B GIÁO DO
I HC KINH T TP HCM
HUP
LU
Tp.H Chí Minh ậ Nm 2015
B GIÁO DO
I HC KINH T TP HCM
HUP
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUT
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN KHC QUC BO
Tp.H Chí Minh ậ Nm 2015
Tôi xin cam đoan rng, lun vn ắKim đnh các yu t tài chính quyt đnh
vic nm gi tin mt ca doanh nghip” này là bài nghiên cu ca chính tôi.
Ngoi tr nhng tài liu tham kho đc trích dn trong lun vn, tôi cam
đoan rng, toàn phn hay nhng phn nh ca lun vn này cha tng đc công b
hoc đc s dng đ nhn bng cp nhng ni khác.
Không có nghiên cu, lun vn, tài liu nào ca ngi khác đc s dng
trong lun vn này mà không đc trích dn theo đúng quy đnh.
Lun vn này cha bao gi đc np đ nhn bt k bng cp nào ti các
trng đi hc hoc c s đào to khác.
TP. H Chí Minh, tháng 05 nm 2015
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC VIT TT
DANH MC BNG
DANH MC HÌNH
1
2
1.1. Lý do chn đ tài: 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Câu hi nghiên cu 3
1.4. Phm vi và đi tng nghiên cu: 3
1.5. Phng pháp nghiên cu 5
1.6. Kt cu đ tài 5
7
2.1. Các lý thuyt 7
2.2. ng c nm gi tin mt 9
2.3. Nhng nghiên cu thc nghim 10
2.4. Các yu t tác đng đn vic nm gi tin mt 16
21
3.1. Quy trình nghiên cu 21
3.2. Mô hình nghiên cu 22
3.3. Mô t bin nghiên cu và phng pháp đo lng 24
3.4. Gi thuyt nghiên cu 26
3.5. D liu nghiên cu 27
3.6. Phng pháp c lng mô hình 28
31
4.1. Tình hình tài chính và nm gi tin mt ca doanh nghip 31
4.1.1. Tình hình chung v tài chính và tin mt ca doanh nghip 31
4.1.2. Tình hình tài chính và tin mt ca doanh nghip theo thi gian 32
4.1.3. Phân tích tng quan gia các bin nghiên cu 43
4.2. Kt qu kim đnh quyt đnh nm gi tin mt ca doanh nghip 44
4.3. Phân tích kt qu nghiên cu 49
53
CASH
T l nm gi tin mt
DPO
T l chi tr c tc
FEM
Mô hình tác đng c đnh
LEV
T phn vn vay
LIQ
T l thanh khon
POOLED
Mô hình hi quy gp OLS
REM
Mô hình tác đng ngu nhiên
ROE
T l thu nhp trên vn ch s hu
SIZE
Quy mô doanh nghip
Bng 2.1. Tng hp các nghiên cu thc nghim 15
Bng 2.2. Tng hp mi tng quan gia các yu t và nm gi tin mt qua các
nghiên cu thc nghim 19
Bng 3.1. K vng mi quan h gia các yu t tài chính và t l nm gi tin
mt 26
Bng 4.1. Kt qu thng kê các ch s tài chính và nm gi tin mt 31
Bng 4.2 : Ma trn tng quan gia các bin nghiên cu 43
Bng 4.3. Kt qu c lng nh hng yu t quc gia đn quyt đnh nm gi
tin mt ca Doanh nghip. 47
Bng 4.4. Tng hp kt qu nghiên cu 50
Hình 4.1. th th hin LEV và CASH bình quân cu theo thi gian 33
Hình 4.2. th th hin t l CASH bình quân theo quc gia 34
Hình 4.3. th th hin t l LEV bình quân theo quc gia 35
Hình 4.4. th th hin DPO và CASH bình quân theo thi gian 36
Hình 4.5. th th hin t l DPO bình quân theo quc gia 37
Hình 4.6. th th hin LIQ và CASH bình quân theo thi gian 38
Hình 4.7. th th hin t l LIQ bình quân theo quc gia 38
Hình 4.8. th th hin ROE và CASH bình quân theo thi gian 40
Hình 4.9. th th hin t l ROE bình quân theo quc gia 40
Hình 4.10. th th hin SIZE và CASH bình quân theo thi gian 41
Hình 4.11. th th hin t l SIZE bình quân theo quc gia 42
Hình 4.12. th th hin tình hình tài chính và nm gi tin mt ca DN 42
1
Tin mt luôn là dòng đu tiên phn ánh tình trng và cu trúc tài sn trong
Bng cân đi k toán vi ý ngha là loi tài sn ngn hn có tính thanh khon cao
nht. Dòng tin chính là mch máu ca c th kinh doanh, có ý ngha đc bit quan
trng đi vi s sinh tn ca mt doanh nghip. Vì vy, kim soát tin mt luôn là
vn đ đt lên hàng đu đi vi các nhà điu hành doanh nghip.
Nghiên cu này đc thc hin nhm kim đnh các yu t tài chính quyt
đnh vic nm gi tin mt ca doanh nghip niêm yt trên các sàn giao dch ti các
quc gia Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam trong giai đon t quý 1
nm 2005 đn quý 4 nm 2013. C th, nghiên cu kim đnh s nh hng ca các
yu t t phn vn vay, chi tr c tc, kh nng thanh khon, kh nng sinh li và
quy mô công ty đn quyt đnh vic nm gi tin mt ca các doanh nghip. Vi d
liu thu nhp ca 190 công ty đang niêm yt trên các sàn giao dch ca 4 quc gia
(Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam) t nm 2005 đn 2013, tác gi đã
s dng phng pháp phân tích d liu bng theo 3 phng pháp Pooled ( Hi quy
OSL gp), FEM ( Mô hình tác đng c đnh), REM ( Mô hình tác đng ngu nhiêu)
đ xác lp mi liên h thc nghim gia các yu t tài chính và t l nm gi tin
mt trong các doanh nghip trong 2 trng hp: (1) xem xét nh hng ca các yu
t tài chính đn quyt đnh nm gi tin mt và (2) xem xét thêm nh hng ca
quc gia đn nm gi tin mt ca các doanh nghip.
