BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
LƯU ĐÌNH THÀNH
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Ở HUYỆN NGHI LỘC - TỈNH NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
2
NGHỆ AN - 2013
3
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
LƯU ĐÌNH THÀNH
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Ở HUYỆN NGHI LỘC - TỈNH NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
BỘ MÔN GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
MÃ SỐ: 60.14.10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐINH THẾ ĐỊNH
4
NGHỆ
ANƠN
- 2013
LỜI CẢM
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau Đại
học, Khoa Giáo dục Chính trị, cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo Trường
Đại học Vinh đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt cho tôi những kiến thức lý
luận chính trị quý báu, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong qúa trình học tập.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc đến TS. Đinh Thế Định, Trưởng
Khoa Giáo dục Chính trị - Trường Đại học Vinh đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ
bảo, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ủy ban nhân dân huyện Nghi
Lộc - tỉnh Nghệ An, Phòng thanh tra huyện Nghi Lộc, đồng nghiệp, gia đình
và bạn bè đã động viên, tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và
hoàn thành luận văn này.
Nghệ An, tháng 10 năm 2013
Tác giả
Lưu Đình Thành
5
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
GD & ĐT
Giáo dục và Đào tạo
HĐND
Hội đồng nhân dân
KN
Khiếu nại
KH&ĐT
Kế hoạch và Đầu tư
KN
Kiến nghị
NĐ
Nghị định
PA
Phản ánh
QĐ
Quyết định
SL
Sắc lệnh
TC
Tố cáo
TT
Thông tư
THCS
Trung học cơ sở
UBHC
Ủy ban hành chính
UBND
Ủy ban nhân dân
UBMTTQ
Ủy ban mặt trận Tổ quốc
6
7
MỤC LỤC
Trang
A. MỞ ĐẦU........................................................................................................................8
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................8
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................13
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................13
5. Cở sở lý luận và phương pháp nghiên cứu................................................................14
6. Giả thuyết nghiên cứu................................................................................................14
7. Đóng góp khoa học của đề tài....................................................................................14
8. Kết cấu đề tài.............................................................................................................15
B. NỘI DUNG..................................................................................................................16
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ HOẠT
ĐỘNG THANH TRA NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG THANH
TRA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY..........................................................................16
1.1. Khái niệm thanh tra và hoạt động thanh tra............................................................16
1.2. Nội dung tư tưởng của Hồ Chí Minh về thanh tra và hoạt động thanh tra.............18
1.3. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động thanh tra trong giai đoạn hiện nay là một yêu cầu khách quan.....................44
Chương 2
THỰC TRẠNG CỦA VIỆC VẬN DỤNG
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Ở HUYỆN NGHỊ LỘC, TỈNH NGHỆ AN.......................................................................51
2.1. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.............51
2.2. Tình hình vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra ở huyện Nghi
Lộc, tỉnh Nghệ An.........................................................................................................55
Chương 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ..................................83
HỒ CHÍ MINH VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG THANH TRA Ở HUYỆN NGHI LỘC ....................................................83
TỈNH NGHỆ AN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY......................................................83
3.1. Phương hướng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra nhằm nâng
cao chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn
hiện nay..........................................................................................................................83
3.2. Giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra nhằm nâng cao
chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện
nay..................................................................................................................................86
C. KẾT LUẬN.................................................................................................................106
D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................108
E. PHỤ LỤC....................................................................................................................110
8
A. MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng
tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện lịch sử cụ thể của nước ta, kế thừa
và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại. Tư tưởng Hồ Chí Minh đã và đang soi đường cho cuộc
đấu tranh của nhân dân ta giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, là tài
sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta.
Việc nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ giản đơn trong việc
phân tích những quan điểm của Người, mà quan trọng và cấp thiết là việc
vận dụng, quán triệt các quan điểm đó để soi sáng những vấn đề lý luận
đang đặt ra trong tình hình hiện nay đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ và tình hình
mới.
Hoạt động thanh tra được thể hiện trong nhiều bài viết, bài nói, chỉ thị
của Hồ Chủ tịch ở nhiều lúc, nhiều nơi. Tại Hội nghị tổng kết thanh tra toàn
miền Bắc tháng 4 năm 1957, Hồ Chủ tịch căn dặn: Cán bộ thanh tra giúp
trên hiểu biết tình hình địa phương và cấp dưới, đồng thời cũng giúp cho các
cấp địa phương kịp thời sửa chữa, uốn nắn nếu làm sai, hoặc làm chậm. Cho
nên trách nhiệm của hoạt động thanh tra là quan trọng.
