SKKN một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
* Lời nói đầu:
Mĩ thuật là nghệ thuật tạo ra cái đẹp nhằm phục vụ nhu cầu vật chất và tinh
thần của con người (mĩ là đẹp, thuật là cách thức, phương pháp). Những gì trong tự
nhiên và trong đời sống xã hội mang lại sự thích thú, sự khoái cảm đều được coi là
cái đẹp.
Vẽ tranh theo đề tài là phân môn tổng hợp nhiều môn học của nghệ thuật hội
họa, là khoa học sắp xếp những yếu tố khác nhau như hình, mảng, đường nét, màu
sắc, đậm nhạt thành một bức tranh nghệ thuật.
Phân môn vẽ tranh theo đề tài bồi dưỡng và phát triển năng khiếu nghệ thuật
giúp cho học sinh biết cách thể hiện sự suy nghĩ của mình bằng ngôn ngữ hội họa.
Bậc Tiểu học là tiền đề cơ bản, là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng để đào tạo thế
hệ trẻ trở thành những công dân tốt mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp tạo
thành cốt lõi nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ Công nghiệp hóa – Hiện
đại hóa đất nước những phẩm chất đó chính là: Đức – Trí – Thể – Mĩ.
Ngày nay khoa học kỹ thuật phát triển, càng làm nảy sinh ra nhiều ý tưởng bổ ích
giúp cho việc giảng dạy môn Mĩ thuật ngày càng tốt hơn, điển hình như việc đổi
mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, sử dụng tốt và hiệu quả đồ
dùng trực quan, vận dụng trong tiết dạy Mĩ thuật đặc biệt là trong các bài vẽ tranh
đề tài.
I. Phần mở đầu :
I.1 Lý do chọn đề tài :
- Mỹ thuật là môn nghệ thuật của thị giác được biểu hiện trong mặt phẳng và của
không gian bằng ngôn ngữ hình khối, màu sắc đậm nhạt sáng tối.Con người có bản
tính là nghệ sĩ. Bất cứ ở đau, lúc nào con người cũng muống đưa cái đẹp vào cuộc
sống. Hơn bao giờ hết cái đẹp trở thành nhu cầu, lợi ích và mục đích sống của con
người. Biết cảm thụ và sáng tạo cái đẹp, đồng thời biết đấu tranh chống lại và loại
trừ cái xấu làm cho cuộc sống ngày một hoàn thiện, hoàn mỹ hơn. Cái đẹp đó được
GV : Nguyễn Quân
1
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

thể hiện ở sự trình bày bằng nghệ thuật sắp xếp đường nét, màu sắc hình mảng từ
thực tế đưa vào tranh ảnh một cách hài hòa, hợp lý.
- Đối tưọng có thật trước mắt luôn được các em học sinh quan tâm và tôi cho rằng
đó là phần học cơ bản vá có vai trò đặt biệt quan trọng trong việc học tập và sáng
tác. Nhưng trong quá trình học môn mỹ thuật nói chung và phân môn vẽ tranh theo
đề tài nói riêng,các bài vẽ của học sinh thường sao chép lại những tranh trong sách
giáo khoa hay sách nào đó, thiếu sự sáng tạo và dường như các em chưa cảm nhận
được hết những cảnh sắc thiên nhiên xung quanh Vì vậy đó là lý do tôi chọn đề tài
“VẼ TRANH THEO ĐỀ TÀI” để nghiên cứu và áp dụng cho việc dạy và học môn
mỹ thuật ở bật tiểu học.
I.2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài :
- Dạy học môn Mĩ thuật ở tiểu học sẽ có lợi cho học sinh vì các em có năng khiếu
vẽ nhưng chưa chắc đã biết cách quan sát, thể hiện tranh.
- Học sinh có thể bổ sung cho nhau về cách quan sát, nhận xét; đánh giá sự vật một
cách đầy đủ hay theo đúng yêu cầu của bài học, theo sự gợi ý của giáo viên.
- Dạy học môn Mĩ thuật ở tiểu học sẽ nâng cao được vai trò của giáo viên, giáo
viên đóng vai trò là người gợi mở, hướng dẫn, kích thích và hỗ trợ học sinh, đóng
vai trò gần như một trọng tài của lớp
I.3 Đối tượng nghiên cứu :
- Học sinh khối 1,2,3,4,5.
I.4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu :
Môn mĩ thuật dạy ở khối 1,2,3,4,5 Trường tiểu học Ba Dinh. Nhằm giúp học sinh
thêm hứng thú khi học Mĩ thuật, giúp học sinh có cảm nhận riêng về vẻ đẹp của
những bức tranh và cảm nhận chung của phân môn Mĩ thuật.
I.5 Phương pháp nghiên cứu :
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
- Phương pháp đàm thoại.
GV : Nguyễn Quân
2
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

