skkn sử dụng hệ thống câu hỏi tích hợp trong giờ văn

Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

A-đặt vấn đề

đ ổi mới phơng pháp dạy học là vấn đề đã dợc đề cập bàn

luận và
thực hiện trong nhiều năm qua ,đặc biệt trong bốn năm gần đây
,với việc thực hiện giảng dạy theo chơng trình sách giáo khoa mới
thì đổi mới phơng pháp dạy học càng đợc thúc đẩy và phát huy
một cách có hiệu quả.
Phát huy tính tích cực trong học tập đợc xem nh một nguyên
tắc dạy học đảm bảo chất lợng và hiệu quả, chuyển từ lấy giáo viên
làm trung tâm sang dạy lấy học sinh làm trung tâm là một xu hớng
tất yếu có tính lịch sử.
Với các môn học nói chung và môn ngữ văn nói riêng đổi
mới dạy học đã trở thành vấn đề cấp thiết và điểm mấu chốt của
ngữ văn tập chung trong hai chữ Tích : tích hợp và tích cực. Có
tích cực mới phát huy tốt tính chất tích hợp, qua tích hợp học
sinh càng tích cực hơn.
Trong cả ba phân môn của ngữ văn: Văn- Tiếng Việt Tập
làm văn. Tích hợp không phải là vấn đề khó, nhng cũng không hề
đơn giản. Nếu ngời thầy giáo không thực sự chú ý đến hệ thống
câu hỏi tích hợp và hệ thống câu hỏi lại đặc biệt cần thiết với phần
giảng văn. Bởi cái cốt lõi để ngời giáo viên có thể hớng dẫn, cùng
học sinh tìm hiểu văn bản, cảm nhận đợc văn bản một phần chủ
yếu là thông qua hệ thống câu hỏi. Để hệ thống câu hỏi phát huy
đợc tính tích cực, chủ động của học sinh lại cần có tính tích hợp.
Vấn đề nghe có vẻ rắc rối nhng cũng thật dễ hiểu khi bắt tay
vào việc. Nếu trong giờ giảng văn ngời thầy chú ý tích hợp thì học

sinh sẽ chú ý đến mọi mặt của vấn đề hơn, các em phát huy mạnh
mẽ hơn nữa t duy của mình. Khi học văn còn phải liên hệ với Tiếng
việt, với Tập làm văn, không chỉ có thế còn phải liên hệ chính phần
giảng văn trong toàn bộ chơng trình đã học với nhau mà rộng hơn
là liên hệ giữa văn với kiến thức của các môn học khác nh : Sinh,
Sử, Địa, GDCD,Ngoại ngữ và tất nhiên để có thể trả lời tốt những
câu hỏi tích hợp của thầy, học sinh không thể không động não,
không thể không nghiên cứu kỹ càng khi soạn bài, luôn chú ý tới
mối quan hệ giữa bài học này với bài học kia, môn học này với
môn học khác. Nhờ vậy cũng hình thành cho các em khả năng t
duy tích hợp trong tình huống, trong cuộc sống hàng ngày.
Thấy rõ tầm quan trọng của hệ thống câu hỏi Tích hợp
trong giảng dạy ngữ văn, ngay từ đầu năm học đợc phân công
giảng dạy ngữ văn 9, bản thân tôi đã chú đến hệ thống câu hỏi
Tích hợp ở cả 3 phần: Văn Tiếng việt Tập làm văn, đặc
biệt chú ý đến hệ thống câu hỏi tích hợp ở phần giảng văn.
b- nội dung thực hiện

Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS

Trang1


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

(Môn ngữ văn 9 )
c- đối tợng thực hiện

Tập trung áp dụng thực hiện ở đối tợng học sinh khối 9 trờng

THCS An Hoà. Đối tợng ở đây là học sinh đại trà (lớp 9C) trong
quá trình giảng dạy tôi luôn xác định mỗi bài giảng phải đảm bảo
cho học sinh có đầy đủ kiến thức cơ bản cần thiết, cấp bách cho
việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong thời kỳ đổi mới theo chủ đề
năm học (tiếp tục: ổn định- phát triển hội nhập)
d- giảI quyết vấn đề

