VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN môn và CHỦ đề TÍCH hợp TRONG dạy HOC LỊCH sử ở THCS

Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-1-

Tổ SỬ ĐỊA.
Trường THCS
TRƯNG
VƯƠNG

CHUYÊN ĐỀ
“VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN, CHỦ ĐỀ
TÍCH HỢP
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THCS”

Phương pháp dạy học vận dụng kiến thức liên môn, chủ đề tích hợp đã
được Bộ GD – ĐT triển khai và thí điếm nhiều năm gần đây. Tuy nhiên, vì
nhiều lí do khách quan và chủ quan nên vẫn còn nhiều GV ở các trường phổ
thông chưa thực sự nắm rõ mục đích, nội dung của phương pháp dạy học
này.
Để giúp GV trong Tổ Sử Địa trường THCS Trưng Vương, Đà Nẵng nói
riêng và các đồng nghiệp khác có quan tâm nói chung, chúng tôi cố gắng tìm
hiểu và hệ thống lại chuyên đề với các nội dung thực sự cần thiết.
PHẦN MỞ ĐẦU : THỰC TRẠNG DẠY HỌC LỊCH SỬ HIỆN NAY
& GIẢI PHÁP CẤP THIẾT.
I.THỰC TRẠNG DẠY HỌC LỊCH SỬ HIỆN
NAY :
1.CHƯƠNG TRÌNH, SGK :
a.Chương trình : thiết kế nặng,
không liên thông giữa các môn
học, cấp học, dẫn đến sự trùng
lắp một số kiến thức giữa các

cấp học.
b.SGK :
-Biên soạn theo hướng nặng về
cung cấp kiến thức để thi cử, ít
chú trọng vấn đề bồi dưỡng
năng lực cho học sinh.
-Thể hiện dưới hình thức một
môn khoa học, nên một số kiến
thức hàn lâm không thực sự cần
thiết cho thực tế vẫn được đưa
vào.
-Nội dung nhiều bài rất khô
khan về kiến thức, thiên về
nhiều sự kiện lịch sử, chiến

2.GIÁO VIÊN :
-Coi nặng việc
truyền thụ kiến thức
có trong SGK (lối
dạy nhồi nhét kiến
thức để thi cử).
-Ít vận dụng kiến
thức liên môn, chủ
đề tích hợp giáo dục
(xem nhẹ việc dạy
để giúp HS phát
triển những năng lực
cần thiết nhằm giải
quyết những vấn đề
trong thực tiển).

-> Hệ quả : dẫn đến
tiết dạy khô khan,
kém hấp dẫn, nặng
về cung cấp kiến

3.HỌC
SINH:
-Ghi nhớ bài
học một
cách rời rạc,
máy móc.
-Không nắm
được mối
quan hệ giữa
các tri thức
thuộc lĩnh
vực đời sống
xã hội, về
kiến thức
liên môn.
->Hệ quả :
nhàm chán,
không yêu


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-2-

tranh cách mạng, ít đề cập về

lịch sử văn hóa, nghệ thuật, chưa
xen kẽ với văn học, khoa học…

thức, liệt kê sự kiện.
Điều này dễ sa vào
lối dạy đọc chép.

thích bộ môn
Lịch Sử.

II. GIẢI PHÁP CẤP THIẾT :
Thực hiện quan điểm dạy học tích hợp :
-Tạo nên sự gắn kết kiến thức của các môn học, giữa nội dung học tập với
thực tiễn cuộc sống, làm cho việc học tập trở nên có ý nghĩa hơn đối với
học sinh.
-Từ đó góp phần nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo những con
người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc
sống hiện đại.
PHẦN MỘT : MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA, NỘI DUNG VÀ MỨC ĐỘ TÍCH
HỢP.
1.Việc sử dụng kiến thức liên môn, chủ đề tích hợp sẽ giúp học
sinh hiểu được sâu sắc các vấn đề lịch sử, nhận thức được sự phát
I.
triển xã hội một cách liên tục, thống nhất, thấy được mối liên hệ
MỤC hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội.
ĐÍCH, 2.Việc sử dụng kiến thức liên môn còn giúp học sinh củng cố thêm
Ý
những hiểu biết của mình ở nhiều môn học khác. HS phải biết đặt
NGHĨA các khái niệm đã học trong từng môn học cũng như giữa các môn
học khác nhau, có như vậy thì các em mới thực sự làm chủ được

