Sinh viên ngành luật và phương pháp thảo luận nhóm

Họ tên: Tăng Tùng Lâm
Lớp: SNLW7
MSSV: 124D1031962.

BÀI LUẬN
Đề bài: Sinh viên ngành luật và phương pháp thảo luận
nhóm.

1


Đề cương
Mở đầu:
Tính cấp thiết của đề tài:
+ Trong quá trình hội nhập hiện nay, Việt Nam đang đứng trước muôn vàn
thách thức cũng như cơ hội.
+ Sinh viên luật cần thay đổi phương pháp học mới có hiệu quả hơn để có
thể theo kịp được sinh viên thế giới.
+ Với điều kiện hiện nay của Việt Nam phương pháp học nhóm là tối ưu
nhất.
+ Các doanh nghiệp cũng đang quan tâm đến kỹ năng làm việc nhóm khi
tuyển dụng.
=> Sinh viên luật cần học theo phương pháp thảo luận nhóm để chủ động
tiếp thu kiến thức, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm.
Một số khái niệm phương pháp học nhóm.
Nội dung:
Thực trạng học nhóm của sinh viên hiện nay:
+ Sinh viên luật chưa biết cách làm việc nhóm hiệu quả
+ Các thành viên có “cái tôi” quá lớn khi làm việc nhóm
+ Một số thành viên còn ỷ lại khi làm việc nhóm
+ Thiếu kỹ năng khi làm việc nhóm

Nguyên nhân của thực trạng trên
+ Đối với học và thảo luận nhóm trên lớp: Do điều kiện lớp học còn chật
chội, cơ sở vật chất chưa đảm bảo.
+ Hầu hết sinh viên đều thiếu và yếu về các kỹ năng làm việc nhóm, đặc
biệt là kỹ năng giải quyết xung đột, kỹ năng chia sẻ trách nhiệm, kỹ năng tự
kiểm tra - đánh giá hoạt động nhóm...
+ Ý thức tham gia, đóng góp ý kiến của sinh viên còn chưa cao, một số
sinh viên còn mang tâm lý trông chờ, ỷ lại...
=> Cần tìm giải pháp để khắc phục tình trạng trên
2


Các giải pháp:
- Tăng cường các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức về học tập theo
nhóm cho sinh viên luật. Nâng cao nhận thức về học tập nhóm sẽ góp phần cung
cấp cho sinh viên cơ sở lí luận vững chắc mang tính nền tảng. Từ đó sinh viên
có những hiểu biết đúng đắn và toàn diện về học tập nhóm. Điều này sẽ định
hướng tốt cho những hoạt động học tập trong thực tế của sinh viên.
- Tăng cường rèn luyện các kỹ năng học tập theo nhóm.
+ Lập kế hoạch hoạt động nhóm:
+ Xây dựng nội quy của nhóm:
+ Phân công nhiệm vụ:
+ Thảo luận, trao đổi:
+ Nghiên cứu tài liệu:
+ Chia sẻ trách nhiệm:
+ Lắng nghe chủ động, tích cực:
+ Chia sẻ thông tin:
+ Giải quyết xung đột:
+ Tự kiểm tra - đánh giá hoạt động của nhóm:
Kết luận: Sự cần thiết của việc học nhóm.

