pháp luật việt nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng thực trạng và kiến nghị hoàn thiện

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
Niên khóa 2011-2015
ĐỀ TÀI

PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRÒ CHƠI
ĐIỆN TỬ CÔNG CỘNG THỰC TRẠNG VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN

Giảng viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

Ts. Cao Nhất Linh

Huỳnh Thị Kim Lan

Bộ môn Luật Thương Mại

MSSV: 5115808
Lớp: Luật Thương Mại 1 K37

Cần thơ, tháng 12 năm 2014


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
LỜI CẢM ƠN
-----Với đề tài “Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện” để hoàn thành việc nghiên cứu đề tài này người
viết đã cố gắng nổ lực rất nhiều. Bên cạnh sự cố gắng của bản thân thì người viết đã
nhận được sự quan tâm, giúp đỡ rất nhiều từ người thân, thầy cô và bạn bè.

Đầu tiên, người viết xin cảm ơn cha mẹ đã tạo điều kiện tốt nhất cả về vật chất
lẫn tinh thần để người viết chuyên tâm học hành, đồng thời luôn là chỗ dựa vững chắc
cho người viết trong những lúc gặp khó khăn. Tiếp theo, người viết xin gửi lời cảm ơn
sâu sắc đến thầy Cao Nhất Linh, dù rất bận rộn với công tác giảng dạy nhưng Thầy
luôn tận tình giải đáp và hướng dẫn cho người viết trong suốt quá trình nghiên cứu.
Và em cũng gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy, cô Khoa Luật- Trường Đại học
Cần Thơ đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cho em trong thời gian qua.
Bên cạnh đó, người viết vô cùng cảm kích sự giúp đỡ nhiệt tình của chị Tạ Bé Loan
(hiện làm việc tại phòng Thanh tra của Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Cần
Thơ) đã cung cấp những kiến thức thực tiễn vô cùng bổ ích và tích cực góp ý để người
viết hoàn thiện đề tài này. Cuối cùng, xin cảm ơn bạn bè đã góp ý và giúp đỡ hết mình
cho người viết trong việc tìm kiếm tài liệu để người viết phục vụ cho quá trình nghiên
cứu.
Với điều kiện thời gian nghiên cứu có hạn, kiến thức và kinh nghiệm thực tế của
bản thân còn hạn chế, chắc rằng người viết không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì
thế, người viết rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo tận tình của quý thầy cô và tất cả
bạn đọc quan tâm đến đề tài này.
Sinh viên thực hiện

Huỳnh Thị Kim Lan

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

1

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN

-----…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………
Cần Thơ, ngày……tháng……năm

2014
Giảng viên hướng dẫn

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

2

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
-----…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………
Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2014
Giảng viên phản biện

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

3

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................1
1.
Lý do chọn đề tài.................................................................................................... 7
2.
Mục đích nghiên cứu............................................................................................. 9
3.

Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 9
4.
Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 10
5.
Bố cục đề tài .......................................................................................................... 10
CHƢƠNG 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRÕ CHƠI
ĐIỆN TỬ CÔNG CỘNG ............................................................................................12
1.1. Khái quát về trò chơi điện tử trên mạng ........................................................ 12
1.1.1. Khái niệm Internet ...................................................................................12
1.1.2. Khái niệm trò chơi điện tử trên mạng .....................................................13
1.1.3. Phân loại trò chơi điện tử trên mạng ......................................................16
1.1.3.1. Theo phương thức cung cấp và sử dụng dịch vụ ...................................... 16
1.1.3.2. Theo độ tuổi của người chơi ....................................................................... 17
1.1.3.3. Căn cứ vào nội dung của trò chơi điện tử ................................................ 18
1.1.4. Chủ trương, chính sách của nhà nước trong hoạt động quản lý cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ........................................................19
1.2. Khái quát chung về hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng................... ................................................................................................................. 20
1.2.1. Các chủ thể trong hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng ................................................................................................................20
1.2.1.1. Khái niệm doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng
…………………………………………………………….........................20
Khái niệm doanh nghiệp Viễn thông ...................................................... 21
Khái niệm điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ............ 21
Khái niệm người chơi trò chơi điện tử trên mạng ................................ 22

1.2.1.2.
1.2.1.3.
1.2.1.4.
1.2.2. Đặc điểm hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ........23

1.2.3. Tác động của hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng .24
1.2.3.1. Tác động tích cực ...................................................................................... 24
1.2.3.2. Tác động tiêu cực ...................................................................................... 25
1.3. Lịch sử phát triển của pháp luật quy định liên quan đến cung cấp dịch
vụ trò chơi điện tử công cộng ........................................................................................ 26
1.3.1. Giai đoạn trước năm 2010 ..........................................................................26
1.3.2. Giai đoạn từ năm 2010 đến nay .................................................................28
CHƢƠNG 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRÕ
CHƠI ĐIỆN TỬ CÔNG CỘNG.................................................................................30
2.1. Điều kiện hoạt động của điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
……………………………………………………………………………………..30

2.1.1. Điều kiện về chủ thể kinh doanh ...............................................................31
2.1.2. Điều kiện về vị trí và diện tích ...................................................................32
GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

4

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
2.1.3. Điều kiện về thời gian hoạt động ...............................................................34
2.1.4. Điều kiện về niêm yết nội quy, an toàn thông tin, an ninh trật tự và phòng
cháy, chữa cháy .............................................................................................35
2.1.5. Những điều kiện khác có liên quan ..........................................................36
2.2. Quyền và nghĩa vụ của chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng ……………………………………………………………………………………..37
2.2.1 Quyền của chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng .......37
2.2.2. Nghĩa vụ của chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ..38

2.3. Trình tự, thủ tục đăng kí cấp, sửa đổi bổ sung, gia hạn, thu hồi Giấy
chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng ............................................................................................................................ 39
2.3.1. Trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm
cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ...............................................39
2.3.1.1. Hồ sơ đăng kí cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ................................................................... 40
2.3.1.2. Quy trình cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng .......................................................................... 41
2.3.2. Sửa đổi, bổ sung Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ........................................................42
2.3.3. Gia hạn Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử công cộng ............................................................................43
2.3.4. Thu hồi Giấy chứng nhận hoạt động điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử................ ....................................................................................................44
2.4. Các hành vi bị cấm và các hình thức xử lý vi phạm hành chính đối với
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ................................................... 44
2.4.1. Các hành vi vi phạm trong hoạt động của điểm cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng ..................................................................................44
2.4.2. Các hình thức xử phạt .............................................................................45
2.4.1.1. Hình thức xử phạt chính........................................................................... 46
2.4.1.2. Hình thức xử phạt bổ sung....................................................................... 46
2.4.1.3. Biện pháp khắc phục hậu quả ................................................................ 46
CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CUNG CẤP DỊCH VỤ TRÕ CHƠI
ĐIỆN TỬ CÔNG CỘNG – KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN .......................................47
3.1. Tình hình hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ............... 48
3.1.1. Sự phát triển của hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng............ ....................................................................................................48
3.1.2. Hành vi vi phạm thường gặp của các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử công cộng ..................................................................................................49

