Thẩm định – nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án

Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án

LỜI MỞ ĐẦU
Từ nhiều năm nay, hoạt động Đầu Tư Tín Dụng đã đóng vai trị quan trọng
trong việc tái tạo duy trì năng lực sản xuất, phát triển cơ sở hạ tầng của xã hội nói
chung và của doanh nghiệp nói riêng. Thực tế cho thấy có nhiều phương pháp để huy
động vốn cho đầu tư phát triển cũng như cho hoạt động sản xuất kinh doanh như: vốn
cấp phát từ ngân sách, vốn cổ phần bán công trái, và một số công cụ nợ khác. Tuy
nhiên, với ưu thế là nguồn vốn lớn, thời gian giải ngân chắc chắn, có sự quản lý giám
sát chặt chẽ ... thì vốn Đầu Tư Tín Dụng đã đóng góp tới hơn 10% trong tổng nguồn
vốn đấu tư toàn xã hội (giai đoạn từ năm 1990 đến năm 2000).
Hiện nay, các ngân hàng rất quan tâm tới tín dụng trung dài hạn mà biểu hiện
cụ thể là đầu tư tín dụng theo dự án bởi hai lý do: một là đầu tư tín dụng theo dự án
góp phần quan trọng trong thực hiện các mục tiêu chiến lược kinh tế của quốc gia,
thực hiện các chương trình kinh tế trọng điểm; hai là đầu tư tín dụng theo dự án góp
phần hạn chế rủi ro cho bản thân ngân hàng cũng như cho chủ đầu tư. Nhưng để quản
lý hoạt động đầu tư tín dụng hiệu quả thì khơng phải đơn giản, bởi cho đến nay vấn đề
xác định hiệu quả, đánh giá hiệu, quản lý việc sử dụng vốn đang còn rất nhiều vướng
mắc. Như Richard Hely trong cuốn “Farming agribusiness thì : “Phương pháp đánh
giá các dự án dường như chưa được áp dụng đúng ở tất cả các cấp của hệ thống quản
lý kinh tế của Việt Nam. Cũng như nhiều nước đang phát triển khác, những số tiền lớn
của xã hội chi cho việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và đầu tư trực tiếp sản xuất
nhưng bị lãng phí do chưa điều tra kỹ lưỡng về tính khả thi của các phương án , nhu
cầu thị trường và hiệu quả kinh tế. Mặc dù sự lầm lẫn trong một số quyết định đầu tư
là không tránh khỏi những nhưng cần có một kỹ thuật tốt để thẩm định các dự án một
cách hệ thống. Những kỹ thuật này có thể làm tăng vọt tỷ lệ các dự án thành công và
các quan chức cũng như các nhà quản lý kinh tế nên học tập và áp dụng chúng.”

Website: Email : Tel : 0918.775.368

Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
Hơn thế, qua thực tế ta cũng thấy rằng trong số rất nhiều các nhân tố ảnh hưởng
đến hiệu quả của đầu tư nói chung và đầu tư tín dụng theo dự án nói riêng thì thẩm
định dự án có vai trị quan trọng nhất. Để góp phần một lần nữa làm sáng tỏ điều này
em lựa chọn đề tài: “Thẩm định – nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng
theo dự án”. Đề tài sẽ đi phân tích vai trị của thẩm định đối với ĐTTD có nghiên cứu
thực trạng thẩm định dự án trong hệ thống ngân hàng hiện nay.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của cơ giáo hướng dẫn trực tiếp trong
q trình em thực hiện dự án. Em rất mong có sự đóng góp ý kiến của các thầy cô.

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
MỤC LỤC

CHƯƠNG 1 : LÝ LUẬN CHUNG
I. Thẩm định dự án
1. Khái niệm và sự cần thiết thẩm định dự án
2. Nội dung thẩm định dự án
3. Mục đích thẩm định
II. Đầu tư tín dụng theo dự án
1. Khái niệm và đặc điểm của đầu tư tín dụng theo dự án
1.1. Đầu tư tín dụng theo dự án
1.2. Đặc điểm của đầu tư tín dụng theo dự án
2. Hiệu quả của đầu tư tín dụng theo dự án
2.1. Nguyên tắc xác định hiệu quả kinh tế của đầu tư tín dụng
2.2. Hiệu quả đầu tư tín dụng của ngân hàng
2.3. Một số chỉ tiêu hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
III.Vai trị của thẩm định đối với hoạt động đầu tư tín dụng của ngân hàng

1. Thẩm định giúp lựa chọn dự án để đầu tư
2. Thẩm định đánh giá mức độ phù hợp của dự án với kế hoạch, qui
hoạch phát triển
3. Thẩm định giúp ngân hàng hạn chế rủi ro tín dụng
4. Giúp xác định rõ ràng trách nhiệm với các khoản vay
5. Giúp ngân hàng đánh giá đúng giá trị của tài sản thế chấp
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN CỦA CÁC NGÂN HÀNG
VIỆT NAM
I. Hoạt động thẩm định của các ngân hàng
1. Cơ chế thẩm định
2. Qui trình thẩm định đối với dự án đầu tư tín dụng
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
II. Những vướng mắc khó khăn trong q trình thẩm định của ngân hàng
1. Năng lực thẩm định của ngân hàng
2. Hệ thống thông tin tài chính và phi tài chính
3. Một số yếu tố khác
CHƯƠNG 3: KHUYẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP
I.Về phía nhà nước
II.Về phía ngân hàng
III. Đối với cán bộ ngân hàng làm công tác thẩm định

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án

CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG

I. Thẩm định dự án
1. Khái niệm và sự cần thiết thẩm định dự án
- Thẩm định theo từ điển tiếng việt là sự xem xét và quyết định thực hiện. Theo
giáo trình Kinh tế đầu tư thì Thẩm định dự án là việc tổ chức xem xét một cách khách
quan, có khoa học và tồn diện các nội dung cơ bản ảnh hưởng trực tiếp tới tính khả
thi của một dự án, từ đó ra quyết định và cho phép đầu tư.
Có thể hiểu một cách cụ thể hơn: Thẩm định dự án là các bước công việc thực
hiện xen kẽ của cấp có thẩm quyền trong tiến trình đầu tư, trên cơ sở tài liệu có tính
chất pháp lý, các giải trình kinh tế kỹ thuật đã được thiết lập, “thẩm tra lại”, “đánh giá
lại” về các mặt như: tính pháp lý, tính phù hợp, tính thống nhất, tính hiệu quả, tính
hiện thực... đứng trên giác độ một doanh nghiệp, một tổ chức và trên giác độ toàn bộ
nền kinh tế nhằm hợp pháp hoá dự án và điều chỉnh tiến trình triển khai thực hiện dự
đầu tư .
Như vậy, Thẩm định dự án là một quá trình xem xét, đánh giá từ nhiều góc độ,
dựa trên nhiều quan điểm khác nhau, vậy thì tại sao phải thực hiện Thẩm định dự án?
Có một số lý do như sau: xuất phát từ bản chất, mục tiêu, đặc điểm của hoạt động đầu
tư; xuất phát từ vai trò quản lý của nhà nước về kinh tế và xuất phát từ mục tiêu của
các nhà đầu tư và các tổ chức tài chính tiền tệ.
Đầu tư thực chất là sự hy sinh các nguồn lực (tài chính, con người, tài nguyên,
các loại của cải khác) ở hiện tại để kỳ vọng thu được lợi ích lớn hơn trong tương lai.
Dự án là một tập tài liệu ghi cụ thể các cơng việc cần làm, các chi phí phải bỏ ra, các
lợi ích có thể thu được hay nói một cách khác dự án là một bức tranh phối cảnh với
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
các mảng mầu sáng tối hoàn toàn theo ý tưởng và điều kiện cũng như khả năng của
hoạ sĩ. Để có thể thu được nhiều lợi ích nhất hạn chế được rủi ro nhiều nhất thì cần
phải có biện pháp giám sát được sự chuẩn bị và thực hiện đầu tư một cách tốt nhất mà
thơng thường thì phịng tránh và ngăn ngừa rủi ro thì tốt hơn rất nhiều việc phải khắc

