Các nhân tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế thu nhập cá nhân đối với hộ kinh doanh cho thuê nhà tại chi cục thuế quận phú nhuận, TP HCM

TÓM T T
Nghiên c u này d a trên mô hình lý thuy t và đánh giá các nhân t
tính tuân th thu thu nh p trên c s
c u n

c ngoài, đ

g i ý hai nhân t

c th c hi n b i Tr

ng

nh h

nh h

ng đ n

ng trong tài li u nghiên

i h c Makerere, v i đ

tài Tax

Knowledge, Perceived Tax fairness and Tax Compliance t i Uganda n m 2008; k t h p
v i nh ng đ c thù riêng c a tính tuân th thu Thu nh p cá nhân c a h kinh doanh cho
thuê nhà đ xây d ng nên mô hình lý thuy t và thang đo tính tuân th thu thu nh p cá
nhân thông qua hai ph

ng pháp nghiên c u đ nh tính và đ nh l

s tin c y Cronbach - Alpha đ

c s d ng đ đánh giá đ tin c y c a thang đo và ph

pháp phân tích nhân t khám phá EFA đ
nh h

ng

c th c hi n đ đi u ch nh mô hình lý thuy t.

Trên c s mô hình lý thuy t đã đi u ch nh, tác gi s d ng ph
quy b i nh m xác đ nh m c đ

ng. Sau đó, công c h

ng pháp phân tích h i

ng c a t ng nhân t trong mô hình đ n tính tuân

th thu thu nh p cá nhân đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà kê khai t i Chi c c thu
Qu n Phú Nhu n.
Theo k t qu nghiên c u này có b ng ch ng cho th y tính tuân th thu thu nh p
cá nhân đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà ch u tác đ ng b i 3 nhân t v i 9 bi n quan
sát nh sau:(1) Hi u bi t thu ; (2) Nh n th c v tính công b ng; (3) Thu nh p ng
thu . Trong đó, hai thành ph n đ u tiên có ý ngh a quan tr ng và nh h
tuân th thu thu nh p c a ng

in p

ng l n đ n tính

i n p thu .

Tuy nhiên, theo k t qu đánh giá thì tính tuân th thu là trên m c trung bình.
i u này đòi h i c quan thu c n ph i n l c h n n a trong tuyên truy n, h
chính sách thu cho ng

ng d n

i n p thu nói chung và vi c n p thu thu nh p cá nhân nói

riêng thông qua nhi u hình th c. Và trong lu n v n tác gi đã nêu ra các gi i pháp, ki n
ngh theo t ng nhân t nh m h
n p thu .

ng đ n m c tiêu nâng cao t i đa tính tuân th c a ng

i


M CL C
CH

NG 1: PH N M

U................................................................................ 1

1.1 Gi i thi u đ tài .................................................................................................. 1

1.2 M c tiêu nghiên c u ........................................................................................... 2
1.3 Câu h i nghiên c u ............................................................................................. 2
1.4 Mô hình nghiên c u............................................................................................ 2
1.5 Ph
1.6

ng pháp nghiên c u ................................................................................... 4
it

ng, ph m vi nghiên c u: ........................................................................ 5

1.7 Ý ngh a nghiên c u ............................................................................................. 5
1.8 B c c đ tài ........................................................................................................ 5
2.1 T ng quan v Thu Thu nh p cá nhân............................................................. 7
2.1.1 H th ng thu ............................................................................................................ 7
2.1.2 Thu Thu nh p cá nhân:............................................................................................ 7
2.1.2.1

nh ngh a: ......................................................................................................................7

2.1.2.2

c đi m: ........................................................................................................................7

2.1.2.3 Vai trò: ............................................................................................................................8
2.1.2.4 M t s m t trái c a vi c đánh thu TNCN:.....................................................................8

2.1.3 H kinh doanh cho thuê nhà ................................................................................... 10

2.2 Hi u bi t thu .................................................................................................... 10

2.3 Nh n th c v tính công b ng thu .................................................................. 11
2.4 Tuân th thu .................................................................................................... 13
2.5 Hi u bi t thu và tuân th thu ....................................................................... 14
2.6 Nh n th c thu và tuân th thu .................................................................... 14
CH

NG 3: TH C TR NG TUÂN TH

IV IH

THU

THU NH P CÁ NHÂN

KINH DOANH CHO THUÊ NHÀ

T I CHI C C THU PHÚ NHU N .................................................................. 17
3.1

c đi m kinh t - xã h i Qu n Phú Nhu n .................................................. 17

3.1.1. V trí đ a lý ............................................................................................................. 17
3.1.2 Kinh t -xã h i. ........................................................................................................ 18

3.2 Gi i thi u v Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n .............................................. 19
3.3 Qu n lý h kinh doanh theo kê khai c a Chi C c Thu Phú Nhu n ......... 21


3.1.1 M c đích: ................................................................................................................ 21
3.1.2 Th c tr ng qu n lý thu thu TNCN đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà: ............. 22

3.1.2.1 Tình hình qu n lý ho t đ ng c a h kinh doanh cho thuê nhà trên đ a bàn Qu n Phú
Nhu n. .......................................................................................................................................22
3.1.2.2 Tình hình n đ ng thu .................................................................................................23
3.1.2.3 Tình hình s thu thu TNCN trên đ a bàn Qu n Phú Nhu n t 2011-2013. .........................26
3.1.2.4 S thu thu TNCN đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà. ..............................................28

3.4 ánh giá tình hình qu n lý thu thu TNCN c a h kinh doanh cho thuê nhà
t i Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n t n m 2011 đ n n m 2013. ..................... 30
3.4.1 Thành t u ................................................................................................................ 30
3.4.2. Nh ng h n ch c n kh c ph c. .............................................................................. 31

CH
H

NG 4: MÔ HÌNH NGHIÊN C U VÀ ÁNH GIÁ CÁC NHÂN T
NG

N TÍNH TUÂN TH

NH

THU TNCN T I CHI C C THU QU N

PHÚ NHU N .......................................................................................................... 33
4. 1. Mô hình nghiên c u gi thuy t và mô hình nghiên c u đ ngh ................ 33
nh h

4.1.1.

Mô hình nghiên c u các nhân t

4.1.2.

