LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN

Tuần 14
Tiết 41 Ngày dạy: 24 -11 -2010
LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HP CÁC THAO TÁC LẬP
LUẬN
I.MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
- Nắm vững những kiến thức, kó năng cơ bản về các thao tác lập luận.
- Biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận để viết bài văn nghò luận.
2. Kó năng: Vận dụng những điều đã nắm được để viết một bài (đoạn hoặc một phần bài) văn
nghị luận, trong đó có sử dụng kết hợp ít nhất là 2 trong 6 thao tác lập luận nói trên.
3. Thái độ: Diễn đạt nghiêm túc ; giáo dục môi trường
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
- Yêu cầu và tầm quan trọng của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong bài văn
nghò luận.
- Cách vận dụng kết hợp các thao tác lập luận : xuất phát từ yêu cầu và mục đích nghò luận.
2. Kó năng:
- Nhận diện được tính phù hợp và hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
trong một số văn bản.
- Biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận để viết bài văn nghò luận về một vấn đề tư
tưởng, đạo lí, về một hiện tượng đời sống, về một tác phẩm văn học, một nhận đònh văn học
( với độ dài ít nhất 700 chữ trong thời gian 90 phút)
III. CHUẨN BỊ
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kó năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, đònh hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu
hỏi hướng dẫn học bài.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
kiểm tra sĩ số:
12A2 12B4
2. Kiểm tra bài cũ:

*Hiệu quả của việc vận dụng các phương thức biểu đạt trong bài văn nghò luận?
- Việc vận dụng các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận là cần thiết.
- Việc vận dụng các phương thức biểu đạt phải xuất phát từ u cầu và mục đích nghị luận.
- Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức người viết có thể làm cho bài văn nghị luận đặc
sắc, hấp dẫn.
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tạo tâm thế cho
I. Ơn tập kiến thức: 6 thao tác lập luận
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
học sinh
Vào bài:Tiết học hơm nay cô sẽ
giúp các em luyện tập để biết cách
vận dụng kết hợp các thao tác lập
luận trong văn nghị luận.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS ôn
tập kiến thức
-GV:Hãy kể tên các thao tác lập
luận đã học?
-GV:Hãy phân biệt các thao tác
lập luận trên?
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS
luyện tập nhận biết
-GV:Trong đoạn trích ở SGK trang
174, tác giả đã vận dụng kết hợp
các thao tác lập luận nào? Đâu là
thao tác chính? Căn cứ vào đâu mà
xác định như thế?
+Thao tác chính: phân tích (để thấy
việc bọn thực dân Pháp lợi dụng lá

cờ tự do, bình đẳng, bác ái áp bức
đồng bào ta).
+ Thao tác kết hợp: chứng minh (về
chính trị, về kinh tế).
- u cầu HS trả lời:
Hoạt động 4: Hướng dẫn HS
luyện tập viết đoạn văn vận
dụng kết hợp các thao tác lập
luận
- Thao t¸c lËp ln ph©n tÝch : chia ®èi tỵng ra thµnh
nhiỊu u tè, bé phËn nhá ®Ĩ cã thĨ nhËn biÕt ®èi t-
ỵng mét c¸ch cỈn kÏ, thÊu ®¸o.
- Thao t¸c lËp ln so s¸nh : Lµm râ th«ng tin vỊ sù
vËt b»ng c¸ch ®em nã ®èi chiÕu víi ®èi tỵng sù vËt
kh¸c quen thc h¬n, cơ thĨ h¬n ®Ĩ chØ ra sù gièng
nhau vµ kh¸c nhau gi÷a chóng
- Thao t¸c lËp ln gi¶i thÝch : lµ gi¶ng gi¶i vỊ c¸c
vÊn ®Ị liªn quan ®Õn ®èi tỵng mét c¸ch cơ thĨ, râ
rµng cho ngêi nghe, ngêi ®äc hiĨu têng tËn.
- Thao t¸c lËp ln chøng minh : Mơc ®Ých cđa
chøng minh lµ lµm ngêi ta tin tëng vỊ nh÷ng ý
kiÕn, nhËn xÐt cã ®Çy ®đ c¨n cø tõ trong nh÷ng sù
thËt hc ch©n lý hiĨn nhiªn
- Thao t¸c lËp ln b¸c bá : ChÝnh lµ dïng lý lÏ vµ
chøng cø ®Ĩ g¹t bá nh÷ng quan ®iĨm, ý kiÕn sai
lƯch hc thiÕu chÝnh x¸c tõ ®ã nªu ý kiÕn ®óng
cđa m×nh ®Ĩ thut phơc ngêi nghe.
- Thao t¸c lËp ln b×nh ln : Nh»m ®Ị xt vµ
thut phơc ngêi ®äc t¸n ®ång víi nhËn xÐt ®¸nh
gi¸, bµn ln cđa m×nh vỊ mét hiƯn tỵng trong ®êi