3.2.3. Về dự kiến áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử công cộng ..................................................................................................52
3.2. Một số vấn đề bất cập trong quy định pháp luật và giải pháp hoàn thiện
trong hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng ............................... 53
3.2.1. Quy định điều kiện thời gian hoạt động của điểm cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng ..................................................................................54

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

5

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
3.2.2. Quy định điều kiện khoảng cách của điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử công cộng ..................................................................................................55
3.2.3. Quy định xử lý vi phạm hành chính ..........................................................56
3.3. Một số kiến nghị khác liên quan ........................................................................... 50
3.3.1. Quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng bằng các
biện pháp hành chính ...................................................................................57
3.3.2. Thanh tra, kiểm tra hoạt động của các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử công cộng ..........................................................................................57
3.3.3. Tiếp tục hoàn thiện văn bản xử lý và chế tài để không bỏ sót hành vi vi
phạm...............................................................................................................57
3.3.4. Tuyên truyền và phổ biến pháp luật đến với mọi người trong xã hội ......51
KẾT LUẬN ..................................................................................................................53

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

6

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện

LỜI NÓI ĐẦU
-----1. Lý do chọn đề tài
Với sự phát triển của các dịch vụ Internet, trong đó kinh doanh điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng là một loại hình dịch vụ mới đối với mọi người kể
từ khi Internet phát triển mạnh. Đối với Việt Nam, kinh doanh điểm cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử công cộng tạo ra nhiều cơ hội mới, một hình thức kinh doanh mới đặc
biệt là doanh thu hấp dẫn cho các chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng. Ước tính một điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng có khoảng 40
máy tính và mỗi giờ phí chơi là 3000 đồng thì mỗi tháng điểm cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng này thu được khoảng 30 triệu đến 40 triệu đồng sau khi trừ các
chi phí, chưa kể đến những điểm cung cấp dịch vụ hoạt động 24/24 giờ thì lợi nhuận
thu được sẽ cao hơn. Đồng thời đây cũng là lĩnh vực giải trí đáp ứng nhu cầu của giới
trẻ hiện nay. Chính vì những lý do này, kinh doanh điểm cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử công cộng đã phát triển nhanh chóng tại Việt Nam. Không chỉ Việt Nam, hầu
hết các quốc gia trên thế giới đều thấy được vai trò và tầm quan trọng của việc cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Việc đầu tư và phát triển lĩnh vực kinh doanh
này là rất cần thiết và phù hợp với nhu cầu giải trí của giới trẻ, thể hiện ở kết quả
doanh thu tương đối tốt, tăng trưởng liên tục ở mức cao. Đây là một thành tích rất đáng
ghi nhận trong tình hình hiện nay, khi có rất nhiều lĩnh vực khác kinh doanh đang gặp
không ít khó khăn.
Bên cạnh mặt tích cực thì hoạt động kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng phát sinh nhiều biểu hiện tiêu cực gây khó khăn cho các nhà quản lý cũng như
trong việc đảm bảo an ninh, trật tự xã hội và phát triển về mặt con người. Trong những

năm qua, tình hình vi phạm của các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
diễn biến phức tạp, hành vi vi phạm có chiều hướng gia tăng. Trong đó, kinh doanh
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng đã và đang gây cho xã hội nhiều ảnh
hưởng tiêu cực, gây mất ổn định xã hội. Những hành vi vi phạm của điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng và những tác động xấu của loại hình giải trí này là
một trong những nguyên nhân nhà nước đề ra những quy định nhằm siết chặt hoạt
GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

7

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
động kinh doanh trong lĩnh vực này. Những năm gần đây, thực trạng vi phạm trong
lĩnh vực thông tin và truyền thông, điển hình là hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử công cộng diễn biến phức tạp nhưng biện pháp quản lý còn nhiều hạn chế, chế
tài xử lý vi phạm không đủ nghiêm khắc dẫn đến vi phạm ồ ạt. Cũng như, công tác
phát hiện và xử lý hành vi vi phạm vẫn còn thấp so với thực tế, hiệu quả xử lý hành vi
vi phạm còn chưa cao. Theo số liệu của cơ quan thanh tra chuyên ngành, 100% đối
tượng được thanh tra đều có cung cấp trò chơi điện tử công cộng, đa số khách hàng
vào để chơi trò chơi điện tử và các trò chơi giải trí khác và có rất ít người tìm kiếm
thông tin để phục vụ cho việc học tập. Thực tế, nhu cầu của người chơi đối với loại
hình dịch vụ này càng cao nên hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
phát triển mạnh mẽ và ồ ạt. Với sự phát triển như vậy, dẫn đến tình trạng thiếu sự kiểm
soát, thiếu chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực này do có ít văn bản điều chỉnh.
Sự ra đời của Nghị định 72/2013/NĐ-CP quy định về Quản lý, cung cấp, sử
dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng (sau đây gọi là Nghị định 72/2013/NĐCP) đã kịp thời chấn chỉnh công tác quản lý hoạt động của các điểm cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử công cộng. Tiếp theo sự ra đời của Nghị định 72/2013/NĐ-CP là
Thông tư 23/2013/TT-BTTTT ngày 24 tháng 12 năm 2013 của Bộ Thông tin và

Truyền thông hướng dẫn chi tiết Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý điểm truy nhập
Internet công cộng và điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng (sau đây gọi
là Thông tư 23/2013/TT-BTTTT). Với sự ra đời của Nghị định 72/2013/NĐ-CP và
Thông tư 23/2013/TT-BTTTT đã tạo hành lang pháp lý đối với hoạt động kinh doanh
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng và góp phần phát triển trên cơ sở
bền vững cả về phương diện lý luận và thực tiễn quản lý, là điều kiện quan trọng để
bảo vệ quyền lợi chính đáng của tổ chức, cá nhân kinh doanh, góp phần ổn định và
phát triển kinh tế, tạo thuận lợi cho công tác quản lý . Song song với yêu cầu quản lý là
nhu cầu xử lý vi phạm hành chính được đặt ra. Vì thế, Nghị định số 174/2013/NĐ-CP
ngày 13 tháng 11 năm 2013 của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện (sau
đây gọi là Nghị định số 174/2013/NĐ-CP) ra đời. Nghị định này quy định cụ thể mức
xử lý hành chính cho từng đối tượng tổ chức, cá nhân, chế tài được quy định thích
đáng hơn so với trước đây.
Các văn bản này ra đời kịp thời đã hỗ trợ rất nhiều trong công tác quản lý và xử
lý hành vi vi phạm của các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Tuy
GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

