pháp luật về đánh giá tác động môi trường thực trạng và giải pháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
KHÓA 37 (2011 – 2015)

PHÁP LUẬT VỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
MÔI TRƯỜNG - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Giảng viên hướng dẫn:
VÕ HOÀNG YẾN
Bộ Môn: Luật Thương Mại

Sinh viên thực hiện:
TRẦN THỊ MỸ TIÊN
MSSV: 5115942
Lớp: Luật Tư Pháp - K37

Cần Thơ, Tháng 12/2014


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày….tháng….năm 2014


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày….tháng….năm 2014

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BVMT:
ÔNMT:

Bảo vệ môi trường
Ô nhiễm môi trường

ĐTM:

Đánh giá tác động môi trường

ĐMC:
TN&MT:

Đánh giá môi trường chiến lược
Tài nguyên và Môi trường

UBND:

Ủy ban nhân dân


MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ..............................................................................................2
3. Phạm vi nghiên cứu đề tài .......................................................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài ..............................................................................................2

5. Bố cục đề tài..............................................................................................................................2
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
MÔI TRƯỜNG ..............................................................................................................................3
1.1. Một số khái niệm...................................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm môi trường, ô nhiễm môi trường và hoạt động bảo vệ môi trường ....3
1.1.1.1. Khái niệm môi trường .....................................................................................3
1.1.1.2. Khái niệm ô nhiễm môi trường .......................................................................5
1.1.1.3. Khái niệm hoạt động bảo vệ môi trường ........................................................6
1.1.2. Khái niệm đánh giá tác động môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi
trường và thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường ...........................................7
1.1.2.1. Khái niệm đánh giá tác động môi trường .......................................................7
1.1.2.2. Khái niệm báo cáo đánh giá tác động môi trường .........................................9
1.1.2.3. Khái niệm thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường ........................9
1.2. Khái quát tình hình môi trường hiện nay và sự cần thiết bảo vệ môi trường .........................9
1.2.1. Khái quát tình hình môi trường .............................................................................9
1.2.2. Sự cần thiết bảo vệ môi trường ............................................................................12
1.3. Mục đích, ý nghĩa của đánh giá tác động môi trường trong bảo vệ môi trường ..........13
1.3.1. Mục đích của đánh giá tác động môi trường ......................................................13
1.3.2. Ý nghĩa của đánh giá tác động môi trường .........................................................14
1.4. Sơ lược quá trình phát triển của pháp luật về đánh giá tác động môi trường..............16
1.4.1. Trên Thế giới.........................................................................................................16
1.4.2. Tại Việt Nam .........................................................................................................18
CHƯƠNG 2. PHÁP LUẬT VỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG THỰC TRẠNG
VÀ GIẢI PHÁP............................................................................................................................21
2.1. Quy định pháp luật về đánh giá tác động môi trường.....................................................21
2.1.1. Đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường ................................21
2.1.2. Nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường................................................24
2.1.3. Thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường .......................25
2.1.3.1. Thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường.......................................25
2.1.3.2. Phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường........................................29

2.1.3.3. Kiểm tra, giám sát sau thẩm định .................................................................30
2.1.4. Tham vấn ý kiến cộng đồng trong quá trình lập báo cáo đánh giá tác động
môi trường.........................................................................................................................32


2.1.5. Xử phạt vi phạm hành chính do hành vi vi phạm các quy định về đánh giá
tác động môi trường..........................................................................................................34
2.1.5.1. Hình thức xử phạt .........................................................................................34
2.1.5.2. Mức xử phạt ..................................................................................................36
2.2. Thực trạng áp dụng pháp luật về đánh giá tác động môi trường hiện nay...................37
2.2.1. Một số hạn chế trong công tác đánh giá tác động môi trường ...........................37
2.2.2. Những tồn tại của pháp luật về đánh giá tác động môi trường..........................41
2.3. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về đánh giá tác động môi trường ở Việt Nam hiện
nay
.........................................................................................................................................44
2.3.1. Hoàn chỉnh hệ thống văn bản pháp luật .............................................................44
2.3.2. Nâng cao năng lực thẩm định đánh giá tác động môi trường............................45
2.3.3. Nâng cao vai trò của cộng đồng trong tham vấn ý kiến và giám sát việc tuân
thủ theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường..............................................45
2.3.4. Tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật ......................................................45
2.3.5. Tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi
phạm theo quy định..........................................................................................................46
KẾT LUẬN...................................................................................................................................47

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Với sự gia tăng nhanh chóng của công nghiệp hóa, đô thị hóa, chất lượng môi trường
toàn cầu ngày càng suy giảm. Các vấn đề ô nhiễm môi trường và tác hại của ô nhiễm
đang đe dọa đến sức khỏe của con người và hệ sinh thái. Việc xây dựng các chiến lược,
qui hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ưu đãi thu hút đầu tư mà không dự báo,
đánh giá và có giải pháp giảm thiểu hợp lý những tác động tiêu cực đã gây ra những tác
hại nghiêm trọng đến môi trường. Việc triển khai các dự án phát triển cụ thể mà không
quan tâm đến công tác xử lý chất ô nhiễm cũng để lại hậu quả nghiêm trọng về môi
trường. Ô nhiễm môi trường và áp lực với thiên nhiên đang diễn ra hàng ngày và ở nhiều
quốc gia, khu vực và toàn trái đất. Nhận thức được điều đó, trong những năm qua, đặc
biệt là một số năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm đến việc thực hiện các
biện pháp khác nhau để bảo vệ môi trường. Một trong những công cụ quan trọng trong
việc bảo vệ môi trường luôn được Đảng và Nhà nước ta coi trọng là hệ thống pháp luật về
bảo vệ môi trường. Định hướng xây dựng, hoàn thiện pháp luật về môi trường được coi là
một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế bền vững.
Để góp phần đưa ra cơ sở khoa học cho đánh giá tác hại của các chất gây ô nhiễm
môi trường đến sức khỏe con người và hệ sinh thái; đồng thời dự báo trước các tác động
môi trường và đưa ra giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường cũng như đảm bảo sự phát
triển bền vững của đất nước. Luật Bảo vệ môi trường của Việt Nam được Quốc hội Nước
cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11
năm 2005 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2006 thay thế cho Luật Bảo vệ môi trường
năm 1993 đã đưa ra quy định về đánh giá tác động môi.
Từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 ra đời cho đến nay, hoạt động đánh giá tác
động môi trường đã được quan tâm đúng mức và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội
thì vấn đề bảo vệ môi trường cũng như công tác đánh giá tác động môi trường đã nảy sinh
nhiều vấn đề bất cập, gặp không ích khó khăn cũng như vướng mắt. Do đó, việc nghiên
cứu các quy định của pháp luật hiện hành và tìm hiểu thực tiễn áp dụng pháp luật về đánh
giá tác động môi trường ở Việt Nam để từ đó, tìm ra hướng hoàn thiện pháp luật và đề
xuất một số biện pháp nhằm thực thi có hiệu quả pháp luật về đánh giá tác động môi
trường ở Việt Nam, góp phần vào việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi

trường là việc làm hết sức cần thiết, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, người viết
chọn đề tài: “Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp”
làm luận văn tốt nghiệp của mình.