Kt qu nghiên cu cho thy,
. Bên cnh đó,
. Tuy nhiên, nghiên cu này cha tìm thy mi
quan h gia t l li nhun trên vn ch s hu và t l nm gi tin mt. Mt
khám phá đáng chú ý là mi quan h gia T l thanh khon, Quy mô công ty vi t
l nm gi tin mt ca doanh nghip là cùng chiu.
2
1.1. Lý do ch tài:
Tin mt luôn là dòng đu tiên phn ánh tình trng và cu trúc tài sn trong Bng
cân đi k toán vi ý ngha là loi tài sn ngn hn có tính thanh khon cao nht. Lng
tin mt có sn trong kinh doanh có ý ngha đc bit quan trng và có s khác bit ln
gia li nhun ca hot đng kinh doanh và lng tin mt sn sàng cho chi tr, thanh
toán n nn. Li nhun ca công ty đc tính bng đn v tin t, tuy nhiên nó ch xut
hin sau khi hot đng kinh doanh đã tri qua mt giai đon. Không phi lúc nào li
nhun đt đc cng thu đc ht bng tin mt, trong thc t, li nhun đt đc còn
tn đng ln trong các khon phi thu. Còn lng tin mt thì tính ti mt thi đim.
Thc tin kinh doanh đã chng kin rt nhiu công ty khi tính toán trên s sách thì có
lãi, nhng vì không đ tin mt đ thanh toán các khon công n ti hn nên b phá sn.
Vic thiu tin mt cho thanh toán công n ti mt thi đim cng đc gi là Phá sn
K thut (Technical Insolvency).
Ngi điu hành công ty nhiu khi không d đoán đc vic thiu tin mt trong
quá trình vn hành kinh doanh cho ti khi lâm vào hoàn cnh phi tm dng hoc bi đát
hn là chm dt hot đng do quá háo hc vi các ý tng kinh doanh hoc do không
tính toán đ ht các chi phí có th phát sinh. C máy kinh doanh s kim đc bao
nhiêu tin trong tng lai không phi là vn đ nu công ty không có đ tin đ duy trì
hot đng đn lúc đó. Nhân viên không đi đn khi khách hàng tr tin mi đc nhn
lng. Ngi cho thuê nhà không quan tâm đn vic các thng lng đu t đang tin
trin tt và tin nhà cho 12 tháng ti s có đ trong tun sau. Nhà cung cp không bng
lòng cho kéo dài thi gian tr chm…
Dòng tin chính là mch máu ca c th kinh doanh. iu hành mt công ty qui
mô ln không có ngha mi lo v tin mt gim đi mà nhiu khi còn ngc li. Mt
khon vay ngn hn vài trm triu đng có th đã quá d tha vi mt doanh nghip
va và nh đ đm bo vn lu đng nhng vi mt công ty ln nh nhng tp đoàn đa
quc gia, đn v tính có th là nhiu t đng ch không đn thun là vài trm triu.
3
Nhn thy tm quan trng ca tin mt đi vi đi sng ca công ty, tác gi
mong mun nghiên cu ni dung đ tài Kim đnh các yu t tài chính quyt đnh
vic nm gi tin mt ca doanh nghip”. ây là đóng góp quan trng ca nghiên cu
này.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Kim đnh các yu t tài chính quyt đnh vic nm gi tin mt ca các doanh
nghip ti 4 quc gia Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam; c th, nghiên
cu kim đnh s nh hng ca các yu t t phn vn vay, chi tr c tc, kh nng
thanh khon, kh nng sinh li và quy mô công ty đn quyt đnh vic nm gi tin mt
ca các doanh nghip.
1.3. Câu hi nghiên cu
Các yu t tài chính: T phn vn vay, Chi tr c tc, Kh nng thanh khon,
Kh nng sinh li và Quy mô công ty có nh hng đn quyt đnh nm gi tin mt
ca các doanh nghip hay không?
Mc đ quan trng ca các yu t tài chính trên trong quyt đnh nm gi tin
mt ca các doanh nghip nh th nào?
1.4. Phm vi ng nghiên cu:
1.4.1. ng nghiên cu:
Tác gi kim đnh các yu t tài chính quyt đnh vic nm gi tin mt
ca các doanh nghip ti 4 quc gia: Trung Quc, Indonesia, Philipines và
Vit Nam thông qua phân tích các yu t: T phn vn vay, Chi tr c tc,
Kh nng thanh khon, Kh nng sinh li và Quy mô doanh nghip, t l
nm gi tin mt ca Các doanh nghip phi tài chính thuc các ngành
ngh hot đng khác nhau đc niêm yt trên sàn chng khoán ca các
quc gia Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam trong giai đon
t 2005 ậ 2013.
1.4.2. Phm vi nghiên cu:
4
Phm vi thi gian: Da trên các ngun s liu thu thp t quý 1 nm
2005 đn quý 4 nm 2013.
Phm vi không gian: Nghiên cu này đc thc hin trên mu d liu
ca 4 quc gia Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam.
