Tìm hiểu giá trị khổng giáo biểu hiện trong công tác tổ chức và quản lý sản xuất tại các chaebol hàn quốc

D~I HQC QU6C GIA HA N(H
TRVONG DA.I HQC KHOA HQC XA HQI VA NHAN VAN

roe*~

.-------~~'( NGlli'GN CUtJ

-----

IA.~;:B~CA

NGUYEN THl THU HVONG

.

~

,

.

,

~

~

....

TIM HIEU GIA TRI. KHONG GIAO BIEU HI EN
. ., .

....
,
,:!
,
..
.,
,
TRONG CONG TAC TO CHUC VA QUAN LV SAN
.J
,
..
.J
XUAT TAl
CAC
CHAEBOL
HAN
QUOC
.

LU~N VAN TH~C SY KHOA HQC
CHUYEN NGANH: CHAU A HOC

NgU'bi hU'dng dAn khoa hQC
GS.TS. Lt QUANG THitM

LVTS05
HA N(n

......

-

2001


Ngay tir khi mm hinh th~mh nhiing

y tubng cua d~ tai, toi da rA't thu~ lQ'i

khi duqc trao d6i tiep xuc vm nhi~u ngum Han Qu6c cfing nhu ngum Vi¢t Nam
dang lam vi¢c va kinh doanh t~i Ha N(>i. Toi da nh~n duqc rA't nhi~u lm khuy~n
va lm giai thich c6 gia tq, trong d6 toi rA't ciim an ong Choi Eun Hye- Cong ty
Posco e&c Han Qu6c, ong Kim Sang Ug - Giam d6c Trung tAm van hoa Han

Qu6c, PGS.TS Hoa Hitu Lan- Vi¢n Kinh te The giai va ThS. Nguyin Phudng
Lam - Giang vi~n mon Doanh nghi¢p Han Qu6c.

D~ di den sg hoan thanh lu~ van hom nay, toi xin chAn thanh cam on TS.
Tqnh Cfim Lan - ph6 chu nhi¢m ph1:1 trach sau d~i hQc Khoa Dong Phuong da

t~n tinh chi dAn va t~o mQi di~u ki¢n t6t nhA't cho toi trong qua trinh hQC t~p,
nghi~n CUu Va thgc hi¢n lu~ Van.

Toi cfing xin bay to lm cam on chAn thanb den cac thAy co giao khoa
Dong Phuan.g, cac co giao tinh nguy¢n KOICA- Han Qu6c, cac b~n hQc vi~n
da giup dO' va cung cA'p c~o toi nhii'ng thong tin, tru li¢u hfiu ich.
Toi d~c bi¢t cam on GS.TS Le Quang Thiem vi su huang dAn t~ tinh va
nhiing gQ'i

y sang su6t d6i vm toan bQ n(>i dung va djnh huang cua lu~ van.

Ha n(ji, ngay thang

niim 2007

Nguyln Thj Thu Hullng

....... ...


BAN a6 HAN Qu6c

SOUTH KOREA
East Sea

rseu ~~r

Seoraksan
National Park

NORTH KOREA

Japan)

eJanggok
Gangneunge
~~Seoul

Kor~an

To Ullcnmgdo

lsl~nd

.._.

Samcheoke
l3e3cfles

Folk •

Village

Son_gnisan

Nattonar Park

Yeongdeoke

eBuyco

SOUTH KOREA

H>'L'St St•Q

eGunsan

(YelltJttr Sea)

0 segue

Pohang•
•

Gyeongju

Masane

• GwangJu

•eusan

eMokpo

;

Dadohae Hacsang
National Park

South Sc:a
, (Ew·il China Sea)

..
Jeju-sie

®

lonely Planet

Jcju-do

JAPAN

0

80km

0

50mi


BANG cAc Ki HI~U VIET TAT TRONG LU!N VAN

STT

Ki hi~u viet tAt
Oic s6 trong [ ... ]

1

Ghli thich
Bi~u thi chu dan ngu6n tu li¢u

[S6 thu nh~t, ... J

Bi~u thj s6 thu t\1' cua tai li¢u theo thu m1;1c Tai li¢u
tham khao cua lufin van (trang 101)

[ ... , s6 thu hai]

Bi~u thi

s6 trang cua do~:!-n trich dan

2

IMF

Quy ti~n t¢ qu6c t€

3

GDP

T6ng
phfim n¢i dja (vi€t Hit cua Gross Domestic
Product)

4

NICS

5

GNP

T6ng san Iuqng quoc gia hay T6ng san pha\m quoc gia
(viet tAt ciia Gross National Product)

6

GNI

T6ng thu nh;)p quoc gia hay T6ng thu nh;)p quoc dan
(viet tilt ciia Gross National Income)

7

Won

Doo vi tien t¢ ciia Hfm Qu6c

8

USD

D6ngd6laMi

san

Kh6i cac nuoc c6ng nghi¢p phat tri~n mm

1


Ml}C Ll}C
Lmcamon
Bang ki hi~u viet tat
PHANMODAU

PHAN NQI DUNG
Chuong 1:

1.1.
1.2.

4

Khai quat nhii'ng danh gia ve vai tro ciia Kh6ng giao doi
v6i nen kinh te Him Quoc

11

Khai quat n('>i dung ccr ban ciia Kh6ng giao

11

M('>t s6 tu tubng chii d~o ciia Kh6ng giao trong cong tac

13

qulm ly
1.2.1.
1.2.1.1.
1.2.1.2.
1.2.2.
1.2.3.

1.3.

Tu tubng 'Vi chinh t~i nhAn'

13
14
15
16
18

'Tri nhAn thi¢n nhi¢m'
'Hung giao dl;lc nhan'
Tu tubng 'D! hoa vi quy'
Coi trQng nhAn t6 'Thanh tin'
Khai quat nhfing danh gia ve vai tro ciia .Kh6ng giao d6i v6i
nen kinh te Han Qu6c
Khai quat nhfing danh gia ve vai tro ciia .Kh6ng giao d6i v6i
nen kinh te cua cac nuoc Chau A
Khai quat nhfing danh gia ve vai tro ciia .Kh6ng giao d6i v6i
nen kinh te Han Qu6c

24

1.4.

Ti~u ket

27

Chuong 2:

Nhii'ng gia trj Kh6ng giao th~ hi~n trong cong tac t6 chuc

va quan ly san xuat t~i cac Chaebol Han Quoc

29

2.1.

Vai net ve h¢ th6ng Chaebol- Han Qu6c

29

2.1.1.
2.1.1.1.

Ccr cau t6 chuc ciia Chaebol
Ccr cau ciia Chaebol

32
33

2.1.1.2.

T6 chuc qulm ly ciia Chaebol

39

2.1.2.

Vi tri ciia Chaebol trong nen kinh te Han Qu6c

2.2.

42

Nhfing gia tri Kh6ng giao th~ hi¢n trong cong tac
slm xuat

1.3.1.
1.3.2.

19
20

t6 chuc

49

2


2.2.1.

BQ may Hinh d~o

49

2.2.2.

Phuong ch~m ho~t d(>ng
Ch€ d(> tuy~n dvng lao d(>ng

50
53
55
55
59

2.2.3.
2.2.4.
2.2.4.1.
2.2.4.2.
2.3.