GVHD: Võ Hoàng Yến

1

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Với sự quy hoạch phát triển không ngừng của các ngành trong xã hội như công
nghiệp, nông nghiệp, giao thông, thủy sản, du lịch - dịch vụ, đô thị hóa,…ô nhiễm môi
trường, sự cố môi trường, suy giảm tài nguyên sinh vật, thay đổi khí hậu toàn cầu ngày
càng nghiêm trọng. Nó đòi hỏi mỗi cá nhân, tổ chức cần phải năng cao hơn nữa ý thức
bảo vệ môi trường. Để quản lý môi trường được thắt chặt hơn, đánh giá tác động môi
trường đã được đưa vào trong khuôn khổ của Luật. Đánh giá tác động môi trường được
đưa vào trong Luật Bảo vệ môi trường và xem đây là một trong những nội dung cần thiết
phải có trong xem xét phê duyệt cho phép dự án được thực thi. Tuy nhiên việc áp dụng
đánh giá tác động môi trường trên thực tế gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, việc nghiên cứu
đề tài giúp làm rõ thực trạng hoạt động đánh giá tác động môi trường ở Việt Nam và đồng
thời đề ra các giải pháp hoàn thiện pháp luật về đánh giá tác động môi trường.
3. Phạm vi nghiên cứu đề tài
Do yêu cầu về một đề tài luận văn và trong khuôn khổ thời gian cho phép nên người
viết chỉ tập trung nghiên cứu những quy định hiện hành của pháp luật về đánh giá tác
động môi trường. Qua đó đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật về đánh giá tác động môi
trường, từ đó người viết nêu ra một số nhận xét, định hướng hoàn thiện để giải quyết
những vấn đề còn vướng mắc trong quá trình thực hiện và áp dụng pháp luật đánh giá tác

động môi trường trong hoạt động bảo vệ môi trường.
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Để hoàn thành luận văn nghiên cứu người viết vận dụng những kiến thức đã có kết
hợp với thu thập, tổng hợp những tài liệu liên quan đến quy định pháp luật về đánh giá tác
động môi trường. Đồng thời người viết sử dụng các phương pháp so sánh, đối chiếu,
phương pháp phân tích luật viết các quy định liên quan cùng điều chỉnh lĩnh vực mà
người viết nghiên cứu góp phần làm rõ đề tài.
5. Bố cục đề tài
Luận văn gồm 3 phần chính: Phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Phần nội
dung bao gồm các chương:
Chương 1. Khái quát chung về môi trường và đánh giá tác động môi trường
Chương 2. Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải
pháp

GVHD: Võ Hoàng Yến

2

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MÔI TRƯỜNG
VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm môi trường, ô nhiễm môi trường và hoạt động bảo vệ môi trường
1.1.1.1. Khái niệm môi trường
Khi nói đến môi trường, trên thế giới cũng như ở Việt Nam, thuật ngữ này được định
nghĩa theo nhiều cách khác nhau. Nó có nguồn góc từ tiếng Pháp là “environner” có nghĩa

là “bao quanh, ở xung quanh” và đến những đầu thập niên 60 của thế kỷ XX, thuật ngữ
này cũng được sử dụng phổ biến trong nhiều ngôn ngữ của các quốc gia, cụ thể ở từng
nước nó có tên gọi như sau: “Umwelt” (Đức), “Mileu” (Hà Lan), “Medio ambiente” (Tây
Ban Nha), “Meio ambiente” (Thổ Nhĩ Kỳ), “Al’biah” (Ả Rập), “Okruzhayuchaia sreda”
(Nga), “Kankyo” (Nhật).1
Theo định nghĩa của UNESCO (1981) thì “môi trường của con người bao gồm toàn
bộ các hệ thống tự nhiên và các hệ thống do con người tạo ra, trong đó con người sống
và bằng lao động của mình, khai thác các tài nguyên thiên nhiên và nhân tạo nhằm thỏa
mãn những nhu cầu của con người”. Vậy ta có thể hiểu môi trường của con người bao
gồm toàn bộ các hệ thống tự nhiên và các hệ thống do con người tạo ra, những cái hữu
hình (đô thị, hồ chứa...) và những cái vô hình (tập quán, niềm tin, nghệ thuật...), trong đó
con người sống bằng lao động của mình, họ khai thác các tài nguyên thiên nhiên và nhân
tạo nhằm thoả mãn những nhu cầu của mình. Như vậy, môi trường sống đối với con
người không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển cho một thực thể sinh vật là con
người mà còn là “khung cảnh của cuộc sống, của lao động và sự nghỉ ngơi của con
người”.
Bách khoa toàn thư về môi trường (1994) cũng đưa ra một định nghĩa về môi trường
như sau: “Môi trường là tổng thể các thành tố sinh thái tự nhiên, xã hội nhân văn và các
điều kiện tác động trực tiếp hay gián tiếp lên phát triển, lên đời sống và hoạt động của
con người trong thời gian bất kỳ.”
Có thể phân tích định nghĩa trên chi tiết hơn như sau:
- Các thành tố sinh thái tự nhiên gồm: Đất trồng trọt, lãnh thổ, nước, không khí,
động vật, thực vật, các hệ sinh thái, các trường vật lý (nhiệt, điện từ, phóng xạ).

1

Kim Oanh Na-Võ Hoàng Yến, Giáo trình Luật môi trường, Trường Đại học Cần Thơ, Cần Thơ - 2012, tr.1.

GVHD: Võ Hoàng Yến

3

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
- Các thành tố xã hội nhân văn gồm: Dân số, động lực dân cư (tiêu dùng, xả thải),
nghèo đói, giới tính, dân tộc, phong tục tập quán, văn hóa, lối sống, luật chính sách,
hương ước, lệ làng, tổ chức cộng đồng xã hội.
- Các điều kiện tác động (chủ yếu là hoạt động phát triển kinh tế) bao gồm: các
chương trình, dự án phát triển kinh tế, hoạt động quân sự, chiến tranh các hoạt động kinh
tế (nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, ngư nghiệp, du lịch, xây dựng và đô thị hóa),
công nghệ kỹ thuật quản lý.
Còn theo từ điển tiếng Việt, môi trường theo định nghĩa thông thường “là toàn bộ
nói chung những điều kiện tự nhiên và xã hôi trong đó con người hay một sinh vật tồn tại,
phát triển trong mối quan hệ với con người hay sinh vật ấy”2.
Trong lĩnh vức khoa học pháp lý theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, môi
trường được định nghĩa như sau: “Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật
chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại, phát
triển của con người và sinh vật”3. Môi trường sống của con người được chia thành:
Môi trường tự nhiên bao gồm các yếu tố tự nhiên như là ánh sáng mặt trời, núi sông,
biển cả, không khí, động vật, thực vật, đất, nước. Môi trường tự nhiên cho ta không khí để
thở, đất để xây dựng nhà cửa, trồng cây, chăn nuôi, cung cấp cho con người các loại tài
nguyên khoán sản, cần cho sản xuất, tiêu thụ và là nơi chứa đựng, đồng hóa các chất thải,
cung cấp cho ta cảnh đẹp để giải trí, làm cho cuộc sống con người thêm phong phú.
Môi trường xã hội là tổng thể các quan hệ giữa người với người. Đó là những luật lệ,
thể chế, cam kết, quy định. Ở các cấp khác nhau như: các quốc gia, tỉnh, huyện, cơ quan,
làng xã, họ tộc, gia đình, tổ nhóm, các tổ chức tôn giáo, tổ chức đoàn thể. Môi trường xã
hội định hướng hoạt động của con người theo một khuôn khổ nhất định, tạo nên sức mạnh
tập thể thuận lợi cho sự phát triển, làm cho cuộc sống của con người khác với các sinh vật

khác.
Ngoài ra, người ta còn phân biệt môi trường nhân tạo, bao gồm tất cả các nhân tố do
con người tạo nên, làm thành những tiện nghi trong cuộc sống như: ôtô, máy bay, nhà ở,
công sở, các khu vực đô thị, công viên nhân tạo.
Và gần đây nhất, Ngày 23 tháng 6 năm 2014, Quốc hội Khóa XIII tại kỳ họp lần thứ
7 đã thông qua Luật Bảo vệ môi trường sửa đồi (Luật Bảo vệ môi trường năm 2014) có
hiệu lực thi hành ngày 01/01/2015 thay thế cho Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 cũng
đã đưa ra khái niệm môi trường như sau: “Môi trường là hệ thống các yếu tố vật chất tự

2
3

Từ điển tiếng Việt, NXB Đà Nẵng 1997, tr.618.
Khoản 1, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.

GVHD: Võ Hoàng Yến

4

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
nhiên và nhân tạo có tác động đối với sự tồn tại và phát triển của con người và sinh
vật”4.
Tóm lại môi trường dù được định nghĩa ở nhiều góc độ khác nhau nhưng nhìn chung
thì nội dung và bản chất của môi trường vẫn không thai đổi: Môi trường là tất cả những gì
có xung quanh chúng ta, cho chúng ta cơ sở để sống và phát triển. Mỗi khái niệm về môi
trường giúp chúng ta có thêm kiến thức mới và cách nhìn mới về những gì đang tồn tại
trong chính môi trường mà chúng ta đang sống.