Các gi thuy t nghiên c u các nhân t

ng đ n tính tuân th thu TNCN .... 33
nh h

ng đ n tính tuân th thu TNCN

t i đ a bàn Qu n Phú Nhu n ............................................................................................ 34
4.1.3 Ngu n d li u ......................................................................................................... 34
4.1.3.1 D li u s c p................................................................................................................34
4.1.3.2 D li u th c p ..............................................................................................................34

4.2. Thi t k nghiên c u ........................................................................................ 35
4.2.1 Nghiên c u đ nh tính .............................................................................................. 36
4.2.2 Nghiên c u đ nh l

ng ........................................................................................... 38

4.3 Xây d ng thang đo ........................................................................................... 40
4.4 K t qu nghiên c u các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân th

thu TNCN

t i chi c c thu Qu n Phú Nhu n ......................................................................... 42
4.4.1 Thông tin m u nghiên c u ...................................................................................... 42
4.4.2 Th ng kê mô t ....................................................................................................... 45
4.4.3 K t qu đánh giá thang đo ..................................................................................... 46
4.4.3.1. H s tin c y Cronbach’s Alpha – các nhân t

nh h

ng tính tuân th Thu TNCN 46

4.4.3.2 H s tin c y Cronbach’s Alpha – Tính tuân th thu TNCN.......................................47


4.4.4 K t qu phân tích nhân t khám phá EFA các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân th

thu TNCN ....................................................................................................................... 48
4.4.4.1 Thang đo các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân th thu TNCN ...................................48

4.4.4.2 Thang đo tính tuân th thu TNCN ...............................................................................53

4.4.5 Mô hình nghiên c u các nhân t

nh h

ng tính tuân th thu TNCN t i Chi c c

thu Qu n Phú Nhu n hi u ch nh .................................................................................... 54
4.4.6 K t qu ki m đ nh và gi thuy t nghiên c u các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân

th thu TNCN t i chi c c thu Qu n Phú Nhu n ........................................................... 55

CH

NG 5: NH N XÉT K T QU

NGHIÊN C U VÀ

GI I PHÁP NH M T NG TÍNH TUÂN TH THU TNCN
H

XU T M T S
I V I ........ 60

KINH DOANH CHO THUÊ NHÀ T I QU N PHÚ NHU N .................. 60

5.1 Nh n xét k t qu ............................................................................................... 60
5.2

xu t m t s gi i pháp t ng tính tuân th thu TNCN đ i v i h kinh

doanh cho thuê nhà t i Qu n Phú Nhu n ............................................................ 61
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
DANH M C CÁC CH
DANH M C HÌNH
DANH M C B NG
PH L C

VI T T T


-1-

CH

NG 1: PH N M

U

1.1 Gi i thi u đ tài
K t lúc xu t hi n l n đ u tiên t i Anh vào n m 1799, thu TNCN đã có nh ng
b

c phát tri n v ng ch c và ngày nay tr thành s c thu quan tr ng, gi v trí trung tâm

trong h th ng thu t i nhi u qu c gia trên th gi i. Và đi u này là không ngo i l v i n
ta.

c

c bi t là trong b i c nh khi ta đã chính th c gia nh p WTO (2007) thì vai trò c a nó

ngày càng th hi n rõ r t.
Vi t Nam qua th i gian 18 n m th c hi n Pháp l nh thu thu nh p cao đã mang l i
nh ng k t qu kh quan nh ng m c huy đ ng ngu n thu còn r t h n ch và chi m t tr ng
th p trong t ng c c u ngu n thu t thu so v i các n
th 2, Qu c h i n

c khác. Ngày 20/11/2007, t i k h p

c C ng hoà XHCH Vi t Nam Khoá XII đã thông qua Lu t thu Thu

nh p cá nhân. Lu t này b t đ u có hi u l c t ngày 01/01/2009 nh m kh c ph c nh ng h n
ch c a Pháp l nh thu thu nh p cao.
Bên c nh đó, h th ng thu chuy n t c ch qu n lý thu chuyên qu n sang c
ch ng

i n p thu t tính, t khai, t n p thu . C ch này phát huy tính t giác th c

hi n, t ch u trách nhi m tr

c pháp lu t c a ng

th c i cách qu n lý hành chính c a Nhà n

i dân đ ng th i c ng phù h p v i xu

c theo h

ng dân ch . Tuy nhiên, c ch m i

này c ng có nhi u m t h n ch , trong đó có tính tuân th c a ng
nh h
ch a đ

ng đ n ngu n thu c a nhà n

c. Theo th ng kê, ngu n thu thu m i n m v n

c đ m b o cho các ho t đ ng c a nhà n

c. Và nh ng nghiên c u g n đây đã

phân tích nguyên nhân chính là do tính tuân th c a ng
có r t nhi u nghiên c u xoay quanh đ n các nhân t
ng

i n p thu ch a cao,

i n p thu .Trên th gi i c ng đã

nh h

ng đ n tính tuân th thu c a

i n p thu .
T n m 2012, Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n đã chuy n t qu n lý thu Thu nh p

cá nhân t h khoán sang h kê khai đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà. Qua th c t p t i

i thu Thu nh p cá nhân, v i mong mu n tìm hi u k h n v

các nhân t

nh h

ng

tính tuân thu Thu nh p cá nhân đ i v i h kinh doanh cho thuê nhà nên em ch n đ
tài :“Các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân th thu Thu nh p cá nhân đ i v i h kinh

doanh cho thuê nhà t i chi c c thu Phú Nhu n” đ làm khóa lu n t t nghi p đ i h c.


-2-

1.2 M c tiêu nghiên c u
Thu thu nh p cá nhân đóng m t vai trò quan tr ng trong công tác thu , và mang tính m i
m nên luôn nh n đ

c s quan tâm c a m i ch th trong n n kinh t nói chung và các

nhà nghiên c u nói riêng. Nghiên c u đ tài nh m thi t lâp m i quan h gi a hi u bi t
thu , nh n th c thu và tính tuân th thu c a các h kinh doanh t i khu v c qu n Phú
Nhu n; v i m c tiêu ki m tra các m i quan h gi a hi u bi t thu và tính tuân th thu ,
c ng nh gi a nh n th c thu và tính tuân th c a ng

i n p thu Thu nh p cá nhân.

1.3 Câu h i nghiên c u
-

Có nh ng nhân t nào tác đ ng đ n tính tuân th thu Thu nh p cá nhân c a ng

i

n p thu ?
-

M i quan h gi a hi u bi t thu đ n tính tuân th thu Thu nh p cá nhân là nh
th nào?

-

M i quan h gi a nh n th c thu đ n tính tuân th thu Thu nh p cá nhân là nh
th nào?

1.4 Mô hình nghiên c u
Ýt

ng c a mô hình này là phát tri n t m t bài đánh giá v các nghiên c u hi n

nay v các bi n nhân t . Nó thu hút r t nhi u nghiên c u c a các tác gi nh

Chung

(2002); Eriksen và Fallan (1996); Harris và Associates (1988); Jackson và Milliron (1986).
Bài nghiên c u gi i thích tính tuân th c a ng
đ nh đáng k b i hi u bi t ng

i n p thu (bi n Ph thu c) đ

c quy t

i n p thu v h th ng thu và nh n th c c a h v s

công b ng thu (bi n đ c l p). H n n a, nó còn gi i thích hi u bi t thu nh là m t y u
t xác đ nh nh n th c thu , đ
thi n đ

c tính tuân th

c cho r ng s nâng cao trình đ v ki n th c tài chính, c i

vì có thêm nhi u nh n th c

tích c c v h th ng thu

(Richardson & Sawyer, 2001). Ngoài ra, Eriksen và Fallan (1996) đã kh ng đ nh r ng có
m t tác đ ng r t l n c a hi u bi t thu lên nh n th c v tính công b ng c a nh ng ng

i

n p thu v h th ng thu , hi u bi t thu càng nhi u thì nh n th c v s công b ng thu
s đ

c c i thi n.
Theo nh Harris và Associates (1988), có m t nhóm ng

i n p thu nh ng vi c

kê khai thu c a h b tác đ ng ch y u do nh n th c v s công b ng c a h th ng thu .