3


Bài luận
Quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam hiện nay đang đứng trước muôn
vàn thời cơ và thách thức, điều này đề ra nhu cầu cấp thiết cho nền giáo dục Việt
Nam trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng nhân tài. Song song
với việc nâng cao chất lượng trong việc đào tạo thì sinh viên cũng là đối tượng
cần phải năng động và sáng tạo để tiếp thu những kiến thức, phương pháp học
tập mới mẻ . Ở bậc đại học thì phương pháp làm việc theo nhóm được biết đến
như là một phương pháp học tập khá phổ biến. Ngày nay, kỹ năng làm việc
nhóm gần như không thể tách rời với sinh viên, đặc biệt là sinh viên khối ngành
luật, nó có thể coi như là hành trang mang theo khi sinh viên ra trường. Nó đã
trở thành một trong những tố chất quan trọng đối với những ứng viên muốn
thành công. Các doanh nghiệp tuyển nhân viên luôn yêu cầu ứng viên có khả
năng làm việc theo nhóm. Đây cũng là lý do mà rất nhiều các công ty hiện nay,
đặc biệt là các công ty nước ngoài yêu cầu ứng viên phải có khả năng làm việc
theo nhóm. Trên thế giới hiện nay đang diễn ra những chuyển biến trong lĩnh
vực giáo dục. Xu hướng giáo dục đang phát triển với mục tiêu: đổi mới nội
dung, chương trình, phương pháp, phát huy tính tích cực, chủ động cũng như
khả năng tự học, tự nghiên cứu của người học. Trong xu hướng đó, Giáo dục
Việt Nam cũng đã và đang có nhiều thay đổi mau lẹ, mạnh mẽ để hòa nhập với
nền giáo dục hiện đại trên thế giới, đặc biệt là vấn đề đổi mới phương pháp dạy
và học trong nhà trường. Như vậy, trong thời đại mới, khi khoa học kỹ thuật
ngày càng phát triển, làm việc theo nhóm là yêu cầu quan trọng, cần thiết được
đặt ra đối với tất cả mọi người. Đặc biệt đối với sinh viên luật, học tập theo
nhóm là một trong các phương pháp học tập hiệu quả để qua đó rèn cho sinh
viên khả năng hợp tác, chia sẻ, tư duy phản biện... Đó là những điều cần thiết
đối với một công dân của thế kỉ 21. Do đó, mỗi sinh viên luật cần được trang bị

ngay từ trong nhà trường để khi ra trường có thể sống và làm việc trong các tổ
chức một cách tích cực, hiệu quả. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để phương pháp
học tập này được thực hiện rộng rãi, thực sự phát huy được hiệu quả trong sinh
viên, giúp sinh viên nhanh chóng lĩnh hội, chiếm lĩnh tri thức, có được kết quả
4


học tập tốt nhất. Các sinh viên luật cũng phần nào được tiếp cận với phương
pháp học đầy hiệu quả này, tuy nhiên đa phần các sinh viên từ bậc trung học phổ
thông lên bậc đại học đều không thích ứng kịp với cách học và làm việc nhóm,
bên cạnh đó một số khác, tuy đã tham gia làm việc nhóm nhưng không tìm thấy
được sự thích thú trong công việc cũng như không tạo ra được hiệu quả trong
công việc của nhóm.
Theo Lexicon der Padagogik: “Phương pháp giúp để trình bày có lý lẽ
vững vàng một chân lý đã xác định rồi hoặc để vạch ra một con đường tìm tòi
một chân lý mới”. Theo Hegel: “Phương pháp là ý thức về hình thức của sự vận
động bên trong của nội dung”. Như vậy có thể hiểu: Phương pháp là cách thức,
con đường, phương tiện để đạt tới mục đích nhất định trong nhận thức và trong
thực tiễn.
Theo GS Nguyễn Ngọc Quang, nghiên cứu dạy học theo quan điểm quá
trình: “Học là quá trình tự điều khiển tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm khoa học,
bằng cách đó hình thành cấu trúc tâm lý mới, phát triển nhân cách toàn diện. Vai
trò tự điều khiển của quá trình học thể hiện ở sự tự giác, tích cực, tự lực và sáng
tạo dưới sự điều khiển của thầy, nhằm chiếm lĩnh khái niệm khoa học. Học có 2
chức năng kép là lĩnh hội và tự điều khiển”. Theo từ điển Tiếng Việt của Viện
khoa học xã hội Việt Nam - Viện ngôn ngữ học: “Học tập là học và luyện tập để
hiểu biết và có kỹ năng”.Như vậy, học tập là một loại hình hoạt động được thực
hiện trong mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động dạy, giúp người học lĩnh hội tri
thức, kỹ năng, kỹ xảo, những phương thức hành vi nhằm phát triển nhân cách
toàn diện.

