nghiên cu trong
ng .
Gn v    ng là ki nh ch ng (Quality Accreditation),
kim toán ch ng (Quality Audit) và công nhn ch ng (Recognition of
Quality). Các n    c n khá chi tit trong các nghiên cu ca
Barnelle, R. (1994), Srikanthan G., Dalrymple J. (2003).
Gt s các tác gi  rng các ni dung nghiên cu truyn thng
c này sang các v mu ng ca nhân t
i ving  (Muhammad Mad Bin, Jegak
U. & Juan José Tari, 2008).
Ở Việt Nam, các công trình nghiên cu v      o nói
chung và chng  i phong phú. Có th li
mt s công trình tiêu bii dng sách chuyên kho và tham kho ca các tác gi
Nguy c Chính (ch biên) (2002), Phm Thành Ngh (2000), Tr  c
(2004), GS.TS. Nguyn Hu Châu (ch biên) (2008), GS.TS. Nguyn Th M Lc,
GS.TS. Nguyn H  ng ch biên) (2013). Các tác gi    c n
nhiu nn cho, t nhng khái nin v cht
ng trong .
Bên c không k ti công  tài cc KX-05-10
do GS.TSKH Nguyng làm ch nhim v o nhân lc
ng yêu cu công nghip hóa, hiu kin kinh t th ng, toàn
cu hóa và hi nhp quc tt qu nghiên cu c c phn ánh trong
sách chuyên kho do các tác gi Nguy  ng ch

4

ng , còn có  tài B2004-
CTGD-05 do PGS.TSKH Bùi Mnh Nhi hm TP.H Chí Minh
(2004) ch trì, nghiên cu v cho
Mt s v c th ng c nhiu tác
gi quan tâm nghiên ci quan h gia chng và quy mô (Lâm Quang
Thip, 2004), b chng trong giáo di hc  (Nguyn
ng trong mt s c c th ng Bá Lãm
và Trc, 2002), gn ving vi các gii pháp nâng cao
chng, gn giáo dc-o vi phát trin NNL o, 2002).
Nhìn chung, ni dung ca các nghiên cu này tp trung vào vic xây dng các b
ng cng ca
các nhân t  vt cht, ngun lc
tài chính, chu vào cn chng co và
chng kt qu u ra ca SVTN.
 Dưới góc độ của người học
Các nghiên cu  này tp trung vào vinh giá chng 
da vào s cm nhn ct nghii vi các yu t hình
thành nên chng cng d vt cht,
       ng, các ho   o và
nghiên cu khoa h m qua mt s nghiên c
Ở nước ngoài: Chua Claire (2004) nghiên c    ng quá trình
 theo nhim khác nhau: sinh viên, ph huynh, gii s
dng ng quá trình  trên mô hình
chng dch v gm hai thành phn là cht
u vào, trang thit b) và chng cuc s hc,
dch v h trng hc); Ahmadreza Shekarchizadeh,
Amran Rasli, Huam Hon-Tat (2011) nghiên c nhn thi
ca các hc viên quc t hi hc tng   Malaisia
Ở trong nước, có mt s các nghiên cn v này. Có th k n
nghiên c    ng         H An

Giang (Nguy hài lòng ca sinh viên vi cht
  o t  H Kinh t H  ng (Nguyn Th Trang, Lê Dân,
o t  cu sinh viên cH Bách khoa
TP.H Chí Minh (Nguyn Thúy Qunh Loan, Nguyn Th Thanh Tho
Tóm li, các nghiên cu thuc nhóm này mi ch c mt khía cnh
ca chng là cho, ch  n cht
c h ng trc
tip th ng dch v i hc.
2.2. Các nghiên cứu về chất lượng nguồn nhân lực và các năng lực, kỹ
năng cần có của người lao động
Xum ca các nghiên cu thuc nhóm này da trên quan h cung-cu
trên th o phi gn vi s dng và chng phi gn v
sung và hiu qu công vi i s dng lao
ng và m hài lòng ca h  ng ca sn
pho (SVTN). Mc dù vc s nht trí hoàn toàn ca gii ,
c s ng h rc bit là gii
ch DN  y, ving NNL   v thc cht

5

là vin thc, k c bit là k i s dng lao
ng cn  SVTN.
Xét về các nghiên cứu trên thế giới, v c Ngân hàng Th gii
(World Bank  WB) nghiên cu t nhn nay vn hành 
nhic trên th git Nam. Các kt qu kho sát, nghiên cu này
i trên trang web ca WB (2013), tr
 n v nhân lc và ch   c = K    ng = K

Mt nghiên cu tng quan khác v chng nhân lc  sau trung hc
(Tertiary Education  bao g -   to ngn hn khác)

và m ng vi yêu cu công vii s dng (ch yu là gii
công nghic tin hành bo v giáo dc thuc T chc
 c trong khi OECD (Stephen Machin & Sandra McNally, 2007). Kt lun
 ng yêu cu ca gii công nghip, làm cân bc th ng
ng, gim bt t l tht nghip thì h thng giáo do nhân lc ca các
c cn phi có s ci t ng chú tro k i
u ngành ngh o.
V yêu ci vi các k  th i s dng cn  SVTN,
ý kin ca các t chc và các chuyên gia rt ng. Harvey, L. & Green, D. (1994)
cho r   ng nói chung và SVTN nói riêng cn 5 nhóm k  
Murray S. Và Robinson H. (2001) li ch chia các k n thi SVTN có th
làm vic theo yêu cu ca gii ch ra thành 3  y, các tác
gi         P.
n hành nghiên cng NNL d chi tit
hóa các kin thc, k c competencies) mà sinh
viên cn ph c s k vng ci s dng.
Mt s  chc  mt s  ng M và Hip h
to và Phát trin M, B Giáo do và thanh niên Úc, Cc Phát tring
cng  trên th ging các b tiêu chí
t lng  ng yêu cu ci s dng. Các b tiêu
chí do các Hip hi ngh nghing ngn gn (t n 13 tiêu chí), có th
áp d  v  mà c vi lao
ng   khác nc gi là các tiêu chí chung ho
lc then ch-competency).
Chng h Úc, B Giáo do và thanh niên Úc (Departement of
Education, Training and Youth Affairs  DETYA, 2000 11 yêu cu và k
g mà nhà tuyn dng mong mun  .  M, B ng M cùng vi
Hip h  o và Phát trin M (The American Society of Training and
 ch s gm 13 k n trong công vic ci
ng (Nguyn Bá Ngc, 2013).  Nht Bn, các DN  

ch gm 6 k  (Ngô Th Thanh Tùng, 2013).  Singapo, Cc Phát tring
t lc h thng các k 
(Singapore Employability Skills System) vi 10 nhóm k  (Nguyn Bá Ngc,
2013).
Da trên các b ting  trên th gi th hóa
thành các tiêu chí chi ti kho sát m hài lòng ca nhà tuyn dng vi
SVTN ng mình (Employer Satisfaction Survey-ESS). Chng hng 