kiến thức.
3.Đặc biệt từ việc hình thành được những biểu tượng Lịch sử cụ
thể, sinh động thông qua vận dụng tích hợp các kiến thức liên môn
sẽ tạo nên những gợi cảm mới, tác động mạnh mẽ đến tư tưởng,


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-3-

II.
NỘI
DUNG
&
MỨC
ĐỘ
TÍCH
HỢP

III.
YÊU
CẦU

tình cảm của học sinh, sẽ đem lại hiệu quả tích hợp giáo dục sâu
sắc trong nhiều chủ đề theo hướng dẫn của Bộ GD & ĐT.
4.Với việc dạy học theo chủ đề tích hợp trên có giá trị thực tiễn to
lớn trong đời sống xã hội. Phương pháp dạy học này chú trọng tập
dượt cho học sinh vận dụng các kiến thức kĩ năng học được cho
quá trình học tập tiếp theo, vận dụng được kiến thức đã học để giải
quyết các tình huống thách thức, bất ngờ, chưa từng gặp. Điều này

có ích cho cuộc sống sau này làm công dân, làm người lao động,
làm cha mẹ, có năng lực sống tự lập.
-> Giúp khắc phục được tình trạng khô cứng, nặng nề, tản
mạn, rời rạc trong dạy học , làm cho HS hứng thú và say mê
hơn với môn học Lịch Sử.
1.Nội dung tích hợp : Ngoài việc giáo dục các truyền thống,
phẩm chất tốt đẹp của dân tộc, còn thực hiện các nội dung tích hợp
theo hướng dẫn của Bộ GD & ĐT : Tích hợp GD đạo đức, học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Tích hợp GD phòng
chống tham nhũng; Tích hợp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả; Tích hợp bảo vệ môi trường; Tích hợp GD về dân số, đa dạng
sinh học và bảo tồn thiên nhiên; Tích hợp GD về tài nguyên và
môi trường, chủ quyền biển đảo…
2.Mức độ tích hợp :
-Tích hợp kiên hệ kiến thức .(mức độ hạn chế)
-Tích hợp bộ phận : chỉ một phần của bài học , của hoạt động thực
hiện nội dung giáo dục (mức độ trung bình).
-Tích hợp toàn phần : Cả một bài có nội dung trùng khớp với nội
dung giáo dục (mức độ cao nhất).
1.Với GV :
-Việc dạy học liên môn trong Lịch sử đòi hỏi người GV không
chỉ có những kiến thức vững chắc về bộ môn Lịch sử mà còn phải
nắm những nội dung, chương trình các bộ môn được giảng dạy ở
trường phổ thông (có kiến thức cơ bản về môn được tích hợp).
-Tích hợp linh hoạt, nhẹ nhàng, đúng địa chỉ - không làm nặng
nề hoặc rối tiết học . Tránh biến môn Lịch sử thành môn Ngữ văn
hay các môn khác.
2.Học sinh có vai trò tích cực chủ động trong việc học tập theo
nguyên tắc liên môn, vì ở các em huy động những kiến thức đã
học để hiểu sâu sắc, toàn diện một sự kiện. Các em được ôn tập

củng cố, tổng hợp ở mức cao hơn và được vận dụng thông minh
trong học tập.


