Hoàn thiện chính sách đào tạo nguồn nhân lực tại công ty thương mại và xuất nhập khẩu kim phương

CH

NGă1. C ăS LÝ LU N V NGU N NHÂN L C VÀ CÔNG TÁC
ẨOăT O NGU N NHÂN L C T I DOANH NGHI P

1.1. Khái ni m chung v ngu n nhân l c và ch tăl

ng ngu n nhân l c

1.1.1. Khái ni m nhân l c và ngu n nhân l c
1.1.1.1. Khái ni m nhân l c
B t kì t ch c nào c ng đ

c hình thành b i các thành viên là con ng

i hay

ngu n nhân l c c a t ch c đó. Ngu n nhân l c c a t ch c bao g m các cá nhân có
vai trò khác nhau và đ c liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu nh t đ nh, còn nhân
l c đ c hi u là toàn b th l c, trí l c và tâm l c c a m i con ng i.
Th l c ch s c kho c a thân th , nó ph thu c vào s c vóc, tình tr ng s c kho
c a t ng ng i, m c s ng, thu nh p, ch đ n u ng, ch đ ngh ng i, ph thu c vào
đ tu i, gi i tính.
Trí l c ch s suy ngh , hi u bi t, s ti p thu ki n th c, kh n ng sáng t o, tài
n ng, quan đi m, lòng tin, nhân cách con ng i.
Tâm l c là s đ tâm, chú tâm c a con ng i vào m t vi c gì đó, mà trong góc
đ kinh t đ c hi u là s ham mu n s d ng s c l c và trí l c đ hoàn thành công
vi c.
Nh v y, nhân l c đ c hi u là toàn b các kh n ng v th l c và trí l c c a con
ng i đ c v n d ng trong quá trình s n xu t. Nó c ng đ c xem là s c lao đ ng c a
con ng i, m t ngu n l c quý giá nh t trong các y u t c a s n xu t c a các doanh

nghi p.
Ngoài ra nhân l c còn đ

c hi u là s c l c con ng

i, n m trong m i con ng

i

và làm cho con ng i ho t đ ng. S c l c đó ngày càng phát tri n cùng v i s phát
tri n c a c th con ng i và đ n m t m c đ nào đó, con ng i đ đi u ki n tham gia
vào quá trình lao đ ng, con ng i có s c lao đ ng. (PGS.TS Tr n Xuân C u &
PGS.TS Mai Qu c Khánh, GT KT NNL 2008, NXB H KTQD, trang 48).
1.1.1.2. Khái ni m ngu n nhân l c
Ngu n nhân l c là ngu n l c v con ng i, nó đ c xem xét trên hai khía c nh
sau đây. Th nh t, đó là ngu n l c n m trong m i b n thân con ng i chúng ta s
d ng ngu n l c đó đ lao đ ng và phát tri n, th hai nó đ c hi u là t ng th các
ngu n l c c a t ng cá nhân, con ng i khác nhau. Ngu n nhân l c là ph m trù dùng
đ ch s c m nh ti m n c a dân c , kh n ng huy đ ng và tham gia vào quá trình t o
ra c a c i, v t ch t và tinh th n cho xã h i trong hi n t i c ng nh t
1

ng lai.


Ngu n nhân l c khác v i các ngu n l c khác
ch u nh h

ng c a các y u t t nhiên và các y u t xã h i, c th các nh h

là: vi c làm, th t nghi p, gia đình... nó th
đây:
S l
tri n.

ch trong quá trình v n đ ng, nó

ng ngu n nhân l c đ

Ch t l

c đo l

ng đ

c nghiên c u d

ng đó

i hai y u t sau

ng thông qua ch tiêu qui mô và t c đ phát

ng ngu n nhân l c, ph n ánh trình đ và n ng l c c a ng

i lao đ ng.