6

TexasPan America, M (University of Texas-  dng 34 tiêu chí
ng  Bc Dakota, M  kháo
ng  Nam Úc 
chí, 
Mt vn  khác c Baruch Y. và Leeming A. (1996) c nhiu nhà
nghiên cng  i s dng quan tâm là làm
th   trang b cho sinh viên mt cách t   n thc, k   
i. Trong các nghiên cu ca Elzkowitz H. (2002), Garlick
(2000), Holland (2001), Gunasekara (2004), Nair C.S. & Mertora P. (2009) và g
nht là ca Mahsood S. & Chericheri S. (2013), nhiu gi ra nhm
nâng cao chng  ng s i ci s dng. Trong
s các ging hp tác ging  vi DN c cho là mt
trong các gii pháp quan trng nht (Elzkowitz, 2004). W t
lu khi kho sát m ng các k a SVTN   mt s c
trong khu vi yêu cu ca các nhà tuyn dng.
Xét về các nghiên cứu liên quan đến vấn đề này ở Việt Nam, có th chia thành
2 nhóm: nhóm nghiên cu ca các t chc quc t và hc gi c ngoài v Vit Nam
và nhóm các nghiên cu ca các hc gi Vit Nam.
Các nghiên cu ca các T chc quc t, các hc gi c ngoài v chng
NNL ca Vit Nam nói chung tp trung nhi cao và

ý kin ca các DN có vn hình là các nghiên cu, kho
sát ca WB (2008)

t Nam: Giáo di hc và K
nht, WB (2013) cho bit n hành d án kho
ng k c Vit Nam (và mt s i góc
 ci s dng vi tên gi K n Vit
(Skills Toward Employement and Productivity  STEP). Các Báo cáo ca T chc
Xúc tii Nht Bn (Japan External Trade Organisation - JETRO, 2008)
v Kt qu kho sát các công ty ch to Nht Bn ti Vit Nam, cp tác
Quc t Nht Bn (JICA, 2010) v cho k thut và dy ngh ti Hà Ni
và các tnh ph cn, ca Hip hi DN Úc ti Vit Nam (Auscham, 
nhnh v s thiu ht mt cách trm trng NNL  và k  Vit
Nam. Nguyên nhân ch yu và trc tip là do cho  ng -
 Vit Nam hin nay còn rt thp. Hi  tn ti mt khong cách rt ln gia
nhng vi nhng cái mà thc t DN
t tr ngi ln vi các DNc bit là các DN FDI.
p vi nhnh ca 2 hc gi Thomas J. Vallely & Ben
Wilkinson (2008) (thung Havard Kennedy School) khi nghiên cu v giáo dc
i hc ca Vio sát tha (thuc Vin Hàn
lâm Quc gia Hoa K) v GD Vit Nam trong mt s ngành. Trong các báo cáo
trên, có 3 v v ng ni bt. Th nht là các chun mc, tiêu chí
v   ng   ng  ca Vit Nam còn th  u so vi
chun mc th gii. Th hai là các t ch m nh      ng
GD phi làm vic l  tránh tình
triá, kinh. Th ba là cng vai trò
ca các DN và hip hi ngh nghing  y liên
kng i hc-doanh nghip (-DN)t gii pháp quan tr

7

nâng cao chng và gii quyt bài toán cung-cu nhân lng nhu cu ca th
ng.
Mt nghiên cu kho sát, mc dù không liên quan trc ti   ng là
i là mt trong nhng nghiên cu tiên trên phi
ln  Viu v chng nhân lc  Vi
là kho sát ca B i phi hp vi Ngân hàng Phát
trin châu Á (ADB) tin hành t n t   ng
kho sát là SVTN ng, trung cp chuyên nghip và dy ngh. Kt qu cho thy
có chênh li ln gia mong mun ca DN vi thc t ng
th hin và phn ánh s thiu ht trong vio k c hành và ý thc tuân
th k lut cng Vit Nam.
Nhn thc tm quan trng ca chng NNL vi s phát trin kinh t -
xã hi ct s  tài cp B, cc tp trung nghiên
cu v này. Chng h:
-  tài cp B B2004-CTGD-09 ci hc kinh t quc dân do PGS.TS.
Nguy trì (2005). Các DN c khng
co    thuc 3 khi: kinh t, k thut và các khi
khác,  4 m: rt tt, tu. Kt qu kho sát cho th
giá chung v chng  mt t c 3 kht quá
50% s ý ki
-  tài B2007-   n Lc, Vin Khoa hc Giáo dc Vit Nam
(2009) ch trì, nghiên cu v phát trin NNL  Vip trung ch
y trung cp chuyên nghip và dy ngh.
-  tài nghiên cu thuc và công ngh trm cp Nhà
c KX.01.04/11-15 ca Vin Khoa hng và Xã hi do PGS.TS. Nguyn
Bá Ngc ch trì (2013), các tác gi ng ca 5 nhóm nhân
lc ch cht   công chc,     khoa hc công ngh  
ging -, công nhân k thut
 cao), da trên các ch tiêu tng hp. Kt qu y chng

NNL nói chung và ca lng chuyên môn k thu cao nói
riêng, hit thp, dng xã hi và sc cnh tranh
ca nn kinh t còn rt yu trong quá trình hi nhp. Các tác gi 10 k
n và quan tru i vngVit
Nam trong thi ngày nay.
 tài cp B và cc, t t
s công trình nghiên cu sâu v chng nhân lc   gn vi vi
m hài lòng c i s dng li trong các sách chuyên
kho và các tp chí chuyên ngành. Trong s  cn nhng vn
 a trên kinh nghim ca Nht Bn ca tác gi Nguyn Kim
Dung (2005). Các nghiên cng gn vi SVTN
mt ngành, mng c th hoc trên ma bàn nhnh. Chng
hu ca Nguyn Quc Nghi và các tác gi (2011), Phm Th Lan
n Diu Khi (2010), Tr 
H và Nguy      t và và các tác gi (2012), Phm
n Th Xuân Thúy (2011). Trong các nghiên cu trên, phm vi
kho sát, các tiêu chí la ch t qu c v m hài lòng ca
i s dc bit, vic n thiên v