I. Điều tra cơ bản
H ọc sinh khối 9 trờng THCS An Hoà cũng nh học sinh khối
9 cả nớc là khoá học đợc tiếp tục áp dụng học tập theo chơng trình
sách giáo khoa mới. Chính vì lẽ đó đây là khoá học sinh đợc chú ý
nhất, đợc rèn luyện bài bản về phơng pháp học tập mới. Thực tế
qua ba năm học trớc các em đã quen với cách học Tích hợp nhng
nếu đến lớp 9 ngời thầy giáo không chú ý thì cũng không thể tiếp
tục rèn luyện ở các em những gì đã tích luỹ đợc ở ba lớp dới. Ngay
từ đầu năm học để áp dụng tốt hệ thông câu hỏi Tích hợp tôi đã
phân ra các đối tợng học sinh: Giỏi Khá - Trung bình Yếu ở
lớp 9C nhằm mục đích áp dụng câu hỏi từ dễ đến khó cho phù hợp
cụ thể với các dạng câu hỏi.
1. Dành cho học sinh yếu
2. Dành cho học sinh trung bình.
3. Dành cho học sinh khá - giỏi.
Sau khi điều tra áp dụng câu hỏi trong những bài học đầu
năm số liệu cụ thể đợc thống kê.
- Học sinh trả lời câu hỏi 3 em đạt: 7 %
- Học sinh trả lời đúng một phần câu hỏi : 25 em đạt 61 %
- Học sinh trả lời cha chính xác câu hỏi : 13 em đạt 32 %
Từ điều tra thực tế tôi nhận thấy thuận lợi thì ít, khó khăn thì
nhiều.

*Về thuận lợi: - Ban giám hiệu trờng rất quan tâm tới lực lợng và chất lợng giáo dục.
- Phía phụ huynh học sinh cũng đã tạo điều kiện về thời gian
cho con học bài ở nhà
- Bản thân tôi đã dạy một năm lớp 9 theo chơng trình mới
nên ít nhiều tôi cũng rút ra đợc kinh nghiệm sau mỗi tiết dạy.
*Về khó khăn : -Đồ dùng trực quan đối với bộ môn văn là rất
ít, thậm chí là không có.
- Về phía phụ huynh mặc dù đã tạo điều kiện về thời gian cho
con học xong vẫn cha cao.
- Về phía học sinh :+Kiến thức cơ bản còn mơ hồ (có nắm đợc kiến thức xong cha rõ)

Trang2


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

+Đối với lớp 9C thành phần học sinh cá
biệt nhiều, mải chơi hơn học, trong lớp không ghi bài, gây rối làm
ảnh hởng tới giờ học. Về nhà không học và làm bài tập.
Xác định đợc mục tiêu của mỗi giờ học văn với hệ thống câu hỏi
tích hợp sao cho tất cả mọi đối tợng đều có thể tiếp thu đợc. Tôi
đã xây dựng kế hoạch cụ thể nh sau.
II. Kế hoạch cụ thể.
1/ Đề ra mục tiêu chính.
*Sau khi áp dụng hệ thống câu hỏi học sinh rèn luyện cho
mình t duy Tích hợp, khả năng liên hệ giữa ba phân môn VănTiếng việt-Tập làm văn. Liên hệ giữa Ngữ văn với các môn học
khác (tích hợp ngang). Nắm chắc rõ toàn bộ phần Văn-Tiếng việtTập làm văn đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (tích hợp dọc)
*Đối với hệ thống câu hỏi Tích hợp tôi luôn chú ý cho mọi
đối tợng : Giỏi-Khá-Trung bình-Yếu-Kém và luôn đặt ra câu hỏi