(PGS.TS Tr n Xuân C u & PGS.TS Mai Qu c Khánh, GT KT NNL 2008, NXB H
KTQD, trang 56)
Ngoài ra, còn có m t s ý ki n khác, theo Begg, Fischer và Dornbusch: Ngu n

nhân l c là toàn b trình đ chuyên môn mà con ng i tích lu đ c, nó đ c đánh
giá cao vì ti m n ng đem l i thu nh p cao trong t ng lai. C ng gi ng nh ngu n l c
v t ch t, ngu n nhân l c là k t qu đ u t trong quá kh v i m c đích t o ra thu nh p
trong t ng lai.
Theo giáo s , vi n s Ph m Minh H c cho r ng: Xét trên bình di n qu c gia hay
đ a ph
n

ng, ngu n nhân l c đ

c hay m t đ a ph

c xác đ nh là t ng th các ti m n ng lao đ ng c a m t

ng, t c là ngu n lao đ ng đ

c chu n b ( các m c đ khác

nhau) s n sàng tham gia m t công vi c lao đ ng nào đó, t c là nh ng ng i lao đ ng
có k n ng (hay kh n ng nói chung) b ng con đ ng đáp ng đ c yêu c u c a
chuy n đ i c c u lao đ ng, chuy n đ i c c u kinh t theo h ng công nghi p hóa,
hi n đ i hóa.
Ti n s Nguy n H u D ng, Vi n tr
h i, xem xét ngu n nhân l c d

ng Vi n khoa h c Lao đ ng và các v n đ xã

i hai góc đ : N ng l c xã h i và tính n ng đ ng xã

h i. góc đ th nh t, ngu n nhân l c là ngu n cung c p s c lao đ ng cho xã h i, là

b ph n quan tr ng nh t c a dân s , có kh n ng t o ra m i giá tr v t ch t và tinh th n
cho xã h i. Xem xét ngu n nhân l c d i d ng ti m n ng giúp đ nh h ng phát tri n
ngu n nhân l c đ đ m b o không ng ng nâng cao n ng l c xã h i c a ngu n nhân
l c thông qua giáo d c, đào t o, ch m sóc s c kho . Tuy nhiên, n u ch d ng l i xem
xét ngu n nhân l c d i d ng ti m n ng thì ch a đ . Mu n phát huy ti m n ng đó,
ph i chuy n ngu n nhân l c sang tr ng thái đ ng, thành v n nhân l c, t c là nâng cao
tính n ng đ ng xã h i c a con ng

i thông qua các chính sách, th ch và gi i pháp

gi i phóng tri t đ ti m n ng con ng

i. Con ng

i v i ti m n ng vô t n, n u đ

ct

do phát tri n, t do sáng t o và c ng hi n, đ c tr đúng giá tr lao đ ng thì ti m n ng
vô t n đó đ c khai thác, phát huy tr thành ngu n v n vô cùng to l n. Vì v y, ngu n
nhân l c đ c hi u là: “t ng hoà trong th th ng nh t h u c n ng l c xã h i c a con
2

Thang Long University Library


ng

i(th l c, trí l c, nhân cách) và tính n ng đ ng xã h i c a con ng

nh t đó đ

c th hi n

1.1.2. Khái ni m ch t l

quá trình bi n ngu n l c con ng
ng và ch t l

1.1.2.1. Khái ni m ch t l

i. Tính th ng

i thành v n con ng

i”.

ng ngu n nhân l c

ng

Ch t l ng là m t ph m trù ph c t p và có nhi u đ nh ngh a khác nhau. Có r t
nhi u quan đi m khác nhau v ch t l ng. Hi n nay có m t s đ nh ngh a v ch t
l ng đư đ c các chuyên gia ch t l ng đ a ra nh sau:
Ch t l

ng là s phù h p v i nhu c u (theo Juran - m t giáo s ng

Ch t l

ng là s phù h p v i các yêu c u hay đ c tính nh t đ nh (theo giáo

i M ).

s Crosby).
Ch t l ng là s s tho mãn nhu c u th tr
s ng i Nh t Ishikawa).

ng v i chi phí th p nh t (theo giáo

Trong m i l nh v c khác nhau, v i m c đích khác nhau nên có nhi u quan đi m v
ch t l ng khác nhau. Tuy nhiên, có m t đ nh ngh a v ch t l ng đ c th a nh n
ph m vi qu c t , đó là đ nh ngh a c a t ch c tiêu chu n hoá qu c t . Theo đi u 3.1.1
c a tiêu chu n ISO 9000:2005 đ nh ngh a ch t l
c a m t t p h p có đ c tính v n có"
1.1.2.2. Khái ni m chung v ch t l