1.1.1.2. Khái niệm ô nhiễm môi trường
Trên thế giới, ô nhiễm môi trường được hiểu là việc chuyển các chất thải hoặc năng
lượng vào môi trường đến mức có khả năng gây hại đến sức khoẻ con người, đến sự phát
triển sinh vật hoặc làm suy giảm chất lượng môi trường. Các tác nhân ô nhiễm bao gồm
các chất thải ở dạng khí (khí thải), lỏng (nước thải), rắn (chất thải rắn) chứa hoá chất hoặc
tác nhân vật lý, sinh học và các dạng năng lượng như nhiệt độ, bức xạ. Tuy nhiên, môi
trường chỉ được coi là bị ô nhiễm nếu trong đó hàm lượng, nồng độ hoặc cường độ các
tác nhân trên đạt đến mức có khả năng tác động xấu.
Dưới góc độ sinh học ÔNMT là chỉ tình trạng môi trường trong đó những chỉ số hóa
học, lý học của nó bị thay đổi theo chiều hướng xấu đi. Dưới góc độ kinh tế học ÔNMT là
sự thay đổi không có lợi cho môi trường sống về các tính chất vật lý, hóa học, sinh học,
mà qua đó có thể gây tác hại tức thời hoặc lâu dài đến sức khỏe con người, các loài động,
thực vật và các điều kiện đời sống khác. Dưới góc độ pháp lý Luật Bảo vệ môi trường
năm 2005 định nghĩa: “Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi các thành phần môi trường
không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật”5.
Các chất hoặc năng lượng được tạo ra bởi các quá trình tự nhiên và nhân tạo, có mặt trong
các thành phần môi trường như đất, nước, không khí, sinh vật. Các vật chất năng lượng
với hàm lượng nào đó có thể ảnh hưởng đến chất lượng môi trường. Như vậy ÔNMT là
sự hiện diện của các vật chất ở 3 dạng rắn, lỏng, khí và năng lượng có nguồn gốc tự nhiên
hoặc nhân tạo với một hàm lượng nhất định sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng môi trường.
Mức vật chất và năng lượng hay còn gọi là tiêu chuẩn cho vật chất và năng lượng có trong
môi trường. Với mức này, chất lượng môi tường chưa bị ảnh hưởng, trên mức này sẽ gây
tác động xấu đến chất lượng môi trường, hoặc tác động xấu đến sức khỏe con người. Vật
chất, năng lượng thải vào môi trường vượt quá tiêu chuẩn cho phép gây ô nhiễm môi
trường.6

4

Khoản 1, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường năm 2014.
Khoản 6, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.

6
Giáo trình Con người và Môi trường, NXB Giáo Dục Việt Nam, tr.247.
5

GVHD: Võ Hoàng Yến

5

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
Có thể thấy điểm chung nhất giữa các định nghĩa nêu trên về môi trường điều có đề
cập đến sự biến đổi của các thành phần môi trường theo chiều hướng xấu gây bất lợi cho
con người và sinh vật. Sự biến đổi các thành phần môi trường có thể bắt nguồn từ nhiều
nguyên nhân nhưng chủ yếu là các chất thải gây ô nhiễm. Các chất gây ô nhiễm được các
nhà môi trường học định nghĩa là chất hoặc các yếu tố vật lý khi xuất hiện trong môi
trường làm cho môi trường bị ô nhiễm, thường là các chất dưới dạng nguyên liệu, thành
phẩm, chế phẩm và được phân thành các loại sau đây:
Một là, chất gây ô nhiễm tích lũy (chất dẻo, chất phóng xạ) và các chất gây ô nhiễm
không tích lũy (tiếng ồn).
Hai là, chất gây ô nhiễm trong phạm vi địa phương (tiếng ồn), trong phạm vi vùng
(mưa axit), trong phạm vi toàn cầu (chất CFC).
Ba là, chất gây ô nhiễm từ các nguồn có thể xác định (chất thải từ các cơ sở sản xuất
kinh doanh), và chất gây ô nhiễm không xác định được (hóa chất dùng trong nông
nghiệp).
Bốn là, chất gây ô nhiễm do phát thải liên tục (chất thải từ các cơ sở sản xuất kinh
doanh) và chất thải gây ô nhiễm do phát thải không liên tục (sự cố tràn dầu).
Môi trường có thể ô nhiễm với nhiều mức độ khác nhau như: ô nhiễm, ô nhiễm
nghiêm trọng, ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng. Mức độ ô nhiễm đối với các thành phần cụ

thể thường được xác định dựa vào mức vượt tiêu chuẩn chất lượng môi trường cho phép.
Theo Điều 92 Luật Bảo vệ môi trường 2005: “Môi trường bị ô nhiễm trong trường hợp
hàm lượng một hoặc nhiều chất gây ô nhiễm vượt quá tiêu chuẩn về chất lượng môi
trường. Môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng khi hàm lượng của một hoặc nhiều hoá chất,
kim loại nặng vượt quá tiêu chuẩn về chất lượng môi trường từ 3 lần trở lên hoặc hàm
lượng của một hoặc nhiều chất gây ô nhiễm khác vượt quá tiêu chuẩn về chất lượng môi
trường từ 5 lần trở lên. Môi trường bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng khi hàm lượng của
một hoặc nhiều hoá chất, kim loại nặng vượt quá tiêu chuẩn về chất lượng môi trường từ
5 lần trở lên hoặc hàm lượng của một hoặc nhiều chất gây ô nhiễm khác vượt quá tiêu
chuẩn về chất lượng môi trường từ 10 lần trở lên.”
1.1.1.3. Khái niệm hoạt động bảo vệ môi trường
Môi trường luôn gắn liền với đời sống của con người, nó không thể tách rời đối với
đời sống con người. Có thể nói con người sống phụ thuộc vào môi trường. Môi trường
trong sạch thì đời sống con người mới đảm bảo, xã hội mới phát triển một cách lành mạnh
và ngược lại, môi trường bị ô nhiễm thì hậu quả không thể lường trước được. Khói, bụi,
nước thải của các cơ sở sản xuất là một thứ vũ khí giết người thầm lặng, vì vậy mỗi cá
nhân, mỗi gia đình, mỗi tổ chức và toàn xã hội phải ý thức hơn nữa về công tác bảo vệ
môi trường đặc biệt là vai trò của Nhà nước đóng một mắt xích hết sức quan trọng.
GVHD: Võ Hoàng Yến

6

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
Bảo vệ môi trường là sự nghiệp của toàn dân, toàn xã hội. Hoạt động BVMT nhằm
làm cho môi trường giảm ô nhiễm hoặc ngăn chặn việc gây ra ô nhiễm với những hành
động thực tế, đảm bảo cho sự phát triển bền vững.
Hoạt động BVMT được thực hiện bằng nhiều cách khác nhau như tuyên truyền phát

luật nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của xã hội hoặc trực tiếp tham gia BVMT.
Tuy nhiên, với những hành động gì, những ý tưởng gì, những biện pháp gì thì mục đích
cuối cùng mong muốn đạt được là bảo vệ môi trường luôn trong lành và sạch đẹp.
Tại khoản 3 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 khái niệm hoạt động bảo vệ
môi trường được đưa ra như sau: “Là hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp;
phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đối với môi trường, ứng phó với sự cố môi trường;
khắc phục ô nhiễm, suy thoái, phục hồi và cải thiện môi trường; khai thác sử dụng hợp lý
và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; bảo vệ đa dạng sinh học.”
Khoản 3, Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 cũng đã đưa ra định nghĩa về
hoạt động bảo vệ môi trường như sau: “Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động giữ
gìn, phòng ngừa, hạn chế các tác động xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường;
khắc phục ô nhiễm, suy thoái, cải thiện, phục hồi môi trường; khai thác, sử dụng hợp lý
tài nguyên thiên nhiên nhằm giữ môi trường trong lành.”
Tuy có cách diễn đạt khác nhau nhưng tựu chung lại hoạt động bảo vệ môi trường
chính là giữ cho môi trường sống xung quanh trong lành, sạch đẹp, hạn chế ô nhiễm môi
trường, phục hồi và cải thiện môi trường.
Ngày nay, vấn đề ÔNMT được xem là một hiện tường tiêu cực trong đời sống của
con người và có sức ảnh hưởng khắp toàn cầu. Tại Việt Nam cũng vậy, tình hình ÔNMT
đang là một bài toán nan giải thách thức đời sống của chúng ta. Nó đòi hỏi mọi người
cùng chung tay hợp sức bảo vệ và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay bằng
những hành động cụ thể.
1.1.2. Khái niệm đánh giá tác động môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi
trường và thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường
1.1.2.1. Khái niệm đánh giá tác động môi trường
Đánh giá tác động môi trường được viết tắt là ĐTM, tên tiếng anh của đánh giá tác
động môi trường là Environmental Impact Assessment và thường viết tắt là EIA. Đánh
giá tác động môi trường là một quá trình nghiên cứu nhằm dự báo các hậu quả xấu về môi
trường của một dự án phát triển kinh tế - xã hội hoặc một công trình xây dựng cơ bản
quan trọng của đất nước, xem xét việc thực hiện công trình và dự án đó sẽ gây ra những
vấn đề gì đối với tài nguyên thiên nhiên và môi trường, đối với đời sống của con người tại

khu vực thực hiện dự án, xem xét hiệu quả chính của dự án và các hoạt động khác tại
vùng khai thác dự án. Trên cơ sở đó dự báo các tác động môi trường sẽ diễn ra, đồng thời
GVHD: Võ Hoàng Yến