8

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
nhiên, vẫn còn một số quy định bất cập trong công tác quản lý cũng như xử lý vi phạm
hành chính, tình trạng vi phạm diễn biến ngày càng phức tạp hơn. Xuất phát từ thực
trạng trên, người viết chọn đề tài “Pháp luật Việt Nam về hoạt động cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử công cộng- Thực trạng và kiến nghị hoàn thiện” để làm đề tài nghiên
cứu khoa học bậc cử nhân của mình với mong muốn tìm kiếm và đề xuất những giải
pháp hoàn thiện quy định đang bất cập để công tác quản lý và xử lý vi phạm hành

chính đạt hiệu quả hơn, góp phần làm giảm các hành vi vi phạm.
2. Mục đích nghiên cứu
Việc tìm hiểu đề tài “Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng- Thực trạng và kiến nghị hoàn thiện”sẽ giúp cho người viết biết thêm về
pháp luật chuyên ngành, việc áp dụng pháp luật vào một lĩnh vực cụ thể như thế nào.
Người viết muốn nghiên cứu quy định trong lĩnh vực thông tin và truyền thông nói
chung, và điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng nói riêng. Nghiên cứu đề
tài này để có thêm kiến thức pháp lý liên quan đến điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử công cộng như điều kiện hoạt động quy định như thế nào, quyền và nghĩa vụ của
chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng được quy định ra sao và nếu làm
sai thì sẽ bị xử lý như thế nào theo quy định pháp luật. Qua đó, làm sáng tỏ những vấn
đề giữa lý luận và thực tiễn từ đó phát hiện những bất cập giữa quy định pháp luật và
việc áp dụng những quy định này vào thực tế. Từ đó, người viết đưa ra những giải
pháp để khắc phục những quy định còn bất cập nhằm góp phần hoàn thiện cơ chế pháp
lý đối với hoạt động điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng để việc quản lý
cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng đạt hiệu quả cao hơn.
3. Phạm vi nghiên cứu
Để cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng đến với người chơi thì phải có
sự kết hợp giữa 3 chủ thể, đó là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên
mạng (sản xuất trò chơi), doanh nghiệp viễn thông (cung cấp đường truyền) và điểm
cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng (cung cấp trò chơi đến tay người dùng).
Trong phạm vi nghiên cứu đề tài người viết chỉ tập trung vào những khía cạnh liên
quan đến điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng, đưa ra những vấn đề lý
luận và thực tiễn liên quan đến hoạt động của điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng theo quy định của pháp luật Việt Nam. Người viết nghiên cứu đề tài này

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

9

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
trong phạm vi cả nước, riêng tình hình vi phạm và một số bất cập trong áp dụng pháp
luật người viết dựa vào thực tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong đề tài, người viết đã sử dụng tổng thể các phương pháp phân tích, so
sánh, tổng hợp trên cơ sở những chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nước về phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh, trật tự xã hội trong quá trình phát
triển. Người viết sử dụng phương pháp phân tích, so sánh những quy định của pháp
luật, các bài viết, tạp chí và kết hợp với thực tiễn. Sau đó, tổng hợp những vấn đề có
liên quan với nhau và phân tích để thấy được những vấn đề còn bất cập và đề xuất giải
pháp hoàn thiện các quy định đó.
5. Bố cục đề tài
Trong đề tài này, nội dung được bố trí theo thứ tự gồm phần mở đầu, phần nội
dung và phần kết luận. Ngoài ra còn có các phần như mục lục, danh mục tài liệu tham
khảo.
Phần nội dung gồm 3 chương:
Chƣơng 1: Khái quát chung về hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng
Trong chương này, nội dung nghiên cứu là khái quát về trò chơi điện tử trên
mạng, gồm các vấn về như khái niệm, phân loại trò chơi điện tử trên mạng... Bên cạnh
đó, nêu khái quát về hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng như các
chủ thể cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng, đặc điểm của cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử công cộng và tác động của loại hình giải trí này đến xã hội. Mặt khác,
chương này còn nêu lên lịch sử phát triển của pháp luật về điểm cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng.
Chƣơng 2: Quy định của pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi

điện tử công cộng

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

10

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Trong chương này, đề tài phân tích làm rõ điều kiện kinh doanh điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng cũng như quyền và nghĩa vụ của chủ điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Đồng thời, tìm hiểu về các thủ tục cấp, sửa đổi, bổ
sung, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử công cộng. Bên cạnh đó, phân tích những hành vi vi phạm và biện pháp xử lý
đối với những hành vi vi phạm trong hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng.
Chƣơng 3: Thực trạng hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng- Kiến nghị hoàn thiện
Trong chương này, trình bày thực trạng hoạt động của các điểm cung cấp dịch
vụ trò chơi điển tử công cộng gồm tình hình phát triển hoạt động cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng và những hành vi vi phạm phổ biến trong hoạt động kinh
doanh này. Đồng thời, nêu lên những bất cập trong quy định của pháp luật về quản lý
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng và đề xuất giải pháp hoàn thiện để
việc quản lý đạt hiệu quả và hạn chế những tác động xấu của loại hình giải trí này đến
xã hội, đặc biệt là giới trẻ.

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

11

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện

CHƢƠNG 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRÕ CHƠI ĐIỆN TỬ
CÔNG CỘNG
Dịch vụ đường truyền Internet với giá thành ngày càng thấp đã mở ra cơ hội
phát triển cho các ngành dịch vụ liên quan đến Internet, đặc biệt là dịch vụ cung cấp
trò chơi điện tử công cộng. Đây là một trong những ngành dịch vụ thu hút đông đảo
người tham gia. Từ khi xuất hiện cho đến nay, ngành dịch vụ này đang chứng tỏ sức
hấp dẫn của mình không những mang lại nguồn lợi hấp dẫn cho người kinh doanh,
những phút giây thư giản cho người chơi mà còn đóng góp chung vào sự phát triển
của nền kinh tế đất nước.
1.1. Khái quát về trò chơi điện tử trên mạng
1.1.1.