Vai trò của các cơ quan thanh tra được thể hiện ngay từ Sắc lệnh số
64/SL ngày 23 tháng 11 năm 1945 thành lập Ban thanh tra đặc biệt. Tại Sắc
lệnh này quy định Ban thanh tra đặc biệt có toàn quyền nhận các đơn khiếu
nại của nhân dân, điều tra, hỏi chứng, xem xét các tài liệu giấy tờ của Uỷ
ban hành chính hoặc các cơ quan của Chính phủ cần thiết cho công việc
giám sát; đình chức, bắt giam bất cứ nhân viên nào trong Uỷ ban hành chính
hay của Chính phủ đã phạm lỗi. Hoạt động thanh tra cũng là một biện pháp
quan trọng trong việc ngăn ngừa, phát hiện và xử lý những hành vi vi phạm
9
pháp luật. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng; công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều
hành, quản lý mà thiếu sự kiểm tra, thanh tra thì sẽ dẫn đến bệnh quan liêu,
tham ô, lãng phí và chỉ có tăng cường kiểm tra, kiểm soát thì mới chống
được các tệ nạn này. Muốn chống bệnh quan liêu, bệnh bàn giấy, muốn biết
các nghị quyết có được thi hành không, thi hành có đúng không; muốn biết
ai ra sức làm, ai làm cho qua chuyện, chỉ có một cách là khéo kiểm soát.
Việc nghiên cứu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động
thanh tra là yêu cầu cần thiết, nhất là trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và cải cách
nền hành chính công khai theo hướng hiện đại.
Sau gần 30 năm đổi mới, cũng như trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước nói chung và huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An nói riêng đã thu
được nhiều thành tựu, kết quả to lớn về nhiều mặt, trong đó hoạt động thanh tra
giữ vai trò quan trọng. Những thành tựu và kết quả đã đạt được trong hoạt động
thanh tra gắn liền với tinh thần đổi mới chính sách của Đảng và nhà nước. Xây
dựng và phát triển ngành thanh tra nằm trong hoạt động quản lý nhà nước, góp
phần thúc đẩy quá trình cải cách hành chính thật sự văn minh, hiện đại. Tuy
nhiên, cho đến nay chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ
An còn rất hạn chế, chất lượng đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu cả về
chuyên môn lẫn nghiệp vụ, chưa đủ số lượng cán bộ tham gia vào quá trình làm
việc và hoạt động thanh tra, kiểm tra…. Trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, thanh tra vẫn được xem là một ngành quan trọng trong hoạt
động quản lý của nhà nước, hoạt động thanh tra vẫn luôn và sẽ giữ vai trò quan
trọng, đóng góp một phần không nhỏ vào sự ổn định, phát triển chung của đất
nước. Vì những lý do trên, chúng tôi chọn vấn đề: “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về hoạt động thanh tra nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra
ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài nghiên
cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
10
Từ trước đến nay, hoạt động thanh tra luôn đóng một vai trò hết sức
quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước, góp phần nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước, cũng như trong cải cách nền hành chính theo
hướng phục vụ và hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, hoạt động thanh tra
là một phương thức bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa. Do vậy, đã có nhiều
văn bản, quyết định, thông tư, nghị định của Đảng, nhà nước và ngành thanh
tra nói về hoạt động thanh tra. Cụ thể:
Quyết định số 2151/2006/QĐ-TTCP ngày 10 tháng 11 năm 2006 "Về
ban hành quy chế hoạt động của đoàn thanh tra". Quy chế này quy định về
tổ chức và hoạt động của đoàn thanh tra; quan hệ công tác của đoàn thanh
tra; khen thưởng và xử lý vi phạm đối với đoàn thanh tra; áp dụng đối với
đoàn thanh tra do thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, thủ trưởng cơ quan
thanh tra nhà nước thành lập để thực hiện nhiệm vụ thanh tra.
Luật Thanh tra số 56/2010/QH12 ngày 15 tháng 11 năm 2010; Nghị
định số 86/2011/NĐ-CP ngày 22 tháng 09 năm 2011 “Quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thanh tra”. Nghị định này quy định
chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thanh tra về nguyên tắc
hoạt động thanh tra; nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của cơ quan thanh
tra nhà nước; hoạt động thanh tra; thanh tra lại; quản lý nhà nước về công tác
thanh tra; trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trong việc
bảo đảm công tác thanh tra; xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động thanh
tra.
Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 02 năm 2012 "Quy định
về cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra". Nghị định này quy
định cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, nhiệm
vụ, quyền hạn của cơ quan, thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức
năng thanh tra chuyên ngành; hoạt động thanh tra chuyên ngành của thanh
tra bộ, thanh tra sở, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên
11
ngành và trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan
thanh tra nhà nước, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên
ngành trong hoạt động thanh tra chuyên ngành.
Thông tư số 01/TT-TTCP ngày 12 tháng 03 năm 2013 của Thanh tra
Chính phủ "Quy định về hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực
hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra". Thông tư này được
áp dụng đối với cơ quan thanh tra nhà nước, thủ trưởng cơ quan thanh tra
nhà nước; Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành,
thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành;
Công chức, thanh tra viên hoặc tổ công tác của cơ quan thanh tra nhà nước,
cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành được giao
nhiệm vụ theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị,
quyết định xử lý về thanh tra; Đối tượng thanh tra, cơ quan quản lý đối
tượng thanh tra, các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến việc thực
hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra.