Theo từ điển Tiếng Việt: Nhóm là tập hợp một số ít người hoặc sự vật được
hình thành theo những nguyên tắc nhất định.Theo chúng tôi, nhóm là tập hợp
những người có tổ chức, hoạt động theo những nguyên tắc nhất định, nhằm đạt
tới mục tiêu và lợi ích chung .
Trong cuốn “Giáo trình giáo dục thực hành pháp luật” - 2014 do PGS.TS
Lê Thị Châu chủ biên thì nhóm được hiểu là tập hợp bao gồm nhiều thành viên
với những vai trò khác nhau nhưng cùng có chung một mục đích. Mỗi thành
5


viên trong nhóm có vai trò và trách nhiệm nhất định. Phương pháp học là
phương pháp tự điều khiển hoạt động nhận thức và rèn luyện khả năng thu thập
thông tin để hình thành hệ thông tri thức và kỹ năng thực hành, hình thành nhân
cách của người học và đạt thành mục tiêu học tập. Phương pháp học thảo luận
nhóm là phương pháp tương tác giữa giảng viên và sinh viên, giữa các sinh viên
với nhau thông qua quá trình trao đổi và chia sẻ kiến thức. Cũng theo PGS.TS
Lê Thị Châu thì làm việc nhóm mang lại cho sinh viên nhiều hiệu quả hơn trong
học tập, đặc biệt là sinh viên ngành luật như:
+ Thứ nhất, tăng khả năng quyết định và thực hiện công việc hiệu quả. Khi
đứng trước một quyết định, các thành viên cần phân tích rõ vấn đề thông qua
những quan điểm, góc nhìn khác nhau của mỗi thành viên. Vì thế, khi làm việc
nhóm sẽ tạo cơ hội tổng hợp được nhiều ý kiến của các thành viên và từ đó đưa
ra phương án tốt nhất;
+ Thứ hai, thông qua việc giao tiếp và trong quá trình làm việc sẽ tạo sự cởi
mở, thân thiện giữa các thành viên và người lãnh đạo. Từ đó giúp mọi người
hiểu nhau và làm việc hiệu quả hơn;
+ Thứ ba, tạo sự chuyên nghiệp và nâng cao tinh thần trách nhiệm cho từng
thành viên thông qua việc xây dựng và thực hiện tốt nội quy nhóm;
+ Thứ tư, thích ứng tốt với điều kiện công việc trong một xã hội hội nhập:
yêu cầu cao khả năng làm việc nhóm để đạt được hiệu quả công việc cao nhất;

+ Thứ năm, là môi trường làm việc lý lưởng để hình thành nên những kỹ
năng, tố chất của người lãnh đạo trong vai trò là trưởng nhóm.
Thành công nhóm xuất phát từ sự phối hợp các kỹ năng và kinh nghiệm
của những thành viên trong suốt quá trình làm việc. Đó là lý do nhiều người
thích làm việc theo nhóm, bởi nhóm như một động lực thúc đẩy giúp họ đạt
được hiệu suất công việc tổi ưu nhất. Không những thế trong lúc chúng ta học
theo phương pháp thảo luận nhóm thì vô hình chung chúng ta đã thực hiện rèn

6


luyện các kỹ năng trong các phương pháp học khác như: phương pháp thuyết
trình, phương pháp thực hành...
Mặc dù có nhiều ưu điểm, song phương pháp này cũng có những nhược
điểm: Vẫn còn tạo kẽ hở cho một số đối tượng lười học, thiếu ý thức tự chủ
trong học tập, chờ hưởng lợi từ thành tích của nhóm. Việc đánh giá khó có sự
công bằng tuyệt đối giữa các thành viên trong nhóm, vì giảng viên không thể
biết hết mức độ đóng góp của từng sinh viên, mặc dù nhóm đưa ra tỷ trọng điểm
mỗi thành viên được hưởng. So với trước đây, việc áp dụng phương pháp tổ
chức cho sinh viên học tập theo nhóm hiện nay có nhiều thuận lợi: Tài liệu học
tập và tài liệu tham khảo phong phú và đa dạng giúp sinh viên tìm kiếm dễ dàng
hơn. Các kênh thông tin và truyền thông phát triển nhanh chóng, tiện lợi hơn
trong việc thu thập, thậm chí sinh viên ngồi tại lớp vẫn có thể thu thập thông tin
qua internet một cách dễ dàng, nhanh chóng. Điều kiện cơ sở vật chất của các
trường ngày nay cũng tốt hơn rất nhiều so với trước đây, giúp sinh viên có nhiều
phương tiện để học tập, để thuyết trình … Kỹ năng của sinh viên trong việc sử
dụng các phương tiện, trình độ công nghệ thông tin, kỹ năng thuyết trình… của
sinh viên tốt hơn trước nên thuận lợi trong việc áp dụng phương pháp này vào
giảng dạy.
Thực trạng hiện nay đối với sinh viên hoạt động nhóm phần lớn là ít có