Khái niệm Internet

Theo Điều 3 Khoản 4 Luật Viễn Thông 2009, Internet là hệ thống thông tin toàn
cầu sử dụng giao thức Internet và tài nguyên Internet để cung cấp các dịch vụ và ứng
dụng khác nhau cho người sử dụng dịch vụ viễn thông. Mạng Internet đã góp phần xóa
bỏ rào cản về khoảng cánh địa lý giữa con người trên khắp hành tinh trong quá trình
chia sẽ và trao đổi dữ liệu với nhau. Con người khắp nơi trên thế giới có thể trao đổi
thông tin với nhau dễ dàng thông qua dịch vụ thư điện tử (email), dịch vụ Chat, dịch
vụ truyền file, dịch vụ web...đó là nhờ có sự kết nối giữa các máy tính trong quá trình
di chuyển dữ liệu từ máy tính này sang máy tính khác. Đặc biệt, nhờ có sự phát triển
của mạng Internet đã tạo tiền đề cho sự phát triển của trò chơi điện tử trên mạng. Hiện

nay, các trò chơi điện tử thường được chơi thông qua mạng Internet, phổ biến nhất là
các trò chơi trực tuyến (G1, G2, G3).
Trong hệ thống mạng, bên cạnh mạng Internet còn tồn tại nhiều mạng khác. Tùy
thuộc vào phạm vi, mức độ, định hướng nghiên cứu mà hệ thống mạng được hiểu theo
nhiều cách khác nhau. Theo từ điển Tiếng Việt, mạng là hệ thống những đường dẫn

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

12

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
đi, truyền đi. Trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng được hiểu là việc kết nối hai
hay nhiều máy tính lại với nhau để chia sẽ dữ liệu giữa chúng.1
Luật Công Nghệ Thông Tin 2006 không định nghĩa mạng, mà chỉ định nghĩa môi
trường mạng: “Môi trường mạng là môi trường trong đó thông tin được cung cấp,
truyền đưa, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin số thông qua mạng viễn
thông, mạng Internet, mạng máy tính và cơ sở dữ liệu.” 2
Môi trường mạng là môi trường truyền dữ liệu, chúng ta không nhìn thấy được,
còn mạng thì nghiên về vật chất, truyền thông tin qua các thiết bị mà mắt thường nhìn
thấy được.
Nghị định mới đây nhất là Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013
quy định về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng thì
không định nghĩa thế nào là mạng. Tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định này, chỉ quy định:
“Mạng là từ để chỉ mạng viễn thông (di động, cố định, Internet) và mạng máy tính
(Lan, Wan).” Như vậy, dưới góc độ pháp lý, cùng một vấn đề nhưng hai văn bản quy
định khác nhau. Cụ thể, mạng trong Nghị định 72/2013/NĐ-CP chỉ có 2 loại (mạng
viễn thông và mạng máy tính), trong khi đó khái niệm mạng theo Luật Công Nghệ

Thông tin có hơn 2 loại (mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính,...). Tuy
nhiên, Luật Viễn Thông đã lỗi thời, cần sửa đổi bổ sung để phù hợp với nhu cầu quản
lý lĩnh vực này trong thực tế.
Hiện tại, những quy định chưa có sự thống nhất nên khái niệm mạng vẫn còn
nhiều cách hiểu khác nhau. Song từ những phân tích trên người viết rút ra định nghĩa
như sau: mạng là việc kết nối hai hay nhiều thiết bị lại với nhau để chia sẽ dữ liệu giữa
chúng. Mạng được chia thành 2 loại mạng viễn thông (di động, cố định, Internet) và
mạng máy tính (Lan, Wan). Trong phạm vi đề tài nghiên cứu này, khái niệm mạng
được hiểu là việc kết nối hai hay nhiều máy tính lại với nhau để chia sẽ dữ liệu giữa
chúng, gồm mạng Internet và mạng máy tính, trong đó sử dụng phổ biến nhất là mạng
Internet.
1.1.2.

Khái niệm trò chơi điện tử trên mạng

Theo từ điển Tiếng Việt,
/>07/11/2014]
2
Điều 4, Khoản 3 Luật Công nghệ thông tin 2006
1

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

13

[Ngày

truy

cập

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện

Sự phổ biến của Flash và Java đã dẫn đến một cuộc cách mạng Internet, nơi các
trang web có thể sử dụng video, âm thanh và một tập hợp hoàn toàn mới các tương tác
người dùng. Internet bắt đầu chuyển từ việc chỉ cung cấp dữ liệu sang việc cung cấp
các loại hình giải trí theo yêu cầu. Điều này đã mở đường cho nhiều trang web cung
cấp các trò chơi cho người lướt web. Ngày nay, trò chơi điện tử trên mạng là một loại
hình giải trí thông dụng dành cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là giới trẻ.
Trò chơi điện tử trên mạng (sau đây gọi là trò chơi điện tử hay game) có nhiều
cách hiểu khác nhau tùy theo tiến độ phát triển của trò chơi điện tử qua từng giai đoạn.
Theo Bách khoa toàn thư mở rộng, trò chơi điện tử (sau đây gọi là video game)
là một loại trò chơi liên quan đến tính tương tác với một giao diện người sử dụng tạo
ra một phản hồi hình ảnh trên một thiết bị hiển thị (video).3 Đây là định nghĩa sơ khai
nhất của trò chơi điện tử, lúc này trò chơi điện tử được chơi thông qua thiết bị đọc
video và bấm máy.
Dưới góc độ pháp lý, Khoản 1 Điều 2 Thông tư liên tịch số
60/2006/TTLT/BVHTT-BBCVT-BCA quy định về trò chơi trực tuyến: “Trò chơi trực
tuyến là trò chơi trên mạng Internet có sự tương tác giữa những người chơi với hệ
thống máy chủ của doanh nghiệp cung cấp trò chơi trực tuyến và giữa người chơi với
nhau.” Với quy định như vậy, Thông tư này chỉ điều chỉnh trò chơi điện tử trên mạng
có kết nối Internet (còn gọi là game online). Nghĩa là, những quy định trong Thông tư
này chỉ điều chỉnh loại trò chơi điện tử chơi thông qua mạng viễn thông, cụ thể là
mạng Internet. Còn trò chơi điện tử trên các mạng viễn thông còn lại hay trên mạng
máy tính thì không điều chỉnh. Điều này thực sự không phù hợp bởi lúc bấy giờ những
vấn đề bạo lực xã hội, bạo lực học đường, trẻ hóa tội phạm,...đang diễn biến phức tạp
trong xã hội không chỉ bắt nguồn từ những trò chơi điện tử có kết nối Internet mà còn

bắt nguồn từ những trò chơi điện tử không kết nối Internet mang tính bạo lực. Vì thế,
Thông tư liên tịch số 60/2006/TTLT/BVHTT-BBCVT-BCA không đáp ứng được việc
quản lý các trò chơi điện tử lúc bấy giờ.
Các nhà làm luật thấy được điểm hạn chế này và đã khắc phục trong Nghị định
72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 quy định về Quản lý, cung cấp, sử dụng
dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Trong Nghị định này, không còn dùng thuật
3