8

nh tính. Các gii pháp nâng cao chng và m hài lòng ci s dng
c các tác gi  cn.
o, s dng nhân lc i các góc
 i s dng, còn có các công
trình nghiên cc tng hp li trong sách chuyên kho c
(2007). V mi quan h gio và s dng, gi o v s
dng  các c khác nhau và các ging mi quan h này
c tác gi  cn mt cách h thng và c th.
3. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cu ca lun án có m lý lun và thc t liên
n s hài lòng v cho nhân lc    Vii góc
 ca các DN s dng. Ving hóa mt cách rõ ràng và
c th. T  xut các kin ngh giúp  o, các nhà honh chính
i pháp nhm nâng cao cho nhân lc   
Vit Nam ng nhu cu ca các DN s dng.
 c mng ti vic tr li câu hi:
- S khác bio nhân l i góc
 c  các DN s dng là gì?
- V phía các DN s dng, cho nhân lc  
ng tiêu chí nào  nào?
- Mô hình nào là phù h  hài lòng ca DN s dng v
cho nhân l ?
- Các DN  Vit Nam hing  m nào và có hài
lòng v cho nhân l 
- S hài lòng ca DN s dng v cho nhân l
 ph thuc vào nhng nhân t nào?
- S khác bi hài lòng v chng ging DN và
ng SVTN?
- Có th  xut các khuyn ngh  nâng cao cho nhân lc
trình   ng nhu cu cu kin  Vit Nam hin nay?
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu  tài ca lun án chính là s hài lòng ca DN v
cho nhân lc    Vit Nam, 
cho nhân l  ca các DN s dng.
Phạm vi nghiên cứu ca lun án khác vi các nghiên c    trong
phn tng quan  ch:
- Lun án không nghiên cu v chng   c 
to hay ci hc mà ch tp trung nghiên c ci s
dng, mà c th ch là các DN  Vit Nam.

- Lun án tp trung nghiên cu i c mi o ra t 
o và vào làm vic trong các DN. Tuy cho quynh cht
ng chng cnày c bi
ng và phát trii chính sách phát trin nhân lc
ca DN. Vì vy các nhân t n vic s dng và phát trin nhân
lc trong các DN không phng ca nghiên cu này.
- Luu cho ca tng  mà
tin hành nghiên cu cho tng th chng  nói chung  Vit Nam.

9

- Vic thc hii vi 2 khi ngành ch yu là K thut 
Công ngh và Kinh t - Qun lýi ngành có s o ln,
n làm vic trong các DN. Các khi ngành khác không phng
ca nghiên cu này.
- Do gii hn v thu kin nghiên cu, lu
vào phân bit gia các loo (tp trung hay không tp trung) và loi
 o (công lp, dân lc) mà chi tp trung vào s khác
bia 2 kho nói trên mà thôi.
 nghiên cng này, lun án s tin hành kho sát chn mu các DN
trên lãnh th Vit Nam v  c ca SVTN thuc 2 khi ngành K thut-Công
ngh và khi ngành Kinh t-Qun lý o t    Vit Nam,
hic trong các DN này.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong lu du ch y
-  thng da trên vic thng kê, tng hp, so sánh các
s lim quyc và quc t công b, phân tích
kt qu ca các nghiên c xây d lý lun c tài và
t s vào xây dng mô hình nghiên cu
c th ca lun án.

- c s d xây dng
 hài lòng ca DN v cho nhân l
i các tiêu chí và các ch s ng.
-  u tra xã hi hc, kho sát thc t vi vic vn d
xu  hài lòng ca các DN  Vit Nam v cho
nhân l n nay. Công c  x lý s lic là phn mm
SPSS version 18 (PASW 18.0)
6. Những đóng góp mới của luận án
Là m tài nghiên cu mang tính h thng n s hài lòng v cht
o nhân lc    Vit Nam, lui c
v mt lý lun và thc ti
 Về mặt lý luận:
- Lu thc các v lý lun c c v
chng , chng nhân lc, t c b 
giá cho nhân lc    Vi ca các
DN s dng.
- Luc v cho nhân lc  
Vi ca các DN s dng bng các ch s chng
c th.
- Lu ths hài lòng v chng
sn phm, dch v  t  xus hài lòng ca DN v
cho nhân lc   Vit Nam.
- Lup hc kinh nghim ca mt s c trên th gii v 
chng , chng NNL và s hài lòng ci s dng lang,
 t ng bài hc kinh nghim cho Vit Nam.
 Về mặt thực tiễn:
- Luc toàn cnh v chng  và chng NNL 
Vit Nam hin nay.

10

- Da trên b tiêu chí và các ch s phn ánh ch   xut, lu  
c c th chng o nhân lc    Vit Nam
hic các DN  m nào so vi ca các DN.
- Da trên mô hình nghiên c xut, luc các gi thuyt
v mi quan h gia chng và s hài lòng  thuyt v s
khác bing và s hài lòng o nhân
lc    Vit Nam.
-  nghiên cu thc trng v NNL và thc trng   c ta hin
nay, cùng vi các kt qu u tra, kho sát ca nghiên cu, lu xut
nhng khuyn ngh phù hp nhm nâng cao cho nhân lc trình
   Vit Nam ng nhu cu ca DN s dng và làm h hài
lòng.
Kt qu nghiên cu ca lun án s là tài liu tham kho b  
to, giúp cho h bit c hin chng sn phu ra cc ca
c các DN s d nào, có phù hp vi
yêu cu ca công vic không. Nu phù hp ù hp thì  m nào.
Kt qu nghiên cu ca lu là nhng g các nhà qun lý giáo
dc tham kho trong quá trình xây do, các chính sách qun
lý giáo dc sao cho phù hp vi yêu cu ca th ng.
Cui cùng, kt qu nghiên cu ca lun án s là ngun tham kho hu ích cho
bn thân các sinh viên , nh tr thành b phn nhân lc
quan trng trong s phát trin kinh t - xã hi cc, bic các DN cn
nhng k    h có th chun b tc khi
c vào làm vic trong các DN.
7. Kết cấu của luận án
Lun án gm 150 trang, 26 ph lc và 155 tài liu tham kho. Ngoài phn m
u (10 trang), lun án gm có 5 c
 lý lun v s hài lòng ca doanh nghip i vi cho
nhân l i hc (39 trang)

c trng cho nhân l i hc  Vit Nam
(24 trang)
Xây ds hài lòng ca doanh nghip v chng
o nhân l i hc  Vit Nam (24 trang)
Th nghim và vn d hài lòng ca doanh nghip
v cho nhân l i hc  Vit Nam (37 trang)
5: Kt lun và khuyn ngh (16 trang)












11





Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ HÀI LÒNG CỦA DOANH NGHIỆP
ĐỐI VỚI CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NHÂN LỰC
TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC
1.1. Nguồn nhân lực trình độ đại học