-3-

Chung (2002) đã gi i thích thêm r ng t m quan tr ng v s tác đ ng c a trao đ i l i ích
hai bên trong vi c kê khai thu nh p , đi u này s ph thu c vào m c đ
th c v tính công b ng ,t

đó nh h

nh ng NNT nh n

ng đ n nh ng quy t đ nh kê khai c a h . H kh ng

đ nh r ng do vi c t ng trình đ hi u bi t tài chính nói chung, hi u bi t thu nói riêng mà
tính tuân th đ

c c i thi n b i lúc này nh n th c tích c c v h th ng thu . Tuy nhiên,

hi u bi t v tr n thu t ng lên c ng chính là c h i cho nh ng ph n t x u, s
ng

tác đ ng

c chi u đ n tính tuân th thu vì nó h tr cho vi c không tuân th nh ng quy đ nh

v Thu ((Jackson & Milliron, 1986).


-4-

Ýt

ng th c hi n đ

c trình bày nh s đ d

i đây:

Hi u bi t thu
-Chi ti t
-T ng quát

Tính tuân th
-Không C trú
-N thu

Nh n th c v

-Thu nh p tính thu

tính công b ng Thu

-Th i gian n p

-Công b ng chung
-Trao đ i l i ích v i
nhà n c
-Nh ng đi u kho n đ c
bi t
-C u trúc thu su t
-Tính t l i
(D a trên bài đánh giá nghiên c u b i các nhà nghiên c u Chung (2002), Erisksen và Fallan (1996),
Harris và Associates (1988); Jackson và Milliron (1986))

1.5 Ph

ng pháp nghiên c u

Nghiên c u đ
-Ph

c ti n hành thông qua hai ph

ng pháp:

ng pháp đ nh tính: T m c tiêu ban đ u, d a trên c s lý thuy t, tài li u n

c

ngoài, xây d ng nên b n ph ng v n s b . Ti p đ n s trao đ i v i các chuyên gia, th c
hi n ph ng v n sâu cán b thu , ph ng v n th m t s cá nhân là h kinh doanh cho thuê
nhà lên kê khai n p thu thu nh p cá nhân đ đi u ch nh và b sung thang đo cho hoàn
ch nh. T đó, ti n hành kh o sát thu th p d li u s c p v i m u đ

n p thu t i Chi c c thu Phú Nhu n.

c l y t nh ng ng

i


-5-

ng pháp đ nh l

-Ph
ng

ng: D a trên k t qu kh o sát b ng phi u tham dò ý ki n cá nhân

i n p thu là các h kinh doanh cho thuê nhà. Thang đo đ

c ki m đ nh b ng h s

tin c y Cronbach alpha và phân tích nhân t khám phá EFA. Cu i cùng, đánh giá s hài
lòng c a t ch c, cá nhân ng

i n p thu thông qua ch

ng trình h i quy. T t c các k

thu t b ng ph n m m SPSS 18.0

it

1.6
it

ng, ph m vi nghiên c u:
nh h

ng nghiên c u: các nhân t

ng đ n tính tuân thu Thu nh p cá nhân đ i

v i h kinh doanh cho thuê nhà khi chuy n t h khoán sang h kê khai d

i s qu n lý

c a Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n
Ph m vi thu th p d li u: h kinh doanh cho thuê nhà ch u thu TNCN do Chi C c Thu
Qu n Phú Nhu n qu n lý.

1.7 Ý ngh a nghiên c u
-Bài nghiên c u này cung c p s
s h

ng d n c a nh ng đ nh h

hi u bi t v nh ng đ ng c c a ng
ng chính sách và chi n l

i n p thu d a trên

c thu , nh h

ng đ n tính

tuân th đ t ng ngu n thu v i chi phí qu n lý th p nh t
- Phát hi n thêm nh ng quan đi m b sung vào c ch v cách c x trong kê khai n p
thu c a ng

i n p thu khi có thay đ i trong ki n th c v thu c a ng

i n p thu .

-Nh ng phát hi n góp ph n phát tri n nhi u lý thuy t mô t cho nhi u nghiên c u rõ
ràng h n đ n tính tuân th thu c ng nh

cho nh ng thi t k nghiên c u sau này.

-Nh ng phát hi n trong nghiên c u này s b sung vào ki n th c hi n t i v tính tuân th
c a ng

i n p thu t i Phú Nhu n s giúp c quan thu phát tri n nh ng chính sách, bi n

pháp thích h p đ làm t ng tính tuân th c a ng

i n p thu .

1.8 B c c đ tài
G m 5 ch

ng:

Ch

ng 1: Ph n m đ u

Ch

ng 2: C s lý lu n

Ch

ng 3: Th c tr ng tuân th thu Thu nh p cá nhân đ i v i h kinh doanh cho thuê

nhà t i chi c c thu Phú Nhu n


-6-

Ch

ng 4: Mô hình nghiên c u và đánh giá các nhân t

nh h

ng đ n tính tuân thu

TNCN t i Chi c c Thu Qu n Phú Nhu n
Ch

ng 5: Nh n xét k t qu nghiên c u và đ ra m t s gi i pháp nh m t ng tính tuân th

thu TNCN.


-7-

CH

NG 2: C

S

LÝ LU N

2.1 T ng quan v Thu Thu nh p cá nhân
2.1.1 H th ng thu
H th ng thu

Vi t Nam là m t h th ng thu g m kho ng 8 lo i thu và kho ng h n

100 lo i phí và l phí đ

c qu n lý t p trung.

M i ngu n thu t thu và l phí
Th

Vi t Nam đ u do Qu c h i Vi t Nam ho c

ng v Qu c h i đ t ra b ng lu t và pháp l nh, và đ

y ban

c thu b i T ng c c Thu Vi t

Nam thông qua các c quan thu c a nó là các c c thu , chi c c thu , phòng thu , đ i thu ,
b i T ng c c H i quan Vi t Nam thông qua các c quan c a nó là c c h i quan, chi c c
h i quan, và các cán b chuyên môn đ
n
ph

c.

c y quy n khác

kh p các đ a ph

ng trong c

i v i các phí và l phí, các c quan thu thu c các b , ngành, chính quy n đ a

ng có liên quan đ

c y quy n thu.

2.1.2 Thu Thu nh p cá nhân:
Đ nh nghĩa
Thu Thu nh p cá nhân (TNCN) là lo i thu tr c thu, thu vào thu nh p c a cá nhân trong
m t kho ng th i gian nh t đ nh.

ây là lo i thu đ

c áp d ng t r t lâu và ph bi n

nhi u qu c gia nh m m c tiêu t p trung thu nh p cho Ngân sách nhà n

c (NSNN) và

th c hi n đi u ti t thu nh p gi a các t ng l p dân c . Thông qua đi u ti t m t ph n thu
nh p vào NSNN, nh ng cá nhân có thu nh p cao đã đóng góp nhi u h n nh ng ng
thu nh p th p vào vi c trang tr i nh ng nhu c u chi tiêu c a nhà n
chung c a xã h i; các kho n đóng góp này mang l i cho ng
l i mà b n thân h không lo li u đ

i có

c, nhu c u chi tiêu

i nghèo nh ng ti n ích phúc

c.