5
1.5. u
Trc ht, tác gi nghiên cu các mô hình lý thuyt tng quát trên th gii
nhm xác đnh mô hình nghiên cu phù hp. Sau đó, thu thp d liu t
ngun S&P CAPITAL IQ Mc GROW HILL FINANCIAL đc cung cp
bi VNDirect đ kim chng mô hình.
Vi tp d liu thu v, sau khi hoàn tt vic gn lc, kim tra, tng hp,
mã hóa và làm sch, s tin hành x lý và phân tích s liu bng phn
mm SPSS IBM 20.0, Eviews 8.0. Trình t thc hin: thng kê mô t, c
lng và kim đnh mô hình d liu bng đ Kim đnh các yu t tài
chính quyt đnh vic nm gi tin mt ca các doanh nghip ti 4 quc
gia: Trung Quc, Indonesia, Philipines và Vit Nam.
1.6. Kt c tài
Cu trúc nghiên cu gm 5 chng, không tính ph lc và tài liu tham kho:
Chng 1 trình bày tng quan chung v ni dung ca nghiên cu, bao gm:
đt vn đ nghiên cu, câu hi nghiên cu, mc tiêu nghiên cu, phm vi đi tng
nghiên cu, phng pháp nghiên cu, ý ngha ca nghiên cu và kt cu ca nghiên
cu.
Chng 2 trình bày c s lý thuyt liên quan đn các khái nim, các thuyt v
nm gi tin mt, các bng chng nghiên cu thc nghim v vic nm gi tin mt
và các yu t tác đng. T đó đa ra mô hình nghiên cu lý thuyt.
6
Chng 3 này, tác gi gii thiu v th tc nghiên cu và quy trình nghiên cu
đc thc hin trong quá trình nghiên cu. Qua đó s ch ra cách mà tác gi tr li
và gii thích các hin tng và tuyên b đã nêu trong chng 1, bao gm: Thit k
nghiên cu, tng th ca nghiên cu, ngun d liu, các công c nghiên cu c bn,
các bin x lý đc s dng trong nghiên cu.
Chng 4 trình bày kt qu thng kê mô t thng kê mô t, c lng và
kim đnh mô hình d liu bng đ Kim đnh các yu t tài chính quyt đnh vic
nm gi tin mt ca các doanh nghip.
Chng 5 trình bày tóm tt kt qu nghiên cu có đc và tho lun các kt
qu ni bt, đng thi nêu lên nhng đim mi, nhng hn ch nghiên cu và đ
ngh hng nghiên cu tip theo.
7
2.1. Các lý thuyt
- Lý thuyi
Thuyt đánh đi lp lun rng các công ty ti đa hóa giá tr ca mình bng cách
xem xét các chi phí cn biên và li ích cn biên ca vic nm gi tin mt. Li ích biên
ca vic nm gi tin mt là gim nguy c kit qu tài chính, cho phép công ty thc
hin chính sách đu t mc tiêu ca mình, và tránh (gim) chi phí liên quan đn huy
đng ngun vn t bên ngoài hay thanh lý tài sn. Vì công ty hot đng trong th trng
không hoàn ho, nên h có th gp khó khn trong vic tip cn ngun vn bên ngoài,
hoc h phi chu mt khon chi phí cao. Vic nm gi tin mt nh là mt tm đm
gia ngun và s dng ngun ca công ty. Chi phí cn biên ca vic nm gi tin mt là
chi phí c hi ca vic s dng vn.
Keynes (1936) đã đa ra hai đng c chính là đng c giao dch và đng c
phòng nga. Vi đng c giao dch, Keynes (1936) cho rng nhng công ty có th tin
hành gia tng tính thanh khon ca mình theo nhiu cách khác nhau, nh huy đng vn,
ct gim chi tr c tc hoc gim đu t, hoc bán nhng tài sn có tính thanh khon.
Tuy nhiên, tt c đu có chi phí. Nh vy, tin mt có th đc s dng nh mt tm
đm đ chng li vn đ thanh toán ngn hn và kh nng t chi nhng d án có giá
tr. Chi phí thanh khon cao hn to áp lc cho nm gi tin mt nhiu hn. Ngoài ra,
Kyenes (1936) cho rng nm gi tin mt giúp các công ty an toàn khi đi mt vi nhu
cu chi tiêu bt ng hoc không d kin trc mà không cn phi bán tài sn hoc huy
đng vn bên ngoài, đây là đng c phòng nga.
Theo Dittmar và các cng s (2003) và Miller và Orr (1966); Tobin (1956) các
công ty d tr tin mt khi chi phí tng và chi phí c hi liên quan ti thiu tin mt cao
hn. Vi đng c phòng nga xây dng da trên tác đng ca thông tin bt đi xng v
huy đng vn, có ý kin cho rng ngay c khi các công ty có th huy đng vn t th
trng vn bên ngoài, h vn có th min cng làm nh vy bi vì các vn đ th
trng (ví d khi th trng đang đnh giá thp chng khoán công ty d kin phát hành).
8
Thêm vào đó, thuyt đánh đi nhn mnh rng công ty có d tr tin mt ln có
th đt đc chính sách đu t ti u ngay c khi h gp khó khn tài chính. Miller và
Orr, 1966;. Kim và các cng s (1998) đã phát trin thuyt đánh đi đ xác đnh mc ti
u nm gi tin mt bng cách cân bng chi phí khánh kit tin mt và các chi phí nm
gi tin mt không hng lãi. Opler và các cng s (1999) xác đnh s ph bin ca
mc ti u tin mt mà ti đó chi phí biên ca tình trng thiu tin mt ngang bng vi
chi phí biên nm gi tin mt. Ferreira và Vilela (2004 ) lp lun rng nm gi tin mt
nhm gim xác sut ca khng hong tài chính do nhng khon l bt ng.
