Hoàn thiện công tác tổ chức phát hành trái phiếu chính phủ tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội

BẢN THẢO CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP
ĐỀ TÀI: Hoàn thiện công tác tổ chức phát hành trái phiếu chính phủ tại Trung
tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội
Giáo viên hướng dẫn : Th.s.Phan Thu Hiền
Sinh viên thực hiện : Bùi Anh Quốc
Lớp : Kinh tế đầu tư 47A
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
1
MỤC LỤC
MỤC LỤC......................................................................................................................................2
LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................................................2
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................................5
Chương I : Lý luận chung về phát hành Trái phiếu Chính phủ.....................................................6
1. Phát hành chứng khoán...........................................................................................................6
1.1. Các phương thức phát hành chứng khoán......................................................................7
1.2. Bảo lãnh phát hành chứng khoán....................................................................................8
1.3. Phương pháp hành chứng khoán...................................................................................10
2. Phát hành trái phiếu chính phủ.............................................................................................15
2.1. Quy trình phát hành trái phiếu Chính phủ tại Việt Nam..............................................16
2.2. Phương thức phát hành đối với trái phiếu kho bạc và trái phiếu công trình................17
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến trái phiếu Chính phủ........................................................20
3. Tổng quan về thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam....................................................21
Chương II : Thực Trạng công tác phát hành Trái phiếu Chính phủ tại Trung tâm giao dịch
chứng khoán Hà Nội (TTGDCKHN)...........................................................................................27
1. Khái quát về TTGDCKHN..................................................................................................27
1.1. Quá trình hình thành và phát triển...............................................................................27
1.2. Cơ cấu tổ chức..........................................................................................................30
1.3. Các hoạt động chủ yếu của TTGDCKHN....................................................................37
2. Công tác phát hành trái phiếu Chính phủ tại TTGDCKHN................................................46
2.1. Tổ chức đấu thầu trái phiếu. .........................................................................................46
2.2. Đánh giá chung về công tác đấu thầu trái phiếu Chính phủ tại TTGDCKHN............52

Chương III : Một số giải pháp hoàn thiện công tác phát hành trái phiếu chính phủ tại
TTGDCKHN.................................................................................................................................64
1. Định hướng phát triển TTGDCKHN...................................................................................64
2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phát hành trái phiếu Chính phủ tại
TTGDCKHN. ..........................................................................................................................68
2.1.Tăng tính thanh khoản và tập trung phát hành TPCP theo lô lớn. ...............................68
2.2. Thành lập sàn giao dịch trái phiếu. ..............................................................................69
2.3. Thu hút và phát triển các “nhà kiến tạo thị trường”. ...................................................69
2.4. Nâng cao năng lực đấu thầu trái phiếu chính phủ........................................................70
KẾT LUẬN...................................................................................................................................73
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................75
LỜI MỞ ĐẦU
Ở Việt Nam hiện nay, tương tự như chuẩn chung của thế giới, qui định về phát
hành trái phiếu cũng chặt chẽ hơn phát hành cổ phiếu. Đối với trái phiếu doanh
nghiệp, ngoài qui định phải có mức vốn điều lệ đã góp từ mười tỷ trở lên và
hoạt động kinh doanh của năm liền trước phải có lãi, đồng thời không có lỗ luỹ
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
2
kế như với phát hành cổ phiếu, công ty muốn chào bán trái phiếu ra công chúng
còn phải đảm bảo không có các khoản nợ phải trả quá hạn trên một năm. Thêm
vào đó, công ty phải có thời gian hoạt động từ 1 năm trở lên và báo cáo tài
chính của năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán để đảm bảo tính
minh bạch và công khai về thông tin cho các nhà đầu tư.Thị trường trái phiếu
của Việt Nam còn nhỏ với tổng giá trị khoảng trên 70 nghìn tỷ đồng Việt Nam,
bằng 7,7% GDP, nhưng môi trường kinh tế xã hội của Việt Nam ổn định, tỷ giá
USD/VND trong những năm qua ít biến động, nên thị trường trái phiếu VN
được đánh giá sẽ tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài.
Thêm vào đó, xu hướng các doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng
thay vì chủ yếu huy động vốn vay từ ngân hàng sẽ mang đến một diện mạo mới
cho thị trường trái phiếu, một sự chuyển mình và phát triển mạnh, bền vững.