Thông tư số 04/2013/TT-TTCP ngày 29/07/2013 của Thanh tra Chính
phủ "Về việc quy định thẩm quyền, nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện
pháp luật về khiếu nại". Thông tư này quy định về thẩm quyền, nội dung
thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại đối với cơ quan, tổ
chức, đơn vị, cá nhân, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm
quyền quản lý của cơ quan hành chính nhà nước các cấp.
Thông tư số 05/2013/TT-TTCP ngày 29/7/2013 "Quy định thẩm
quyền, nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tố cáo".
Thông tư này quy định về thẩm quyền, nội dung thanh tra trách nhiệm thực
hiện pháp luật về tố cáo đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân, người
đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan
hành chính nhà nước các cấp.
12
Nhìn chung các văn bản, quyết định, thông tư, nghị định này khá
phong phú, đa dạng nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng;
chính sách, pháp luật của nhà nước được quy định rõ ràng, chi tiết, cụ thể
trong các hoạt động: Về quy chế hoạt động của đoàn thanh tra; Nguyên tắc
hoạt động thanh tra; Nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của cơ quan thanh
tra nhà nước; Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị,
quyết định xử lý về thanh tra; Về hoạt động thanh tra… nhằm đảm bảo sự
thống nhất, không trùng lặp, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của các cơ quan thực hiện thanh tra, tiến tới ổn định chính trị - xã
hội, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, góp phần nâng
cao hiệu quả hoạt động thanh tra và quản lý nhà nước trong giai đoạn hiện
nay.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra được nhiều nhà lý
luận và nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, dưới nhiều góc độ nghiên cứu
khác nhau với nhiều đề tài, nhiều cuộc hội thảo, nhiều bài viết, bài nói
chuyện liên quan về vấn đề này cả về phương diện lý luận và thực tiễn, tiêu
biểu là các bài viết: Huấn thị của Chủ tịch Hồ Chủ Minh về hoạt động
thanh tra tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc, ngày 19/4/1957.
Huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị cán bộ thanh tra ngày
05/3/1960. Vũ Ngọc Giao - Trưởng Ban Tuyên giáo tỉnh uỷ Quảng Ninh:
“Tầm quan trọng và vai trò của công tác thanh tra trong Tư tưởng Hồ Chí
Minh”. Đinh Minh Trí - Phó Viện trưởng Viện khoa học thanh tra: “Tư
tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra”. TS. Trần Đức Lượng - Viện
khoa học thanh tra: “Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm
nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước”, năm 2002. Th.s Trần Duy Ngọc Phó Chánh thanh tra sở GD & ĐT tỉnh Phú Yên: “Học tập tư tưởng Hồ
Chí Minh về công tác thanh tra”. TS. Nguyễn Thế Tư - Học viện Chính trị
khu vực III: “Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra trong công tác quản
13
lý nhà nước”. Nguyễn Thái Hồng - thanh tra viên cao cấp, Phó Vụ trưởng
Vụ III - thanh tra Chính phủ: “Các nguyên tắc trong hoạt động thanh tra Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” năm 2011, v.v…
Vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra đã có nhiều nghiên
cứu dưới những góc độ khác nhau, nhưng chưa có một công trình nào đề
cập sâu sắc, toàn diện đến vấn đề hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc,
tỉnh Nghệ An. Vì vậy, đề tài mà chúng tôi lựa chọn, nghiên cứu không
trùng với một công trình nghiên cứu nào; chúng tôi thừa kế, tiếp thu, tham
khảo có chọn lọc những công trình nghiên cứu có liên quan để hoàn thành
đề tài này.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng có hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra để
nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt
động thanh tra.
- Phân tích thực trạng của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
- Đề xuất phương hướng và giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ
An trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra.
- Thực trạng hoạt động thanh tra hiện nay.
14
- Sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về hoạt động thanh tra ở huyện
Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài có phạm vi nghiên cứu rất rộng, luận văn chỉ tập trung nghiên
cứu chủ yếu vào những vấn đề sau:
- Làm rõ những nội dung, quan điểm cơ bản của tư tưởng Hồ Chí
Minh về hoạt động thanh tra.
- Thực trạng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
- Trên cơ sở đó, kiến nghị một số giải pháp có tính khả thi, để thực
hiện tốt hơn hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong giai
đoạn hiện nay.