hiệu quả do các thành viên chỉ ỷ lại vào một người trong nhóm để làm các công
việc được giao. Có thể thấy làm việc nhóm ở những trường hợp thế này là tương
đối nhiều, có thể bắt gặp ở mọi lớp học, ở mọi ngôi trường. Phải nói thêm, một
phần lớn sinh viên đang có xu hướng ỷ lại do ý thức học tập từ các lớp dưới còn
chưa tốt, chưa được giáo dục tốt về kỹ năng hoạt động nhóm. Nhưng đối với
sinh viên luật thì có thể học nhóm sẽ tốt hơn mặc dù sẽ có những trường hợp kể
trên. Vì lượng kiến thức trong ngành luật là rất nặng đòi hỏi sinh viên phải thực
sự học để có kiến thức thật sự. Việc học nhóm của sinh viên luật cũng là cách để
họ trao dồi kiến thức, là một cách học hay mà các bạn sinh viên ngành luật vẫn
đang áp dụng.
7


Hiện nay có nhiều thuận lợi so với trước kia nhưng thực tế vẫn còn một số
khó khăn nhất định trong việc áp dụng phương pháp tổ chức cho sinh viên học
tập theo nhóm: Mặt bằng về điều kiện và kỹ năng của sinh viên không đồng đều
giữa sinh viên ở các thành phố lớn và ở các tỉnh, sinh viên ở thành thị và nông
thôn. Nhiều sinh viên ở các tỉnh xa xôi vào thành phố học còn thiếu thốn nhiều
thứ, không có phương tiện để truy cập, thu thập kiến thức. Hơn nữa, nhiều em
cũng chưa thành thạo trong một số kỹ năng liên quan đến phương pháp này nên
việc học của các em gặp khó khăn. Thông tin trên các phương tiện truyền thông
được đăng tải từ nhiều nguồn khác nhau nên có mức độ chính xác và tin cậy
khác nhau làm cho người học khó phân biệt sự chính xác của kiến thức thu thập
được…. Hiệu quả của hoạt động nhóm còn chưa cao, phần lớn hoạt động nhóm
còn mang tính hình thức, chú trọng tạo ra sản phẩm để nộp thầy cô mà ít chú
trọng đến quá trình hợp tác nhóm để tạo ra sản phẩm. Hầu hết sinh viên đều
thiếu và yếu về các kỹ năng làm việc nhóm, đặc biệt là kỹ năng giải quyết xung
đột, kỹ năng chia sẻ trách nhiệm, kỹ năng tự kiểm tra - đánh giá hoạt động
nhóm... Ý thức tham gia, đóng góp ý kiến của sinh viên còn chưa cao, một số
sinh viên còn mang tâm lý trông chờ, ỷ lại... Đa số nhóm trưởng còn thiếu kỹ

năng trong điều hành và quản lý hoạt động của nhóm. Sự tự kiểm tra - đánh giá
của nhóm còn thiếu khách quan, mới chỉ coi trọng đánh giá cho điểm các thành
viên chứ chưa đánh giá hoạt động của nhóm.
Đối với học và thảo luận nhóm trên lớp: Do điều kiện lớp học còn chật
chội, cơ sở vật chất chưa đảm bảo. Vì thế gây khó khăn khá lớn cho việc thảo
luận nhóm. Đối với học nhóm ngoài lớp (ngoài giờ học): Do sinh viên chủ yếu
là người ngoại tỉnh, phải ở trọ, nhà trọ lại chật chội, rất khó khăn cho việc tìm
địa điểm học nhóm; cùng với đó là điều kiện cơ sở vật chất (phòng học, thư
viện, ...) của nhà trường cũng chưa đáp ứng được nhu cầu học theo nhóm của
sinh viên. Các thầy cô giáo cũng chưa thường xuyên trao đổi, hướng dẫn, cung
cấp cho sinh viên những kỹ năng và phương pháp làm việc nhóm cho sinh viên.
Sinh viên chỉ biết nhận nhiệm vụ là hoàn thành bài tập bằng cách làm việc nhóm
mà chưa biết phải làm việc nhóm như thế nào để hoàn thành bài tập một cách tốt
8


