B ăGIÁOăD CăVÀă ÀOăT O
TR
NGă
IăH CăKINHăT ăTP.ăHCM
------------------------
PH MăQU CăTRUNG
GI IăPHÁP HOÀNăTHI NăHO Tă
NG
QU NăTR ăNGU NăNHÂNăL C
T I CÔNGăTYăCPăNH AăBÌNHăMINH
LU NăV NăTH CăS ăKINHăT
TP. H ChíăMinhă– N mă2015
B ăGIÁOăD CăVẨă ẨOăT O
TR
NGă
IăH CăKINHăT ăTP.ăHCM
------------------------
PH MăQU CăTRUNG
GI IăPHÁP HOẨNăTHI NăHO Tă
NG
QU NăTR ăNGU NăNHỂNăL C
T I CÔNGăTYăCPăNH AăBỊNHăMINH
ChuyênăngƠnh:ăQu n Tr Kinh Doanh h
ng ngh nghi p
MưăngƠnh:ă60340102
LU NăV NăTH CăS ăKINHăT
NG
IăH
NGăD NăKHOAăH C:ăPGS.TSăH ăTI NăD NG
TP. H ChíăMinhă– N mă2015
L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan t t c các n i dung c a Lu n v n này hoàn toàn đ
thành và phát tri n t nh ng quan đi m c a chính cá nhân tôi, d
is h
c hình
ng d n
khoa h c c a PGS. TS H Ti n D ng. Các s li u và tài li u s d ng trong Lu n
v nđ
đ
c thu th p t ngu n th c t và hoàn toàn trung th c. Các gi i pháp, ý ki n
c đúc k t và rút ra trong quá trình nghiên c u lý lu n và th c ti n.
TÁC GI LU NăV N
PH MăQU CăTRUNG
M CăL C
Trang
TRANG PH B̀A
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C CÁC CH
VI T T T
DANH M C CÁC B NG
DANH M C CÁC BI U
DANH M C CÁC H̀NH
M
U ..................................................................................................................... 1
1. Lý do ch n đ tài ................................................................................................... 1
2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................................ 2
3.
4. Ph
it
ng và ph m vi nghiên c u ........................................................................ 2
ng pháp nghiên c u ...................................................................................... 2
5. Ý ngh a c a đ tài ................................................................................................. 3
6. B c c c a đ tài ................................................................................................... 3
CH
NG 1: C S LÝ LU N V QU N TR NGU N NHÂN L C ................ 4
1.1. Khái ni m, vai trò và ý ngh a th c ti n c a ho t đ ng qu n tr NNL .................. 4
1.1.1. Khái ni m qu n tr ngu n nhân l c ................................................................. 4
1.1.2. Vai trò c a qu n tr NNL ................................................................................. 5
1.1.3. Ý ngh a th c ti n c a qu n tr NNL ................................................................. 6
1.2. N i dung và các ch c n ng c b n c a qu n tr NNL ......................................... 6
1.2.1. Nhóm ch c n ng thu hút NNL.......................................................................... 6
1.2.1.1. Ho ch đ nh NNL ............................................................................................ 7
1.2.1.2. Phân tích công vi c ........................................................................................ 7
1.2.1.3. Tuy n d ng NNL ............................................................................................ 9
1.2.1.4. Phân công, b trí công vi c ......................................................................... 10
1.2.2. Nhóm ch c n ng đào t o, phát tri n.............................................................. 10
1.2.2.1. Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n NNL .............................................. 11
1.2.2.2. N i dung ch
1.2.2.3.
ng trình đào t o và ph
ng pháp đào t o ........................... 12
ánh giá k t qu đào t o ............................................................................. 13
1.2.3. Nhóm ch c n ng duy trì NNL ........................................................................ 14
1.2.3.1.
ánh giá k t qu th c hi n công vi c .......................................................... 14
1.2.3.2. Tr công lao đ ng ........................................................................................ 15
1.2.3.3. Quan h lao đ ng ......................................................................................... 16
1.3. Ch s đánh giá hi u qu ho t đ ng qu n tr NNL (Key Performance Indicator KPI) .................................................................................................................... 17
1.3.1. Khái ni m KPI ................................................................................................ 17
1.3.2. Vai trò c a KPI .............................................................................................. 17
1.3.3. Các ch s đánh giá th c hi n công vi c (KPI) ............................................. 18
1.3.3.1. KPI trong tuy n d ng và b trí NNL ............................................................ 18
1.3.3.2. KPI trong ch c n ng đào t o, phát tri n NNL ............................................ 18
1.3.3.3. KPI trong ch c n ng duy trì NNL ................................................................ 19
1.4. M t s ăkinh nghi m qu n tr NNL c a các n
1.4.1. M t s kinh nghi m qu n tr NNL c a các n
c và bài h c kinh nghi m ........ 19
c trên th gi i ...................... 19
1.4.2. Bài h c kinh nghi m ....................................................................................... 22
Tóm t t ch
CH
ng 1 ...................................................................................................... 23
NG 2: TH C TR NG HO T
NG QU N TR NNL T I CÔNG TY CP
NH A B̀NH MINH................................................................................................. 24
2.1. Gi i thi u khái quát v Công ty C ph n Nh a Bình Minh .............................. 24
2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n .................................................................... 24
2.1.2. C c u t ch c ............................................................................................... 25
2.1.3. Ho t đ ng kinh doanh .................................................................................... 27
2.1.4. C c u NNL .................................................................................................... 28
2.1.4.1. Tình hình c c u lao đ ng Công ty CP Nh a Bình Minh n m 2013 ........... 28
2.1.4.2. C c u lao đ ng theo đ tu i ..................................................................... 29
2.1.4.3. C c u lao đ ng theo gi i tính .................................................................. 30
2.1.4.4. C c u lao đ ng theo trình đ chuyên môn ............................................... 30
2.2. Th c tr ng ho t đ ng qu n tr NNL t i Công ty CP Nh a Bình Minh .............. 31
2.2.1. Gi i thi u thi t k nghiên c u ...................................................................... 31
2.2.2. Nhóm ch c n ng thu hút NNL...................................................................... 32
2.2.2.1. Th c tr ng ho t đ ng ho ch đ nh NNL ..................................................... 32
2.2.2.2. Th c tr ng ho t đ ng phân tích công vi c ................................................ 34
2.2.2.3. Th c tr ng ho t đ ng tuy n d ng NNL ..................................................... 35
2.2.2.4. Th c tr ng ho t đ ng phân công, b trí công vi c.................................... 38
2.2.3. Nhóm ch c n ng đào t o và phát tri n NNL ................................................. 39
2.2.4. Nhóm ch c n ng duy trì NNL ........................................................................ 44
2.2.4.1. Th c tr ng ho t đ ng đánh giá k t qu th c hi n công vi c....................... 44
2.2.4.2. Th c tr ng ho t đ ng tr công lao đ ng ..................................................... 46
2.2.4.3. Th c tr ng ho t đ ng quan h lao đ ng ...................................................... 50
2.2.5. Các ch s đánh giá hi u qu ho t đ ng qu n tr NNL (KPI) ....................... 52
2.2.5.1. KPI trong tuy n d ng và b trí NNL ......................................................... 52
2.2.5.2. KPI trong ch c n ng đào t o, phát tri n NNL .......................................... 53
2.2.5.3. KPI trong ch c n ng duy trì NNL ............................................................. 54
2.3. Nh n xét chung v th c tr ng ho t đ ng qu n tr NNL t i Công ty CP Nh a
Bình Minh ........................................................................................................... 54
2.3.1.