Đ c đi m
Nhìn chung thu TNCN bao hàm m t s đ c đi m sau:
Là m t lo i thu tr c thu nên thu TNCN luôn t o c m giác gánh n ng v thu
đ i v i ng
khác.

i ch u thu . Ng

i ch u thu khó có th chuy n gánh n ng v thu cho ng

ây là lo i thu liên quan tr c ti p đ n l i ích c a ng

c m và d b ph n ng.

i

i ch u thu , do đó r t nh y


-8-

Do th c hi n vai trò đi u ti t công b ng thu nh p gi a các t ng l p dân c , thu
TNCN th c hi n đi u ti t thu nh p theo nguyên t c phù h p v i kh n ng tr thu . Do đó,
thu su t th

ng đ

c thi t k theo bi u thu l y ti n.

Khác h n v i thu gián thu, thu TNCN là lo i thu có chú tr ng đ n gia c nh
c a ng

i ch u thu thông qua các quy đ nh gi m tr cho cá nhân ng

qua các quy đ nh gi m tr cho cá nhân ng

i ch u thu và nh ng ng

i ch u thu thông
i ph thu c. Các

quy đ nh gi m tr góp ph n cho thu TNCN th c hi n nguyên t c công b ng theo chi u
d c trong đi u ti t thu nh p c a ng

i dân. M t khác còn t o s đ ng thu n c a xã h i nói

chung khi áp d ng lu t thu .


it

ng ch u thu , thu nh p ch u thu c a thu TNCN r t đa d ng và ph c t p.

Ngoài ra, do ph i th c hi n m c tiêu đi u ti t công b ng thu nh p nên thu TNCN có bi u
thu khá ph c t p. Công tác qu n lý thu thu c ng không đ n gi n và đòi h i nhi u v
tính trung th c c a ng
gi m b t chi phí th

i ch u thu . T đó làm chi phí hành thu c a thu gia t ng, đ

ng áp d ng bi n pháp kh u tr thu t i ngu n chi tr .

Vai trò
Vai trò kinh t : góp ph n t o ngu n thu cho NSNN và nh m đi u ti t, đ nh h

ng s

phát tri n kinh t v i s xu t hi n c a c ch đánh thu thu nh p thu su t kép.

Vai trò đi u ti t xã h i: lu t thu TNCN phân ph i l i c a c i, thu nh p trong xã hôi;
vi c đánh thu đ i v i cá nhân đ

c thi t k phù h p v i kh n ng đóng góp và có xem

xét đ n hoàn c nh cá nhân c a ng

i n p thu ; thu TNCN làm t ng ý th c c a công dân

trong vi c giám sát ngu n chi tiêu ngân sách c a Nhà n

c.

2.1.2.4 M t s m t trái c a vi c đánh thu TNCN
Th nh t: v m t th t c hành chính, vi c áp d ng thu TNCN đòi h i nh ng th
t c hành chính khá ph c t p. Thu TNCN, v b n ch t là m t s c thu có n i dung khó
hi u, nh t là trong vi c xác đ nh kho n thu nh p ch u thu và các kho n chi t tr gia c nh.
Th hai: m c dù thu TNCN đ

c xem là công c đ đi u ti t thu nh p, t o ra s

công b ng trong xã h i nh ng v n có nh ng lo ng i cho r ng trong quá trình xây d ng
đ o lu t thu này đòi h i ph i có nhi u cu c tranh cãi v m t chính tr mà trong các cu c
tranh lu n đó, nh ng ng

i giàu có trong xã h i th

ng giành đ

c nh ng đ c quy n đ c

-9-

bi t và do v y s làm gi m tính hi u qu v tính công b ng c a vi c thu thu thu nh p và
làm t ng các kho n chi phí v lòng tin khi ti n hành thu thu TNCN.
H n th n a, trong vi c thu thu TNCN, ng
t

ng và đ c tính c a đ i t

ng (ví d nh ng

i ta th

ng d a vào thu nh p c a đ i

i đ c thân và ng

i có gia đình) đ xem

xét s công b ng. Tuy nhiên, đi u này s ph i đ i m t v i m t khó kh n r t l n trong vi c
xác đ nh s công b ng gi a nh ng ng
và nh ng ng

i làm vi c trong các ho t đ ng kinh t chính th c

i làm vi c trong các ho t đ ng kinh t phi chính th c. Ví d , m t ng

thanh niên đ c thân làm cho công ty nhà n

anh đ
tr

c th hi n trên b ng l

i

c có th s ph i ch u thu (do thu nh p c a

ng) còn m t ng

i thanh niên đ c thân làm vi c trong th

ng phi chính th c nh giúp vi c gia đình, t môi gi i nhà đ t... có th không b đánh

thu do cán b thu không bi t đ
trong tr

c thu nh p c a anh ta. S công b ng không t n t i

ng h p này. Trong n n kinh t ph bi n các ho t đ ng kinh t phi chính th c,

tình tr ng này vi ph m đ n nguyên t c công b ng theo chi u ngang.
Xét đ n nguyên t c công b ng theo chi u d c, s vi ph m nguyên t c công b ng có th
tr m tr ng h n n u b máy qu n lý và thu thu có n ng l c kém. Khi h th ng đó không
ki m soát đ

c thu nh p th c t c a công dân thì nh ng ng

i thu nh p cao s có c h i

thuê nh ng chuyên gia t v n đ s p x p l i các báo cáo tài chính c a mình đ tr n thu .
i u này là khó x y ra h n đ i v i nh ng ng

i thu nh p th p thu c di n đóng thu . Do

v y, h th ng qu n lý và thu thu y u kém s h n ch tính u vi t c a thu TNCN trong
vi c xác đ nh s công b ng theo chi u d c.

Th ba: vi c thu thu TNCN có th làm t ng NSNN nh ng c ng có th t o ra
nh ng tác đ ng làm gi m đ ng l c làm vi c và ti t ki m. Vi c ph i n p cho nhà n
m t ph n thu nh p do mình b s c lao đ ng đ làm ra s làm cho b n thân ng
c m th y lao đ ng b gi m giá tr (nh t là trong s so sánh gi a ng
n p ít thu ) d n đ n ng
thu nh p cao.
s có xu h
h

c

i n p thu

i n p nhi u thu và

i lao đ ng không còn nhi u h ng thú trong vi c làm vi c, t o ra

ng th i, vi c đánh thu đ i v i thu nh p có đ
ng làm gi m l

c đ i v i lãi su t trên v n

ng ti t ki m trong dân chúng và đi u này có th làm nh

ng t i t c đ phát tri n kinh t c a đ t n

c.


-10-

2.1.3 H kinh doanh cho thuê nhà
Theo quy đ nh hi n nay, H kinh doanh cho thuê nhà đ

c đ nh ngh a là: H kinh doanh

do m t cá nhân là công dân Vi t Nam ho c m t nhóm ng
ch , ch đ

i ho c m t h gia đình làm

c đ ng ký kinh doanh t i m t đ a đi m, s d ng không quá m

i lao đ ng,

không có con d u và ch u trách nhi m b ng toàn b tài s n c a mình đ i v i ho t đ ng
kinh doanh.
Do đó, có th hi u c b n h kinh doanh là đ i t

ng kinh doanh nh , có th do 1 ho c

nhi u thành viên làm ch , các ho t đ ng kinh doanh th

ng là n u ng, buôn bán nh l ,

kinh doanh nhà tr , cho thuê m t b ng, cho thuê xe và các ph

ng ti n v n t i... .

