Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn vật lý hệ trung cấp nghề tại trường cao đẳng nghề công nghệ và nông lâm nam bộ

1

NI DUNG LUNăVĔN


PHN A: PHN M ĐU

1. LÝ DO CHNăĐ TÀI
Trong Cng lĩnh xơy dng đt nc trong thi kỳ quá đ lên ch nghĩa xƣ hi
đợc trình bày ti đi hi XI ca Đng cng sn Vit Nam đƣ nêu rõ : ắ phn đu
đn năm 2020 nc ta c bn tr thành nc công nghip theo hng hin đi; phát
trin mnh công nghip và xây dng theo hng hin đi, nâng cao cht lợng, sc
cnh tranh, to nn tng cho mt nc công nghip; giáo dc vƠ đƠo to, khoa hc
và công ngh đáp ng yêu cu ca s công nghip hóa, hin đi hóa; đáp ng ngun
nhân lc có trình đ, tay ngh, kỷ lut; bo đm lao đng qua đƠo to chim trên
70%, lao đng qua đo to ngh chim 55% tng lao đng xã hiầ Ý thc đợc v
trí , vai trò quan trng ca giáo dc- đƠo to trong s nghip phát trin ngun nhân
lc có cht lợng cao cho nn kinh t ca đt nc ta hin nay; ngành giáo dc ậ
đƠo to cn chuyn bin c bn v cht lợng giáo dc theo hng tip cn vi
trình đ tiên tin ca th gii, phù hợp vi thc tin ca Vit nam; u tiên nâng cao
cht lợng đƠo to nhân lc, đặc bit cn chú trng nhân lc khoa hc ậ công ngh
trình đ cao; đi mi mc tiêu, ni dung, phng pháp, chng trình giáo dcầ
va tăng quy mô va nâng cao cht lợng dy ậ hc, đi mi qun lý giáo dc”[1].
Ta đƣ bit là quá trình dy hc cn phi có đy đ : mc tiêu, ni dung, phng
pháp ậ phng tin, kim tra ậ đánh giá. Kim tra vƠ đánh giá lƠ hai khơu trong mt
quy trình thng nht trong quá trình dy hc nhằm xác đnh kt qu thc hin mc
tiêu dy hc. Đ quá trình giáo dc ậ đƠo to đt kt qu tt nh mong mun thì
không chỉ có ging dy nh th nào cho tt mà còn phi đánh giá dy và hc nh
th nào cho tt. Đánh giá hc tp là mt mt phn ca quá trình dy hc. Trong hot
đng dy- hc, vic kim tra - đánh giá không chỉ đn thun chú trng vào kt qu

2

hc tp ca hc sinh mà còn có vai trò to ln hn trong vic thúc đy đng c, thái
đ tích cc, ch đng và sáng to trong hc tp ca ngi hc, hoàn thin quá trình
dy - hc và kim chng cht lợng, hiu qu gi hc vƠ trình đ ngh nghip ca
giáo viên. Trong hot đng qun lý giáo dc, kim tra-đánh giá cũng không chỉ đn
thun hng vƠo đánh giá kt qu công vic mƠ còn có tác đng thúc đy, h trợ và
nâng cao cht lợng, hiu qu hot đng ca công tác t chc và qun lỦ nhƠ trng.
Đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh sao cho chính xác, khách quan, khoa hc ,
tích cc s thúc đy và góp phn vào s thành công ca quá trình dy hc. Đánh giá
tt s góp phn kim soát vƠ thúc đy tích cc quá trình dy hc, thúc đy tinh thn
hc tp, tính sáng to, hng phn trong hc tp ca hc sinh.
Mt vn đ sôi đng trong thc tin, lý lun dy hc và qun lý giáo dc hin nay
là vn đ nghiên cu - ng dng các quan đim, lý thuyt hin đi v đo lng và
đánh giá trong giáo dc. Các phng pháp kim tra đánh giá quá trình, kt qu dy-
hc và qun lý giáo dc sao cho khách quan, chính xác và nhanh chóng. Các hình
thc kim tra, đánh giá theo truyn thng trong hot đng dy ậ hc đang bc l
nhiu hn ch trong vic nâng cao tính tích cc hc tp và kh năng vn dng linh
hot, sáng to các kin thc, kỹ năng ca ngi hc trong các tình hung thc t đa
dng. Đ khc phc các hn ch trên,  nhiu nc trên th gii đƣ nghiên cu và
vn dng các phng pháp đánh giá bằng các trc nghim (test) khách quan, phng
vn, câu hi m trong t lun v.v. Các b trc nghim khách quan đợc nghiên
cu th nghim rt công phu cho tng loi hình dy - hc và mc đích khác nhau.
Hin chúng ta đang s dng ph bin hai loi hình kim tra đánh giá trong giáo dc
là t lun và trc nghim khách quan.
Kim tra bằng trc nghim khách quan có nhiu u đim vƠ đang đợc s dng
rt ph bin đặc bit là trong mt s môn hc, trong đó có môn vt lý. Môn vt lý là
mt môn khoa hc t nhiên có gn lin nhiu vi toán hc và thc t đi sng t
nhiên,sn xut, kỹ thut rt phù hợp vi hình thc kim tra đánh giá bằng phng

pháp trc nghim khách quan. Thc t hin nay trong các kì thi tt nghip THPT,
thi đi hc thì môn vt lỦ đu đợc thi bằng trc nghim khách quan. Trong quá

3

trình kim tra đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh bằng hình thc trc nghim
khách quan thì vic xây dng ngân hàng câu hi trc nghim phù hợp, có cht
lợng là cn thit và đóng mt vai trò rt quan trng.
 trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b, vic kim tra đánh giá kt qu
hc tp ca hc sinh nói chung ch yu bằng t lun và vn đáp. Vic kim tra đánh
giá kt qu hc tp ca hc sinh bằng trc nghim khách quan còn rt ít, cha đng
b, cha đợc đợc đu t nghiên cu và ng dng mt cách khoa hc. Là mt
giáo viên đang dy môn vt lý h TCN cho nhƠ trng đng thi là hc viên cao
hc nghiên cu v chuyên ngành GDH, tôi xin la chn đ tài lun văn: ắXơyădng
ngân hàng câu hi trc nghim môn vt lý h trung cp ngh ti trng Cao
đẳng ngh Công ngh và Nông lâm Nam b”.
Vi lun văn nƠy nƠy, tác gi mong mun góp phn nâng cao cht lợng giáo
dc - đƠo to nói chung và cht lợng ging dy môn vt lý nói riêng cho nhà
trng ca mình.
2.MC TIÊU NGHIÊN CU
Xây dng ngân hàng câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn môn vt lý h
trung cp ngh, góp phn ci tin hot đng kim tra đánh giá nhằm nâng cao cht
lợng dy hc môn vt lý ca trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b.
3.NHIM V NGHIÊN CU
Đ thc hin đ tƠi trên đơy, ngi nghiên cu phi thc hin các nhim v sau :
(1) Nghiên cu v c s lý lun và kỹ thut son tho câu hi trc nghim
khách quan nhiu la chn đ thc hin đ tài.
(2)- Kho sát vƠ đánh giá thc trng v hình thc và cách kim tra môn hc vt
lỦ trong trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b .
(3)- Xây dng ngân hàng câu trc nghim khách quan nhiu la chn môn vt lý

h TCN (có tham kho ý kin chuyên gia, giáo viên vt lý).
(4)- Th nghim s phm đ đánh giá đ tin cy, giá tr, đ khó, đ phân bit và
tính kh thi ca h thng câu trc nghim khách quan nhiu la chn môn vt lý h
TCN trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b đƣ son tho.