u đi m .......................................................................................................... 54
2.3.2. Nh
c đi m .................................................................................................... 55
Tóm t t ch
ng 2 ...................................................................................................... 56
CH
NG 3: M T S GI I PHÁP HOÀN THI N HO T
NG QU N TR
NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY CP NH A B̀NH MINH ........................... 57
3.1. M c tiêu và quan đi m xây d ng các gi i pháp ............................................... 57
3.1.1. M c tiêu hoàn thi n ho t đ ng qu n tr NNL đ n n m 2018 ........................ 57
3.1.2. Quan đi m v hoàn thi n ho t đ ng qu n tr NNL đ n n m 2018 ................ 58
3.2. M t s gi i pháp hoàn thi n ho t đ ng qu n tr NNL t i Công ty CP Nh a
Bình Minh ......................................................................................................... 58
3.2.1. Gi i pháp hoàn thi n ho t đ ng thu hút NNL ................................................ 58
3.2.1.1. Gi i pháp cho ho t đ ng ho ch đ nh NNL .................................................. 58
3.2.1.2. Gi i pháp cho ho t đ ng phân tích công vi c ............................................. 62
3.2.1.3. Gi i pháp cho ho t đ ng tuy n d ng NNL .................................................. 63
3.2.1.4. Gi i pháp cho ho t đ ng phân công, b trí công vi c ................................. 66
3.2.2. Gi i pháp hoàn thi n ho t đ ng đào t o, phát tri n NNL .............................. 67
3.2.3. Gi i pháp hoàn thi n ho t đ ng duy trì NNL ................................................ 71
3.2.3.1. Gi i pháp cho ho t đ ng đánh giá k t qu th c hi n công vi c ................. 71
3.2.3.2. Gi i pháp cho ho t đ ng tr công lao đ ng ................................................ 75
3.2.3.3. Gi i pháp cho ho t đ ng quan h lao đ ng ................................................. 78
Tóm t t ch
ng 3 ...................................................................................................... 79
K T LU N ............................................................................................................... 80
TÀI LI U THAM KH O
PH L C
DANHăM CăCÁCăCH ăVI TăT T
ATL
:
An toàn lao đ ng
AT-VSL
:
An toàn ậ v sinh lao đ ng
BKS
:
Ban ki m soát
BMP
:
Binh Minh Plastic Join Stock Company
CBCNV
:
Cán b công nhân viên
CBQL
:
Cán b qu n lý
CP
:
C ph n
DN
:
Doanh nghi p
H C
ERP
:
:
i h i đ ng c đông
Enterprise resource planning (H th ng ho ch đ nh ngu n l c
doanh nghi p)
H L
:
H p đ ng lao đ ng
H QT
:
H i đ ng qu n tr
NL
:
Ng
NNL
:
Ngu n nhân l c
TNHH MTV
:
Trách nhi m h u h n m t thành viên
SXKD
:
S n xu t kinh doanh
i lao đ ng
DANHăM CăCÁCăB NG
Trang
B ng 1.1: B ng so sánh các cách th c qu n tr NNL trên th gi i ........................... 20
B ng 2.1: K t qu ho t đ ng SXKD BMP n m 2014 .............................................. 28
B ng 2.2: Tình hình bi n đ ng lao đ ng BMP n m 2011-2014 ............................... 28
B ng 2.3: C c u lao đ ng theo đ tu i BMP n m 2011-2014 ................................ 29
B ng 2.4: C c u lao đ ng theo gi i tính BMP n m 2011-2014 .............................. 30
B ng 2.5: C c u lao đ ng theo trình đ chuyên môn BMP n m 2011-2014 .......... 30
B ng 2.6: K t qu kh o sát v tiêu chí b trí, phân công công vi c ......................... 39
B ng 2.7: B ng s li u v đào t o t i BMP t 2011-2014........................................ 40
B ng 2.8: K t qu kh o sát v tiêu chí đào t o và phát tri n NNL ........................... 42
B ng 2.9: K t qu kh o sát v tiêu chí đánh giá k t qu th c hi n công vi c .......... 45
B ng 2.10: K t qu kh o sát v tiêu chí tr công lao đ ng ....................................... 49
B ng 2.11: K t qu kh o sát v môi tr
ng làm vi c ............................................... 50
B ng 2.12: K t qu kh o sát v quan h lao đ ng .................................................... 51
B ng 2.13: Ch s KPI trong tuy n d ng và b trí NNL .......................................... 52
B ng 2.14: Ch s KPI v t l ngh vi c c a CBCNV BMP .................................... 52
B ng 2.15: Ch s KPI v t l ngh vi c c a nhân viên m i tuy n .......................... 53
B ng 2.16: Ch s KPI v đào t o, phát tri n NNL .................................................. 53
B ng 2.17: Ch s KPI v thu nh p bình quân/tháng ................................................ 54
B ng 3.1: D báo nhu c u NNL giai đo n 2015-2018 ............................................. 61