Ch€ d(> dao t~o va qmin ly lao d(>ng
Ch€ d(> dao t~o lao d(>ng
Ch€ d(> qmin ly lao d(>ng
Nhiing gia tq Khdng giao th~ hi~n trong cong tac qmin ly
san xu~t

2.3.1.

Tinh th&l ton tn;mg thu b~c, ton ti tr~t tl;l'

2.3.2.
2.3.3.

Ton trQng quan h~ c(>ng d6ng
Coi trQng d~o "trung thu"

2.3.4.

D~ cao b6n ph~n ca nh~

2.4.

Ti~u k€t

63
63
64
66
68
72

Danh gia ve mac dq anh huang cua Kh6ng giao doi vm
cong tac t6 chuc va quan ly cua cac chaebol Han Quoc

73

Nhiing danh gia chung v~ muc d(> anh hubng cua Khdng
giao doi v6i S\1' phat tri~n cua Chaebol Han Quoc

73

3.1.1.

Nhfing anh hUOng mang tinh tfch Cl;l'C

74

3.1.2.

3.2

Nhiing cinh hubng mang tinh ti~u Cl;l'c

76

Chuong 3:

3.1.

3.2.1.

Gqi y kinh nghi~m cho doanh nghi~p Vi~t Nam trong 19
trlnh x~y dl;l'llg t~p doan kinh t€ Vi~t Nam
Vai net v~ doanh nghi~p Vi~t Nam

3.2.2.
3.3

Vai net v~ 1(> trlnh x~y dl;l'llg t~p doan kinh t€ Vi~t Nam
Ti~u k€t

~

~

80
80
82
84

85
88
93
95

A

PHAN KET LUAN ·
THVM{JC TAI LI~U THAM KHAO
~
~
PH{} L{JC BANG VA BIEU DO
?

'

PHAN PHlJ LlJC

3


<
do dwV\

ct~ tai

1.

Ll

2.

L!ch s~ V\ghieV\ c~u ct~ tai

6

3.

Ml:\c cflch c~a luQV\ vaV\

7

4.

Bo'i tuqV\ 9 V\ghieV\ c~u

8

s.

Nht:
9

6.

PhudV\ 9 phap V\ 9 hieV\ c~u

9

7.

K e"'t CC\V\
"' IV\<;:\V\
" VC\V\
v

4

10


,..,

?

,..,

PHANMODAU

1. Lido chqn de' tai
Sau cu¢c chien tranh Trieu Tien (nam 1950-1953), H~m Quoc vftn Ut m¢t
trong nhilng quoc gia ngheo nhilt tren the gio'i. Tim th~p dau nguOi cua H~m
Quoc cuoi nhfrng nam 50 thilp bon nhieu so v6'i "cac nu6'c lang gieng. Luc bily
giO' nguOi dAn Han Quoc khon kho nhln ngum Phi-lip-pin v6'i niem ao u6'c,
duO'ng nhu hQ khong th~ vm t6'i duqc do m¢t dat nu6'c H~m Quoc d6 nat vi chien
tranh.
Nhln lt;ti chcllng duO'ng phat tri~n kinh te cua Han Quoc nguO'i ta khong
khoi ngt;tc nhien bai toe dQ phat tri~n ky ll;IC rna hQ da dt;tt dUnieJ? sau chien tranh the gi6'i thu hai. Xet tren chi tieu phat tri~n thi Vi¢t Nam

nam 2000 tuong duong v6'i Han Quoc vao cuoi nhilng nam 60 cua the ky XX.
The rna chi qua may th~p nien, vm chfnh sach phat tri~n phu hqp, t~n dl;lng duqc
mQi dieu ki¢n Quoc te, phat huy duqc mQi nguon ltJc ben trong, nguOi Han

Qu6c da tt;to ra duqc cai gQi la "ky tfch song Han".
Dieu gi dang sau SlJ tang truang cao cua Han Quoc - duqc biet den nhu la
"ky tfch song Han"? Tt;ti sao Han Quoc tu m¢t quoc gia d6 nat vi chien tranh lt;ti
phat tri~n nhanh chong thanh m¢t nu6'c giau co nhu hi¢n nay?
Xet ve mcllt nao do, SlJ ph\}C hoi tang truang nhanh chong do, theo phAn
tfch trong "SlJ than ky Dong

A"

thi Han Quoc thtJC SlJ da dt;tt duqc muc tang

truang cua mlnh dtJa tren slJ tfch liiy ghe g6'm nguon v~t chat va con nguOi, ciing
nhu nhiing nen tang kinh te vi m6 hqp ly.

t-IDKt-1: aS.TS. Le Qua"'9 Thiem

4


T/w, hie':. gi6 frf kho';,g gi6o bie"u hitf-n
frong cong Me fO>ch~c vd qud.'n ly sd.>n xuaf f<;~i c6c Cl1aebol f-!an Quo::C

Song van d~ d~t ra la chung ta cfin c6 slJ phan tfch, danh gia cAn trQng hon
mo hinh phat tri~n cua quoc gia nay. Mo hinh phat tri~n cua Han Quoc da d~t
duqc nhi~u ket qua to 16'n, song n6 hoan toan chua phai la m<)t mo hinh hoan
hao cho cac quoc gia phat tri~n, bcri n6 con t6n t~i nhi~u nhiing h~n che cfin

nghien cffil giai quyet. Tuy nhien mo hinh nay cling da gqi mb khong it nhiing
bai hQc, nhiing kinh nghi~m c6 th~ tham khao cho nhiing nu6'c di sau muon rut
ng{m con duemg phat tri~n. Neu Chau Au mat 5 the ky hi~n d~i hoa, Nh~t Ban
mat 100 nam (tinh tir CUQC cai each Minh Tri nam 1868) thi doi v6'i Han Quoc,
qua trinh nay con ng{m hon. ThtJc chat Han Quoc bAt dfiu bu6'c vao xay dlJllg
n~n kinh te hi~n d~i m6'i tir nhiing nam sau n<)i chien 50-53.

Tren con duemg di tim m<)t mo hinh phat tri~n nguai ta nh~n thay tfim
quan trQng cua gia tri van hoa truy~n thong, n6i b~t la tu tubng Kh6ng giao doi
v6'i SlJ phat tri~n kinh te - chinh tq - xa hdl;lng va phat huy cac gia tri CUa Kh6ng hQC, biet bien gia tfl d6 thanh m<)t lqi
the thuc dAy kinh te phat tri~n. Vi~c lam d6 la thong minh, khon kheo, la phu
hqp v6'i d~c trung khu VlJC va xu the phat tri~n cua thai d~i m6'i: khong cAt dUt
truy~n thong v6'i hi~n d~i. D6 la m<)t kinh nghi~m lich su mang nhi~u y nghia.