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-4-

PHẦN HAI : MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP “VẬN DỤNG KIẾN THỨC
LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ”.
1.Vai trò : Giữa văn học và sử học có mối liên hệ khăng khít. Các
trích đoạn thơ văn có tác dụng minh hoạ, cụ thể hoá sự kiện, nêu
ra 1 kết luận khái quát giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn một thời kì,
một sự kiện lịch sử. Các tác phẩm văn học bằng những hình
VĂN tượng cụ thể sẽ tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm người
HỌC học, góp phần quan trọng làm cho bài giảng sinh động, hấp dẫn,
nâng cao hứng thú học tập của học sinh.
2.Các tài liệuVăn học thường dùng :
a.Văn học dân gian : Phản ảnh về đời sống xã hội, về cuộc đấu
tranh vật lộn với thiên nhiên, chống ngoại xâm trong thời kì dựng
nước và giữ nước của cha ông.
(Sự tích Trăm trứng nở trăm con, Thánh Gióng, Truyền thuyết
Sơn Tinh - Thủy Tinh, Bánh chưng, bánh dày phản ánh nhiều khía
cạnh của đời sống xã hội và tinh thần của dân tộc thời Hùng
Vương…)
b.Tác phẩm văn học :
- Một số tác phẩm văn học là một tư liệu lịch sử như :“Hịch tướng
sĩ” của Trần Quốc Tuấn, “Cáo Bình Ngô” của Nguyễn Trãi,
“Tuyên Ngôn Độc Lập” của chủ tịch Hồ Chí Minh …
-Các tác phẩm văn học yêu nước, cách mạng : phản ánh các sự

kiện lịch sử chiến tranh cách mạng, khắc họa hình tượng cụ thể về
các chiến sĩ yêu nước và các nhà cách mạng Việt Nam.
Ví dụ: “Luận cương đến với Bác Hồ / Và Người đã khóc / Lệ
Bác Hồ rơi trên chữ LêNin/ Bốn bức tường im nghe Bác lật từng
trang sách gấp/ Tưởng bên ngoài đất nước đợi mong tin” (Người
đi tìm hình của nước” của Chế Lan Viên)
-Các tác phẩm văn học hiện thực phê phán : giúp giáo viên khôi
phục bức tranh xã hội trong quá khứ, để học học sinh hiểu một
cách đầy đủ và toàn diện hơn về một giai đoạn, một thời lỳ lịch sử
dân tộc và của thế giới.
Ví dụ: “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố, “Bước đường cùng” của
Nguyễn Công Hoan, “Chí Phèo” của Nam Cao . . . phản ảnh sâu
sắc bộ mặt của chế độ thực dân phong kiến thối nát và thân phận
bế tắc, bần cùng của giai cấp nông dân qua hình tượng chị Dậu,
Chí Phèo…
3.Yêu cầu : GV cần nghiên cứu và chắt lọc các trích đoạn thơ văn
thật ngắn, có nội dung tiến bộ, phản ánh lịch sử một cách chân
thực nhất, phù hợp với yêu cầu giáo dục và giáo dưỡng của bài