4

4.ĐIăTNG VÀ KHÁCH TH NGHIÊN CU
4.1.Điătng nghiên cu
Ngân hàng câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn môn vt lý h TCN.
4.2.Khách th nghiên cu
Công tác kim tra đánh giá kt qu hc tp môn vt lý  trng CĐN Công ngh và
Nông lâm Nam b.
5. GI THIT NGHIÊN CU
Nu có đợc mt h thng câu hi đợc son tho mt cách khoa hc theo phng
pháp trc nghim khách quan nhiu la chn phù hợp vi mc tiêu và ni dung môn
vt lý h TCN thì có th đánh giá chính xác, khách quan cht lợng kin thc vt lý
ca hc sinh, góp phn nâng cao hiu qu dy hc môn vt lý  trng CĐN Công
ngh và Nông lâm Nam b.
6.PHM VI NGHIÊN CU
Vì lý do hn hẹp v thi gian và mt s điu kin khách quan nên ngi nghiên cu
xin phép chỉ tp trung nghiên cu đ tài này trong mt gii hn c th :
-Nghiên cu và áp dng đ tài trong trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b.
-Trong ngân hàng câu hi trc nghim, ngi nghiên cu chỉ gii hn nghiên cu
loi câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn.
-Trong ni dung kin thc cn kim tra ca chng trình vt lý h trung cp ngh,
ngi nghiên cu chỉ gii hn nghiên cu phn Đin hc.
7.PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
7.1.Phngă phápă nghiênă cu lý lun: Nghiên cu các tài liu, văn bn v quá
trình dy hc, kim tra đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh, trc nghim khách

quan đ hình thƠnh nên c s lý lun cho đ tài.
7.2.Phngăphápăkhoăsát,ăđiu tra: Thu thp thông tin, d liu v thc trng ,
nhu cu v kim tra đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh bằng trc nghim khách
quan đi vi quá trình dy hc nói chung vƠ đi vi môn vt lý h TCN nói riêng 
trong trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b.

5

7.2.1.Phơng pháp khảo sát bằng phiếu: S dng phiu điu tra trong đó đƣ biên
son nhng câu hi theo mc đích yêu cu điu tra đ ly ý kin ca các HS ậ SV
h TCN.
7.2.2.Phơng pháp khảo sát bằng phỏng vấn sâu : Tin hành phng vn trc tip
đi vi các CB ậ GV v thc trng và nhu cu ca vic kim tra đánh giá kt qu
hc tp môn vt lý bằng phng pháp trc nghim khách quan.
7.3.Phngăphápăchuyênăgia: Ly ý kin đánh giá, góp Ủ ca các ging viên có
năng lc và kinh nghim b môn vt lý, cán b qun lý giáo dc, chuyên gia v
kho thí đi vi b câu hi TNKQ môn vt lý h TCN mà tác gi đƣ son tho đợc
trong quá trình thc hin đ tƠi đ t đó có s điu chỉnh, quyt đnh đúng hng,
chính xác khoa hc vi lun văn ca mình.
7.4 Phngăphápăthc nghim: Biên son h thng câu hi trc nghim nhiu la
chon cho môn vt lý h TCN ri đa vƠo kim tra ậ đánh giá th nghim  các
nhóm, lp hc sinh trong trng t đó phơn tích đánh giá tính khoa hc và kh thi
ca kt qu thu đợc .
7.5.Phngăphápăthng kê toán hc: Dùng c s khoa hc ca toán hc, lý thuyt
thng kê, thng kê ng dng, máy tính đ tính toán, x lý s liu t đó có nhn đnh
đúng, điu chỉnh kp thi, hợp lý trong quá trình thc hin đ tài.
8.CU TRÚC LUNăVĔN
Ngoài phn m đu, kt lun và ph lc, lun văn gm 3 chng:
Chngă1: C s lý lun cho vic xây dng ngân hàng câu hi trc nghim môn vt
lý h TCN.

Chngă 2: Thc trng công tác kim tra đánh giá môn hc vt lỦ trong trng
CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b .
Chngă3: Xây dng ngân hàng câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn
môn vt lý h TCN trng CĐN Công ngh và Nông lâm Nam b.




6

PHN B: PHN NI DUNG

Chngă 1: Că S LÝ LUN CHO VIC XÂY DNG
NGÂN HÀNG CÂU HI TRC NGHIM MÔN VT
LÝ H TRUNG CP NGH.

1.1.Căs lý lun v kimătraăđánhăgiáătrongăquáătrìnhădy hc
1.1.1.Khái nim kimătraăđánhăgiá
Kim tra đánh giá lƠ mt khâu trong quá trình giáo dc và dy hc. Nu thiu kim
tra đánh giá thì cha hoƠn thƠnh mt quá trình giáo dc hay quá trình dy hc.
Kim tra vƠ đánh giá lƠ hai công vic khác nhau nhng có quan h mt thit và bin
chng vi nhau.
Theo t đin ting Vit: ắ Kim tra là xem xét tình hình thc t đ đánh giá, nhn
xét ” (HoƠng Phê- Từ điển Tiếng Việt. NXB khoa hc xã hi, 1998)[33].
Theo T đin Giáo dc: ắ Kim tra là b phn hợp thành ca quá trình hot đng
dy- hc nhằm nm đợc thông tin v trng thái và kt qu hc tp ca hc sinh, v
nhng nguyên nhơn c bn ca thc trng đó đ tìm ra nhng bin pháp khc phc
nhng l hng, đng thi cng c và tip tc nâng cao hiu qu ca hot đng dy-
hc” (Từ điển Giáo dục học -NXB T đin Bách khoa, 2001)[4].
Tóm li ta có th nói là : Kiểm tra trong lĩnh vực giáo dục là thu thập thông tin

từ riêng lẻ đến hệ thống về kết quả thực hiện mục tiêu dạy học; là sự theo dõi tác
động của người kiểm tra đối với người học nhằm thu được những thông tin cần
thiết để đánh giá.
Kim tra có các chc năng c bn là: đánh giá, phát hin lch lc vƠ điu chỉnh.
Kim tra có vai trò liên h ngợc trong quá trình giáo dc và dy hc, nó cho bit
kt qu dy ca thy và kt qu hc ca trò đ t đó có nhng điu chỉnh phù hợp