cho mỗi tiết dạy văn Tích hợp cái gì? Tích hợp nh thế nào để học
sinh nắm đợc bài, thuộc ngay tại lớp làm đợc điều đó với lớp tôi
( đối tợng đại trà - lớp 9C) quả thật không phải là dễ.
2/ Quá trình và thời gian thực hiện.
*áp dụng hệ thống câu hỏi tích hợp trong tất cả các bài giảng
văn trong ngữ văn từ đầu năm đến hết năm học.
- Giai đoạn 1: Từ đầu năm đến hết học kỳ I rút ra kinh
nghiệm và phơng pháp thực hiện ở giai đoạn 2.
- Giai đoạn 2:Từ đầu học kỳ II cuối học kỳ II rút ra
kinh nghiệm cả thời gian dài thực hiện.
III.Hình thức thực hiện.
1/ Xác định nội dung kiến thức bài học với phần giảng văn thờng đi theo các bớc:
Bớc 1: Kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới.
Bớc 2: Đọc tìm hiểu bố cục, chú thích.
Bớc 3: Đọc tìm hiểu văn bản.
Bớc 4: Tổng kết.
Bớc 5: Hớng dẫn về nhà.
ở các bớc, các phần đều có thể áp dụng và áp dụng tốt hệ thống
câu hỏi tích hợp.
2/ áp dụng hệ thống câu hỏi với từng phần trong mỗi bài cụ thể.
2.1- ở phần kiểm tra bài cũ và giới thiệu bài mới.
a) Tích hợp ngang.
Kiểm tra kiến thức ở bài cũ của phần văn bản có kết hợp với Tiếng
việt, Tập làm văn trong toàn bộ chơng trình.
-Ví dụ: Hãy tìm các hình ảnh trong bài thơ Viếng lăng Bác và
phân tích tác dụng những hình ảnh đó .
ở câu hỏi này học sinh vận dụng kiến thức về ẩn dụtrong
Tiếng việt để trả lời .
b)Tích hợp dọc .
-Ví dụ 1:Kết hợp kiểm tra bài cũ với giới thiệu bài mới

trả lời nhanh các câu hỏi ?

Trang3


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

học ở

N

T

I

Ê

U

G

Đ

H

Ô

1/Một bài thơ nổi tiếng của bà Huyện Thanh Quan mà em đã
lớp 8?

2/Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu thơ sau ?
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ..
(Ngữ văn 8)
3/ Một tên gọi khác của truyện Kiều ?
4/ Thuý Kiều có sắc đẹp nh thế nào ?
5/ Nguyễn Đình Chiểu còn có tên gọi khác là?
6/ Ngời lợi dụng đêm tối đẩy Lục Vân Tiên xuống sông là ?
7/ Một bài thơ nổi tiếng của Phạm Tiến Duật viết về ngời lính
Trờng Sơn là ai?

I

I

Q

U

A

Đ

E

O

N

Ô

N

G

Đ

Ô

G

I

A

G A

N

G

Đ

O

A

N

T

R

Ư

Ơ

N

G

T

Â

N T

H

A N

H

Ê

N

G

N

Ư

Ơ

C

N

G

H

I

Ê

N G

T

H A

N

Đ

Ô

C

H

I

Ê

U

X

E

K

T

R

I

N

H

H

Â

M

H

Ô

N

G

K

I

N

H

Mỗi đáp án của câu hỏi tơng ứng với hàng ngang ,tìm ra đáp án
của 7 câu hỏi trên ta tìm ra hàng dọc có tên ĐồNG CHí trên cơ sở
đó giáo viên dẫn vào bài mới luôn
Từ sau cách mạng tháng tám năm 1945 trong Văn học hiện
đại Việt Nam xuất hiện một đề tài mới đó là tình Đồng chí, đồng
độicủa ngời chiến sĩ cách mạng, anh bộ đội Cụ Hồ. Là một nhà
thơ đầu tiên đóng góp thành công vào đề tài này bằng một bài thơ
đặc sắc mang tên Đồng chí- đó là Chính Hữu. Và đây cũng
chính là mục tiêu mà tiết học này muốn giới thiệu đến các em.
*Ví dụ 2: Kết hợp kiểm tra bài cũ với giới thiệu bài mới ở bài
Mây và Sóng của nhà thơ Tagor.
*Tổ chức trò chơi ô chữ.
Câu hỏi:

1/ Văn bản của Et.Môn-Đô-Ami-xi viết dới dạng một bức th của
ngời cha gửi cho con, nhắc nhở về thái độ đối với mẹ.
(Ngữ văn 7)
2/ Ba tiếng đầu trong tên một bài thơ của nhà thơ Nguyễn Khoa
Điềm đợc nhạc sĩ- Huyền Dân phổ nhạc.
(Ngữ văn9).
3/ Tên đoạn trích trong tác phẩm Thời thơ ấu của nhà văn
Nguyên Hồng .

Trang4

H


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

(Ngữ văn9)
4/ Văn bản viết nh lời mẹ ru với những hình ảnh đẹp trong ca dao
của nhà thơ Chế Lan Viên
(Ngữ văn 9)
5/ Văn bản nhật dụng của tác giả Lí Lan viết về cảm xúc của ngời
mẹ trong đêm trớc ngày khai trờng đầu tiên của con
(Ngữ văn 8)
E T Ô I
H A T R U
N G L O N G M E
C O N C O
C Ô N G T R Ư Ơ N G M Ơ R A
Giới thiệu bài mới qua câu hỏi .

? Điểm chung của các văn bản trên là gì?
Đều viết về ngời mẹ, tình cảm mẹ con
Với ô chữ TAGOR một tác giả ấn Độ nổi tiếng với bài thơ nói
về tình cảm mẹ con- bài thơ Mây và Sóng tiết học hôm nay cô sẽ
cùng các em đi tìm hiểu.
K

H
T

U
R

M
C
O

2.2- ở phần đọc tìm hiểu chú thích, bố cục.

Đây là phần dễ dàng nhất cho tích hợp ngang, liên hệ kiến thức
Văn-Tiếng việt-Tập làm văn thông qua các dạng câu hỏi
?H1- Xác định giọng văn bản.
?H2- Xác định thể loại văn bản của văn bản, xác định ngôi
kể, thứ tự kể (Tích hợp Tập làm văn)
?H3- Giải thích từ khó (Tích hợp Tiếng việt)
- Câu hỏi về tác giả và những tác phẩm có liên quan (Tích hợp
ngang, dọc)
-Tóm tắt văn bản (Tích hợp Tập làm văn)
2.3- Phần đọc tìm hiểu văn bản.
Trong phần này có thể áp dụng, sử dụng hệ thống câu hỏi

tích hợp tơng đối hiệu quả khi khai thác văn bản, tích hợp ngang
với 3 phân môn văn, các tác phẩm trong chơng trình hoặc tích
hợp mở rộng với các văn bản khác, tích hợp chỗ.
Một số ví dụ cụ thể mà bản thân tôi đã và đang thực hiện
*Ví dụ 1: Bài thơ Đồng chí của Chính Hữu
1/ Cơ sở hình thành tình đồng chí đồng đội.
STT Câu hỏi
H1

H2

Hớng trả lời

Hớng
hợp

tích

Mở đầu tác giả đã Giới thiệu quê hơng gắn
giới thiệu quê hơng với những hình ảnh của -Tích
hợp
của các anh nh thế một miền quê nghèo.
Tiếng việt
nào?
-Nớc mặn, đồng chua, đất
sỏi, đá
Em có nhận xét gì về Cách giới thiệu nh một lời
Trang5

Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

cách giới thiệu này?
H3
H4
H5

H6
H7

H8

H9

H10

trò chuyện tâm tình giữa
hai ngời lính

Chỉ ra nghệ thuật
trong 2 câu thơ này?
Nhận xét về cấu trúc -Song hành, đối xứng
của hai câu thơ .

-Tích hợp Tập
làm văn
-Tích hợp
Tiếng việt.