- Phương pháp quan sát, miêu tả.
- Phương pháp giảng giải .
II. Phần nội dung :
II.1 Cơ sở lý luận :
Vẽ tranh theo đề tài là vẽ tranh về một đề tài cho trước. Học sinh tìm cách vẽ tranh
trong phạm vi đề tài cho phép, không sang đề tài khác. Tìm được cách thể hiện sao
cho rõ đề tài rõ ràng, cụ thể, không giống nhau là rất cần thiết. Ví dụ trong vở tập
vẽ của học sinh có các bài vẽ đẹp như: đi học mưa của Mai Anh Châu (10 tuổi) ,
học nhóm của Nguyễn Anh Dũng (12 tuổi) , học nghề của Vũ Trung Phan là
những tranh nói về đề tài nhà trường một cách rất hay, rất khéo.
- Học sinh tiểu học rất thích vẽ tranh và vẽ theo ý nghĩ, ý thích của mình, tranh của
các em thường:
+ Vẽ như kể, trình bày những gì mình biết, mình thích. Do vậy sắp xếp các hình
tượng như liệt kê, như đếm dàn trải ra trang giấy một cách rời rạc ít có sự liên hệ
giữa các hình vẽ, ít khi các hình vẽ che khuất nhau.
+ Hình vẽ thiếu nhiều chi tiết (nhất là lớp1), hình chung chung, thường ở vị trí
chính diện, ít động, tỉ lệ thiếu cân đối.
+ Các hình vẽ nhỏ bị lệch so với trang giấy.
+ Màu sắc rực rỡ, đậm nhạt chưa rõ ràng, ít chú ý đến màu tranh.
- Có nhiều nguyên nhân:
+ Do đặc điểm lứa tuổi học sinh tiểu học nhìn thế giới xung quanh chỉ ở mức độ
chung như vậy.
+ Dạy học nói chung, dạy mĩ thuật nói riêng chưa chú ý đến quan sát hoặc quan sát
chưa có chủ đích, chưa biết so sánh phân tích, do vậy học sinh tiểu học nhận biết sự
vật chỉ ở mức độ thoáng qua,chưa rõ đặc điểm của mọi vật mọi hiện tượng.
Ở những nơi dạy mĩ thuật có nền nếp, có trách nhiệm, học sinh tiểu học vẻ tranh rất
đẹp, sinh động.Tranh của các em vừa có cái thực của cuộc sống, vừa mang sự hồn
GV : Nguyễn Quân
3
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

nhiên của lứa tuổi. Tranh của lứa tuổi tiểu học cũng như tranh của trẻ em nói chung
được xem là loại tranh có vẻ đẹp riêng , rất độc đáo ở tất cả mọi nước.
II.2 Thực trạng :
a. Thuận lợi – khó khăn :
. Thuận lợi:
Giáo viên:
Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, nhà nước và của ngành
giáo dục, đội ngũ giáo viên giảng dạy môn Mĩ thuật được đào tào chuẩn hóa hơn về
chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng được yêu cầu tốt hơn trong giảng dạy bộ môn Mĩ
thuật.
Ban giám hiệu luôn quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên hoàn
thành tốt nhiệm vụ của mình.
Cơ sở vật chất được trang bị đầy đủ, phục vụ tốt hơn cho môn học.
Được sự hỗ trợ đồ dùng dạy học của nhà trường và tự làm của giáo viên.
Học sinh:
Đa số học sinh ở gần trường thuận lợi cho việc đi tới trường của học sinh.
Gia đình cũng thường xuyên quan tâm đến việc học tập của con em.
. Khó khăn:
Giáo viên:
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên đối với việc giảng dạy môn Mĩ thuật cũng vẫn
còn không ít những khó khăn như:
- Nội dung bài dạy cũng dài so với thời lượng của một tiết học, đặc biệt là đối với
các bài về khái niệm, vẽ tranh đề tài và phân môn thường thức mĩ thuật, học sinh
không đủ thời gian vẽ tại lớp.
- Tình hình của trường còn nhiều khó khăn vì có nhiều điểm trường nên việc đi lại
rất khó khăn cho giáo viên, chưa có giá để học sinh vẽ, chưa có mẫu vẽ cho các bài
vẽ theo mẫu, tranh ảnh trực quan hạn hẹp.
GV : Nguyễn Quân
4
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