Tiep sau nhiing khao sat b m<)t so m~t, d~ tai hu6'ng slJ chu y t6'i nhiing
gia tq Kh6ng giao bi~u hi~n trong cong tac t6 chuc va quan ly san xuat cua cac
chaebol Han Quoc - m<)t mo hinh t~p doan kinh te v6'i doanh nghi~p ho~t d<)ng
san xuat trong m<)t nganh trQng di~m nao d6 lam trung tam, duqc vay quanh bbi
cac don vi ho~t d<)ng b nhi~u linh VlJc khac nhau - da g6p phfin lam nen di~u
thfin ky nay. Thiet nghi, vi~c nh~n thuc vai tro cua tu tubng Kh6ng giao ki~u
nay doi v6'i SlJ tang trubng thfin ky cua Han Quoc khong chi la giup hi~u ro
thanh cong cua m<)t mo hinh kinh te, rna con mang y nghia cua m<)t each thuc
tien hanh nhiing tiep c~n mang tinh khoa hQc nham hu6'ng t6'i slJ tim toi, li giai

5


cho nhiing nguyen nhan thanh cong va tlrn ra bai h<;>c kinh nghi~rn c6 th~ ap
dl;lng.

2. Lfch

sa nghien cftu de' tai

Ngay nay, khi rna sau th~p ky 60, trong von v~n hai rnuoi narn, Dai Loan,
Narn Trieu Tien, H6ng Kong, Singapore duqc rn~nh danh la "bon con rong nho
chau A" hoan thanh Sl;l' cat canh bay len ca trong x___ay dl;l'llg kinh te Ifill phat tri~n
van rninh V~t chat, thl van de cfi rich tru6'c day l~i tra thanh rnt)t van de thai Sl;l',
duqc d~t len chuang trlnh nghien CUu cap thiet. D6 la tu tubng Kh6ng giao dong
vai tro nhU the nao trong hi~n d~i boa: tich Cl;l'C hay tieu Cl;l'C?
Hon 10 narn qua nhieu h<;>c gia
hoa Kh6ng giao ciing nhu

a cac nu6'c thu¢c khu Vl;l'C anh huang van

acac nu6'c phuong Tay da soi n6i thao lu~ rnong tlrn

duqc cau tra IOi chfnh xac. Da c6 khong biet bao nhieu bai viet, bao nhieu h¢i
nghi cua gi6'i h<;>c thu~t va nhiing ngubi c6 trach nhi~rn trong nu6'c va qu6c te

a

nhieu cap d¢ ban ve van de tu tubng truyen th6ng phuong Dong nay 1•

0 Vi~t
nghien

CUu

Narn hi~n nay hau nhu chua c6 nhieu nhiing tac phfirn, tac gia

ho~c trlnh bay rnt)t each sau S~C, t~p trung CO h~ th6ng ve nhan

t6

Kh6ng giao trong phat tri~n kinh te Han Qu6c, d~c bi~t d6i v6'i t6 chuc quan ly
cua cac chaebol Han Qu6c. Gia tq Kh6ng giao truyen th6ng Han Qu6c chi duqc
trinh bay rai rae, SCI luqc

akhfa c~nh nay ho~c khfa c~nh khac trong Sl;l' ket hqp

v6'i van de nay ho~c van de khac rna thoi.

I H¢i nghj k:hoa h<;>c qu6c te ve nghit\n Ctiu Kh6ng Tii va D~i h¢i thanh l~p lien hi¢p Nho h<;>c qu6c te nhan ky
ni¢m 2.545 nam sinh Kh6ng Tii thang 10/1994 ~c Kinh; H9i nghi qu6c t€ v~ Nho gioo t6 chyc ~i
Kinh
nam 1995; H¢i nghi qu6c te "Nho giao v6i xa h¢i tuong lai' ki ni¢m 500 nam nam sinh cua Toegye oAn Dong
-Han Qu6c 1012001.

o

HDKH:

as.-rs.

Le

QIACII'\9

Thiem

me

6


T/m h;.g';_, gia f,-.i Kho';.g giao b;.g';. hi-fin
f,-.ong cong Me fo" chac vd quan ly sa'n xu&f ft;:~i cac Chaebol f-ldn Quo:::

Con
nay,

a nuac ngoai, da co nhi~u tac ph~m va tac gia trinh bay v~ v~ d~

anhi~u khia c~h khac nhau: gia tri Kh6ng giao vm s-g phat tri~n kinh te,

m6i quan h¢ cua Kh6ng giao vm gia dlnh, moi quan h¢ ca nhan vm xa h()i ...
Tuy nhien, chua co m()t cong trlnh nao dugc viet dum hlnh thuc trlnh bay t6ng
th~ tu ly lu~n den th-gc ti~n; trinh bay day du va co h¢ thong, xau chu6i v~ vi¢c

phat huy va sir dl;lng gia

tri Kh6ng giao truy~n thong Han Quoc t(;li cac chaebol

Han Quoc. Hon nua, cang khong co tac ph~m, tac gia nao di sau nghien cll'u v~n
d~ nay vai dl;lng y xu~t phat tu di~u ki¢n C\1 th~ Vi¢t Nam, rut ra nhiing ket lu~

khoa hQC, dong gop VaO kho tang nh~ thUC Va lam tai li¢u tham khao cho cac
nha hot;1ch dinh chinh sach va quan ly doanh nghi¢p aVi¢t Nam.

Vi v~y chung toi m~h dt;1n tim hi~u v~n d~ nay vm long mong muon
duqc dong gop m()t phan nho be vao vi¢c giai thich co h¢ thong vi¢c phat huy sir
dvng nhiing gia tri Kh6ng giao trong cong tac t6 chuc va quan ly san xu~t t(;li
cac Chaebol Han Quoc.

3. Mf!,C dich cua lut;in vdn

0 Vi¢t Nam, v~ d~ quan ly doanh nghi¢p cling la v~ d~ dang dugc quan
tam chu y

bai

s-g phat tri~n cua cac doanh nghi¢p la m()t v~ d~ r~t quan trQng

thuc d~y s-g tang trulmg kinh te- xa h()i, d~c bi¢t khi Vi¢t Nam xu~t hi¢n nhiing

yd6 hlnh thanh h¢ thong t~p doan kinh te Vi¢t Nam. M~t khac, Vi¢t Nam cling
la m()t nuac chiu anh hulmg cua tu tulmg Kh6ng Tir va Nho giao. Li¢u chung ta
c6 th~ tiep thu, ke thua nhiing gl tu tulmg van hoa truy~n thong d~ ph\lc V\1 cho
CUQC

song hi¢n d(;li ngay nay?
Lu~n van vm d~ tai xac dinh se lam nhi¢m V\1 chll'ng minh va ban lu~ v~

gia tq Kh6ng giao doi vm cac chaebol Han Quoc. Thong qua phan tich, nh~
thuc chu yeu tu cong tac t6 chuc va quan ly san xu~t t(;li cac chaebol Han Quoc
7


de CO nhiing bieu hi~n khoa hQC ve Vful de nghien CUu. Qua qua trlnh nghien CUu,

nguCii vi~t hi VQng c6 the tim th~y m¢t s6 bai hQc va kinh nghi~m c6 ich cho 1¢
trinh phat trien doanh nghi~p Vi~t Nam hi~n nay, d6ng thm cung c~p tai li~u
tham khao hihl ich cho b~t cu ai quan ttlm nghien CUu ve Kh6ng giao va quan ly

doanh nghi~p.