B ng 3.2: B ng đánh giá k t qu th c hi n công vi c .............................................. 74
B ng 3.3: Tiêu chí xác đ nh m c l
ng cho CBCNV .............................................. 76
B ng 3.4: Tiêu chí đánh giá m c l
ng hàng n m cho CBCNV ............................. 77
DANH M CăCÁCăBI Uă
Trang
Bi u đ 2.1: V n đi u l và t ng tài s n BMP t n m 2003 đ n n m 2014 ............. 27
Bi u đ 2.2: Doanh thu và l i nhu n BMP t n m 2003 đ n n m 2014 .................. 27
Bi u đ 2.3: Th i gian đào t o bình quân ng
i/n m c a BMP t 2011-2014 ........ 40
Bi u đ 2.4: Qu n lý t p s c a BMP t 2011-2014 ................................................ 41
Bi u đ 2.5: Thu nh p bình quân theo đ u ng
i c a BMP t 2009-2014 .............. 47
DANHăM CăCÁCăHỊNH
Trang
Hình 1.1: Các giai đo n đào t o và phát tri n nhân l c ............................................ 11
Hình 2.1: S đ t ch c Công ty CP Nh a Bình Minh ............................................ 26
Hình 3.1: Các b
c hoàn thi n ho t đ ng phân tích công vi c t i Công ty CP Nh a
Bình Minh ................................................................................................................. 63
Hình 3.2: Các giai đo n hoàn thi n ho t đ ng đánh giá k t qu th c hi n công vi c
theo ph
ng pháp phân tích đ nh l
ng ................................................................... 73
1
M ă
U
1. Lýădoăch năđ ătƠi
S phát tri n kinh t - xã h i ph thu c vào nhi u y u t , nhi u đi u ki n, nh ng
ch y u nh t v n là ph thu c vào y u t con ng
i, con ng
i v a là m c tiêu v a
là đ ng l c c a s phát tri n. S thành công và phát tri n b n v ng c a m t DN ph
thu c r t nhi u vào y u t gi vai trò quy t đ nh là con ng
i. N u so sánh các ngu n
l c v i nhau thì NNL có u th h n c . B i vì “NNL đ m b o s sáng t o trong m i
t ch c. Con ng
i thi t k và s n xu t ra hàng hóa d ch v , ki m tra ch t l
s n ph m ra bán trên th tr
ng, đ a
ng, phân b ngu n tài chính xác đ nh nh ng chi n l
chung và các m c tiêu cho t ch c đó. Không có nh ng con ng
c
i làm vi c có hi u
qu thì m i t ch c không th nào đ t t i m c tiêu c a mình” (Milkovich & Boudeau,
2002). Do v y, h n b t c ngu n l c nào khác NNL luôn chi m v trí trung tâm và
đóng vai trò quan tr ng hàng đ u trong phát tri n kinh t - xã h i đ t n
c.
M t đi u hi n nhiên, trong th i đ i phát tri n và c nh tranh gay g t, m t DN
cho dù đang trong tình tr ng t t thì c ng không th đ ng mãi
ti n thêm v phía tr
v trí đó mà không
c. Rõ ràng vi c qu n lý và s d ng hi u qu các ngu n l c, mà
quan tr ng nh t v n là ngu n l c con ng
i là m t đi u vô cùng c n thi t đ i v i các
DN.NNL m nh không nh ng t o cho DN l i th c nh tranh mà còn là y u t quy t
đ nh s thành công hay th t b i c a DN. Nh t là trong giai đo n h i nh p và c nh
tranh nh hi n nay, v n đ NNL đã đ
xây d ng đ
nh gi đ
c các DN đ c bi t quan tâm, đó là làm sao
c m t đ i ng CBCNV có ch t l
c ng
ng; làm sao tuy n d ng, thu hút c ng
i tài gi i, tránh tình tr ng “ch y máu ch t xám”.
Công ty CP Nh a Bình Minh, m t DN đang có ti m n ng phát tri n l n, s n
ph m c a công ty đang đ
c th tr
ng trong và ngoài n
c đón nh n. Tuy nhiên qua
m y n m ho t đ ng cho đ n nay, v n đ qu n lý nhân s nói riêng và phát tri n NNL
nói chung c a công ty đang g p ph i nh ng khó kh n, luôn có s xáo tr n cán b ,
công ty đang ph i đ i m t v i tình tr ng “ch y máu ch t xám”, ng
đi, nh h
i tài tr đ n r i
ng đ n các m c tiêu s n xu t và kinh doanh c a công ty. Vì v y vi c xây
2
d ng và phát tri n NNL có ch t l
công ty đang đ
ng phù h p v i m c tiêu chi n l
c phát tri n c a
c ban lãnh đ o công ty quan tâm.
Xu t phát t lý do trên, đ tài nghiên c u: “Gi i pháp hoàn thi n ho t đ ng
qu n tr NNL t i Công ty CP Nh a Bình Minh” đ
c th c hi n nh m hoàn thi n
c s lý lu n, trên c s đó giúp ban lãnh đ o công ty xác đ nh đ
c nh ng t n t i
trong chính sách qu n tr NNL, nh m có các đ xu t, gi i pháp đúng đ n và k p th i
đ kh c ph c nh m xây d ng và phát tri n NNL có ch t l
chi n l
ng phù h p v i m c tiêu
c phát tri n c a công ty trong giai đo n t i.
2. M cătiêuănghiênăc u
M c tiêu c a đ tài là hoàn thi n ho t đ ng qu n tr NNL t i công ty CP Nh a
Bình Minh.
đ tđ
c m c tiêu t ng quát này nghiên c u đ t ra 3 m c tiêu nghiên
c u c th nh sau:
-
H th ng l i c s lý thuy t v Qu n tr NNL.
-
Phân tích th c tr ng ho t đ ng qu n tr NNLt i Công ty CP Nh a Bình Minh.
-
xu t các gi i pháp nh m nâng cao ho t đ ng qu n tr NNL t i Công ty CP
Nh a Bình Minh.
3.
iăt
ngăvƠăph măviănghiênăc u
-
it
ng nghiên c u: nh ng v n đ v c s lý lu n và th c tr ng qu n tr NNL
hi n t i c a m t doanh nghi p.
- Ph m vi nghiên c u: Công ty CP Nh a Bình Minh t n m 2011 đ n n m 2014.