5. Cở sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Đề tài được triển khai trên cơ sở nội dung, quan điểm của tư tưởng Hồ
Chí Minh và quan điểm của Đảng, nhà nước về hoạt động thanh tra.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, chúng tôi
sử dụng các phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa
duy vật lịch sử với phương pháp thu thập số liệu, phân tích, tổng hợp, so
sánh đối chiếu … để làm rõ những tư tưởng cốt lõi của Hồ Chí Minh về hoạt
động thanh tra và việc vận dụng tư tưởng của Người vào việc nâng cao chất
lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
6. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu hệ thống các giải pháp có tính khả thi, phù hợp với thực tế của
địa phương thì chất lượng hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ
An theo tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ được nâng cao.
7. Đóng góp khoa học của đề tài
15
Đề tài cung cấp thêm những luận cứ khoa học giúp UBND huyện
Nghi Lộc trong việc xây dựng, tổ chức các chương trình đào tạo, chương
trình hoạt động cho đội ngũ cán bộ thanh tra huyện Nghi Lộc. Ngoài ra,
đề tài còn được dùng làm tài liệu tham khảo cho đội ngũ thanh tra các
cấp, các ngành.
8. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
đề tài gồm có 3 chương.
Chương 1. Cơ sở lý luận của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
về hoạt động thanh tra nhằm nâng cao chất lượng hoạt
động thanh tra trong giai đoạn hiện nay.
Chương 2. Thực trạng của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
Chương 3.
Phương hướng và giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về hoạt động thanh tra nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động thanh tra ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
trong giai đoạn hiện nay.
16
B. NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG THANH TRA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1.1. Khái niệm thanh tra và hoạt động thanh tra
1.1.1. Khái niệm thanh tra
Thanh tra là khái niệm được sử dụng rộng rãi trong công tác quản lý
nhà nước hầu như ở tất cả các ngành, lĩnh vực hiện nay. Tuy nhiên, có nhiều
quan điểm và nhiều cách tiếp cận khác nhau về các khái niệm này. Trên
phương diện lý luận cũng như thực tế, khái niệm này thường được nhắc đến
tùy theo mục đích, công việc của người sử dụng đối với đối tượng cần thanh
tra.
Giáo trình Nghiệp vụ công tác thanh tra 2002: “Thanh tra là kiểm
soát, xem xét tại chỗ việc làm của địa phương, cơ quan, xí nghiệp; với nghĩa
thứ hai thì thanh tra là chỉ nghề nghiệp, tên gọi chức danh như người làm
nhiệm vụ thanh tra, đoàn thanh tra của Bộ” [1; 68].
Điều 1, Pháp lệnh thanh tra 1990: “Thanh tra là một chức năng thiết
yếu của cơ quan quản lý nhà nước, là phương thức đảm bảo pháp chế, tăng
cường kỷ luật trong quản lý nhà nước, thực hiện quyền dân chủ xã hội chủ
nghĩa” [20; 4].
Luật thanh tra năm 2010 đưa ra định nghĩa như sau “Thanh tra nhà nước
là việc xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của
cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách,
pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân” [12; 4].
Như vậy, thông qua khái niệm thanh tra giúp chúng ta có cái nhìn
đúng đắn hơn về chức năng, nhiệm vụ và cả quyền hạn thiết yếu của thanh
17
tra trong hoạt động quản lý nhà nước. Đây như là hoạt động kiểm tra, xem
xét việc làm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được thực hiện bởi
một cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục do pháp luật quy định,
nhằm kết luận đúng, sai, đánh giá ưu điểm, khuyết điểm, phát huy nhân tố
tích cực; phòng ngừa, xử lý các vi phạm, góp phần hoàn thiện cơ chế quản
lý, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước; các
quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Hoạt động thanh
tra luôn gắn liền với hoạt động của chủ thể mang thẩm quyền nhà nước; các
cơ quan, tổ chức, cá nhân khi được trao quyền, nhân danh chủ thể quản lý
nhà nước tiến hành thanh tra, kiểm tra, xem xét tận nơi, tại chỗ các đối
tượng của quản lý để giúp cho quản lý đạt được mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
1.1.2. Khái niệm hoạt động thanh tra
Thứ nhất, khái niệm hoạt động thanh tra được tiếp cận ở nhiều góc độ
khác nhau, theo đó được hiểu theo 3 cách như sau:
Quan điểm thứ nhất, tiếp cận theo nghĩa rộng nhất thì: Hoạt động
thanh tra như là một bộ phận của hoạt động quản lý nhà nước.
Quan điểm thứ hai, được tiếp cận dưới góc độ hoạt động chủ yếu của
các cơ quan thanh tra nhà nước.
Quan điểm thứ ba, hiểu theo nghĩa hẹp thì: Hoạt động thanh tra chính
là hoạt động thanh tra trực tiếp của các cơ quan thanh tra nhà nước thông
qua đoàn thanh tra và hoạt động thanh tra phát sinh khi có quyết định thanh
tra đến khi có kết luận thanh tra. Về phương diện pháp luật thì dường như
hoạt động thanh tra được hiểu theo nghĩa này, khi quy định hoạt động thanh
tra thành những mục riêng (hoạt động thanh tra hành chính và hoạt động
thanh tra chuyên ngành), trong đó chủ yếu nói đến quá trình tiến hành một
cuộc thanh tra kể từ khi ban hành quyết định thanh tra đến khi kết luận, kiến
nghị và quyết định xử lý về thanh tra.