C n c theo quy đ nh hi n hành thì vi c cho thuê cá nhân ng
ngoài hay công ty (Vi t Nam hay n

c ngoài) thuê nhà đ

i Vi t Nam, ng

in

c

, làm v n phòng.v.v… là m t

ho t đ ng kinh doanh và ph i ti n hành làm th t c đ ng ký kinh doanh d

i hình th c h

kinh doanh – h kinh doanh cho thuê nhà.

2.2 Hi u bi t thu
H th ng thu là m t trong nh ng ki n th c xã h i ph c t p nh t và th c t , ng

in p

thu ch mong đ i duy nh t là có m t ki n th c nh t đ nh v nó. Tính ch t l y ti n thu và
s ph c t p trong cách tính thu đ

c đ a ra trong nh ng quy đ nh thu và tài chính hi n

nay. H hi m khi cung c p tình hình thu nh p chung ho c mong mu n tìm hi u thu m t
cách liên t c và do đó, vi c thi u hi u bi t chung trong nhi u l nh v c s h n ch nh n
th c thu (Young-dahl & Tinsley, 1978). Nh ng hi u bi t chung c a nh ng công dân v
n i dung chính sách thu c n thi t là ch a nhi u, ví d hi u bi t v thu l y ti n là không
đ (Roberts, Hite & Bradley, 1994). D a trên b ng ch ng t M và Anh, Steinma (1998)
đã chú ý r ng: Nhi u cu c nghiên c u r t k v thái đ ng

i n p thu nói chung, nh n

th c thu , hi u bi t v thu và chính sách thu và phát hi n ra r ng nh ng công dân qu
th t đã b m t thông tin đáng k . Hi u bi t v lu t thu không rõ ràng đã nh h
tr ng đ n s

u tiên và thái đ h

ng đ n thu c ng nh nh ng m c thu

ng quan

n đ nh ph i

n p (Kasipillai & Mustafa, 2000).
V n đ này đã đ

c Jackson và Milliron (1986) tranh lu n r ng giáo d c có hai y u t :

B ng c p v hi u bi t tài chính và nh ng ch ng ch c th v hi u bi t liên quan đ n
nh ng c h i tránh thu . Theo nh Mohd (2002), khi bi t đ

c hi u bi t thu c th và


-11-

thông tin v nh ng quy đ nh thu k t h p v i ki n th c tài chính có th suy ra đ
nh ng h qu kinh t đ i v i ng
Trong th c t , đi u đó đ
nhà n

c

i n p thu .

c th hi n rõ nh t đ i v i nh ng cá nhân có thu nh p, c quan

c ph i cung c p đ n ng

i n p thu nh ng thông tin chi ti t v h th ng thu và

cách tuân th nh ng quy đ nh thu , bao g m vi c ki m tra thu nh p tính thu , nh ng
ph

ng th c tính thu , và nh ng bi n pháp ch tài liên quan đ n viêc không tuân th .

B ng c p giáo d c c a ng
chính đ

i n p thu đã đ

c công nh n là m t trong nh ng y u t

c s d ng đ gi i thích hành vi n p thu r t ít

Uganda (Kuteesa et al, 2010).

Chi c c thu c ng đã đ a ra nhi u gi i pháp đ làm t ng tính tuân th thu và trình đ
nh n th c thông qua nh ng ch

ng trình giáo d c chuyên sâu cho ng

s ch đ ng l y thông tin. Nhi u ch
th c t

i n p thu , ví d

ng trình, bài gi ng đa d ng mang tính thích nghi,

nh nh ng h i ngh chuyên đ , h i th o, khóa t p hu n thu , các bu i trao đ i

trên radio tr c ti p và các trang web thu c a qu n.

2.3 Nh n th c v tính công b ng thu
S công b ng là m t tiêu chu n đ đánh giá nh ng s khác bi t trong cách c x thu c a

nh ng cá nhân khác nhau (Murphy & Nagel, 2002). Các h c thuy t v tính công b ng cho
r ng m i ng

i mong đ i m t t su t có th t

ng ng v i thu nh p đ u vào và nh ng

thu nh p thông qua nh ng bên h p đ ng đ có s trao đ i công b ng (e.g công b ng l i
ích qua l i v i nhau gi a ng
ngang gi a nh ng ng
su t t

i n p thu và nhà n

c, công b ng theo chi u d c và chi u

i n p thu ) và s khuy n khích thay đ i ph n đóng góp n u m t t

ng ng không công b ng đ ti p t c n p thu (Cuccia & Carnes, 2001). Công

b ng và l i ích trao đ i d a trên nh ng h c thuy t quan đi m c a nhi u cá nhân ví d
nh nh ng ng

i hành đ ng h p pháp, có tính t l i, và có đ nh h

ng m c tiêu, h đánh

giá s công b ng trong nh ng đi u kho n cân x ng v i l i ích h nh n đ
kho n đóng góp thu , đ

c so sánh v i nh ng ng

c t nh ng

i n p thu khác đ có m t s trao đ i

công b ng. Trong quan đi m này, m t s đóng góp công b ng đ

c đ a ra cho m i ng

i

theo nh ng đóng góp c a h t vi c cung c p nh ng thu nh p c a h (Kinsey, Grasmick,
and Smith 1991). D a trên lý thuy t công b ng, ng
nhi u khi h

i n p thu tr nên tuân th ít hay

là nh ng n n nhân (nh ng bên l i ích) c a tính không công b ng. L u ý

r ng: Lý thuy t công b ng (Adams, 1965; Lewis, 1982; Walster & Berscheid, 1978) gi i


-12-

quy t hai v n đ sau: nên hi u bi t đi u gì đ công b ng, và làm cách nào con ng

i có

th hành đ ng đúng d a vào nh n th c v tính công b ng. Chú ý đ n v n đ đ u tiên, m t

m i quan h đ

c xác đ nh thích h p khi t t c ng

i tham gia nh n đ

c giá tr công

b ng t m i quan h , mà đ i di n cho s khác nhau gi a đóng góp c a nhi u ng

in p

thu b ra và nh n l i t m i quan h . V n đ th hai gi i quy t nh ng k t qu c a nh n
th c v s công b ng. Walster el al(1978) đã d đoán r ng khi nh ng cá nhân t phát hi n
nh ng m i quan h không công b ng, h tr nên lo l ng và c g ng đ có l i s công
b ng b i vi c thay đ i ngu n ra ho c ngu n vào, ho c t thuy t ph c chính h r ng m i
quan h đó v n đã không công b ng, không th c t , không h p lý.
Bên c nh đó, Kinsey(1991) gi i thích r ng m c thu
công b ng c a nh ng gánh n ng thu đ
đ

n đ nh c a ng

c h th ng b i hai ph

c đ xu t b i hai h c thuy t công b ng: Nh ng l i ích đ

i nôp thu v tính

ng di n v nh n th c

c nh n đ

thu (i.e trao đ i công b ng) và đóng góp t gánh n ng thu c a ng

c t vi c n p

i n p thu .

