Hướng dẫn soạn bài : BÀI VIẾT SỐ 2 ( Lớp 11 )

BÀI VI T S 2
(Ngh lu n xã h i)
I. KI N TH C C B N
(Xem bài tr c )
II. G I Ý DÀN BÀI
1:
Nhà th Nguy n ì nh Chi u t ng vi t “Vì ch ng hay ghét c ng là
hay th n g” (truy n L c Vân Tiên). Anh (ch ) hi u ý th trên nh th
nào?
Hãy vi t bài v n bàn v “l ghét th n g” trong cu c s ng hàng ngày.
a. M bài
- Gi i thi u con ng i Nguy n ì nh Chi u.
- Trích d n câu th th hi n “l ghét th n g” c a Nguy n ì nh Chi u.
b. Thân bài
- Gi i thích ý th “Vì ch ng hay ghét c ng là hay th n g” : Ng i hay
ghét chính là ng i hay th n g – nói cách khác: chính vì yêu th n g
nên m i c m gi n.
- T i sao l i nh v y?
+ Ghét cái x u xa, th p hèn, b , l a l c, ...
+ Yêu cái p , cái t t, cái cao c , trung th c, …
- M i quan h gi a ghét và th n g:
+ Có bi t ghét thì m i bi t yêu
+ “Ph i luy n nh ng con ng i Vi t Nam p nh t. Bi t c m thù và
c ng bi t yêu th n g” (T H u).
- Quan i m c a cá nhân:
+ Ghét và th n g là hai tình c m trái ng c nhau, th hi n nhân cách,
cá tính, ph m ch t…cá nhân. Con ng i ph i bi t ghét cái x u, cái ác;
th n g cái p , cái thi n, …
+ Không nên ch ghét mà không th n g ho c ng c l i. Song c ng
không nên ba ph i trong s ghét th n g.
+ C ng c n l u ý tránh ghét, th n g nh m ng i , nh m vi c.

“Ng i ta kh vì yêu không ph i cách
Yêu sai duyên và m n ch n g nh m ng i
(Xuân Di u)
+
ghét th n g úng i t n g c n tìm hi u b n ch t v n ,

t


vào hoàn c nh c th , i chi u chu n m c xã h i, …
c. K t bài
- S ghét th n g vô cùng quan tr ng “ á nh giá sai v m t con ng i
là làm kh con ng i ó su t i ” (Nam Cao).
- Con ng i c n ph i bi t ghét th n g và ghét th n g úng i t n g,
úng th i i m .
2
Anh (ch ) ngh gì v câu nói c a Tuân T (313-235 TCN): “Ng i
chê ta mà chê ph i là th y c a ta, ng i khen ta mà khen ph i là b n
c a ta, nh ng k vu t ve, n nh b ta chính là k thù c a ta v y”.
â. M bài
- Tuân T là m t nhà t t n g l n c a nhân lo i.
- Trích d n câu nói th hi n quan i m c a Tuân T v th y, b n, k
thù.
b. Thân bài
- Gi i thích khái ni m:
+ Th y: Ng i h n ta, có th d y d ta nhi u i u ta ch a bi t.
+ B n: Ng i ta có th tin t n g; s chia, giúp
ta lúc phú quý, vinh
hoa c ng nh khi b n hàn, gian kh “Giàu vì b n”.
+ K thù: K luôn mu n i u x u n v i ta, mu n h i ta.