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-5-

ĐỊA
LÍ

ĐỊA
LÍ

học, tránh ôm đồm làm loãng nội dung bài lịch sử.
1.Những điểm tương đồng liên môn Lịch Sử - Địa Lí :
-Về nội dung : Hai môn Địa Lí và Lịch Sử đều có những nội
dung thuộc nhóm Khoa học xã hội nhân văn, đều nghiên cứu
những vấn đề của con người, xem xét các mối quan hệ mang tính
qui luật trong lĩnh vực kinh tế, xã hội, tuy rằng mỗi môn học có
mục tiêu riêng (Lịch sử chú ý đến quá trình hình thành và phát
triển của xã hội, trong khi đó địa lí chú ý đến tính không gian
lãnh thổ của các sự vật hiện tượng đang diễn ra hiện nay). Tuy
vậy, giữa chúng có mối quan hệ tác động qua lại với nhau bởi các
sự kiện lịch sử bao giờ cũng diễn ra trong một khoảng không gian
nhất định với các điều kiện cụ thể, trong đó có các điều kiện địa lí.
Lịch sử thế giới và lịch sử dân tộc (kể cả phần lịch sử địa phương)
đều gắn với những điều kiện tự nhiên mà con người sinh sống,
cho nên khi học tập lịch sử xã hội phải phân tích đến các yếu tố
của môi trường tự nhiên và thông qua nội dung lịch sử để hiểu rõ
hơn môi trường tự nhiên và thực hiện giáo dục môi trường.
-Về mặt kỹ năng : cũng sử dụng các phương tiện trực quan như
bản đồ, Atlat, tranh ảnh…
-Về mặt phương pháp dạy học: Trong quá trình dạy học, GV lịch
sử, địa lí đã vận dụng phương pháp dạy học theo con đường qui
nạp, đi từ phân tích các hiện tượng, sự kiện cụ thể, đơn lẻ để dẫn
tới những nhận xét, kết luận mang tính khái quát. Không chỉ có
môn địa lí, môn lịch sử cũng sử dụng bản đồ như một nguồn tri
thức quan trọng, một phương tiện dạy học cần thiết để thể hiện
không gian diễn biến các sự kiện lịch sử. Vì vậy, học sinh cần
biết cách sử dụng bản đồ khi học hai môn này.
2.Vận dụng kiến thức Địa lí trong dạy học Lịch Sử :
a.Điều kiện tự nhiên tác động mạnh mẽ, tích cực đến sự tồn tại,
hình thành và phát triển lịch sử xã hội loài người.

-Điều kiện nhiên là môi trường đã nuôi sống người tối cổ (hang
động, trái cây, thú rừng...), có sự tác động mạnh mẽ đến sự hình
thành và phát triển các quốc gia :
+Lưu vực các dòng sông lớn là cơ sở để hình thành nên các
quốc gia cổ đại phương Đông gắn liền với nền sản xuất nông
nghiệp, vị trí thuận lợi của bán đảo Ban-căng và I-ta-li-a đã hình
thành nên các quốc gia cổ đại phương Tây gắn liền với nền sản
xuất thủ công nghiệp và thương nghiệp nhất là ngoại thương.
+Lợi thế núi, sông, đất rộng bằng phẳng...của các vùng Hoa Lư,
Thăng Long...khi được chọn làm kinh đô đã trở thành trung tâm


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-6-

ĐỊA
LÍ

kinh tế, chính trị thời Đinh. Lý . . .
-Điều kiện tự nhiên tác động đến sự phát triển kinh tế - văn hóa –
xã hội của từng vùng miền tạo nên các giá trị văn hóa riêng:
Đất, sông, . . . -> hình thành nghề trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ;
làng gốm, múa rối nước …
- Quá trình khai thác điều kiện tự nhiên đã giúp cho xã hội loài
người ngày càng phát triển qua các thời kì :
+Từ miền rừng núi đã chuyển dần xuống định cư ở vùng đồng
bằng châu thổ ven sông.
+Chính sách khẩn hoang mở rộng diện tích sản xuất, đắp đê
phòng lụt, đào sông, nạo vét kênh đảm bảo tưới tiêu là làm lãnh