Tuy nhiên, Gerbing (1988) đã phát tri n m t công c kh o sát đã đ

c thi t k đ cung

c p c u trúc thu su t đ n nh ng đ nh ngh a t ng quát v công b ng thu b ng cách phân
lo i ra nhi u quy mô đa d ng v công b ng thu . Theo nh Richardson (2006), 5 y u t
chính nh n m nh nh ng ph

ng di n v công b ng thu đ

c nh n ra bao g m: công

b ng chung và đóng góp t gánh n ng thu , l i ích trao đ i v i nhà n
đ n thu c a nh ng ng

c, thái đ h

ng

i giàu có, c u trúc t su t thu và tính t l i.

1.Công b ng chung và đóng góp t gánh n ng thu ; đi u này đòi h i gi i thích công
b ng t ng quát c a h th ng thu và đóng góp t gánh n ng thu .
2. Trao đ i l i ích v i nhà n
nhà n

c có t

c; ph

ng di n này đ c p nh ng l i ích nh n đ

ct

ng ng v i s ti n thu thu nh p đã n p.

Trong b i c nh c a h th ng thu thu nh p đang phát tri n, nh ng cá nhân có th t p
trung đánh giá s công b ng v gánh n ng thu trong nh ng đi u kho n v s ti n thu
ph i n p t
nhà n

ng ng v i nh ng l i ích h nh n đ

c t nhà n

c (Kinsey et al, 1991). N u

c không cung c p đ (Thu t o ngu n thu) nh ng d ch v , hàng hóa công so v i

s ti n thu m t ng

i ph i n p.

i u này có th d n đ n nh ng ý ki n v l i ích trao đ i

không công b ng (Peter & Dijke, 2007). Nh ng ng
chính sách chi tiêu c a nhà n

i n p thu không đ ng ý v i nh ng

c, ho c n u h nh n th c r ng h không nh n đ

cm ts


-13-

trao đ i l i ích công b ng t nhà n

c cho nh ng kho n n p thu c a h thì h s lo l ng,

và kê khai thu nh p ít h n nh ng ng
v i Nhà n

c là công b ng (Chung, 2002).

3.Thái đ h
nh ng ng

i n p thu khác và nh n th c v s trao đ i l i ích

ng t i Thu c a nh ng ngu n thu nh p cao, ph

ng di n này gi i quy t

i có thu nh p cao ch a đóng góp nhi u vào Thu thu nh p và s t n t i c a

nh ng đi u kho n đ c bi t hay nh ng kho n gi m tr ch áp d ng đ i v i ng
4. C u trúc thu su t đ
su t đ

c u tiên, ph

i giàu.

ng di n này gi i quy t nh ng c u trúc thu

c mong mu n ( i.e c u trúc thu su t l y ti n và c u trúc thu su t t l ). S công

b ng c a nh ng c u trúc thu su t thay th có th nhìn th y t ít nh t ba quan đi m.
tiên, có m t ni m tin là nh ng ng
h n so v i nh ng ng

i giàu n p thu

u

cao h n nên có nh ng l i ích nhi u

i nghèo n p thu th p h n, trong tr

ng h p các y u t khác

không thay đ i. Th hai, có m t s tác đ ng v thu su t thu lên nh ng l i ích thu c a
các cá nhân đ

c đ a ra, nh là m c t ng lên ho c gi m xu ng v thu nh p c a h . Th

ba là quan đi m nên có m i quan h đ n nh ng ng
5. Tính t l i, ph

i n p thu khác nhau.

ng di n này này gi i quy t s ti n thu thu nh p mà cá nhân n p

nhìn chung là r t cao khi so v i nh ng lo i thu khác. Tính t l i gi s r ng nh ng cá
nhân c c đ i hóa nh ng l i ích c a h b ng cách khai báo thu nh p, vì th , nó t

ng

x ng v i nh ng l i ích mà tránh thu thành công đ ch ng l i nh ng k t qu khi b phát
hi n (Roth, Scholz & Witten, 1989). Richardson (2006) phát hi n ra t t c 3 ý t
t i, thông qua nhi u m c ý ngh a đ
thu và l i ích trao đ i v i nhà n

ng t n

c s p x p theo công b ng chung, c u trúc thu su t

c.

2.4 Tuân th thu
Tuân th thu đ c p đ n s hài lòng c a m i ng

i đ tuân th v i nh ng quy đ nh Thu

t vi c n p thu (Peter & Dijke, 2007 ). Theo nh Alm (1991), ph

ng di n tuân th thu

bao g m khai báo thu nh p và n p t t c thu phù h p v i lu t thu , quy ch , và nh ng
quy t đ nh c a tòa án. Tuân th thu đi n hình có ngh a là kê khai đúng thu nh p tính thu ,
làm đúng ngh a v pháp lý (s chính xác), kê khai thu nh p đúng h n, và thanh toán s
ti n khi t i h n (tính ch t k p th i) (Franzoni, 1999).
thu là hành đ ng c a m t ng

inh ngh a khác v tính tuân th

i khi đi n vào m u đ n Thu thu nh p, công khai t t c

các kho n thu nh p ch u thu m t cách chính xác, và n p ti n cho t t c các kho n thu


-14-

c n thanh toán trong giai đo n quy đ nh mà không ph i đ i các hành đ ng thông báo ti p
theo t C quan thu (Singh, 2003). Roth et al (1989) gi i thích r ng nh ng ng

in p

thu c n chu n b t t c thông tin thích h p trong m u đ n thu thu nh p trong th i gian

đ

c đ a ra, và m u đ n ph i kê khai ngh a v pháp lý chính xác trong s phù h p v i

nh ng yêu c u c a lu t, quy đ nh, và nh ng phán xét c a tòa. Nhi u ng

i không tuân th

nh ng quy đ nh thu m t cách c ý ho c vô ý nh ng xem xét có cam k t cho s vi ph m.
Không tuân th thu ho c tránh thu , x y ra khi nh ng ng

i n p thu c ý ho c không

c ý l là tuân th nh ng quy đ nh v thu . H u h t s phân tích c a tính không tuân th
đã t p trung vào vi c làm cách nào mà tính không tuân th hay tránh thu b phát hi n
thông qua b phát giác và các bi n pháp ch tài. (Franzoni, 1999); nghiên c u không th
gi i thích m t cách v a lòng v

tính không tuân th c a m t s ng

i n p thu và chú ý

r ng tính tuân th thu không th gi i thích toàn b b i nhi u c p đ thi hành (Alm,
Sanchez và DeJuan (1995), Elffers (1991)).

2.5 Hi u bi t thu và tuân th thu
Ki n th c giáo d c có m t m i quan h đáng k đ n vi c tránh thu (Richardson, 2006).
Nó th

ng liên quan đ n kh n ng ng

i n p thu hi u và tuân th ho c không tuân th

v i nh ng quy đ nh c a lu t thu (Jackson & Milliron, 1986). Nâng cao trình đ hi u bi t
tài chính nói chung, hi u bi t thu nói riêng, tính tuân th thu s c i thi n b i s có nhi u
nh n th c tích c c v h th ng thu . Hi u bi t v nh ng c h i tránh thu t ng có m t tác
đ ng tiêu c c lên tính tuân th thu vì nó h tr cho vi c không tuân th . Tuy nhiên, m t
s l

ng l n các nghiên c ú ki m tra nh h

trình đ giáo d c nói chung c a ng

ng c a giáo d c lên tính tuân th , s d ng

i n p thu nh là m t ph

ng pháp đ đo l

giáo d c (Richardsson & Sawyer, 2001). Hi u bi t thu càng cao c ng đ

ng

c gi s s d n

đ n t l tuân th cao h n (Carnes & Cuccia, 1996). Theo nh Eriksen và Fallan (1996),
vì trình đ hi u bi t thu t ng lên, thì t l tránh thu gi m, và trình đ tuân th thu c ng
tr nên cao h n.