Theo từ điển Tiếng việt, [Ngày truy cập 07/11/2014]

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

14

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
ngữ trò chơi trực tuyến, thay vào đó các nhà làm luật sử dụng thuật ngữ trò chơi điện
tử trên mạng.4 Trò chơi điện tử trên mạng bao gồm cả những trò chơi điện tử có kết
nối Internet và những trò chơi điện tử không kết nối Internet. Đây là một sự điều chỉnh
rất hợp lý đã khắc phục được hạn chế của Thông tư liên tịch số
60/2006/TTLT/BVHTT-BBCVT-BCA quy định về trò chơi trực tuyến. Trong Nghị
định 72/2013/NĐ-CP, các nhà làm luật chỉ phân loại trò chơi điện tử trên mạng theo
các tiêu chí chứ không giải thích thuật ngữ trò chơi điện tử trên mạng. Trên cơ sở kế
thừa những văn bản quy phạm pháp luật trước đây điều chỉnh về vấn đề này, đặc biệt
là Thông tư liên tịch số 60/2006/TTLT/BVHTT-BBCVT-BCA thì khái niệm trò chơi
điện tử trên mạng theo Nghị định 72/2013/NĐ-CP có phần mở rộng hơn (gồm trò chơi
điện tử có kết nối Internet và trò chơi điện tử không kết nối Internet).
Từ những phân tích trên, có thể khái niệm trò chơi điện tử trên mạng (sau đây

gọi tắt là trò chơi điện tử) là trò chơi có sự tương tác giữa nhiều người chơi với nhau
đồng thời thông qua hệ thống máy chủ trò chơi của doanh nghiệp (gọi tắt là trò chơi
G1); là trò chơi chỉ có sự tương tác giữa người chơi với hệ thống máy chủ trò chơi
của doanh nghiệp (gọi tắt là trò chơi G2); là trò chơi có sự tương tác giữa nhiều người
chơi với nhau nhưng không có sự tương tác giữa người chơi với hệ thống máy chủ trò
chơi của doanh nghiệp (gọi tắt là trò chơi G3); là trò chơi được tải về qua mạng,
không có sự tương tác giữa người chơi với nhau và giữa người chơi với hệ thống máy
chủ trò chơi của doanh nghiệp (gọi tắt là trò chơi G4). Khái niệm này dựa trên cách
phân loại trò chơi theo phương thức cung cấp và sử dụng trò chơi điện tử trên mạng
của Nghị định 72/2013/NĐ-CP. Cần phân biệt trò chơi điện tử trên mạng và các loại
trò chơi điện tử thuộc lĩnh vực văn hóa để tránh gây nhằm lẫn. Trò chơi điện tử trên
mạng là trò chơi G1, G2, G3, G4 theo Điều 31 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15
tháng 7 năm 2013 quy định về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông
tin trên mạng. Còn các trò chơi điện tử thuộc lĩnh vực văn hóa như trò chơi điện tử có
thưởng (phổ biến nhất là trò chơi bắn cá) hay những trò chơi được cài đặt sẵn trong
máy như bắn súng, vòng quay... thường thấy ở các khu vui chơi, các siêu thị thì không
thuộc phạm vi đề tài nghiên cứu.

Điều 31, khoản 1 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính Phủ quy định về Quản lý,
cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
4

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

15

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện

1.1.3.

Phân loại trò chơi điện tử trên mạng

Quy định trước đây chỉ quản lý trò chơi điện tử chơi trực tuyến, trò chơi tải về thì
không được sự quản lý. Nghị định 72/2013/NĐ-CP ra đời đã điều chỉnh vấn đề này,
nhà làm luật phân loại từng trò chơi điện tử phổ biến theo hình thức chơi (gồm G1,
G2, G3, G4, trong đó G4 là trò chơi được chơi không cần kết nối Internet). Theo Nghị
định 72/2013/NĐ-CP phân loại trò chơi điện tử dựa vào 2 tiêu chí là phương thức cung
cấp, sử dụng dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng và theo độ tuổi (tuy nhiên phân loại
theo độ tuổi chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể). Ngoài ra, nếu căn cứ vào nội dung
của trò chơi thì trò chơi điện tử trên mạng được chia thành nhiều loại.
1.1.3.1. Theo phương thức cung cấp và sử dụng dịch vụ
Theo Điểm a Khoản 1 Điều 31 Nghị định 72/2013/NĐ-CP dựa vào phương
thức cung cấp và sử dụng dịch vụ, trò chơi điện tử trên mạng được phân loại như sau:
Trò chơi G1 là trò chơi điện tử có sự tương tác giữa nhiều người chơi với nhau
thông qua hệ thống máy chủ trò chơi của doanh nghiệp, trò chơi này được chơi trực
tuyến. Doanh nghiệp muốn cung cấp dịch vụ trò chơi G1 phải có Giấy phép cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử và Quyết định phê duyệt nội dung, kịch bản đối với từng trò
chơi điện tử do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp. 5 Đa số trò chơi G1 có tính bạo lực
cao, có tác động lớn đến ý thức người chơi nên yêu cầu để doanh nghiệp được cung
cấp cao hơn so với các trò chơi khác. Nhằm hạn chế trò chơi G1 phát triển thiếu sự
kiểm soát nên quá trình cấp phép cho doanh nghiệp cung cấp khắt khe hơn các trò chơi
khác nhưng số lượng trò chơi trực tuyến không ngừng tăng qua các năm (gồm trò chơi
tự sản xuất và trò chơi nhập khẩu). Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông,
số lượng trò chơi trực tuyến được phê duyệt nội dung, kịch bản năm 2006 có 7 trò chơi
G1 được phê duyệt nhưng đến năm 2012 tăng lên 16 trò chơi được phê duyệt. 6 Những
trò chơi trực tuyến được chơi phổ biến nhất hiện nay là Võ Lâm Truyền Kỳ, Bang
Bang, Kung phu bóng đá, Đạo quân tí hon,...