phục hiệu quả rủi ro - do đó thực hiện Thẩm định dự án một cách khoa học, khách
quan là phương pháp tốt nhất. Hoạt động đầu tư có đặc điểm vốn lớn, diễn ra trong
thời dài, vốn nằm khê đọng lâu chịu rất nhiều tác động của các yếu tố bất định vì thế
mà rất cần xem xét đánh giá kỹ lưỡng về các mặt như: khả năng huy động vốn, khả
năng cung cấp các yếu tố đầu vào ( máy móc ,thiết bị), nguồn nguyên vật liệu, năng
lượng, thị trường đầu ra, các loại rủi ro có thể xảy ra và các biện pháp phòng ngừa
cũng như khắc phục hậu quả nếu nó xảy ra…Trong dự án đã trình bày rất rõ các vấn
đề trên tuy nhiên để kiểm tra độ chính xác và nhìn nhận trên nhiều góc độ thì Thẩm
định dự án mới làm được.
Nhà nước quản lý hoạt động kinh tế nói chung qua các qui định luật pháp, các
chính sách và nhà nước quản lý hoạt động đầu tư thông qua việc thẩm định để cấp
phép đầu tư, các chế độ ưu đãi, khuyến khích đầu tư. Mọi cơng cuộc đầu tư đều có
những lợi ích cũng như những thiệt hại xã hội, nhiệm vụ của nhà nước là làm sao để
tối đa hố lợi ích, tối thiểu hoá thiệt hại cho xã hội. Nhiều khi lợi ích của chủ đầu tư
và xã hội mâu thuẫn nhau, nhà nước phải xem xét để dung hoà, xử lý mâu thuẫn này.
Nước nào cũng có chính sách kinh tế, có luật pháp, có mục tiêu và chiến lược kinh tế
khác nhau và để hướng các hoạt động kinh tế nói chung, hoạt động đầu tư nói riêng
theo đúng đường lối chiến lược thì phải giám sát, quản lý - rõ ràng Thẩm định dự án là
một biện pháp rất hiệu quả.
Thơng thường có rất nhiều cách để sử dụng vốn, một sự đầu tư bao giờ cũng
phải chịu mất một khoản chi phí cơ hội nhiều khi giá trị của nó khá lớn do đó phải cân
nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư. Để có thể thấy được tính khả thi của dự án, để
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
khẳng định rằng các chi phí mà dự án yêu cầu là phù hợp với khả năng thực tế, các chi
phí thực hiện là hợp lý và tương xứng với những lợi ích sẽ thu được, các yếu tố khác
như: công nghệ, kỹ thuật, trình độ khả năng của lao động, các tác động mơi trường là
phù hợp với thực tế địi hỏi, khơng vi phạm pháp luật thì chủ đầu tư thực hiện Thẩm

định dự án. Ngồi ra, để kiểm tra độ chính xác của các cơng thức tính tốn và các
thơng tin có trong dự án là đúng sự thật, đánh giá sự khách quan của dự án về các mặt
khác tất nhiên chủ đầu tư sẽ tiến hành Thẩm định dự án.
Cũng với mục đích kiểm tra mức độ sinh lời, tính khả thi và các rủi ro có thể có,
các tổ chức tài chính cụ thể là các ngân hàng cũng thực hiện Thẩm định dự án. Với tư
cách là tổ chức tài trợ vốn cho các dự án, ngân hàng sẽ thu được lợi nếu các dự án
thực hiện đạt hiệu quả - ít ra là như dự tính. Do bản chất của hoạt động ngân hàng là
kinh doanh qua tay người khác cho nên rủi ro của ngân hàng sẽ nhiều gấp đơi chủ đầu
tư bởi ngồi rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ chuyên môn ngân hàng còn phải gánh
chịu một phần rủi ro trong hoạt động kinh doanh của chủ đầu tư. Vì vậy mà Thẩm
định dự án là một việc làm hết sức cần thiết đối với sự an toàn của ngân hàng.
Như vậy, Thẩm định dự án là cần thiết đối với các cơ quan quản lý nhà nước,
các ngân hàng, chủ đầu tư nhưng Thẩm định dự án chỉ thực sự góp phần nâng cao
hiệu quả đầu tư nếu chúng ta áp dụng một phương pháp khoa học, phù hợp và các chủ
thể thực hiện thẩm định thực sự khách quan.
2. Nội dung Thẩm định dự án
Theo qui chế quản lý đầu tư và xây dựng, Qui chế đấu thầu, luật khuyến khích
đầu tư trong nước, Luật đầu tư nước ngồi, Thơng tư số 06/1999/TT_BKH &ĐT,
Thông tư số 07/2000/T T_BKH&ĐT của bộ Kế hoạch và đầu tư hướng dẫn chung về
nội dung tổng mức đầu tư, hồ sơ Thẩm định dự án &báo cáo đầu tư, thẩm định kết quả
đầu tư, thẩm định và đánh giá chất lượng xây dựng... thì tuỳ theo mục đích, qui mơ,
tính chất của dự án, hình thức và nguồn vốn đầu tư mà chủ đầu tư sẽ tiến hành thẩm
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
định các nội dung khác nhau. Tuy nhiên với các dự án sản xuất kinh doanh dịch vụ mà
chủ thể thực hiện thẩm định là cơ quan quản lý nhà nước hoặc ngân hàng thì nội dung
thẩm định gồm các vấn đề sau
2.1. Điều kiện pháp lý của dự án :