nhất. Phương pháp làm việc nhóm được áp dụng ở hầu hết các môn. Vì thế
nhiều khi sinh viên phải làm việc nhóm quá nhiều trong cùng một thời gian.
Điều đó gây nên tâm lý mệt mỏi, nhàm chán trong sinh viên. Điều này cũng ảnh
hưởng không nhỏ đến hiệu quả làm việc nhóm. Cán bộ các lớp chưa thực sự
phát huy vai trò của mình trong việc tham mưu cho giảng viên thiết kế nhóm, tự
quản và thúc đẩy các hoạt động nhóm… Đối với sinh viên năm thứ nhất, các em
mới rời ghế nhà trường phổ thông lên học Đại học, đã quen với kiểu học thuộc
của phổ thông, vì thế còn nhiều bỡ ngỡ khi phải tiếp cận một phương pháp học
mới đòi hỏi rất lớn sự tích cực, tự giác tìm hiểu và chiếm lĩnh tri thức trên cơ sở
trao đổi và thảo luận lẫn nhau. Một số sinh viên chưa hình thành cho mình ý
thức tích cực và tự giác trong học tập, làm việc nhóm. Sinh viên chưa chịu khó
tìm hiểu để có thể tự trang bị cho mình những kĩ năng và phương pháp học
nhóm có hiệu quả. Từ đó dẫn đến sinh viên thiếu và yếu về phương pháp, kỹ
năng học nhóm: Phương pháp tiến hành hoạt động nhóm của các nhóm chưa

khoa học, chưa hợp lý: Thiếu mục tiêu cụ thể, thiếu kế hoạch, thiếu nội quynguyên tắc nhóm, phân công nhiệm vụ chưa phù hợp... Nhiều nhóm chưa lắng
nghe, chưa tạo cơ hội cho các thành viên được thể hiện, khẳng định mình, được
thảo luận và phát biểu ý kiến. Từ đó dẫn đến tình trạng một số thành viên chán
nản, buông xuôi, phó mặc chỉ tham gia một cách chiếu lệ, đối phó. Vì vậy chưa
thực sự phát huy hết năng lực của mình. Nhóm trưởng chưa thực sự phát huy
được vai trò của mình. Chưa có năng lực và kỹ năng trong việc điều hành nhóm.
Chưa thật sự có sự gắn kết giữa các thành viên. Không khí làm việc trong nhóm
chưa thân thiện, cởi mở, ít tạo cơ hội cho các thành viên phát huy năng lực,
khiến các thành viên không muốn tham gia hoặc tham gia một cách rất hình
thức. Hiện nay, các nhóm học tập chủ yếu do giảng viên chỉ định với độ lớn của
nhóm cao nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng hoạt động của nhóm.
Từ thực trạng học nhóm của sinh viên luật hiện nay và những nguyên nhân
cản trở việc học nhóm hiệu quả ta có thể đưa ra một số biện pháp sau:

9


- Tăng cường các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức về học tập theo
nhóm cho sinh viên luật. Nâng cao nhận thức về học tập nhóm sẽ góp phần cung
cấp cho sinh viên cơ sở lí luận vững chắc mang tính nền tảng. Từ đó sinh viên
có những hiểu biết đúng đắn và toàn diện về học tập nhóm. Điều này sẽ định
hướng tốt cho những hoạt động học tập trong thực tế của sinh viên. Nâng cao
rèn luyện các kỹ năng cần thiết trong học tập theo nhóm, bao gồm: Lập kế hoạch
hoạt động nhóm; xây dựng nội quy hoạt động nhóm; phân công nhiệm vụ rõ
ràng, hợp lý; thảo luận, trao đổi; nghiên cứu tài liệu; chia sẻ trách nhiệm; lắng
nghe chủ động, tích cực; chia sẻ thông tin; giải quyết xung đột; tự kiểm tra, đánh
giá hoạt động nhóm. Các biện pháp giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng học tập
theo nhóm cho sinh viên là:
+ Sinh viên phải tích cực, chủ động tìm hiểu, trang bị các kiến thức về học
tập theo nhóm thông qua sách, báo, internet, …