4. Ph
ngăphápănghiênăc u
tài đ
th ng kê, ph
c nghiên c u d a trên ph
ng pháp d báo, ph
ng pháp phân tích t ng h p, ph
ng pháp
ng pháp đi u tra kh o sát th c t , ph
ng pháp
so sánh đ i chi u,... trên c s k t h p nghiên c u các tài li u th c p t các ngu n
nh : các báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh, s li u, d li u c a công ty, các công
trình đã công b , báo-t p chí, Internet và các đ c san-chuyên đ liên quan trong l nh
v c qu n tr NNL.
T ch c kh o sát, thu th p d li u s c p t NNL t i công ty đ ph c v công
tác phân tích th c tr ng, nh n xét và đánh giá, đ nh h
ng xây d ng gi i pháp hoàn
3
thi n công tác qu n tr NNL t i công ty. S li u đ
c so sánh, phân tích, t ng h p
b ng ph n m m tin h c thông d ng trong công tác th ng kê là EXCEL.
S d ng ph
ng pháp chuyên gia: tham kh o ý ki n các chuyên gia am hi u
trong l nh v c qu n tr NNLđ đ nh h
ng và xây d ng gi i pháp phù h p cho Công
ty CP Nh a Bình Minh.
5. Ýăngh aăc aăđ ătƠi
tài nghiên c u có ý ngh a th c ti n cho nh ng nhà qu n lý trong doanh
nghi p.
tài đã làm rõ c s lý lu n v ho t đ ng qu n tr NNL c a DN, s c n
thi t ph i nâng cao hi u qu ho t đ ng qu n tr NNLc a DN. Phân tích, đánh giá th c
tr ng v hi u qu ho t đ ng qu n tr NNL c a Công ty CP Nh a Bình Minh, t đó
tìm ra nguyên nhân d n đ n th c tr ng này. Trên c s đó đ xu t m t s gi i pháp
nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng qu n tr NNL c a công ty.
6. B ăc căc aăđ ătƠi
th c hi n m c tiêu nghiên c u nh trên, n i dung đ tài đ
3 ch
ng v i n i dung chính c a các ch
ng đ
c mô t d
c thi t k thành
i đây:
Ch
ng 1: C s lý thuy tv ho t đ ng qu n tr NNL.
Ch
ng 2: Phân tích th c tr ng ho t đ ng qu n tr NNL t i Công ty CP Nh a
Bình Minh.
Ch
ng 3: M t s gi i phápnh m nâng cao hi u qu ho t đ ng qu n tr NNL
t i Công ty CP Nh a Bình Minh.
4
CH
NGă1
C ăS ăLÝăLU NăV ăQU NăTR ăNGU NăNHỂNăL C
1.1. Kháiăni m,ăvaiătròăvƠăýăngh aăth căti năc aăho tăđ ng qu nătr ăNNL
1.1.1. Khái ni m qu n tr NNL
M t trong nh ng nh n th c rõ ràng v lý lu n c ng nh t th c t r ng NNL là
tài s n quý báu nh t, quan tr ng nh t trong quá trình phát tri n c a các DN. Nh ng
khi nói NNL là tài s n quý báu nh t, quan tr ng nh t thì c n ph i hi u đó là nh ng
con ng
i có tri th c, sáng t o, đ y nhi t huy t, t n tâm, và có trách nhi m cho vi c
đ t t i t m nhìn, s m ng c a DN ch không ph i con ng
NNL s quy t đ nh s thành b i trong c nh tranh.
i chung chung. Ch t l
ng
i u này càng tr nên b c bách
trong b i c nh Vi t nam đang trong quá trình h i nh p qu c t .
“NNL c a m t t ch c đ
khác nhau và đ
c hình thành trên c s c a các cá nhân có vai trò
c liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu nh t đ nh. NNL khác v i
các ngu n l c khác c a DN do chính b n ch t c a con ng
i. Nhân viên có các n ng
l c, đ c đi m cá nhân khác nhau, có ti m n ng phát tri n, có kh n ng hình thành
các nhóm h i, các t ch c công đoàn b o v quy n l i c a h .H có th đánh giá và
đ t câu h i đ i v i ho t đ ng c a các CBQL, hành vi c a h có th thay đ i ph
thu c vào chính b n thân h ho c s tác đ ng c a môi tr
ng xung quanh. Do đó,
qu n tr NNL khó kh n và ph c t o h n nhi u so v i qu n tr các y u t khác c a
quá trình SXKD”(Tr n Kim Dung, 2011, trang 1-2).
Cho đ n nay đã có r t nhi u đ nh ngh a th hi n nhi u cách hi u v qu n tr
NNL. Các đ nh ngh a này đi t mô t qu n tr NNL nh m t l nh v c qu n lý có tác
đ ng "ng
l
c" trong đó vi c qu n lý NNL đ
c xem là công c đ th c hi n chi n
c t i vi c xem nó nh m t nhi m v "tiên phong", trong đó các ho t đ ng nhân s
có th giúp DN hình thành chi n l
c kinh doanh.
Nh v y, trong m t n n kinh t chuy n đ i nh c a Vi t Nam, n i trình đ công
ngh , k thu t còn
m c đ th p, kinh t ch a n đ nh và Nhà n
trình phát tri n ph i th c hi n b ng con ng
i và vì con ng
c ch tr
ng quá
i, thì “Qu n tr NNL là
5
h th ng các tri t lý, chính sách và ho t đ ng ch c n ng v thu hút, đào t o - phát
tri n và duy trì con ng
i c a m t t ch c nh m đ t đ
c k t qu t i u cho c t
ch c l n nhân viên” (Tr n Kim Dung, 2011, trang 3-4).
Khái ni m và th c t qu n tr NNL s không gi ng nhau
nhau. Nghiên c u qu n tr NNL giúp cho nhà qu n tr đ t đ
thông qua ng
i khác.
các qu c gia khác
c m c đích, k t qu
qu n tr có hi u qu , nhà qu n tr c n bi t cách tuy n d ng,
b trí, s d ng, khuy n khích ng
i khác nh m đ t m c tiêu c a t ch c.
1.1.2. Vai trò c a qu n tr NNL
S t n t i và phát tri n c a m t DN ph thu c r t l n vào vi c khai thác và s
d ng có hi u qu các ngu n l c: v n, c s v t ch t, ti n b khoa h c k thu t, NL ,
các y u t này có m i quan h m t thi t và tác đ ng qua l i v i nhau. Nh ng y u t
nh : máy móc thi t b , công ngh k thu t đ u có th mua đ
chép đ
c, nh ng con ng
c, h c h i đ
c, sao
i thì không th . Vì v y có th kh ng đ nh r ng qu n tr
NNL có vai trò thi t y u đ i v i s t n t i và phát tri n c a DN .