Là việc xem xét những vấn đề chịu sự quản lý, chi phối của pháp luật hiện
hành. Chủ thể thẩm định sẽ xem xét tính đầy đủ hợp lệ hồ sơ trình duyệt, tư cách pháp
nhân và năng lực của chủ đầu tư, mục tiêu và sự cần thiết thực hiện đầu tư, hình thức
đầu tư và thời hạn đầu tư .
Tính đầy đủ của hồ sơ trình duyệt thể hiện ở Giấy phép đăng ký kinh doanh
(nếu chủ đầu tư là doanh nghiệp), giấy phép đầu tư, giấy phép nhập khẩu nguyên liệu,
máy móc thiết bị (nếu phải nhập khẩu), các loại giấy tờ liên quan đến vấn đề sử dụng
đất, giấy phép xây dựng( nếu dự án có xây dựng )...
Năng lực của chủ đầu tư thể hiện ở năng lực kinh doanh (sở trường, uy tín trên
thương trường, kinh nghiệm, các tầng lớp cán bộ kế cận...) và năng lực tài chính (khả
năng nguồn vốn tự có, tài sản thế chấp khi vay vốn, dòng thu, dòng chi, ở thời điểm
hiện tại và kỳ vọng trong thời gian tới ). Để đánh giá được năng lực của chủ đầu tư có
thể sử dụng các tài liệu như: báo cáo tài chính thời điểm gần nhất gồm có bảng cân đối
kế tốn, báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh, báo cáo chi tiết bổ sung nếu có; báo
cáo tồn kho, báo cáo kiểm tốn... và có thể thu thập thêm các thơng tin khác về thị
phần, uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.
Có thể nói việc xem xét điều kiện pháp lý của dự án là bước khởi đầu quan
trọng để tiến tới thẩm định các yếu tố khác.
2.2. Sản phẩm thị trường của dự án :
Đây là yếu tố quyết định đến mục tiêu cũng như qui mô của dự án và nó cịn tác
động đến dự án trong suốt qua trình hoạt động sau này. Cần phải xem xét đặc điểm
của sản phẩm mà dự án sẽ cung cấp: đó là sản phẩm mới hay sản phẩm đã có trên thị
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
trường, sản phẩm này có ln chuyển được hay khơng, các tính năng của nó là gì (đối
với các dự án sản xuất phải cạnh tranh với sản phẩm đã có trên thị trường thì phải đặc
biệt quan tâm tới các tính năng mới hoặc mẫu mã chất lượng). Thị trường của sản
phẩm là vấn đề hết sức quan trọng, để có thể kết luận được về thị trường mà sản phẩm

sẽ được tiêu thụ cần phải xem xét các vấn đề sau: nhu cầu về sản phẩm ở hiện tại, nhu
cầu về sản phẩm trong tương lai, các nguồn cung cấp ở hiện tại và trong tương lai, khả
năng nhập khẩu... Đồng thời với việc xem xét cung cầu cần quan tâm tới các yếu tố
tác động đến chúng như giá, thu nhập, thị hiếu. Chủ thể đầu tư cũng quan tâm tới các
vấn đề tiếp thị khuyến thị, khả năng cạnh tranh của sản phẩm từ đó có thể thấy được
mức độ tham gia của dự án vào thị trường - nếu dự án có khả năng thâm nhập và mở
rộng thị trường thì việc đầu tư cho các dự án là nên làm nếu thấy khó khăn thì phải hết
sức thận trọng trước các quyết định đầu tư.
Khi xem xét khía cạnh sản phẩm, thị trường quan trọng nhất là độ trung thực,
chính xác của thơng tin được cung cấp. Để kiểm tra điều này người thẩm định dự án
cần có các thông tin khác để so sánh, kiểm tra.
2.3. Kỹ thuật công nghệ:
Đây là yếu tố rất quan trọng quyết định đến hiệu quả và kết quả đầu tư nhưng
để phân tích đánh giá được nó thì khơng phải ai cũng làm được. Nếu là dự án phức tạp
về công nghệ, khó đánh giá về mặt kỹ thuật thì nên th chun gia có trình độ về lĩnh
vực này tư vấn thẩm định. Nội dung xem xét trên ba khía cạnh:
Một là địa điểm thực hiện dự án: Các yếu tố như mơi trường văn hố xã hội, địa
hình địa chất, mặt bằng qui hoạch, hệ thống giao thông, thông tin liên lạc, khoảng
cách đến nơi cung cấp nguyên liệu, đến thị trường mục tiêu, các cơ sở hạ tầng như
điện nước... ở đây rất cần quan tâm đến chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí đền bù
thiệt hại do dự án tác động đến môi trường xung quanh.

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
Hai là cơng nghệ thiết bị của dự án: cần xem xét các yếu tố như mức độ hiện
đại của cơng nghệ máy móc thiết bị thông qua các thông số: xuất xứ thời gian sản
xuất, mức độ tự động hoá, mức độ chuyên mơn hố, gắn liền với nó cũng phải xét đến
các nguồn cung cấp thiết bị thay thế. Tuy nhiên, máy móc thiết bị chỉ thực sự phát huy

năng lực nếu nó có được người đủ trình độ, kinh nghiệm sử dụng và bản thân máy cịn
phải phù hợp với cơng suất và mục tiêu của dự án. Thực tế cho thấy vấn đề lựa chọn
công nghệ phù hợp là vấn đề không dễ, tuy nhiên người thẩm định thường quan tâm
đến mức độ an toàn, và sự tiện lợi trong sử dụng và bảo quản. Có thể cơng nghệ máy
móc thiết bị không cần mới nhưng cần hợp lý đồng bộ - với các loại máy này cần xem
xét thật cẩn thận mức độ hiện đại tránh tình trạng mua phải rác thải công nghiệp. Nếu
là công nghệ nhận chuyển giao hoặc mua licien cần xét thật kỹ xem đó là licien
“động” hay licien ”tĩnh“ bởi giá và tác dụng của hai loại này chênh lệch rất lớn.
Ba là ảnh hưởng của dự án đến môi trường: Về môi trường cần xem xét các
chất gây ơ nhiễm trong khí thải, nước thải, chất thải rắn của dự án và những giải pháp
kỹ thuật sẽ áp dụng để khống chế sự phát huy tác dụng của các chất gây ô nhiễm, các
biện pháp giám sát dung lượng các chất đó để khống chế trong mức cho phép. Trong
trường hợp bình thường hoặc xảy ra sự cố cần có các giải pháp kịp thời, do đó cần
tính đến cả các chi phí cho máy móc thiết bị xử lý cũng như các chi phí liên quan
khác. Nếu là dự án có ảnh hưởng đến một số khu vực đặc biệt như: khu bảo tồn thiên
nhiên, di tích lịch sử văn hố hoặc ảnh hưởng đến sự cân bằng môi trường sinh thái thì
ngồi các giải pháp khắc phục, tính tốn các chi phí để giải quyết cần có các văn bản
qui định trách nhiệm của các chủ thể hữu quan, các cam kết cần thiết và các chế tài
phải gánh chịu nếu để xảy ra hậu quả xấu.
Bốn là ảnh hưởng của dự án đến xã hội: một dự án đầu tư thường tác động đến
nhiều mặt của xã hội nên việc xem xét vấn đề này là điều đương nhiên. Cần xác định
rõ các ảnh hưởng (tích cực, tiêu cực) của dự án đến an ninh quốc phòng, đến yêu cầu
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
văn minh hố lành mạnh hoá các hoạt động và các mối quan hệ trong sản xuất kinh
doanh, thương mại, ngoại thương...(đặc lưu ý các dự án thuộc loại yểm trợ sản xuất
kinh doanh như: dự án cung ứng dịch vụ tin học, điện toán, tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật và
các dịch vụ tương ứng, xử lý thông tin. Đặc biệt cần quan tâm những ảnh hưởng của