thổ mở rộng, kinh tế phát triển, đời sống con người ổn định.
+Việc khai thác các nguồn lợi từ tự nhiên như đồng, sắt, than
đá, sức nước…đã đưa con người tiến dần vào thế giới văn minh từ
khi có công cụ bằng kim loại, các cuộc cách mạng công nghiệp,
cách mạng khoa học – kĩ thuật.
- Điều kiện tự nhiên có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đấu tranh
chống giặc ngoại xâm dựng nước và giữ nước:
+Cha ông đã biết dựa vào những điều kiện tự nhiên để xây
dựng căn cứ, bảo toàn và phát triển lực lượng: thành Cổ Loa,
phòng tuyến sông Cầu, thành nhà Hồ, căn cứ địa Tây Sơn, phòng
tuyến Tam Điệp – Biện Sơn, căn cứ địa Yên Thế, Bãi Sậy; căn cứ
địa Việt Bắc, đường Trường sơn.
+Cha ông đã biết lợi dụng địa thế, vị trí tự nhiên để kháng
chiến thắng lợi: chiến thắng Bạch Đằng, chiến thắng Rạch Gầm –
Xoài Mút, chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang, chiến dịch Việt
Bắc...
b.Việc khai thác và sử dụng môi trường tự nhiên của con người
đã gây ảnh hưởng tiêu cực dến môi trường ở các mức độ khác
nhau trong từng giai đoạn lịch sử :
-Thời nguyên thủy : con người phụ thuộc vào thiên nhiên -> ít tác
động đến môi trường.
-Thời văn minh nông nghiệp : Rừng bắt đầu thu hẹp (tiêu cực), hệ
sinh thái nông nghiệp phát triển (tích cực).
-Thời công nghiệp với cuộc cách mạng khoa học – kỹ thuật, con
người tăng cường khai thác và sử dụng nguồn nguyên vật liệu,
nhiên liệu trong tự nhiên của con người đã làm ô nhiễm môi
trường nghiêm trọng, phạm vi tác hại toàn cầu.
*Chính sách khai thác thuộc địa, cuộc chiến tranh đế quốc,
chiến tranh xâm lược thuộc địa, cuộc chiến tranh giành độc lập

Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-7-

dân tộc được tìm hiểu trong chương trình môn lịch sử cũng đã
phản ảnh hậu quả vô cùng tàn khốc của con người trong việc khai
thác và sử dụng môi trường tự nhiên : ruộng đất bỏ hoang, tỉ lệ
thương tật, nhiều lãnh thổ hoặc quốc gia bị xóa bỏ và đặc biệt là
sự ô nhiễm môi trường từ các loại vũ khí hạt nhân...
Với yêu cầu đặc trưng là giúp HS hiểu rõ từng thời kì phát triển
của xã hội để có những nhận thức thức lịch sử đúng đắn, bộ môn
GIÁO Lịch sử có thể tích hợp nhiều nội dung, chủ đề giáo dục của môn
DỤC GDCD.
CÔNG
*Ví dụ :
DÂN
-Đức tính : Sống giản dị; đoàn kết, tương trợ; siêng năng, kiên trì;
chí công vô tư -> lồng ghép giáo dục thông qua gương sáng của
Bác Hồ, các nhân vật lịch sử.
-Lòng biết ơn với những người có công với nước, noi gương các
anh hùng tuổi thanh niên sẵn sàng xã thân vì nước
-Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Bảo vệ di
sản văn hóa, di tích lịch sử, nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc -> Bổn phận
và trách nhiệm cụ thể của công dân hiện nay.
-Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác, Bảo vệ hòa bình, Tình
hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới, Hợp tác cùng phát triển ->
truyền thống yêu chuộng hòa bình của dân tộc và chủ trương hội
nhập, hợp tác quốc tế của Đảng hiện nay.
Một hình ảnh nghệ thuật như tác phẩm hội họa, kiến trúc, điêu

khắc, tranh ảnh … được sử dụng hợp lí sẽ giúp học sinh tiếp nhận
MĨ
kiến thức sâu sắc hơn và việc học Lịch Sử sẽ hứng thú hơn.
THUẬT Ngày nay, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, giáo viên trình
chiếu kênh hình sẽ có ưu thế hơn vì học sinh được trực quan với
hình ảnh rõ, kích thước lớn, màu sắc sinh động và ấn tượng hơn.
*GV cần chọn lọc tranh ảnh có tính mĩ thuật cao và nội dung
phù hợp với mục tiêu của bài Lịch Sử .
Các tác phẩm âm nhạc trong chương trình có tác dụng minh họa
kiến thức lịch sử một cách cụ thể bỡi nhiều tác phẩm được sáng
tác trong chính thời kì đó. Đặc biệt thông qua ca từ và âm nhạc sẽ
ÂM
có sức lay động lớn đến tâm tư, tình cảm, nhận thức của người
NHẠC học, giúp học sinh hình dung một cách cụ thể, sinh động các giai
đoạn lịch sử.
*Ví dụ :
-Quốc tế ca (1871)-Hành khúc & vũ khí chiến đấu của những
người CS và người lao động trên toàn thế giới.-Kêu gọi đấu tranh
ở VN đầu thế kỉ XX.