18
Thứ hai, Luật thanh tra năm 2010 quy định: “Hoạt động thanh tra do
đoàn thanh tra, thanh tra viên và người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh
tra chuyên ngành thực hiện” [12; 6].
Có thể nói, hoạt động thanh tra của các cơ quan thanh tra nhà nước
theo quy định bao gồm từ việc xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra; ra
quyết định việc thanh tra; tiến hành thanh tra trên thực tế; tổng hợp thông
tin, tài liệu, chứng cứ đã thực hiện để làm báo cáo kết quả thanh tra; kết luận
thanh tra và xử lý kết luận thanh tra đối với đối tượng thanh tra hướng tới.
Một mặt, hoạt động thanh tra giúp phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành
vi vi phạm pháp luật; phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính
sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền các biện
pháp khắc phục; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu
quả của hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và
lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Mặt khác, hoạt động thanh
tra nhằm bảo vệ pháp luật, lấy phòng ngừa là cơ bản, đồng thời phát hiện và
xử lý để kỷ cương pháp luật được nghiêm minh. Coi trọng việc phát huy ưu
điểm, khắc phục khuyết nhược điểm để nâng cao hiệu quả của quản lý nhà
nước. Qua đó nâng cao dân trí, hiểu biết và thực thi pháp luật cho đúng, uốn
nắn những lệch lạc đối với mọi cá nhân, tổ chức.
1.2. Nội dung tư tưởng của Hồ Chí Minh về thanh tra và hoạt động
thanh tra
1.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò thanh tra và hoạt động thanh
tra
1.2.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò thanh tra
Thanh tra là công tác quan trọng và có tính chất thường xuyên của cơ
quan lãnh đạo của Đảng và nhà nước các cấp
Ngay từ những ngày đầu lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất chú
trọng tới việc sử dụng, phát huy vai trò của công tác thanh tra. Tại cuộc họp
19
Chính phủ ngày 13/11/1945, Hồ Chủ tịch đề nghị các Bộ trưởng có thể chia
nhau đi thanh tra một khu vực gần Hà Nội. Bộ Nội Vụ sẽ khảo cứu và lập
một chương trình về việc này. Ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký
Sắc lệnh 64/SL thành lập Ban thanh tra đặc biệt, có nhiệm vụ giám sát tất cả
công việc và các nhân viên của Uỷ ban nhân dân và các cơ quan của Chính
phủ.
Vị trí, vai trò quan trọng của công tác thanh tra được thể hiện trong
nhiều bài viết, bài nói, chỉ thị của Hồ Chủ tịch ở nhiều lúc, nhiều nơi. Tại
Hội nghị tổng kết thanh tra toàn miền Bắc tháng 4 năm 1957, Hồ Chủ tịch
căn dặn “Cán bộ thanh tra giúp trên hiểu biết tình hình địa phương và cấp
dưới, đồng thời cũng giúp cho các cấp địa phương kịp thời sửa chữa, uốn
nắn nếu làm sai, hoặc làm chậm. Cho nên trách nhiệm của công tác thanh tra
là quan trọng” [4; 72].
Vai trò của các cơ quan thanh tra được thể hiện ngay từ Sắc lệnh số
64/SL ngày 23 tháng 11 năm 1945 thành lập Ban thanh tra đặc biệt. Tại Sắc
lệnh này quy định Ban thanh tra đặc biệt có toàn quyền nhận các đơn khiếu
nại của nhân dân; điều tra, hỏi chứng, xem xét các tài liệu giấy tờ của Ủy
ban hành chính hoặc các cơ quan của Chính phủ cần thiết cho công việc
giám sát; đình chức, bắt giam bất cứ nhân viên nào trong UBHC hay của
Chính phủ đã phạm lỗi.
Công tác thanh tra cũng là một biện pháp quan trọng trong việc ngăn
ngừa, phát hiện và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật. Chủ tịch Hồ Chí
Minh cho rằng, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý mà thiếu sự
kiểm tra, thanh tra thì sẽ dẫn đến bệnh quan liêu, tham ô, lãng phí và chỉ có
tăng cường kiểm tra, kiểm soát thì mới chống được các tệ nạn này. Người
nói “Muốn chống bệnh quan liêu, bệnh bàn giấy; muốn biết các nghị quyết
có được thi hành không, thi hành có đúng không; muốn biết ai ra sức làm, ai
làm cho qua chuyện, chỉ có một cách là khéo kiểm soát” [3; 287].