4. Doi tltlfllg nghien Cltu

Con ngum hi~n d~i thoat than tu truyen th6ng, du mu6n hay kh6ng vAn
mang trong mlnh nhiing d~u ~n cua truyen th6ng. N~u y thuc dugc vai tro cua
truyen th6ng t6t dyp cho hi~n d~i, tim ki~m phat huy chung se la m¢t thu~ 1¢,

Ut m¢t ngu6n lgc thuc dAy SlJ phat trien cua xa h¢i. Ngugc l~i, nhiing truyen
th6ng 16i thm se lam ch~ bu6'c di len cua lich si'r. Song ciing phru nhful m~
rfing, tim hieu gia tq tich ct;rc, tieu bieu rna Nho giao mang l~i kh6ng tach rm
nh~n thuc ve nhiing hC;UI ch~ cua n6.

Lu~n van huang tm nghien CUu vi~c bieu hi~n cac gia tq Kh6ng giao va

chllng minh vai tro cua chung vm tu each la m¢t trong nhiing nguyen nhtln cua

SlJ phat trien va cai bi~n cua cac chaebol Han Qu6c, d~c bi~t trong giai dOC;ffi
phat trien hung thinh cua chung. Lu~n van chu trQng tim hieu nhiing bieu hi~n
cua gia tq Kh6ng giao the hi~n trong c6ng tac t6 chuc va quan ly san xu~t t~i
cac chaebol Han Qu6c: Xu~t phat tu m1;1c dich d6 lu~n van se nghien cilu trubng
hgp va tuy theo kh6ng gian van hoa vm m6i lien h~ tucrng tac IAn nhau bao g6m:
n¢i dung ca ban cua Kh6ng giao, Kh6ng giao vm qua trlnh phat trien kinh t~
Chtlu A, vm qua trlnh phat trien kinh t~ Han Qu6c, gia tq Kh6ng giao bieu hi~n
trong c6ng tac t6 chuc va quan ly san xu~t t~i cac chaebol Han Qu6c ...

tlDKH CiS.TS. L~ Q~al'lg Thi~m

8


Ti'm hi.P"u gi& fri Kh&"ng giao b;,p';, hi-ln
frong c&ng Me f&pchtfc va quan I;! scl'n xuaf- f~i cac Chaebol f-lan Qu&:::

5. Nhftng dong gop cua lutj,n vdn

Qua trlnh hQc t~p chua th~t sg chuyen sau cimg vm kha nang nghien cll'u
con h~n che, nguOi viet chi d~t ra nhi¢m vt;1 nhu sau:
5 .1. V e' fn4t ly lufjn
Lu~ van gop phfin h¢ th6ng hoa m(>t

s6 v~n d~ ly lu~n v~ vi¢c su d1;1ng va

phat huy nhfing gia tri Kh6ng giao trong quan ly.., phat tri~n kinh te. Dua ra
nhiing danh gia xac thgc va c6 h~ th6ng han v~ nhfing gia tri Kh6ng giao bi~u
hi~n trong c6ng tac t6 chuc va quan ly san xu~t t~i cac chaebol Han Qu6c.

5.2. V e' mijt thlfc tiln

Tren co sb phAn tfch, danh gia va khai thac kinh nghi~m v~ ap d1;1ng
nhiing gia tq Kh6ng giao trong c6ng tac t6 chuc va quan ly san xu~t t~i cac
chaebol Han Qu6c, lu~ van mong mu6n rut ra nhfing bai hQc kinh nghi¢m cho
1¢ trlnh phat tri~n t~p doan kinh te Vi~t Nam hi¢n nay.

6. Phuung phap nghien cftu
Lu~n van da ap dl;lng phuang phap nghien CUu khu VlJC hQC rna Cl;l th~ la

phucrng phap chQn d~ tai va gim h~ d~ tai theo kh6ng gian van hoa (cultural
space)2•
Lu~n van su dl;lng ket hqp cac phuang phap nghien CUu, phan tich va t6ng

hqp thl li~u. tham khao m(>t s6 tai li¢u va s6 li~u tren sach bao, phuang ti~n
thong tin d~i chung c6 lien quan nh~m ph1;1c vt;1 cho d~ tai.

2

Trong khu Vl!C h<;>c, khOng gian van hoa la m(it ph~m vi rna d6 bao g6m ho~t d(ing sang t~o ciia con ngum,
chua dl!llg m(it d~ng thUc van hoa nao d6.
·

a

9


Lu~n

van cfing ap dl;lng phuang phap thong ke va phan tich d!nh luqng

song song sir dl;lng cac phuang phap khac nhu phuang phap nghien cll'u lien
nganh, phuang phap tiep c~n van boa, phuang phap tiep c~n h~ thong th6ng qua
phong van m(>t so cac nha kinh doanh Han Quoc ti;li Vi~t Nam; phuang phap so
sanh-logic Va l!ch sir cung CaC phuang phap khac CUa kinh te hQC hi~n d~
nghien cll'u kinh te thi trubng.

7. Klt ctfu luf:ln vdn

Ngoai phful

rna d~u, ket lu~ va danh ffi\}C tai li~u tham khao, phful n(>i

dung chfnh cua lu~ van gom 03 chuang:

Chuang 1, trinh bay khai luqc v~ n(>i dung ca ban cua Kh6ng giao, v~ m(>t

s6 tU tUOng chu di;lO CUa Kh6ng giao trong c6ng tac quan ly Va neu khai quat
nhiing danh gia v~ vai tro cua Kh6ng giao doi v6i n~n kinh te Han Quoc

Chuang 2, dua ra khai ni~m va m(>t so d~c di~m cua Chaebol Han Quoc
r6i khao sat chung v~ bi~u hi~n cua Kh6ng giao trong c6ng tac t6 chuc va quan

ly san xu~t ti;li cac Chaebol Han Quoc.
Chuang 3, khai quat nhiing nh~ xet, danh gia v~ muc d(> iinh huang cua
gia tq Kh6ng Igiao doi v6i SlJ phat

tri~n cua doanh nghi~p Han Quoc, dong thai

neu ra m(>t so gqi y sir dl;lng gia tq Kh6ng giao trong 19 trinh xay dt;mg t~p doan
kinh te Vi~t Nam.

10


>
KHAI QUAT NHiJNG oANH GtA VE VAl TRO cuA KHONG GIAo
£>01 VOl NEN KINH TE HAN QUOC
J

~

,

1.1.

, . qt.\a't 1'\Qt
... d t.\1'\9
Kh at

1.2.

M9+ sd tt.e tt.«Jn9

cd

J

4lt

J

b an
?
?
Kh,.
.,
Ct.\a
on9 91ao··

11
13

ch~ a~o c~a Khdn9 9i&o ti'On9 ccSn9 Me

qt.\&n I~

13
14
1.2.1.2.

'Hu~9 9iao d~:~c ~ha~'

15

1.2.2.

Tu tuJ~9 'Dr hoa vi CJ~A~'

16

1.2.3.

Coi tJ-
18

1.3.

Kh&i qt.\at nhiln9 a&nh 9i& vi vai t..O C~C\ Khdn9 9iao a~
v~i nin kinh

ti Han Qt.\dc

19

20

1.3.1.
'-• "}e~
N
vdt

1.3.2.