- Không có nhiều tài liệu tham khảo phục vụ cho việc giảng dạy
- Phần lớn học sinh là người dân tộc thiểu số nên khả năng tiếp thu còn hạn hẹp,
tình hình kinh tế còn khó khăn nên phụ huynh ít quan tâm đến việc học của học
sinh, thiếu đồ dùng học tập
Học sinh:
- Nhiều đối tượng học sinh chưa thật sự quan tâm đến môn học nên cũng chưa
chuẩn bị tốt dụng cụ phục vụ môn học làm ảnh hưởng rất nhiều đến việc học tập.
- Thời lượng thực hành bài ở nhà rất ít và các em phải phụ giúp gia đình làm những
công việc hằng ngày.
- Đa số các em chưa tích cực, chủ động trong học tập, chưa phát huy được tính sáng
tạo trong thực hành bài vẽ của mình. Chưa có sự tác động mạnh mẽ từ phía gia
đình đến việc học tập của các em.
b. Thành công, hạn chế :
. Thành công
Mỗi khi bước vào năm học mới tôi và bạn đồng nghiệp cùng quan sát tranh bài vẽ
đầu tiên của học sinh và nhận thấy rằng:
Có nhiều học sinh làm bài theo cách sao chép tranh mẩu (ở lớp 3, 4, 5), tốc độ vẽ
rất chậm, hình vẽ trong tranh rất yếu. Sau một thời gian thì các em bắt đầu hình
thành và vẽ theo các bước, bài vẽ có trọng tâm, nội dung rõ ràng.
. Hạn chế :
Hạn chế gây nên những lí do yếu kém nêu trên là do nhiều nguyên nhân. Mặt khác
do cha mẹ học sinh định hướng cho con em mình đi sâu vào những môn học chính
khóa, vì thế quỹ thời gian ở nhà không đủ để vẽ chu đáo bài tập ở nhà, nên bài vẽ
của học sinh chỉ mang tính đối phó … nhưng cũng phải thừa nhận rằng học sinh
yếu phân môn vẽ tranh do chính tâm lí các em, bắt chước vào một tranh mẩu ở sách
giáo khoa hay sách nào đó để sao chép lại.
c. Mặt mạnh, mặt yếu :
GV : Nguyễn Quân
5
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

. Mặt mạnh : Tâm lý các em đa phần đều thích học vẽ, vẽ và tô màu theo ý thích.\
. Mặt yếu : Các em chưa nắm được các bước vẽ tranh theo đề tài, chưa quan sát và
phân tích kĩ trước khi vẽ.
d. Các nguyên nhân, yếu tố tác động :
- Học sinh chưa vận dụng tốt kĩ năng thực hành của mình, không có ý tưởng cụ thể,
lúng túng trong bài vẽ, thiếu sự tự tin khi làm bài, không mạnh dạn thể hiện nét vẽ
trên giấy.
- Vẫn giữ lối vẽ rất hồn nhiên, nghĩ gì là vẽ nấy mà chưa biết mình vẽ đã đúng hay
hợp lý hay chưa.
- Học sinh có quan niệm vẽ bài theo kiểu sao chép các bài có sẵn trong vở tập vẽ
hay sách giáo khoa.
- Các bậc phụ huynh chưa quan tâm đầu tư đúng mực cho con em các dụng cụ đầy
đủ để học các môn năng khiếu.
II.3 Giải pháp, biện pháp :
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp :
- Về tranh đề tài là vẽ tranh theo chủ đề, vẽ theo ý thích của mình nhưng đúng theo
chủ đề.
- Tranh vẽ theo chủ đề là tranh kết hợp của hai phân môn, vẽ theo mẫu (hình họa)
và vẽ trang trí (màu sắc).
- Vì trong tranh đòi hỏi làm rõ hình tượng trong tranh mà khi nhìn vào người ta
hiểu ý đồ của người vẽ, hình tượng ấy là con vật, đồ vật, con người, cha, mẹ, cô
giáo, học sinh, nông dân, chú bộ đội. Ngồi hình tượng con người, còn có cảnh vật
xung quanh như quê hương, nông thôn, thành thị, miền núi, miền biển hay cảnh
sông nước.
- Màu sắc trong tranh cũng rất quan trọng vì thông qua màu sắc sẽ lột tả thêm hình
ảnh chính, phụ trong tranh.
GV : Nguyễn Quân
6
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
- Vì thế vẽ tranh đề tài đòi hỏi có sự kết hợp hài hồ của hai phân môn hình hoạ và

