Vận tải Container bằng đường biển

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Trong xu thế toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới đang diễn ra sôi động, nền kinh
tế Việt Nam đang từng bớc hội nhập với nền kinh tế khu vực và toàn cầu thì hoạt
động ngoại thơng trở thành hoạt động không thể thiếu của các doanh nghiệp. Hiện
nay đã có hơn 7.000 doanh nghiệp đợc xuất khẩu trực tiếp. Một trong những khâu
quan trọng của hoạt động xuất nhập khẩu là vận tải và giao nhận. Làm thế nào để
tiến hành công tác vận tải, giao nhận phù hợp với thông lệ quốc tế, mang lại
hiệu quả cao và bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp? là vấn đề quan tâm của các
doanh nghiệp hiện nay. Đặc biệt là sau khi diễn ra quá trình Container hoá trong vận
chuyển hàng hoá ngoại thơng, các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu càng
phải quan tâm hơn nữa về công tác vận chuyển.
Container ra đời là một cuộc cách mạng trong ngành vận tải, chủ yếu là trong
vận tải đờng biển. Vận chuyển Container bằng đờng biển đã mang lại hiệu quả cao,
rút ngắn thời gian chuyên chở, đảm bảo an toàn cho hàng hoá chuyên chở, đồng thời
giảm đợc chi phí chuyên chở góp phần giúp các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập
khẩu thực hiện tốt các hợp đồng ngoại thơng. Nhờ đó, nó mang lại hiệu quả không
chỉ riêng cho ngành vận tải đờng biển mà còn cho cả nền kinh tế quốc dân nói
chung.
Ngày 16 và ngày 17/12/2003, một hội nghị về tổ chức vận tải Container bằng
đờng biển đã diễn ra tại Hà Nội nhằm cung cấp những kiến thức về vận tải Container
bằng đờng biển cũng nh các thủ tục xuất nhập khẩu bằng phơng thức vận chuyển
hiện đại này. Xuất phát từ lý do trên, em đã chọn đề tài: Vận tải Container bằng
đờng biển - ảnh hởng của nó đến hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của
các doanh nghiệp Việt Nam. Bài tiểu luận này gồm hai phần:
1. Những vấn đề chung nhất về vận tải Container bằng đờng biển.
2. Thực trạng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống vận tải
Container bằng đờng biển ở Việt Nam.
Mặc dù đã đợc các thầy cô trong khoa Thơng mại hớng dẫn tận tình, cùng với
những góp ý của bạn bè, nhng do trình độ kiến thức còn có hạn nên bài tiểu luận này
chắc chắn sẽ không tránh khỏi những sai sót. Rất mong nhận đợc sự góp ý chân

thành của các thầy cô giáo cũng nh của bạn bè để bài tiểu luận này đợc đầy đủ và
hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
Sinh viên
Lê Hoàng Linh
Tiểu luận Ngoại thơng 1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Mục lục
Lời nói đầu.........................................................................................................1
Mục lục................................................................................................................2
1. Những vấn đề chung ...............................................................................3
1.1. Khái niệm......................................................................................................3
1.1.1. Vận tải.......................................................................................................3
1.1.2. Container...................................................................................................3
1.1.3. Vận tải hàng hoá bằng Container............................................................3
1.2. Phân loại Container......................................................................................3
1.3. Lịch sử phát triển của hệ thống vận tải Container.....................................4
1.3.1.Giai đoạn I: Tính đến năm 1955................................................................4
1.3.2. Giai đoạn II: Trong khoảng thời gian 1956 - 1966..................................4
1.3.3. Giai đoạn III: Từ năm 1967 đến năm 1980..............................................4
1.3.4. Giai đoạn IV: Từ năm 1981 đến nay........................................................5
1.4. Tầm quan trọng của việc sử dụng Container trong vận chuyển hàng hoá
ngoại thơng...........................................................................................................5
1.4.1. Vai trò của vận tải đờng biển đối với hoạt động ngoại thơng.................5
1.4.2. ý nghĩa của việc sử dụng Container trong vận chuyển đối với hoạt động
kinh doanh xuất nhập khẩu.................................................................................6
2. Thực trạng và giải pháp hoàn thiện hệ thống vận tải
Container bằng đờng biển tại Việt Nam........................................7
2.1. Sự ra đời và phát triển vận tải Container ở Việt Nam................................7
2.2. Những khó khăn trong việc vận chuyển Container bằng đờng biển.........8