ng là: "m c đ đáp ng các yêu c u

ng ngu n nhân l c

Ch t l ng ngu n nhân l c là tr ng thái nh t đ nh c a ngu n nhân l c th hi n
m i quan h gi a các y u t c u thành nên b n ch t bên trong c a ngu n nhân l c.
Ch t l ng ngu n nhân l c không nh ng là ch tiêu ph n ánh trình đ phát tri n kinh
t , mà còn là ch tiêu ph n ánh trình đ phát tri n v m t đ i s ng xã h i, b i l ch t
l

ng ngu n nhân l c cao s t o ra đ ng l c m nh m h n v i t cách không ch là

m t ngu n l c c a s phát tri n, mà còn th hi n m c đ v n minh c a m t xã h i

nh t đ nh. (Trích Trang 88 Giáo trình qu n tr ngu n nhân l c PGS.TS Tr n Kim
Dung Tr

ng

i h c Kinh t TP HCM N m 2009).

Ho c theo bài vi t c a TS. V Th Mai thì “ch t l ng ngu n nhân l c là m c đ
đáp ng v kh n ng làm vi c c a ng i lao đ ng v i yêu c u công vi c c a t ch c
và đ m b o cho t ch c th c hi n th ng l i m c tiêu c ng nh th a mãn cao nh t nhu
c u c a ng i lao đ ng”.
Còn theo GS.TS Bùi V n Nh n gi i thích thì: Ch t l
tu , th ch t và ph m ch t tâm lý xã h i trong đó:

ng ngu n nhân l c g m trí

Th l c c a ngu n nhân l c: S c kh e c th và s c kh e tinh th n

3


Trí l c c a ngu n nhân l c: Trình đ v n hóa, chuyên môn k thu t và k
n ng lao đ ng th c hành c a ng

i lao đ ng.

Ph m ch t tâm lý xã h i: K lu t, t giác, có tinh th n h p tác và tác phong
công nghiêp, có tinh th n trách nhi m caoầ
Ch tiêu t ng h p: T ch c Liên h p qu c đư khuy n ngh và đ a ra ch s
đ đánh giá s phát tri n con ng

i HDI (HDI đ

c tính t 0,1 – 1). Theo ph

ng

pháp này thì s phát tri n con ng i đ c xác đ nh theo ba y u t c b n và t ng
h p nh t: S c kh e g m tu i th bình quân c a dân s , trình đ h c v n g m t l dân
s bi t ch , s n m đi h c c a m t ng
GDP/ng i.

i và thu nh p g m t ng s n ph m trong n

ng trên cách ti p c n v mô thì ch t l

ng ngu n nhân l c đ

c

c đánh giá thông

qua các tiêu th c: “S c kh e: th l c và trí l c, trình đ h c v n, trình đ chuyên môn,
trình đ lành ngh , các n ng l c, ph m ch t cá nhân (ý th c k lu t, tính h p tác, ý
th c trách nhi m, s chuyên tâmầ)”.
1.2. Khái quát v côngătácăđƠoăt o ngu n nhân l c
1.2.1. Khái ni m
ào t o ngu n nhân l c là quá trình tác đ ng, d y và rèn luy n con ng

i thông

qua vi c t ch c truy n th tri th c và nh ng kinh nghi m l ch s xã h i c a loài
ng i đ gây d ng h tr thành ng i có hi u bi t đ t đ n m t trình đ chuyên môn
ngh nghi p nh t đ nh, có kh n ng đ m nh n m t s phân công lao đ ng xã h i trong
t ng th i k c a quá trình phát tri n kinh t xã h i. (ThS. Nguy n Vân i m &
PGS.TS Nguy n Ng c Quân, Giáo trình Qu n tr nhân l c 2007, Nhà xu t b n H
KTQD, trang 153).
1.2.2. T m quan tr ng c a công tác đào t o ngu n nhân l c
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là m t công tác quan tr ng c a các t ch c
nh m s d ng t i đa ngu n nhân l c hi n có và nâng cao tính hi u qu c a t ch c
thông qua vi c nâng cao k n ng c a ng i lao đ ng và làm cho h hi u h n v công
vi c đ h có đ n ng l c th c hi n công vi c.
ào t o và phát tri n nh m đáp ng yêu c u công vi c c a t ch c hay nói cách
khác là đ đáp ng nhu c u t n t i và phát tri n t ch c. Th t v y, trong n n kinh t th
tr

ng v i s bi n đ ng m nh m c a n n kinh t thì các công vi c ngày càng yêu c u

cao v trình đ chuyên môn, và trên th tr

ng c nh tranh gay g t nh hi n nay thì các

t ch c mu n t n t i và phát tri n t t thì ph i có đ i ng lao đ ng có ch t l
Do đó, v n đ v ngu n nhân l c đ c đ t ra hàng đ u.