1.1.1. Khái niệm Nhân lực và Nguồn nhân lực
Hi nhân lc và ngun nhân lc, tùy theo
cách tip cn ca tng tác gi. i t n ting Vit (Nguy,
c là si dùng trong sn xui cách tip cn này, nhân lc
hic nManpower). Tuy nhiên, trong t n Business Dictionary.com,
nhân lng s la mt quc gia, mt t
chc hay mng hp này nhân li khái nim lng
ng (Labour force).
Còn ngun nhân lc (Human Resources) là ngun li. Nó là mt b
phn, cùng vi ngun lc vt cht (Physical Resources) và ngun lc tài chính
(Financial Resources), to nên ngun lc ca mi quc gia.
Lch s phát trin cc cho thy NNL là yu t quan trng quynh
sc mnh ca mt quc bit trong bi cnh th gin dn sang nn
kinh t ch yu da trên tri thc. Các lý thuyng kinh t hii ch ra rng,
ng lc quan trng nht cho s ng kinh t bn vng chính là ngun lc con
i.
n nay, khái nim ngun nhân lc hiu theo m
rng hp khác nhau. Theo Nguyn Tip (2005:7), n nhân lc là toàn b 
có kh . Còn theo Trn Xuân Cu, Mai Quc Chánh (2008), n
nhân lc là ngun li có kh o ra ca ci vt cht và tinh thn
cho xã hc biu hin ra là s ng và chng nhnh ti mt thm
nhy hing, NNL là tng th ting ca
i ca mi quc gia, có kh ng vào quá trình phát trin kinh t -xã
hi cc, là ngun cung cp sng cho xã hi.
p, NNL ng c hiu là ngung (hay lng lao
ng). Theo T chc  ng Quc t  n nhân lc là toàn b nhng
   tui có kh         n Duy
Hùng, 2012). Tuy nhiên, cách hiu ca mi quc gia li có s khác bit.  mt s
c, ch c tui có kh c tính vào NNL, bt k
 

nhi dng tích cng) và dng tim tàng
(có kh n(Vin nghiên cu và phát trin
giáo dc, 2002) ,    nh  c vào tui lao
ng, có kh , 2005) mt s c, nhng
 tung, có kh ng mong mun có vic
c tính vào NNL. Chng h  nhng
i có kh m

12

nhi có kh u làm vi (Vin nghiên
cu và phát trin giáo dc, 2002). V  tu nh tui
ti thing là 15 tui), còn tui tng trùng vi tui ngh c không
gii hn.
 Vit Nam, thut ng   c s
dng rng rãi trong các tài liu ca Nhà xut bn Th
b v  liu thng  vic làm  Vii trong
 tung có kh ng, thc t c làm và nhi tht
nghi .
y, khái nim c hiu bao gm lng (nhi
t 15 tui tr c làm và nhi tht nghip) và c nhi
 tung thc t c. Và s không bao gm nhi trong
 tung, có kh i tr 
không có nhu cu làm vic.
Nhng khái nim nêu trên mi ch  c a toàn
b nn kinh t. Trong phm vi ca tng t chc, DNn nhân lc doanh nghip là
lng ca tng doanh nghip, là s i có trong danh sách ca doanh
nghip, do doanh nghip tr (, 2006). Theo Nguym,
Nguyn Ngc Quân (2010), n nhân lc ca mt t chc bao gm tt c nhng
ng làm vic trong t chc hiu là ngun lc ca

mi mà ngun lc này gm có th lc và trí ly, 
NNL ca mt quc gia, NNL ca mt t chc, DN u bao gm nhi có
kh ng, xét c v n th lc và trí li vi mi quc gia,
nh i này có th   c hoc tht nghi  i vi DN và t
chc, nhc ti DN và t ch
Tóm li, có th n nhân lt khái nim chung, r
m c nhng nhân t còn  i dng tim
n cung cp nhân l lai. Vì vn nhng v
ng s dng khái nim NNL, chng hn
NNL, chng NNL, cn các hong c th, các v trong
phm vi hi ta hay s dng khái nim nhân lc, ví d o và s dng
nhân lc, nhân lc khoa hc-công ngh, nhân lc qun lý, . Tuy nhiên, trong mt s
ng h phân bit rch ròi gia 2 khái nim này.
1.1.2. Các thành tố của nguồn nhân lực
Cho dù hing hay hp, nhìn nhia nn
kinh t  c th ca t chc, DN thì nhân lc và NNL c xem
3 n: s u và chng NNL 
2007).
S ng NNL nh ch yu bi các ch tiêu v quy mô và t 
dân sng ngun nhân lc là kh ng hp v th lc, trí lc, k
m li sng, tinh thc bit là kh u,
sáng to, tip thu tin b khoa hc k thut, công ngh mi phc v phát trin kinh t
xã h( Nguyn Duy Hùng, 2012).
V mu, NNL c phân theo gi tui, vùng min, ngành ngh,
 c hong hay nhim v m nhn.  mt mc  nhnh,
u NNL phu kinh t - xã h phát trin chung
ca mt qu phát trin giáo dc.

13

i vn (hoc chm phát triu nhân lc có hình
tháp nhn (hay hình tam giác) v  thng
th công hoc công nhân thc hin trong dây chuyn sn xut;
tit s ng nh l trung cp; còn 
phnh tháp là  cao vi s ng ít.
Tuy nhiên, hin nay, v c công nghip phát tri u nhân l
chuy trng) vi s ng nhanh
s  chuyên môn cao. Trong k i
 p s gim dn. B o mt
s ng ln nhng có trí thc, có tay ngh  tr thành nhng
i tham gia trc tic sn xuh vc khác trong
i sng xã h ng và chng sn phm.
Trong 3  n ca NNL (s   u và ch ng), ch ng
c coi là thành t quan trng nht. Nó th hin trng thái nhnh ca NNL.
Thông qua chng NNL, có th th phát trin ca mi quc gia, cht
ng cuc s a mt xã hi. Lch s phát trin ca
các quc gia trong thi k công nghip và hu công nghip cho thy, trong tt c các
ngun lc phát trin kinh t, ngun lng có ch
quynh vi mi hong kinh t (ch không còn là nguc).
Theo bình ding NNL ca mi qui ta
n ch s phát tri
s c tính bi ba ch tiêu: thu nhi), tui th bình quân, và
 hc vn chung (t l i bit ch và t l nhp hc ca các cp giáo dc)
 n Th Doan, 2001)c quc t, giá tr HDI ca các
c và lãnh th s nm trong khong t n 1. Giá tr HDI càng gn 1 thì mc
 phát trin ngun nhân lc rt cao, nc nào có giá tr i 0,4 thì m
phát trin ngun nhân lc   c coi là thp ( Nguyn Duy
Hùng, 2012)i ta li không áp dng ch s HDI ca các quc gia cho
vic tính m phát trin NNL ca các ngành, các t chc c th thuc mi quc gia
vì ch s này ch phu kin phát trii  qum

NNL là tng th ting trong nn kinh t ca mt quc gia, là lng
ng cng NNL, không th n
nhu kin phát trii trong xã hy, ch s HDI không
phn ánh trc tip chng NNL ca các ngành, các t chc c th trong mi quc
gia, song nó cho bing xã hi mà  ng và phát trin ngun nhân
lc.
 phn ánh chn các ch tiêu ch yu sau:
- (1) Th lc (sc khe, t d
- (2) Trí l hc vn, kin thc, k  i vi
công vi
- (3) Phm chc, li sng, quan nim thm m
Th lc, hay còn gng lc th cht cng bao gm các tiêu chí
v tình trng sc khe cu cao, cân nng, bnh tt, tui th, trng
thái thoái mái v th cht ln tinh thn và xã hi ci. Trí lc biu hin 
 hc v chuyên môn nghip v, chuyên môn k thu
k a lng, tinh th, tác phong làm vic. Phm cho

