Tiết 1 sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ. sinh 11

Về mặt sinh học hãy nêu điểm
khác biệt giữa 2 chú sư tử trên?
Sư tử đá Sư tử thật

A - CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG
LƯỢNG Ở THỰC VẬT
Tiết 1. BÀI 1.
SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ

Nước có vai trò gì
đối với tế bào?
Vì sao cần bón
phân cho cây ?
I. Vai trò của nước và muối khoáng

Thực vật hấp thụ
nước và muối khoáng
bằng cách nào?

II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở
RỄ CÂY.
Nước được hấp thụ từ đất vào tế bào
lông hút theo cơ chế nào? Giải thích?
a. Hấp thụ nước
1. Cơ chế
* Rễ - cơ quan hấp thụ nước chủ yếu ở cây
* Cơ chế: Thẩm thấu, do sự chênh lệch
áp suất thẩm thấu (Cơ chế thụ động)

Nguyên nhân cây hút nước
Tại sao cây hút nước được?
Thoát hơi nước ở lá
Nồng độ các chất tan cao

b. Hấp thụ muối khoáng
Các ion khoáng được hấp thụ vào tế bào lông hút
như thế nào?
- Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây một cách
chọn lọc theo hai cơ chế :
•
Thụ động: Cơ chế khuếch tán từ nơi nồng độ cao đến nồng
độ thấp.
•
Chủ động: Di chuyển ngược chiều gradien nồng độ và cần
năng lượng.

b. Hấp thụ muối khoáng
- Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây một cách
chọn lọc theo hai cơ chế :
•
Thụ động: Cơ chế khuếch tán từ nơi nồng độ cao đến nồng
độ thấp.
•
Chủ động: Di chuyển ngược chiều gradien nồng độ và cần
năng lượng.
Hấp thụ chủ động khác thụ động ở điểm nào?
( Hấp
thụ thụ động cần có sự chênh lệch nồng độ, còn chủ động
ngược dốc nồng độ và cần năng lượng).

2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào
mạch gỗ của rễ.
Quan sát hình vẽ → Hãy ghi tên các con đường vận
chuyển nước và ion khoáng vào vị trí có dấu "?" trong
sơ đồ?
?
?

2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào
mạch gỗ của rễ.
- Gồm 2 con đường:
+ Con đường gian bào: Từ lông hút  khoảng gian bào các TB
vỏ  Đai caspari  Trung trụ  Mạch gỗ.
+ Con đường tế bào: Từ lông hút  các tế bào vỏ  Đai caspari
 Trung trụ  mạch gỗ.

2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào
mạch gỗ của rễ.
Vì sao nước từ lông hút vào mạch gỗ của rễ theo một
chiều?
(Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu của tế bào theo
hướng tăng dần từ ngoài vào).

III. ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI
QUÁ TRÌNH HẤP THU NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở
RỄ CÂY
Hãy cho biết môi trường có ảnh hưởng đến quá trình
hấp thụ nước và muối khoáng của rễ cây như thế nào?
Cho ví dụ?

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ nước và các
ion khoáng là : Nhiệt độ, ánh sáng, ôxy, pH., đặc điểm lý hoá
của đất

III. ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI
QUÁ TRÌNH HẤP THU NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở
RỄ CÂY
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ nước và các
ion khoáng là : Nhiệt độ, ánh sáng, ôxy, pH., đặc điểm lý hoá
của đất
Rễ cây ảnh hưởng đến môi trường như thế nào? Ý
nghĩa của vấn đề này trong thực tiễn. (Hệ rễ cây ảnh
hưởng đến môi trường: Rễ tiết các chất làm thay đổi tính
chất lý hoá của đất.)

Sự hấp
thụ
nước
và
muối
khoáng
Cơ
quan
hấp thụ
nước
Cơ
chế
hấp
thụ
Các

nhân tố
ảnh
hưởng

1.Sự hút khoáng thụ động của tế bào phụ thuộc
vào:
A. Chênh lệch nồng độ ion.
B. Ho t đ ng trao đ i ch t.ạ ộ ổ ấ
C. Cung c p năng l ng.ấ ượ
D. Ho t đ ng th m th u.ạ ộ ẩ ấ
KI M TRA BÀI CŨỂ
.Câu 1: Chon phương án đúng

2.Sự xâm nhập chất khoáng chủ động
của tế bào phụ thuộc vào:
A. Gradien nồng độ chất tan.
B. Hiệu điện thế màng.
C. Trao đổi chất của tế bào.
D. Tham gia của năng lượng.

Rễ cây hút nước nhờ bộ phận
nào?
A. Đỉnh sinh trưởng.
B. Rễ chính.
C. Rễ phụ
D. Miền lông hút

Đâu là vai trò quan trọng của
nước?
A. Dung môi hoà tan các chất

B. Tham gia quá trình trao đổi chất
C. Giảm nhiệt độ cơ thể
D. Thành phần cấu tạo cơ thể

Tại sao khi cây ngập nước lại chết
A. Do nồng độ pH giảm.
B. Do quá trình hút nứơc giảm.
C. Do hô hấp kị khí tạo chất độc đối với cây.
D. Do rễ bị thối

Lá cây rau diếp chứa lượng nước bằng
94% sinh khối tươi của cơ thể

Cây xương rồng khổng lồ ở nước Mĩ, cây saguarô, cao tới
15m và hấp thụ 1 tấn nước trong một ngày.


1. Hãy phân biệt cơ chế hấp thụ nước với cơ chế hấp thụ ion
khoáng ở rễ cây.
Cơ chế hấp thụ nước : Nước được hấp thụ vào rễ theo cơ
chế thụ động (theo cơ chế thẩm thấu) : nước di chuyển từ MT
đất, nơi có nồng độ chất tan thấp (MT nhược trương) vào TB rễ,
nơi có nồng độ chất tan cao (dịch bào ưu trương, áp suất thẩm
thấu cao).
Cơ chế hấp thụ ion khoáng : các ion khoáng di chuyển từ đất
vào TB rễ một cách chọn lọc theo hai cơ chế :
+ Thụ động : Các ion khoáng di chuyển từ đất (hoặc MT dinh
dưỡng) vào rễ theo građien nồng độ : đi từ MT (nơi nồng độ của
ion cao) vào rễ (nơi nồng độ của ion đó thấp).
+ Chủ động : Đối với một số ion mà cây có nhu cầu cao (ví

dụ như ion K) thì có thể di chuyển ngược chiều građien nồng
độ. Sự di chuyển ngược chiều nồng độ như vậy đòi hỏi phải tiêu
tốn năng lượng sinh học ATP được tạo ra từ hô hấp (phải dùng
bơm ion, VD, bơm Na : Na
+
- ATPaza, bơm K : K
+
- ATPaza ).

Đối với cây trên cạn, khi bị ngập úng thì rễ cây thiếu
ôxi. Thiếu ôxi phá hoại tiến trình hô hấp bình thường
của rễ, tích luỹ các chất độc hại đối với tế bào và làm
cho lông hút chết, không hình thành được lông hút
mới. Không có lông hút thì cây không hấp thụ được
nước, cân bằng nước trong cây bị phá huỷ và cây bị
chết.
2. Giải thích vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ
chết.