Điều 31 Khoản 2 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 của Chính Phủ quy định
về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
6
Danh sách các trò chơi trực tuyến đã được phê duyệt nội dung, kịch bản đang phát hành tại Việt Nam
cập nhật đến 25/6/2013, />Ngày truy cập [08/11/2014]
5

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

16

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Trò chơi G2 là trò chơi điện tử chỉ có sự tương tác giữa người chơi với hệ thống
máy chủ trò chơi của doanh nghiệp. Doanh nghiệp muốn cung cấp dịch vụ trò chơi G2
thì phải có Giấy chứng nhận đăng ký cung cấp trò chơi điện tử và thông báo cung cấp
dịch vụ đối với từng trò chơi điện tử.7 Theo quy định của pháp luật, thì các quy định về
điều kiện cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng của doanh nghiệp cung cấp các
trò chơi G2, G3, G4 ít khắt khe hơn so với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi G1.
Trò chơi G3 là trò chơi điện tử có sự tương tác giữa nhiều người chơi với nhau
nhưng không có sự tương tác giữa người chơi với hệ thống máy chủ trò chơi của
doanh nghiệp.
Trò chơi G4 là trò chơi điện tử được tải về qua mạng, không có sự tương tác
giữa người chơi với nhau và giữa người chơi với hệ thống máy chủ trò chơi của doanh
nghiệp.
1.1.3.2. Theo độ tuổi của người chơi
Phân loại trò chơi theo phương thức cung cấp và sử dụng dịch vụ theo độ tuổi
nhằm giúp người chơi chọn lựa trò chơi điện tử phù hợp với lứa tuổi và tạo điều kiện

cho các bậc cha mẹ có thể biết, chọn lựa hoặc giám sát con em mình để tránh được
những tác động tiêu cực của trò chơi điện tử. Trong Nghị định 72/2013/NĐ-CP, việc
phân loại trò chơi điện tử Chính phủ giao cho Bộ Thông tin và Truyền thông quy định
chi tiết nhưng đến nay Bộ Thông tin và Truyền thông chưa ban hành Thông tư hướng
dẫn cách phân loại này. Đối với doanh nghiệp sản xuất trò chơi điện tử, trong quá trình
hoạt động họ đã tạo ra hệ thống phân loại riêng theo độ tuổi. Dựa trên hệ thống phân
loại trò chơi điện tử ESRB của Mỹ (là tên viết tắt của The Entertainment Software
Rating Board) thì Vina Game (sau đây viết tắt là VNG) phân loại trò chơi điện tử theo
độ tuổi như sau:
Everyone: Các trò chơi dành cho mọi lứa tuổi có nội dung hoàn toàn lành mạnh,
mang tính giải trí và giáo dục cao.Ví dụ: Boom Online, Ủn Ỉn, Hàng Rong, Gunny
online,…
Everyone 10+: Các trò chơi phù hợp cho độ tuổi từ 10 tuổi trở lên, có yếu tố đối
kháng dạng hoạt hình. Ví dụ: Zing Play,…

Điều 31 Khoản 3 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 của Chính Phủ quy định
về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
7

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

17

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Teen: Các trò chơi phù hợp cho người vị thành niên từ 16 tuổi trở lên, chứa
đựng các cảnh đối kháng tưởng tượng, không có tính tàn bạo hay miêu tả, không có
các vũ khí súng ống. Ví dụ: Kiếm Tiên, Võ Lâm Truyền Kỳ, Phong Thần, Võ Lâm Chi

Mộng, Thất Hùng Tranh Bá….
Mature 18+: Các trò chơi phù hợp cho người chơi trưởng thành từ 18 tuổi trở
lên, chứa đựng nội dung mang tính đối kháng cao với những hình ảnh chết chóc, có
các vũ khí súng ống.
Hệ thống phân loại trò chơi điện tử trên mạng này là một hệ thống tự nguyện,
không dựa trên bất kỳ quy định pháp lý nào của các cơ quan quản lý Việt Nam. Vì
vậy, khi Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Thông tư hướng dẫn về phân loại trò
chơi điện tử theo độ tuổi thì phải tuân theo quy định của Thông tư này.
Thực tế cho thấy rằng, quy định phân loại trò chơi điện tử trên mạng theo độ
tuổi trong giai đoạn hiện nay là không khả thi và không phù hợp với thực tế. Bởi vì,
phân loại này phụ thuộc rất nhiều vào ý thức người chơi và ý thức của chủ điểm cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Thật vậy, thông tin người chơi được lưu trữ là
do người chơi tự khai báo nếu người chơi cố tình khai báo không đúng độ tuổi để được
chơi các trò chơi mà theo quy định của pháp luật họ không đủ tuổi để chơi thì hệ thống
quản lý không sao biết được. Những thông tin người chơi cung cấp có đúng hay không
chỉ những chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử mới biết được vì họ trực tiếp
quản lý nhưng nếu vì lợi nhuận họ làm lơ để mặc người chơi thì không có cách nào
kiểm soát được. Rõ ràng, quy định pháp luật mà phụ thuộc vào ý thức của người dân
thì quy định đó sớm muộn cũng “phá sản”. Thêm nữa, khi Bộ Công an chưa có chứng
minh nhân dân điện tử và chưa có cơ sở dữ liệu dân cư để các doanh nghiệp cung cấp
trò chơi điện tử kết nối thì quy định về quản lý thông tin người chơi chỉ mang tính đối
phó.
1.1.3.3. Căn cứ vào nội dung của trò chơi điện tử
Bên cạnh 2 cách phân loại trên, trò chơi điện tử có thể phân loại thành các loại
trò chơi sau:
- MMORPG (viết tắt của MMO Role Playing Games): Tức là trò chơi nhập vai
trực tuyến nhiều người chơi. Đây là thể loại trò chơi phổ biến nhất và có số lượng
người chơi đông đảo nhất. Trò chơi điện tử MMO bao gồm: Võ Lâm Truyền Kỳ, Mu
Online, TERA, Lineage...
GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

18

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
- MMOBA (viết tắt của MMO Battle Arena): Tức là các trò chơi trực tuyến mô
phỏng các trận chiến. Thể loại trò chơi này mới xuất hiện nhưng đã có sức hấp dẫn rất
lớn. Các đại diện tiêu biểu bao gồm DotA 2, League of Legends…
- MMORTS (viết tắt của MMO Real Time Strategy Games): Đây là thể loại trò
chơi có lối chơi chiến thuật thời gian thực. Các trò chơi nổi tiếng của dòng MMO này
bao gồm Age of Empires, Rise of Nations, War of Legends...
- MMOFPS (viết tắt của MMO First Person Shooter Games): Tức là thể trò
chơi bắn súng trực tuyến. Sau MMORPG thì MMOFPS cũng là dòng trò chơi có số
lượng người chơi đông đảo. Một số cái tên hấp dẫn của loại trò chơi này đó là Counter
Strike, Unreal Tournament, Halo, Planetside...
- MMOSG (viết tắt của MMO Sports Games): đây là dòng trò chơi mang tính
thể thao, điển hình là các trò chơi FIFA, PES...
- MMOR (viết tắt của MMO Racing Games): Tương tự như MMOSG, nếu bạn
thích tốc độ thì tham gia vào dòng trò chơi đua xe trực tuyến như Need for Speed,
Drift City, Project Torque...