Vai trò quan tr ng c a qu n tr NNL đ
v n đ v con ng
i trong các t ch c
c th hi n trong vi c nghiên c u các
t m vi mô, bao g m hai v n đ c b n sau:
Do ti n b c a khoa h c k thu t nên các DN ngày càng trang b các công ngh
hi n đ i h n, đa d ng h n, đòi h i trình đ n ng l c c a nhân viên c n ph i đ
c
nâng cao h n n a. Vì v y, các DN c n ph i chú tr ng đ n vi c đào t o nâng cao
trình đ , tay ngh , k n ng chuyên môn.
b trí nhân s phù h p, đúng ng
ng th i, trong công vi c ph i đi u đ ng
i đúng vi c, s d ng có hi u qu NNL nh m
t ng n ng su t lao đ ng và nâng cao tính hi u qu c a t ch c.
Các DN c n c i cách qu n lý c a mình theo h
ng t ch c g n nh , có các gi i
pháp đ ng viên khuy n khích nhân viên làm vi c, b o đ m nhân viên trung thành
v i DN, có n ng l c c t lõi đ b o đ m l i ích c nh tranh c a DN. Mu n v y, nhà
qu n tr ph i giúp nhân viên mình đ t đ
c m c tiêu c a h , t o đi u ki n đ nhân
viên có c h i phát huy h t kh n ng, yên tâm g n bó v i DN. Trong ph m vi c
quan t ch c, m c tiêu này đ
hi n
c đo l
ng b ng s th a mãn v i công vi c, th
s g n bó v i t ch c và tích c c v i công vi c hay không.
6
1.1.3. Ý ngh a th c ti n c a qu n tr NNL
Trong t t c các nhi m v c a qu n tr , qu n tr con ng
i là nhi m v trung
tâm và quan tr ng nh t vì t t c các v n đ khác đ u ph thu c vào m c đ thành
công c a qu n tr con ng
i (Likert, 1967). Các công ty ngày nay h n nhau hay
không chính là do ph m ch t, trình đ và s g n bó c a nhân viên đ i v i công ty ngh a là các nhà qu n tr ph i nh n th c và đ ra chi n l
c qu n tr ngu n tài
nguyên nhân s c a mình m t cách có hi u qu (Jim Keyser, 1987).
Tr
c kia, s c m nh c a NNL ch d ng l i
s c kh e, c b p c a nhân viên.
Nh ng ngày nay s c m nh c a NNL không ch d ng l i
đó, mà chúng ta có th
th y r ng v n đ m u ch t và quan tr ng chính là tri th c, ngu n sáng t o có giá tr
c a h . Các DN mu n t n t i và phát tri n b n v ng thì công tác qu n tr NNL là m t
trong nh ng y u t hàng đ u mà DN c n ph i h t s c chú tr ng. Tr i qua nhi u th p
k , khi mà c khoa h c công ngh l n trình đ n ng l c c a nhân viên ngày càng
đ
c nâng cao, công vi c ngày càng đa d ng, ph c t p, m c đ c nh tranh ngày càng
tr nên gay g t h n thì t m quan tr ng c a qu n tr NNL ngày càng mang ý ngh a
quan tr ng h n đ i v i m i t ch c, m i DN.
1.2. N iădungăvƠăcácăch căn ngăc ăb năc aăqu nătr ăNNL
N i dung c a qu n tr NNL bao g m các ho t đ ng th c hi n các ch c n ng
qu n tr NNL.
các ch c n ng này ho t đ ng m t cách hi u qu , thì nó ph i d a
trên các ho t đ ng xu t phát t chi n l
c kinh doanh c a DN. Các ho t đ ng liên
quan đ n qu n tr NNL r t đa d ng, phong phú, khác bi t. Tuy nhiên, có th phân chia
các ho t đ ng ch y u c a qu n tr NNL theo 3 nhóm ch c n ng ch y u sau:
1.2.1. Nhóm ch c n ng thu hút NNL
Nhóm ch c n ng này bao g m các ho t đ ng đ
chi n l
c th c hi n nh m xác đ nh
c và k ho ch phát tri n NNL c a DN; đánh giá kh n ng đ i ng nhân s
hi n t i c a DN; các yêu c u công vi c c th đ t ra c n thu hút NNL trong hi n t i
và t
ng lai; xác đ nh các lo i nhân s m i c n thu hút thêm và l nh v c chuyên môn
mà s nhân s c n tuy n m i này ph i đáp ng cho nhu c u c a DN.
7
1.2.1.1. Ho ch đ nh NNL
Ho ch đ nh NNL là quá trình tiên đoán, th c ch t là quá trình d báo nh ng
thay đ i hay bi n thiên, c ng nh phòng ng a r i ro trong t
ng lai; là quá trình d
báo nhu c u v NNL c a m t DN, đ m b o cho DN luôn có đ l c l
v i nh ng k n ng c n thi t vào th i đi m thích h p nh m đ t đ
DN. Ho ch đ nh NNL đ
B
c ti n thành theo qui trình 5 b
c 1: Phân tích môi tr
c m c tiêu c a
c nh sau:
ng.
Nh m xác đ nh m c tiêu, chi n l
B
ng lao đ ng
c phát tri n kinh doanh cho DN.
c 2: Phân tích th c tr ng NNL.
Nh m đ a ra các nh n đ nh, đánh giá nh ng u đi m, h n ch c a NNL hi n có
trong DN.
B
c 3: D báo kh i l
ng công vi c.
Xác đ nh nhân l c c a DN th a hay thi u, t đó đ a ra các gi i pháp t ng ho c
gi m nhân l c trên c s so sánh d báo nhu c u nhân l c trong t
ng lai v i th c
tr ng NNL hi n có trong DN.
B
c 4: D báo nhu c u NNL.
Trên c s xem xét các k ho ch ho t đ ng và ph m vi SXKD, xác đ nh nhu c u
nhân l c nh s l
B
ng, trình đ chuyên môn, k n ng, ph m ch t...
c 5: Phân tích quan h cung c u NNL.
Nh m xem xét và đ ra các chính sách, k ho ch, ch
ng trình hành đ ng giúp DN
thích ng v i nhu c u m i và nâng cao hi u qu s d ng NNL.