2.2.1. Về cơ sở vật chất kỹ thuật.........................................................................8
2.2.2. Về tổ chức khai thác và tổ chức quản lý sản xuất....................................9
2.3. Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh quá trình phát triển chuyên chở
Container bằng đờng biển ở Việt Nam.............................................................10
2.3.1. Về cơ sở vật chất kỹ thuật.......................................................................10
2.3.2.Về tổ chức khai thác và tổ chức quản lý sản xuất...................................11
2.3.3.Về cơ cấu hàng hoá xuất nhập khẩu và thị trờng xuất khẩu..................12
Kết luận............................................................................................................12
Phụ lục...............................................................................................................14
Tài liệu tham khảo....................................................................................18
Tiểu luận Ngoại thơng 2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1. Những vấn đề chung
1.1. Khái niệm
1.1.1. Vận tải
Theo nghĩa rộng, vận tải là một quy trình kỹ thuật của bất kỳ sự di chuyển vị trí
nào của vật phẩm và con ngời. Còn theo nghĩa hẹp, vận tải chỉ bao gồm những sự di
chuyển của vật phẩm và con ngời khi thoả mãn đồng thời hai tính chất: là một hoạt
động sản xuất vật chất và là một hoạt động kinh tế độc lập.
1.1.2. Container
Theo ISO, Container là một dụng cụ vận tải có các đặc điểm:
Có hình dáng cố định, bền chắc để đợc sử dụng nhiều lần.
Có cấu tạo đặc biệt, thuận tiện cho việc chuyên chở, hàng hoá không phải xếp
dỡ ở các cảng dọc đờng.
Có thiết bị riêng thuận tiện cho việc xếp dỡ và thay đổi từng công cụ vận tải
này sang công cụ vận tải khác.
Có cấu tạo đặc biệt để thuận tiện cho việc xếp hàng vào và dỡ hàng ra.
Có dung tích không ít hơn 1 m
3
.

1.1.3. Vận tải hàng hoá bằng Container
Là việc xếp, dỡ, vận tải và bảo quản trong suốt hải trình vận chuyển bằng phơng
thức Container.
1.2. Phân loại Container
Có rất nhiều cách để phân loại Container nh: theo kích thớc, theo tên gọi,... Theo
CODE R668-21968 của ISO, Container đợc phân loại theo công dụng bao gồm:
Container chở hàng bách hoá.
Container chở hàng rời.
Container bảo ôn/ nóng/ lạnh.
Container thùng chứa.
Container đặc biệt.
Tiểu luận Ngoại thơng 3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1.3. Lịch sử phát triển của hệ thống vận tải Container
1.3.1.Giai đoạn I: Tính đến năm 1955
Đặc điểm nổi bật của giai đoạn này là việc Hải quân Mỹ sử dụng (trớc đó là các
loại thùng Conex) trong chiến tranh thế giới thứ 2 để vận chuyển vũ khí, đạn dợc, ...
phục vụ cho cuộc chiến tranh. Sau đó, các thùng Conex này đợc thí nghiệm đa vào
sử dụng để chuyên chở hàng hoá bằng đờng sắt. Nhận thấy ý nghĩa của việc sử dụng
phơng pháp chuyên chở Container này, phạm vi sử dụng của Container đã đợc mở
rộng sang các phơng thức vận tải khác nh: vận tải bằng đờng biển, vận tải bằng đờng
ô tô. Tuy nhiên, phơng pháp chuyên chở này cũng chỉ mới đợc áp dụng trong chuyên
chở nội địa và sử dụng các loại Container nhỏ và trung bình.
1.3.2. Giai đoạn II: Trong khoảng thời gian 1956 - 1966
Đây là thời kỳ bắt đầu áp dụng Container trong chuyên chở quốc tế, sử dụng ngày
càng nhiều Container loại lớn, tốc độ phát triển chuyên chở Container phát triển rất
cao. Năm 1956, hãng Sealand đa ra thị trờng loại tàu chở Container đầu tiên sau khi
cải tiến một lại tàu chở hàng. Đến năm 1966, hàng này mở tuyến vận tải Container
quốc tế đầu tiên từ Mỹ sang Châu Âu, đánh dấu bớc phát triển đầu tiên của vận tải
Container bằn đờng biển. Tuy nhiên, việc sử dụng Container có kích thớc, hình dáng