dự án đến nhóm dân cư có vị thế yếu, cần giúp đỡ .
2.4. Thẩm định về tổ chức thực hiện :
Có thể nói một dự án dù được chuẩn bị tốt đến đâu mà người thực hiện khơng
có năng lực hoặc quản lý khơng tốt dẫn đến mất mát, chất lượng không đảm bảo thực
hiện thì cuối cùng hiệu quả của dự án cũng là thua lỗ hoặc lãi không đáng với công bỏ
ra. Do đó, phải xem xét tư cách pháp nhân, năng lực tài chính, năng lực kỹ thuật của
các cá nhân và đơn vị tham gia dự án, phải xem xét tiến độ thi cơng cũng như chương
trình sản xuất của dự án - tiến hành so sánh với yêu cầu của yêu cầu về thời gian khi
dự án đạt được hiệu quả cao nhất. Đối với các đơn vị xây dựng cần có giấy phép hành
nghề do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp - nhưng khơng nên chỉ căn cứ vào giấy
tờ mà cần đánh giá năng lực thực tế qua các cơng trình họ đã thực hiện; đối với các
đơn vị cung ứng cơng nghệ máy móc thiết bị cần đánh giá tư cách pháp nhân thẩm
quyền và nguồn gốc máy móc thiết bị mà họ ung ứng. Ngoài ra, nên để ý tới bộ máy
quản trị điều hành, đội ngũ lao động cũng như các nguyên tắc hoặc hợp đồng ký kết
giữa các bên sao cho hợp lý và hữu hiệu nhất.
2.5. Thẩm định về mặt tài chính :
Việc làm này nhằm chuẩn xác hố các số liệu về thu và chi trong dự án, lượng
định được tính vững chắc về tài chính của dự án, sức sống về tài chính ( financial
viability) của dự án trong thời gian thực hiện cũng như vận hành kết quả đầu tư, đồng
thời đánh giá được khả năng sinh lợi của dự án. Để có thể đưa ra các kết luận về vấn
đề trên cần thực hiện các công việc sau:

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
Rà sốt lại các bảng tính tốn vốn đầu tư ( khơng thiếu, khơng trùng, khơng có
những khoản q cao hay q thấp...), chi phí hay giá thành sản phẩm dịch vụ mà dự
án sử dụng hoặc tạo ra, doanh thu mà dự án dự định thu được trong từng thời kỳ. Xem
lại tính khả dụng, tính hiện thực của các nguồn thu chi. Xác định mức độ chắc chắn

của các phương thức huy động vốn từ các nguồn khác nhau và tính tốn thật kỹ cái giá
phải trả cho việc sử dụng vốn đó.
Tính tốn hoặc tính tốn lại các tỷ lệ tài chính: Doanh thu / Vốn đầu tư, Doanh
thu / Vốn lưu động, Lợi nhuận / Vốn đầu tư, Lợi nhuận sau thuế và sau khi trả lãi /
Vốn riêng... Sau đó, so sánh các tỷ lệ trên với các tiêu chuẩn định mức hoặc với các
dự án khác có đặc điểm tương tự.
Đối chiếu tiến độ rót vốn, góp vốn với tiến độ sử dụng vốn mà dự án đòi hỏi
theo kế hoạch đã định. Tính tốn và rà sốt lại bảng dự trù lỗ lãi, bảng tổng kết tài sản,
bảng dự trù cân đối thu chi, đối chiếu tỷ lệ vốn tự có / vốn vay để đảm bảo rằng tỷ lệ
đó là hợp lý theo yêu cầu của các tổ chức tín dụng.
Đánh giá tỷ lệ vãng lai trong từng năm, khả năng trả nợ từng năm cũng như cả
đời dự án, rà soát lại ‘hành lang” an tồn của dự án bằng cách tính tốn và so sánh lại
các chỉ tiêu sau: điểm hoà vốn, độ nhạy của dự án, thu nhập thuần, lợi nhuận thuần, tỷ
suất hoàn vốn nội bộ, thời gian hoàn vốn... của dự án.
2.6. Thẩm định một số khía cạnh khác xã hội của dự án :
Trong một số trường hợp chủ thể thực hiện thẩm định quan tâm đến những
đóng góp của dự án vào lợi ích chung thì họ tiến hành xem xét các chỉ tiêu hiệu quả
kinh tế xã hội như: đóng góp của dự án vào làm tăng việc làm, đóng góp của dự án
làm tăng thu hoặc tiết kiệm ngoại tệ, đóng góp của dự án vào phát triển trình độ cơng
nghệ, đóng góp của dự án nâng cao mức sống của dân cư...Thông thường người thẩm
định tiến hành xem xét mức độ phù hợp của dự án đối với chiến lược phát triển kinh
tế xã hội, qui hoạch và kế hoạch phát triển của ngành,của vùng... từ đó thấy được các
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
lợi thế của dự án so với các dự án khác, các mức độ ưu tiên ưu đãi mà dự án có thể
được hưởng.
3. Mục đích thẩm định dự án
Q trình xem xét đánh giá dự án theo các nội dung trên là để người thẩm định

có thể đưa ra các kết luận sau:
+ Dự án phù hợp như thế nào với mục tiêu, chiến lược, qui hoạch phát triển của
đất nước, của vùng, của ngành. Các kế hoạch, qui hoạch ảnh hưởng như thế nào tới dự
án và dự án sẽ nhận được những ưu đãi gì trong từng điều kiện cụ thể, thời gian xác
định.
+ Dự án có tính hệ thống và hợp lý khơng, nếu có thì ở mức độ nào.
+ Các tài sản tài chính hình thành nên vốn đầu tư có hợp pháp hay khơng, các
biện pháp xử lý trong trường hợp xảy ra rủi ro có tuân theo các qui định của nhà nước
hay khơng và lợi ích của các đối tượng liên quan sẽ ảnh hưởng như thế nào.
+ Hiệu quả tài chính và kinh tế xã hội có đáng để bỏ ra các chi phí hay khơng,
các lợi ích của chủ đầu tư, xã hội và các đơn vị tài trợ có đáng để họ tham gia vào dự
án hay khơng.
+ Dự án có tính khả thi, tính hiện thực khơng, dự án đã tính đến các rủi ro chưa
và các biện pháp phòng ngừa cũng như khắc phục hậu quả có thể thực hiện được
khơng.
Tuy nhiên, đối với một dự án đầu tư phát triển thì mục đích thẩm định khác
nhau đối với các chủ thể thực hiện thẩm định .
Đối với các cơ quan quản lý nhà nước - cơ quan cấp phép đầu tư, cấp phép xây
dựng cho dự án như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ xây dựng và các bộ chuyên ngành có
liên quan, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, Uỷ ban nhân dân cấp huyện, xã nơi dự án thực
hiện thì sẽ quan tâm nhiều đến tính phù hợp với luật pháp, với qui hoạch, chiến lược
phát triển và các ảnh hưởng của dự án đối với các vùng, ngành đó. Vì vậy, các chủ thể
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
này thường tập trung vào đánh giá điều kiện pháp lý, các chỉ tiêu kinh tế xã hội của dự
án .
Các cấp tài trợ dự án - các tổ chức tài chính mà cụ thể là các ngân hàng thì mục
đích của họ là làm sao đảm bảo an toàn và sinh lời cho lượng vốn mà họ bỏ ra. Nếu