1.1.4. Chủ trương, chính sách của nhà nước trong hoạt động quản lý cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
Trên cơ sở những chủ trương, chính sách của Đảng để định hướng khuyến khích
người dân tăng cường sử dụng công nghệ thông tin vào phục vụ cuộc sống, trong đó
có phát triển các ngành dịch vụ liên quan đến máy tính. Chính phủ đã quán triệt chủ
trương, chính sách của đảng và thể hiện tinh thần đó thông qua các quy định trong các
văn bản quy phạm pháp luật để quản lý hoạt động này. Trên tinh thần những quy định

của Luật Viễn Thông năm 2009, Luật Công nghệ Thông tin năm 2006 và Nghị định số
72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 quy định về Quản lý, cung cấp, sử dụng
dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, có thể rút ra những nguyên tắc quản lý trong
hoạt động này như sau:
Thứ nhất, khuyến khích việc ứng dụng Internet, mở rộng các hoạt động thương
mại. Đặc biệt, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển cơ sở hạ tầng và cung cấp dịch vụ

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

19

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Internet tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội
đặc biệt khó khăn để phục vụ nhu cầu của người dân nơi đây.
Thứ hai, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp và sử dụng dịch vụ
Internet. Đầu tư cơ sở vật chất vào cơ sở kinh doanh để quy mô hóa, hiện đại hoá hoạt
động kinh doanh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tăng thu ngân
sách nhà nước và phục vụ cuộc sống của nhân dân.
Thứ ba, ra sức ngăn chặn những hành vi lợi dụng Internet gây ảnh hưởng đến an
ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục và vi phạm
quy định của pháp luật. Đặc biệt là áp dụng các biện pháp bảo vệ trẻ em, thanh thiếu
niên khỏi tác động tiêu cực của Internet nói chung và trò chơi điện tử nói riêng.
Thứ tư, phát triển các dịch vụ Internet có chất lượng cao, giá cước hợp lý nhằm
đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.8
Tóm lại, mục tiêu chung của quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ Internet nói
chung, cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng nói riêng là tạo điều kiện cho
người dân tự do kinh doanh theo khuôn khổ pháp luật. Giúp quản lý tốt quá trình hoạt

động kinh doanh của điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng nhằm phát
triển bền vững, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực của loại hình giải trí này mang lại.
Khái quát chung về hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
Dịch vụ Internet là một loại hình dịch vụ ứng dụng viễn thông, bao gồm doanh
nghiệp viễn thông và điểm cung cấp dịch vụ truy nhập Internet công cộng. Riêng đối
1.2.

với cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng, để cung cấp đến người sử dụng thì
ngoài doanh nghiệp viễn thông, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng, còn
có thêm doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng.
1.2.1. Các chủ thể trong hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng
1.2.1.1. Khái niệm doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên
mạng

Lê Minh Toàn, Quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông, NXB chính trị quốc gia, Hà Nội,
2009, trang 11-12
8

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

20

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Theo Điều 3 Khoản 10 Nghị định 72/2013/NĐ-CP quy định về Quản lý, cung
cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng quy định: “Doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng là doanh nghiệp thành lập theo pháp luật Việt

Nam cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử thông qua việc thiết lập hệ thống thiết bị và sử
dụng hợp pháp phần mềm trò chơi điện tử”. Như vậy, chủ thể có thể cung cấp dịch vụ
trò chơi điện tử gồm tổ chức, cá nhân Việt Nam đã thành lập doanh nghiệp theo pháp
luật Việt Nam và đáp ứng các điều kiện về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử. Đồng
thời, tổ chức, cá nhân nước ngoài cũng có quyền cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử cho
người sử dụng tại Việt Nam nếu chủ thể này thành lập doanh nghiệp theo quy định của
pháp luật Việt Nam để thực hiện cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng theo quy
định của Nghị định này và quy định về đầu tư nước ngoài.9 Tóm lại doanh nghiệp cung
cấp trò chơi điện tử trên mạng là doanh nghiệp sản xuất hay sở hữu các trò chơi điện
tử.
1.2.1.2. Khái niệm doanh nghiệp Viễn thông
Ngoài doanh nghiệp sản xuất hay sở hữu các trò chơi điện tử, hoạt động cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng cần phải có doanh nghiệp cung cấp đường truyền,
đó là doanh nghiệp viễn thông. Doanh nghiệp viễn thông có chức năng cung cấp
đường truyền Internet cho người dùng có khả năng truy nhập Internet.
1.2.1.3. Khái niệm điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
Điểm đến giải trí của những người đam mê trò chơi điện tử để họ thỏa sức chứng
tỏ bản lĩnh mình sau những giờ học tập và làm việc mệt mỏi, đó là các điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Theo quy định tại Khoản 11 Điều 3 Nghị định
72/2013/NĐ-CP, “Điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng là địa điểm mà tổ
chức, cá nhân được toàn quyền sử dụng hợp pháp để cung cấp cho người chơi khả
năng truy nhập vào mạng và chơi trò chơi điện tử thông qua việc thiết lập hệ thống
thiết bị tại địa điểm đó.” Sự khác nhau giữa doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử trên mạng và điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng là doanh
nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng là nơi sản xuất hoặc sở hữu các trò

Điều 31 Khoản 4 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 của Chính Phủ quy định
về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
9