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-8-

-.NS Lưu Hữu Phước và bài hát “Lên đàng”(1944) -> khí thế hào
hùng, kêu gọi thế hệ trẻ.
-“Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng” (Phong
Nhã)Cuối 1945 -> Tình cảm mến yêu của thiếu nhi VN với Bác
Hồ.

-NS Đỗ Nhuận và bài hát “Hành quân xa”1953 -> niềm tin kháng
chiến chống Pháp nhất định thắng lợi.
-Nhạc sĩ Hoàng Hiệp và bài hát “Câu hò bên bến Hiền Lương”>Vĩ tuyến 17, nỗi đau chia cắt đất nước.
-Như có Bác trong ngày vui đại thắng – Phạm Tuyên.1975 -> Nhớ
Bác + Ý nghĩa chiến thắng 1975.
-NS Hoàng Vân và bài hát “Hò kéo pháo”1954 -> Lòng quyết
tâm vượt qua khó khăn + sự hi sinh anh dũng của chiến sĩ ĐBP.
-Nổi trống lên các bạn ơi! (Phạm Tuyên)Cội nguồn + Tình đoàn
kết 54 dân tộc.
-Nối vòng tay lớn – Trịnh Công Sơn.-> Đoàn kết dân tộc (thống
nhất Mặt Trận TQ VN)
1.Tích hợp kiến thức các môn khoa học tự nhiên cũng giúp
HS hiểu rõ thêm về lịch sử.
TOÁN,
Một số bài Lịch sử có đề cập đến việc tìm hiểu tiểu sử, cuộc đời
VẬT LÍ của các nhà bác học. Song như vậy chưa đủ, việc vận dụng dụng
kiến thức toán học, vật lí trong môn Lịch Sử sẽ giúp HS hiểu cụ
thể hơn những thành tựu của họ, qua đó thấy được đóng góp to
lớn của các nhà khoa học như Ta-lét, Pi-ta-go, Ác-si- mét . . .đối
với toàn nhân loại. Ngoài ra, việc vận dụng kiến thức toán học sẽ
giúp HS hiểu rõ hơn về việc ra đời của lịch, cách tính niên đại
trong Lịch Sử, . . .
2.Tích hợp kiến thức các môn khoa học tự nhiên trong dạy
học Lịch Sử cũng giúp HS củng cố các kiến thức đã học ở
môn Toán, Vật Lí (các phát minh, định lí quan trọng...). Từ đó
giúp HS thấy được ý nghĩa liên thông giữa các môn học, làm cho
việc học các môn nói chung và môn Lịch Sử nói riêng có ý nghĩa
hơn.
PHẦN BA : CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH “VẬN DỤNG KIẾN THỨC
LIÊN MÔN, CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở

THCS”
I.BƯỚC MỘT : Tìm hiểu chương trình, SGK các môn học khác -> Chọn
các nội dung có liên quan đến bộ môn Lịch Sử.


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
-9-

Như đã trình bày ở phần II, trong chương trình, SGK các môn học khác
có rất nhiều nội dung kiến thức có thể tích hợp trong môn Lịch Sử - nhất là
môn Văn, Địa Lí, GDCD, Âm Nhạc,Mĩ Thuật . . . Do vậy việc tìm hiểu
chương trình, SGK các môn học khác để chọn các nội dung có liên quan đến
bộ môn Lịch Sử là việc làm cần thiết không những phục vụ cho việc giảng
dạy Lịch Sử của GV mà còn giúp HS liên tưởng, củng cố các kiến thức của
các môn học khác.
*Xem phần Phụ lục đính kèm : Các nội dung kiến thức liên môn có
thể tích hợp dạy học Lịch Sử và Địa Lí.
II.BƯỚC HAI : Xác định địa chỉ tích hợp và chủ đề giáo dục tích hợp ở
từng bài Lịch Sử cụ thể.
ĐỊA CHỈ TÍCH
KIẾN THỨC LIÊN MÔN & CHỦ ĐỀ TÍCH
HỢP
HỢP
1.
2.
3.
PHẦN KẾT LUẬN
Vận dụng kiến thức liên môn, chủ đề tích hợp trong dạy học Lịch Sử nói
riêng và các môn học nói thực sự đem lại nhiều hiệu quả thiết thực.