xét ở góc độ tài trợ thì ngân hàng chỉ có trách nhiệm giải ngân đúng và đủ theo tiến độ
và khối lượng đã ghi trong hợp đồng tín dụng. Tuy nhiên, để có thể thu hồi đủ vốn và
lãi - tức là đạt được hiệu quả kinh doanh như mong muốn thì ngân hàng không thể chỉ
dựa vào kết quả thẩm định của các cơ quan quản lý nhà nước mà phải tự đánh giá
bằng phương pháp và theo quan điểm của mình. Do vậy, ngân hàng tiến hành thẩm
định dự án chủ yếu tập trung vào tính phù hợp về mặt pháp lý, hiệu quả tài chính đặc
biệt là khả năng thu hồi vốn đầu tư. Việc thẩm định của ngân hàng được diễn ra trong
suốt thời gian diễn ra hoạt động đầu tư từ lúc hình thành dự án đến lúc dự án đi vào
hoạt động và thu hồi đủ vốn mà ngân hàng mong muốn.
Giai đoạn tiền đầu tư gồm các bước:
Nghiên cứu
cơ hội đầu
tư

Nghiêncứu
tiền khả thi

Nghiên cứu
khả thi

Trình thẩm
định và xin
cấp phép
đầu tư

Thẩm định ở giai đoạn này thực chất là xem xét các dự án tiền khả thi và dự án khả
thi, vấn đề ngân hàng quan tâm trước hết đó là độ chính xác của các thơng tin trong dự
án bởi nếu thơng tin mà sai thì có nghĩa là tính khả thi của dự án là không chắc
chắn và ngân hàng không thể đánh giá đúng được dự án do đó mà quyết định đầu tư là
rất mạo hiểm.

Giai đoạn đầu tư gồm các bước:
Hoàn tất thủ
tục để triên
khai đầu tư

Thiết kế và
lập dự tốn
thi cơng

Thi cơng
xây lắp cơng
trình

Chạy thử và
thi cơng xây
dựng

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
Khi thực hiện thẩm định ở giai đoạn này ngân hàng phải tăng cường kiểm tra
giám sát tiến độ thực hiện dự án, quá trình nhận vốn và sử dụng vốn cho các hoạt
động có đúng như kế hoạch và các khoản chi có đúng mục đích hay khơng và nếu
trong giai đoạn này mà phát sinh các vi phạm hợp đồng, vi phạm luật pháp thì ngân
hàng sẽ yêu cầu chủ đầu tư sửa chữa thậm chí có thể ngừng cấp vốn.
Giai đoạn đưa cơng trình vào hoạt động thì nhiệm vụ chủ yếu của ngân hàng là
đôn đốc khách hàng thực hiện nghĩa vụ trả nợ, thu hồi vốn đầu tư.
Tuy nhiên, trong thực tế ngân hàng thường chỉ tập trung vào thẩm định ở giai
đoạn chuẩn bị đầu tư để tránh những quyết định sai lầm ngay từ đầu.

Với cấp thực hiện dự án (chủ đầu tư ) - do mục đích cao nhất của nhà đầu tư là
lợi nhuận nên chủ đầu tư cũng quan tâm hơn cả đến các lợi ích kinh tế và sự an tồn
của vốn đầu tư. Tuy nhiên, do dự án phải xin cấp phép đầu tư, xây dựng, xin tài trợ
vốn nên các chủ đầu tư cũng chú ý làm sao cho các chỉ tiêu kinh tế xã hội cũng hấp
dẫn và khả năng thu hồi vốn cũng như khả năng trả nợ của dự án là rất cao.
II. Đầu tư tín dụng theo dự án
1. Khái niệm và đặc điểm của đầu tư tín dụng theo dự án
1.1.Đầu tư tín dụng theo dự án
Đầu tư (đầu tư phát triển) là sự hy sinh nguồn lực(tài lực,vật lực, nhân lực) ở
hiện tại để kỳ vọng thu được lợi ích lớn hơn trong tương lai. Vì đầu tư là tính tốn cho
tương lai nên nó ln gắn liền với rủi ro.
Tín dụng về bản chất là quan hệ vay mượn lẫn nhau giữa người đi vay và người
cho vay trên cơ sở lòng tin và theo ngun tắc có hồn trả cả vốn lẫn lãi.
Từ hai khái niệm trên ta thấy rằng đầu tư là một sự cho vay dài hạn nhưng đầu
tư và tín dụng cũng có điểm giống và khác nhau. Đầu tư và tín dụng đều là sự ứng ra
một số vốn ban đầu, cho vay - sử dụng để tiến hành sản xuất kinh doanh và số vốn đó
phải được hồn trả sau một thời hạn hoặc trả dần theo lịch định. Còn chúng khác nhau
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
ở chỗ vốn đầu tư thường lớn hơn vốn tín dụng nhiều lần; thời hạn cho vay tín dụng có
nhiều loại: ngắn hạn, trung hạn, dài hạn còn đầu tư (đầu tư phát triển) thực chất là dài
hạn; vay tín dụng thì người vay nợ đồng thời là người trả nợ nhưng đầu tư thì hai đối
tượng này nhiều khi khơng trùng nhau.
Vậy đầu tư tín dụng theo dự án (ĐTTD) là hoạt động tài trợ vốn trung dài hạn
của ngân hàng cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức hoặc cá nhân trên
cơ sở các dự án khả thi. Trong đó dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một
cách chi tiết và hệ thống các hoạt động và chi phí theo một kế hoạch nhằm đạt được
những kết quả và thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai - bản thân dự án

đầu tư cũng là một hoạt động kinh tế riêng biệt và nhỏ nhất trong cơng tác kế hoạch
hố nền kinh tế nói chung. Hiện nay, các ngân hàng thường coi đầu tư tín dụng theo
dự án là đầu tư tín dụng trung dài hạn do đó mà các thuật ngữ “đầu tư tín dụng theo dự
án“ và “đầu tư tín dụng trung dài hạn“ được dùng thay thế nhau và nói tắt là đầu tư tín
dụng.
1.2. Đặc điểm của đầu tư tín dụng theo dự án
Ta đã biết rằng hoạt động tín dụng là hoạt động kinh tế gắn liền với sự thăng
trầm của nền kinh tế, hoạt động đầu tư tín dụng nói chung hoạt động đầu tư tín dụng
theo dự án nói riêng ln gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh
nghiệp khác. Do đó, hiệu quả của việc sử dụng vốn vay khơng phụ thuộc hồn tồn
vào ngân hàng mà nó chịu một phần tác động của người sử dụng vốn vay.
Đối với hầu hết các quốc gia, vai trò chủ yếu của đầu tư tín dụng trung dài hạn
là góp phần tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế, thúc đẩy và đảm bảo
sự tăng trưởng lâu dài vững chắc, độc lập tự chủ của quốc gia. Đầu tư tín dụng theo dự
án là trợ thủ đắc lực của các doanh nghiệp trong việc thoả mãn các nhu cầu mua sắm
máy móc thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật và một phần vốn lưu động tối thiểu
để thực hiện các cơ hội kinh doanh. Ngân hàng là một tổ chức có kinh nghiệm trong
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
việc nắm bắt thị trường, có khả năng thẩm định các dự án, các chương trình đầu tư
nhờ đó mà rủi ro được hạn chế đáng kể đối ngân hàng cũng như chủ đầu tư. Do vậy,
việc ngân hàng tài trợ vốn trung dài hạn cho các doanh nghiệp, cá nhân vừa đảm bảo
tính chất hiệu quả về mặt tốc độ cơ cấu sản xuất vừa đảm bảo lợi ích của doanh
nghiệp và ngân hàng.
Sự cung cấp tín dụng trung dài hạn ln kéo theo sự huy động tài nguyên rất
lớn vào một mục tiêu nào đó. Chính sự huy động đó nếu đạt hiệu quả sẽ đem lại cho
nền kinh tế, xã hội và ngân hàng cũng như chủ đầu tư những lợi ích to lớn, và ngược
lại nếu không đạt hiệu quả sẽ gây tổn hại to lớn cho xã hội, chủ đầu tư và cả ngân