2.6 Nh n th c thu và tuân th thu

Theo nh Wenzel (2002), nhi u nhà nghiên c u đã nh n m nh vai trò c a nh n th c v
lu t pháp và s công b ng, phát hi n ra r ng nh ng ng

i n p thu h u nh ít tuân th v i

h th ng thu mà h xem xét không đúng, không công b ng, và do đó, hành đ ng không


-15-

đúng lu t (e.g, Alm, Jackson, & Mckee, 1993; Cowel, 1992; Falkinger, 1995; Roberts &
Hite, 1994). Có m t s nh t trí ngày càng t ng trong tuân th thu là s công b ng c a h
th ng kinh t đóng vai trò quan trong trong cách kê khai n p thu (Chung 2002). Nh n
th c c a c ng đ ng v h th ng thu là công b ng, là y u t quan tr ng cho tính tuân th
(Richardson, 2006)i.e. Nh ng ng

i n p thu có khuynh h

th c h th ng thu là không công b ng (Vogel, 1974).
ng

ng tránh thu n u h nh n

i u này cho th y r ng nh ng

i n p thu d a vào thái đ c a h đ thanh toán nh ng kho n thu d a vào thu nh p

kinh t , chính h nh n th c v các chính sách (Dell' Annp, 2009). Nh ng mô hình phân
tích d đoán r ng tính tuân th gi m khi yêu c u m t m c t ng trong đóng góp c a nh ng
ng

i n p thu vào nh ng hàng hóa công, cái mà đ

c tài tr b i ngu n thu thu , tr

ng

h p gi đ nh r ng hành vi c a h đóng góp t ng ngu n cung c p hàng hóa công không
thay đ i (Cowell, 1990, 1992; Cowell & Gordon, 1988; Falkinger, 1988). Flakinger
(1995) trình bày r ng s ti n thu mà m t ng
v i nh n th c công b ng ch khi nh ng ng

i tránh thu gi m (duy trì liên t c, t ng)

i giàu còn l i tuy t đ i không thích t ng lên

(duy trì liên t c, gi m) v i nh n th c công b ng. i u này ch ra r ng tác đ ng c a nh n
th c thu lên vi c kê khai n p thu có th khác t ng

i này đ n ng

i kia. H n th n ã,

tác đ ng c a s truy n tai nhau c a công chúng trong kê khai n p thu ph thu c vào
vi c m c đ mà nh ng ng

i n p thu nh n th c v s công b ng trong nh ng quy t

đ nh kê khai thu (Chung ,2002).
Do đó, nh ng ng

i n p thu nh n th c công b ng khi nhà n

c có nh ng đi u lu t mà

h quan tâm và k t qu là ý th c n p thu c a h s t ng và vi c tránh thu s gi m.
M c dù nh ng m i quan h gi a nh n th c v tính công b ng và hành vi đóng thu khá
ph c t p, nó gi đ nh chung r ng nh n th c v tính công b ng là tích c c liên quan đ n
tính tuân th . (Erich, Apolonia, & Alexander, 2006). Nh n th c v tính không công b ng
làm gi m s hài lòng v h th ng thu và tính h p pháp c a nó. Nó gây ra s b c xúc và
sinh ra m t thái đ

không tuân th

nh ng quy đ nh c a lu t thu . Nh ng cá nhân- h

kinh doanh cho thuê nhà nh n th c đ

c tính công b ng trong nh ng quy t đ nh kê khai

thu , là kê khai nhi u thu nh p khi h nh n l i m t giá tr công phù h p, kê khai ít thu
nh p khi h không nh n b t c hàng hóa-d ch v công nào, nh đ
thuy t công b ng. Trong nhi u ý ki n t

ng ph n, nh ng ng

c d đoán b i lý

i n p thu nh n th c công

-16-

b ng tr nên ít quan tr ng trong nh ng quy t đ nh kê khai thu , hành đ ng đ nh h

ng

phù h p v i nh ng thay đ i kinh t (Chung, 2002)
Nh ng nhà làm chính sách có th gi m ho c ng n ch n nh ng tác đ ng tiêu c c lên
ngu n thu thu c a m t lo i thu c th nào đó (vì tình tr ng tránh thu ngày càng t ng)
b i không ch s d ng bi n pháp ch tài kinh t , mà còn b i vi c gi i thích rõ ràng đ n
nh ng ng

i n p thu v nh ng l i ích mà h nh n đ

nhi u n l c có l tác đ ng hi u qu đ n nhi u ng
h

c t vi c n p thu c a h . R t

i n p thu mà hành vi g n nh b nh

ng b i s cân nh c v tính công b ng. Có l i nh n xét r ng m t nhóm ng

i n p thu

nh t đ nh có th tác đ ng m nh m b i nh n th c v trao đ i l i ích công b ng trong
nh ng quy t đ nh kê khai thu . Do đó, nó có l i cho các c quan nhà n
trình mà nh ng ng

i n p thu nh n th c s công b ng v nh ng m i quan h trao đ i

và quan tr ng h n n a, đ phát hi n ra nh ng đ c đi m c a nhi u ng
hành vi kê khai thu c a h h u nh b
(Chung , 2002).

c đ hi u quá

nh h

i n p thu mà

ng b i nh n th c v trao đ i l i ích


-17-

Tóm t t ch

ng 2:

Tính tuân th c a ng

i n p thu không ch

nh h

ng thông qua m c đo l

ng

kinh t c a h mà còn là các khía c nh hành vi và thái đ đóng góp thu c a h . M c đích
c a nghiên c u này là phân tích nh ng m i quan h gi a hi u bi t thu , nh n th c v tính
công b ng, và tính tuân th thu . Hi u bi t thu và nh n th c v tính công b ng phát hi n
nhi u y u t trong hành vi con ng

i có tác đ ng tích c c đ n quy t đ nh c a nh ng

ng

i n p thu v i hi u bi t t t v nh ng v n đ thu và

i n p thu đ tuân th . M t ng

nh n th c v thu là công b ng thì m i hy v ng h tuân th th
hi u bi t c a ng

i n p thu v

thu

v s công b ng c a h th ng thu .

đ

c xem là s

nh h

ng xuyên. Tuy nhiên,

ng đ n cách h nh n th c

i u này ch ra r ng khi m t ng

i n p thu càng

hi u bi t nhi u v thu thì càng nh n th c v h th ng thu là công b ng.

CH

NG 3: TH C TR NG TUÂN TH THU THU NH P CÁ NHÂN
IV IH

KINH DOANH CHO THUÊ NHÀ

T I CHI C C THU PHÚ NHU N

3.1

c đi m kinh t - xã h i Qu n Phú Nhu n

3.1.1. V trí đ a lý
Qu n Phú Nhu n là m t qu n n i thành c a thành ph H Chí Minh. Qu n n m v h
Tây B c, đ

ng

c xem là qu n c a ngõ ra vào phía B c c a khu trung tâm thành ph H Chí

-18-

Minh. Phía

ông qu n giáp v i Qu n Bình Th nh. Phía Tây giáp Qu n Tân Bình. Phía

Nam giáp Qu n 1 và Qu n 3. Phía B c giáp Qu n Gò V p.