-

k'1~ h te,/ CIAC\
?

'"
cac ~udc
1

C h"'
alA A'

Khai q~Aat ~hil~9 da~h 9ia vi vai tl'o C~C\ Kho"~9 9iao Jdi

24

vc1i ~i~ ki~h te'+la~ Q~Ao'c

1.4.

27


T/m h;.g~ gia frj Kho';,g giao b;.g~ hiin
frong cong Me fo"chuc vd qt-~dln

/i san xw3f f0i cac Chaebol f-/dn Qt-~o:::

CHUONG 1

KHAI QUAT NHUNG I>ANH GIA V~ VAI TRO
ciJA KHONG GIAo TOI N~N KINH TE HAN Qu6c

Kh6ng giao hay Nho giao deu chi den khai ni~m ve m¢t hQc thuyet
chinh tri va d~o due do Kh6ng Tir (551-479 TCN) sang l~p b Trung Hoa.
Kh6ng giao la dua con tinh than duqc ra dm va nu6i duang bbi hai dong
sua truyen th6ng van boa du mt;lC phucmg BAc va truyen th6ng van boa n6ng
nghi~p phucmg Nam v6n ua tinh, trQng tinh3 • Chinh vl ua tinh nen Kh6ng

giao kh6ng thien ve hinh phap, kh6ng tan thanh vm cac nuoc chu hau thich
gay chien tranh gianh dat gianh dful, gianh ba quyen; vl trQng tlnh nen
Kh6ng giao thien trQng ve d~o due, xem d~o due nhu Ia m¢t sue m~nh vii khi,
coi long t6t cua con ngum la c6 th~ cai t~o duqc tAt ca cai xau, cai ac.
Kh6ng giao ra dm de cao due minh quan mong mu6n huang den m

che dt~p d~o

due nhful nghia thi d6 lam quan, ph1;1c V\l trieu dlnh.

'

"'

A

?

?

~

,1'

1.1. KHAI QUAT NQI DUNG Cd BAN CUA KHONG GIAO
Trang hQc thuyet cua mlnh, d~o - theo Kh6ng Tir - Ia con duemg phai
tuan theo.

D~o

chinh g6m nam m6i quan h~ co ban giii'a con ngum: vua - t6i,

cha- con, ch6ng - vq, anh - em, b~ - be. Han Nho ve sau de ra Tam cucmg
v6n rut gQn con 3 quan h~ trong ngii luful song thl!c chAt van xem vua la
giuemg m6i cho tat ca vl vua ciing chinh la ch6ng, cha. DAy la nhii'ng m6i

3

http://vi. wikioedia.org/

11


CHVdNG 1

quan h~ het sue co blm va la nhan t6 quyet dinh de 6n dinh xa h¢i, bm m¢t le
cac m6i quan h~ trong gia dlnh c6 6n dinh thi xa h¢i mm 6n dinh.
Tam cuong cung vm nam due tinh Nhan, Nghia, Le, Tri, Tin dugc quy
ve Ngu thuemg da

t~o

ra n¢i dung co ban ciia

d~o

due Kh6ng giao la tam

cuong Ngu thuemg.
Trong d~o due lam ngum, chit Nhan dugc Kh6ng Tic d~t len lam tieu
chu~n hang dau, nhan la tieu chu~ hgp vm d~o trm va long ngum. Ngum c6

due nhfin phai la ngUffi CO nhfin each Va luon pbai 'khdc kj ph-LJ,C /l vi nhan'
(luon sica mlnh theo le de lam di~u nhan). Hq cung phai la ngum co long yeu
thuong mqi ngum (nhan ai), thuong ngum nhu the thuong than, mlnh thanh

cong cung giup cho ngum thanh cong,

di~u

gi mlnh khong mu6n lam thi

dirng b~t ngum khac phai lam. DUe Nghia g~ lien vm Nhan, Nhan the hi~n
tinh cam sau s~c thi Nghia la nghia V1;1 tht;rc hi~n tlnh cam d6. Nghia giln li~n
vm dung, mu6n lam vi~c nghia rna khong c6 dung thi khong the tht;rc hi~n
duqc, thAy vi~c nghia rna khong lam thi khong phiii la ngum c6 dung. Nghia
ciing g~n li~n vm lgi cho nen 'kien lqi tu nghia' tuc la thAy cai lgi phiii nghi
den dieu nghia, cho vi lgi rna lam m~'t di~u nghia.
I

Tiep theo nhan nghia chinh la chit Le, Ay la vi chit Le dong vai tro quan

tn;>ng trong

vi~c

dua nhan nghia vao trong cu<)c s6ng hang ngay, dua nhan

nghia trb thanh quy t~c, vao nep suy nghi ciia con ngum, giao dvc con ngum

t1! nguyen tuan theo llhiing due tinh Ay nhAm duy tri tr~t tt;r ky cuong. U con
xac dinh cho mqi ngum trong xa h¢i biet 'chinh danh' de 'danh chinh ngon
thu~'. Trong xa h¢i Nho giao nhiing ho~t d¢ng le coi nhu nhiing hanh vi

chinh tq nen con dugc gqi la Le tq.
Nhung de c6 the tht;rc hi~n dugc d~o due, nghi le d6 c6 hi~u qua thi can

phru c6 tri tuc phai c6 hieu biet, c6 tri tu~. Va mu6n biet thi duong nhien phai
hQC, la di~u c6 y nghia quyet dinh trong d6i nhan xic the. Di~u nay da n6i den
tinh than cau hqc, ton su trqng d~o b Kh6ng giao.
12


Tt'm hitfrong c6ng Me fa"chtJc vd quan If sdn xuAt ff:li cac Chaebol Han Qua:::

Cu6i cung Ht due tfn - h~ qua ciia b6n due tren, c6 nhful nghia 1~ tri mm
t~o

duqc long tin, mm thgc hi~n duqc chii' tin.
Kh6ng giao tht;rc chat Ht m¢t hQC thuyet chinh tri xa h¢i vm mt;~c dich

xay dt;rng nen mfiu ngum cai tri xa h¢i, nghia den Ht ngum quAn ti':r. Ngum
quan ti':r phai Ia nguoi duqc giao dt;~c chu dao, nim vii'ng thi thu 1~ nh~c, djch,
xuful thu, nghia Ht lay h9c van Htm ca sb cho ho~t d¢ng chinh trj. Con ngum
trong xa h¢i Kh6ng giao phai Hi con ngum s6ng c6 trach nhi~m vm gia dinh,
Hing nu6c, thien h~ 'tu than, te' gia, tri quoc, binh thien h(/ .

.

Kh6ng giao so vm hie ban dAu duqc cac h9c tro ciia Kh6ng Ti':r b6 sung
hoan chinh han Htm nen m<')t Kh6ng giao chinh thuc va duqc c6ng nh~n, luu
truyen su6t tu dm Han den dm Duang va dm T6ng. Va neu dem nhiing tu
tubng Kh6ng giao nay soi vao xa h
Ia thu Kh6ng giao da du nh~p vao Han Qu6c tu thm tam qu6c, trai qua bao
thang trAm ljch si':r anh hubng cho den t~ bAy gio.

K

A

1.2.
"

?

?

?