14

c, truyn thm tp quán, thói quen, phong cách, li sng, truyn
thc (húc, Nguyn Duy Hùng, 2012: 99, 101, 105).
Mi thành t trên u có v trí và vai trò nhnh trong vic hình thành cht
ng NNL và có mi liên quan cht ch vi nhau. Ni có th lc tt thì s
c sc mnh trí tu trong vic nâng cao chng cuc sng cho bn thân
 phát trin chung ca xã hi. Còn phm chc, li sng,
truyn thng lng, ý thc chp hành
k lung, tinh thn hp tác trong công vic. Nu thiu nhng phm cht này,
ng không th c th cht và trí tu  hoàn thành
công vic.
Mc dù c 3 thành t u có tm quan trn cht

ng NNL thì yu t quan trng nh cp nhiu nht vn là trí lc, hay nói
cách khác là  hc v chuyên môn nghip v 
cng.
 hc vc hi ng. Hay
c th  p hc cao nh t
trong h thng giáo dc qu hc vn ci lao
ng là mun vit nghip tiu hc, trung h, trung hc
ph i hi hc hay còn mù ch. Trong phm vi ca mt quc gia,
  s c th
 i bit ch, s  tui, s i tt nghip ph
th hc v dân trí va th hin kh a th u
kin cn thi tip thu và vn dng các tri thc mi, các tin b khoa hc-công ngh
vào thc tin, sáng to ra nhng sn phm mi, góp phy s phát trin ca xã
hi.
 chuyên môn nghip v bao gm các kin thc, k i lao
o trong mt ngành nghc c th,  m nhnh, t
p, trung ci hi h trc tip quyt
    ng, ch ng sn phm, hiu qu công vic (  
Nguyn Duy Hùng, 2012:102, 108).
Ngoài nhng kin thc, k    n ngành ngh c th  có mt
NNL thc s có chng cn có nhng kin thc, k  sung
 ngoi ng, kh p, tinh thn làm vii
ta g  thành ngày càng quan trng trong
xã hi hii ngày nay.
1.1.3. Khái niệm và các thành tố của nguồn nhân lực trình độ đại học
Theo nhiu nhà nghiên cu và thc t cho thy, trong NNL nói chung, luôn có
mt b phc bi o trong s phát trin kinh t-xã hi ct
c.  ph cao.
Theo Vin Nghiên ci mi Manchester,  i
 giáo di hc tr lên, bao gm c nhi có hc v tin

s khoa hi nghiên cu khoa hc, các k  cao cùng vi bng ngh,
k thu là nhc ho
vc to ra giá tr t cao (Nguyn Bá Ngc, 2013: 5).
c m các t cht t nhiên ca mi
n ln pho, rèn luyn mi có th duy trì và
phát tric dài lâu.

15

Nh o v chuyên môn nên có
th c nhng công vic phc tp mà nhng lao ng gi
o, không th c. Vi các kin thc, k o  
cao, b phn nhân lc này có th c chia thành 4 nhóm theo loi hình công vic mà
h m nhn (Nguyn Lc, dn theo Vin nghiên cu phát trin giáo dc, 2002):
(1) Các nhân lc làm ngh kinh doanh, qun lý, hành chính  p
c, k c  giáo dc;
(2) Các nhân lc, k 
hc, bác s, thú y, nhà kinh t, lu toán, nhà báo, ngh s, ;
(3) Các nhân lc tr  lý nông hc, y tá, tr lý k 
thut viên, th c, ;
(4) o chính tr cm phán, s quan
i và công an
Nh cao này không ch ng công
vic phc tng ca h  thp
  o. Theo tính toán ca nhiu nhà khoa hng ca công
t nghip ph thông có hiu sut gp 2 li cht nghip ph thông,
ng c i tt nghi i hc li có hiu sut gp 3 lng ca
i ch tt nghip ph (Trc, 2010).
y, khái ni   nm trong khái nim NNL trình
 cao. B phn nhân lc coi là có vai trò then cht trong viy

mnh phát trin và ng dng khoa hc công nghu li nn kinh t, chuyi
ng và to ra li th cnh tranh quan trm bo cho phát trin
nhanh, hiu qu và bn vng ng Cng sn Vit Nam, 2011).
K   nói riêng, còn có
mt khái nic nhc ti, chính là NNL chng cao.
Trong các nghiên cu ca , GS. Nguyn Trng Chun (2006), GS.TS.Phm Minh
Hc (2003), Võ Th Kim Loan (2012), NNL chng cao b phn
quan trng nht c hc vn, chuyên môn k thut cao,
có k ng gii, có kh i quyc các công vic phc tp. H
i có kh i nhi nhanh chóng
ca công ngh sn xut, c quc vn dng sáng to nhng tri
thc, k ng, sn xut kinh doanh, nhli
t, chng và hiu qu  phát trin kinh t xã hi ca
c.
Bên cnh các yêu cu v th lc, tác phong ngh nghip, NNL cht
     a trên 4 tiêu chí ch y    hc v  
chuyên môn k thuc sáng to và hiu qu làm vi c 4 tiêu chí
ng pho dài hn và vì vng ph t
 tr lên. Vi cách tip c  y, khái nim NNL ch   
i khái nim NNL  cao hay khái ning chuyên môn k thut
 
Mc dù có nhim giao thoai lúc nào 2 khái ni
ng nht vi nhau. Trên thc tt b phn
nhân lc (tuy không nhiu) ch o ngn hn hoc thi còn
o chính thc  ng lc nhc,
phm cht ca NNL chng cao, thông qua tiêu chí quan trng nht là hiu qu

16

hogóp ca h cho xã hi. Chng hn, mt công nhân ch o

   trung ci có tay ngh rt gii, hoc mt ngh nhân làng ngh
c bit, rt tinh thông trong ngh nghip ca mình, làm ra
nhng sn phm có chng rt cao. Nhi này phc nhìn nh
giá là NNL chng cao, mc dù h o   
. Hoc li, có nho    
c yêu cu ca công vic, làm vit và hiu qu 
i, thì vn không th 
Tóm li, NNL trình độ ĐH là một bộ phận của NNL trình độ cao. Nó bao gồm
đội ngũ nhân lực được đào tạo trong các cơ sở ĐTĐH, ở trình độ ĐH, có năng lực
chuyên môn cao, có thể đảm đương được các công việc phức tạp, yêu cầu cao về
trình độ chuyên môn, có khả năng thích ứng nhanh với những thay đổi nhanh
chóng của công nghệ sản xuất, có khả năng vận dụng sáng tạo các kiến thức, kỹ
năng được đào tạo nhằm đem lại năng suất và hiệu quả cao trong công việc.
Vi nn tng là nhng kin thc, k o   cao, mc tiêu
ng ti ca b phn nhân lt ch thc hin vai trò tiên
phong trong vic hình thành và phát trin nn kinh t tri thc, quynh quá trình
ng kinh t và tin b xã hi.
i vi NNL  , trong các thành t ca chng,  chuyên
môn nghip v lc nhn mnh bi nó liên quan trc tin các kin thc,
k a mt ngành ngh c th ng ph
vi hc v nn t phát tri
chuyên môn nghip v. Bên c c yêu cu ca công vic, các k
m s b tr và t  chuyên môn nghip v ci
 c phát huy t    y, khi nói n chất lượng của đội ngũ
nhân lực trình độ ĐH, i ta n trình độ chuyên môn nghiệp vụ
và các kỹ năng mà những người được đào tạo ở trình độ này có được.
 hc vn, các kin thc, k  khác to nên cht
ng NNL c hình thành ch yng, thông qua giáo dc-o,
 chng NNL nói chung và chng NNL   nói
ng quay v o ra NNL u chuyên