Với nghệ thuật và cấu Hình ảnh hai ngời lấy xa
trúc đó gợi cho em lạ, xong họ lại có cùng
điều gì?
nguồn gốc xuất thân, đồng
cảnh, đồng cảm họ tâm sự
với nhau về cái nghèo của
quê hơng-cái nghèo đó có
từ trong lòng đất, làn nớc.
Cùng chung mục đích, lí
Vì sao họ ở các miền tởng đấu tranh giải phóng
xa lạ lại trở nên thân dân tộc.
thiết với nhau?
Điệp từ súng, đầu
Nghệ thuật đợc tác Mang tính chất hàm xúc
giả sử dụng trong câu hiện tợng.
súng bên súng
Sự gắn bó, gần gũi, chia
đầuđầu?
Giá trị của biện pháp sẻ khó khăn trong chiến
nghệ thuật ấy.
đấu
Họ cùng mục đích, cùng lí
tởng

-Tích hợp Tập
làm văn

-Đồng cảnh, đồng cảm,
Cơ sở tạo nên tình cùng chung mục đích lí tđồng chí, đồng đội.
ởng đấu tranh vì độc lập

hoà bình dân tộc
-Với cấu trúc xong hành
(GV chốt-chuyển)
đối xứng mợn tục ngữ,
thành ngữ, lời thơ mộc
mạc, giản dị
Họ cùng hoàn cảnh xuất
thân đồng cảnh, đồng cảm,
họ hiểu nhau, họ có cùng
mục đích, một lí tởng
sống, lí tởng đấu tranh cho
hoà bình, độc lập tự do.
Đây chính là cơ sở tạo
nên tính tri âm, tri kỷ tình
đồng chí đồng đội sau
này.
-Một câu đặc biệt kết
quả của những ý trên.
Nhận xét về câu thơ -Đúng đây là một câu đặc

-Tích hợp
Tiếng việt
-Tích hợp
TLV

-Tích hợp TV

-Tích hợp
TLV

-Tích hợp
TLV

Trang6


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

giữa bài Đồng chí
(GV chốt-chuyển)

biệt chỉ có hai tiếng nh
khép lại tình cảm của tình
đồng chí, đồng đội. Nó nh
dồn nén chất chứa, bật ra
thật thân thiết thiêng liêng
nh tiếng gọi đồng đội là
cao trào của mọi cảm xúc
mở ra những gì chứa đựng -Tích hợp chờ
ở câu sau

*Ví dụ2: Ví dụ cụ thể khi tìm hiểu văn bản Mùa xuân nho
nhỏtrong phần tìm hiểu văn bản
1/Hình ảnh mùa xuân thiên nhiên ;
STT
1

2

3

Câu hỏi

Hớng trả lời

Tác giả đã phác hoạ
hình ảnh thiên nhiên
Mùa xuân nh thế
nào ?

-Tả cảnh thiên nhiên mùa
xuân với những hình ảnh
quen thuộc, dòng sông xanh
,bông hoa tím biếc ,tiếng
chim chiền chiện

-Cấu tạo ngữ pháp
trong 2 câu đầu có
gì đặc biệt ?Có tác
dụng gì khi xây
dựng cấu tạo đặc
biệt đó ?

-Đảo vị ngữ trong hai câu
đầu ;
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Động từ mọclàm vị ngữ
đặt trớc bộ phận chủ ngữ ,ở

đầu khổ thơ ,đầu đoạn thơ
là một dụng ý nghệ thuật
của tác giả. Nó không chỉ
tạo cho ngời đọc ấn tợng
đột ngột bất ngờ, mới lạ, mà
còn làm cho hình ảnh sự vật
trở nên sống đông nh đang
diễn trớc mắt. Tởng nh
bông hoa tím biếc kia đang
từ từ, lồ lộ mọc lên, vơn lên,
xoè nở trên mặt nớc xanh
sông xuân.
-Kiểu câu cảm
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Tiếng chim chiền chiện hót
ríu ra trong bầu trời xuân,

Ngoài ra ở những
câu tiếp theo, tác giả
sử dụng kiểu câu gì?
Thể hiện cảm xúc

Hớng tích
hợp

-Tích
ngang

hợp

(phần
việt)

Tiếng

Tích
ngang

hợp

Trang7


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

gì?