7

đi vi c thy và trò. Kt qu hc tp ca hc sinh s tt hn nu hc sinh thng
xuyên đợc kim tra đánh giá mt cách nguyêm túc, khoa hc và công bằng.
Đánh giá lƠ quá trình thu thp thông tin, chng c v đi tợng cn đánh giá vƠ
đa ra nhng phán xét, nhn đnh v mc đ đt đợc theo các thang đo hoặc các
tiêu chí đƣ đợc đa ra trong các tiêu chun hay chun mc. Nói cách khác, đánh
giá có nghĩa lƠ xem xét mc đ phù hợp ca mt tp hợp ca mt tp hợp thông tin
thu thp đợc vi mt tp hợp các tiêu chí thích hợp ca mc tiêu xác đnh nhằm
đa ra quyt đnh nƠo đó.
Theo GS Trn Bá Hoành: ắĐánh giá lƠ quá trình hình thƠnh nhng nhn đnh, phán
đoán v kt qu ca công vic da vào vic phân tích nhng thông tin thu đợc, đi
chiu vi nhng mc tiêu, tiêu chun đƣ đ ra nhằm đ xut nhng quyt đnh thích
hợp đ ci thin thc trng, điu chỉnh, nâng cao cht lợng và hiu qu công
vic”[21].
Theo T đin Giáo dc hc: ắ Đánh giá lƠ xác đnh mc đ nm đợc kin thc, kỹ
năng, kỹ xo ca hc sinh so vi yêu cu ca chng trình đ ra”. (Từ điển Giáo
dục học ậNXB T đin Bách khoa ,2001)[4].
Trong lĩnh vc giáo dc, đánh giá lƠ quá trình thu thp, phân tích và gii thích thông
tin mt cách có h thng nhằm xác đnh mc đ đt đợc các mc tiêu ging hun
v phía hc sinh. Đánh giá kt qu hc tp lƠ quá trình đo lng mc đ đt đợc
ca hc sinh v các mc tiêu và nhim v đặt ra trong quá trình dy hc.
Ta có th nói: Đánh giá kết quả học tập là sự so sánh, đối chiếu kiến thức, kỹ

năng, thái độ thực tế đạt được ở người học với các kết quả mong đợi đã xác định
trong mục tiêu dạy học.
Đánh giá có th thc hin bằng phng pháp đnh lợng (đo lng) hay đnh tính
(quan sát).
Đánh giá gm các khơu c bn: đo lng, lợng giá, đánh giá:
(1)- Đo lường: là gn mt đi tợng hoặc mt bin c theo mt quy tc đợc chp
nhn mt cách logic (theo đnh nghĩa ca J.P.Guilford).

8

Trong dy hc, ắ đo lng” lƠ vic giáo viên gn vi các s (các đim) cho các sn
phm ca hc sinh. Cũng có th coi đó lƠ vic ghi nhn thông tin cn thit cho vic
đánh giá kin thc, kĩ năng, kĩ xo ca hc sinh.
Đ vic đo đợc chính xác thì phi đm bo: đ giá tr (kh năng ca dng c đo
cho giá tr thc ca đi lợng đợc đo; cho phép đo đợc cái cn đo), đ trung thc
(kh năng luôn cung cp cùng mt giá tr ca cùng mt đi lợng đo vi dng c
đo), đ nhy (kh năng ca dng c đo có th phân bit đợc khi hai đi lợng chỉ
khác nhau rt ít).
(2)- Lượng giá: là vic gii thích các thông tin thu đợc v kin thc, kĩ năng ca
hc sinh, làm sáng t trình đ tng đi ca mt hc sinh so vi thành tích chung
ca tp th hoặc trình đ ca hc sinh so vi yêu cu ca chng trình hc tp.
Lợng giá gm lợng giá theo chun (so sánh tng đi vi chun trung bình
chung ca tp hợp) và lợng giá theo tiêu chí (đi chiu vi nhng tiêu chí đƣ đ ra).
(3)- Đánh giá: là vic đa ra nhng kt lun, nhn đnh, phán xét v trình đ ,
mc đ thƠnh tích đt đợc, mc đ thành công trong quá trình hc tp ca hc sinh.
S đo lng vƠ lợng giá là công c ca đánh giá.
Kim tra vƠ đánh giá có mi liên h bin chng khăng khít vi nhau. Kim tra
lƠ phng tin ca đánh giá. Đánh giá lƠ mc đích ca kim tra. Mc đích đánh giá
s quyt đnh ni dung và hình thc kim tra. Không th đánh giá mƠ không da
vào kim tra. Kim tra phi gn lin vi đánh giá vì kim tra mƠ không đánh giá thì

vic kim tra đó không có tác dng và hiu qu. Ngợc li, đánh giá mƠ không da
vào kim tra thì mang tính ngu nhiên, tính ch quan. Điu này s gây nên nhng
hu qu xu, tiêu cc cho tâm lý hc sinh cũng nh lƠm gim cht lợng, hiu qu
dy và hc ca thy và trò.
1.1.2.Mcăđíchăca kimătraăđánhăgiá
Vic kim tra đánh giá có th có các mc đích khác nhau tùy trng hợp.Trong
dy hc, kim tra đánh giá thng có 3 mc đích chính:

9

(1)-Kim tra đánh giá nhằm kim tra kin thc, kĩ năng đ đánh giá trình đ
xut phát ca ngi hc có liên quan ti vic xác đnh ni dung phng pháp dy
hc mt môn hc, mt hc phn sp bt đu.
(2)-Kim tra đánh giá nhằm mc đích dy hc: Bn thân vic kim tra đánh giá
nhằm đnh hng hot đng chim lĩnh kin thc cn dy.
(3)-Kim tra nhằm mc đích đánh giá thƠnh tích kt qu hc tp hoặc nhằm
nghiên cu đánh giá mc tiêu, phng pháp dy hc.
V tng quát chung: kim tra đánh giá có mc đích xác đnh s lợng và cht
lợng ca s dy và hc; kích thích s dy và hc tt hn, theo đúng đnh hng,
mc tiêu mong mun; lƠm c s đ cp văn bằng, chng chỉ.
V c th: + Đi vi giáo viên , kim tra đánh giá có mc đích đ hiu rõ kt qu
ca công tác ging dy t đó có s điu chỉnh hình ni dung, hình thc t chc,
phng pháp dy hc đ sao cho kt qu hc tp ca hc sinh đt tt nht.
+ Đi vi hc sinh, kim tra đánh giá có mc đích đ hiu rõ kt qu hc
tp ca mình t đó phát huy tinh thn hc tp, phát huy nhng đim mnh ca mình
đng thi có s điu chỉnh thay đi phng pháp hc cho thích hợp, hiu qu hn.
+ Đi vi nhƠ trng, kim tra đánh giá có mc đích đ giúp nhƠ trng
theo dõi tình hình hc tp ca hc sinh t đó đánh giá đợc công vic ging dy ca
giáo viên.
+ Đi vi ph huynh, kim tra đánh giá có mc đích đ giúp cho ph

huynh bit rõ v s hc tp ca con em mình t đó có s tăng cng liên h, phi
hợp vi nhƠ trng chặt ch hn.
+ Đi vi c quan qun lý giáo dc, kim tra đánh giá có mc đích đ
giúp c quan qun lý nm đợc chính xác tình hình và kt qu hc tp ca hc sinh,
t đó điu chỉnh sa đi chng trình vƠ có nhng bin pháp, chính sách điu hành
hu hiu kp thi.
Trong đ tài này, vic kim tra đánh giá mƠ tác gi đa ra nhằm mc đích đ:
(1). Xác nhn kt qu nhn bit, hiu - vn dng , phân tích ậ tng hợp theo
mc tiêu đ ra.