o quynh chng ngun nhân lc và bài
ng ngun nhân lc thc ch
t (Nguyn Th Bình, 2013). Vic nâng cao chng NNL bao gi u
t nâng cao cho.
1.2. Chất lƣợng đào tạo nhân lực trình độ đại học
1.2.1. Khái niệm Chất lượng đào tạo nhân lực trình độ đại học
1.2.1.1. Đào tạo nhân lực
o nhân lc hiu là các hong hc tp nhi ng
có th thc hin có hiu qu m v ca mình (Nguyn Vân m,
Nguyn Ngc Quân, 2010: 153).
ng, vio nhân lc thc hin: n
c khi tuyn dn sau khi tuyn dng.
ào to nhân lc khi tuyn dng là vic trang b ng trình
 hc v chuyên môn nghip v n mt ngành ngh c th, 
m o nhnh. Nó chun b ng nhng kin thc, k
n thi có th t loi công vic nh

17

n mt c tuyn dng c th nào. Vic din
 o, trong h thng giáo dc-o và dy ngh. i vi
 o phc thc hi  thuc h
thng . Thng b gii hn bi thi gian ca m
o nhnh. Ki hc s c cp bng hoc chng
ch chng nho nhnh.
ào to nhân lc sau khi tuyn dng xuyên, liên
tc và lâu dài nhng khc phc nhng s thiu ht v
kin thc và k n công vic hin ti  mt t chc, DN c th mà
o c lúc tuyn dc. o này,
ng có th c cp chng ch hoc không cp chng chu quan

trng là h có th c kin thc, k  hoàn thành tc
c giao. o nhân lc sau khi tuyn dc chia thành 2 hình thc
ch yu sau (Nguym, Nguyn Ngc Quân, 2010:155 ÷ 158):
 o trong công vico trc tip tc, trong
i hc s hc nhng kin thc, k n thit cho công vic thông qua
thc t thc hin công vii s ng dn ca nhi lao
ng lành ngh 
 o ngoài công vici hc tách
khi s thc hin các công vic thc t. Vi hình tho này, các t chc,
DN s dng có th c c   o (có th
c tp trung, chính quy, hoc va làm va hc,
hoc c t xa, online), tham gia các hi ngh, hi th
y, có th th o chính là ngun cung nhân lc ch yu cho
các t chc, DNc bii vi nhân l  to trong công vic,
hoc qua các hi ngh hi thng ch c o b sung cho quá
 o. Đào tạo nhân lực trình độ ĐH thực chất chính
là đào tạo đại học.
1.2.1.2. Đào tạo đại học
Theo GS.TS  (2007: 29), h tho bao gm:
- T chc ca h thng: B Giáo do to, các B
 o
- Các hong ca h thng: ging dy, nghiên cu, qun lý
-  vn hành h thng
- Sn phm ca h thc t s
di no có trong th ng,
u tìm kim vic làm.
Do mo là cung ci h chuyên môn nghip v,
to NNL cho th o nhân lc o các
 t o ngh, trung cp chuyên nghii hi
h c quan tâm nhii nó cung

cp cho xã hi mt l chuyên môn cao, cn thit cho s
ng, giàu mnh ca mt nn kinh t hii, nhng yêu cu ca s
nghip CNH-c và hi nhp quc t.
y, có th hiu đào tạo đại học là việc giáo dục, rèn luyện để có được đội
ngũ lao động có trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật cao, có trình độ ĐH.

18

n  n c mt h thng bao gm các yu t u vào, các sn
pho và c s thích ng vi th ng. u vào ca
ng  là sinh viên, ging viên và cán b, trang thit b, tài li vt cht
và ngun lc tài chính. H thc hin quá trình dy và hc, qun lý và nghiên cu trong
ng ni bu ra (hay kt qu o) cung cp cho xã hc
o các kin thc, k c, hiu bit nh có th tham
gia vào th i s du ra ca nn  là xã hi, th ng
ng nói chung và các doanh nghip nói riêng. Tt c các yu t trên to nên cht
ng tng th và chúng có quan h mt thit vi nhau (Hình 1.2).

Hình 1.1: Mô hình tổng thể hệ thống ĐTĐH (nguồn: Trần Khánh Đức, 2004: 101)
Mt v n khái nim o nói chung và
 nói riêng s c coi là mt sn phm hay mt dch v. Mc dù cùng là kt qu
u ra ca mt quá trình hay mt hon sn phm là mun
n các sn phm h phân bit vi dch v, là các sn phm vô hình, phi
vt cht.
Nu nht dch v.
     

 

               
(Nguyn  ng Ngc S, 2012:128).
    (1984)          



               ,   và
 

Sinh viên và
hc viên
Ging viên
Trang thit b và

tài liu
 vt cht
Ngun tài chính
Đầu vào

Qun lý, 
- o
- Nghiên cu
- Dch v
Phát tri
trình và nghiên cu


Quá trình đào tạo

Kin thc, k 
 ngh nghip
c ngh
nghip
Hiu bit xã hi
Ngoi ng
K s dng
máy tính
Kết quả đào tạo

Hin trng vic làm
Thích ng ngh
nghip
Thu nhp
Phát trin ngh

nghip
T to vic làm
Tham gia TTLĐ
Thông tin phản hồi

19



                
2007: 48, 51,52):
 K 


- -


xa;
-        -      u 
      
-
- 
các -
 
      

- 
 





- 


- 
. 


g, liên thông).
- DN 

 
 

- 
-
- 
 
gây lã
-  


 