trang trí.
- Học sinh phải hiểu rõ tranh đề tài , vẽ theo đề tài gì ? Từ đó học sinh bước đầu
hình thành được ý chính, ý phụ từ ngôn ngữ chuyển sang thể hiện.
- Vẽ tranh đề tài không lập lại khuôn mẫu mà đòi hỏi có sự sáng tạo (ở bậc tiểu học
không đòi hỏi cao).
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp :
Vậy để phát triển tốt nhất cho học sinh những kĩ năng này, giáo viên cần có những
phương pháp cụ thể và hiệu quả như sau:
+ Chuẩn bị bài:
- Đối với phân môn Vẽ tranh đề tài nhất thiết phải chuẩn bị một số bài vẽ của họa
sĩ. Giáo viên tự chuẩn bị bài vẽ của học sinh năm cũ vẽ bằng cách giữ lại bài vẽ tốt
của học sinh hoặc giao cho các nhóm học sinh chuẩn bị bằng cách sưu tầm tranh vẽ
của các họa sĩ. Mỗi tiết học phải ít nhất 6 – 8 bài vẽ mẫu tham khảo. Lựa chọn bài
vẽ phải cú sự đa dạng, phong phú về hình thức, màu sắc, kích thước, bố cục
nhằm tạo hứng thú cho học sinh. Đặc biệt đối với bài vẽ tranh đề tài quê hương,
chọn những bài mẫu cần đơn giản, mộc mạc.
- Giáo viên cần có một số các kí họa dáng để gợi ý học sinh, để học sinh tham khảo
- Chuẩn bị một số cách xây dựng bố cục về đề tài. Đồng thời phác minh họa ở các
bước vẽ tranh.
Ví dụ như:
- Em thấy trong tranh của bạn vẽ những gì?
- Tranh này vẽ phong cảnh ở đâu?
- Màu nào là màu chủ đạo trong tranh? (ở trường hợp này cụ thể hỏi là “Màu nào
chiếm nhiều trong tranh ?
- Theo em tranh nào đẹp?
- Vì sao em cho là đẹp?
GV : Nguyễn Quân
7
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
- Với đề tài vẽ phong cảnh quê hương em sẽ vẽ những gì?

Với những câu hỏi gợi ý, định hướng học sinh sẽ có hứng thú quan sát, nêu nhận
xét của riêng mình từ đó lôi cuốn các em vào bước tiếp theo của bài vẽ. Như vậy
ngay từ bước chuẩn bị đồ dùng học tập, giáo viên bước đầu hình thành cho học sinh
những kĩ năng quan sát và nhận xét bài vẽ theo cảm nhận riêng của mình.
+ Tổ chức lớp học:
Lớp học phân môn vẽ tranh đề tài cần được sắp xếp hợp lí đảm bảo cho tất cả các
học sinh đều có thể quan sát mẩu một cách dễ dàng. Có thể sắp xếp thành 4 nhóm,
để học sinh dễ dàng thảo luận nhằm tạo điều kiện để học sinh tập phân, tìm hiểu tác
phẩm theo khả năng hiểu biết và cảm thụ riêng. Khi vẽ tranh tốt nhất nên cho các
em ra khuôn viên sân trường để các em thỏa mái, dễ có nguồn cảm hứng. Tranh
phải sáng tạo không chép theo. Để các em thuận lợi hơn trong việc vẽ tranh nhà
trường nên sắm giá cho học sinh vẽ, các em quan sát và vẽ dễ dàng hơn.
Riêng một số học sinh khuyết tật tạo điều kiện để các em ngồi ghế và đặt bảng
cứng cho các em vẽ để năng khiếu của những em đó được phát huy.
+ Hướng dẫn học sinh tìm và chọn nội dung đề tài:
_ Cách đặt câu hỏi:
Giáo viên cần bám sát nội dung đề tài để đặt câu hỏi cụ thể cho từng nội dung,
không đặt câu hỏi một cách chung chung, qua loa, đại khái, Khi đặt câu hỏi giáo
viên cần định hướng từ đề tài để học sinh chọn đúng đề tài mà mình đã định hướng.
Ví dụ như bài vẽ tranh đề tài: Vệ sinh môi trường
- Bài vẽ hôm nay các em vẽ đề tài nào ?
- Những người trong tranh đang làm gì ?
- Hình ảnh nào trong tranh là hình ảnh chính ?
- Ngoài hình ảnh chính đó còn có hình ảnh phụ nào nữa ?
- Theo em những hoạt động nào được xem là bảo vệ môi trường ?
- Em đã làm gì để góp phần bảo vệ môi trường ? em làm việc đó với ai ?
GV : Nguyễn Quân
8
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
Sau khi học sinh trả lời các câu hỏi định hướng nêu trên xong, giáo viên có thể cho