+ Chê ph i, khen ph i: Chê, khen úng vi c, úng th i i m , úng
lúc.
+ Vu t ve, n nh b : Nh ng l i khen ch c t làm v a ý, l y lòng ng i
khác.
- Ch ng minh câu nói c a Tuân T :
+ Ng i chê ph i là ng i th y c cái sai c a ta, có th s a cho ta,
giúp ta nhìn th y cái úng: ó là th y ta.
+ Ng i khen ph i là ng i không ghen t v i ta, có th n g viên,
giúp
ta: ó là b n ta.
+ Ng i vu t ve, n nh b ta khi n ta t cao, t i , m m t mà l m
n g l c l i s làm nh ng vi c sai trái, có h i…: Ng i ó là k thù
c a ta.
- Suy ngh c a cá nhân v v n
Tuân T nêu lên:
+ ó là bài h c l n v o lí làm ng i , làm c là h t s c khó kh n.
+ C n l u ý ch “Chê ph i, khen ph i” m i là th y là b n; chê sai,
khen sai thì không; còn d t khoát “vu t ve, n nh b ” thì th nào c ng
là k thù.
+ Mu n làm c nh l i Tuân T ph i luôn luôn khiêm nh n g, t
coi mình còn nh bé, bi t t nhìn l i mình, t phê bình.
+ Câu nói c a Tuân T còn là m t bài h c v cách ng x , cách ánh
giá con ng i trong cu c s ng: Con ng i ph i có l i s ng chân thành,
bi t “Chê ph i, khen ph i”; tuy t i không “vu t ve, n nh b ” ng i
khác.
c. K t bài
- Câu nói c a Tuân T có ý ngh a sâu s c, thâm thuý.
- Là bài h c làm ng i , ch ra cho m i ng i h n g hoàn thi n b n
thân.

3
“Ai

chi n th ng mà không h chi n b i,
Ai nên khôn mà ch ng d i ôi l n?”
(T H u – D y mà i )
Vi t bài v n bàn v th ng và b i ; khôn và d i trong cu c s ng.
a. M bài
- Con ng i luôn khao khát chi m l nh chi n th ng và s khôn ngoan
- Gi i thi u quan i m c a nhà th T H u, trích d n hai câu th .
b. Thân bài
- Gi i thích:
+ Chi n th ng: Hoàn toàn t
c m c ích mong mu n.
+ Chi n b i: B ra nhi u công s c song không t
c m c ích.
+ Khôn: Khéo léo, nhanh nh n, gi quy t t t m i v n .
+ D i: Làm nh ng i u sai sót, gây h i.
- Gi i thích ý th c a t H u: Cu c s ng c a con ng i là hành trình
khám phá th gi i và b n thân. Nh m t t t y u: ch ng có ai ch có
chi n th ng, khôn ngoan mà không th t b i, d i d t… “Con ng i còn
s ng là còn m c l i”
- Suy ngh và quan ni m c a cá nhân:
+ Không có chi n th ng tuy t i vì khát v ng c a con ng i là vô
cùng, tri th c nhân lo i là vô h n; không có th t b i hoàn toàn vì n g
sau s th t b i ta l i có c nhi u bài h c quý báu.
+ C ng nh v y, không có khôn và d i tuy t i . V n
là nhìn s
vi c góc nào.

+ M i liên h gi a chi n th ng và chi n b i; khôn và d i: Th t b i là
m thành công, “M i l n ngã (d i) là m t l n b t d i (khôn lên).
- á nh giá: Ý th th hi n quan ni m úng n , bi n ch ng v các v n
chi n th ng, chi n b i, khôn ngoan, d i d t.
- Rút ra bài h c: luôn bi t n g d y sau th t b i, bi t nhìn lên s a
ch a sai l m…Và c ng bi t khoan dung, l n g tr c sai l m c a
ng i khác.
c. K t bài
- Trong cu c s ng, luôn có th ng – b i, khôn – d i.
- Con ng i ph i h c cách ti p nh n
“Th ng không kiêu, b i không
n n”.
4.
Suy ngh c a anh (ch ) v l i phát bi u c a m t nh c s :
“N m hai m i tu i, tôi nói: “Tôi và Mô-da”
N m ba m i tu i, tôi nói: “Mô-da và tôi”
N m b n m i tu i, tôi nói: “Ch có Mô-da”
a. M bài
- Cu c s ng c a con ng i là hành trình tìm hi u v con ng i và tìm
hi u v chính mình.
- Trích d n câu nói c a ng i nh c s .
b. Thân bài
- Gi i thích câu nói c a nh c s :
+ “Hai m i tu i”, “Ba m i tu i”, “B n m i tu i”, theo th i gian,


nh c s tr n g thành h n v tu i tác.
+ Nh ng bi n i v suy ngh :
. “ Tôi và Mô-da” là cách nói kh ng n h b n thân: mình h n Mô-da
(Nh c s thiên tài ng i Áo).