20

DN 

- Mt khác, 

 
 -

1.2.1.3. Chất lượng đào tạo nhân lực trình độ đại học
Khái nim cht hin t c s dng ph bin c trong
khoa hc ln trong cuc s c
coi là v phc tp tùy theo các cách tip cn và các mc tiêu khác nhau. Nhìn
m v chng o nhân l ng
)  (Nguyc Chính, 2002: 22 ÷ 32):
a) Khái niệm truyền thống
m truyn thng v chng sn phm nói chung, mt
sn phm có chng phi tht hoàn thin, quý hit tin. Nh nhc tính
i s hu chúng s c tôn vinh. c dùng v
là chu (top quality), hay là s hoàn ho, u ht chúng ta
ng, nhii trong chúng ta mun có, và ch có s i trong chúng
ta có th (Trc, 2004: 31). Trong , nó có th ng vi
ng  Havard, Oxford hay Cambridge.
Tuy nhiên, nu quan niy thì s rt khó có
th s dng ph bi ng trong toàn b h thng vi rt
nhing  vi các mng ti nhng hc khác
nhau. Cách tip cn truyn th   c gi là khái nim tuy i v cht
ng và không phi là khái nim ph bin hin nay.
b) Chất lượng là sự phù hợp với tiêu chuẩn (thông số kỹ thuật)
Theo cách tip cn này, chng ca sn phm hay dch v phng
s phù hp ca nó vi các tiêu chuT n ting Vit
ph thông (NXB Khoa hc xã hng th nhng
tính cht, nhng thun ca s vt (s vic), làm cho s vt (s vic) này
phân bit vi s vt (s vi n ting Vit thông dng (NXB Giáo
dc, 1998), chm cht, giá tr ca s vo
nên bn cht s vt, làm cho s vt này khác vi s vng sn phm ph

thuc vào s ng, chng ca các thuc tính ca nó. Mt sn phm có thuc tính

Các tiêu chun   các thông s k thut miêu t nhc tính cn
phi có ca mt sn phm, dch v, bt ngun t ý nim kim soát chng trong
các các ngành sn xut và dch v. Sn phc tính k thut phù
hp vi h thng tiêu chut ra là sn phm có chng. Mi s sai lch so vi
tiêu chun k thuu làm gim chng.
c , các tiêu chun có th      
  hc thu
 Đánh giá chất lượng bằng “đầu vào”
Mt s m cho rng s ng hay chu vào ca mng 
s quynh chng cng   n lu vào
chính là chng. c gm ngun lu này có
u mng   ging dy có uy tín, tuyc nhiu

21

sinh viên gii, có ngun l m trang b  vt cht tt thì s c
ng có chng cao, hay nói cách khác da vào s 
ph
m này không phi là không có sc thuyt phc và nó có mm
ni b th c mt v khá trng là chng  bng các
s liu thng kê, có th nhìn thc. Tuy nhiên nó lc
 qua s ng cc din ra rng và liên
tc trong mt thng là 4-ng . Khó có th nói
rng mng  có ngun l có nhng hong
o hn ch s có chng có ngun lc khiêm t
p cho sinh viên mo hiu quy, vic b qua tác
ng co có th s là thing.
 Đánh giá chất lượng bằng “đầu ra”

M m khác li cho r a  có tm quan tr
 c hi, kin thc, k c ca sinh
viên sau 4-c tp ty là lý do mà các sinh viên pht qc
các k thi ht môn và k thi tt nghip, biu th cho nhng tiêu chun v kin thc và
k n phi có   , thì mng. Tuy nhiên, v là mi
ng l theo cách ca mình, ch ng
nht. Các chu kin thc cng  khác nhau có th c yêu cu
 các m khác nhau nên khó có th c va, chuu ra
cp hoàn toàn vi nhu cu xã hi. Không phi mi
c tt c các bài thi   c tt các
công vi
 Đánh giá chất lượng bằng “giá trị gia tăng” hay quá trình
m th ba li cho rng mng  ng tích cc ti sinh viên,
bng cách to ra s khác bit trong s phát trin v trí tu và cá nhân ca sinh viên
ng, thì s có chng. Giá tr nh bng giá
tr c  ct qu tr 
ng  c cho là cho cng.
 c là nh o cng.
c phm ca quan ni ng
bu vàoi gc thit lp mt b công
c  ng nh ng       
 c hiu s cng c
 Đánh giá chất lượng bằng “giá trị học thuật”
m truyn thng ca nhing   yu da
vào s a các chuyên gia v c hc thut c ging
dy trong tng  ng viên có
hc hàm, hc v cao, nhin s, các nhà khoa hc xem
ng có chng cao.
Thm này là mt s c th 
lc, uy tín ca các git yu t u vào quan trng cng

t xám c không phi ch c th hin qua m hc
hàm, hc v mà còn phc th hin qua các công trình nghiên cc
ging da, cách tip cn này quá thiên v mt kin thc, hc thu

22

n s cn thit ca vio các k n
ph có th ng nhu cu ca xã hi.
m chng là s phù hp vi tiêu chun này th hin
tính khách quan ca chng i có hn ch n nhu cu
ci s dng ng mà mi ch m ci cung cp dch
v o.
c) Chất lượng là sự phù hợp với mục đích
p cn khái nim chng hin gi c nhiu nhà hoch
nh chính sách và qun lý , k c T chm bo chng giáo di
hc quc t (INQAAHE-International Network for Quality Assurance Agencies in
Higher Education) s dng. Ch ng chính là s phù hp vi m 
c các m i ch
nu không gn vi ma sn phm hay dch v ng s 
giá bng m mà sn phm hay dch v c m ca nó.
t khái nim chn theo thi gian, tùy
thuc vào s phát trin kinh t-xã hi cc, tùy thuc thù ca tng
long và có th s d phân tích chng   các c khác nhau.
Nu mng là cung cp nguo cho xã hi thì cht
ng   c xem là m ng ca SVTN i vi th ng c
v s ng ln loi hình. Còn nu xét chng ca mt khóa hi cn
ph khng kin thc, k p, m
nm bt và s dng các kin thc và k a hc viên sau khóa hc.
Mc dù cách tip cn này rt linh hot và không cng nhc
m là s rnh mc tiêu ca  trong tng thi k c th và c th

hóa nó cho tng khng, tng c th. Mt khác,  có th có nhiu
mt lúc, mt s m t vi nhau (chng h
gia yêu c         ng h 
ng ca mng .
d) Chất lượng là sự đáp ứng nhu cầu của khách hàng



 NF X50-
      : 30).



          
Phil


: 37). Còn 

        
 (Guaspari, 1985: 68).
nhi ta nói nhin vic sn phm, dch v
phi phù hp vi nhu cu ci s dng. Vì vy, khi thit k mt sn phm hay

23

dch v, yu t quynh nhu cu c sn phm, dch v
c nhc tính mà khách hàng mong mun.
  m này, ch   o ph      c
i hc trang b  các kin thc, k n thi có th ng

c i ca xã hi và các yêu cu ci s dng hay không.
o ch n phm cc th  s
dng lao ng chp nhn, i s d     i hc sau khi tt
nghic vic làm phù hp v và ngành ngh o, có kh
n c ngành ngh 
m chng là s ng nhu cu ca khách hàng có th coi là s phát
trin m rng cng b m
này không ch chú tr, kin thc, k i hc, tu
a t o, mà nó chú trn s phù hp c
vi nhu cu ca xã hi, vi yêu cu ci s di
hp vm hii trong Marketing là phng ti khách hàng,  
i s dng, ly nhng yêu cu ci s d c
.
M      ch ng  vn c  ng, song các nhà
nghiên c gng tìm ra nhng cách tip cn ph bin nht.  ca nhng
cách tip cu xem  là mt dch v và chng ca nó là mt khái
niu; vi nhng khác nhau thì có th
có nhi vi hc và cán b ging d
ca khái nim chng phi   vt cht k thut phc v
cho quá trình hc tp và ging di v o, chng li phi phù
hp vi mi vi nhi s dng, chng li nm 
, kin thc, k i hc vi yêu cu
ca h hay không.
1.2.2. Các quan điểm đánh giá chất lượng đào tạo nhân lực trình độ đại học
Theo GS.TS Trn Bá Hoành (dn theo Nguyn Hu Châu, 2008: 120)
là quá trình hình thành nhng nh kt qu công vic, da vào s
i chiu vi nhng mc tiêu, tiêu chu ra,
nh xut nhng quynh thích h ci thin thc tru chnh, nâng cao
chng và hiu qu công vi n
phi xut phát t các mc tiêu và phi da vào các tiêu chu 