4

Thang Long University Library

ng cao.

ào t o và phát tri n nh m đáp ng nhu c u h c t p, phát tri n c a ng
đ ng. Trong m i con ng

i lao

i đ u mong mu n t hoàn thi n mình h n và h mu n h c

t p nâng cao trình đ đ có th theo k p đ
v i m i ng i và đ c bi t h u h t m i ng

c th i đ i ch không ai mu n b l c h u so
i đ u có tính th ng ti n. Vì v y đào t o s

đáp ng đ c nhu c u h c t p c a ng i lao đ ng và nh ng ng i lao đ ng m i đ
tuy n vào thì s đ c đào t o nh m d dàng thích nghi v i công vi c h n.
ào t o và phát tri n là nh ng gi i pháp có tính chi n l
tranh c a t ch c. Trong n n kinh t th tr

c

c t o ra l i th c nh

ng c nh tranh gay g t nh hi n nay, các

doanh nghi p không ch c nh tranh v i nhau b ng s n ph m mà còn c nh tranh v i
nhau trên nhi u l nh v c và ch t l ng ngu n nhân l c c ng chính là m t l i th quan
tr ng góp ph n vào vi c chi n th ng c a doanh nghi p trên th tr ng. Vì v y, c n đào
t o đ nâng cao ch t l ng ng i lao đ ng và giúp h thích ng đ c v i công vi c,

v i con ng i trong doanh nghi p. ào t o và phát tri n là đi u ki n quy t đ nh đ
m t t ch c có th t n t i và đi lên trong c nh tranh. ào t o và phát tri n ngu n nhân
l c giúp cho doanh nghi p:
Nâng cao n ng su t lao đ ng, hi u qu th c hi n công vi c. Sau khi đào t o nâng
cao trình đ cho ng

i lao đ ng thì kh n ng th c hi n công vi c c a h t ng lên và

hi u qu s n xu t kinh doanh ngày càng t ng lên so v i khi ch a đ

c đào t o.

Nâng cao ch t l ng th c hi n công vi c. Sau khi đào t o thì chuyên môn nghi p
v c ng nh tay ngh c a ng i lao đ ng đ c nâng lên do v y ch t l ng công vi c
đ

c nâng lên.
Gi m b t s giám sát vì ng

i lao đ ng đ

c đào t o là ng

i có kh n ng t

giám sát mình trong công vi c. Trong quá trình lao đ ng ng i lao đ ng c n đ c
giám sát công vi c nh m không x y ra sai sót nh ng sau khi đào t o ng i lao đ ng có
th t giám sát mình làm vi c.
Nâng cao tính n đ nh và n ng đ ng c a t ch c. Khi đư đ c đào t o đ phù h p
v i môi tr ng kinh doanh hi n t i thì ng i lao đ ng s d dàng hòa nh p đ c v i

s thay đ i c a n n kinh t do đó ít t o ra s thay đ i v nhân l c. c bi t ng i lao
đ ng sau khi đào t o có ch t l

ng càng t t thì kh n ng th c hi n công vi c càng cao.

Duy trì và nâng cao ch t l

ng c a ngu n nhân l c. ào t o là ho t đ ng nâng cao

ch t l

ng cho ngu n nhân l c c a t ch c. B t c m t t ch c nào không đào t o cho

đ i ng lao đ ng thì s không theo k p đ

c n n kinh t ngày càng hi n đ i. Vì v y

mu n có đ c đ i ng lao đ ng có ch t l
đào t o cho h .

ng ngày càng cao thì các t ch c c n ph i

5


T o đi u ki n cho áp d ng ti n b khoa h c k thu t và qu n lý vào doanh nghi p.
Vi c áp d ng ti n b khoa h c k thu t c a th gi i vào doanh nghi p là nhu c u r t
c n thi t c a các t ch c s n xu t kinh doanh. Nh ng đ có th áp d ng đ c s ti n
b c a khoa h c k thu t thì c n có đ i ng lao đ ng có trình đ chuyên môn nh t
đ nh. Khoa h c k thu t càng hi n đ i thì càng khó áp d ng vì v y càng đòi h i ng i

lao đ ng có trình đ chuyên môn cao. Do đó, đào t o và phát tri n r t quan tr ng v i
vi c áp d ng ti n b khoa h c k thu t.
i v i ng

i lao đ ng, đào t o và phát tri n ngu n nhân l c có vai trò r t quan

tr ng. Vai trò đó th hi n rõ nh sau:
T o ra đ

c s g n bó gi a ng

i lao đ ng và doanh nghi p.