10

(2). Xác đnh xem khi kt thúc mt hc phn , môn hc thì kt qu ca dy hc
đƣ đt đn mc đ nào so vi mc tiêu mong mun.
(3). To điu kin cho ngi dy nm vng hn tình hình hc tp ca hc sinh
đ điu chỉnh hot đng dy hc, góp phn nâng cao cht lợng dy và hc môn vt
lý h TCN.
1.1.3.Chcănĕngăca kimătraăđánhăgiá
Chc năng ca kim tra đánh giá trong giáo dc là nhằm làm nâng cao cht lợng
hc tp ca hc sinh và gúp cho nhà qun lý có thông tin đ đa ra nhng quyt
đnh hợp lý, hiu qu, kp thi.
Chc năng ca kim tra đánh giá đợc phân bit da vào mc đích kim tra đánh
giá. Mt s công trình nghiên cu các tác gi khác nhau đƣ đa ra các chc năng
khác nhau ca kim tra đánh giá nh:
- GS. Trn Bá Hoành [21] nêu ra ba chc năng ca kim tra đánh giá trong dy hc
là : chc năng s phm, chc năng xƣ hi và chc năng khoa hc.
- Theo GS.TS. Phm Hu Tòng [40] trong thc tin dy hc quan tơm đn các chc
năng s phm bao gm: chc năng chun đoán; chc năng chỉ đo, đnh hng hot
đng hc; chc năng xác nhn thành tích hc tp, hiu qu dy hc.
- Theo Giáo trình lý luận dạy học [38] thì chc năng ca kim tra đánh giá gm:

chc năng so sánh, chc năng phn hi, chc năng d đoán.
Trong đ tài này, tác gi nhìn nhn kim tra đánh giá có 3 chc năng c bn là:
chc năng đánh gíá, chc năng phát hin lch lc, chc năng điu chỉnh:
(1)- Chc năng đánh giá: đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh, tc lƠ xác đnh
mc đ đt đợc nhng mc tiêu ca môn hc đƣ đ ra t đó đánh giá quá trình dy
ậ hc sau mt bài hc, phn hc, môn hc đƣ đt đợc, hoƠn thƠnh đợc mc đ
nào v kin thc, kỹ năng, thái đ ca mc tiêu đa ra.
(2)- Chc năng phát hiện lệch lạc: Kim tra đánh giá s phát hin đợc nhng
mặt đt đợc vƠ cha đt đợc so vi mc tiêu môn hc đƣ đ ra. T đó tìm ra đợc
nhng nguyên nhân lch lc (nguyên nhân gây ra mặt không đt) ca ngi dy và
ngi hc đ đ ra phng án gii quyt khc phc.

11

(3)- Chc năng điều chỉnh: t kt qu ca kim tra đánh giá, giáo viên vƠ hc
sinh phi có nhng điu chỉnh cn thit đ khc phc nhng lch lc, tháo gỡ nhng
vng mc cn tr quá trình hc ca hc sinh.
Ba chc năng nƠy luôn liên h thng nht chặt ch, h trợ và b sung cho nhau
( xem Hình 1.1 ) .

Hình 1.1. Cu trúc chc năng ca kim tra đánh giá.

1.1.4.Các nguyên tc, yêu cuăsăphmăđi vi vic kimătraăđánhăgiáăkt qu
hc tp ca hc sinh.
Vic kim tra đánh giá tri thc, kĩ năng, kĩ xo chỉ có tác dng khi thc hin bo
đm đợc các nguyên tc, yêu cu c bn sau:
1.1.4.1. Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải có tính khách quan
Kt qu ca kim tra đánh giá phi phn ánh trung thc kt qu lĩnh hi ni dung tài
liu hc tp ca hc sinh so vi yêu cu chng trình quy đnh. Ni dung kim tra
phi phù hợp vi các yêu cu chng trình quy đnh. Vic t chc kim tra đánh giá

phi nghiêm minh, t khơu ra đ, t chc kim tra cho ti khơu cho đim. Tùy theo
đặc trng môn hc mà la chn hình thc kim tra đánh giá cho thích hợp.

12

1.1.4.2. Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải dựa vào mục tiêu dạy học
Theo Giáo trình lý luận dạy học[38], vic xác đnh rõ mc tiêu cn đt đợc phi là
điu kin tiên quyt cho vic đánh giá. Xác đnh rõ ni dung các kin thc kĩ năng
cn kim tra đánh giá, các tiêu chí c th ca mc tiêu dy hc vi tng kin thc,
kĩ năng đó đ lƠm căn c đi chiu các thông tin cn thu đợc. Vic xác đnh các
mc tiêu, tiêu chí đánh giá cn da trên quan nim rõ ràng và sâu sc v các mc
tiêu dy hc.
1.1.4.3. Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải có tính toàn diện
Trong qúa trình kim tra đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh, phi chú Ủ đánh giá
c s lợng và cht lợng, c ni dung và hình thc. Đánh giá không chỉ chú trng
đn kin thc, kỹ năng ậ kỹ xo ca hc sinh mà còn phi chú Ủ đn c v t tng
chính tr, tác phong, thái đ v khoa hc kỹ thut.
1.1.4.4. Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải có tính thờng xuyên và kế hoạch
Cn kim tra đánh giá hc sinh thng xuyên trong mi tit hc, sau mi phn kin
thc. Vic kim tra đánh giá phi có k hoch trc, phi nghiên cu thi gian và
hình thc kim tra thích hợp.
1.1.4.5. Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải có tính phát triển
Trong kim tra, h thng câu hi kim tra đợc xây dng t d đn khó, va sc
vi hc sinh và cn có tính h thng. Phi chú Ủ đn nhng xu hng mi trong
dy hc nói chung và kim tra đánh giá nói riêng.
Trong vic đánh giá, cn trân trng s c gng ca hc sinh, đánh giá cao nhng
tin b trong hc tp ca hc sinh.
1.1.4.6.Đảm bảo kiểm tra đánh giá phải nhằm cải tiến phơng pháp giảng dạy,
hoàn chỉnh chơng trình
Qua các kỳ kim tra đánh giá, giáo viên vƠ c quan giáo dc phi tìm hiu nguyên

nhơn đa đn kt qu đ vch ra nhng u đim đ phát huy; phát hin ra nhng
nhợc đim đ sa cha; ci tin phng pháp ging dy, sa đi chng trình cho
thích hợp vi mc tiêu dy hc.
1.1.5. Các ni dung kimătraăđánhăgiá

13

Kim tra đánh giá quá trình đƠo to hay quá trình dy hc là dn đn vic kim tra
đánh giá kt qu hc tp ca ngi hc. Ni dung ca vic kim tra đánh giá nƠy
chính là kim tra đánh giá v kin thc, kỹ năng ậ kỹ xo , thái đ ca ngi hc
đt đợc sau quá trình dy ậ hc.
1.1.5.1.Kiểm tra đánh giá kiến thức: lƠ xác đnh xem ngi đợc kim tra đƣ bit
đợc nhng gì,  mc đ nào trong ni dung đƣ hc ậ tc lƠ xác đnh trình đ kin
thc ca ngi d kim tra.
1.1.5.2.Kiểm tra đánh giá kỹ năng: lƠ xác đnh xem ngi hc đƣ lƠm đợc gì, 
mc đ nào trong các ni dung đƣ hc. Kt qu hc tp v kỹ năng cn đánh giá bao
gm hai loi là: kỹ năng thể chất tâm vận (liên quan đn thao tác, đng tác lao đng
chân tay ) và kỹ năng trí tuệ ( liên quan đn các thao tác t duy ).
1.1.5.3.Kiểm tra đánh giá thái độ: là xác đnh xem thái đ, tình cm, th gii quan
ca ngi hc đƣ thay đi nh th nào,  mc nào trong mc tiêu mong mun ca
quá trình dy ậ hc. Vic kim tra đánh giá  ni dung nƠy thng rt khó khăn,
thiu chính xác, đòi hi phi có mt quá trình theo dõi lâu dài.
Trong đ tài này, tác gi xin phép tp trung vào kim tra đánh giá kt qu hc tp
ca hc sinh  ni dung kin thc và kỹ năng trí tu.
1.1.6.Các hình thc kimătraăđánhăgiá
Có hai hình thc kim tra đánh giá là kim tra đánh giá hình thƠnh và kim tra đánh
giá tng kt.
1.1.6.1. Kiểm tra đánh giá hình thành : là kim tra đánh giá da trên c s s hình
thành kin thc, kỹ năng ậ kỹ xo trong hc tp và to ra đng lc phát trin. Nó là
c s đ có s phn hi nhanh đ kp thi sa cha  mi giai đon cn thit ca s