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

21

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
chơi điện tử. Đối với, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng là nơi trực tiếp
cung cấp trò chơi điện tử cho người chơi.
Điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng có hai loại: 10
Thứ nhất, điểm truy nhập Internet công cộng có cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử, bao gồm: đại lý Internet; điểm truy nhập Internet công cộng của doanh nghiệp cung
cấp dịch vụ Internet; điểm truy nhập Internet công cộng tại khách sạn, nhà hàng, sân
bay, bến tàu, bến xe, quán cà phê và điểm công cộng khác có hợp đồng đại lý Internet
ký với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet. Trong những điểm truy nhập Internet
công cộng có cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử thì Đại lý Internet là hình thức phổ
biến nhất. Hiện tại, hầu hết các điểm truy nhập Internet đều có cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng.
Thứ hai, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng thông qua mạng máy
tính (LAN, WAN) mà không kết nối với Internet. Hiện tại, những điểm cung cấp dịch
vụ trò chơi điện tử như thế này rất ít, chủ yếu ở nông thôn vì thiếu sức hấp dẫn và
không đáp ứng được nhu cầu người chơi. Riêng các quận trên địa bàn Thành phố Cần
Thơ không có loại hình hoạt động này.
Điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng có hai loại và được tổ chức
dưới nhiều hình thức đã nêu trên nhưng trong nội dung này chỉ nghiên cứu sâu điểm
truy nhập Internet có cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử (sau đây gọi là điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng) gồm đại lý Internet có cung cấp trò chơi điện tử
công cộng và điểm truy nhập Internet công cộng có cung cấp trò chơi điện tử công
cộng của doanh nghiệp vì đây là hai hình thức cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công

cộng phổ biến nhất hiện nay. Đề tài không đề cập đến điểm truy nhập Internet công
cộng tại khách sạn, nhà hàng, sân bay, bến tàu, bến xe, quán cà phê và điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng thông qua mạng máy tính mà không kết nối với
Internet do hai hình thức này không phổ biến và ít có trên thị trường.
1.2.1.4. Khái niệm người chơi trò chơi điện tử trên mạng
Điều 4 Thông tư số 23/2013/TT-BTTTT ngày 24 tháng 12 năm 2013 của Bộ Thông tin và Truyền
thông quy định về Quản lý điểm truy nhập internet công cộng và điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện
tử công cộng
10

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

22

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
Trò chơi điện tử là loại hình giải trí dành cho mọi lứa tuổi. Những cá nhân đến
chơi các trò chơi được cung cấp bởi các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng, gọi là người chơi trò chơi điện tử trên mạng (gọi tắt là người chơi).11
Quan hệ giao dịch dân sự giữa người chơi và chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi
điện tử công cộng được xác lập thông qua hành vi của người chơi, không thể hiện
trong hợp đồng bằng văn bản. Năng lực chủ thể của người chơi không được chú trọng
bởi thường người chơi là những đứa trẻ, chỉ cần biết sử dụng máy tính, biết chơi và có
tiền là có thể sử dụng dịch vụ trò chơi của các điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng.

1.2.2. Đặc điểm hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
Mỗi lĩnh vực kinh doanh đều có những đặc điểm nhất định, hoạt động cung cấp

dịch vụ trò chơi điện tử công cộng có các đặc điểm như sau:
Thứ nhất, tổ chức, cá nhân muốn thiết lập điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử
công cộng phải đăng kí kinh doanh theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, theo quy
định của Nghị định 72/2013/NĐ-CP thì tổ chức, cá nhân muốn thiết lập điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử công cộng phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng. Trước đây không có quy định này,
đây là loại giấy tờ mới được quy định trong Nghị định 72/2013/NĐ-CP khi kinh doanh
dịch vụ này. Vì vậy, ngoài việc chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
phải đăng kí kinh doanh, sau đó còn phải đáp ứng các điều kiện cụ thể để được cấp
giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công
cộng thì hoạt động kinh doanh mới được tiến hành.
Thứ hai, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng phải có tên, địa điểm
kinh doanh rõ ràng. Theo quy định tại Nghị định 43/2010/NĐ-CP ngày 15 tháng 4 năm
2010 của Chính Phủ quy định về đăng ký kinh doanh thì bắt buộc phải đăng ký tên
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng và địa điểm kinh doanh rõ ràng. Tên
điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng cùng với một số thông tin như địa
Điều 3 Khoản 6 Điểm 12 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 của Chính Phủ
quy định về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
11

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

23

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan


Pháp luật Việt Nam về cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộngThực trạng và kiến nghị hoàn thiện
chỉ, số điện thoại liên hệ, số đăng kí kinh doanh sẽ được thể hiện trên biển hiệu “ Điểm
cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng”. Việc đăng kí tên và địa điểm kinh doanh

sẽ tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước như cơ quan thuế, Sở Thông tin và
truyền thông và một số cơ quan khác trong công tác quản lý.
Thứ ba, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng phải cách trường học
từ 200 mét trở lên. Đây là một điểm rất đặc trưng cho hoạt động cung cấp dịch vụ trò
chơi điện tử công cộng. Bởi đây là loại hình giải trí rất hấp dẫn đối với các em học
sinh, không ít trường hợp học sinh mê chơi trò chơi điện tử mà cúp tiết, thậm chí bỏ
học, trong khi gia đình thì nghĩ các em đến trường nhưng các em lại ghé vào các điểm
cung cấp trò chơi điện tử gần đó. Do đó, quy định về khoảng cách giữa điểm cung cấp
dịch vụ trò chơi điện tử đến trường học là cần thiết để nhằm hạn chế khả năng lôi kéo
của loại hình giải trí này vào tâm lý các em. Quy định khoảng cách này coi như tạo
chút khó khăn để đến với điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng.

1.2.3. Tác động của hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng
Kinh doanh các dịch vụ giải trí như kinh doanh karaoke, vũ trường, đặc biệt là
hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng đã mang lại nguồn thu cho
ngân sách nhà nước, đáp ứng được nhu cầu giải trí ngày càng cao của người dân. Bên
cạnh mặt tích cực thì hoạt động cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng cũng có
những tác động tiêu cực gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội và đời sống sinh
hoạt của nhân dân, đặc biệt ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, hành động của giới trẻ hiện
nay.
1.2.3.1. Tác động tích cực
Thứ nhất, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua việc nộp thuế. Hiện
tại, kinh doanh điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng là một trong những
lĩnh vực “ngon ăn” đối với các cá nhân, tổ chức có nhu cầu kinh doanh bởi lợi nhuận
hấp dẫn và đáp ứng nhu cầu giải trí của giới trẻ hiện nay.
Thứ hai, khuyến khích mọi người sử dụng công nghệ thông tin, hiểu biết thêm
lịch sử dân tộc và góp phần tuyên truyền truyền thống lịch sử tốt đẹp đó. Việc chơi các
trò chơi điện tử mang lại lợi ích như tạo điều kiện cho mọi sử dụng Internet-nguồn
cung cấp nhiều thông tin bổ ích cho người dùng; giúp người chơi tăng khả năng tư
duy, tập trung; đồng thời tạo điều kiện cho giới trẻ giao lưu, giải trí, xả tress. Mặt

GVHD: Ts. Cao Nhất Linh

24

SVTH: Huỳnh Thị Kim Lan