hàng ... Do đó đầu tư tín dụng theo dự án phải đảm bảo phương châm lấy hiệu quả
chung của nền kinh tế và hiệu quả riêng của khách hàng là mục đích đồng thời phải
đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong nền kinh tế thị trường.
Trong các hoạt động đầu tư hiện nay ở Việt Nam, đầu tư tín dụng nói chung và
đầu tư tín dụng theo dự án nói riêng là hoạt động phức tạp chứa đựng nhiều rủi ro và
cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng. Đầu tư tín dụng trung dài hạn là hoạt động gắn
liền với những rủi ro rất lớn bởi rủi ro trong kinh doanh là điều khơng thể tránh khỏi đó là đối với doanh nghiệp - còn đối với kinh doanh của ngân hàng là kinh doanh qua
tay người khác, rủi ro của ngân hàng không chỉ phụ thuộc vào hoạt động của bản thân
ngân hàng, mà còn phụ thuộc vào các dự án hoặc tình hình sản xuất kinh doanh của
các doanh nghiệp vay vốn. Sự cạnh tranh trong hệ thống ngân hàng hiện nay rất gay
gắt bởi các ngân hàng thường xuyên bị ứ đọng vốn, rất các dự án tốt để tài trợ vì thế
các ngân hàng cũng phải tự tìm các dự án mà đầu tư.
Hiện nay, một ngân hàng có thể có nhiều cách để tham gia vào các dự án như:
ngân hàng đơn phương cấp tín dụng cho một hoặc một tập hợp các dự án, hoặc ngân
hàng tham gia cùng với các ngân hàng khác tài trợ một hoặc một phần của dự án theo
hình thức cho vay hợp vốn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
2. Hiệu quả đầu tư tín dụng
2.1.Nguyên tắc xác định hiệu quả kinh tế của hoạt động đầu tư tín dụng
Bất kỳ một hoạt động nào cũng địi hỏi những chi phí và thường đạt được một
số kết quả nhất định, và hiệu quả là mối quan hệ giữa lợi ích thu được và chi phí bỏ ra.
Mỗi hoạt động đều có những đặc thù riêng, từ đó mà việc xác định hiệu quả của các
hoạt động khác nhau thì khơng giống nhau. Khi đánh giá hiệu quả đầu tư tín dụng ta
cũng nên tuân theo mọt số nguyên tắc sau :
Một là nguyên tắc về mối quan hệ giữa mục tiêu và tiêu chuẩn hiệu quả. Theo
nguyên tắc này, mục tiêu là tiêu chuẩn để xác định hiệu quả kinh tế, khi mục tiêu thay
đổi thì tiêu chuẩn xác định đó cũng thay đổi theo. Các chủ thể có những mục tiêu khác

nhau đối với các dự án khác nhau, thậm chí trong cùng một dự án thì mục tiêu của họ
cũng có thể không giống nhau, và trong những thời kỳ khác nhau thì mục tiêu cũng sẽ
thay đổi. Nếu một ngân hàng coi việc nâng cao lợi nhuận là cái đích quan trọng nhất
thì cũng có nghĩa là tiêu chuẩn cơ bản để xác định hiệu quả hoạt động kinh doanh là
lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận thu được từ dự án. Còn khi mục tiêu trước mắt của ngân
hàng là phải thu hút khách hàng mở rộng tín dụng thì tiêu chuẩn để đánh giá hiệu quả
kinh tế là số lượng dự án mà ngân hàng tham gia và số lượng khách hàng được tài trợ
vốn.
Hai là nguyên tắc về sự thống nhất lợi ích. Theo nguyên tắc này hoạt động đầu
tư tín dụng theo dự án được xem là có hiệu quả khi lợi ích của các chủ thể tham gia dự
án được kết hợp một cách hài hoà. Nguyên tắc này xuất phát từ mối quan hệ giữa ngân
hàng và doanh nghiệp - mối quan hệ tạo tiền đề và hỗ trợ nhau phát triển, từ đặc điểm
của hoạt động đầu tư tín dụng (kết quả của nó tác động đến rất nhiều chủ thể khác
nhau).
Ba là nguyên tắc về tính chính xác và khoa học. Để đánh giá hiệu quả kinh tế
của các dự án đầu tư phải dựa trên một hệ thống chỉ tiêu có thể lượng hoá được, kết
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
hợp phân tích định tính và phân tích định lượng. Theo nguyên tắc này cần phải đảm
bảo tính trung thực của thơng tin, tính đúng đắn của các cơng thức và mức độ chính
xác của các tính tốn. Ngồi ra, trong số rất nhiều phương pháp khác nhau cần lựa
chọn một phương pháp khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế.
Dưới đây sẽ đề cập đến hiệu quả đầu tư tín dụng trên hai góc độ: hiệu quả đầu
tư tín dụng của ngân hàng và hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án.
2.2. Hiệu quả đầu tư tín dụng của ngân hàng
Hoạt động tín dụng ngân hàng góp phần quan trọng thúc đẩy điều kiện kinh tế
xã hội tiến bộ, tăng việc làm, tăng thu nhập của người lao động, thúc đẩy dân giàu
nước mạnh. Hiệu quả tín dụng thể hiện bằng lợi ích của nguồn thu nhập lợi nhuận bao