- Lý thuyt trt t n:
Thuyt này cho rng không có mc nm gi tin mt ti u cho mt công ty.
Myers và Majluf (1984), cho rng các công ty gi tin mt đ tài tr cho các d
án mi và c hi mi. Theo thuyt này, phát hành c phiu mi s rt tn kém do vn
đ thông tin bt cân xng, đ gim thiu các chi phí liên quan đn vn đ này, các công
ty s dng tin mt nh mt công c có sn đu tiên, h chuyn sang s dng n, chng
khoán an toàn và c phiu đc dùng nh là mt phng án cui cùng. Theo nhn đnh
trên, các công ty không có mt mc tin mt mc tiêu, nhng thay thay vào đó h s
dng tin mt nh mt b đm gia thu nhp và đu t.
Theo Dittmar và các cng s (2003), quan đim h thng trt t phân hng cho
thy rng không có mc ti u tin mt, cng nh không có mc ti u ca s d tin
n. S d bng tin mt ch đn gin là kt qu ca các quyt đnh đu t và tài tr thc
hin bi các công ty. Các công ty có dòng tin ln s tr c tc, tr n và tích ly tin
mt. Các công ty có dòng tin thp s gim lng tin mt ca h, phát hành n đ tài
tr cho d án đu t, nhng h s hn ch phát hành c phiu bi vì khá tn kém.
- Mô hình dòng tin t do (free-cash flow model)
Mô hình dòng tin t do đã đa ra mt cái nhìn khác v vic nm gi tin mt.
Jensen (1986) cho rng dòng tin t do cho thy kh nng xung đt nghiêm trng vì s
lng ln d tr tin mt có th phc v ch yu là li ích qun lý. Các nhà qun lý có
bin pháp khuyn khích tng qu tin mt di s kim soát ca h, vì điu này cho
9
phép h tng sc mnh ca mình và đc t do đ chp nhn các d án mi mà không
mt s cho phép ca các c đông, lãng phí tin bng cách tiêu th bng lc và/hoc
quyt đnh đu t không hiu qu. Mt khác, các c đông có th thích dòng tin t do
đc tr li cho h hn.
2.2. m gi tin mt
Trên đây, tác gi đã gii thiu v mt s mô hình nói v đng c nm gi tin
mt. trong phn này, đ tóm gn li các đng c nm gi tin mt theo bài nghiên cu,
tác gi dùng quan đim ca bài nghiên cu Why do US firms hold so much more cash
than they used to? Bates, T., Kahle, K., Rene, S., (2009) đã ch ra bn lý do các công ty
nm gi nhiu tin mt hn: đng c giao dch, đng c phòng nga, đng c thu và
đng c đi din.
- ch
Các mô hình c đin v tài chính (Baumol (1952), Miller và Orr (1966)) ch ra
các nhu cu ti u cho tin mt khi mt công ty phi gánh chu chi phí giao dch liên
quan đn chuyn đi mt tài sn tài chính không bng tin thành tin mt và s dng
tin mt đ thanh toán. Có mi liên h qui mô công ty vi đng c giao dch, các công
ty ln nm gi ít tin mt hn.
- a
ng c phòng nga khng đnh rng các công ty gi tin mt đ đi phó tt
hn vi các cú sc bt li, tránh tình trng thiu tin mt trong tng lai cho vic đu t,
bi vì tng tài tr bên ngoài là tn kém hn s dng ngun vn ni b đc to ra trong
s hin din ca thông tin bt đi xng (Opler và các cng s (1999).
-
Foley, Hartzell, Titman, and Twite (2007) nhn ra các công ty M gánh chu
nhng hu qu t thu liên quan đn chuyn dòng tin t nc ngoài v nc s nm
gi tin mt nhiu hn. iu này đc bit đúng đi vi các chi nhánh mà có th hu qu
10
ca thu chuyn tin v nc là cao nht. Do đó, các công ty đa quc gia có nhiu kh
nng tích ly tin mt cao hn.
- i din
Nh lp lun ca Jensen (1986), các nhà qun lý c th s gi tin mt hn thay
vì tng tin chi tr c tc cho các c đông khi công ty đã có ít c hi đu t. Nhng vic
nm gi tin mt theo ý cá nhân này thng đc đánh giá là nm gi tin mt quá mc
có ngun gc t mô hình kim soát đng c giao dch và đng c nm gi tin mt ca
công ty. Dittmar và Mahrt-Smith (2007) và Harford, Mansi, và Maxwell (2008) cung
cp bng chng cho thy các nhà qun lý c th có nhiu kh nng s xây dng tin mt
d tha, nhng chi tiêu tin mt d tha mt cách nhanh chóng.
2.3. Nhng nghiên cu thc nghim
Nadiri (1969) đi tiên phong trong nghiên cu v nm gi tin mt bng cách thu
thp d liu t lnh vc sn xut M giai đon 1948-1964 đ c lng mô hình liên
quan đn mc đ mong mun nm gi tin mt trong thc t. Kt qu cho thy nhu cu
đi vi s d tin mt trong thc t đc xác đnh bi: đu ra, lãi sut, t l thay đi
mc giá chung d kin, và các yu t v giá.