T o ra tính chuyên nghi p c a ng
T o ra s thích ng gi a ng

i lao đ ng.

i lao đ ng và công vi c hi n t i c ng nh t

ng lai.

1.2.3. Phân lo i các hình th c đào t o
Có r t nhi u ph ng pháp đào t o và phát tri n ngu n nhân l c do v y m i doanh
nghi p c n hi u rõ v u nh c đi m c ng nh quá trình th c hi n c a m i ph ng
pháp nh m xem xét, đ a ra đ c ph ng pháp phù h p v i doanh nghi p mình nh t.
Các ph ng pháp đào t o và phát tri n ngu n nhân l c bao g m:
Theoăđ nhăh

ng n iădungăđƠoăt o:

ào t o đ nh h ng công vi c: ây là hình th c đào t o v k n ng th c hi n m t
công vi c riêng bi t nh t đ nh, h c viên có th s d ng k n ng này đ làm vi c trong
nh ng doanh nghi p khác nhau.
ào t o đinh h
cách th c ph
sang làm
n a.

ng doanh nghi p: ây là hình th c đào t o v các k n ng và

ng pháp làm vi c tiêu bi u trong doanh nghi p. Khi nhân viên chuy n

doanh nghi p khác thì các k n ng đào t o đó s không th s d ng đ

c

Theo m căđíchăc a n iădungăđƠoăt o:
ào t o h ng d n ho c đ nh h ng công vi c cho nhân viên: Nh m cung c p các
thông tin, ki n th c m i và các h ng d n cho nhân viên m i tuy n, công vi c v
doanh nghi p. Giúp cho nhân viên nhanh chóng thích nghi v i môi tr

ng làm vi c.

ào t o hu n luy n k n ng: Nh m giúp cho nhân viên có trình đ lành ngh và
các k n ng phù h p đ th c hi n công vi c theo yêu c u.
ào t o k thu t an toàn lao đ ng: H

ng d n nhân viên th c hi n công vi c m t

cách an toàn.

6

Thang Long University Library


ào t o nâng cao trình đ chuyên môn k thu t: Th

ng đ

c t ch c đ nh k

nh m giúp cho đ i ng chuyên môn, k thu t ti p thu, c p nh t ki n th c m i.
ào t o và phát tri n các n ng l c qu n tr : Nh m giúp cho các nhà qu n tr đ c
ti p xúc, làm quen v i các ph ng pháp làm vi c m i, nâng cao k n ng th c hành và
kinh nghi m qu n lý, khuy n khích nhân viên làm vi c trong doanh nghi p.
Theo cách th c t ch c có các hình th c:
ào t o chính quy: Trong đào t o chính quy h c viên đ

c thoát ly kh i các công

vi c hàng ngày t i doanh nghi p, do đó th i gian đào t o ng n và ch t l
th ng cao h n so v i các hình th c đào t o khác. Tuy nhiên s l
gia các khoá đào t o nh th này r t ít.

ng đào t o

ng nhân viên tham

ào t o t i ch c: ào t o t i ch c áp d ng đ i v i các cán b nhân viên v a làm
vi c v a tham gia các khoá đào t o. Th i gian đào t o có th th c hi n ngoài gi làm
vi c ho c có th th c hi n trong m t ph n th i gian làm vi c.
L p c nh doanh nghi p: L p c nh doanh nghi p th ng đ c áp d ng đ đào t o
nhân viên m i cho doanh nghi p l n. Doanh nghi p có c s đào t o riêng v i m c
đích tuy n sinh đào t o nh ng ngh ph bi n, l a ch n nh ng sinh viên xu t s c c a
khoá đào t o, tuy n vào làm vi c trong doanh nghi p. H c viên s h c lý thuy t t i l p
sau đó tham gia th c hành ngay t i các phân x ng trong doanh nghi p. Các l p đào
t o này th ng r t hi u qu , h c viên v a đ c n m v ng lý thuy t v a th c hành
đ c ngay t i doanh nghi p. Th i gian cho ho t đ ng đào t o ng n, chi phí đào t o
th p. Nh ng hình th c này ch có nh ng doanh nghi p l n m i có th áp d ng.
Kèm c p t i ch : Kèm c p t i ch là hình th c đào t o theo ki u v a làm v a h c,
ng