7

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
xác định các biện pháp giảm thiểu các tác động tiêu cực để dự án thích hợp hơn với môi
trường.
Có nhiều khái niệm và định nghĩa khác nhau về đánh giá tác động môi trường và
nhìn chung đều cho rằng ĐTM là một công cụ bảo vệ môi trường áp dụng cho các giai
đoạn xem xét, phê duyệt một dự án phát triển. Nhiều nhà nghiên cứu đã đưa ra những
định nghĩa khác nhau về đánh giá tác động môi trường tuy những định nghĩa này có điểm
khác nhau về cách diễn đạt nhưng về nội dung cơ bản thì thống nhất với nhau.
Năm 1991, Ủy ban Liên Hiệp Quốc về các vấn đề kinh tế Châu Âu đã đưa ra một
định nghĩa ngắn gọn và xúc tích, đánh giá tác động môi trường là đánh giá tác động của
hoạt động có ảnh hưởng đối với môi trường.
Đánh giá tác động môi trường của hoạt động phát triển kinh tế xã hội là xác định,
phân tích và dự báo những tác động lợi và hại, trước mắt và lâu dài mà việc thực hiện
hoạt động có thể gây ra cho tài nguyên thiên nhiên và chất lượng môi trường sống của con
người tại nơi có liên quan tới hoạt động, trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp phòng tránh,
khắc phục các tác động tiêu cực.
Theo chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc “đánh giá tác động môi trường là
quá trình nghiên cứu nhằm dự báo các hậu quả môi trường của một dự án phát triển
quan trọng. ĐTM xem xét việc thực hiện đề án sẽ gây ra những vấn đề gì với đời sống con
người tại khu vực dự án, tới kết quả của chính dự án và của các hoạt động khác tại vùng
đó. Sau dự án báo cáo ĐTM phải xác định các biện pháp làm giảm đến mức tối thiểu các

tác động tiêu cực, làm cho dự án thích hợp với môi trường của nó” (POAP, UNEP,
1998)7.
Theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, đánh giá tác động môi trường được định
nghĩa như sau: “Đánh giá tác động môi trường là việc phân tích, dự báo các tác động đến
môi trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường khi triển
khai dự án đó”8. Và đến Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 (có hiệu lực thi hành từ ngày
01/01/2015) thì khái niệm đánh giá tác động môi trường vẫn được giữ nguyên không có
gì thay đổi.
Qua các khái niệm cho thấy ĐTM là một công cụ mang tính pháp lý và kỹ thuật
quan trọng để xác định, phân tích, dự báo các tác động môi trường của dự án đầu tư; cung
cấp luận cứ khoa học cho chính quyền, cơ quan quản lý chuyên ngành và chủ dự án cân
nhắc trong quá trình đưa ra biện pháp bảo vệ môi trường, nhằm giảm thiểu các tác động
tiêu cực đến môi trường, góp phần làm cho dự án đầu tư được bền vững khi được triển
khai trên thực tế.
7
8

Giáo trình Luật môi trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân năm 2006, tr.139
Khoản 20, Điều 3, Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.

GVHD: Võ Hoàng Yến

8

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
1.1.2.2. Khái niệm báo cáo đánh giá tác động môi trường
Đánh giá tác động môi trường là một khái niệm để chỉ một hoạt động, một quá trình

phân tích, dự báo các tác động đến môi trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra các biện
pháp bảo vệ môi trường khi triển khai dự án đó. Còn báo cáo đánh giá tác động môi
trường là một bản báo cáo dưới hình thức bằng văn bản giấy hoặc phần mềm, là kết quả
của hoạt động ĐTM, chứa đựng các thông tin, kết quả của hoạt động ĐTM. Báo cáo
ĐTM được lập theo những yêu cầu về nội dung và hình thức nhất định.
1.1.2.3. Khái niệm thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường
Theo từ điển Tiếng Việt thông dụng, NXB Đà Nẵng thì “thẩm định” là “xem xét
nhằm đánh giá để xác định, quyết định”. Như vậy, có thể hiểu rằng thẩm định báo cáo
đánh giá tác động là việc cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xem xét, thẩm tra về
mặt pháp lý cũng như nội dung khoa học của báo cáo đánh giá tác động môi trường để
xác định nhằm đưa ra các quyết định chính xác, khách quan liên quan đến bản báo cáo đó.
1.2. Khái quát tình hình môi trường hiện nay và sự cần thiết bảo vệ môi trường
1.2.1. Khái quát tình hình môi trường
Môi trường có vai trò quan trọng đối với con người, nhưng thực tế hiện nay môi
trường nước ta đang xuống cấp nghiêm trọng, bởi con người đã khai thác môi trường vượt
quá giới hạn chịu đựng của nó. Hiện nay hàng loạt các vấn đề về môi trường đang ở mức
báo động như hiện tượng Trái đất đang nóng dần lên làm cho thiên tai tăng đột biến và
mức nước biển dâng cao, thủng tầng ôzon, ô nhiễm môi trường gia tăng làm cho chất
lượng cuộc sống bị xuống cấp.
Vấn đề ô nhiễm môi trường đã và đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Đó là một
trong những vấn đề toàn cầu của thế giới hiện nay; ô nhiễm môi trường có tác động trực
tiếp đến mọi quốc gia, vùng lãnh thổ, đặc biệt là ở các nước đang phát triển trong đó có
Việt Nam. ÔNMT đã trở thành một vấn đề cấp bách, gây bức xúc trong dư luận xã hội
của nước ta hiện nay. Vấn đề này ngày càng trầm trọng, đe dọa trực tiếp đến sự phát triển
kinh tế - xã hội, sự tồn tại, phát triển của các thế hệ hiện tại và tương lai.
Trong những năm đầu thực hiện đường lối đổi mới, vì tập trung ưu tiên phát triển
kinh tế và cũng một phần do nhận thức hạn chế nên việc gắn phát triển kinh tế với bảo vệ
môi trường chưa được chú trọng đúng mức. Môi trường thiên nhiên ở nhiều nơi bị tàn phá
nghiêm trọng, ô nhiễm và suy thoái đến mức báo động. Có thể nói cùng với sự phát triển
nhanh chóng của nền kinh tế, đất nước ta thực sự đang đứng trước nhiều thách thức về sự

phát triển bền vững. Trong đó, thách thức lớn nhất, cơ bản nhất là làm thế nào để hài hòa
giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài, giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi
trường. Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa -

GVHD: Võ Hoàng Yến

9

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
hiện đại hóa đất nước hiện nay không chỉ đòi hỏi tinh thần trách nhiệm của các cấp quản
lý, các doanh nghiệp mà đó còn là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Tình trạng tách rời công tác bảo vệ môi trường với sự phát triển kinh tế - xã hội diễn
ra phổ biến ở nhiều ngành, nhiều cấp, dẫn đến tình trạng gây ô nhiễm môi trường diễn ra
phổ biến và ngày càng nghiêm trọng. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là hoạt
động sản xuất của các khu, cụm công nghiệp, khu kinh tế, hoạt động làng nghề và sinh
hoạt tại các đô thị lớn. Môi trường đất, môi trường nước, môi trường không khí nhiều nơi
đã bị ô nhiễm nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường ở các đô thị đang ngày càng gia tăng
mức độ ô nhiễm như bụi tràn lan, úng ngập ngày càng trầm trọng, chất thải rắn chưa được
thu gom và xử lý triệt để. Theo đánh giá của Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi
trường: Phần lớn hồ ao, kênh, mương, các đoạn sông trong các đô thị, khu dân cư, đã bị ô
nhiễm nghiêm trọng. Cho đến nay tiến độ xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường
nghiêm trọng vẫn chưa đạt mục tiêu đề ra, còn nhiều cơ sở chưa được xử lý dứt điểm. Tỷ
lệ các dự án đầu tư được kiểm tra, xác nhận tuân thủ báo cáo đánh giá tác động môi
trường trước khi cho phép vận hành còn thấp, còn hoạt động sản xuất sạch hơn và việc
kiểm toán chất thải mới chỉ bắt đầu, nên vẫn phát sinh các cơ sở gây ô nhiễm môi trường,
trong đó có các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Phần lớn các đô thị trên cả nước và hơn 35% khu công nghiệp, khu chế xuất chưa có

hệ thống xử lý chất thải tập trung, hoặc có nhưng không đáp ứng yêu cầu, dẫn đến trên
60% trong số 1m3 nước thải/ngày đêm từ các khu công nghiệp xả thẳng vào các nguồn
tiếp nhận, không qua xử lý gây ô nhiễm môi trường trên diện rộng ở nhiều nơi.
Bên cạnh đó, ô nhiễm ở các làng nghề tồn tại từ rất lâu nhưng chưa có biện pháp
khắc phục và giải quyết hiệu quả. Hình thức các đơn vị sản xuất của làng nghề rất đa dạng
có thể là gia đình, hợp tác xã hoặc doanh nghiệp. Tuy nhiên, do sản xuất mang tính tự
phát, sử dụng công nghệ thủ công lạc hậu, mặt bằng sản xuất chật chội, việc đầu tư xây
dựng hệ thống xử lý rác thải, nước thải ít được quan tâm, ý thức bảo vệ môi trường của
người dân làng nghề còn kém, bên cạnh đó lại thiếu một cơ chế quản lý, giám sát của các
cơ quan có thẩm quyền, chưa có chế tài đủ mạnh đối với những hộ làm nghề thủ công gây
ô nhiễm môi trường nên tình trạng ô nhiễm môi trường tại các làng nghề ngày càng trầm
trọng. Một số kết quả đạt được còn mang tính cục bộ, thiếu tính bền vững và chưa được
nhân rộng.
Bên cạnh đó, hầu hết chất thải rắn sinh hoạt ở đô thị và nông thôn chưa được phân
loại tại nguồn. Vẫn còn trên 60% số xã ở khu vực nông thôn chưa tổ chức thu gom rác
thải. Chất thải rắn chủ yếu chỉ xử lý bằng cách chôn lấp. Hàng năm ước tính tổng lượng
phân bón vô cơ sử dụng trong canh tác nông nghiệp vào khoản 2,5 - 3 triệu tấn, trong đó
có đến 50 - 70% không được cây trồng hấp thụ thải ra môi trường. Riêng lượng thuốc bảo
GVHD: Võ Hoàng Yến

10

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
vệ thực vật tồn lưu cần tiêu hủy trên cả nước khoảng 90 tấn, 75 tấn bao bì đựng thuốc bảo
vệ thực vật vẫn còn tồn đọng từ trước đến nay.9
Tình trạng ô nhiễm môi trường có nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan khác
nhau, song tập trung ở các nguyên nhân chủ yếu sau:

Thứ nhất, ý thức tự giác bảo vệ môi trường trong cộng đồng còn thấp nên các hành
vi gây ô nhiễm còn khá phổ biến. Hậu quả gây ra trong nhiều trường hợp là rất lớn những
hạn chế, bất cập của cơ chế, chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và việc tổ chưc
thực hiện của các cơ quan chức năng. Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật môi
trường để điều chỉnh hành vi của các cá nhân, tổ chức trong các hoạt động sản xuất, kinh
doanh. Tuy nhiên, hệ thống các văn bản này vẫn còn chưa hoàn thiện, thiếu đồng bộ,
thiếu chi tiết, tính ổn định không cao, tình trạng văn bản mới được ban hành chưa lâu đã
sửa đổi, bổ sung là khá phổ biến, từ đó làm hạn chế hiệu quả điều chỉnh hành vi của các
cá nhân, tổ chức trong việc bảo vệ môi trường.
Thứ hai, quyền hạn pháp lý của các tổ chức bảo vệ môi trường, nhất là của lực lượng
Cảnh sát môi trường chưa thực sự đủ mạnh, nên đã hạn chế hiệu quả hoạt động nắm tình
hình, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
Các cơ sở pháp lí, chế tài xử phạt đối với các loại hành vi gây ô nhiễm môi trường và các
loại tội phạm về môi trường vừa thiếu, vừa chưa đủ mạnh, dẫn đến hạn chế tác dụng giáo
dục, phòng ngừa, răn đe đối với những hành vi xâm hại môi trường. Rất ít trường hợp gây
ô nhiễm môi trường bị xử lí hình sự; còn các biện pháp xử lí khác như buộc phải di dời ra
khỏi khu vực gây ô nhiễm, đóng cửa và đình chỉ hoạt động của các cơ sở gây ô nhiễm
môi trường cũng không được áp dụng nhiều, hoặc có áp dụng nhưng các cơ quan chức
năng thiếu kiên quyết nên cũng không có hiệu quả.
Thứ ba, các cấp chính quyền chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức đối với
công tác bảo vệ môi trường, dẫn đến buông lỏng quản lí, thiếu trách nhiệm trong việc
kiểm tra, giám sát về môi trường. Công tác thanh tra, kiểm tra về môi trường của các cơ
quan chức năng đối với các cơ sở sản xuất vẫn còn mang tính hình thức. Công tác thẩm
định và đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư còn tồn tại nhiều bất cập
và chưa được coi trọng đúng mức, thậm chí chỉ được tiến hành một cách hình thức, qua
loa đại khái cho đủ thủ tục, dẫn đến chất lượng thẩm định và phê duyệt không cao.
Thứ tư, công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường trong xã hội còn hạn
chế, dẫn đến chưa phát huy được ý thức tự giác, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân,
cộng đồng trong việc tham gia gìn giữ và bảo vệ môi trường.
9

Tin Môi trường ,Ô nhiễm môi trường nguy cơ vượt ngưỡng chịu đựng của hệ sinh thái,
[truy cập ngày 14/08/2014].

GVHD: Võ Hoàng Yến

11

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
Thứ năm, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngủ cán bộ chuyên trách công tác
bảo vệ môi trường còn hạn chế; phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác kiểm tra chưa đáp
ứng được đòi hỏi của thực tiễn. Do đó, trong nhiều trường hợp, đoàn kiểm tra không thể
phát hiện được những thủ đoạn tinh vi của các doanh nghiệp khi xả chất thải gây ô nhiễm
môi trường.10
1.2.2. Sự cần thiết bảo vệ môi trường
Môi trường là cái nôi hình thành và phát triển của con người. Những yếu tố cấu
thành môi trường như không khí, nước, ánh sáng đều rất quan trọng đối với con người.
Không khí để thở, nước để uống và sinh hoạt, không gian là nơi con người sinh sống, tất
cả đều là thành phần của môi trường có ý nghĩa quyết định đối với sự tồn tại và phát triển
của nền kinh tế và sự sống sống của con người bởi vì môi trường là nơi cung cấp nguồn
tài nguyên đầu tư cho sản xuất, tiện nghi sinh hoạt cho con người mà còn là nơi chứa và
hấp thu phế thải sinh hoạt và chất thải sinh hoạt do con người tạo ra.
Trong quá trình hội nhập quốc tế, môi trường nước ta đang bị xuống cấp nhanh, có
nơi, có lúc đã đến mức báo động; đất đai bị xói mòn, thoái hoá; chất lượng các nguồn
nước bị suy giảm mạnh; không khí ở nhiều đô thị, khu dân cư bị ô nhiễm nặng nề; khối
lượng phát sinh và mức độ độc hại của chất thải ngày càng tăng; tài nguyên thiên nhiên
trong nhiều trường hợp bị khai thác quá mức, không có qui hoạch; đa dạng sinh học bị đe

doạ nghiêm trọng, điều kiện vệ sinh môi trường, cung cấp nước sạch ở nhiều nơi không
đảm bảo. Việc đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ; quá trình đô thị hoá, sự gia tăng
dân số quá cao, tình trạng đói nghèo chưa khắc phục được tại một số vùng nông thôn,
miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; các thảm hoạ do thiên tai và những diễn biến
xấu về khí hậu toàn cầu đang tăng, gây áp lực lớn lên tài nguyên và môi trường.
Mối quan hệ giữa con người với môi trường tự nhiên có tác động qua lại với nhau,
con người khai thác tài nguyên thiên nhiên phục vụ cho nhu cầu cuộc sống, sau đó thải trở
lại môi trường những chất độc hại làm cho môi trường bị ô nhiễm. Môi trường ô nhiễm
tác động trở lại con người gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, làm suy giảm chất
lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đánh giá, hiện nay Việt Nam đang bắt đầu phải trả giá về mặt sức khỏe con
người do một thời gian dài chưa thật sự quan tâm đến vấn đề xử lý chất thải, bảo vệ môi
trường dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường. ÔNMT đang gây ra các bệnh hen suyễn,
suy hô hấp, khói xăng dầu từ các phương tiện gây kích ứng niêm mạc mắt, ngứa da. Ô

10

Môi trường ngành xây dựng , Ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay-Thực trạng và một số giải pháp khắc phục,
[truy cập ngày
14/08/2014].