+ Sinh viên phải thường xuyên chủ động trao đổi với các giảng viên về các
vấn đề liên quan tới học tập theo nhóm;
+ Tổ chức các buổi semina, thảo luận, trao đổi kinh nghiệm về các chủ đề
liên quan đến học tập theo nhóm. Đây là cơ hội rất tốt để cho sinh viên nói lên
những suy nghĩ, những hiểu biết, những quan điểm, những cách tiếp cận khác
nhau của mình, và chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân giúp cho mỗi sinh
viên có thể làm sáng rõ nhiều vấn đề, mở rộng tầm hiểu biết và học hỏi được
nhiều kinh nghiệm hay;
+ Mời các chuyên gia về nói chuyện, trao đổi với sinh viên về chủ đề học
tập theo nhóm.
+ Tích cực tham gia vào các câu lạc bộ học tập, giúp sinh viên vừa nâng
cao kiến thức chuyên môn vừa cải thiện kỹ năng làm việc;
+ Phổ biến các công trình nghiên cứu khoa học về học tập theo nhóm, làm
việc nhóm tới sinh viên. Các công trình nghiên cứu khoa học là thành quả lao
động của rất nhiều cá nhân, cung cấp cả cơ sở lý luận lẫn các giải pháp, các biện
pháp mang tính ứng dụng cao. Nếu sinh viên được tiếp cận với những sản phẩm
10


nghiên cứu này thì có thể rút ngắn thời gian tìm kiếm, mày mò và nhanh chóng
tìm được những phương pháp hay cho mình.
- Tăng cường rèn luyện các kỹ năng học tập theo nhóm. Hiện nay, sinh viên
khoa Luật còn thiếu và yếu về các kỹ năng học tập theo nhóm. Chính vì thế cần
phải xây dựng quy trình thực hiện các kỹ năng một cách cụ thể, khoa học và
logic nhằm giúp cho sinh viên có định hướng rèn luyện các kỹ năng. Điều này sẽ
giúp sinh viên tiết kiệm thời gian, công sức, nâng cao chất lượng hiệu quả học
tập nhóm.
Lập kế hoạch hoạt động nhóm:
+ Bước 1: Xác định mục tiêu, nhiệm vụ các công việc cần thực hiện và yêu
cầu đạt được của mỗi công việc;

+ Bước 2: Xác định quỹ thời gian mà nhóm có, dựa trên quy định của giảng
viên;
+ Bước 3: Phân phối thời gian cho mỗi công việc và sắp xếp thứ tự thực
hiện;
+ Bước 4: Kiểm tra lại mức độ hợp lý, tính khả thi của kế hoạch.
Xây dựng nội quy của nhóm:
+ Nội quy của nhóm phải được xây dựng ngay khi nhóm được thành lập,
trên cơ sở sự nhất trí của các thành viên trong nhóm;
+ Một bản nội quy cần đảm bảo những nội dung:
Xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của trưởng nhóm, các thành viên trong
nhóm;
Những quy định về: thời gian, cách thức làm việc, cách thức đánh giá,
những hình thức về thưởng – phạt …
Phân công nhiệm vụ: Việc phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong
nhóm phải rõ ràng, hợp lý. Trong phân công nhiệm vụ, nhóm cần đảm bảo các
yêu cầu như:
+ Phân chia công việc của nhóm thành từng phần việc nhỏ, xác định yêu
cầu đối với từng phần việc;
11


+ Giao việc cho từng thành viên trong nhóm dựa trên tinh thần tự giác, tự
nguyện kết hợp với sự phân công, chỉ định của nhóm trưởng theo năng lực, sở
trường của từng thành viên;
+ Các thành viên cam kết.
Thảo luận, trao đổi: Trong quá trình hoạt động nhóm, bao giờ cũng cần sự
trao đổi, bàn bạc, thảo luận. Tuy nhiên không phải sinh viên nào, nhóm học tập
nào cũng thực hiện tốt kỹ năng này.
+ Trước khi thảo luận, nhóm trưởng và các thành viên phải chuẩn bị kỹ nội
dung thảo luận và phần việc đã được giao;