Hi u qu c a quá trình ho ch đ nh NNL ph thu c vào m c đ phù h p c a
chi n l
c NNL v i các chi n l
c t ng th khác c a DN, v i đ c tr ng, n ng l c
c a DN. Vì v y, khi th c hi n ho ch đ nh NNL ph i quan tâm t i các chi n l
nh chi n l
c phát tri n th tr
ng, chi n l
c khác
c phát tri n s n ph m m i... đ c bi t là
k ho ch kinh doanh c a DN.
1.2.1.2. Phân tích công vi c
“Phân tích công vi c là quá trình nghiên c u n i dung công vi c nh m xác đ nh
đi u ki n ti n hành, các nhi m v , trách nhi m, quy n h n khi th c hi n công vi c và
8
các ph m ch t, k n ng nhân viên c n thi t ph i có đ th c hi n t t công vi c” (Tr n
Kim Dung, 2011, trang 71). Phân tích công vi c còn là thu th p các thông tin v công
vi c m t cách có h th ng. Phân tích công vi c đ
đ nh đ
c ti n hành nh m m c đích xác
c các nhi m v c a m t công vi c c th và các k n ng, n ng l c và trách
nhi m c th c a nhân s mà công vi c đó đòi h i đ đ m b o thành công. Vì v y,
có th nói phân tích công vi c là n n t ng cho m t s ho t đ ng NNL khác đ qu n
tr NNL có hi u qu (Bùi V n Danh và c ng s , 2011).
M i DN có nh ng n i dung, trình t th c hi n phân tích công vi c khác nhau.
Theo Dessler, quy trình th c hi n phân tích công vi c g m 6 b
B
c 1: Xác đ nh m c đích s d ng thông tin phân tích công vi c, t đó ta m i
xác đ nh đ
B
c nh sau:
c các ph
ng pháp thu th p thông tin.
c 2: Thu th p thông tin c b n nh : s đ t ch c, s đ ti n trình công vi c
và b ng mô t công vi c hi n có.
B
c 3: L a ch n các công vi c tiêu bi u/ v trí đ c tr ng khi có nhi u vi c t
ng
t nhau, nh m ti t ki m th i gian.
B
c 4: Áp d ng các ph
ng pháp đ thu th p thông tin đ phân tích công vi c.
Thông tin c n thu th p liên quan đ n các ho t đ ng, thái đ
ng x , đi u ki n làm
vi c, cá tính, kh n ng...
B
c 5: Ki m tra l i thông tin đã thu th p đ
công vi c đó và c p qu n tr tr c ti p c a đ
B
c v i nh ng ng
i đã đ m nh n
ng s .
c 6: Tri n khai xây d ng b ng mô t công vi c,b ng tiêu chu n công vi c.
Có nhi u ph
ng pháp phân tích công vi c, nó tu thu c vào t ng lo i thông tin
thu th p. M t s ph
ng pháp ph bi n th
Ph
ng pháp ph ng v n.
Ph
ng pháp b ng câu h i.
Ph
ng pháp quan sát t i n i làm vi c.
Ph
ng pháp s d ng nh t ký làm vi c.
ng dùng:
9
Các ph
ng pháp nêu trên đ
m i công vi c. M i ph
c ti n hành đ thu th p thông tin chính xác v
ng pháp đ u có nh ng u nh
c đi m nh t đ nh, nên k t
h p chúng v i nhau đ có b ng mô t công vi c đ y đ và rõ ràng h n.
1.2.1.3. Tuy n d ng NNL
Tuy n d ng là quá trình thu hút nh ng ng
lao đ ng xã h i và l c l
Nguy n Vân
i xin vi c có trình đ t l c l
ng
ng lao đ ng bên trong t ch c (Nguy n Ng c Quân &
i m, 2010). Tuy n d ng có ch c n ng tìm ki m, l a ch n ng
tho mãn các yêu c u lao đ ng và b sung l c l
iđ
ng lao đ ng c a DN. M c tiêu c a
quá trình tuy n d ng là thu hút các nhân viên m i có ki n th c, trình đ , k n ng phù
h p v i đòi h i c th c a DN. Tuy n d ng g m các công vi c nh : tìm ki m NNL;
xây d ng tiêu chu n và qui trình tuy n d ng; ti n hành các ho t đ ng ph ng v n, tr c
nghi m. Ngoài ra, tuy n d ng còn bao g m các n i dung trao đ i, th
l
ng, phúc l i thích h p làm tho mãn c ng
ng l
ng m c
i d tuy n và DN.
Tuy n d ng nhân viên gi vai trò đ c bi t quan tr ng trong ho t đ ng c a các
DN. Nh ng nhân viên không có đ n ng l c c n thi t đ th c hi n công vi c s
nh
h
ng x u đ n hi u qu qu n tr và ch t l
ng th c hi n công vi c, nó còn làm nh
h
ng x u đ n b u không khí c a t ch c. Tuy n nhân viên không phù h p, sau đó
sa th i h , không nh ng gây t n th t cho t ch c mà còn gây tâm lý xáo tr n tinh th n
các nhân viên khác và nh h
ng đ n các chính sách xã h i.
DN có th tuy n ch n ngu n ng viên t n i b ho c bên ngoài, tùy tình hình
th c t mà các nhà qu n tr s l a ch n ngu n ng viên cho phù h p. N i dung và
trình t tuy n d ng th
ng đ
c ti n hành theo các b
Chu n b tuy n d ng.
Thông báo tuy n d ng.
Thu nh n, nghiên c u h s .
Ph ng v n s b .
Ki m tra, tr c nghi m.
Ph ng v n l n 2.
Xác minh, đi u tra.
Khám s c kh e.
Ra quy t đ nh tuy n d ng.
c sau đây:
10
1.2.1.4. Phân công, b trí công vi c
Là các ho t đ ng đ nh h
ng đ i v i NL
khi b trí h vào làm vi c
m i, b trí l i lao đ ng thông qua thuyên chuy n. M t ch
th
ng bao g m các thông tin: Ch đ làm vi c bình th
ng trình đ nh h
v trí
ng
ng hàng ngày (gi làm,
ngh , n tr a...); công vi c hàng ngày c n ph i làm và cách th c hi n công vi c; ti n
l
ng; Ph
ng th c tr l
ng; ti n th
ng, các phúc l i và d ch v ; các n i quy, quy
đ nh v k lu t lao đ ng, an toàn lao đ ng; các ph
ng ti n ph c v sinh ho t, thông
tin và y t . Ngoài ra nó còn bao g m các thông tin v DN nh : C c u t ch c DN;
m c tiêu SXKD, các s n ph m và d ch v ; l ch s và giá tr truy n th ng c a DN; các
giá tr c b n c a DN...