i có trình đ tay ngh và chuyên môn cao giúp ng

i m i vào ngh ho c có trình

đ chuyên môn th p h n. Quá trình đào t o di n ra ngay t i n i làm vi c.
Theoăđ aăđi m ho căn iăđƠoăt o:
ào t o trong công vi c: ào t o trong công vi c là các ph ng pháp đào tr c
ti p t i n i làm vi c, trong đó ng i h c s h c đ c nh ng ki n th c, k n ng c n
thi t cho công vi c thông qua th c t th c hi n công vi c và th ng là d i s h ng
d n c a nh ng ng

i lành ngh h n.

ào t o ngoài công vi c: Là ph

ng pháp đào t o trong đó ng

kh i s th c hi n công vi c th c t . Trong ph
đ

ng pháp này ng

ih cđ

c tách

i lao đ ng không

c đào t o tr c ti p t i doanh nghi p mà t ch c m t cách riêng bi t không liên

quan gì đ n công vi c th c t .
Theoăđ iăt

ng h c viên:

7


ào t o m i:

ào t o m i áp d ng đ i v i nh ng đ i t

ch a có trình đ . M c dù nh ng ng

ng lao đ ng ph thông,

i lao đ ng có th l n đ u đi làm vi c và ch a có

k n ng và trình đ chuyên môn v công vi c.
ào t o l i: Hình th c đào t o l i áp d ng đ i v i nh ng ng
n ng và trình đ nh ng do yêu c u c a doanh nghi p h ph i đ
h p v i môi tr ng làm vi c m i.

i lao đ ng đư có k
c đào t o l i đ phù

Vi c l a ch n hình th c đào t o nào đ mang l i hi u qu cao nh t cho doanh
nghi p ph thu c v quy mô đào t o, m c đ ph c t p, n i dung c n đào t o và trang
b k thu tầ c th đ i v i t ng doanh nghi p. (TS. Tr n Kim Dung, Qu n tr ngu n
nhân l c, NXB Th ng Kê 2005, trang 188-189).
1.3. Các y u t

nhăh

ngăđ năcôngătácăđƠoăt o ngu n nhân l c

1.3.1. Y u t thu c v doanh nghi p
Quan đi m c a lãnh đ o v công tác đào t o ngu n nhân l c: M i ban lưnh đ o
c a các doanh nghi p khác nhau s có nh n th c khác nhau v v n đ đào t o ngu n
nhân l c. Quan đi m c a lưnh đ o có m t v trí h t s c quan tr ng và quy t đ nh t i
hi u qu c a công tác đào t o ngu n nhân l c.
c đi m ngu n nhân l c: S l
đ ng trong doanh nghi p nh h

ng, ch t l

ng, tu i tác, thái đ c a ngu n lao

ng tr c ti p t i công tác đào t o ngu n nhân l c.

M c tiêu, chi n l c s n xu t kinh doanh và chi n l c ngu n nhân l c c a doanh
nghi p: M c tiêu, chi n l c s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là c s đ doanh
nghi p xác đ nh nhu c u và m c tiêu đào t o. Doanh nghi p xác đ nh rõ ràng m c tiêu
phát tri n ngu n nhân l c, doanh nghi p s có đ nh h ng trong xác đ nh nhu c u đào
t o và m c tiêu đào t o.
Ti m l c tài chính và c s v t ch t: Hi u qu đào t o ngu n nhân l c ph thu c
khá nhi u vào ngu n kinh phí cho công tác đào t o, ngu n kinh phí dành cho đào t o
c ng th hi n ph n nào s quan tâm c a lưnh đ o dành cho công tác đào t o. C s v t
ch t là y u t nh h ng tr c ti p t i ng i h c trong quá trình đào t o.
rình đ đ i ng ph trách công tác đào t o: Công tác đào t o b nh h

ng nhi u

b i trình đ c a đ i ng ph trách công tác đào t o. i ng cán b đào t o có ki n
th c chuyên môn v ng vàng s mang l i hi u qu cao trong công tác đào t o và ng c
l i.
V n hóa doanh nghi p: Doanh nghi p có v n hóa doanh nghi p m nh s góp ph n
ý th c cho ng i lao đ ng, nhân viên nh ng tinh th n đ ng đ i, t p th r t m nh m t
đó hi u qu công tác đào t o s cao.
1.3.2. Y u t bên ngoài doanh nghi p:
8

Thang Long University Library


Môi tr

ng kinh t : Tu tình tr ng n n kinh t , t ng tr

t ch c l a ch n xây d ng chi n l

ng hay suy thoái mà m i

c đào t o và phát tri n ngu n nhân l c riêng.