gồm cả lợi ích hữu hình và lợi ích vơ hình, lợi ích kinh tế xã hội được xác định qua
công thức sau:
Pi = Cu –( Rc + Lic +Bd + Pr ) * Ir *T
Trong đó :
Pi : Thu nhập lợi nhuận (Profit income)
Cu: Nguồn vốn tiền tệ khả dụng ( Usable Capital) bao gồm vốn tự có,
vốn chủ sở hữu, vốn huy động
Rc: Dự trữ bắt buộc(Compulsory reserve) - do ngân hàng nhà nước qui
định một tỷ lệ / tổng số vốn huy động, và phải gửi tại ngân hàng
nhà nước.
Lic: Vốn thanh khoản hiện hành (current liquidity) : là số vốn để đáp
ứng nhu cầu thanh toán trước mắt cho người gửi tiền trích từ vốn
tiền tệ khả dụng.
Bd : Nợ khó địi khơng có khả năng thu hồi (Bad debt)
Pr : Quĩ dự phòng rủi ro (Provision rate)
Ir : Lãi suất cho vay( Interest rate)
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
T : Thời gian vay(Term of loan)
2.3.Một số chỉ tiêu cơ bản đánh giá hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
- Chỉ tiêu tỷ lệ giữa lợi ích và chi phí: Chỉ tiêu này cho biết lợi ích thu được trên
một đồng vốn bỏ ra( B/C ). Vì vậy nếu B/C > 1 thì dự án có thể chấp nhận được. Nếu
sử dụng chỉ tiêu này sẽ không biết được qui mô tiền lời của dự án .
- Thu nhập thuần( NPV ): được tính bằng tổng thu trừ đi tổng chi (cả hai đều đã
được tính chuyển về cùng mặt bằng). Chỉ tiêu này phản ánh qui mô lãi ở thời điểm
hiện tại. Dự án được chấp thuận khi các khoản thu của dự án lớn hơn các khoản chi
của dự án tức là NPV lớn hơn 0.
- Tỷ suất lợi nhuận vốn đầu tư ( RR ): Hệ số này nói lên mức độ thu hồi vốn đầu

tư ban đầu từ lợi nhuận thuần thu được hàng năm. Trong thực tế để tính RR người ta
có thể lấy lợi nhuận thuần của một năm hoạt động ở mức trung bình trong đời dự án
để tính cho đơn giản. Dự án được chấp thuận khi RR tối thiểu phải lớn hơn lãi vay
ngân hàng.
- Tỷ suất lợi nhuận ròng của doanh số bán hàng: được tính bằng lợi nhuận rịng
chia doanh số bán hàng. Tỷ lệ này được sử dụng để so sánh hiệu quả đầu tư vốn đối
với mỗi loại sản phẩm hoặc so sánh các sản phẩm cùng loại để thấy rõ được khả năng
cạnh tranh của sản phẩm dự án .
- Tỷ suất lợi nhuận của vốn chủ sở hữu: cho biết một đồng vốn của chủ sở hữu
tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận và được tính bằng lợi nhuận chia cho vốn chủ sở hữu.
Dựa vào chỉ tiêu này ngân hàng có thể xác định được khả năng thu nợ bằng cách huy
động lợi nhuận của khách hàng khi cần thiết.
- Chỉ tiêu tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR): cho biết khả năng sinh lời riêng của dự
án, có thể sử dụng để so sánh với lãi suất thị trường để quyết định đầu tư vì nó biểu
hiện lãi suất tối đa mà dự án có thể chấp nhận được.

Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
- Chỉ tiêu thời gian hồn vốn: nó phản ánh mức độ thu hồi vốn nhanh hay chậm.
Tuy nhiên, nó khơng xem xét đến phần thu nhập sau hồ vốn, khơng tính đến qui mơ
dự án, khơng tính đến thời điểm phát sinh chi phí và thu nhập. Vì vậy, chỉ tiêu này
phải sử dụng kết hợp với các chỉ tiêu khác trong đánh giá dự án.
- Chỉ tiêu phân tích đánh giá khả năng thanh toán: gồm tỷ lệ lưu hoạt và tỷ lệ
cấp thời .
Giá trị tài sản có lưu động
Tỷ lệ lưu hoạt =
Giá trị tài sản ngắn hạn và nợ đến hạn
Giá trị tài sản có lưu động - Giá trị tồn kho

Tỷ lệ cấp thời =
Giá trị tài sản nợ đến hạn
Dự án được đánh giá là có khả năng thanh toán nếu tỷ lệ lưu hoạt thuộc khoảng
từ 2 đến 4, tỷ lệ cấp thời xấp xỉ 1.
- Chỉ tiêu phản ánh khả năng trả nợ của dự án: được xác định bằng tỷ lệ giữa khả
năng tạo vốn bằng tiền của dự án và nghĩa vụ hoàn trả (bao gồm nợ gốc và lãi phải trả
hàng năm). Dự án có khả năng trả nợ tốt nếu tỷ lệ này lớn hơn hoặc bằng 2.
III. Vai trò của thẩm định đối với hoạt động đầu tư tín dụng theo dự án
Ngân hàng với tư cách là “ bà đỡ ” về mặt tài chính cho các dự án sản xuất kinh
doanh, thường xuyên làm công tác thẩm định. Có thể thấy thẩm định đã trở thành một
bước khơng thể thiếu trong q trình đầu tư tín dụng

Tài

Vốn vay

Sản

Vốn tự có

Giải
Ngân

Ký kết
hợp
đồng

Thẩm
định
cho

vay

Website: Email : Tel : 0918.775.368

Vốn của
ngân
hàng


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án

(doanh nghiệp )
(q trình thực hiện tài trợ vốn)
Nhìn vào sơ đồ trên có thể thấy rằng ngân hàng tiến hành thẩm định ngay từ
đầu đối với tất cả các dự án, và đúng như bản chất của hoạt động thẩm định ngân hàng
chỉ đưa ra quyết định khi đã có được một sự xem xét cẩn thận.
Chính vì thẩm định sẽ giúp ngân hàng có được sự đánh giá đúng đắn về dự án
nên từ đó có thể khẳng định thẩm định là nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín
dụng theo dự án. Vai trò của thẩm định thể hiện cụ thể :
1. Thẩm định giúp lựa chọn dự án tốt nhất để đầu tư
Thẩm định ở đây là xem xét, đánh giá dự án sản xuất kinh doanh mà khách
hàng đề nghị được tài trợ vốn. Do sự gắn kết đặc biệt giữa hiệu quả đầu tư tín dụng
với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hay hoạt động của dự án nên nếu
chủ đầu tư có một dự án tốt xin cấp vốn thì nó đồng nghĩa với việc ngân hàng đảm
bảo an toàn cho đồng vốn mình bỏ ra.
Thẩm định ngồi việc xem xét các nội dung, các yếu tố để khẳng định tính sinh
lời của dự án còn là so sánh lựa chọn dự án. Trong cùng một thời điểm có thể có nhiều
phương án sử dụng vốn khác nhau, cùng một khối lượng vốn có thể có hơn một dự án
xin tài trợ, khi đó ngân hàng phải thực hiện phép so sánh vừa định lượng vừa định
tính: về độ tin cậy giữa các chủ đầu tư, các nguồn thông tin trong dự án, về lợi nhuận,