20
Như vậy, bên cạnh việc phát hiện và xử lý các vi phạm pháp luật,
thanh tra còn đóng vai trò như một biện pháp phòng ngừa hữu hiệu các vi
phạm pháp luật. Thanh tra cùng với các phương thức kiểm tra, giám sát luôn
là hiện thân của kỷ cương pháp luật; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát
dù được thực hiện dưới bất cứ hình thức nào, cũng luôn có tác dụng hạn chế,
răn đe những hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng quản lý. Mặt
khác, các giải pháp được đưa ra từ hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát
không chỉ hướng vào việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, mà còn có
tác dụng khắc phục các kẽ hở của chính sách, pháp luật, ngăn ngừa tận gốc
mầm mống phát sinh những vi phạm pháp luật.
Tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc lần thứ nhất ngày
19/4/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói “Nếu Trung ương Đảng, Chính phủ có
nghị quyết, chỉ thị đưa về các ngành, các địa phương, kết quả thế nào không
có thanh tra khó mà biết được địa phương nào làm tốt, làm vừa, làm xấu; có
làm hay không làm trên không biết; địa phương nhiều khi tự mình cũng
không biết; trên không thấu dưới; dưới không thấu trên. Thanh tra là để theo
dõi xem các kế hoạch, chỉ thị, chính sách đó, các địa phương đã chấp hành thế
nào” [4; 78].
Xuất phát từ vị trí, vai trò của công tác thanh tra là một nội dung, một
phương thức thực hiện sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng và sự chỉ đạo, điều
hành của chính quyền các cấp, do vậy sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên
của các cơ quan lãnh đạo Đảng và nhà nước có ý nghĩa quyết định đến hiệu
lực, hiệu quả thanh tra. Thực tiễn công tác thanh tra thời gian qua cho thấy,
địa phương nào, ngành nào chú trọng đến công tác thanh tra thì địa phương
đó, ngành đó thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước, ít có khiếu nại, tố cáo.
Ngược lại, nơi nào, ngành, lĩnh vực nào không chú trọng đúng mức đến
công tác thanh tra, kiểm tra thì nơi đó không thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị
và quản lý của mình. Thanh tra là công tác quan trọng; vì vậy, Đảng và nhà
21
nước phải chú trọng đến công tác xây dựng tổ chức và bố trí cán bộ làm
công tác thanh tra, nhằm đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Cần phải
quán triệt sâu sắc các quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về bố trí cán bộ
và về tổ chức đối với công tác thanh tra.
Hồ Chủ tịch khẳng định, tăng cường công tác tổ chức, cán bộ thanh
tra cả về số lượng và chất lượng, đặc biệt là chất lượng, là một yêu cầu cần
thiết để công tác thanh tra phát huy được vai trò của mình. Tại Hội nghị cán
bộ thanh tra toàn miền Bắc năm 1960, Hồ Chủ tịch huấn thị “Một số ban
thanh tra chưa được củng cố, cán bộ còn thiếu vì các cấp lãnh đạo địa
phương chưa nhận rõ công tác thanh tra là quan trọng, nên chưa chú ý tăng
cường cán bộ đúng mức, chưa giúp đỡ, lãnh đạo nó một cách chặt chẽ” [5;
47].
Củng cố tổ chức, đáp ứng đủ số lượng cán bộ làm công tác thanh tra
là một yêu cầu quan trọng, tuy nhiên điều quan trọng hơn là phải nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ thanh tra. Lựa chọn, bố trí người làm công tác
thanh tra đáp ứng được các yêu cầu về phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm là
yêu cầu tiên quyết để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra. Cần
phải thấm nhuần quan điểm của Hồ Chủ tịch về bố trí cán bộ làm công tác
thanh tra “Không thể gặp ai cũng phái đi kiểm tra. Người lãnh đạo phải tự
mình làm việc kiểm tra mới đủ kinh nghiệm và uy tín. Nhưng người lãnh
đạo cần phải có một nhóm cán bộ nhiều kinh nghiệm và giàu năng lực để
giúp mình đi kiểm tra” [3; 521].
Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vì thanh tra là công tác
quan trọng của cơ quan lãnh đạo Đảng và nhà nước, do đó phải được tiến
hành thường xuyên. Công tác thanh tra nếu không được tiến hành thường
xuyên tất yếu sẽ dẫn tới bệnh quan liêu, mệnh lệnh và từ đó sẽ tiếp tục gây
ra những tác hại to lớn khác cho sự nghiệp cách mạng. Trên thực tế có
không ít lãnh đạo địa phương, đơn vị chưa coi trọng vai trò công tác thanh
22
tra, kiểm tra dẫn tới kỷ luật không được thi hành nghiêm túc, dân chủ không
được bảo đảm, khiếu kiện của nhân dân dai dẳng, phức tạp... làm tốn rất
nhiều tiền của và công sức của các cơ quan nhà nước để giải quyết. Thông
qua công tác thanh tra, kiểm tra mới biết chủ trương, nghị quyết của Đảng,
cơ chế, chính sách của nhà nước đi vào cuộc sống ra sao? Có được thực hiện
đầy đủ hay không? Cũng qua việc thường xuyên thanh tra, kiểm tra mà các
nhà lãnh đạo, quản lý có được những thông tin phản hồi từ thực tế cuộc
sống, đó là những dữ liệu quan trọng để đề ra những chủ trương, chính sách
sát hợp với đòi hỏi của thực tiễn.