+ Bắt đầu cuộc thảo luận, các thành viên cần ghi lại khái quát các vấn đề
cần thảo luận;
+ Trong khi thảo luận, các thành viên cần phải bám sát trọng tâm vấn đề
đang cần bàn bạc, thảo luận; trình bày ý kiến rõ ràng, ngắn gọn. Đồng thời, mỗi
người cần biết lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho các thành viên khác, đặt
lại câu hỏi nếu thấy chưa rõ hoặc cần đi sâu thêm. Các cá nhân phải biết đưa ra
những lý lẽ có căn cứ khoa học, xác đáng để bảo vệ ý kiến của mình; khuyến
khích các bạn khác tranh luận, chỉnh sửa sản phẩm của mình. Người nhóm
trưởng cần tóm tắt ý kiến thảo luận của nhóm để đi đến kết luận chung cần thiết.
Nghiên cứu tài liệu: sinh viên cần phải có các kỹ năng:
+ Tìm tài liệu: xem tựa đề tài liệu, tác giả, năm xuất bản, nhà xuất bản; đọc
lời mở đầu và phân kết luận (nếu có), xem qua một số mục đề chính để xem nội
dung có phù hợp với vấn đề mà mình đang quan tâm hay không.
+ Đọc tài liệu: Biết vận dụng các kỹ thuật đọc khác nhau cho từng trường
hợp cụ thể (đọc lướt nắm nội dung chính, đọc kỹ, …)
+ Ghi chép tài liệu: giúp ghi nhớ tổng hợp nội dung tài liệu nên cần phải
khoa học, sáng rõ nội dung vấn đề. Tùy theo mục đích nghiên cứu, phạm vi khai
thác tài liệu mà cá nhân lực chọn hình thức ghi chép phù hợp (trích tài liệu, lập
dàn ý, viết đề cương, viết bản tóm tắt, viết bản thu hoạch)
Chia sẻ trách nhiệm: Mỗi thành viên đều phải có trách nhiệm với kết quả
chung của nhóm, không chỉ đặt lên vai một người (nhóm trưởng, hoặc chỉ một
12


vài bạn có năng lực tốt ở trong nhóm). Điều này được biểu hiện bằng những
hành động như: san sẻ công việc, tự nhận một phần công việc của nhóm và cố
gắng hoàn thành tốt; tích cực trao đổi, thảo luận, nghiên cứu nhằm đưa đến một
sản phẩm cuối cùng tốt nhất có thể của cả nhóm.
Lắng nghe chủ động, tích cực: được biểu hiện ở những điểm chính:
+ Tôn trọng, không ngắt lời người khác khi họ đang nói, đang bày tỏ quan

điểm, chia sẻ kinh nghiệm – kiến thức;
+ Không phản đối, chỉ trích ngay ý kiến của người khác dù có thấy nó thiếu
thực tế đến đâu;
+ Chăm chú, không làm việc riêng, nhìn vào mặt người đang nói;
+ Ghi chép những chi tiết cần thiết;
+ Nhắc lại lời nói của đối phương hoặc đặt câu hỏi trở lại;
+ Gợi ý khích lệ người đang nói;
+ Dùng một số cử chỉ biểu thị sự chú ý lắng nghe của mình (gật đầu, vâng,
ừ, vậy à, …)
Chia sẻ thông tin: đây là một kỹ năng cần thiết, có ảnh hưởng rất lớn tới
hiệu quả của học tập theo nhóm, bởi đã là một nhóm học tập thì các thành viên
trong nhóm sẽ phụ thuộc vào thông tin của nhau để thực hiện phần việc của
mình cũng như hoàn thành mục tiêu chung của nhóm. Vì vậy, khi có bất cứ một
thông tin, một ý tưởng gì, mỗi thành viên đều cần chia sẻ với các thành viên
khác. Việc chia sẻ thông tin có thể được thực hiện bằng các cách: truyền đạt
bằng lời nói, cung cấp phần tài liệu sưu tầm được hoặc phần ghi chép của cá
nhân.
Giải quyết xung đột: Các bước giải quyết xung đột:
+ Lắng nghe;
+ Ra quyết định đình chiến, chấm dứt ngay xung đột;
+ Tìm kiếm các bên liên quan tìm hiểu thông tin;
+ Tìm nguyên nhân gốc rễ của vấn đề;
+ Lựa chọn các chiến lược để giải quyết xung đột. Tùy vào từng bối cảnh
cụ thể và loại xung đột riêng biệt để lựa chọn chiến lược giải quyết phù hợp. Các
13