(GV bình chuyển)
4

Thử phỏng đoán
trong hai câu thơ
tiếp theo giọt long
lanh là giọtgì?

5

Hãy xác định biện

pháp nghệ thuật đợc
sử dụng trong hai
câu thơ?

6

Nói rõ điều gì?

7

Em có liên hệ với
bức tranh mùa xuân
thiên nhiên nào
trong quá trình tìm
hiểu các văn bản đã
học?

càng làm cho không khí trở (phần
nên vui tơi, rộn ràng, ấm áp Việt)
và náo nức.
Thể hiện cảm xúc say sa
trớc cảnh vật mùa xuân
thiên nhiên của tác giả
-Không rõ là giọt gì. Giọt sơng sớm, giọt ma xuân, giọt
long lanh hay là giọt nớc
trong suốt phản ánh bình
minh
-Nếu liên hệ với hai câu
trên thì có thể là giọt sơng
long lanh của tiếng chim

chiền chiện đang hót vang
trờiHay rộng hơn là giọt
cảm xúc của nhà thơ trớc
thiên nhiên tơi đẹp, trong
sáng

Tích
ngang
(phần
Việt)

Tiếng

hợp
Tiếng

- Nghệ thuật ẩn dụ chuyển
đổi cảm giác tiếng chim
thông thờng đợc cảm nhận
bằng thính giác , giọt sơng
có thể cảm nhận bằng thính
giác, giọt cảm xúc bằng
cảm giác nhng lại đợc
cảm nhận bằng xúc giác
nhng lại đợc cảm nhạn bằng
xúc giác đa tay hớng về
Cảm hứng say sa đến bất
tận của con ngời trớc mùa
xuân, sử dụng mọi giác
quan để thâu tóm, để đón

nhận mùa xuân.
-Mùa xuân trong Truyện
Kiều-đoạn trích Cảnh
ngày xuân:
Cỏ non xanh rợn chân
trời
Cành Lê trắng điểm một vài
bông hoa
Cảnh đẹp kiêu sa, trong
sáng với những hình ảnh ớc
lệ tuyệt đẹp.
Khác với mùa xuân nho nhỏ

Trang8


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

với những hình ảnh mùa
xuân thiên nhiên thật gần
gũi, bình dị mà đáng trân
trong biết bao.
GV
bình chú -Cảm xúc của tác giả trớc
mùa xuân dễ dàng liên hệ
thêm.
với những cảm xúc của nhà
thơ Xuân Diệu trớc mùa
xuân:

Hỡi xuân hồng ta muốn Tích hợp dọc
căn vào ngơi
Thể hiện sự khát khao tởng nh muốn ngấu nghiến,
muốn nuốt chửng lấy
mùa xuân của đất trời
Còn với Thanh Hải, một
động tác nhẹ nhàng nhng
cũng rất trân trọng mùa
xuân. Đa tay hứng về
cũng là tình yêu với mùa
xuân nhng đó là một tình
yêu dịu nhẹ mà sâu sắc biết
nhờng nào
Thông qua hệ thống câu hỏi tích hợp, giáo viên đã cùng học
sinh cảm nhận đợc bức tranh mùa xuân thiên nhiên của bài thơ,
đảm bảo đặc trng của một văn bản nghệ thuật qua những biểu hiện
nghệ thuật để thể hiện nội dung của văn bản, hơn nữa còn góp
phần mở rộng cho học sinh những kiến thức văn học có liên quan
khi các em cảm nhận thơ văn.
2.4-Tích hợp trong phần tổng kết.
Từ những nội dung học sinh đã đợc tìm hiểu qua các phần trớc, hớng tích hợp chủ yếu ở phần này là để học sinh liên hệ văn
bản với cuộc sống, với các môn học khác hoặc liên hệ về t tởng,
tình camr của bản thân học sinh
VD: Tổng kết ý nghĩa văn bản ánh trăngcủa Nguyễn Duy:
STT
Câu hỏi
1
Qua tìm hiểu toàn
bộ bài thơ ánh
trăng nhận xét kết

cấu giọng điệu bài
thơ?