Thanh tra thường xuyên là một yêu cầu không thể thiếu nhằm nâng
cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Muốn đảm bảo tính thường xuyên
của công tác thanh tra, yêu cầu cần thiết đặt ra là người lãnh đạo, quản lý
phải tạo điều kiện cho tổ chức thanh tra hoạt động theo đúng chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn. Hoạt động thanh tra phải được bảo đảm tính độc lập
tương đối, thanh tra phải tuân theo pháp luật, chỉ tuân theo pháp luật và
không ai được cản trở hoạt động thanh tra. Tính thường xuyên trong hoạt
động thanh tra do chính đặc điểm, tính chất của hoạt động chấp hành, điều
hành trong quản lý hành chính nhà nước quyết định và có mối quan hệ chặt
chẽ với yêu cầu kịp thời của việc ra các quyết định lãnh đạo, quản lý. Thực
tế đã chứng minh trong nhiều tình huống, các biện pháp quản lý nếu được áp
dụng kịp thời thì sẽ giải quyết được những vấn đề, nhưng cũng với biện
pháp đó, nếu chậm được áp dụng thì sẽ không giải quyết được tình huống,
thậm chí còn phản tác dụng. Đích thân Hồ Chủ tịch, sau khi nghe báo cáo
của cán bộ thanh tra, đã có thư xin lỗi gửi đồng bào liên khu IV về việc cán
bộ ở một vài nơi làm sai Chỉ thị của Chính phủ và đường lối của Đoàn thể
trong quan hệ với người dân. Đó là một minh chứng sinh động cho việc
người lãnh đạo kịp thời xử lý những vấn đề do thanh tra đề xuất, kiến nghị.
Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới
23
Đây là quan điểm có ý nghĩa chỉ đạo thực tiễn rất sâu sắc, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã chỉ rõ vị trí và vai trò đặc biệt của thanh tra trong hoạt động
của nhà nước và đời sống xã hội. Người đã ví thanh tra quan trọng như tai
mắt của con người - như bộ phận cấu thành cơ thể con người, là phương tiện
cực kỳ trọng yếu giúp cho con người nhận thức và phát triển trí tuệ. Điều đó
có nghĩa là, cũng giống như tai mắt của cơ thể con người, thanh tra được
Chủ tịch Hồ Chí Minh xem như là một bộ phận cấu thành hữu cơ của quản
lý nhà nước, là phương tiện nhận thức của quá trình quản lý nhà nước. Giữa
chúng không có khoảng cách. Bởi quản lý nhà nước, quản lý xã hội mà
không có thanh tra, kiểm tra xem như không có quản lý. Nếu tách rời thanh
tra, kiểm tra khỏi quản lý nhà nước, quản lý xã hội thì khác nào tách rời cái
tai, cái mắt khỏi cơ thể con người; tách rời phương tiện nhận thức và phát
triển trí tuệ của con người ra khỏi con người. Cũng với tư tưởng đề cao vai
trò của thanh tra trong quản lý nhà nước, tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn
quốc (05/3/1960) Chủ tịch Hồ Chí Minh lại nhấn mạnh “Có thể nói, cán bộ
thanh tra là tai mắt của Đảng và Chính phủ, tai có sáng suốt thì người mới
sáng suốt” [5; 48].
Người chỉ ra một cách cụ thể rằng, Đảng và Chính phủ là những thực
thể lãnh đạo và quản lý đất nước không được tách rời lãnh đạo, quản lý với
kiểm tra, thanh tra. Đảng và Chính phủ phải phát huy vai trò của kiểm tra,
thanh tra, phải gắn bó với nó trong quá trình lãnh đạo, quản lý. Phải xem
thanh tra, kiểm tra là một khâu quan trọng không thể thiếu được trong lãnh
đạo, quản lý và điều hành của những người đứng đầu các cơ quan Đảng và
nhà nước. Bởi qua kiểm tra, thanh tra giúp cho người lãnh đạo, quản lý cấp
trên thấy được những yếu kém, thiếu sót, những điểm chưa phù hợp, thiếu
đồng bộ của đường lối chính sách, của hệ thống pháp luật, đánh giá được
năng lực, trách nhiệm điều hành và quản lý của người lãnh đạo, quản lý cấp
dưới, đánh giá một cách đầy đủ, đúng đắn nơi nào, cá nhân nào làm tốt hoặc
24
làm chưa tốt để biểu dương, uốn nắm kịp thời. Đúng là, khi ví thanh tra là tai
mắt của trên, là người bạn của dưới, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra một cách
sâu sắc rằng, thanh tra không chỉ có vai trò giúp cho người lãnh đạo, quản lý
xem xét đường lối chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng và nhà
nước đề ra có được thực hiện hay không, được thực hiện như thế nào và đến
đâu; mà còn có vai trò giúp xem xét lại chính chủ trương, chính sách và
pháp luật của mình đề ra đúng hay không đúng. Như vậy, đối với người lãnh
đạo và quản lý thì thanh tra đúng là phương tiện nhằm nhận thức và phát
triển tư duy, kiểm tra lại chính mình, để chủ động điều chỉnh lại chủ trương,
chính sách và pháp luật cho phù hợp với quá trình quản lý nhà nước. Làm
được điều đó, thanh tra chính là tai mắt của trên.