~

,

MQT SO TUTUONG CHU DAO CUA KHONG GIAO TRONG
"

?

,

CONG TAC QUAN LY
Trong tu tubng ciia Kh6ng giao ciing chua dlJilg nhiing ly lu~n quan ly
va nguyen tic quan ly rat c6 gia trj, trong s6 d6 c6 kh6ng it nhiing di~m hii'u
dl;lng ca vm quan ly k1nh doanh hi~n d~i.

1.2.1. Tu tuilng (Vi chinh t{li nhtin'

Ngay tu thm ciia minh, Kh6ng Ti':r da nh~n thuc tm vi~c xAy dlJilg m¢t
h~ th6ng quan ly nhAn tai kha toan di~n, tu vi~c kh~ng dinh vai tro ciia nhful

tai trong quan ly cho den vi~c chu y dao t~o, b6i duang va si':r dt;~ng nhAn tai.

CiVHD: CiS.TS. L~ Qt-tcn'9 Thi~m

13


CHlJdNG 1

Kh6ng Tir chi ra 'vi chinh t(;li nhful' - qmin ly dtJa vao con ngum, day cilng
chinh la di~m cot 15i quan tn;mg trong quan di~m ve nhan tai ciia 6ng.
1.2. 1. 1. /Tri nhan

fhi~n
. nhi~m
.

/

Kh6ng Tir lu6n tam ni~m r~ng, m¢t trong nhfi'ng nguyen nhful co ban
t1;1o nen slJ thanh bC;li trong quan ly quae gia chinh la vi~c tuy~n chQn va sir
dvng con ngum. M¢t ngum quan ly gioi biet each sir dvng nguai bien tai thl
se khien mQi ngum quy phvc, t(;lo ra duqc m6i truang yen blnh, thinh vuqng.
Kh6ng Tir da rat ca ngqi vua Thuan bm 'Thuan c6 nam vj hie'n than, cho nen
thien ht;z thai binh' (Lu~n ngu- Thai Ba) va vua Vii c6 hai phan ba thien hC;l Ia

vl c6 duqc mum vi hien than.
Dua ra nhfi'ng thi dv d~ roi Kh6ng Tir de cao vi~c phat hi~n, tuy~n
chqn nhan tai d6i vm c6ng vi~c ciia nha quan ly. Va m¢t trong nhfi'ng buoc di
dfiu tien rna nha quan ly can luu tam chinh Ia 'thitc tai' - tuc la biet nhln
nh~n, tuy~n chQn ngum tai. Theo 6ng, nhln nguai phiii nhln nh~n b ban chat,

khong nen chi nhln vao hlnh dang, di~n m(;lo ben ngoai. M¢t nhan tai ly
tubng nen vita c6 ban chat tot, vita c6 ve ngoru d~p 'chat thdng w'in tdc dii;
win thdng chat tdc su; van chat van ban, nhien htju quan tu' (Lu~ ngu -

UngDa).
Va ong cfing quan ni~m ngum quan tir 'trul!c tien phdi lam tot, sau d6

mm n6i' (Lu~n ngu - V~ Linh C6ng) con 'n6i nhie'u lam it Ia vi¢c nguili quan
tli lay lam xau hd' (Lu~n ngu- Hien Van). Nhu v~y, Kh6ng Tir cho bu6c tiep
theo ciia 'thuc tai' thl nha quan ly nen d~ y tm lm n6i va quan sat hanh d¢ng
ciia d6i tuqng. Kh6ng tir rat ghet nhfi'ng ngum chi n6i rna kh6ng lam, n6i
nhieu hon lam, sir dvng ng6n tit hoa m~t d~ lita g(;lt mQi ngum:

'kY ng6n chi

bdt tr;zc, tdc vi chi dii nan' (Lu~n ngu- Hien Van)- nhfi'ng ke hay n6i khoac
khong biet h6 th~n den khi lam vi~c se rat kh6 dung nhu lm n6i.

14


T/'m hie';__, gia fri Kh6~g giao bie~1 hitfrr
frorrg c6rrg Me f6pch«c vd qtAdrr ly scfrr xw1f ft;~i cac Chaebol Han

Q"'a:::

Kh6ng Tir cling nhrut m~nh r~ng 'Quan tu bat di ngon cu nhan, bat di

nhdn phe' ngon' (Lu~n ngu - V¢ Linh Cong) - tuc Ut ngum quan tir khong vl

Im n6i cua m('>t ngum rna tien cir anh ta, cling khong vl pham due cua anh ta
rna phu nh~ lm n6i chfnh xac cua anh ta. Do d6 can phai kiem tra tn;rc tiep
d6i tUm~c dich cua anh ta

La gi. Sau d6 xem phU(Jflg phap rna anh ta su dlf,ng, titc

la xem anh ta ap dlf,ng bi¢n phap gi. Sau d6, quan sat ket qud rna anh ta d{lt
. duqc. Ne'u lam duqc nhu w;ly, anh ta lam sao c6 thl che giau duqc bdn tinh
thi¢n hor)c ac cua minh' (Lu~n ngfi'- Vi chfnh):· Kh6ng Tir cling luu y dng

. 'nhan vo th~p toan', dung ngum phai c6 long khoan dung, d('> luQilg. Ong
.. tir.ng n6i ' .. .ca'n phdi nhin vao mr)t tot df!p hi¢n t{li cua h(J rna khong nen cit

cham cham nhin vao nhilng sai lam dii qua cua h9' (Lu~t ngu- Thu~t nhi).
1.2. 1.2. 'f-lung gido d0c nhan /

Hqc thuyet cua Kh6ng Tir v~ ban ch~t la hqc thuyet quan ly, cai tq
qu6c gia. Tren con duang d6 Kh6ng Tir da s&n nh~n th~y vai tro quan trqng
CUa vi¢c giao dl;tC va hoi dUOng con ngum. Theo ong, chfnh giao dl;tC la n~n
tang de d~t den sg thanh cong trong cong tac quan ly. C6 m('>t cau chuy¢n
· con ghi 1~ trong Lu~ ngu nhu sau: Kh6ng Tir cung hqc tro Nhiem Hfi'u di
den nuoc V¢, Kh6ng Tir khi d6 n6i: 'Dan da dong roi', Nhiem Hfi'u hoi: 'Dan

da dong thl ngum quan ly phai Jam gl tiep theo?', Kh6ng Tir dap: 'Phdi lam
cho dan giau'. Nhieni. Hfi'u l~i hoi: 'DAn da giau roi thl ngum quan ly phru
lam gl them nua?', Due Kh6ng Tir dap: 'Phdi giao hoa dan'. Va vl the rna
Kh6ng Tir da sang l~p ra 'tu hqc', d~ xu~t chu truang 'huii giao vo loai' -

d~y cho t~t ca mqi nguoi, khong c6 S\f phAn bi¢t. Chfnh vl the rna d6i tUQilg
, giao d1;tc ciia Kh6ng Tir da khong con giOi h~n b con chau quy t('>c rna mb
r('mg CC1 h('>i cho ca con chau tang lOp blnh dan, t~o bUoc chuyen mOi tren
phUC1ng di¢n giao dl;tC va hQC t~p b~y gio.