phát trin trong sut quá trình hc tp. Kim tra đánh giá hình thƠnh lƠ kim tra
đánh giá tng bc mt cách chính thc đ cung cp s liu chng minh s mnh
yu và quyt đnh lƠm gì đ phù hợp vi chng trình dy hc. Kim tra đánh giá
hình thành có th đợc thc hin mt cách thng xuyên ngay trong quá trình hc
bài mi hay vn dng kin thc đƣ hc; mt cách đnh kỳ sau mi chng, mi hc
phn hay hc kỳ.

14

1.1.6.2.Kiểm tra đánh giá tổng kết: là kim tra đánh giá đợc thc hin vào cui
năm hc hay cui môn hc.
C hai hình thc kim tra đánh giá trên đu dùng các phng pháp ph bin là:
phng pháp kim tra ming (vn đáp), phng pháp kim tra vit (lun đ hoặc
câu hi ngn, phng pháp kim tra bằng TNKQ), phng pháp kim tra quan sát
công vic thc hành.
1.2. Kimătraăđánhăgiáăbằng trc nghim khách quan và bằng t lun
1.2.1. Tổng quan v trc nghim
Theo t đin ting vit, trc nghim là kho sát vƠ đo lng khi làm các thí nghim
khoa hc trong phòng. Theo nghĩa Hán văn, trc nghim là t ghép ca ắ trc ” có
nghĩa lƠ đo lng vƠ ắ nghim ” có nghĩa lƠ suy xét, chng thc.
Trc nghim là mt phép th (kim tra) đ nhn dng, xác đnh, thu nhn nhng
thông tin phn hi v nhng kh năng, thuc tính, đặc tính, tính cht ca mt s vt
hay hin tợng nƠo đó.
Trc nghim thng có các dng thc sau:
(1). Trc nghim thành qu (achievement test): đ đo lng kt qu, thành qu
hc tp ca ngi hc.
(2). Trc nghim năng khiu hoặc năng lc (aptitude test): đ đo lòng kh năng
và d báo tng lai.
Trc nghim trong lĩnh vc giáo dc và dy hc cũng lƠ mt phép th (mt phng
pháp kim tra- đánh giá) nhằm đánh giá khách quan trình đ, năng lc cũng nh kt

qu hc tp ca ngi hc trc, trong và khi kt thúc mt quá trình hc tp nht
đnh nòa đó.
Theo Dng Thiu Tng : ắ Trc nghim là mt dng c hay phng thc h thng
đ đo lng mt mu các đng thái nhằm tr li cho câu hi: thành tích ca cá nhân
nh th nào, so sánh vi nhng ngi khác hay so sánh vi mt lĩnh vc các nhim
v hc tp d kin” [37]. Nói cách khác trc nghim là cách thc kim tra th nào
đ đo lng đợc đúng nht, chính xác nht trình đ hay năng lc ca ngi hc
sau mt quá trình hc tp.

15

Tóm li, chúng ta có th hiu mt tng quát: Trắc nghiệm là một công cụ để đo
lường thành tích đạt được của cá nhân trong một lĩnh vực học tập cụ thể nào đó.
Trong quá trình giáo dc hay dy hc, trc nghim đợc tin hƠnh thng xuyên
trong các ln kim tra, kỳ thi đ đánh giá kt qu dy và hc sau mi phn hc, môn
hc, hc kỳ, năm hc, khóa hc, cp hc hay đ tuyn chn mt s ngi đ năng
lc nht đnh vào hc mt khóa hc nƠo đó.
Trc nghim có nhiu loi, tùy cách phân loi. Ta có th xem mt cách phân loi
trc nghim nh  Hình 1.2.

Hình 1.2 Phân loi trc nghim theo cách thc hin vic kim tra đánh giá.

Trong đó: (1). Trc nghim quan sát: giúp đánh giá các thao tác, hƠnh vi, phn ng,
nhng kỹ năng thc hành, cách gii quyt tình hung
(2). Trc nghim vn đáp: đ đánh giá mt cách tt nht v kh năng ng
đáp cơu hi, phn ng x lỦ thông tin nhanh, tng tác phng vn
M
QUAN SÁT
VIT
VN ĐỄP

TRC NGHIM KHỄCH
QUAN
(Objective tests)
TRC NGHIM T
LUN
(Essay tests)
CỄC PHNG PHỄP TRC NGHIM

Đóng

Ghép đôi

Đin khuyt



Đúng sai

Nhiu la chn


16

(3). Trc nghim vit: gm trc nghim t lun và trc nghim khách
quan, thng đợc s dng nhiu nht trong kim tra đánh giá. Loi trc nghim
này có kh năng cho phép kim tra nhiu thí sinh cùng mt lúc, cho phép thí sinh
cân nhc nhiu hn khi tr li, đánh giá đợc mt s loi t duy  mc đ cao,
ngi ra đ không nht thit phi có mặt hay chm bài.
1.2.2. Sălc lch sử hình thành và phát trin ca trc nghim khách quan
1.2.2.1.Trên thế giới

Trc nghim (khách quan) đợc dch t ch Test. Ch Test xut hin vƠo năm 1980
do nhƠ tơm lỦ hc Hoa Kỳ Mac K.Cattell đa ra. T đó trc nghim đợc hiu theo
nghĩa rng lƠ dng c, phng tin, cách thc đ kho sát hay đo lng kin thc,
s hiu bit, nhân cách, trí thông minhầ
Sang th kỉ XX, trc nghim phát trin mnh m vi nhiu công trình nghiên cu.
 Pháp, Binet và Simon đƣ phát minh loi trc nghim trí thông minh trẻ em
(1905). Tuy nhiên trc nghim li không phát trin đợc  Pháp. Mƣi đn sau th
chin th hai, vƠo thp niên 60, trc nghim thƠnh tích hc tp mi đợc s dng
ph bin rng rƣi  quc gia nƠy.
Ti Mỹ, sau th chin th nht, trc nghim ca Binet đợc áp dng cho tt c các
trng trung hc vƠ đi hc. Các công trình nghiên cu v trc nghim ln lợt
đợc công b. HƠng năm, nhiu trng đi hc đƣ m hi ngh bàn v trc nghim.
 Liên Xô (cũ), năm 1926 đƣ có s dng trc nghim. Thi y, trc nghim cha
hoƠn chỉnh, giáo viên cha thy ht nhng nhợc đim ca trc nhgim nên vic s
dng gặp nhiu sai sót. Vì th t năm 1931, trc nghim b đình chỉ. Mƣi đn năm
1960 trc nghim mi đợc nghiên cu tr li. Đn thp niên 70 trc nghim đƣ
đợc áp dng rng rƣi  các trng hc ca Liên Xô.
1.2.2.2.Tại Việt Nam
 Vit Nam, trc nghim (khách quan) đƣ đợc đ cp đn t thp niên 50 qua các
tƠi liu giáo dc hc vƠ tơm lỦ hc (ch yu ca Liên Xô), tuy nhiên cha có tƠi liu
bƠn riêng v trc nghim.