Hớng trả lời
-Kết hợp hài hoà giữa tự sự
với trữ tình.
-Giọng điệu tâm tình của thể
thơ năm chữ.
-Nhịp thơ khi thì trôi chảy, tự
nhiên, nhịp nhàng, lúc thì
ngân nga thiết tha cảm xúc,
lúc lại trầm lắng biểu hiện
suy t.

Hớng tích
hợp
Tích
hợp
ngang
(Tập làm
văn)

Trang9


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

2

3

4

Kết cấu, giọng điệu -Kết cấu, giọng điệu có tác
đó có tác dụng gì?
dụng làm nổi bật chủ đè, lời
giản dị nhng gợi nhiều cảm
nghĩ, tạo tính chân thực, chân
thành, gây ấn tợng mạnh cho
ngời đọc.
Đọc bài thơ ánh -Từ một câu chuyện riêng,
Trăng em cảm bài thơ cất lên lời tự nhắc nhở
thấm thía về thái độ, tình
nhận đợc điều gì?
cảm đối với những năm
tháng quá khứ gian lao, tình
nghĩa với đất nớc
-ánh Trăng nằm trong mạch
cảm xúc
Uống nớc nhớ nguồn gợi
lên đạo lí sống thuỷ chung đã
trở thành truyền thống tốt
đẹp của dân tộc Việt Nam.
VD:
Tìm trong văn học -Thơ Trăng của chủ tịch Hồ
Việt Nam những bài Chí Minh: Ngắm trăng, Rằm
thơ về Trăng chứa tháng giêng, Tin thắng trận
-Thơ Trăng của Hàn Mặc Tử.
hàm ý khác?

- Thơ Trăng của Hồ Xuân Hơng

Tích
hợp
ngang

Liên
hệ
thực
tế
cuộc ssống

Tích
hợp
ngang-dọc

2.5- Hớng dẫn về nhà.

ở phần hớng dẫn về nhà, với hệ thống câu hỏi tích hợp giúp
học sinh chuẩn bị bài tốt hơn, có điều kiện ôn lại những kiến thức
đã học dễ dàng, đồng thời mở rộng hơn những kiến thức có liên
quan.
VD: Sau khi học xong văn bản Chó Sói và Cừu non trong
thơ ngụ ngôn của La-Phông-Ten, giáo viên hớng dẫn chuẩn bị bài
sau:
1/Từ văn bản Chó Sói và Cừu non, hãy thử soi vào
Tiếng nói văn bản của Nguyễn Đình Thi (Ngữ văn 9-Tập 2) xem
có điểm nào trùng hợp? Hãy nêu rõ điểm đó?
2/ Su tầm thêm thơ ngụ ngôn của La-Phông-Ten.
3/ Tự rút kinh nghiệm khi làm bài nghị luận về một tác giảtác phẩm qua bài viết của Buy-Phông Chó Sói và Cừu non ghi rõ

những điều em học đợc sau khi đọc văn bản này.
* Chuẩn bị bài sau: Con Cò:
1/ Tìm hiểu về tác giả Chế Lan Viên ( Tìm trong sách văn
học lớp 12, cuốn Thi nhân Việt Nam hoặc các báo, tạp chí). Su
tầm ít nhất một bài thơ của Chế Lan Viên.
2/ Tìm những bài thơ, ca dao có hình ảnh Con Cò. Suy nghĩ
xem Con Cò đó ẩn dụ cho ai?