15


CHVdNG 1

Xuat phat cho quan diem n6i tren chinh la

nhan' - coi trqng va thuang yeu con nguoi

a tu tubng

'nhan gid ai

aKh6ng Tu. Ong cho rAng chi c6

giao d1;1c mm khien cho con ngum giu dugc ban tinh thi~n ciia mlnh.
Kh6ng

Tu lu6n quan ni~m rAng mu6n quan ly qu6c gia, cai tri dan

chung thi phai d~t yeu t6 giao d1;1c len hang dAu va phai bat dAu tu vi~c giao
dl;lC dC;lO due. Giao dl;IC con ngum truoc het la phai giao dl;IC each lam ngum,
c6 nhu the mm c6 the c6 ich cho xa h¢i. R6i tiep d6 Ia giao dl;IC 'll;IC ngh~ ' 4
vtra bao g6m cac kien thuc vi nhful XU the vita bao g6m giao dl;IC tri thuc Van
hoa va ky nang tht;rc dl;lng.
Quan ly doanh nghi~p n6i chung ciing Ia quan ly con ngum. Nhfing tu
tllOng ciia Kh6ng

Tu trong van d~ tuyen chqn, Slr dl;lng va b6i duang nhful tai

n6i tren th~t st;r c6 y nghia vm quan ly hqc hi~n d(;li.

1.2.2. Tu tuifng 'Df hoa vi quj'

Kh6ng

Tu da tirng nh~n dinh trong 'Lu~n ngu- Hqc nhi' rAng 'Le chi

d~J,ng, hoa vi quy, tien vuong chi d{lo, tu vi

my,

tilu d{li do chi' (C6ng d1;1ng

CUa 1~ nghi quy nhat la de di~U hoa, dC;lO CUa nguai quan ly do d6 rna dUho~m my, vi~c Ian vi~c nho d~u thea d6 rna tr6 nen thu~ 1¢, t6t dyp). 'Hoa'
trong 'hoa vi quy' chinh la chi st;r hai hoa dugc t(;lo ra do tac d1;1ng ciia 1~.
Kh6ng

Tu lu6n quan ·ni~m rAng, trong xa h¢i ai ciing c6 ph~n vi ciia rieng

minh, kh6ng dUKh6ng

Tu rat coi trqng tac d1;1ng ciia 'hoa' trong quan ly, nhan m(;lnh

den st;r hoa hgp trong quan h~ con ngum, cho rAng 'quan ly ngum khac' ciing
gi6ng nhu 'quan ly chinh ban than minh', chi khi dC;lt den st;r hoa hgp nhat tri
tren dum, trong ngoai thi mm c6 the dC;lt tm tr(;lng thai hai hoa t6t dyp nhat
trong quan ly.
4

L~:~c ngh~ chfnh Ia 'Du u nghf de c~p trong Lu~ ngii': I~. nh~c. x~. ng~;t, thu, s6

16


T/m h;.g;4 gia frj Kh&';,g giao b;.g~ hit!n
frong c&ng Me f&?chac vd qudtn

1)/ san xuc:Sf f~i cdc

Chaebol f/dn Qu&:::

Trong 'Trao thi ngo~i truy~n' c6 ghi l~i tfch truy~n sau: Nha Nhan Thi
c6 ba nguC1i danh xe ng11a, m6i ngum trong h9 c6 phuang phap di~u khien
nglJa khac nhau. BAt ky hic nao Nhan Vo Ph1;1 di~u khien thi ng11a du biet tren
xe c6 hang h6a hay ngum thi cling d~u cam thAy nh~ nhang, thoai mai nen
cang ch~y cang hang. Con dum Sl/ di~u khien ciia Nhan Luan, ngl!a biet tren

xe chb hang h6a hay ngum thi van thay binh thuemg. Con khi Nhan Di di~u
khien, ng11a biet tren xe c6 hang h6a thi cam thAy n~g nh9c, biet tren xe c6
ngum thi run sq. Kh6ng Ti'r rAt tan thuang each di~u khien ciia Nhan Vo Ph1;1,
6ng n6i 'Danh xe nglfa ciing can phdi c6 phztang phap ciing nhu cai qudn

dan phdi c6 d~o. Phzt(Jng phap rna dung thi nglfa se thay thodi rnai h(/p tac,
ciing nhzt d~t dztqc d~o thi dan sean czt l~c nghi¢p rna quy llf vi'. Tuy st;t so
sanh vi~c di~u khien ngt;ta vm vi~c quan ly ciia Kh6ng Ti'r b day c6 phdn nhu
kh6ng duqc thoa dang lAm nhung ban than cau chuy~n nay cling da gqi ra
nhieu di~u y nghia. Neu sir d1;1ng phuang phap di~u khien thfch hqp thi se t~o
ra SlJ ph6i hqp an y giii'a ngum danh xe va ngt;ta. Cling nhu neu tien hanh
phuong phap quan ly dung dAn, hqp ly thi nguoi quan ly va ngum hi quan ly
se tim thay st;t hoa hqp, se t~o ra moi truemg s6ng va lam vi~c doan ket, m6i
ca nhan se c6 dAt de phat huy kha nang sang t~o, tu d6 thu hut duqc mQi
ngum den vm minh. 'Hoa' c6 the lam tieu tan di cang thfulg, xung d¢t giii'a
Cac Ca nhan thong qua SlJ di~U chinh ph6i hcua m6i ca nhan. Neu duqc nhu v~y thi t6 chuc, doanh nghi~p d6 se ngay
cang phat trien thinh vuqng.

Ben c~h d6 Kh6ng Ti'r cling rAt quan tam den st;t hqp tac ciia ngum
quan ly va nhan vien quan ly cac cAp khi neu ra nguyen tAc 'Quan tu hoa nhi

. bat d6ng, tilu nhan d6ng nhi bat hoa '5 tuc la ngum quan ly cffn phai biet di~u
hoa , tiep thu y kien ciia ngum khac nhung khong phai la nhat nhat nghe theo,

s Lu~ ngii- Tu I¢
CiVI-ID: aS.TS. L~ QIAang Thi~m

17

·cHWNG 1

chi c6 ke ti~u nhftn mai nhfit nhfit nghe theo ngum khac rna khong th~ tl! di~u
boa duqc.

Nhu v~y, b m¢t khfa c~nh nao d6, Kh6ng Tu da coi ho~t d¢ng qm\n ly
la mqmin ly, giua ngum qulm ly cfip cao va nhan vien quan ly cac cfip. 'Hoa vi
quf c6 gia tri nhu m¢t nguyen tAc quan ly t~o ra S\T phat tri~n can d6i, hai
hoa va b~n vfrng ciia doanh nghi¢p.