Vn ti nc M, Opler và các cng s (1999) thu thp d liu trong giai đon
1971-1994 t 1048 công ty M có niêm yt đ tìm nhng yu t quyt đnh và tác đng
lên nm gi tin mt ca công ty. Thông qua kim tra d liu thi gian và d liu chéo,
h phát hin ra rng các công ty có c hi phát trin mnh m và có dòng lu chuyn
tin t ri ro hn s có t l tin mt trên tng tài sn không bng tin mt tng đi
cao. Các công ty có điu kin tip cn vi th trng vn cao hn có xu hng gi t l
tin mt trên tng tài sn không bng tin mt thp hn. Opler và các công s (1999)
cng nhn thy rng các công ty hot đng tt có xu hng tích ly tin mt nhiu hn.
Ferreira và Vilela (2004) đã nghiên cu yu t quyt đnh nm gi tin mt ca
công ty, s dng mt mu gm 400 công ty trong 12 quc gia trong khi Liên minh
Kinh t và Tin t (EMU) trong giai đon 1987-2000. Kt qu cho thy rng nm gi
tin mt có tng quan dng vi c hi đu t và lu chuyn tin t; và tng quan
11
âm vi tính thanh khon, đòn by và quy mô công ty. N ngân hàng và nm gi tin
mt có tng quan âm, chng minh rng vi mt mi quan h cht ch vi các ngân
hàng, cho phép công ty nm gi ít tin mt hn cho đng c phòng nga. Ngoài ra, các
công ty ti các quc gia có bo v nhà đu t tt và s hu tp trung nm gi ít tin mt
hn, minh chng cho vai trò chi phí đi din trong vic gii thích mc tin mt. Ferreira
và Vilela cng nhn thy rng s phát trin th trng vn có tng quan âm đi vi
mc tin mt, trái vi quan đim ca đng c đi din.
Nguyen (2005) đã nghiên cu gi thuyt rng s d tin mt có đng c phòng
nga và phc v đ gim thiu s bin đng ca li nhun hot đng. Ông đã thu thp
mt mu quan sát gm 9168 công ty ti th trng chng khoán Tokyo trong giai đon
1992-2003. Thông qua phân tích hi quy, ông nhn thy rng nm gi tin mt tng
quan dng vi mc đ ri ro công ty, nhng tng quan âm vi ri ro ngành. Ông
cng phát hin ra rng vic nm gi tin mt gim ng vi qui mô ca công ty và t l
n; và tng vi li nhun ca công ty, trin vng tng trng, và t l chi tr c tc.
Ti New Zealand, Hofmann (2006) đã kim tra các yu t quyt đnh nm gi
tin mt ca công ty ca các công ty phi tài chính. Phát hin ca ông cho thy rng nhân
t chính quyt đnh vic nm gi tin mt ca các công ty New Zealand là c hi phát
trin, bin đng dòng thu ca công ty, đòn by tài chính, chi tr c tc, và tài sn lu
đng. Trong khi c hi tng trng và bin đng dòng thu tng quan dng vi nm
gi tin mt; chi tr c tc cao và d phòng tài sn có tính thanh khon cao làm cho các
công ty nm gi tin mt thp hn.
Saddour (2006) s dng phân tích hi quy đ điu tra các yu t quyt đnh nm
gi tin mt bng cách thu thp d liu t 297 công ty Pháp trong khong thi gian
(1998-2002). Da trên thuyt đánh đi và thuyt trt t phân hng, ông nhn thy rng
các công ty ca Pháp tng lng tin mt nm gi ca h lên khi hot đng kinh doanh
ca công ty có ri ro cao và mc đ lu chuyn tin t ca h cao; và nm gi tin mt
gim khi công ty có đòn by tài chính cao. Công ty đang phát trin gi mc tin cao hn
so vi các công ty đã trng thành. i vi các công ty đang phát trin, có mt mi
12
tng quan âm gia nm gi tin mt và các đc đim sau đây ca công ty: qui mô, tài
sn lu đng và n ngn hn. Mc tin mt ca các công ty trng thành tng lên cùng
vi qui mô công ty, mc đ đu t, và thanh toán cho c đông di dng c tc hoc
mua li c phiu; và nm gi tin mt gim ng vi tín dng thng mi và các chi phí
cho nghiên cu và phát trin.
Afza và Adnan (2007) tp trung vào vic xác đnh mc đ nm gi tin mt ca
công ty ca các công ty phi tài chính ca Pakistan, thông qua qui mô công ty khác nhau
và các ngành công nghip khác nhau. H đã s dng d liu trong giai đon 1998-2005
v quy mô công ty, c hi phát trin, dòng tin, vn lu đng ròng, đòn by, dòng tin
không chc chn, và chi tr c tc. H phát hin ra mi tng quan âm gia t l giá tr
th trng trên giá tr s sách, vn lu đng ròng, đòn by, c tc vi nm gi tin mt
và các mi tng quan dng vi quy mô công ty, dòng tin vi nm gi tin mt. Phát
hin ca h cho thy quy mô công ty, dòng tin, dòng tin không chc chn, vn lu
đng ròng, và đòn by tài chính nh hng đáng k nm gi tin mt ca các công ty
phi tài chính Pakistan.