ở mỗi quốc gia, mỗi châu lục là khác nhau nên đã gây không ít khó khăn cho việc
vận chuyển Container giữa các nớc, làm giảm hiệu quả kinh tế của việc sử dụng ph-
ơng pháp vận chuyển này.
1.3.3. Giai đoạn III: Từ năm 1967 đến năm 1980
Tháng 6 năm 1967, tổ chức ISO thông qua tiêu chuẩn Container quốc tế loại lớn,
cùng với sự ra đời của Công ty quốc tế về chuyên chở Container đã gây ảnh hởng lớn
đến sự phát triển của chuyên chở Container trên phạm vi toàn thế giới. Đây là thời kỳ
phát triển nhanh, rộng rãi của phơng pháp chuyên chở Container trong buôn bán
quốc tế với các đặc trng:
áp dụng phổ biến các loại Container lớn theo tiêu chuẩn ISO.
ở nhiều nớc trên thế giới đã hình thành hệ thống vận tải Container bao
gồm: vận tải đờng sắt, ô tô mặc dù trình độ quản lý và kỹ thuật ở mức độ khác nhau.
Tiểu luận Ngoại thơng 4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Tăng nhanh số lợng Container loại lớn, số lợng công cụ vận tải chuyên
dụng chở Container và thiết bị xếp dỡ Container.
Xây dựng, cải tạo các cảng biển, ga đờng sắt biên giới thích hợp với
chuyên chở Container và phục vụ chuyên chở Container quốc tế.
Hình thành các tuyến đờng sắt, đờng biển chuyên chở Container ở Châu
Âu và trên thế giới.
1.3.4. Giai đoạn IV: Từ năm 1981 đến nay
Đây là giai đoạn hoàn thiện và phát triển theo chiều sâu của hệ thống vận tải
Container với việc sử dụng Container loại lớn ở hầu hết các cảng biển trên thế giới.
Đây cũng là thời kỳ Container đợc sử dụng ngày càng rộng rãi trong vận tải đa ph-
ơng thức. Đồng thời, việc các công ty Container lớn liên minh với nhau, thiết lập
quan hệ hợp tác lâu dài hay sáp nhập để tăng khả năng cạnh tranh đã đáp ứng đợc
yêu cầu chuyên chở hàng hoá bằng Container ngày càng phát triển.
1.4. Tầm quan trọng của việc sử dụng Container trong vận chuyển hàng
hoá ngoại thơng
1.4.1. Vai trò của vận tải đ ờng biển đối với hoạt động ngoại th ơng

Có thể nói rằng: Không có mậu dịch nếu không có vận tải. Thực vậy, vận tải
đóng vai trò rất quan trọng trong việc vận chuyển hàng hoá ngoại thơng, đặc biệt là
vận tải bằng đờng biển (hơn 80% khối lợng hàng hoá đợc vận chuyển bằng đờng
biển). Năm 1997, khối lợng hàng hoá vận chuyển bằng đờng biển tăng 4,1% so với
năm 1996, đạt 4.953 triệu tấn; khối lợng hàng hoá luân chuyển tăng 3,6%, đạt
21.413 tỷ tấn/hải lý (phụ lục 1).
Vận tải đờng biển đóng vai trò quan trọng trong thơng mại quốc tế nh vậy là do
nó có nhng u điểm nổi bật sau:
Vận tải đờng biển có năng lực vận chuyển rất lớn: phơng tiện vận chuyển là
các tàu có trọng tải lớn, lại có thể cùng một lúc chạy nhiều tàu trên cùng một tuyến
đờng.
Tiểu luận Ngoại thơng 5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Vận tải đờng biển thích hợp cho việc vận chuyển hầu hết các loại hàng hoá
trong thơng mại quốc tế, đặc biệt là đối với những loại hàng có khối lợng lớn với giá
trị thấp nh: than đá, ngũ cốc, quặng,...
Chi phí đầu t xây dựng các tuyến đờng hàng hải thấp: tận dụng điều kiện tự
nhiên, sử dụng các tuyến đờng sẵn có trừ việc phải xây dựng các cảng biển, kênh đào
quốc tế. Do có u điểm nh vậy, nhiều quốc gia không có biển nhng cũng sử dụng vận
tải đờng biển thông quốc gia khác để tiến hành mậu dịch bằng đờng biển nh: Tiệp
Khắc, Hungari, Lào mợn cảng Đà Nẵng của Việt Nam.
Giá thành vận tải đờng biển rất thấp: Trong một cuộc điều tra, khảo sát, ngời
ta đã chứng minh rằng cớc phí vận tải biển tính trên một đơn vị hàng hoá chỉ bằng
1/5 đến 1/6 so với việc sử dụng đờng không, bằng 1/2 đến 1/3 so với việc sử dụng đ-
ờng sắt. Điều này là do việc sử dụng tàu có trọng tải lớn, cự ly vận chuyển trung
bình dài, sử dụng ít nhân công nên năng suất lao động cao, tàu tiêu thụ ít nhiên liệu.
Đồng thời, việc áp dụng nhng thành tựu khoa học kỹ thuật vào trong vận tải và thông
tin làm cho giá thành vận tải biển có xu hớng ngày càng hạ thấp hơn.
1.4.2.
ý