GVHD: Võ Hoàng Yến

12

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
nhiễm tiếng ồn có thể làm giảm thính lực, thậm chí gây điếc không hồi phục được ở nhiều

người.11
Nguy cơ môi trường bị hủy hoại với những hậu quả nghiêm trọng của nó đã buộc
các quốc gia chú ý hơn tới những biện pháp hữu hiệu nhằm bảo vệ môi trường. Nhiều
quốc gia đã thực hiện việc giảm hoặc miễn thuế đối với kinh doanh trồng rừng, mễn thuế
đối với các chi phí đầu tư vào các biện pháp bảo vệ môi trường, áp dụng việc đánh giá tác
động môi trường đối với các dự án đầu tư, dự án sản xuất kinh doanh của các tổ chức cá
nhân trong nước. Nhiều trung tâm nghiên cứu môi trường được thành lập để nghiên cứu
các tác động môi trường và các biện pháp đối phó nhằm giảm thiểu những hậu quả tiêu
cực mà sự trả thù của môi trường mang lại. Do vậy việc bảo vệ môi trường vừa là mục
tiêu, vừa là một trong những nội dung cơ bản của sự phát triển bền vững, phải được thể
hiện trong các chiến lược, qui hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội của từng
ngành và từng địa phương. BVMT là quyền lợi và nghĩa vụ của mọi tổ chức, mọi gia đình
và của mỗi người dân, là biểu hiện của nếp sống văn hoá, đạo đức, là tiêu chí quan trọng
của xã hội văn minh và là sự nối tiếp truyền thống yêu thiên nhiên, sống hài hoà với tự
nhiên của cha ông chúng ta. BVMT phải theo phương châm lấy phòng ngừa và hạn chế
tác động xấu với môi trường là chính, kết hợp với xử lý ô nhiễm, khắc phục suy thoái, cải
thiện môi trường và bảo tồn thiên nhiên; kết hợp giữa sự đầu tư của Nhà nước với đẩy
mạnh huy động nguồn lực trong xã hội, kết hợp giữa công nghệ hiện đại với các phương
pháp phòng chống ô nhiễm môi trường. Có như vậy, chúng ta mới có thể hy vọng vào
một tương lai tươi sáng với môi trường sống trong lành không có sự ô nhiễm. Vì vậy, cần
phải ra sức hơn nữa để bảo vệ môi trường, bởi vì bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc
sống xanh của chính chúng ta.
1.3. Mục đích, ý nghĩa của đánh giá tác động môi trường trong bảo vệ môi trường
1.3.1. Mục đích của đánh giá tác động môi trường
Đánh giá tác động môi trường là một quy trình với nhiều mục đích khác nhau. Đó là
một hoạt động nhằm cung cấp một quy trình xem xét tất cả các tác động có hại đến môi
trường của các chính sách, chương trình, hoạt động và của các dự án.
Đánh giá tác động môi trường tạo ra cơ hội để có thể trình bày với người ra quyết
định về tính phù hợp của chính sách, chương trình, hoạt động, dự án về mặt môi trường,
nhằm ra quyết định có tiếp tục thực hiện hay không.

Đối với chính sách, chương trình, hoạt động, dự án được chấp nhận thực hiện thì
đánh giá tác động môi trường tạo ra cơ hội trình bày sự kết hợp các điều kiện có thể giảm
nhẹ tác động có hại tới môi trường.
11

Dân trí, Môi trường ô nhiễm “đầu độc” sức khỏe con người, Vân Sơn, [truy cập ngày 14/08/2014].

GVHD: Võ Hoàng Yến

13

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
Đánh giá tác động môi trường tạo ra phương thức để cộng đồng có thể đóng góp cho
quá trình ra quyết định, thông qua các đề nghị bằng văn bản hoặc ý kiến gửi tới người ra
quyết định, công chúng có thể tham gia vào quá trình này trong các cuộc họp công khai
hoặc trong việc hòa giải giữa các bên (thường là bên gây tác động và bên chịu tác động).
Với đánh giá tác động môi trường, toàn bộ quá trình phát triển được công khai để
xem xét một cách đồng thời lợi ích của tất cả các bên: bên đề xuất dự án, Chính phủ và
cộng đồng. Điều đó góp phần lựa chọn được dự án tốt hơn để thực hiện.
Những dự án mà về cơ bản không đạt yêu cầu hoặc đặt sai vị trí thì có xu hướng tự
loại trừ, không phải đánh giá tác động môi trường và tất nhiên không cần đến cả sự chất
vấn của công chúng.
Thông qua đánh giá tác động môi trường, nhiều dự án được chất nhận nhưng phải
thực hiện những điều kiện nhất định, chẳng hạn chủ dự án phải đảm bảo quá trình đo đạc,
giám sát, lập báo cáo hàng năm, phải có phân tích sau dự án và kiểm toán độc lập. Trong
đánh giá tác động môi trường phải xét cả đến khả năng thay thế, chẳng hạn như công
nghệ, địa điểm đặt các dự án phải được xem xét hết sức cẩn thận.

Đánh giá tác động môi trường được coi là công cụ phục vụ phát triển, khuyến khích
phát triển tốt hơn, trợ giúp cho tăng trưởng kinh tế.
Trong nhiều trường hợp, đánh giá tác động môi trường chấp nhận sự phát thải, xả
thải, phát thải khí nhà kính cũng như việc sử dụng không hợp lý tài nguyên ở mức nào
đấy, nghĩa là chấp nhận phát triển, tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng đồng thời bảo vệ môi
trường.
1.3.2. Ý nghĩa của đánh giá tác động môi trường
Qua phân tích mục đích của đánh giá tác động môi trường ta thấy rõ ý nghĩa to lớn
của nó trong sự phát triển chung của nhân loại, thể hiện ở chỗ đánh giá tác động môi
trường là công cụ quản lý môi trường quan trọng. Song nó không nhằm thủ tiêu, loại trừ,
gây khó dễ cho phát triển kinh tế - xã hội mà nó hỗ trợ phát triển theo hướng đảm bảo
hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường. Vì vậy nó góp phần vào mục tiêu phát triển bền
vững. ĐTM còn giúp phát hiện ra các tác động có hại đối với môi trường trước khi chúng
xảy ra, nhờ đó các đề xuất dự án phát triển có thể được thay đổi sao cho các tác động môi
trường được giảm thiểu tới mức thấp nhất hoặc được loại trừ và nếu các tác động tiêu cực
này ở mức không thể chấp nhận được hoặc không giảm nhẹ được thì dự án sẽ phải bãi bỏ.
Nói cách khác, ĐTM là một công cụ quản lý môi trường có tính chất phòng ngừa.
Đánh giá tác động môi trường giúp chúng ta xem xét nhiều vấn đề quan trọng, đặc
biệt là công nghệ xử lý chất thải, giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường và giám sát
môi trường. Đánh giá tác động môi trường có thể được tiến hành theo nhiều phương án
thực hiện dự án, hoạt động phát triển, với những so sánh về lợi và hại của các tác động
GVHD: Võ Hoàng Yến