17

 min Nam, năm 1964 đƣ thƠnh lp c quan đặc trách v trc nghim là Trung tâm
trắc nghiệm và hướng dẫn nhằm ph bin nhiu tƠi liu và hng dn trc nghim.
Năm 1965 ậ 1966, kỳ thi trung hc đ nht các môn S, Đa, Công dơn đợc thc
hin bằng hình thc trc nghim. Năm hc 1973 ậ 1974, thi tú tƠi tt c các môn
đu bằng hình thc trc nghim.
 min Bc, năm 1971, tp chí nghiên cu giáo dc mi có bƠi gii thiu trc

nghim (khách quan). T năm 1975 đn 1993, hình thc trc nghim đợc áp dng
trong thi kim tra thƠnh tích hc tp môn ngoi ng. T đu năm 1994, B Giáo
Dc vƠ ĐƠo To đƣ có nhng hot đng c th nh tp hun và khuyn khích s
dng phng pháp trc nghim. Giai đon nƠy đƣ có nhiu trng s dng trc
nghim trong các kỳ thi, kim tra nhng cha đợc ph bin đng b.
Gn đơy, theo hng đi mi vic kim tra, đánh giá trong giáo dc, B Giáo dc
vƠ ĐƠo to đƣ gii thiu phng pháp trc nghim trong các trng đi hc vƠ đang
đợc áp dng rng rƣi  các trng ph thông. Hin nay, trong các kì thi tt nghip
THPT vƠ tuyn sinh đi hc  nc ta đƣ áp dng hình thc thi trc nghim khách
quan (dng trc nghim nhiu la chn) đi vi các môn LỦ, Hóa, Sinh vƠ Anh văn.
Vi môn vt lí cũng đƣ có nhiu tƠi liu, công trình nghiên cu v trc nghim.
T kì thi tt nghip THPT vƠ kì tuyn sinh đi hc năm 2007 ti nay, vt lí lƠ mt
trong 4 môn thi bằng hình thc trc nghim khách quan (nhiu la chn) 100%.
Tuy nhiên công tác kim tra đánh giá kt qu hc tp môn vt lỦ bằng hình thc
trc nghim trong các trng chuyên nghip vƠ trng dy ngh li cha đợc chú
ý, cha đợc đu t nghiên cu cũng nh áp dng đng b khoa hc.

1.2.3. Trc nghim khách quan và lunăđ
Lun đ hay TNKQ đu là nhng phng tin kim tra kh năng vƠ kt qu hc tp
vƠ đu đợc gi là trc nghim (test). Nhng bài kim tra loi lun đ vn đƣ quen
thuc vi mi ngi t trc đn nay thc cht cũng lƠ mt loi trc nghim: trắc
nghiệm loại luận đề (essay-type test ). Mt loi trc nghim vit khác, không phi
trc nghim loi lun đ, hin nay đƣ vƠ đang ph bin  nc ta đó lƠ trắc nghiệm
khách quan (objective test ). Hiu theo nghĩa rng tt c các loi hình kim tra đánh

18

giá đu là nhng dng trc nghim. Trc nghim khách quan là mt dng trc
nghim riêng theo nghĩa hẹp.
Ta gi nó lƠ TNKQ không có nghĩa lƠ ph nhn tính khách quan ca trc nghim

loi lun đ mà chỉ là mun nhn mnh „tính khách quan cao hn” ca loi trc
nghim này mà thôi.
Đ tránh lm ln và đn gin hn trong cách gi tên, chúng ta gi tt ắ trc nghim
loi lun đ” lƠ tự luận vƠ ắ trc nghim khách quan” lƠ trắc nghiệm.
Gia t lun và trc nghim có nhng tng đng và nhng khác bit rt rõ ràng.
Tơng đồng: Mt s đim tng đng ca t lun vi trc nghim là:
(1). Đu có th đo lng đợc hu ht nhng thành qu hc tp c bn mà mt
kho sát bằng li vit có th kho sát đợc.
(2). Đu có th s dng đ khuyn khích hc sinh hc tp mhằm đt đn mc
tiêu ca bài hc, môn hc.
(3). Đu đòi hi có s vn dng phán đoán ch quan ca thí sinh.
(4). Đu có tính giá tr th hin qua tính khách quan vƠ đ tinh cy ca chúng.
Khác biệt: Chúng ta có th xem s khác bit gia t lun và trc nghim  Bng 1.1.
(tham kho: TS.Dng Thiu Tng, Trắc nghiệm và đo lường thành quả học
tập ,NXB Khoa hc xã hi, 1995[37].

Bng 1.1. Bng so s sánh khác bit gia t lun và trc nghim [37 ].
T lun
Trc nghim
Mt câu hi thuc loi t lun đòi hi
thì sinh phi t mình son câu tr li
bằng ngôn ng ca chính mình
Mt câu hi trc nghim buc thí
sinhphi la chn câu tr li đúng nht
trong mt s cơu đƣ cho sẵn.
Mt bài t lun gm mt s câu hi
tng đi ít và có tính cách tng quát,
đòi hi thí sinh phi trin khai câu tr
li l dài dòng.
Mt bài trc nghim thng gm nhiu

câu hi có tính cách chuyên bit chỉ đòi
hi có nhng câu tr li ngn gn.
Trong khi làm mt bài t lun thí sinh
Trong khi mt bài trc nghim, thí sinh

19

phi b ra phn ln thi gian đ suy
nghĩ và vit.
dùng nhiu thi gian đ đc vƠ suy nghĩ
.Cht lợng ca mt bài lun đ tùy
thuc ch yu vào kỹ năng ca nhng
ngi chm bài.
Cht lợng ca bài trc nghim xác
đnh bi mt phn ln kỹ năng ca
ngi son tho ra bài trc nghim
Mt bài thi theo li t lun tng đi
d son, nhng khó chm và khó cho
đim chính xác.
Mt bài trc nghim khó son, nhng
vic chm vƠ cho đim tng đi d
dàng và chính xác.
Thí sinh có nhiu t do bc l cá tính
ca mình trong câu tr li, vƠ ngi
chm bƠi cũng có t do cho đim các
câu tr li theo xu hng riêng ca
mình.
Ngi son tho câu hi trc nghim có
nhiu t do bc l kin thc và các giá
tr ca mình qua vic đặt các câu hi,

nhng chỉ cho thí sinh quyn t do
chng t mc đ hiu bit ca mình
qua tỉ l câu tr li đúng.
Trong các câu hi t lun, nhim v
hc tp ca ngi hc vƠ trên c s đó
giám kho thm đnh mc đ hoàn
thành các nhim v y không đợc phát
biu mt cách rõ ràng.
Trong các câu hi trc nghim, nhim
v hc tp ca ngi hc vƠ trên c s
đó giám kho thm đnh mc đ hoàn
thành nhim v y đợc phát biu rõ
ràng.
Mt bài t lun đ cho phép vƠ đôi khi
khuyn khích s ắla phỉnh” (chẳng
hn nh bằng nhng ngôn ng hoa mỹ
hay bằng cách đa ra nhng bằng
chng khó có th xác đnh đợc)
Mt bài trc nghim cho phép vƠ đôi
khi khuyn khích s phng đoán
S phân b đim s ca mt bài thi t
lun có th đợc kim soát mt phn
ln do ngi chm (n đnh đim ti đa
và ti thiu )
Phân b đim s ca thí sinh hu nh
hoƠn toƠn đợc quyt đnh do bài trc
nghim.