Drobetz và Grüninger (2007) đã nghiên cu yu t quyt đnh nm gi tin mt
vi mt mu gm 156 công ty phi tài chính Thy S t nm 1995 đn nm 2004. Thông
qua phân tích hi quy, h thy rng, tài sn hu hình và quy mô công ty đu có tng
quan âm vi nm gi tin mt ca công ty. Chi tr c tc và lu chuyn tin t t hot
đng kinh doanh có tng quan dng đn d tr tin mt. Ngoài ra, Drobetz và
Grüninger nhn thy mt mi tng quan dng gia i) Giám đc điu hành kiêm
nhim (Ch tch hi đng qun tr kiêm nhim chc v giám đc điu hành) và nm gi
tin mt ca công ty, và ii) mi quan h không đáng k gia qui mô hi đng qun tr và
nm gi tin mt ca công ty. C th, Giám đc điu hành kiêm nhim hng đn nm
gi tin mt cao hn đáng k và đ ln v qui mô hi đng qun tr không nh hng
đn nm gi tin mt ca công ty.
Hardin III và các công s (2009) s dng mu gm 1.114 quan sát t 194 qu tín
thác đu t bt đng sn (REITs) M giai đon 1998-2006. Thông qua phng pháp
13
phân tích hi quy bình phng nh nht (OLS), h nhn thy rng nm gi tin mt ca
REIT t l nghch vi kinh phí hot đng, đòn by tài chính và t vn ni b, và có liên
quan trc tip đn chi phí tài tr bên ngoài và trin vng phát trin. Nm gi tin mt
cng có tng quan âm đn kh nng tip cn hn mc tín dng và s dng chúng. Kt
qu ng ý rng các nhà qun lý ca REIT thích gi ít tin mt đ gim nhng vn đ đi
din ca dòng tin, do đó làm tng tính minh bch và gim chi phí huy đng vn bên
ngoài trong tng lai.
Isshaq, Bokpin và Onumah (2009) kim tra s tng tác gia qun tr công ty,
c cu s hu, nm gi tin mt và giá tr công ty trên sàn chng khoán Ghana. Qui mô
hi đng qun tr có tng quan âm và có ý ngha thng kê đáng k giá c phiu gia
các bin đng trong qun tr công ty. Tuy nhiên, mt mi quan h đáng k gia quyn
s hu bên trong và giá c phiu không đc tìm thy. Các kt qu cng ch ra rng
tng mt đn v tin mt nm gi không nh hng đáng k v mt thng kê lên giá c
phiu. Cui cùng, đòn by tài chính và bin đng thu nhp đc xác đnh là yu t
quyt đnh quan trng ca giá c phiu.
Megginson và Wei (2010) đã nghiên cu yu t quyt đnh nm gi tin mt và
giá tr ca tin mt trong các công ty t nhân ca Trung Quc giai đon 1993-2007.
Thông qua phân tích hi quy, h phát hin ra rng, các công ty có li nhun ln và c
hi phát trin cao nm gi tin mt nhiu hn. N và vn lu đng có tng quan âm
vi nm gi tin mt, trong khi nm gi tin mt gim khi nhà nc tng quyn s hu.
Chen và Mahajan (2010) nghiên cu tính thanh khon ca công ty (nm gi tin
mt) trên 15 nc thuc Liên minh châu Âu (EU) và 31 nc không thuc EU trong
giai đon 1994-2004. H đã phát hiên ra ba điu sau: u tiên, s ra đi ca đng euro
và vic thành lp kinh t và Liên minh tin t (EMU) đã làm gim tính thanh khon ca
công ty trong EU. Th hai, tin mt và n có tính thay th cao hn trong EU so vi các
nc không thuc EU trong vic chuyn đi sang đng tin t chung trong khi liên
minh. Cui cùng, các bin qun tr công ty nh nm gi c phiu cht ch, quyn ph
quyt giám đc và các quyn ch n là yu t quyt đnh quan trng ca tính thanh
14
khon ca công ty và nên b qua trong các nghiên cu v tính thanh khon ca công ty
quc t.
Kim và các cng s (2011) đã kim tra mt tp hp d liu thu đc t 125 các
công ty-nhà hàng niêm yt ra công chúng M t nm 1997 đn nm 2008 và phát hin
ra rng các công ty-nhà hàng vi trin vng đu t ln có xu hng nm gi tin mt
nhiu hn. ng thi, các công ty-nhà hàng ln, nm gi tài sn không bng tin có tính
thanh khon cao nhiu hn tin mt; các công ty vi chi phí vn cao hn, và các công ty
chi tr c tc nm gi ít tin mt hn. Kim và các cng s mô t rng c hai đng c
phòng nga và đng c giao dch đóng vai trò quan trng trong vic gii thích các yu
t quyt đnh nm gi tin mt ca các công ty-nhà hàng.
Rizwan và Javed (2011) thu thp d liu t 300 công ty Pakistan niêm yt trên
sàn chng khoán Karachi (KSE) trong giai đon 1998-2007. H thy rng vic nm gi
tin mt ca các công ty Pakistan tng lên cùng vi s gia tng trong lu chuyn tin t
và t l giá tr th trng trên giá tr s sách. H cng phát hin ra rng vn lu đng
ròng và đòn by có tng quan âm vi nm gi tin mt ca công ty Pakistan.
Wenfeng Wu, Oliver M. Rui, Chongfeng Wu (2011) nghiên cu tác đng ca tín
dng thng mi, kh nng tài tr ca ngân hàng và thay đi chính sách ca chính ph
đn các công ty thuc các ngành ngh truyn thng Trung Quc. H đã thu thp d
liu gm gm 13.229 quan sát t 1626 công ty trong giai đon 1999-2009. Wenfeng
Wu, Oliver M. Rui, Chongfeng Wu (2011) nhn thy, tín dng thng mi có 2 tác
đng nghch chiu vi nm gi tin mt. H cng phát hiên ra rng công ty khu vc
có kh nng cung cp tài tr cao hn có xu hng nm gi tin mt ít hn cho các
khon nhn tín dng thng mi, đng thi, xem các khon cp tín dng thng mi
nh mt khon d phòng ln hn cho tin mt. Thêm vào đó, h cng nhn ra kh nng
d phòng ca khon cp tín dng còn cao hn na khi chính sách mi Trung Quc
đc thi hành.