14

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
theo những dự án đó, trên cơ sở đó kiến nghị việc lựa chọn một phương án phù hợp cả

yêu cầu phát triển và bảo vệ môi trường12. Đánh giá tác động môi trường không xem xét
các dự án một cách riêng lẻ mà đặt chúng trong xu thế phát triển chung của khu vực, của
quốc gia và rộng hơn là toàn thế giới.
Đánh giá tác động môi trường huy động được sự đóng góp của đông đảo tầng lớp
trong xã hội. Nó góp phần nâng cao trách nhiệm của các cấp quản lý, của chủ dự án đến
việc bảo vệ môi trường. Đồng thời, đánh giá tác động môi trường liên kết được các nhà
khoa học ở các lĩnh vực khác nhau, nhằm giải quyết công việc chung là đánh giá mức độ
tác động môi trường của các dự án, giúp cho người ra quyết định chọn được dự án phù
hợp với mục tiêu bảo vệ môi trường. Đánh giá tác động môi trường cũng phát huy được
tính công khai của dự án và ý thức của cộng đồng trong việc tham gia đánh giá tác động
môi trường nói riêng và bảo vệ môi trường nói chung.
Đánh giá tác động môi trường còn giúp kết hợp các công tác bảo vệ môi trường
trong thời gian dài. Mọi tác động được tính đến không chỉ qua mức độ mà còn theo khả
năng tích lũy, khả năng kéo dài thời gian. Trong thực tế nhiều vấn đề được bỏ qua trong
quá khứ đã gây tác động có hại cho hiện tại và mai sau, nhiều hoạt động gây rủi ro lớn đã
xảy ra buộc chúng ta phải cân nhắc kỹ.
Có thể tóm tắt ý nghĩa của đánh giá tác động môi trường như làm tốt công tác ĐTM
tốt thì quản lý môi trường tốt, quản lý môi trường tốt thì công việc giữ gìn, bảo vệ môi
trường sẽ tốt, đặc biệt là trong tương lai, điều đó thể hiện qua việc một số điểm cụ thể sau:
Thứ nhất, đánh giá tác động môi trường khuyến khích công tác quy hoạch tốt hơn.
Việc xem xét kỹ lưỡng dự án và những dự án có khả năng thay thế từ công tác đánh giá
tác động môi trường sẽ giúp cho dự án hoạt động hiệu quả hơn.
Thứ hai, đánh giá tác động môi trường có thể tiết kiệm được thời gian và tiền của
trong thời hạn phát triển lâu dài. Qua các nhân tố môi trường tổng hợp, được xem xét đến
trong quá trình ra quyết định ở giai đoạn quy hoạch mà các cơ sở và Chính phủ tránh
được những chi phí không cần thiết, đôi khi tránh được những hoạt động sai lầm, phải
khắc phục trong tương lai.
Thứ ba, đánh giá tác động môi trường giúp cho Nhà nước, các cơ sở và cộng đồng
có mối liên hệ chặt chẽ hơn. Các đóng góp của cộng đồng trước khi dự án được đầu tư.
Thực hiện công tác đánh giá tác động môi trường tốt có thể đóng góp cho sự phát triển

thịnh vượng trong tương lai. Thông qua các kiến nghị của các đánh giá tác động môi
trường, việc sử dụng tài nguyên sẽ thận trọng hơn và sự đe dọa của suy thoái môi trường
đến sức khỏe con người và hệ sinh thái được quan tâm hơn.
12

Giáo trình Luật môi trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân, Hà Nội – 2006, tr.142.

GVHD: Võ Hoàng Yến

15

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
Đánh giá tác động môi trường góp phần ràng buộc trách nhiệm pháp lý của các chủ
dự án, các cơ sở. Một trong những nội dung quan trọng của đánh giá tác động môi trường
đó là hoạt động giám sát sau dự án. Hoạt động này giúp cho cơ quan có thẩm quyền xem
xét hoạt động của các cơ sở có vi phạm những gì mà họ đã cam kết trong báo cáo đánh
giá tác động môi trường đã được xét duyệt hay không.13
1.4. Sơ lược quá trình phát triển của pháp luật về đánh giá tác động môi trường
1.4.1. Trên Thế giới
Trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, các hoạt động kinh tế khai thác tài nguyên
thiên nhiên, xây dựng đô thị, nhà máy, xí nghiệp và nhiều công trình khác, bên cạnh
những cái được cho sản xuất và nâng cao đời sống cho con người, đồng thời cũng đã gây
ra nhiều phiền toái có hại cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Sự phát triển xã hội
luôn có hai mặt lợi và hại đối với cuộc sống. Sự lợi và hại đó có thể xảy ra trước hoặc lâu
dài, có thể trực tiếp hoặc gián tiếp, ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Sự hiểu biết và
biện pháp phòng tránh các tiêu cực của con người qua các thời kỳ lịch sử có khác nhau.
Ngày nay nền công nghiệp và nông nghiệp phát triển, con người đang đứng trước

những thử thách lớn về môi trường. Với sự phát triển của xã hội công nghiệp, nguồn năng
lượng mới, vật liệu mới, kỹ thuật tiên tiến đã được khám phá. Trong nông nghiệp để đạt
được năng xuất cao của cây trồng con người đã lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo
vệ thực vật, gây ô nhiễm môi trường nước, đất nghiêm trọng. Các hoạt động phát triển đó
của con người đã tác động mạnh mẽ vào tài nguyên và môi trường, đã can thiệp trực tiếp
vào các hệ tự nhiên. Nhiều nước trên thế giới đã bước vào công nghiệp hóa hiện đại hóa
đất nước. Một số nhân tố mới như cách mạng khoa học kỹ thuật, sự bùng nổ dân số đã tác
động và can thiệp mạnh mẽ vào tài nguyên và môi trường.
Đánh giá tác động môi trường ra đời nhằm mục đích giảm bớt và ngăn ngừa sự ô
nhiễm và suy thoái môi trường do các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội gây ra.
Từ những năm 1960 - 1970, ở các nước tư bản phương Tây đã có sự lo lắng và quan
tâm đối với tài nguyên môi trường sống của con người. Vấn đề bảo vệ tài nguyên và môi
trường đã trở thành vấn đề cần thiết trong xã hội, đòi hỏi Chính phủ các nước phải có chủ
trương đường lối và chính sách giải quyết.
Có thể nói, Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên trên thế giới chính thức đưa ra khái niệm
đánh giá tác động môi trường vào trong pháp luật môi trường của nước mình. Vào năm
1970 Hợp chủng quốc Hoa Kỳ thông qua Luật về chính sách môi trường quốc gia. Luật
này yêu cầu phải tiến hành đánh giá tác động môi trường đối với các hoạt động ở cấp liên
bang có khả năng ảnh hưởng tới chất lượng môi trường sống của con người. Ngay sau đó
13

Giáo trình Luật môi trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân, Hà Nội - 2006, tr.142-143.

GVHD: Võ Hoàng Yến

16

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên

Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
khái niệm đánh giá tác động môi trường đã lan rộng sang nhiều hệ thống pháp luật khác,
đầu tiên là Anh, sau đó tới Cộng hòa liên ban Đức và phần lớn các nước Bắc Âu. Hiện
nay, ở nhiều nước đã có các quy định pháp luật tương đối hoàn chỉnh về ĐTM.
Năm 1973 và 1977, Bộ trưởng Môi trường các nước thành viên EC đã nhóm hợp để
xem xét về chương trình hành động môi trường của Cộng đồng. Ngày 27/6/1985 EC ra
Hướng dẫn 85/337/EC về ĐTM như là bước thực hiện những thỏa thuận đạt được tại các
kỳ hợp trên. Các nước thuộc Cộng đồng Châu Âu đã được yêu cầu đáp ứng các quy định
của hướng dẫn trên. Theo hướng dẫn của EC thì đánh giá tác động môi trường là việc xác
định, mô tả và đánh giá các hoạt động trực tiếp hoặc gián tiếp vào một dự án tới con
người, hệ động, thực vật, đất nước, không khí cũng như sự tác động qua lại lẫn nhau của
các yếu tố này.
Với vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế thế giới, đặc biệt là các nước đang phát
triển, các tổ chức tài chính quốc tế đã tích cực thúc đẩy việc tiến hành ĐTM tại các nước
thành viên.14
Một số nước đang phát triển ở Châu Á Thái Bình Dương như Thái Lan, Hàn Quốc,
Philippin, Indonnesia, Malaysia…cũng đã ban hành các quy định chính thức hoặc tạm
thời về đánh giá tác động môi trường.15
Theo tư liệu của UNEP cho thấy, tính đến năm 1985, có tới ¾ các nước phát triển đã
có quy định về ĐTM ở những mức độ khác nhau hoặc ít nhất cũng đã hoàn thành một báo
cáo về ĐTM.
Tại các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, quá trình xem xét tác động của một hoạt
động tới môi trường thường được gọi là quá trình “Đánh giá sinh thái” cũng được Chính
phủ quan tâm sâu sắc. Do đặc thù của nền kinh tế các nước xã hội chủ nghĩa có sự quản lý
cao của nhà nước nên các vấn đề về chương trình phát triển đều được xem xét chặt chẽ về
nhiều mặt, trong đó có các nội dung về bảo vệ môi trường. Việc kết hợp chặt chẽ quá
trình xem xét về khía cạnh môi trường với kế hoạch hóa phát triển kinh tế, quy hoạch và
thiết kế các công trình tạo nên những thuận lợi lớn cho bảo vệ TN&MT. Do yêu cầu của
tăng trưởng kinh tế cho nên việc xét duyệt các khía cạnh kinh tế, kỹ thuận, xã hội thường
lấn át khía cạnh môi trường. Không những thế, nhiều trường hợp, quá trình ĐTM chỉ