khả năng hồn vốn... Tóm lại là phải đặt các dự án lên bàn cân để lựa chọn được dự án
đem lại nhiều lợi ích nhất, phù hợp với mục tiêu của ngân hàng nhất và có mức độ rủi
ro an toàn nhất để đầu tư. Quá trình thẩm định dự án của ngân hàng được thực hiện
tuần tự theo các khoản mục từ tư cách pháp lý, chỉ tiêu tài chính, kinh tế xã hội đến
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
cơng nghệ mơi trường. Nên thẩm định cũng là cách ngân hàng giám sát q trình sử
dụng vốn cho các mục đích khác nhau trong dự án. Ngân hàng thực hiện chức năng
quản lý các khoản vốn vay của mình khi thực hiện thẩm định trước, trong và sau đầu
tư .
Đối với chủ đầu tư thẩm định để kiểm tra tính đúng đắn trong quyết định đầu tư
công sức của cải vào dự án. Lập dự án nhiều khi không phải chủ đầu tư tự lập mà họ
thuê các chuyên gia làm do đó để đánh giá được mức độ chính xác của các con số và
thơng tin trong dự án thì phương pháp tốt nhất là thẩm định dự án.
2. Thẩm định giúp ngân hàng đánh giá mức độ phù hợp của dự án với qui hoạch
chung của cả vùng của ngành của đất nước.
Ngân hàng nói chung và các ngân hàng thương mại nói riêng là cơ quan kinh tế
của nhà nước do đó một trong các chức năng của ngân hàng là giúp nhà nước thực
hiện được các chương trình, các mục tiêu kinh tế nhất định theo từng thời kỳ nhất
định. Do đó, phát triển kinh tế xã hội cũng là một trong những mục tiêu lớn của ngân
hàng. Ngân hàng với tư cách là cơ quan kinh tế của nhà nước chắc chắn nắm rõ chiến
lược phát triển kinh tế, qui hoạch kế hoạch của vùng, ngành nên thẩm định tức là ngân
hàng đã xem xét tính phù hợp của dự án với qui hoạch từ đó tạo điều kiện thuận lợi
cho dự án được thực hiện nếu dự án nằm trong khu vực qui hoạch, ngược lại thì thận
trọng hơn đối việc đầu tư cho dự án. Đặc biệt, khi mục tiêu của ngân hàng không phải
là lợi nhuận mà là lợi ích kinh tế xã hội hoặc tăng lượng tín dụng thì ngân hàng sẽ đặc
biệt ưu tiên đối với các dự án thuộc vào khu vực ưu tiên khi đúng với qui hoạch, kế
hoạch bởi các dự án này sẽ đóng vai trị quan trọng trong việc hoàn thành kế hoạch,

qui hoạch của ngân hàng cũng như của vùng hay ngành.
3. Thẩm định giúp ngân hàng hạn chế rủi ro tín dụng
Rủi ro trong kinh doanh là điều không tránh khỏi, đặc biệt là đối với ngân hàng:
kinh doanh qua tay người khác, vì thế mà hạn chế rủi ro là điều cực kỳ quan trọng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
Một trong những biện pháp tốt nhất là cẩn thận trước khi quyết định, hạn chế tối đa
việc tài trợ cho các dự án khơng khả thi - để làm được điều này thì ngân hàng tiến
hành thẩm định dự án. Rủi ro tín dụng không chỉ liên quan đến dự án, mà nhiều khi
chủ đầu tư cịn cố tình khơng thực hiện nghĩa vụ trả nợ mặc dù dự án xin tài trợ vốn
đem lại hiệu quả cao - điều này liên quan đến năng lực trả nợ của người vay. Do đó,
thẩm định của ngân hàng là còn phải thẩm định chủ đầu tư: xem xét tư cách đạo đức
của người vay, khả năng sẵn sàng trả nợ của người vay, nên ngân hàng sử dụng nhiều
các thơng tin phi tài chính. Thường thì khi đến tay ngân hàng dự án đã được các cơ
quan có thẩm quyền xem xét trước khi quyết định cho phép đầu tư do đó ngân hàng
cũng tăng thêm niềm tin với dự án.
Thẩm định dự án cịn có vấn đề phân tích độ nhạy - đánh giá mức độ ảnh hưởng
của các yếu tố như giá cả, chi phí, thu nhập, cung cầu của sản phẩm, nguyên liệu... đối
với dự án. Đây là phương pháp đánh giá rủi ro rất khoa học - đặc biệt trong điều kiện
nền kinh tế thị trường có rất nhiều biến động, từ đó lựa chọn được phương án tối ưu
để đối phó với các biến động bên ngồi thị trường. Nhờ thế mà dự án sẽ ít gặp rủi ro
hơn và rủi ro tín dụng của ngân hàng cũng sẽ được hạn chế.
Thẩm định dự án tức là ngân hàng tiến hành xem xét mọi mặt từ tài chính, kinh
tế xã hội, điều kiện pháp lý đến công nghệ kỹ thuật, môi trường - nhiều yếu tố ngân
hàng không đủ khả năng đánh giá thì đã có các chun gia giúp đỡ. Như vậy là ngân
hàng đã phân tích dự án trên mọi góc độ, đánh giá rủi ro từ nhiều phía đương nhiên sẽ
hạn chế được những mất mát trong hoạt động đầu tư của mình.
4. Thẩm định giúp xác định rõ trách nhiệm với các khoản nợ

Thẩm định là việc xem xét đánh giá trên cơ sở pháp lý và khoa học, có quan
tâm đến trách nhiệm và quyền lợi của các bên tham gia dự án. Bản thân ngân hàng
cũng có phân định rõ ai là người có nhiệm vụ thẩm định trực tiếp và ai là người có
quyền quyết định tài trợ - nên hạn chế được sự lấn át quyền lực, hối lộ và khi rủi ro
Website: Email : Tel : 0918.775.368


Thẩm định - nhân tố quyết định đến hiệu quả đầu tư tín dụng theo dự án
xảy ra rất dễ ràng qui trách nhiệm và xử lý. Do thẩm định dự án đã trở thành một hoạt
động khoa học nên các cán bộ cũng phải thận trọng hơn trước các đánh giá của mình,
bởi nó sẽ gắn liền trách nhiệm của họ với rủi ro mà dự án gặp phải. Nếu đánh giá của
cán bộ sai dẫn đến quyết định cấp tín dụng cho dự án khơng khả thi thì đương nhiên
một phần trách nhiệm không nhỏ thuộc về người thẩm định. Thẩm định dự án cũng
gồm cả việc xác định rõ ràng tư cách pháp nhân, tư cách thể nhân của các bên tham
gia dự án - năng lực hành vi và năng lực pháp lý của họ đã được kiểm tra nên sẽ hạn
chế được sự trốn nợ. Thẩm định dự án tức là ngân hàng sử dụng cơng cụ pháp luật để
bảo vệ cho sự an tồn của các khoản vay.
5. Thẩm định giúp ngân hàng đánh giá đúng tính hợp pháp và giá trị của các tài
sản thế chấp.
Trong quá trình hoạt động của mình ngân hàng hay gặp phải trường hợp các tài
sản thế chấp có giá trị thực tế nhỏ hơn nhiều lần giá trị đánh giá trong hồ sơ vay, và
điều kiện pháp lý của chủ sở hữu là giả tạo hoặc thế chấp nhiều lần tại cùng một thời
điểm dẫn đến giải quyết các tài sản thế chấp khi ngân hàng thu về là điều rất khó khăn.
Thẩm định dự án giúp hạn chế tình trạng này - vì một trong những nội dung thẩm định
chính là xem xét tài sản thế chấp.
Tuy trò vai trên lý thuyết là rất nhiều nhưng trong thực tế muốn thẩm định thể
hiện được đầy đủ các ưu thế trên thì rất cần có phương pháp thẩm định khoa học và
chính xác.

Website: Email : Tel : 0918.775.368