Hãy chọn một vấn đề trong cuộc sống, vận dụng lí thuyết kinh tế công cộng để lí giải nó là một dạng thát bại thị trường, đề xuất cách giải quyết cho vấn đề đã lựa chọn

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đề ra: Hãy chọn một vấn đề trong cuộc sống, vận dụng lí thuyết kinh tế
công cộng để lí giải nó là một dạng thát bại thị trường, đề xuất cách giải
quyết cho vấn đề đã lựa chọn.
Bài làm
I. Phần mở đầu
Ngày nay, Internet là một công cụ vô cùng thiết yếu trong cuộc sống con
người nói chung và trong đời sống sinh viên nói riêng. Nhờ có Internet sinh viên
có thể làm nhiều việc một cách nhanh chóng hơn, dễ dàng hơn, và tiện lợi hơn.
Tuy nhiên, có không ít sinh viên hiện nay vẫn chưa có đủ điều kiện để tiếp xúc
với tiện ích này. Chính vì thế sự xuất hiện của các quán Internet công cộng thực
sự trở nên cần thiết và là một điều tất yếu. Đến trường đại học KTQD ta có thể
dễ dàng thấy được điều này một cách cực kì rõ nét. Đi xung quanh khu vực
trường hoàn toàn có thể nhận ra khu “trung tâm” Internet công cộng kiêm game
online “tọa lạc” ở 1 con ngõ nhỏ và dài nối từ đường Trần Đại Nghĩa vào cổng
kí túc xá của trường – ngõ Tự Do. Điều đáng nói ở đây chính là sự nhỏ và dài
của con ngõ này. Nó thực sự gây ấn tượng mạnh cho những người lần đầu đặt
chân đến. Trông con ngõ chẳng khác nào một buổi triển lãm xe moto cùng
những hàng dài xe máy với đủ mọi thể loại, màu sắc, kiểu dáng, dựng san sát
nhau trên lòng ngõ. Đó thực chất là xe của các vị thượng đế - khách hàng của
những quán Internet trong ngõ này. Từng centimet nhỏ trong ngõ dường như
đều được tận dụng triệt để cho việc trông giữ xe. Thậm chí cả những ngách nhỏ
và hẹp cũng được trưng dụng cho mục đích này. Điều đó làm cho con ngõ càng
trở nên dài và nhỏ hơn. Nó cứ bị lấn dần lấn dần cho đến khi trở nên chật chội
và ách tắc đặc biệt là vào những giờ cao điểm. Điều này đã gây nên không ít
khó khăn và bức xúc cho không chỉ người dân sinh sống trong ngõ mà còn cả
với những người đi lại qua ngõ này. Đứng góc độ kinh tế, phải chăng việc trông
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
giữ xe của các quán internet này đã gây ra một tổn thất phúc lợi xã hội? Vận
dụng kiến thức của kinh tế công cộng hãy cùng làm rõ vấn đề này.

II. Phân tích thất bại thị trường.
Như chúng ta đã biết, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thất bại của thị
trường đã gây ra tổn thất phúc lợi xã hội như độc quyền, ngoại ứng, hàng hóa
công cộng và thông tin không đối xứng.
Ở chủ đề đưa ra ở trên thì thất bại của thị trường ở đây là do ngoại ứng tiêu
cực. Vậy ngoại ứng tiêu cực là gì, nguyên nhân, cách giải quyết?
Khi hành động của một đối tượng(có thể là cá nhân hay hãng ) có ảnh hưởng
trực tiếp đến phúc lợi của đối tượng khác, nhưng những ảnh hưởng đó lại không
được phản ánh trong giá cả thị trường thì ảnh hưởng đó gọi là ngoại ứng. Ngoại
ứng tiêu cực là những chi phí áp đặt lên một đối tượng thứ ba(ngoài người mua
và người bán trên thị trường ) nhưng chi phí đó lại không được phản ánh trên giá
cả thị trường.
Trong trường hợp trên việc trông giữ xe tại các quán Internet ở ngõ Tự Do đã
gây ra ngoại ứng tiêu cực. Tức là các chủ quán đã lấn chiếm lòng đường một
cách trái phép để làm chỗ để xe cho khách hàng để kinh doanh dịch vụ Ineternet.
Vì mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận nên số lượng khách hàng càng ngày càng nhiều
thì doanh thu của họ càng tăng lên. Nhưng khi lượng khách hàng tăng lên thì
lượng xe cộ họ mang theo cũng rất lớn và những chỗ để xe cho khách thì lại
chính là lòng đường và vỉa hè hai bên ngoài quán. Lượng khách hàng tăng lên
trong khi diện tích lòng đường, vỉa hè là không đổi dẫn đến kết quả là lượng xe
mà họ đưa đến tập trung quá nhiều ở hai bên đường. Và sự lấn chiếm lòng
đường làm nơi trông giữ xe của các chủ quán đã làm cho lòng đường bị thu hẹp
lại và một khi lượng người và xe giao thông ở ngõ Tự Do tăng lên thì sẽ gây ra
cản trở, ách tắc giao thông. Việc lấn chiếm lòng đường của các quán Internet đã
làm cho những người thứ 3 là những người tham gia giao thông ở ngõ Tự Do mà
ảnh hưởng rõ rệt nhất là những sinh viên của trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân và
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
dân cư xung quanh đó. Việc lấn chiếm lòng đường của các quán net đã làm ách
tắc giao thông qua lại ở ngõ Tự Do. Việc đó gây bức xúc cho chính những