học sinh xem một số tranh vẽ cùng đề tài để học sinh tự tin hơn.
- Xác định cảnh vật ở gần, ở xa.
- Những cảnh vật gần thì màu thế nào?ở xa ra sao ?
- Hướng ánh sáng phát từ phía nào sang ?
- Khu vực nào là sáng nhất ? Khu vực nào là tối nhất ?
Giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện việc đưa khung cảnh tranh vào giấy bằng
cách chụm hai ngón tay trỏ và hai ngón tay cái vào nhau rồi đưa ra phía trước ngắm
cảnh đẹp, quan sát kỹ phong cảnh trước khi trả lời câu hỏi. Như thế đó bắt buộc học
sinh có thói quen và ghi nhớ trong lúc quan sát, như vậy học sinh mới có thể tự
phân tích cấu trúc và đưa ra kết luận chính xác. Các bước vẽ tranh là một chuổi
logic, nếu không thực hiện tốt bước thứ nhất này thì các em sẽ khó thực hiện bước
tiếp theo. Ít nhất học sinh phải nắm được khái niệm “đường chân trời”, luật xa gần
để vẽ tranh được tốt hơn.
_ Quan sát phong cảnh:
Gíao viên dạy vẽ cũng như giáo viên dạy văn phải hướng dẫn học sinh quan sát
toàn cảnh nơi diễn ra hoạt động đó như: các dáng, động tác,cách ăn mặc
Quan sát từ bao quát đến chi tiết.
Giáo viên cần vẽ thêm các hình minh họa ở nhiều góc khác nhau cho một phong
cảnh.
Bên cạnh việc giáo viên vẽ minh hoạ thì giáo viên có thể hỏi học sinh các câu hỏi
kiểm tra trí nhớ cũng như thói quen quan sát hàng ngày của học sinh. Chẳng hạn:
- Khi vẽ cảnh nhà em đang ở với các góc nhìn khác nhau như: phía trước, phía sau,
mặt bên của ngôi nhà, thế em thấy có sự khác nhau như thế nào?
- Khi đứng ở một điểm cố định nhìn một hàng cột điện có kích thước bằng nhau thì
nhìn càng xa ta càng thấy có sự thay đổi như thế nào?
GV : Nguyễn Quân
9
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
- Khi nhìn người khác với các góc nhìn ngang tầm mắt, nhìn dưới lên hoặc đứng
trên tầng nhìn xuống thì ta thấy có sự biến dạng như thế nào?

_ Quan sát tranh vẽ của thiếu nhi vẽ cùng đề tài.
Cho học sinh quan sát tranh vẽ của thiếu nhi vẽ cùng đề tài này để học sinh quan
sát và nêu nhận xét, giáo viên có thể đặt một số câu hỏi gợi mở cho học sinh.
Ví dụ : bài vẽ phong cảnh trường em
- Em thấy các tranh vẽ của bạn vẽ như thế nào?
- Tranh này các bạn vẽ về phong cảnh gì?
- Trong tranh bạn vẽ những gì ?
- Màu sắc trong tranh ra sao?
- Em nhìn thấy tranh vẽ này giống với phong cảnh ở đâu xung quanh em?
- Tranh vẽ của bạn có đẹp không? Vì sao?
Phần này Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm và chọn nội dung đề tài bằng những
câu hỏi gợi mở để học sinh phát huy trí tưởng tượng phong phú của mình.
- Phong cảnh trường em có những cảnh quan gì?
-Những cây cối trong sân trường hay ở ngoài sân trường?
- Học sinh đang đến lớp trường đường hay đó vào trong sân trường?
- Các bạn đang chơi những trò chơi gì?
- Ngoài việc vui chơi học sinh còn làm những công việc gì?
Giáo viên nên để học sinh tự chọn nội dung đề tài theo ý tưởng riêng của mình
nhằm phát huy tính sáng tạo trong vẽ tranh đề tài ở học sinh tiểu học.
_ Hướng dẫn học sinh cánh vẽ:
Khi hướng dẫn học sinh cách vẽ, giáo viên cần chuẩn bị giấy cỡ lớn, bút dạ lớn,
Hầu hết các bài vẽ tranh đề tài đều có các bước cơ bản như:
+ Chọn khung hình để xác định khổ giấy ngang hay khổ giấy dọc.
+ Xác định hình ảnh chính mà mình định vẽ trong bài để vẽ phác mảng chính,
mảng phụ.
GV : Nguyễn Quân
10
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
+ Chọn hình bổ sung, chọn màu vẽ vào tranh, nói đến đâu giáo viên vẽ hình đến
đó để học sinh hình dung được tiến trình bài vẽ.