Hình 3.1: B n đ hành chính Qu n Phú Nhu n

Tuy v i di n tích nh , ch có 29 km đ

ng nh a, trên 40 con đ

ng l n nh nh ng l i

thu n l i cho vi c di chuy n qua l i gi a nhi u qu n khác nhau nên đây c ng là m t y u
t thu n l i cho vi c phát tri n th

ng nghi p. Trong đó các tuy n đ

qu n nh : Nguy n V n Tr i, Lê V n S , Phan

ng L u, Phan

ng quan tr ng c a

ình Phùng, Hoàng V n

Th , Tr n Huy Li u, H V n Huê, Nguy n Ki m là n i t p trung ph n l n các công ty,
doanh nghi p t nhân và h kinh doanh trên con đ

ng này. Bên c nh đó, Qu n Phú

Nhu n có khá nhi u ch nh ch Phú Nhu n, ch Nguy n

ình Chi u, ch Tr n H u

Trang, ch Ga … ó c ng là m t y u t thu n l i cho vi c phát tri n th

ng nghi p góp

ph n làm t ng ngu n thu cho NSNN.

3.1.2 Kinh t -xã h i.
C c u kinh t Qu n phát tri n theo xu h
th công nghi p.

ng d ch v - th

ng m i, công nghi p - ti u


-19-

V công nghi p - ti u th công nghi p thì đang phát tri n trên c s ngành công nghi p ti u th công nghi p mang tính k thu t cao, ph c v cho xu t kh u. Ngành m i nh n là
may và th công m ngh , chuy n các ngành gây ô nhi m môi tr
khuy n khích các đ n v đ u t
V d ch v - th

u tiên s d ng lao đ ng đ a ph

ng m i: v i nh ng tuy n đ

ng ra xa khu dân c ;

ng.

ng giao thông huy t m ch n i các qu n

trong thành ph , giúp h th ng d ch v phát tri n v i hàng lo t các shop th i trang, siêu
th , trung tâm th

ng m i, nhà hàng, khách s n, cao c cho thuê v n phòng, d ch v vui

ch i gi i trí ... đáp ng nhu c u tiêu dùng xã h i ngày càng cao và đa d ng.
i v i công tác qu n lý dân c , Qu n Phú Nhu n hi n đ
khá đông đúc, m t đ phân b dân c không đ u. S ng

c chia làm 15 ph

ng. Dân c

i trong đ tu i lao đ ng chi m

h n 60% t ng dân s Qu n, đây là ngu n l c lao đ ng d i dào. C ng đ ng dân c Phú
Nhu n g m các dân t c Kinh, Hoa, Ch m theo Ph t giáo, Công giáo, Tin lành, Cao đài.
Chính quy n đ a ph
đ it

ng luôn t ng c

ng n m b t di n bi n, tình hình ho t đ ng c a các

ng, b o v an toàn, tr t t an ninh trong các khu ph .

3.2 Gi i thi u v Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n
Tr s đ t t i 145/9 Nguy n V n Tr i, Ph

ng 11, Qu n Phú Nhu n, Thành Ph H Chí

Minh, đi n tho i : 08.38445658.
Quá trình hình thành Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n d a trên các v n b n sau:
- Ngh đ nh s 281/H BT ngày 01/10/1990 c a H BT.
- Quy t đ nh s 351/TC/Q /TCCB ngày 28/08/1990.
- Thông t 38/TC/TCCB c a B Tài Chính quy t đ nh phòng thu Qu n Phú Nhu n đ i thành
Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n. Tr s t i 145/9 Nguy n V n Tr i, ch u s qu n lý c a C c
Thu Thành Ph H Chí Minh và U Ban Nhân Dân Qu n Phú Nhu n. Chi C c Thu có ch c
n ng là m t c quan hành thu đ đ ng viên ngu n thu vào NSNN. C n c vào ch c n ng,
nhi m v c a Chi C c Thu và đ th c hi n t t nhi m v chính tr đ
qu n lý c a Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n đ

c giao b máy t ch c

c hình thành nh sau:

Hình 3.2: S đ b máy Chi C c Thu Qu n Phú Nhu n

i thu liên ph

Phó chi c c tr

ng

ng ch

i ki m tra thu s 2


-20-

i HC-NS-TV-AC
i ki m tra thu s 3
Phó chi c c tr

i THNVDT-TTHT

ng

i Thu TNCN

Chi c c
tr ng

i ki m tra n i b

i ki m tra thu s 1
Phó chi c c tr

ng

i KK-KTT-TH
i ki m tra thu s 4

Phó chi c c tr
Trong đó,

ng

i QLN và CCN

i Thu Thu nh p cá nhân giúp Chi c c tr

i TBthvà cTK
ng Chi C c Thu
hi n công

tác ki m tra, giám sát kê khai thu thu nh p cá nhân; ch u trách nhi m th c hi n d toán
thu thu TNCN thu c ph m vi qu n lý c a Chi C c Thu .
Hình 3.3: Mô hình ch c n ng c a

i Thu Thu nh p cá nhân
-Xây d ng ch ng trình, k
ho ch th c hi n công tác ki m
tra, giám sát kê khai thu
TNCN và ch đ o các đ i
thu có liên quan t ch c
th c hi n.
-T ch c ki m tra vi c th c
hi n chính sách pháp lu t v
thu TNCN c a các đ n v

chi tr thu nh p, các t ch c
đ c y nhi m thu thu .


-21-

i Thu thu nh p cá nhân

-Ki m tra xác minh, gi i
quy t khi u n i v thu
TNCN c a NNT
xu t các gi i pháp th c
hi n nh m hoàn thành v t
m c d toán thu thu thu
nh p cá nhân đ c giao.
-Tr c ti p ch u trách nhi m t
ch c th c hi n d toán thu
thu TNCN đ i v i NNT
thu c ph m vi qu n lý.
-T ng h p, đánh giá, báo cáo
k t qu th c hi n công tác
ki m tra, gi i quy t khi u n i
liên quan đ n thu TNCN.
-Th c hi n các nhi m v khác
do Chi c c tr ng Chi C c
Thu giao.

(Theo Quy t đ nh s 503/Q -TCT)

3.3 Qu n lý h kinh doanh theo kê khai c a Chi C c Thu Phú Nhu n

3.1.1 M c đích
Nh m đ m đ m b o cho c quan thu thi hành t t các Lu t thu , thu đúng, thu đ , thu k p
th i vào NSNN, nâng cao vai trò trách nhi m c a công ch c thu trong công tác qu n lý
thu , góp ph n hoàn thành nhi m v thu ngân sách hàng n m c a đ n v c ng nh xoá b
th t c phi n hà, gây c n tr và t n kém cho các h kinh doanh trong vi c th c hi n các
ngh a v thu theo quy đ nh c a Pháp lu t, t o đi u ki n thu n l i cho h kinh doanh phát
tri n s n xu t, kinh doanh; th c hi n công khai dân ch trong vi c xác đ nh công b ng xã
h i trong vi c th c hi n ngh a v thu .