người tham gia giao thông.
Khi đi lại trên ngõ Tự Do không những bạn bị ảnh hưởng do tắc nghẽn gây
cản trở giao thông mà những hình ảnh bạn trông thấy cũng không thuận mắt.
Một vẻ mĩ quan đô thị đã mất mà thay vào đó, trước mắt ta là dãy xe đang đỗ dài
dằng dặc cho ta cảm giác bức bối khó chịu làm cho đô thị hiện ra càng tấp nập,
bon chen. Lượng xe ở đây quá nhiều và việc lấn chiếm lòng đường cũng ngày
một gia tăng bởi vì lượng khách càng ngày càng lớn và ngoại ứng mà họ gây ra
cho người thứ 3 là những người tham gia giao thông lại không được tính vào giá
cả thị trường game online của các chủ quán.
Vậy nguyên nhân của việc các điểm trông giữ xe ở các quán internet ngõ Tự Do
đã gây ra hiệu ứng tiêu cực gây ách tắc giao thông, cản trở giao thông ở ngõ là
do đâu, chúng ta sẽ phân tích cụ thể hơn qua đồ thị sau đây. Để trông giữ xe ở
các lòng đường vỉa hè, ở các quán net thì các chủ quán phải bỏ ra chi phí để thuê
người giữ xe hoặc tự mình trông giữ nhưng chi phí này mà các chủ quán bỏ ra
đang thấp hơn mức chi phí mà xã hội mong muốn. Đó là do họ đã không phải
bỏ chi phí lấn chiếm lòng đường của họ. Chúng ta sẽ phân tích qua đồ thị để chỉ
ra được tổn thất phúc lợi xã hội mà các quán net gây ra qua một đồ thị mang tính
chất hình ảnh sau (với các số liệu vẽ đồ thị là giả định).

3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hình trên mô tả hoạt động của các chủ quán net ở ngõ Tự Do: Trục hoành cho
biết lượng xe cộ do khách hàng vào chơi ở quán để ở trên lòng đường, trục tung
đo lường chi phí và lợi ích biên mà các chủ quán net ở ngõ Tự Do thu được ứng
với lượng xe để ở quán (ở đây ta giả định rằng lượng xe tương ứng với số khách
hàng đến quán net ở ngõ Tự Do). Đường MB cho biết lợi ích biên mà các chủ
quán net thu được ứng với từng lượng xe. Đường MPC thể hiện chi phí tư nhân
biên tức là chi phí thực của các chủ quán net đang phải bỏ ra để có thêm một
khách hàng vào quán.
Đứng trên quan điểm xã hội,đường chi phí biên đối với xã hội là MSC sẽ bao

gồm cả hai bộ phận cấu thành: Thứ nhất là chi phí để trông giữ xe của các chủ
quán ngõ Tự Do được phản ánh vào MPC;thứ hai là chi phí lấn chiếm lòng
đường của các chủ quán net mà xã hội đang phải gánh chịu được thể hiện bằng
đường MEC.
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Do các quán net là người tối đa hóa lợi nhuận nên lượng xe của họ mong muốn
là tại điểm MB=MC nhưng vì MC mà họ quan tâm là MPC nên họ sẽ để một
lượng xe là tại điểm B, và tại đó MB=MPC. Điểm này là mức sản lượng tối ưu
thị trường(các quán net). Nhưng đứng trên quan điểm xã hội theo nguyên tắc
biên về hiệu quả và chi phí quan tâm ở đây là chi phí của xã hội nên lượng xe
tối ưu mà xã hội mong muốn ở ngõ Tự Do phải đặt tại điểm A,khi đó MB
=MSC. Như vậy,ta thấy lượng xe mà các chủ quán net bỏ trên lòng đường đang
lớn hơn lượng xe mà xã hội mong muốn và chi phí mà họ bỏ ra P1 đang thấp
hơn mức chi phí P
*
của xã hội.Vậy các chủ quán net ở ngõ Tự Do đang gây ra
một hiệu ứng tiêu cực là đã đề một lượng xe quá nhiều hơn lượng xe tối ưu xã
hội mong muốn xuống lòng đường ở ngõ Tự Do.
Lợi ích ròng( hay lợi nhuận) mà các chủ quán net thu được khi để thêm một
xe ở lòng đường là khoảng cách dọc giữa đường MB và MPC nên tổng lợi
nhuận tăng thêm khi các quán net duy trì lượng xe từ Q* tới Q1 là tam giác
ABD. Trong khi đó những người tham gia giao thông trong ngõ Tự Do sẽ bị
thiệt hại do các quán net lấn chiếm lòng đường. Và mỗi chiếc xe lấn chiếm lòng
đường thì người tham gia giao thông ở ngõ thiệt hại một khoản là MEC. Vì thế
khi lượng xe tăng từ Q* đến Q1 thì tổng thiệt hại gây ra cho những người tham
gia giao thông ở ngõ Tự Do là hình thang Q*MNQ1. Vì hình thang này có diện
tích bằng hình thang DACB nên tổn thất phúc lợi xã hội mà các quán net ngõ Tự
Do gây ra cho xã hội trong trường hợp này bằng diện tích tam giác ACB.
Như vậy chính hoạt động của các quán net trong việc trông giữ xe cho khách

hàng đã gây ra tổn thất phúc lợi xã hội,lượng xe mà họ để lớn hơn lượng xe mà
xã hội mong muốn do họ phải chi trả một chi phí cho việc trông giữ xe thấp hơn
chi phí mà xã hội phải bỏ ra.
Lượng xe lớn đã gây ra ách tắc giao thông làm tốn thời gian qua lại ngõ Tự
Do của những người tham gia giao thông gây ra những chi phí tổn thất mà người
tham gia giao thông phải gánh chịu.
5