1.Đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản mục tiêu đào tạo :
-Về kiến thức : Liên thông và bổ trợ giữa các môn học -> Làm sáng tỏ,
giúp HS hiểu sâu kiến thức.
-Về kĩ năng : tập dượt cho học sinh vận dụng các kiến thức kĩ năng học
được cho quá trình học tập tiếp theo, vận dụng được kiến thức đã học để giải
quyết các tình huống thách thức, bất ngờ, chưa từng gặp.
-Về hiệu quả tích hợp giáo dục sâu sắc để làm công dân tốt, có trách
nhiệm sau này.
2.Giúp khắc phục được tình trạng khô cứng, nặng nề, tản mạn, rời
rạc trong dạy học; gắn kết việc dạy học với thực tiển cuộc sống , làm cho
HS hứng thú và say mê hơn với môn học Lịch Sử.
3. Một bước chuẩn bị chu đáo, chủ động đón đầu cho chủ trương dạy
học tích hợp từ sau 2015 của GV, đặc biệt đối với những GV mới vào
nghề.
Tóm lại, trước nhu cầu bức thiết của thực tiển dạy học Lịch sử và yêu
cầu đổi mới toàn diện của ngành, Tổ Sử Địa trường THCS Trưng Vương
mong sự quan tâm, chia sẻ chuyên đề sinh hoạt cụm lần này. Do đề tài quá
rộng, thời gian nghiên cứu không nhiều nên nội dung chuyên đề tất yếu sẽ có
nhiều sai sót, mong các thầy cô góp ý.


Tìm hiểu chuyên đề “Vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THCS”
Tổ Sử Địa – Trường THCS Trưng Vương – Quận Hải Châu – Tp Đà Nẵng
- 10 -

TÀI LIỆU THAM KHẢO :
-Một số ý kiến về chương trình, SGK Lịch sử đăng trên các báo.
-Mã mô đun THCS 14 – BDTX – năm học 2012 – 2013. (Web trường
THCS Phổng Lăng , Sơn La)
-Xây dựng và thử nghiệm một số chủ đề tích hợp liên môn Lịch sử và

Địa lý ở trường trung học cơ sở (Chủ nhiệm đề tài:ThS. Nguyễn Trọng Đức )
-Bảo vệ môi trường trong dạy học Lịch Sử (SKKN của GV Đinh Thị
Bích Nga, Trường THCS Võ Thị Sáu)
-Một số tài liệu vận dụng kiến thức liên môn khác.

PHẦN PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM :
1.Bảng trình chiếu giới thiệu chuyên đề ”Vận dụng kiến thức liên môn, chủ
đề tích hợp trong dạy học Lịch Sử ở trường THCS” (Tổ Sử Địa, Trường
THCS Trưng Vương).
2.Nội dung chương trình, SGK liên môn cấp THCS có thể tích hợp trong
dạy học Lịch Sử & Địa Lí (Tổ Sử Địa, Trường THCS Trưng Vương).
3.Tích hợp tư liệu văn học trong dạy học Lịch Sử (tổng hợp từ nhiều
nguồn)
4.Giới thiệu tài liệu chuyên đề tập huấn có liên quan đến tích hợp GD trong
dạy học Lịch Sử:
-GD môi trường trong dạy học Lịch Sử (GV Nguyễn Thị Quỳnh Dư – Sở
GD ĐT Bắc Ninh)
-Tích hợp GD Học tập và làm theo dương đạo đức Hồ Chí Minh (Bản in và
trình chiếu – tài liệu tập huấn)
Đà Nẵng, ngày 12/12/2013