. “Mô-da và tôi” là cách nói kh ng n h Mô-da nh ng b n thân v n tài
n ng, ch n g sau Mô-da.
. “Ch có Mô-da” là cách nói khiêm nh n g,
cao thiên tài, t nh n
th y mình ch ng là gì c .
+ Con ng i càng tr n g thành, càng hi u rõ v giá tr c a mình và
c a ng i .
- T i sao l i nh v y:
+ Tu i tr th n g sôi n i, b ng b t, thích kh ng n h mình và thích
mình c kh ng n h, mu n c xã h i th a nh n và ca ng i (D
Mèn c a Tô Hoài).
+ Càng tr n g thành con ng i càng hi u bi t r ng h n “Ra n g
l m k còn giòn h n ta”, t mình gi a m i ng i s hi u h n v
mình, v m i ng i .
- Suy ngh c a b n thân:
+ Luôn khiêm nh n g, h c h i nh ng ng i xung quanh.
+ á nh giá ng i , ánh giá vi c luôn t vào hoàn c nh.
c. K t bài
- Kh ng n h bài h c rút ra t câu nói c a ng i nh c s .
- T m quan tr ng c a vi c khiêm t n h c h i, rèn luy n cá nhân.
5
c Ph t d y: “Gi t n c ch hoà vào bi n c m i không c n mà
thôi”.
Anh (ch ) ngh gì v l i d y trên? Vi t bài v n bàn v vai trò c a cá
nhân và t p th .
a. M bài
- Tri t lí nhà Ph t vô cùng thâm thuý, sâu s c.
- Trích d n l i d y c a c Ph t.
b. Thân bài
- Gi i thích l i r n d y:

+ Ngh a en: M t gi t n c riêng r d bay h i, khó t n t i.
Tri u tri u gi t n c hoà thành bi n c thì b n v ng “không c n”
+ Ngh a bóng: M i cá nhân là m t gi t n c , n g m t mình thì khó
t n t i và phát tri n.
Con ng i ph i bi t hoà mình vào t p th m i n g v ng, m i phát
huy h t kh n ng, m i có i u ki n
phát tri n.
- T i sao l i nh v y?
+ Cu c s ng có nhi u khó kh n, v t v ; m t cá nhân không th làm
h t m i vi c, áp ng m i nhu c u.
+ B c vào t p th , con ng i h c t p s chia, giúp , n g viên
nhau; xây d ng t p th v ng m nh trong ó m i cá nhân u
c áp
ng nhu c u.
+ Cá nhân và t p th có m i quan h kh ng khít: Cá nhân xây d ng
nên t p th , t p th t o i u ki n cho cá nhân phát tri n.


- D n ch ng t th c t : Công cu c lao n g s n xu t ch ng thiên tai
c a dân t c ta, quá trình ch ng gi c ngo i xâm, gi gìn và b o v T
qu c…
- Bài h c rút ra cho m i cá nhân:
+ Hoà mình vào t p th , chia s , h c h i, n u c n ph i bi t hi sinh cho
t p th “Mình vì m i ng i , m i ng i vì mình”…
+ Hoà nh p vào t p th song không có ngh a là hoà tan; c ng không
có ngh a là bóp ngh t cá nhân, th tiêu sáng t o cá nhân.
c. K t bài
- Xã h i ngày m t phát tri n, yêu c u h p tác ngày càng cao, òi h i
m i cá nhân ph i bi t g n bó v i t p th ; cá nhân c n c hi u r ng
ra là cá nhân m i vùng mi n, m i dân t c…trong m i quan h v i t

n c , qu c t …
- Trong quá trình hoà nh p ph i bi t gi cá tính, b o v truy n th ng.