1.2.3. Coi trt;Jng nhdn tlf (Thanh tin'

Day khong chi la m¢t ph~m tru d~o due quan tr9ng, m¢t trong nhitng
quy tAc ling xu d~o due ccr ban nhfit trong quan h¢ ciia con ngum trong xa h¢i
xua rna con gifi' nguyen gia tq trong thm d~i ngay nay, d~c bi¢t trong di~u
ki¢n kinh te thi truang. N6 chfnh Ia chuan tAc d~c bi¢t quan tr9ng d6i vm xu
ly quan h¢ giua ca nhan vm ca nhan, ca nhan va doanh nghi¢p, doanh nghi¢p
vm doanh nghi¢p va doanh nghi¢p vm xa h¢i.
Kh6ng Tu da rfit coi tr9ng vfin d~ thanh tfn khi dua chu tfn vao n¢i
dung tr9ng tam giao d1;1c vm bon phucrng di¢n: van, hr;mh, trung, tin6 (Lu~
ngu- Thu~t nhi).
Theo Kh6ng Tu chu tfn la phfim chfit cAn thiet d~ t~o nen m¢t con
ngum hoan thi¢n 'thtiy lr;i thi nghi den nghia, thay nguy thi khong tiec tinh
m¢nh, nhiing lm n6i u(Jc ht;n luc binh nhfj,t cho du lliu ngay cilng khong quen,
duqc nhu the' c6 thl tril thanh ngum hoan thi¢n r6i' (Lu~n ngu- Hien Van)

Ong tltn.g nhfin m~nh v~ van d~ giu chu tfn trong vi¢c cai tq, quan ly
'D{li thien th{ing chi quae, kinh

Slf nhu tin'

tuc neu ngum quan ly biet giu chfi'

tin thl ffi9i ngum cfing se can th~ trong hanh d¢ng va cong vi¢c, khong nghi
6

van hQc, due

h~. trung thl,lc, tin th~t
18


Ti'm hi~':. gia frj Kha':-rg giao bi~"u hitfn
frong c&ng fclc ftS''chtJc vd quan I)/ san xuAi ft;:,· cac Chael?o/ f-ldn Qua:::

den each che d~u, lua g~t nhfhlg ngum cAm quyen. Hay nhu 'Quan tu tin nhi
hqu lao

kJ dan' (Nguai quful ti'i phai lam cho dAn tin roi sau d6 m&i sai dAn

lam vi~c kh6 nhQC duqc)7• Da la ngum quan ly thl nh~t dinh phai giu chu tin
vm mQi ngum, phai khien cho nguai khac tfn nhi~m con neu khong chi nh~n
duqc sl.J khong tfn ph1;1c- 'Bat tin dan bat tong chi' (Ta truy~n).
Qic tu tuang va phuang phap quan ly huii d1;1ng cua Kh6ng Ti'r da duqc
nghien CUu, danh gia Va dUroi cimg v&i thl.Jc ti~n quan ly da t~o nhieu nh~g hi~u qua quan ly r~t dang
'

ng~c nhien. Ta c6 th~ nh~ th~y dieu nay khi doi theo qua trlnh phat tri~n cua

nhftng nuac nh~ anh huang cua Kh6ng giao aPhuong Dong.

1.3.

"

"

-

"

"~

' ?

A

KHAl QUAT NHONG DANH GlA VE VAl TRO CUA KHONG

GIAO DOl VOl NEN KINH TEHAN QUOC

M¢t c¢ng dong cu dan khong chi s6ng trong m6i quan h~ v&i t1.J nhien
rna con luon phru quan h~ v&i cac c¢ng dong xung quanh, d6 la moi truemg
xa h¢i. Trong quan
nhieu gia

h~

l1ng xi'r v&i moi truang xa h¢i, Han Qu6c da tiep nh~n

tri van hoa nhful lo~i, trong d6 n6i b~t la Kh6ng giao - tiep thu tu

van minh Trung Hoa.
Kh6ng giao ra dm va khong nhfhlg c6 anh huang loo d6i v&i xa h¢i
Trung Hoa rna n6 duqc phat tri~n r¢ng rai

a m¢t s6 vung tren the gi&i. N~m

giap v&i bien gi&i Trung Qu6c, nuac lang gieng Han Qu6c ciing thu¢c ph~m
vi lmh huang cua Kh6ng giao. Nh~n dinh van de nay, C. Mac da n6i r~ng:
"Bat kY ml)t ne'n win hod niw cfing mang tinh chat Jan tad".
M~c du da c6 nhfhlg boog chUng ve Sl.J hi~n di~n kha sam cua Kh6ng

giao trong lich si'r Han Qu6c, nhung phai t&i the ky X vai Sl.J ki~n thiet l~p
7

Lu$n ngii' - Tii truang
19


CHUONG 1

Qu6c Tit Giam nam 987, Kh6ng giao ~m bat dau gi~mh duqc anh hubng

trong m¢t nuoc v6n tin vao de;to Ph~t. N6 dan anh hubng Ian trong h~ th6ng
giao dt;tc - chfnh

tti.

Luc nay, hqc van luon gan lien vm quyen h;rc va thu

nh~p. Ngudi dan cham chi hqc hanh d~ duqc lam quan, d~ lam giau. Tuy

nhien St;t' ton trqng tri~t d~ cua Han Qu6c d6i vm hqc thuyet Kh6ng giao clffig
nhac tOi muc chfnh ngudi Trung Hoa ciing phai thi:ra nh~n d6ng mon cua h9
sung kfnh han chfnh h9 va h9 gqi Han Qu6c la "ddt nuuc cua nhftng nghi li
phzttmg Dong".

Chfnh St;t' tOn trqng tri~t d~ nay rna Han Qu6c khong tranh khoi vi~c
dinh tr~ ve van hoa va tri thuc. Ben ce;tnh nhii'ng yeu t6 tfch Ct;t'C con t6n te;ti
nhieu yeu t6 tieu Ct;t'C. Den the ky XVI, sau chan thuang n~ng ne do cu¢c
xAm luqc cua Hideyoshi, cac nha cai each Han Qu6c bat dau phe phan St;t'
tham nhiing va triet hqc hyp hoi cua tr~t tt;t' cii, tien tm nh~n thuc t6t dyp han
ve lich sir va van hoa ban dia: Vao cu6i the ky XIX, sau cu¢c thi cu6i cimg,
gim tri thuc Han Qu6c tren danh nghia da mat di quyen lt;t'C chfnh tq cua
mlnh. Nhung ciing phai thi:ra nh~n rfing, nhii'ng gl da an sAu, tham sAu vao
H~m

Qu6c van con ro net cho den ngay nay' khi Han Qu6c tht;t'C St;t' da trb

thanh m¢t nuoc cong nghi~p, m¢t con r6ng Chau A.

1.3.1. Khai quat nhftng danh gia ve' vai
ne'n kinh

tro cua Kh6ng gitlo dtfi vOi

te' cua cac nuuc Chdu A

Khbi dau ti:r Nh~t Ban sau Chien tranh the giOi II r6i Ian sang Han
Qu6c, Dai Loan, Dong NamA, den Trung Qu6c, Vi~t Nam ... ChAu Ada de;tt

duqc St;t' tang trubng kinh te rat nhanh, trung bffih h\ 6%/nam, tUC gap doi
phan con le;ti cua the giOi va gap ruai cua

My.

D~c bi~t trong su6t 20 nam

qua, nhi~u n~n kinh te b dAy da tang trubng gAil 10%. Trung Qu6c da l~p
duqc ky lt;tc trong lich sir kinh te the gim: lien tt;tc tang trubng 2 chfi' s6. Chi
tinh rieng 10 nen kinh te ChAu A mOi n6i va chi tfnh trong thdi gian 15 nam

20