Trên thị trường trái phiếu hiện nay đáng chú ý có hai loại trái phiếu chính là trái
phiếu Chính phủ Việt Nam và trái phiếu chuyển đổi của một số ngân hàng
Trái phiếu Chính phủ Việt Nam được các nhà đầu tư đánh giá khá cao. Tháng
10 năm 2005, lần đầu tiên trái phiếu Chính phủ Việt Nam được phát hành ra thị
trường vốn quốc tế. 750 triệu USD trái phiếu đã được các nhà đầu tư mua hết
ngay trong vòng 30 giây sau khi phát hành. Một kết quả khó có thể khả quan
hơn. Đợt trái phiếu này sẽ được mua bán lại trên tất cả các trung tâm chứng
khoán (thị trường thứ cấp) lớn như Hongkong, Singapore, London, New York,
Boston... liên tục đến năm 2016.Trong bài báo của tác giả Beth Thomas trên tờ
Bloomberg số ra ngày 23/3/2007, công ty Pacific Investment Management Co.
and HSBC Holdings Plc cho rằng nếu Việt Nam nới lỏng các hạn chế về phát
hành trái phiếu bằng ngoại tệ thì có thể khai thác tốt hơn nhu cầu của các nhà
đầu tư quốc tế cũng như cắt giảm chi phí vay nợ. Còn tại hội nghị do Tổng
Công ty Đầu tư vốn Nhà nước và Euromoney phối hợp tổ chức tại Hà Nội, ông
Brian Baker, CEO của Pimco Asia Ltm đã phát biểu: "Các bạn đang có một thị
trường nước ngoài rất hấp dẫn, thật đáng tiếc là vẫn còn quá nhiều thủ tục phải
thông qua để phát hành được trái phiếu." Hiện nay nhu cầu đối với trái phiếu
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
3
Chính phủ Việt Nam trên thị trường quốc tế là rất lớn. Trong đợt phát hành trái
phiếu đầu tiên với lãi suất 6,875%, đáo hạn vào năm 2016, để huy động vốn cho
ngành đóng tàu, nhu cầu của các nhà đầu tư đã cao gấp 6 lần so với số trái phiếu
thực tế được phát hành. Mức lãi suất của trái phiếu chính phủ Việt Nam hiện
đang là 5,78%, thấp hơn mức 5,95% của loại trái phiếu có kỳ hạn và xếp hạng
tín dụng tương đương của Chính phủ Brazil. Điều này chứng tỏ trái phiếu của
Việt Nam có mức độ hấp dẫn hơn. So với trái phiếu Chính phủ kỳ hạn tương
đương Mỹ, hiện nay lãi suất của trái phiếu Việt Nam cũng chỉ cao hơn có
1,25%.Các quỹ lương, các công ty bảo hiểm cũng như các quỹ phòng hộ đều
đang săn lùng các khoản đầu tư toàn cầu khi mà các ngân hàng trung ương đã
ngừng tăng lãi suất và theo một dự đoán khác, FED sẽ giảm lãi suất vào tháng 6