Hình hướng dẫn cần chính xác, đẹp, rõ ràng, đúng yêu cầu bài, nếu sơ sài thì sẽ
phản tác dụng. Bên cạnh việc sử dụng hình hướng dẫn đã chuẩn bị trước, giáo viên
cần vẽ minh họa thêm những phần cần nhấn mạnh để học sinh lưu ý. Chẳng hạn:
cách vẽ phác nét thẳng bằng các đường kỉ hà, cách dựng hình từ các mảng chính,
mảng phụ có sẵn, cách vẽ nền đất và bầu trời,
Trước khi học sinh vẽ vào giấy vẽ, giáo viên cần cho học sinh tham khảo một số
bài vẽ hoàn chỉnh của các học sinh năm trước. Bài vẽ sử dụng làm mẫu tham khảo
phải là những bài vẽ được chọn lọc, đạt yêu cầu về hình, mảng, bố cục, màu sắc
hợp lý
Sau khi hướng dẫn xong, giáo viên xóa các hình minh họa và cất bài mẫu, tránh để
học sinh bắt chước bài vẽ tham khảo mà không tự mình xây dựng một bài vẽ hoàn
chỉnh theo ý tưởng của mình.
_ Hướng dẫn học sinh nhận xét,đánh giá, cuối tiết tập vẽ:
Sau khi học sinh thực hành xong bài vẽ tranh đề tài, cuối tiết học giáo viên chọn
một số bài vẽ đạt yêu cầu và chưa đạt để học sinh nhận xét bài vẽ của chính mình
và bài vẽ của bạn.
Giáo viên có thể đánh số cho các bài vẽ đó chọn và đặt các câu hỏi gợi ý như:
- Em thích bài số mấy?
- Theo em bài vẽ này đạt ở những điểm nào và chưa đạt ở điểm nào?
- Theo em bài nào cần chỉnh sửa? Chỉnh sửa ở những phần nào?
- Qua tiết vẽ này em rút ra được những kinh nghiệm gì?
- Qua nhận xét, em thấy bài vẽ của mình cần chỉnh sửa ở phần nào?
Bên cạnh giúp học sinh biết cách vẽ giáo viên cần lồng ghép các nội dung giáo dục
môi trường, giáo dục đạo đức ,liên hệ thực tế ở cuộc sống quanh em, gợi cho các
em hướng giải quyết.
GV : Nguyễn Quân
11
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
c. Điều kiện thực hiện giải pháp biện pháp :
- Đồ dùng dạy học trong trường có một số tranh vẽ theo đề tài của họa sĩ, chúng ta

cũng có thể sử dụng tranh vẽ của những học sinh năm trước để làm bài mẫu giới
thiệu cho học sinh quan sát.
- Đối với bài vẽ đề tài phong cảnh, giáo viên có thể cho học sinh quan sát phong
cảnh trường mình, để học sinh có thể vừa quan sát vừa nhận xét về hình ảnh, màu
sắc
- Tư tưởng của các em luôn luôn hiếu động, nên giáo viên dễ dàng hướng dẫn, phân
tích để các em định hướng đúng cho bài vẽ theo đề tài.
- Với công nghệ thông tin hiện nay, giáo viên có thể chọn nhiều đề tài khác nhau
qua cách dạy trình chiếu. Học sinh sẽ quan sát nhiều hơn và dễ hiểu bài hơn.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp :
Để các em tiến bộ hơn trong phân môn học vẽ nói chung, trong tiết học vẽ tranh
theo đề tài nói riêng. Giáo viên cần hướng dẫn kĩ từng bước cho học sinh. Các bước
thường được lập lại nhiều lần qua từng khối, vì vậy giáo viên cần chuẩn bị khâu
chuyển ý cho tốt và hay, để lôi cuốn các em vào những phần sau.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học qua vấn đề nghiên cứu.
Sau khi thực hiện những phương pháp trên, chất lượng học sinh có nhiều chuyển
biến.
Chất lượng học sinh học phân môn vẽ tranh theo đề tài nâng cao rõ rệt. Các em
được cung cấp nhiều kiến thức hơn và tạo tiền đề vững vàng khi học các năm học
tiếp theo.
Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy: nếu giáo viên áp dụng PPDH tích cực liên
tục và có tính hệ thống thì sẽ hình thành cho em việc một hệ thống kiến thức cơ
bản. Các tiết học sinh động hơn, đa dạng hơn, các em ham thích học môn mỹ thuật
nhiều hơn, chất lượng tham gia hoạt động phát biểu, sự tìm hiểu của các em ngày
GV : Nguyễn Quân
12
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
càng nâng lên rõ rệt, chất lượng học bộ môn của các em cũng được nâng cao, các
em không còn ngán ngẫm khi học phân môn thường thức mỹ thuật nữa.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học qua vấn đề nghiên