1.2.2. Nhóm ch c n ng đào t o, phát tri n NNL
“ ào t o (Training) bao g m các ho t đ ng nh m m c đích nâng cao tay ngh
hay k n ng c a m t cá nhân đ i v i công vi c hi n hành; giáo d c (education) bao
g m các ho t đ ng nh m c i ti n nâng cao s thu n th c khéo léo c a m t cá nhân
m t cách toàn di n theo m t h
ng nh t đ nh nào đó v
t ra ngoài công vi c hi n
hành; phát tri n (development) bao g m các ho t đ ng nh m chu n b cho công nhân
viên theo k p v i c c u t ch c khi nó thay đ i và phát tri n” (Nguy n H u Thân,
2010, trang 285).
Hi n nay, ba v n đ
ch t l
u tiên hàng đ u trong đào t o và phát tri n là: nâng cao
ng, đ i m i công ngh , k thu t và ph c v khách hàng.
gi a đào t o và phát tri n là chúng đ u có các ph
ng pháp t
i mt
ng t , đ
ng đ ng
c s d ng
nh m tác đ ng lên quá trình h c t p đ nâng cao ki n th c, k n ng c a nhân viên.
Tuy nhiên, ho t đ ng đào t o chú tr ng công vi c hi n t i c a cá nhân, giúp cá nhân
có ngay các k n ng c n thi t đ th c hi n t t công vi c. Còn ho t đ ng phát tri n
nhân viên giúp cho các cá nhân chu n b các ki n th c, k n ng c n thi t nh m chú
tr ng các công vi c t
ng lai trong DN.
N i dung ho t đ ng trong nhóm ch c n ng này bao g m: xác đ nh nhu c u đào
t o, l p n i dung và xác đ nh ph
giá k t qu đào t o.
ng pháp đào t o phù h p, th c hi n đào t o, đánh
11
Hình 1.1:ăCácăgiaiăđo năđƠoăt oăvƠăphátătri nănhơnăl c
1.2.2.1. Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n NNL
Xác đ nh nhu c u đào t o là m t quá trình th
ng xuyên, liên t c nh m rà soát
và đánh giá các yêu c u v phát tri n ki n th c, k n ng ngh nghi p c a nhân viên,
đ m b o đáp ng cho yêu c u hi n t i và t
ng lai c a DN. Nhà qu n tr DN ph i
đ m b o ch đ ng ti n hành công tác ho ch đ nh NNL k t h p so sánh d báo nhân
l c v i ki m kê th c tr ng NNL hi n có, có th đánh giá và đ a ra đ
nhân l c đ k p th i nâng cao n ng l c cho l c l
k p th i l c l
ng lao đ ng trong t
Nhu c u đào t o đ
c m t k ho ch
ng lao đ ng hi n t i và đáp ng
ng lai cho DN.
c th c hi n
ba c p đ phân tích: phân tích DN, phân tích
tác nghi p và phân tích nhân viên:
C p đ th nh t: phân tích, đánh giá DNđang th c hi n các k ho ch
m cđ
nh th nào. Phân tích này bao g m các nghiên sau:
ánh giá ch s hi u qu v m t t ch c bao g m phân tích các tiêu th c nh
n ng su t, ch t l
ng công vi c, chi phí lao đ ng, t l thuyên chuy n, k lu t
lao đ ng, tai n n,...; t đó xác đ nh đ
viên (k c CBQL) không đ
c nh ng v n đ c b n c a DN do nhân
c đào t o đ y đ .
K ho ch chu n b đ i ng cán b k c n, xác đ nh nh ng ch c v s tr ng, t
đó DN s d ki n các ch
Phân tích môi tr
ng trình phát tri n cho các ng viên.
ng t ch c đ đánh giá quan đi m, tình c m, ni m tin cùa
nhân viên đ i v i DN và tác đ ng c a v n đ đào t o không đ y đ d n đ n
nh ng nh n th c không t t trong môi tr
ng t ch c.
12
C p đ th hai: phân tích tác nghi p nh m xác đ nh các k n ng c n thi t cho nhân
viên đ th c hi n t t công vi c. Phân tích này dùng đ xác đ nh nhu c u đào t o
nhân viên m i ho c nhân viên c nh ng l n đ u th c hi n công vi c m i.
C p đ th ba: phân tích nhân viên chú tr ng đ n n ng l c, các đ c tính cá nhân
c a nhân viên, phân tích đánh giá đi m m nh và y u c a đ i ng lao đ ng trong
DN, đánh giá đúng kh n ng, k n ng ngh nghi p và ph m ch t c a CBCNV đ
xác đ nh đúng đ i t
1.2.2.2. N i dung ch
ng th c s c n đ
ng trình đào t o và ph
Sau khi xác đ nh đ
ch
c đào t o và n i dung đào t o.
ng pháp đào t o
c nhu c u đào t o, DN c n ti n hành xây d ng n i dung
ng trình đào t o b ng cách xem xét k các nhu c u đã xác đ nh, các đ i m i v
công ngh ... k t h p v i các đ n v đào t o khác xây d ng ph
DN. Có nhi u ph
ng pháp đào t o tùy vào hoàn c nh th c t , DN nên ch n ph
pháp đào t o phù h p v i t ch c, cá nhân NL . Có các ph
Ph
ng pháp đào t o cho
ng
ng pháp sau:
ng pháp đào t o t i n i làm vi c:
Hình th c đào t o này trong th c t đ u có s phân công h
ng d n t i ch c a
các cán b , nhân viên lành ngh có k n ng cao đ i v i nh ng nhân viên m i. Các
nhân viên v a làm vi c v a rút kinh nghi m, c i ti n ph
cao chuyên môn đ ch t l
Ph
h
ng công vi c ngày m t t t h n.
ng pháp đào t o theo ki u kèm c p, h
c áp d ng d
ng pháp làm vi c và nâng
ng d n t i ch :
i hình th c đ n gi n là h c viên có trách nhi m đ t d
is
ng d n c a m t cán b có tay ngh ho c chuyên môn cao t i m i khâu hay m i
t chuyên môn, các nhân viên h c vi c ph i quan sát, ghi nh , h c t p và th c hi n
công vi c theo ch d n c a ng
Ph
Ph
ng d n.
ng pháp luân phiên thay đ i công vi c:
ng pháp này nh m t o đi u ki n cho nhân viên n m đ
ngh nghi p, hi u đ
Ph
ih
c ph
c nhi u k n ng
ng pháp ph i h p đ ng b trong công vi c c a DN.
ng pháp đào t o bên ngoài DN:
Th
nh ng ng
ng áp d ng đ đào t o, nâng cao n ng l c qu n lý c a các qu n tr viên hay
i có tri n v ng đ b t vào v trí qu n tr viên.