được thực hiện khi dự án hoặc đã được quyết định hoặc đã đi vào hoạt động. Tuy nhiên sự
kết hợp đó nhiều khi cũng mang lại những bất lợi cho việc xem xét, cân nhắc các nội

14

Giáo trình Luật Môi trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân, Hà Nội - 2006, tr.133.
Lê Xuân Hồng, Cơ sở đánh giá tác động môi trường, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, NXB Thống kê,
Hà Nội - 2006, tr.28.

15

GVHD: Võ Hoàng Yến

17

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
dung bảo vệ môi trường. Mặc dù vậy cũng không thể phủ nhận những đóng góp to lớn tới
môi trường toàn cầu của các nước xã hội chủ nghĩa trước đây qua viêc thực hiện ĐTM.16
1.4.2. Tại Việt Nam
Việt Nam là một nước xã hội chủ nghĩa và đồng thời là một nước đang phát triển.
Thực tế này đã đặt Việt Nam trước những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện
chính sách bảo vệ môi trường. Với tư cách là một quốc gia xã hội chủ nghĩa nơi đất đai,
tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài
nguyên thiên nhiên khác là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân (Điều 53 Hiến pháp năm
2013). Mặt khác, với tư cách là một nước đang phát triển, Việt Nam chịu áp lực đẩy mạnh
khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên để đáp ứng nhu cầu phát triển, điều
đó đòi hỏi việc thực hiện những chính sách thống nhất, những biện pháp khẩn cấp để bảo

vệ môi trường là cần thiết.
 Giai đoạn trước khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 có hiệu lực
Ở Việt Nam, vào những năm 1980 đã có nhiều nhà khoa học bắt đầu tiếp cận với
công tác ĐTM thông qua các hội thảo và các khóa đào tạo do các tổ chức Quốc tế thực
hiện. Tiếp theo đó, Trung tâm nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường của trường Đại học
Tổng hợp Hà Nội kết hợp với chương trình nghiên cứu quốc gia về Môi trường của tổ
chức khóa huấn luyện về ĐTM cho các giảng viên từ các trường Đại học và Viện nghiên
cứu Trung ương đầu tiên tại Việt Nam (4/1984). Từ năm 1987, chương trình đào tạo sau
Đại học về quản lý môi trường và ĐTM được trung tâm Tài nguyên và Môi trường thuộc
Đại học Tổng hợp Hà Nội tổ chức thường xuyên.17
Trong giai đoạn từ năm 1978 đến năm 1990, nhà nước đã đầu tư vào những chương
trình điều tra cơ bản và được xem như công tác kiểm tra hiện trạng môi trường. Đó là các
chương trình điều tra vùng Tây Nguyên, vùng đồng bằn sông Cửu Long.
Sau năm 1990, mặc dù Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam chưa thiết lập, nhà nước
đã yêu cầu một số dự án phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường như: Công trình
xây dựng nhà máy giấy Bãi Bằng, công trình thủy lợi Thạch Nham, công trình thủy điện
Trị An. Một số tổ chức nhà nước như: Cục Môi trường, Sở Khoa học Công nghệ và Môi
trường, các Trung tâm, Viện Môi trường được tập huấn nhằm đảm nhận công tác tư vấn
cho lập các báo cáo ĐTM và tổ chức thẩm định các báo cáo này.
Ngày 27/12/1993 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua
Luật Bảo vệ môi trường đã tạo nên một bước ngoặt quan trọng trong việc bảo vệ môi
trường của Việt Nam. Tại khoản 11 Điều 2 Luật Bảo vệ môi trường năm 1993 đã nêu lên
16

Giáo trình Luật Môi trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân, Hà Nội - 2006, tr.134.
Nguyễn Văn Công - Nguyễn Văn Bé, Giáo trình đánh giá rủi ro và tác động môi trường, NXB Đại học Cần Thơ
năm 2012, tr. 44.

17

GVHD: Võ Hoàng Yến

18

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên


Pháp luật về đánh giá tác động môi trường - Thực trạng và giải pháp
khái niệm về đánh giá tác động môi trường, theo đó “Đánh giá tác động môi trường là
quá trình phân tích, đánh giá, dự báo ảnh hưởng đến môi trường của các dự án, quy
hoạch phát triển kinh tế - xã hội, của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, công trình kinh tế,
văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng và các công trình khác, đề xuất các giải pháp thích
hợp về bảo vệ môi trường.” Cũng trong Luật BVMT năm 1993, tại Điều 18 đã quy định
đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường. Từ khi Luật Bảo vệ môi trường
năm 1993 ra đời đã góp phần rất lớn vào công cuộc bảo vệ môi trường, phát triển bền
vững đất nước. Đã có hàng nghìn dự án, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực hiện trách nhiệm
lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.
 Giai đoạn sau khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 có hiệu lực
Để khằng định vai trò quan trọng của pháp luật về môi trường Luật BVMT năm
2005 đã được Quốc hội thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005, với nội dung phù hợp hơn
với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và phù hợp với xu thế của thế giới. Trong
luật này có nhiều quy định bổ sung về ĐTM tại chương 3. Kèm theo đó, Nghị định 80
cũng quy định chi tiết hơn về ĐTM tại mục 2.
Năm 2006, Chính phủ ban hành Nghị định 80/2006/NĐ-CP ngày 09/08/2006 về quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.
Để hướng dẫn thi hành Luật BVMT năm 2005 và Nghị định của Chính phủ, Bộ TN&MT
đã ban hành Thông tư và một số văn bản hướng dẫn về đánh giá môi trường chiến lược,
ĐTM và cam kết bảo vệ môi trường như: Thông tư số 08/2006/TT-BTNMT cũng được
ban hành nhằm hướng dẫn chi tiết ĐMC, ĐTM và cam kết bảo vệ môi trường. Thông tư
này cũng kèm theo các bảng phụ lục về biểu mẫu liên quan đến lập báo cáo, xin thẩm

định và phê duyệt báo cáo ĐMC, ĐTM và bản cam kết bảo vệ môi trường.
Năm 2008, Chính phủ ban hành Nghị định 21/2008/NĐ-CP ngày 28/02/2008 về sửa
đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 80/2006/NĐ-CP ngày 09/08/2006 về quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường năm 20. Thông tư số
05/2008/TT-BTNMT hướng dẫn chi tiết về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác
động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường cũng được ban hành.
Năm 2009, Thông tư 13/2009/TT-BTNMT về tổ chức và hoạt động của Hội đồng
thẩm định ĐMC, hội đồng thẩm định ĐTM do Bộ TN&MT ban hành.
Năm 2011, Chính phủ ban hành Nghị định 29/2011/NĐ-CP ban hành ngày
18/04/2011 qui định về đánh giá môi trường chiến lược, ĐTM và cam kết bảo vệ môi
trường. Bộ TN&MT ban hành Thông tư 26/2011/TT-BTNMT ban hành ngày 18/07/2011
quy định chi tiết một số điều của Nghị định 29/2011/NĐ-CP.
Năm 2014, Chính phủ ban hành Nghị định số 35/2014/NĐ-CP ngày 29/4/2014 sửa
đổi Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ban hành ngày 18/04/2011 quy định về đánh giá môi
GVHD: Võ Hoàng Yến

19

SVTH: Trần Thị Mỹ Tiên