15
Bng 2.1. Tng hp các nghiên cu thc nghim
Nadiri M. I
1969
M
Yu t quyt đnh s d tin mt là đu ra, lãi sut và s
thay đi trong mc giá chung.
Opler T. và các
cng s
1999
M
Các doanh nghip có c hi phát trin mnh m và s
tng trng trong dòng tin nm gi t l tin mt trên
tng tài sn cao.
Hardin III và các
cng s
2009
M
Nm gi tin mt là t l nghch vi kinh phí hot đng,
đòn by tài chính, và có liên quan trc tip đn chi phí tài
tr bên ngoài và c hi tng trng.
Nm gi tin mt cng có tng quan âm kh nng tip
cn và s dng tín dng.
Kim, J., Kim, H.
và Woods, D.
2011
M
Các doanh nghip có c hi đu t tt có xu hng nm
gi tin mt nhiu hn, trong khi các công ty nm gi tài
sn thanh khon khác nhiu hn tin mt; chi tiêu vn
cao hn và chi tr c tc cao hn dn đn nm gi ít tin
mt hn. ng c phòng nga và giao dch gi vai trò
quan trng trong vic gii thích các yu t quyt đnh
nm gi tin mt cho các công ty-nhà hàng.
Ferreira,
M.A., và
Vilela, A.S.
2004
Liên minh
kinh t và
tin t
(EMU)
Nm gi tin mt có mi tng quan dng vi c hi
tng trng và lu chuyn tin t; và có tng quan âm
vi tính thanh khon, đòn by tài chính, qui mô công ty,
n ngân hàng và s phát trin ca th trng vn.
Chen N. và
Mahajan A.
2010
EMU
S ra đi ca đng Euro và vic thành lp kinh t và Liên
minh tin t (EMU) đã làm gim tính thanh khon ca
công ty trong EU.
Tin mt và n có tính thay th hn trong EU so vi các
nc không thuc EU trong vic chuyn đi sang đng
tin chung.
Bin qun tr doanh nghip nh nm gi c phiu, quyn
ph quyt giám đc và các quyn ch n là yu t quyt
đnh quan trng trong tính thanh khon ca công ty.
Nguyen P.
2005
Tokyo
Nm gi tin mt tng quan dng vi cp đ doanh
nghip nhng tng quan âm vi ri ro ngành. Ngoài ra,
ông thy rng gi tin mt gim dn theo quy mô công ty
và t l n và tng vi tc đ tng trng li nhun,
khách hàng tim nng và t l chi tr c tc.
Hofmann C.
2006
New
Zealand
Yu t quyt đnh đn nm gi tin mt ca công ty
New Zealand là c hi tng trng ca các công ty, bin
đng dòng tin, đòn by tài chính, chi tr c tc, và s
sn có ca tài sn thanh khon thay th. Các c hi phát
trin và bin đng dòng tin có tng quan dng vi gi
tin mt, trong khi nhng yu t khác có tng quan âm
vi nm gi tin mt.
Saddour K.
2006
France
Mc nm gi tin mt tng lên cùng vi các ri ro hot
16
đng và c hi phát trin nhng t l nghch vi đòn by
tài chính. i vi các công ty đang phát trin, có mt mi
tng quan âm gia tin mt và qui mô công ty,
mc tài sn lu đng và n ngn hn; trong khi mc tin
mt ca các công ty đã trng thành tng theo qui mô
công ty, mc đ đu t và chi tr c tc cho c đông và
gim vi tín dng thng mi và các chi phí đu t và
phát trin.
Afza T. và
Adnan S.M.
2007
Pakistan
Nm gi tin mt và t l giá tr th trng trên giá tr s
sách, vn lu đng ròng, đòn by tài chính, chi tr c tc
có tng quan âm và có mi tng quan dng gia qui
mô công ty, dòng tin, và nm gi tin mt.
Rizwan M.F. và
Javed T.
2011
Pakistan
Nm gi tin mt ca các công ty Pakistan tng lên cùng
vi s gia tng trong lu chuyn tin t và t l giá tr th
trng trên giá tr s sách, nhng vn lu đng ròng và
đòn by tài chính có tng quan âm vi nm gi tin mt
ca công ty.
Megginson W.L.
và Wei Z.
2010
Trung
Quc
Qui mô công ty, li nhun và c hi tng trng và s
hu ca nhà nc có tng quan dng vi nm gi tin
mt; trong khi n và vn lu đng có tng quan âm vi
nm gi tin mt.
Wenfeng
Wu, Oliver
M. Rui,
Chongfeng
Wu
2012
Trung
Quc
Công ty khu vc có kh nng cung cp tài tr cao hn
có xu hng nm gi tin mt ít hn cho các khon nhn
tín dng thng mi, đng thi, xem các khon cp tín
dng thng mi nh mt khon d phòng ln hn cho
tin mt.
Kh nng d phòng ca khon cp tín dng còn cao hn
na khi chính sách mi Trung Quc đc thi hành.