13
ánh giá k t qu đào t o
1.2.2.3.
ánh giá k t qu đào t o c ng là giai đo n quan tr ng mà DN ph i chú ý, đ
tránh lãng phí trong đào t o, sau m t ph n ho c toàn b ch
ng trình đào t o c n ph i
có s đánh giá v k t qu đào t o, xem xét l i m c đ đáp ng m c tiêu đào t o và
đ a ra nh ng đi u ch nh thích h p đ đ t k t qu cao h n
t o ti p theo. Tuy nhiên, trong th c t , các DN th
phí trong đào t o, nh ng l i r t khó xác đ nh đ
l i, nh t là đ i v i các khóa đào t o đ b i d
nh ng ch
ng trình đào
ng r t d tính toán các kho n chi
c hi u qu , l i ích do đào t o mang
ng nâng cao n ng l c qu n tr .
ây
c ng là lý do chính khi n không ít DN ng n ng i trong vi c đ u t vào đào t o và
phát tri n NNL c a mình, mà th
đ
ng có khuynh h
ng tuy n d ng các nhân viên đã
c đào t o s n, có đ n ng l c, chuyên môn cho yêu c u công vi c.
Hi u qu c a đào t o trong qu n tr NNL là m t y u t mang tính ch t vô hình.
Cho nên đ có m t cách tính toán, đánh giá mang tính ch t t
t o, thông th
ng đ i v hi u qu đào
ng DNáp d ng vi c đánh giá theo hai giai đo n:
Giai đo n 1: đánh giá nh ng ki n th c ngh nghi p, nh ng k n ng mà h c viên
đã l nh h i, ti p thu đ
các ch
c qua đào t o nh m đ a ra nh ng đi u ch nh thích h p cho
ng trình sau.
Giai đo n 2: đánh giá k t qu áp d ng trong th c t ho t đ ng c a DN sau đào t o.
Vi c đánh giá này là c m t quá trình khó kh n ph c t p, vì trong th c t có nh ng
hi u qu không đ
c nh n rõ ho c c ng có nhi u tr
r t xu t s c nh ng không áp d ng đ
Có ba ph
Ph
c gì trong th c ti n công vi c.
ng pháp đánh giá hi u qu c a ch
ng trình đào t o nh sau:
ng pháp phân tích th c nghi m: so sánh k t qu th c hi n công vi c c a hai
nhóm th c nghi m: m t nhóm đ
Ph
ng h p h c viên qua đào t o
c đào t o và m t nhóm không đ
ng pháp đánh giá nh ng thay đ i c a h c viên: ph
ki n th c, k n ng c a h c viên ngay sau ch
c đào t o.
ng pháp này s ki m tra
ng trình đào t o; nghiên c u hành
vi c a nhân viên có thay đ i gì sau khi tham d khóa h c; đánh giá h c viên có đ t
đ
c m c tiêu đào t o không, ngh a là có áp d ng ki n th c k n ng vào th c t
và có mang l i n ng su t, ch t l
ng, hi u qu cao h n không.
14
Ph
ng pháp đánh giá đ nh l
hình th c đ u t . Vì v y, ph
ng hi u qu đào t o: xem vi c đào t o c ng là m t
ng pháp này so sánh ch s hoàn v n n i hoàn trong
đào t o v i ch s hoàn v n n i hoàn chung trong DN đ xác đ nh đ u t trong đào
t o có hi u qu cao hay không.
1.2.3. Nhóm ch c n ng duy trì NNL
Nhóm ch c n ng duy trì và qu n lý NNL chú tr ng đ n vi c duy trì và s d ng
có hi u qu NNL trong DN. N i dung ho t đ ng c a nhóm ch c n ng này t p trung
vào các ho t đ ng c th nh : đánh giá k t qu th c hi n công vi c; tr công cho
NL ; các chính sách, ch đ đãi ng và khuy n khích NL ; môi tr
ng và quan h
lao đ ng trong công vi c...
ánh giá k t qu th c hi n công vi c
1.2.3.1.
ánh giá th c hi n công vi c là m t quá trình thu th p, phân tích, đánh giá các
thông tin liên quan đ n hành vi làm vi c, k t qu công tác c a t ng cá nhân sau m t
th i gian lao đ ng.
Thông tin và k t qu thu đ
c qua đánh giá th c hi n công vi c c a nhân viên
có th giúp DN ki m tra tính ch p hành công vi c c a nhân viên; ki m tra s thích
ng gi a v trí và ng
i đ m nh n nó; cung c p thông tin ph n h i đ c i thi n công
tác c a nhân viên; phát hi n nh ng thi u sót trong quá trình thi t k công vi c; làm
c s cho vi c đi u ch nh NNL.
ánh giá k t qu th c hi n công vi c c a nhân viên đ
t n mb
B
c th c hi n theo trình
c sau:
c 1: Xác đ nh các tiêu chí c n đánh giá. Các nhà lãnh đ o c n xác đ nh nh ng
l nh v c, k n ng, k t qu nào c n đánh giá và nh ng y u t này liên h v i vi c
th c hi n các m c tiêu c a DN nh th nào. Thông th
ng nh ng tiêu chí này có
th suy ra t b ng mô t công vi c và ph i đáp ng nguyên t c SMART.
B
ph
c 2: L a ch n ph
ng pháp đánh giá thích h p. Trong th c t có r t nhi u
ng pháp đánh giá th c hi n công vi c khác nhau và không có ph
nào đ
c cho là t t nh t cho t t c m i t ch c mà ph i s d ng các ph
ng pháp
ng pháp