sèng hc trong v¨n häc.
- Tù sù, miªu t¶, biĨu c¶m, thut minh : nh÷ng u
tè nµy cã thĨ ®em l¹i sù cơ thĨ, sèng ®éng cho v¨n
nghÞ ln.
II. Luyện tập nhận biết:
Hãy xác định các thao tác lập luận được vận dụng kết
hợp trong các văn bản sau:
1/ Đoạn trích trang 174:
- Thao tác chính: phân tích.
- Thao tác kết hợp: chứng minh.
2/ Văn bản giáo viên cung cấp:
*Khi xã hội được hình thành, chúng ta gửi con cái
mình đến trường để học hỏi một số kó thuật hoặc kó
năng nào đó, nhờ đó chúng dần dần tìm cách kiếm
sống và tồn tại. Chúng ta muốn con cái của mình trở
thành những chuyên gia giỏi, chúng ta luôn mong
ước cho con cái mình một đòa vò kinh tế an toàn đến
tuyệt đối. Nhưng liệu việc trau dồi một kó thuật nào
đó có thể giúp chúng ta hiểu được chính bản thân
mình không?
( Đoạn văn dùng thao tác lập luận phân tích và lập
luận bác bỏ)
III. Luyện viết đoạn văn vận dụng kết hợp các thao
tác lập luận:
1/ Đề bài:
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
* GV ra đề (đề tùy thuộc ở GV
song phải gần gũi với thực tế đời
sống và học tập để HS có điều kiện
phát biểu những suy nghĩ, ý kiến

thật của mình).
+ Đề: Hãy bàn về bệnh quay
cóp của HS trong thi, kiểm tra.
- GV u cầu HS viết thành đoạn
văn có vận dụng kết hợp ít nhất hai
thao tác lập luận.
- Thao tác 3: Sau 15 phút, GV gọi
một vài HS trình bày văn bản đã
viết và chỉ ra các thao tác lập luận
mà nhóm mình đã sử dụng.
- GV nhận xét phần trình bày của
HS, củng cố bài học, có thể thưởng
điểm nếu làm tốt.
Tích hợp môi trường
Đoạn văn liên quan đến môi
trường
Môi trường là toàn bộ những yếu
tố bao quanh cuộc sống của con
người và các sinh vật như đất,
nước, khí quyển,…Con người không
thể sống thiếu môi trường, con
người là một thành tố trong môi
trường.
+ Đề: Hãy bàn về bệnh quay cóp của HS trong thi
kiểm tra.
2/ Luyện viết văn bản theo chủ đề:
* Gợi ý về nội dung:
+ Có thể triển khai đoạn theo bố cục sau:
• Thực trạng của bệnh quay cóp trong HS ngày
nay.

• Tác hại của bệnh quay cóp.
• Lời khun .
+ Có thể chọn 1 trong các ý trên để dựng đoạn.
* Về kĩ năng: Vận dụng kết hợp ít nhất 2 thao tác lập
luận
3/ Trình bày văn bản và chỉ ra các thao tác lập luận
đã sử dụng:
IV. Bài tập về nhà:
1/ Hãy xác định các thao tác lập luận trong đoạn
văn sau của Hồ Chí Minh:
“Liêm là trong sạch, khơng tham lam.
Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, người làm quan
khơng đục kht dân, thì gọi là liêm, chữ liêm ấy có
nghĩa hẹp. Cũng như ngày xưa trung là trung với vua,
hiếu là hiếu với cha mẹ mình thơi.
Ngày nay, chữ liêm có nghĩa rộng hơn; là mọi người
đều phải liêm. Cũng như trung là trung với Tổ quốc,
hiếu là hiếu với nhân dân.
Chữ liêm phải đi đơi với chữ kiệm. Có kiệm mới liêm
được, vì xa xỉ sẽ sinh tham lam.
Tham tiền của, tham địa vị, tham danh tiếng, tham ăn
ngon, sống n đều là bất liêm.
Người cán bộ, cậy quyền thế mà kht dân, ăn của đút,
hoặc trộm của cơng thành của tư; người bn bán,
mua một bán mười hoặc mua gian bán lậu chợ đen chợ
đỏ, tích trữ đầu cơ; người có tiền, cho vay cắt cổ, bóp
hầu bóp họng đồng bào; người cờ bạc, chỉ mong xoay
của người làm của mình, đều là tham lam, đều là bất
liêm. ”
4. Củng cố, luyện tập:

*Hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong bài văn nghò luận?
- Việc vận dụng các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận là cần thiết.
- Việc vận dụng các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận phải xuất phát từ u cầu và
mục đích nghị luận.
- Kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận người viết có thể làm cho bài văn nghị luận
đặc sắc, hấp dẫn.
5. Hướng dẫn tự học:
- Đối với bài học ở tiết này:
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
- Hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong bài văn nghò luận?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị bài: Trả bài viết số 3; Xem lại bài Việt Bắc và Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm
V. Rút kinh nghiệm:
GVBM: Nguyễn Mộng Dun