loại chiến lược gồm: chiến lược thắng – thua (tạo cho người nào đó bị thua),
chiến lược thua – thua (mỗi bên đều phải đầu hàng cái mà họ muốn), chiến lược
thắng – thắng (chỉ ra vấn đề gốc rễ tạo ra xung đột).

Khi giải quyết xung đột, cần tuân thủ theo các nguyên tắc sau:
+ “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân”;
+ Không cằn nhằn, nói dài và cố chấp; không hung dữ, áp chế hoặc làm
mất mặt người khác;
+ Không cố dành phần thắng;
+ Cố gắng hiểu quan điểm của người khác;
+ Không nhắc lại chuyện cũ, chỉ giải quyết xung đột hiện tại;
+ Lắng nghe người khác;
+ Cố gắng bình tĩnh, kiềm chế cảm xúc.
Tự kiểm tra - đánh giá hoạt động của nhóm: được biểu hiện thành các bước
cơ bản như:
+ Xác định các tiêu chuẩn để đánh giá hoạt động của nhóm. Chẳng hạn: có
chuẩn bị tài liệu cần thiết trước các buổi họp nhóm, phát biểu ý kiến thảo luận,
chia sẻ, đóng góp, bổ sung cho các thành viên khác, chấp hành nghiêm túc nội
quy của nhóm, …
+ Tiến hành kiểm tra. Nhóm trưởng cũng như các thành viên khác trong
nhóm cần ngồi lại với nhau để tổng kết xem: nhóm cũng như từng thành viên
trong nhóm đã tiến hành hoạt động nhóm như thế nào, tiến độ thực hiện các
công việc ra sao, ý thức tham gia của các thành viên cũng như việc chấp hành
nội quy của nhóm như thế nào, …
+ Đánh giá kết quả thu được so với tiêu chuẩn đã được đưa ra. Đối chiếu
kết quả thu được so với chuẩn để xem cả nhóm cũng như từng thành viên trong
khi hoạt động nhóm mạnh ở điểm gì (chẳng hạn như các thành viên đều tích cực
phát biểu ý kiến, trao đổi, thảo luận, …), còn hạn chế ở điểm gì (chẳng hạn như
một số thành viên còn vi phạm nội quy của nhóm, muộn giờ họp, …), xác định
xem những gì đã thực hiện tốt, chưa tốt, không tốt, không phù hợp.
14


+ Điều chỉnh: Bao gồm các hình thức: khuyến khích, phát huy những mặt

tốt, uốn nắn, sửa chữa những mặt chưa tốt, còn thiếu sót, và xử lý những vi
phạm.
Hoạt động này cần được diễn ra thường xuyên, có sự tham gia của các
thành viên, đặc biệt là người trưởng nhóm, kết quả cuối cùng phải được thông
báo với tất cả các thành viên trong nhóm.
Phương pháp thảo luận nhóm là phương pháp học phù hợp nhất với hoàn
cảnh, điều kiện cơ sở vật chất của nước ta hiện nay. Phương pháp học này giúp
sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành luật chủ động hơn trong việc tiếp cận và
tiếp thu kiến thức, tăng cường rèn luyện các kỹ năng cần thiết sau khi ra trường.
Việc áp dụng thường xuyên hơn phương pháp học này sẽ giúp sinh viên Việt
Nam theo kịp được sinh viên khác trong quá trình hội nhập. Với những ưu điểm,
nhược điểm, thuận lợi cũng như những khó khăn còn tồn tại, việc áp dụng
phương pháp tổ chức cho sinh viên học tập theo nhóm đòi hỏi người thầy phải
nỗ lực nhiều hơn để không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy nhằm giúp các
em sinh viên học tập tốt hơn. Mặt khác, góp phần đưa nền giáo dục đại học ở
Việt Nam phát triển, hội nhập cùng các nước trong khu vực và thế giới.

15