cứu.
Những năm qua áp dụng những biện pháp trên tôi nhận thấy ở học sinh có những
chuyển biến tích cực điển hình như: trong lớp có nhiều học sinh phát biểu, tranh
luận, thảo luận khá lưu loát, phân tích có chọn lọc, bài tập về nhà làm đều đặn hơn,
chu đáo hơn và có chất lượng hơn trước. Học kỳ qua có nhiều học sinh có thái độ
học tập nghiêm túc, tự nguyện.
Trong năm học này (2014 – 2015) tôi tiếp tục vận dụng các phương pháp trên, tôi
thấy có dấu hiệu khả quan, đành rằng không phải tất cả học sinh đều đạt kết quả tốt
của bộ môn mĩ thuật nhưng hầu hết các em đều có dấu hiệu yêu thích phân môn
này.
III. Phần kết luận, kiến nghị :
III. 1. Kết luận :
Như vậy, trong môn Mỹ thuật ở tiểu học, học sinh được học tập thông qua giao tiếp,
trao đổi, tranh luận với nhau, chia sẻ và tự phản ánh, đưa ra được ý kiến cá nhân góp ý
cùng tập thể, các em có nhiều cơ hội để diễn đạt ý nghĩa của mình, có cơ hội học hỏi từ
các bạn các kĩ năng, cách diễn đạt bằng lời hay bằng hình ảnh một vấn đề cặn kẽ và tỷ
mỉ hơn. Cuối cùng là các em thích học môn Mĩ thuật, các em hiểu và yêu mến cái đẹp
và vận dụng những hiểu biết về cái đẹp vào cuộc sống, sinh hoạt, học tập hằng ngày.
Tạo điều kiện cho học sinh học các môn khác hiệu quả hơn và một bộ phận có năng
khiếu, sở trường có thể học tiếp các ngành nghề có liên quan đến Mỹ thuật.
Qua một thời gian áp dụng phương pháp dạy học nêu trên, tôi nhận thấy hiệu quả
dạy học đạt khá cao và cần phát huy. Cụ thể :
- Học sinh hứng thú hơn với các tiết học vẽ tranh có đề tài.
GV : Nguyễn Quân
13
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
- Học sinh tiến hành bài vẽ đúng trình tự các bước, quan sát, nhận xét kĩ trước khi
vẽ.
- Bài vẽ của học sinh đạt chất lượng cao hơn: hình mảng, bố cục, màu sắc sử dụng
trong bài vẽ đều tốt hơn.

- Hàng ngày các em có thói quen quan sát mọi vật xung quanh, phân tích và ghi
nhớ, khi giáo viên hỏi thì các em trả lời tương đối chính xác.
Có thể nói Vẽ tranh đề tài là một phân môn đặc biệt quan trọng của bộ môn mĩ
thuật, tất cả các phân môn còn lại đều phải sử dụng kiến thức của vẽ tranh đề tài, về
việc phối màu, hình mảng. Bởi vậy việc rèn luyện các kĩ năng của phân môn này là
điều nhất thiết phải thực hiện đối với người học mĩ thuật.
Để làm tốt hơn điều này, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một vài kinh nghiệm như
trên, rất mong các đồng nghiệp và bạn đọc cùng quan tâm cũng như đóng góp ý
kiến để đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.
III.2. Kiến nghị:
- Tiếp tục bồi dưỡng, nâng cao kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm cho đội
ngũ giáo viên. Giao lưu học hỏi giữa các trường với nhau để từ đó rút ra được nhiều
kinh nghiệm trong việc giảng dạy được tốt hơn.
- Cần hỗ trợ phương tiện, thiết bị dạy - học cho giáo viên cũng như học sinh (đĩa
VCD minh hoạ cho một số tiết dạy,vật mẫu, tranh ảnh, tư liệu…). Đặc biệt là các
bức tranh về các đề tài khác nhau sao chép lại từ các họa sỹ trong nước và thế giới.
Đây là cái thiếu nhất đối với môn mỹ thuật trong trường học.
- Tổ chức các hoạt động tham quan, các đợt triển lãm tranh ảnh Mỹ thuật trong
nước để giáo viên được cung cấp thêm nhiều kiến thức thực tiễn và theo kịp với sự
phát triển của nền Mỹ thuật.
- Tổ chức các chuyên đề, thảo luận, trao đổi các bài giảng hay, các phương pháp
dạy học mới giữa giáo viên mỹ thuật với nhau để học hỏi nâng cao kinh nghiệm
cho bản thân.
GV : Nguyễn Quân
14
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
LỜI KẾT
Môn Mỹ thuật ở bậc tiểu học đóng một vai trò khá quan trọng trong đời sống tinh
thần của học sinh, nói đến Mỹ thuật là nói đến cái đẹp, tính thẩm mỹ. Môn học Mỹ
thuật vốn là môn học đặc thù, song gắn bó chặt chẽ với các môn học khác. Học tốt