nghĩa của việc sử dụng Container trong vận chuyển đối với
hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu
Khi nhắc đến vai trò của vận tải, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Giao thông
vận tải rất quan trọng đối với chiến đấu, đối với sản xuất, đối với đời sống nhân dân.
Nó nh mạch máu của con ngời. Muốn chiến đấu tốt, muốn sản xuất tốt, muốn đời
sống nhân dân bình thờng thì giao thông vận tải phải tốt.. Việc vận chuyển hàng
hoá muốn làm tốt phải đáp ứng đợc các yêu cầu: Một là cần phải đảm bảo an toàn
cho hàng hoá cần chuyên chở. Thứ hai là thời gian chuyên chở càng ngắn càng tốt.
Tiếp đó là chi phí chuyên chở càng thấp càng tốt. Và cuối cùng là đáp ứng đúng nhu
cầu hàng hoá cần chuyên chở. Do đó, việc sử dụng Container và chuyên chở bằng đ-
ờng biển đã thể hiện rõ tính hiệu quả trong vận chuyển.
Trong một cuộc khảo sát gần đây, ngời ta đã tính toán rằng, nếu sử dụng tàu biển
vào chuyển chở thì:
65% các chuyến hàng đến đích có hàng hoá bị hao hụt, đổ vỡ do quá trình
bốc xếp.
Tiểu luận Ngoại thơng 6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
35% các chuyến hàng không đảm bảo thời gian biểu và lịch trình đã định
trớc.
40% - 60% tổng thời gian trong cuộc đời của một con tàu nằm ở cảng
biển. Do đó không tận dụng hết đợc khả năng vận chuyển của tàu.
Còn nếu sử dụng Container vào trong vận tải đờng biển thì:
Giảm đợc chi phí bao bì vận tải do Container làm bằng vật liệu chắc chắn
có thể sử dụng nhiều lần mà không cần phải sử dụng một loại bao bì nào khác.
Giảm chi phí giao hàng do không phải chuyển sang loại bao bì khác.
Rút ngắn thời gian lu thông hàng hoá do không phải lu lại cảng trung gian.
Góp phần thực hiện tốt hợp đồng mua bán ngoại thơng, mà điều này là rất
quan trọng đối với các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá.
Giảm tỷ lệ tổn thất, hao hụt, mất mát trong quá trình vận chuyển, nâng cao
mức độ an toàn cho hàng hoá.

Góp phần giảm bớt trách nhiệm cho chủ hàng và việc thay đổi tập quán th-
ơng mại quốc tế.
Giảm đợc chi phí bảo hiểm cho hàng hoá chuyên chở.
2. Thực trạng và giải pháp hoàn thiện hệ thống vận tải
Container bằng đờng biển tại Việt Nam
2.1. Sự ra đời và phát triển vận tải Container ở Việt Nam
Chuyên chở hàng hoá xuất nhập khẩu bằng Container đang trở nên phổ biến
trong vận tải quốc tế. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hớng phát triển đó. Với
chiều dài 3.260 km bờ biển cùng với nhiều cửa sông lớn, nhiều vịnh tự nhiên kín gió,
nớc ta có nhiều điều kiện để xây dựng các cảng biển lớn. Đồng thời, nớc ta lại nằm
trên tuyến vận tải bằng đờng biển quan trọng nên có rất nhiều tiềm năng cho việc
phát triển vận tải đờng biển nói chung và vận tải Container nói riêng.
Vận tải Container cũng đã bắt đầu có manh mún phát triển ở nớc ta nhng chủ yếu
là phục vụ cho việc chuyên chở vũ khí và vật liệu chiến tranh cho Mỹ đa vào, hoặc là
các Container đợc chuyên chở từ các tàu chở hàng khô của Liên Xô, CHDC Đức để
viện trợ.
Tiểu luận Ngoại thơng 7