Do chng là mt khái ning, tri
theo nhu cu ci s dng nên ving luôn là mt v phc
tp, tùy thuc vào cách tip cm cng nào.
ng, có 2 cách tip c o nhân lc trình
 m ca ngun cung v o nhân lc, chính là các
 m ca phía cu, chính là nhi s
dp.
1.2.2.1. Quan điểm và các tiêu chí đánh giá chất lượng nhìn từ phía các cơ sở
đào tạo
 o chính là ngun cung v o nhân l  hay nói
cách khác chính là nhà cung cp các dch v . Do  là mt h thng bao
gm các yu t u ra, nên các tiêu chí ng t

24

 ng c 3 u vào, quá trình và
u ra.
Trong các nghiên ccác tác gi t nhiu tiêu chí  
giá chng , nhìn chung, có th c tóm tt li trong mt s các tiêu chí
quan trng sau (Nguyn Hu Châu, 2008: 512÷526):
- Các tiêu chí  u vào, bao gm: s m trung bình
u vào c chuyên môn ca ging viên, t l sinh
viên/ging viên, thc trng c vt cht phc v o và nghiên
cu (phòng hn, ký túc xán lc tài chính
  c c  c t hc phí, thu t các ho ng nghiên cu và
chuyn giao công ngh, t l chi phí chi cho các hong ging dy và nghiên
cu,
- Các tiêu chí  o, chng h: kt qu hc tp ca
sinh viên, t l sinh viên thi li, t l sinh viên tham gia nghiên cu khoa hc,
s gi dy ca ging viên, m phù hp, si và cp nht c

u t chc và k ng, s mng, mc tiêu và
tm nhìn cng, m dân ch 
- Các tiêu chí  kt qu u ra, bao gm s ng, kt qu tt nghip và
t l tt nghip ca sinh viên, s ng các công trình, bái báo ca ging viên,
s liên quan gio và vic làm chuyên môn sau khi tt nghip, s hài
lòng ca sinh viên v cho và dch v cng, s hài lòng ca
DN v cho c
Theo mt cách tip cn khác, các tiêu chí     c chia thành 2
 u ra ca sinh viên  u kim bo cht
ng.
- Chu ra cn thc, k
 thu nho c th hin  kt qu
hc tm s, xp loi), (2) hiu qu c  o (t l lên lp, t l tt
nghip) và (3) kh ng vi yêu cu công vic mà th ng
i (WB, 2008).
- u kim bo chng s hông qua các ch tiêu liên
n gi vt cht, tài chính, t chc và qun lý,

Ving  nhìn t  c
ng nht vi ving cng  c gi là kim
nh chng. Kinh chng là mt dng c
vi quyng  t hot các tiêu chun kinh chng. 
nhiu c vi, kinh chng do mt hoc m giá
thit lu do Chính ph m nhim hoc do Chính ph khuyn
khích và hu thun.
 M, Hip h  ng    c M (New England
Association for Schools and Colleges) có 11 tiêu chu    ng các
ng , chia thành 177 tiêu chí, nhóm li trong 11 tiêu chunó là : (1) S mng
và mp k ho chc và
quo (51tiêu chí), (5) Ging viên (22 tiêu

chí), (6) n và các ngun thông tin (12 tiêu chí), (8)
 vt cht và công ngh thông tin (6 tiêu chí), Các ngun tài chính (14 tiêu chí),

25

(10) Công khai (14 tiêu chí), (11) Tính trung thc, trách nhic (11 tiêu chí)
(Nguy.
Mm bo chng c-
QA) có 11 tiêu chu ng , bao gm: (1) S mng,
(2) K hoch chính sách, (3) Qun lý, (4) Ngun nhân lc, (5) Ngân sách, (6) Các hot
o, (7) Nghiên cu, (8) Phc v cng, (9) Kt qu c, (10) S
hài lòng cm bo chi các chun mc
quôc t (Nguy.
 Vit Nam, B Giáo do (2007) a ra b tiêu chu
chng  ca mng  l
2007, bao gm 10 tiêu chun vi 61 tiêu chí: (1) S mng và mc tiêu ci
hc (2 tiêu chí); (2) T chc và quc (6 tiêu
chí); (4) Ho qun lý, Ging viên và
nhân viên (8 tiêu chí); (6) Ni hc (9 tiêu chí); (7) Nghiên cu khoa hc, ng dng,
phát trin và chuyn giao công ngh (7 tiêu chí); (8) Hong hp tác quc t (3 tiêu
t b hc t vt cht khác (9 tiêu chí); (10) Tài
chính và qun lý tài chính (3 tiêu chí).
u kim bo chng có th  ng
n chng  (Nguyc Chính (2002), Trc (2004), Nguyn
c Trí (2010) hoc quynh ch
xét t  u kic coi là các thành t n ca cht
ng (Nguyn Hu Châu (ng Bá Lãm (2013) hoc chính là các tiêu chun
ca chng  (B Giáo do, 2007).
y, mc dù các tiêu chí   chng  là khá toàn
di v u ra, song do mng  li có mc

tiêu và s mng khác nhau nên vic áp dng các tiêu chí c kt
lun là cho cp, mà ch cho bi
m bo các tiêu chun kinh chng hay không. Chính vì vy, các tiêu
chum này ch yu tp truu kin
m bo ch th ng.
1.2.2.2. Quan điểm và các tiêu chí đánh giá chất lượng nhìn từ phía người sử
dụng lao động
ng t i s d
nhìn t phía cu v nhân li s dng   là các t chc, cá
, DN s dng nhân lc   o ra t       i
ng này không th   ng c v u
vào, quá trình,  o. H ch có th o
thông qua sn phu ra ca .
Xét mt cách tng quát và toàn din, m này
ph c v th lc, trí lc và phm cho
c, li sng. Chng hn,  th ng
 thành các nhóm Wang Y Bin, 2001):
- c: trách nhim xã hi, các giá tr - thông cm,
khoan dung, ý thc xã hi-công dân
- (2) Kin th khoa hc chung và chuyên ngành, tri thc công ngh
c liên ngành