Trang10


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

3/ Trả lời các câu hỏi theo đề bài:
- Tìm hiểu chú thích.
- Xác định giọng đọc, thể thơ của bài thơ.
- ở tiết 1, tìm hiểu hình ảnh Con Cò trong lời ru tuổi ấu thơ,
tìm hiểu kĩ ý nghĩa 4 câu thơ đầu, nhận xét cách vận dụng
sáng tạo ca dao vào bài thơ của tác giả.Tìm hiểu Con Cò trong
đoạn đầu bài thơ mang ý nghĩa biểu tợng gì?
..............................................
3.Rút kinh nghiệm sau quá trình thực hiện.
Sau khi áp dụng hệ thống câu hỏi tích hợp, tôi tự rút kinh
nghiệm về hệ thống câu hỏi đã phù hợp với đối tợng học sinh trực
tiếp giảng dạy. Học sinh trả lời tơng đối tốt hệ thống câu hỏi Giáo
viên đa ra theo mức độ cần thiết . ở một số bài sau, sau khi nhận
thấy kết quả áp dụng hệ thống câu hỏi cha phù hợp, tôi đã ghi chép
lại phần rít kinh nghiệm ở bài soạn hoặc sổ ghi chép, tích luỹ t liệu
nhằm hoàn hiện trong những tiết học sau. Nhờ đó , hiệu quả bài

giảng sâu đậm hơn, học sinh áp dụng tốt kiến thức, liên hệ tốt với
cả tích hợp ngang và tích hợp dọc.
Cùng với việc tự rút kinh nghiệm cho bản thân, tôi còn mời
các đồng nghiệp trong tổ dự giờ, góp ý về cách áp dụng hệ thống
câu hỏi tích hợp trong giờ giảng văn thông qua các đợt thao giảng:
*Đợt 1: Đầu năm (tháng 9), tiếp theo là đợt chào mừng ngày
20/11 rút kinh nghiệm ở học kỳ I.
*Đợt 2: Thao giảng mùa xuân vào tháng 2, rút kinh nghiệm,
hoàn thiện hơn trong tiết dự giờ vào đợt thi đua kỷ niệm ngày 8/3
và ngày 26/3. Rút kinh nghiệm trong cả năm học.
IV.Kết quả.
Sau khi thực hiện áp dụng hệ thống câu hỏi tích hợp trong giờ
giảng văn trong cả năm học, kết quả cụ thể nh sau:
-Trả lời tốt câu hỏi:38 em (học sinh khá -giỏi)-chiếm 61,2%.
-Trả lời cha đầy đủ: 18em (học sinh Trung bình-khá)-chiếm
29%.
-Cha trả lời đúng câu hỏi : 6 em (học sinh trung bình)-chiếm
9,8%.
Đó là kết quả cha thực sự cao nhng bản thân tôí tự nhận thấy với
việc áp dụng hệ thống câu hỏi này có tác dụng lớn trong học tập
môn Ngữ văn, giúp học sinh củng cố, ôn luyện, mở rộng, liên hệ
kiến thức tốt. Thông qua việc trả lời câu hỏi tích hợp, học sinh có
điều kiện rèn kuyện t duy, rèn luyện bản thân tốt hơn.
V. BàI học kinh nghiệm.
Đa hệ thống câu hỏi tích hợp vào bài giảng văn là cần thiế.
Điều này đã đợc chứng minh rất rõ ràng qua cả lý thuyết và thực
tiễn. Là ngời trực tiếp giảng dạy, bản thân tôi đã tự rút ra đợc một
số kinh nghiệm:
-Ngời thầy giáo không ngừng tích luỹ, trau dồi kiến thức
không chỉ của một bộ môn giảng văn, mà cả ở lĩnh vực kiến thức

đời sống khác.

Trang11


Đề tài : Sử dụng hệ thống câu hỏi Tích hợp trong giảng văn THCS
------------------------------------

Trên đây là một kinh nghiệm thực tế mà tôi đã áp dụng đối với lớp
tôi đang giảng dạy. Tôi thấy việc giảng dạy theo hệ thống câu hỏi
tích hợp tạo đợc niềm tin cho các em học tập và nâng cao hiệu quả
giờ dạy phát huy đợc tính tích cực sáng tạo của học sinh đồng
thời rèn đợc nhiều kỹ năng khác.
Tôi mong đợc sự góp ý của các đồng chí!
Tôi xin chân thành cám ơn!
An Hoà, ngày 01 tháng 12 năm 2006
Ngời viết

Nguyễn Thị Hớng
---------------

Hết -----------------

Trang12