năm nay. Theo ông Joshua Matthews, thuộc HSBC, Chính phủ Việt Nam có thể
huy động hàng tỷ USD trên thị trường quốc tế nếu họ thực sự muốn, hiện đang
có một số lượng ngoại tệ quá lớn tìm kiếm một số lượng trái phiếu quá ít ỏi.
Trong năm nay, VND đã tăng giá 0,3% so với USD, hiện đứng ở mức 16.014
VND/USD, VN Index đã tăng 48%, những con số hấp dẫn với nhà đầu tư quốc
tế. Gần đây còn có thông tin trên kênh tài chính Blooberg của Mỹ cho thấy định
mức tín nhiệm của Việt Nam được nâng lên. Tập đoàn Standard & Poor (S&P)
nâng tín nhiệm của mình từ BB - lên BB (cao hơn nữa là BB+). Còn tập đoàn
rất lớn là Moody cũng nâng lên mức Ba3.
Ở thị trường vốn trong nước, Chính phủ Việt Nam cũng đã phát hành thành
công nhiều đợt trái phiếu theo phương thức đấu giá lãi suất. Trung tuần tháng
3/2007, 300 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ lần đầu tiên được phát hành đấu thầu
theo lô lớn (lô 100, 200, 300... tỷ đồng) đã được các nhà đầu tư nước ngoài mua
hết với mức lãi suất thấp nhất trong vòng ba năm trở lại đây 6,8%/năm. Từ sau
lần này, những đợt phát hành tiếp theo lãi suất trái phiếu sẽ cố định, nhưng
mệnh giá sẽ thay đổi. Giá trái phiếu sẽ không là 100.000 đồng nữa, mà có thể
xuống 99.000-98.000 đồng hay lên 101.000-102.000 đồng. Sức hấp dẫn của trái
phiếu càng cao, thì giá trúng thầu sẽ càng thấp hơn mệnh giá và ngược lại.Ngay
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
4
sau đợt phát hành trái phiếu lô lớn trên, ngày 15/3, tập đoàn định mức tín nhiệm
Moody’s của Mỹ đã nâng mức tín nhiệm đối với trái phiếu chính phủ Việt Nam
từ ổn định lên tích cực trong bậc xếp hạng Ba3 hiện có. Theo của Moody's, mức
trần đánh giá của trái phiếu giao dịch bằng ngoại tệ vẫn đứng ở mức Ba2, với
triển vọng "ổn định". Mức trần đánh giá của tiền gửi chính phủ bằng ngoại tệ
tăng từ "ổn định" lên "tích cực" trong bậc xếp hạng B1 hiện có. Mức trần đánh
giá của trái phiếu Chính phủ giao dịch bằng nội tệ vẫn đứng ở mức Ba1.
Xuất phát từ thực tế đó,cùng với sự gợi ý của giáo viên hướng dẫn và anh chị
hướng dẫn thực tập, em đã chọn đề tài :
Hoàn thiện công tác phát hành trái phiếu chính phủ tại Trung tâm giao dịch

chứng khoán Hà Nội.
Nội dung của đề tài bao gồm:
Chương 1: Lý luận chung về phát hành Trái phiếu Chính phủ.
Chương 2 : Thực Trạng công tác phát hành Trái phiếu Chính phủ tại Trung tâm
giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCKHN).
Chương 3: : Một số giải pháp hoàn thiện công tác phát hành trái phiếu chính
phủ tại TTGDCKHN.
LỜI CẢM ƠN.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu tại nhà trường kết hợp với thời gian thực
tập tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội , được sự giúp đỡ hết sức nhiệt
tình của thầy cô và của Trung tâm,phòng Quản lý giao dịch ,đã giúp đỡ em đã
hoàn thành chuyên đề này .
Em xin bày tỏ lòng biết ơn Cô giáo:Th.s. Phan Thu Hiền đã nhiệt tình
hướng dẫn và giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp này .
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
5
Em cũng xin chân thành cảm ơn Anh Nguyễn Tiến Dũng và Anh Đỗ Tuấn,
cùng các anh chị ở Trung tâm đã giúp đỡ em trong quá trình thực tập tại Trung
tâm.
Chương I : Lý luận chung về phát hành Trái phiếu Chính phủ.
1. Phát hành chứng khoán.
Khái niệm về phát hành chứng khoán: Việc chào bán lần đầu tiên chứng khoán
mới gọi là phát hành chứng khoán. Nếu đợt phát hành dẫn đến việc đưa một loại
chứng khoán của một tổ chức lần đầu tiên ra công chúng thì gọi là phát hành lần
đầu ra công chúng. Nếu việc phát hành đó là việc phát hành bổ sung bởi tổ chức
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
6
đã có chứng khoán cùng loại lưu thông trên thị trường thì gọi là đợt phát hành
chứng khoán bổ sung. Tuy nhiên, không phải mọi đối tượng đều được phát hành
chứng khoán mà chỉ những chủ thể phát hành mới có được quyền này.