20

Gia hai loi t lun và trc nghim không th nói loi nƠo hn hẳn loi kia. Mi
loi đu có nhng đim mnh, u đim vƠ đng thi cũng có nhng đim yu,
nhợc đim nht đnh. Chúng ta có th tham kho vn đ này  Bng 1.2 (tham
kho ca GS Lâm quang Thip, Trắc nghiệm và ứng dụng, nxb.KHKT, 2008 )[35].

Bng 1.2.Bng so sánh u th ca lun đ và trc nghim [35].

Yêu cu
uăth thuc v phng pháp
Trc nghim
T lun
Ít tn công ra đ thi

X
Đánh giá đợc kh năng din đt

X
Thun lợi cho vic đo lng t duy

X
Đ thi ph kín ni dung môn hc
X

Ít may ri do trúng t, trt t
X

Ít tn công chm thi
X

Chm thi khách quan
X

Gi bí mt đ thi
X

Hn ch quay cóp khi thi
X

Có tính đnh lợng cao, áp dng đợc công
ngh đo lng trong vic phân tích x lý nâng
cao cht lợng các câu hi vƠ đ thi

X

Cung cp s liu chính xác và n đnh cho các
đánh giá so sánh trong giáo dc
X


Ta đƣ thy là TNKQ có nhiu u đim ni bt tuy nhiên không phi là tt c, không
phi lƠ nó không có nhợc đim. Tùy vƠo đặc đim môn hc, điu kin, mc đích
yêu cu ca vic kim tra đánh giá mƠ ta chn t lun hay TNKQ. Trong kim tra
đánh giá, trc nghim là mt phng tin dn đn mc đích cui cùng ch không
phi là mc đích cui cùng.

21

Qua lý lun trên và thc tin dy hc ca mình, ngi nghiên cu s dng TNKQ
đ kim tra đánh giá kt qu hc tp ca hc sinh trong mt s trng hợp sau đơy:

(1). Khi ta cn kho sát kt qu hc tp ca nhiu hc sinh và nhng bài kho
sát đó có th đợc s dng vào nhng ln kho sát khác, nhng hc sinh khác.
(2). Khi các yu t công bằng, khách quan, chính xác đợc xem là yu t quan
trng nht ca vic kim tra đánh giá.
(3). Khi ta mun có nhng đim s đáng tin cy, không ph thuc ch yu vào
ch quan ca ngi chm bài.
(4). Khi ta mun ngăn nga cao nht nn hc t, hc vẹt và gian ln trong kim
tra, thi c ca hc sinh.
(5).Khi ta có nhiu câu hi trc nghim tt đợc d tr sẵn đ la chn và cu
trúc bài trc nghim mi.
(6). Khi ta mun chm bài nhanh gn đ có kt qu sm theo yêu cu.
1.3.ăPhngăphápăvƠăkỹăthutătrcănghimăkháchăquanănhiuălaăchn
1.3.1.Các hình thc trc nghim khách quan
Trc nghim khách quan có nhiu hình thc cu trúc khác nhau, mi loi có nhng
u ậ nhợc đim và nguyên tc son tho câu hi khác nhau. Sau đơy tác gi xin đ
cp 4 loi TNKQ c bn và ph bin nht .
1.3.1.1. Trắc nghiệm đúng – sai (true – false question)
Loi nƠy đợc trình bƠy di dng mt phát biu và hc sinh phi tr li bằng cách
chn đúng (Đ) hay sai (S).
u điểm: Đơy lƠ li câu hi đn gin đ trc nghim v các s kin. Nó giúp cho
vic trc nghim mt lĩnh vc rng ln trong khong thi gian ngn.
Nhợc điểm: Có th khuyn khích s đoán mò, khó dùng đ thm đnh phân bit
hc sinh gii hay yu, có đ tin cy thp ( đ may ri = 50% ).
1.3.1.2. Trắc nghiêm cặp đôi (matching question)
Trong loi này, ngoài phn chỉ dn cách tr li thì câu hi s có hai ct danh sách,
ch, nhóm ch hay câu. Hc sinh s ghép mt ch, mt nhóm ch hay câu ca mt
ct vi mt phn t tng ng ca ct th hai. S phn t trong hai ct có th bằng

22

nhau hay khác nhau. Mi phn t trong ct tr li có th đợc dùng trong mt ln
hoặc nhiu ln đ ghép vi các phn t trong ct câu hi.
u điểm: Các câu hi ghép đôi đ vit, d dùng, ít tn giy hn khi in.
Nhợc điểm: Mun son câu hi đ đo các mc kin thc cao đòi hi nhiu công
phu và phi có kin thc sâu sc.
1.3.1.3. Trắc nghiệm điền khuyết (filling question )
Có th có hai dng:
+ Dng 1: Cu trúc gm nhng câu hi vi li gii đáp ngn.
+ Dng 2: Cu trúc gm nhng câu phát biu vi mt hay nhiu ch trng mà
hc sinh phi đin vào mt t hay mt nhóm t ngn.
u điểm: Thí sinh có c hi trình bày nhng câu tr li khác thng, phát huy óc
sáng to, luyn trí nh.
Nhợc điểm: Cách chm không d dàng, thiu yu t khách quan khi chm đim.
Đặc bit, nó chỉ kim tra đợc kh năng nh, không có kh năng phát hin sai lm
ca hc sinh
1.3.1.4.Trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn (multiple choice question)
Dng trc nghim khách quan hay dùng nht là loi trc nghim khách quan nhiu
la chn. Đơy lƠ loi câu hi mà tác gi son tho  chng sau.
Mt câu hi trc nghim nhiu la chn gm 2 phn là phn gc và phn la chn:
+ Phn gc: là mt câu hi hay mt câu b lng (cha hoƠn tt). Phn này có
yêu cu là phi to căn bn cho s la chn bằng cách đặt ra mt vn đ hay đa ra
mt Ủ tng rõ rƠng giúp cho ngi làm bài có th hiu rõ câu hi y mun đòi hi
điu gì đ la chn câu tr li thích hợp.
+ Phn la chn: gm có nhiu phng án có th la chn đợc đa ra, trong đó
có mt la chn đợc d đnh lƠ đúng hay đúng nht, còn nhng phn còn li là
nhng ắmi nh”. Phn này có yêu cu quan trng là làm sao cho nhng ắmi nh”
đu hp dn ngang nhau vi nhng hc sinh cha đc kĩ hay cha hiu kĩ bƠi hc.
Trong đ tài này, tác gi chn trc nghim khách quan nhiu la chn, c th tác
gi chn trc nghim khách quan 4 la chn đ biên son ngân hàng câu hi trc