Mỹ thuật thì học sinh có thể vận dụng vốn kiến thức này để vận dụng cho các môn
học khác tốt hơn. Thông qua môn Mỹ thuật với những kiến thức cơ bản của Mỹ
thuật nhằm khơi dậy và phát huy khiếu thẩm mỹ vốn có của học sinh. Đồng thời
từng bước tập cảm thụ và đánh giá một tác phẩm hội họa sao cho phù hợp, đúng
nội dung và ý nghĩa. Ngoài ra Mỹ thuật là một môn học rất quan trọng góp phần
vào sự nghiệp giáo dục và phát triển nhân cách con người hoàn thiện hơn trên tất cả
các mặt : Đức - trí - chân - Thiện - Mỹ. Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã
thu thập và đúc kết được trong quá trình giảng dạy, dự giờ, thực hiện chuyên đề.
Mong rằng bài viết sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dạy - học không chỉ riêng bộ
môn mỹ thuật mà còn là những bộ môn khác trong nhà trường. Chắc chắn bài viết
không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự góp ý chân thành
của quý thầy giáo, cô giáo để em rút ra những bài học kinh nghiệm góp phần hoàn
thiện hơn về sáng kiến, hơn nữa vận dụng nội dung giáo dục Mỹ thuật vào trong
giảng dạy.
Ba Dinh, ngày 01 tháng 11 năm 2014
Người thực hiện
Nguyễn Quân
GV : Nguyễn Quân
15
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO :
- Chương trình và sách giáo viên từ khối 1 đến khối 5
- Vở tập vẽ từ khối 1 đến khối 5
- Sách giáo khoa từ khối 3 đến khối 5
- Tài liệu đổi mới chương trình, sách giáo khoa từ khối 1 đến khối 5 và một số tài liệu
tham khảo khác.
- Một số sách mĩ thuật và phương pháp dạy học
GV : Nguyễn Quân
16
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC
1. Cấp cơ sở :
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
2. Cấp huyện :
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
GV : Nguyễn Quân
17
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
MỤC LỤC

Trang
Lời nói đầu…………………………………………… ……………………1
I . Phần mở đầu…………………………………………………… ……1
I.1 Lý do chọn đề tài…………………………………………… … 1
I.2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2
I.3 Đối tượng nghiên cứu 2
I.4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu 2
I.5 Phương pháp nghiên cứu 2
II. Phần nội dung 3
II.1 Cơ sở lý luận 3
II.2 Thực trạng 4
a. Thuận lợi – khó khăn 4
b. Thành công – hạn chế 5
c. Mặt mạnh – mặt yếu 5
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác
động 6
II.3 Giải pháp, biện
pháp 6
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 6
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 7
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 11
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 12
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học qua vấn đề nghiên cứu 12
II.4 Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu 13
III.Phần kết luận, kiến nghị 13
III.1 Kết luận 13
GV : Nguyễn Quân
18
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài

III. 2 Kiến nghị 14
Lời kết 15
IV. Danh mục tài liệu tham khảo 16
Nhận xét của hội đồng khoa học giáo dục 17
GV : Nguyễn Quân
19
SKKN : Một vài phương pháp giúp học sinh tiểu học học tốt phân môn vẽ tranh theo đề tài
XÉT DUYỆT CỦA CÁC CẤP
GV : Nguyễn Quân
20