1.1. Các phương thức phát hành chứng khoán.
Có 2 phương thức phát hành chứng khoán trên thị trường sơ cấp. Đó là phát
hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng.
Phát hành riêng lẻ (Private Placement): Là việc công ty phát hành chào bán
chứng khoán của mình trong phạm vi một số người nhất định (thông thường là
cho các nhà đầu tư có tổ chức có ý định nắm giữ chứng khoán một cách lâu dài)
như công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí... với những điều kiện hạn chế chứ không
phát hành rộng rãi ra công chúng. Các ngân hàng đầu tư cũng có thể tham gia
vào việc phát hành riêng lẻ với tư cách nhà phân phối để hưởng phí phát hành.
Đa số các đợt phát hành trái phiếu đều thực hiện dưới hình thức phát hành riêng
lẻ, việc phát hành cổ phiếu thường - cổ phiếu phổ thông ít khi được thực hiện
dưới hình thức này.
Phát hành chứng khoán ra công chúng: là việc phát hành trong đó chứng khoán
có thể chuyển nhượng được bán rộng rãi ra công chúng cho một số lượng lớn
người đầu tư nhất định (trong đó phải dành một tỷ lệ cho các nhà đầu tư nhỏ) và
khối lượng phát hành phải đạt một mức nhất định.
Ý nghĩa của việc phân biệt giữa phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng
Việc phân biệt phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng là để xác định
những người phát hành rộng rãi ra công chúng phải là những công ty có chất
lượng cao, hoạt động sản xuất kinh doanh tốt, nhằm bảo vệ cho công chúng đầu
tư nói chung, nhất là những nhà đầu tư nhỏ thiếu hiểu biết. Đồng thời, đây cũng
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
7
là điều kiện để xây dựng một thị trường chứng khoán an toàn, công khai và có
hiệu quả.
Việc phát hành chứng khoán riêng lẻ thông thường chịu sự điều chỉnh của Luật
Công ty. Chứng khoán phát hành dưới hình thức này không phải là đối tượng
được niêm yết và giao dịch trên thị trường chứng khoán sơ cấp.
1.2. Bảo lãnh phát hành chứng khoán
1.2.1. Khái niệm

Bảo lãnh phát hành là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực hiện
các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, tổ chức việc phân phối chứng
khoán và giúp bình ổn giá chứng khoán trong giai đoạn đầu sau khi phát hành.
Trên thế giới, các ngân hàng đầu tư thường là những tổ chức đứng ra làm bảo
lãnh phát hành.
Tổ chức bảo lãnh là người chịu trách nhiệm mua hoặc chào bán chứng khoán
của một tổ chức phát hành nhằm thực hiện việc phân phối chứng khoán để
hưởng hoahồng.
1.2.2. Các phương thức bảo lãnh phát hành việc bảo lãnh phát hành
thường được thực hiện theo một trong các phương thức sau:
* Bảo lãnh với cam kết chắc chắn: là phương thức bảo lãnh mà theo đó tổ chức
bảo lãnh cam kết sẽ mua toàn bộ số chứng khoán phát hành cho dù có phân phối
được hết chứng khoán hay không. Trong hình thức bảo lãnh tổ hợp theo "cam
kết chắc chắn", một nhóm các tổ chức bảo lãnh hình thành một tổ hợp để mua
chứng khoán của tổ chức phát hành với giá chiết khấu so với giá chào bán ra
công chúng (POP) và bán lại các chứng khoán đó ra công chúng theo giá POP.
Chênh lệch giữa giá mua chứng khoán của các tổ chức bảo lãnh và giá chào bán
ra công chúng được gọi là hoa hồng chiết khấu.
Bùi Anh Quốc Lớp: Kinh tế đầu tư 47A
8