23

nghim vì nu ít la chn hn thì không bao quát đợc sai lm ca hc sinh, nhiu
la chn hn s có nhng mi thiu căn c hay gây nhiu cho câu hi. Loi TNKQ
4 la chn đang đợc s dng ph bin rng rãi trong thc t giáo dc ậ đƠo to.
u điểm: + Đ tin cy cao hn
+ Hc sinh phi xét đoán vƠ phơn bit kĩ cƠng khi tr li câu hi.
+ Tính cht giá tr tt hn
+ Có th phơn tích đợc tính cht ắmi” cơu hi
+ Có tính khách quan khi chm
Nhợc điểm: + Khó son câu hi
+ Thí sinh nào óc sáng to tt có th tìm ra câu tr li hay hn
phng án đƣ cho nên h có th s không tha mãn.
+ Các câu trc nghim khách quan nhiu la chn có th s không đo
đợc kh năng phán đoán tinh vi vƠ kh năng gii quyt vn đ khéo léo mt cách
hiu nghim bằng loi câu hi t lun son kĩ.
+ Tn nhiu giy đ in loi câu hi nƠy hn loi câu hi khác.
1.3.2.Các nguyên tc son tho câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn
Câu hi thuc dng này gm 2 phn: phn gc và phn la chn. Phn gc là mt
câu hi hay mt câu b lng. Phn la chn gm mt s (thng là 4 hoặc 5) câu
tr li hay câu b sung đ la chn. Vit các câu trc nghim sao cho rõ ràng, chính
xác, mi nh phi có hiu qu , phân bit đợc hc sinh gii và hc sinh kém.
1.3.2.1.Đối với phần gốc:
+Dù là mt câu hi hay câu b sung đu phi to c s cho s la chn bằng
cách đặt ra mt vn đ hay đa ra nhng Ủ tng rõ ràng giúp cho s la chn đợc
d dàng.
+ Cũng có khi phn gc là mt câu ph đnh, trong trng hợp y phi in đm
hoặc gch di ch din t s ph đnh đ hc sinh khi nhm.
+ Phn gc và phn la chn khi kt hợp phi mang Ủ nghĩa trn vẹn, tuy nhiên
nên sp xp các ý vào phn gc sao cho phn la chn đợc ngn gn đ ngi đc

thy rõ ni dung cn kim tra.

24

1.3.2.2.Đối với phần lựa chọn:
+ Trong 4 hay 5 phng án la chn chỉ có mt phng án đúng.
+ Nên tránh 2 ln ph đnh liên tip.
+ Câu la chn không nên quá ngây ngô.
+ Đ dài các câu tr li nên gn bằng nhau.
+ Các câu tr li nên có dng đng nht.
+ Không nên có câu tr li ging ht sách giáo khoa.
+ Tránh s không phù hợp gia phn gc và phn la chn.
+ V trí các câu la chn nên sp xp mt cách t nhiên.
+ Không nên dùng các t nh ắtt c các cơu trên đu không đúng”, ắkhông cơu
nƠo đúng” lƠm phng án tr li.
+ Đ phòng trng hợp vì tit l câu tr li d đnh cho lƠ đúng qua li hành
văn, dùng t, chiu dài ca câu, cách sp đặt câu la chn.
1.3.3.Kỹ thut son tho các câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn
Kỹ thut son tho các cơu hi trc nghim thc cht lƠ nhằm chi tit hóa các quy
đnh son tho cơu trc nghim. Trong tƠi liu ắTrắc nghiệp và đo lường thành quả
học tập”[37], GS Dng Thiu Tng đƣ gii thiu hai phng pháp khá phù hợp
cho các giáo viên áp dng đ biên son các cơu trc nghim dùng  lp hc.
1.3.3.1. Phơng pháp Popham
Theo phng pháp Popham, cn phi có nhng quy đnh chi tit vƠ riêng r cho
tng nhóm cơu hi, mi nhóm nhằm đo lng cùng mt loi hƠnh vi nƠo đó. Các
quy đnh y gm các thƠnh phn sau:
(1).Mô t tng quát: Mô t ngn vƠ tng quát loi đng thái đang đợc kho sát.
(2).Cơu hi mu: Đa ra mt cơu hi mu đ minh ha, phn ánh các đặc đim
đợc gii hn trong hai thƠnh phn k tip.
(3).Các đặc đim kích thích: Mt loi các mnh đ gii hn cơu hi kích thích.

(4).Các đặc đim đáp ng: Mt loi các mnh đ nhằm gii hn các loi đáp ng
mƠ ngi lƠm trc nghim phi la chn, hay gii thích vƠ phơn tích.

25

Theo phng pháp nƠy, ta phi vit ra các quy đnh chi tit cho mi nhóm cơu hi.
Tc lƠ ta đƣ có đợc các loi cu trúc cn thit đ son tho ra nhng nhóm cơu trc
nghim tng đng vƠ thích hợp cho mi lĩnh vc đợc kho sát.
1.3.3.2. Phơng pháp áp dụng cho một lĩnh vực nhiệm vụ học tập hạn chế
Khi lĩnh vc nhim v hc tp rt hn ch, ngi ta cn lit kê tt c, hay gn ht,
các nhim v chi tit liên quan đm nhim v y. Bng lit kê các nhim v nêu rõ
thƠnh tích mƠ hc sinh có th đt đợc liên quan đn lĩnh vc nhim v hc tp. Sau
đó son ra 5 hay 6 cơu hi trc nghim cho mi nhim v. Nu bƠi trc nghim cn
phi bao trùm mt lĩnh vc ln hn, ngi ta cn phi lp mt bng quy đnh hai
chiu đ xác đnh mt cách c th s lợng các cơu hi cn biên son.
Đơy lƠ phng pháp đn gin, d thc hin vƠ rt phù hợp cho các giáo viên áp
dng đ son tho các cơu trc nghim nhằm kho sát thƠnh tích hc tp ca hc
sinh trong quá trình hc tp.
Trong đ tƠi, tác gi s dng phng pháp nƠy đ biên son các cơu trc nghim.
Ngi nghiên cu da trên c s nhng nhim v hc tp đƣ đợc xác đnh trong
chng trình chi tit môn hc vt lỦ h TCN đ son tho các cơu hi trc nghim.
1.3.4 Phân tích câu hi trc nghim khách quan nhiu la chn
1.3.4.1.Mục đích của phân tích câu hỏi
Vic phân tích câu hi trc nghim lƠ đ xem hc sinh tr li mi câu hi trc
nghim đó nh th nào, t đó sa li các câu hi đ bài trc nghim có th đo lng
thành qu kh năng hc tp mt cách hu hiu hn.
Vic phân tích câu hi trc nghim giúp ngi biên son đánh giá mc đ thành
công ca câu hi trc nghim v đ khó, đ phân cách, hiu qu ca mi nh và giá
tr ca đáp án. T vic đánh giá đợc cht lợng câu trc nghim đ ta có quyt
đnh loi b hay chn la hay sa cha câu trc nghim y. Phân tích câu hi trc

nghim lƠm gia tăng tính giá tr và tin cy ca bài trc nghim, ca ngân hàng câu
hi trc nghim góp phn vào vic kim tra đánh giá chính xác hn.
1.3.4.2.Phơng pháp phân tích câu hỏi