Môi tr ng chính tr pháp lu t: N c ta có nhi u chính sách v mô có tác d ng
thúc đ y, phát tri n nhanh chóng doanh nghi p v a và nh , đ ng l i đ i m i c a
ng C ng s n Vi t Nam, các lu t nh lu t doanh nghi p n m 1999, lu t doanh
nghi p n m 2005.

c bi t, b lu t lao đ ng là lu t nh h

ng r t nhi u đ n ho t đ ng

qu n lý và s d ng ng i lao đ ng trong doanh nghi p. Nó c ng nh h ng đ n đào
t o khía c nh đáp ng đúng các yêu c u c a công vi c v an toàn lao đ ng. Lu t d y
ngh (2006) còn quy đ nh quy n và ngh a v c a doanh nghi p trong ho t đ ng d y
ngh .
Môi tr

ng công ngh : Ngày nay v i t c đ phát tri n công ngh nh v bưo,

hàng lo t nh ng máy móc tiên ti n, nh ng bí quy t, phát minh đ c áp d ng vào s n
xu t, d ch v nh m có th gia t ng ch t l ng và s n l ng s n ph m c ng nh kéo dài
chu kì s ng s n ph m.
ng d ng có hi u qu nh ng công ngh m i đó đòi h i m t

đ i ng lao đ ng th t s gi i, am hi u v các công ngh mà doanh nghi p s s d ng.
Vì v y, nhu c u đào t o và phát tri n ngu n nhân l c c n đ ra nh ng m c tiêu phù
h p.
V n hoá - xã h i: Các y u t nh phong t c t p quán, trình đ dân trí, tôn giáo, tín
ng ngầ tác đ ng tr c ti p đ n vi c hình thành môi tr ng v n hoá doanh nghi p
đi n hình là thái đ gi a nhân viên v i nhân viên, nhân viên v i c p trên, nhân viên
ti p xúc v i khách hàng nên nh ng nh h ng c a v n hoá - xã h i c n đ c quan tâm
trong quá trình đào t o và phát tri n ngu n l c c a t ch c.
Khách hàng: Trong giai đo n kinh t khó kh n và c nh tranh gay g t nh ngày
nay, vi c đáp ng, tho mãn nhu c u c a khách hàng vô cùng quan tr ng, b i l khách
hàng nh h ng đ n s t n t i c a doanh nghi p. Ngoài ch t l ng s n ph m, d ch v
t t c n chú ý đ n thái đ , c ch c a nhân viên đ i v i khách hàng c ng nh các ho t
đ ng ch m sóc khách hàng khác. Vì v y mà chi n l c, chính sách đào t o ngu n
nhân l c c a doanh nghi p nên đ c thi t l p, th c hi n nh th nào và m c ki m soát
ra sao đ có m t ngu n l c v a sáng t o, linh ho t nh m đáp ng đ c t i đa nhu c u
c a khách hàng.
i th c nh tranh:

ây là y u t

nh h

ng đ n qu n tr ngu n nhân l c nói

chung và công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c nói riêng. Hi n nay, các doanh
nghi p d ng nh b r i vào vòng l n qu n, không đào t o ngu n nhân l c thì s
không có đ i ng nhân viên đ n ng l c đ c nh tranh v i đ i th , nh ng n u doanh
nghi p đào t o thì sau th i gian đ o t o, nhân viên l i b đ i th c a mình thu hút b ng
các chính sách khác nhau. Do đó, doanh nghi p c n ph i đ u t đào t o đúng h
9

ng,


h p lý, t o c h i phát tri n cho nhân viên, bi n đào t o và phát tri n ngu n l c thành
công c đ ng viên, và gi ng

i c a doanh nghi p.