Ngun: Tác gi tng hp
2.4. Các yu t n vic nm gi tin mt
- Qui mô công ty
Theo thuyt đánh đi, qui mô công ty và nm gi tin mt có mt mi tng
quan âm bi vì các công ty ln có th d dàng tip cn vi các ngun tài tr giá r (Ferri
và Jones, 1979). Ngoài ra còn có mt mi tng quan âm gia qui mô công ty và các
thông tin bt đi xng (Harris và Raviv, 1990), đây là lý do ti sao các công ty ln
không cn tích ly tin mt đ tránh vic đu t vào các d án không hiu qu nh các
công ty nh làm. Ngc li, thuyt trt t phân hng d đoán mi quan h gia qui mô
công ty và nm gi tin mt tng quan dng bi vì các công ty ln thng th hin
tt hn so vi các công ty nh và do đó cn phi có nhiu tin mt (Opler và các cng
17
s, 1999). Ferreira và Vilela (2003) nhn thy có mt tng quan âm gia nm gi tin
mt và qui mô công ty. Lee và Song (2007) cng nhn thy rng sau cuc khng hong
tài chính châu Á, nm gi tin mt tng khp mi ni bt k quy mô qui mô công ty ra
sao. Bigelli và Vidal (2009) cng nhn thy mt mi tng quan âm gia qui mô công
ty và tin mt nm gi trong các công ty t nhân.
Cho rng vi qui mô ln, công ty có th d dàng tip cn các ngun vn t bên
ngoài, do đó, gim nm gi tin mt trong phòng nga thanh khon. Tác gi kì vng
nm gi tin mt s tng quan âm vi qui mô công ty.
- Li nhun
Thuyt đánh đi d đoán mt mi tng quan âm gia li nhun và nm gi tin
mt bi vì các công ty có li nhun có dòng tin đ đ tránh các vn đ đu t không
hiu qu (Kim và các cng s, 1998; Caglayan-Ozkan và Ozkan, 2002). Mc khác
thuyt trt t phân hng d đoán ngc li, rng nm gi tin mt bin đng bt thng
vi lu chuyn tin t. Ferreira và Vilela (2003) tìm thy bng chng h tr cho thuyt
trt t phân hng cho nm gi tin mt các quc gia EMU. Cùng mt kt qu đc
tìm thy bi Almeida và các cng s (2004) cho các công ty hn ch v tài chính.Tuy
nhiên, Bates và các cng s (2009) tìm thy mt mi tng quan âm gia li nhun và
nm gi tin mt.
ng quan đim vi thuyt đánh đi, tác gi kì vng có mt mi tng quan âm
gia li nhun và nm gi tin mt.
- Tài sn thanh khon thay th
Tác gi xác đnh tài sn thanh khon thay th là hàng tn kho, khon phi thu, tài
khon phi tr và các mc trong vn lu đng đc s dng đ thay đi lng tin mt.
Opler và các cng s (1999) phát biu rng không có mi quan h đc d đoán gia
tài sn thanh khon thay th và nm gi tin mt theo thuyt trt t phân hng. Thuyt
đánh đi d đoán mt mi tng quan âm gia nm gi tin mt và tài sn thanh khon
thay th bi vì chúng có th d dàng chuyn đi thành tin mt và do đó lng tài sn
thanh khon thay th th làm cho lng tin mt nm gi gim. Bates và các cng s
18
(2009), Opler và các cng s (1999), Ferreira và Vilela (2003) và Tong (2006) nhn
thy có mt mi tng quan âm gia các tài sn thanh khon thay th và nm gi tin
mt. Lee và Song (2007) tìm thy h s tng quan âm đáng k các khon thay th tin
mt các công ty sau khi khng hong tài chính châu Á. Bigelli và Vidal (2009) thy
rng vn lu đng ròng trong mt công ty t nhân càng cao, công ty này nm gi càng
ít tin mt.
Tác gi kì vng có mt mi tng quan âm gi tài sn thanh khon thay th vi
nm gi tin mt vì các tài sn thanh khon thay th có th chuyn đi thành tin mt d
dàng nên lam gim lng tin mt nm gi.
- y tài chính
C thuyt đánh đi và thuyt trt t phân hng d đoán mt mi tng quan âm
gia đòn by và nm gi tin mt. Theo thuyt đánh đi, Caglayan - Ozkan và Ozkan
(2002) và Diamond (1984) cho rng n có th thay th cho nm gi tin mt vì n làm
gim ri ro đo đc và linh hot hn. Tng t nh vy, theo thuyt trt t phân hng,
Opler và các cng s (1999 ) phát biu rng các công ty có s dng lng tin mt d
tha, hoc là đ tr n ni bt hoc là tip tc tích ly tin mt, và mc dù các công ty
có th có mt mc n mc tiêu, tin vn đc s dng theo thuyt trt t phân hng.
Tuy nhiên, Ferreira và Vilela (2003) cho rng thuyt đánh đi cng có th d đoán mt
mi tng quan dng gia đòn by và nm gi tin mt vì đòn by làm tng xác sut
phá sn và do đó các công ty gi tin mt nhiu hn đ gim xác sut kit qu tài chính.
Lý thuyt dòng tin t do cng d đoán mt mi tng quan âm gia đòn by và nm
gi tin mt, vì các công ty s dng vn vay ít có th chu ít giám sát t bên ngoài hn
và do đó cho phép nhà qun lý quyt đnh gi lng tin mt cao hn theo vn đ đng
c đi din.
ng quan đim vi Ferreira và Vilela (2003), tác gi cho rng n s làm tng
xác sut kit qu ca công ty, do đó các công ty s nm gi tin nhiu hn đ phòng
nga cho ri ro này. Tác gi kì vng có mi tng quan dng gia đòn by tài chính
và nm gi tin mt.