Cùng với vai trò là tai mắt của trên, thanh tra còn là bạn của dưới.
Điều đó có nghĩa là đối với những người là lãnh đạo quản lý cấp dưới thì
thanh tra chính là người bạn giúp mình nhìn thấy, biết được, phát hiện và chỉ
cho mình thấy được những việc mình làm đúng, làm tốt để tiếp tục phát huy,
những việc làm sai, làm không đầy đủ, làm thiếu trách nhiệm để khắc phục
sửa chữa nâng cao năng lực và trách nhiệm của mình. Như vậy, thanh tra
chính là người bạn, người giúp đỡ mình trong quá trình thực thi nhiệm vụ
quản lý nhà nước. Vậy mà không ít người nhận thức không đầy đủ, chẳng
những không coi trọng thanh tra mà còn sợ hãi thanh tra, tìm cách lảng tránh
thanh tra. Đúng như Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có lần đến thăm và
nói chuyện với Hội nghị thanh tra (24/3/1972) rằng: Vị trí và tầm quan
trọng, tác dụng của công tác thanh tra là ở chỗ nó phải phát hiện cho mình
những cái mà mình cần biết, nó thường xuyên là tai mắt của mình, nó biết
nhìn, biết thấy, biết phát hiện và biết chỉ cho mình những cái mà mình cần
biết. Cho nên hôm nay tôi nói với các đồng chí điểm này để các đồng chí
chú ý. Các đồng chí không coi trọng thanh tra tức là tước một cái vũ khí cần
thiết của người lãnh đạo, không tài gì mình thấy hết đâu.
25
Thanh tra chỉ có thể đảm đương được vai trò là tai mắt của trên, là người
bạn của dưới khi cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, gương
mờ thì soi không được. Để trở thành cái gương soi, cán bộ thanh tra cố gắng học
tập, học cái hay, tránh cái dở, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ lý
luận, trình độ nghiệp vụ và trình độ chuyên môn để làm việc cho tốt thì đó mới
là tiền đồ vẻ vang, là xứng đáng với sự tín nhiệm của Đảng và Chính phủ.
Như vậy, theo quan điểm của Hồ Chí Minh, hoạt động thanh tra phục
vụ thiết thực cho sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của nhà nước đối với
đời sống xã hội. Do vậy, hoạt động thanh tra có vai trò rất quan trọng và có
tính chất thường xuyên của cơ quan lãnh đạo của Đảng và nhà nước. Đây là
một trong những nội dung cơ bản trong tư tưởng của Người về hoạt động
thanh tra và những nội dung này phải được quán triệt đầy đủ trong quá trình
xây dựng hệ thống các cơ quan thanh tra nhà nước trong điều kiện phát triển
đất nước hiện nay.
1.2.1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò hoạt động thanh tra
Trong các hoạt động xã hội, nhất là hoạt động do nhà nước quản lý thì
hoạt động thanh tra đóng một vai trò hết sức quan trọng mang tính chất
thường xuyên của cơ quan lãnh đạo của Đảng và nhà nước các cấp không
chỉ để đảm bảo sự nghiêm khắc, chặt chẽ, phù hợp và thống nhất trong hệ
thống kinh tế, chính trị, xã hội…, mà còn giữ bình yên, ổn định và niềm tin
của nhân dân trong cuộc sống. Chính vì thế, tại Hội nghị tổng kết thanh tra
toàn miền Bắc tháng 4 năm 1957, Hồ Chủ tịch căn dặn “Cán bộ thanh tra
giúp trên hiểu biết tình hình địa phương và cấp dưới, đồng thời cũng giúp
cho các cấp địa phương kịp thời sửa chữa, uốn nắn nếu làm sai, hoặc làm
chậm. Cho nên trách nhiệm của công tác thanh tra là quan trọng” [4; 73].
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng cho rằng, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều
hành, quản lý mà thiếu sự kiểm tra, thanh tra thì sẽ dẫn đến bệnh quan liêu, tham
ô, lãng phí và chỉ có tăng cường kiểm tra, kiểm soát thì mới chống được các tệ