1.4. QuyătrìnhăđƠoăt o ngu n nhân l c
Ho t đ ng đào t o ngu n nhân l c là ho t đ ng di n ra liên t c thông su t trong
quá trình hình thành và phát tri n c a doanh nghi p. M i b c trong quá trình đào t o
đ u r t quan tr ng, tu t ng lo i hình c a doanh nghi p mà ng i qu n lý v n d ng đ
t o nên y u t thành công nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c.
S đ chung c a ho t đ ng đào t o trong doanh nghi p

10

Thang Long University Library


S đ 1: ho t đ ng đào t o trong doanh nghi p

c các m c tiêu

L a ch n đ i t

ng đào t o

Xác đ nh ch ng trình đào

t o và l a ch n ph ng
pháp đào t o

ánh giá l i n u c n thi t

Xác đ nh m c tiêu đào t o

đ

Các quy trình đánh giá đ

c xác đ nh ph n nào b i có th đo l

ng

Xác đ nh nhu c u đào t o

D tính kinh phí đào t o

L a ch n giáo viên đào t o

ánh giá hi u qu đào t o

Ngu n: Giáo trình Qu n tr nhân l c( trang 16) H KTQD n m 2007
1.4.1. Xác đ nh nhu c u đào t o
1.4.1.1. Phân tích nhu c u đào t o
 Phân tích doanh nghi p:
Phân tích doanh nghi p c n đánh giá đ c ch s hi u qu v m t t ch c, k
ho ch chu n b đ i ng cán b k c n, nhân viên và môi tr ng t ch c.
l

Phân tích t ch c bao g m vi c phân tích các tiêu th c t ch c nh n ng su t, ch t
ng th c hi n công vi c, chi phí lao đ ng, t l thuyên chuy n, v ng m t, k lu t lao

đ ng, tai n nầ s giúp các nhà qu n tr xác đ nh nh ng v n đ c b n c a doanh
nghi p và xác đ nh s c n thi t áp d ng các hình th c đào t o. M c dù các ch s này
ch u tác đ ng c a nhi u y u t nh ng doanh nghi p có th đánh giá đ
h ng do các nhân viên không đ c đào t o đ y đ .
11

c kh n ng nh


Trong k ho ch chu n b đ i ng k c n, doanh nghi p c n xác đ nh đ
ch c v s tr ng và cách th c chu n b

c nh ng

ng viên cho các ch c v tr ng. N u doanh

nghi p áp d ng hình th c đ b t n i b , doanh nghi p c n có d ki n các ch ng trình
đào t o đ giúp nhân viên có đ c các k n ng theo yêu c u công vi c. N u doanh
nghi p có chính sách tuy n t bên ngoài, doanh nghi p c n nghiên c u k l ng th
tr ng lao đ ng và các bi n pháp có th tuy n đ c nhân viên v i các ph m ch t
mong đ i.
Trong phân tích môi tr

ng t ch c c n đánh giá đ y đ quan đi m, tình c m

ni m tin c a các thành viên trong doanh nghi p đ i v i t ch c, doanh nghi p và tác

đ ng c a v n đ đào t o không đ y đ đ n nh ng đi m không t t trong môi tr ng t
ch c.
 Phân tích tác nghi p:
Phân tích tác nghi p xác đ nh lo i k n ng và các hành vi c n thi t cho nhân viên
đ th c hi n t t công vi c. Phân tích tác nghi p h i gi ng v i phân tích công vi c, tuy
nhiên phân tích tác nghi p là đ nh h ng nhân viên ch không ph i là đ nh h ng
công vi c. Phân tích tác nghi p s chú tr ng xác đ nh xem nhân viên c n làm gì đ
th c hi n công vi c t t. Lo i phân tích này th ng đ c s d ng đ xác đ nh nhu c u
đào t o nhân viên m i ho c các công vi c m i đ c th c hi n l n đ u đ i v i nhân
viên.
 Phân tích nhân viên
Lo i phân tích này chú tr ng đ n các n ng l c và các đ c tính cá nhân c a nhân
viên, đ c s d ng đ xác đ nh ai là ng i c n thi t đ c đào t o và nh ng ki n th c,
k n ng, quan đi m nào c n thi t đ

c l nh h i hay chú tr ng trong quá trình đào t o,

phát tri n. Các ch ng trình đào t o ch nên chú tr ng vào đ i t ng th c s c n thi t
đào t o. ào t o ki u phong trào, lôi kéo c nh ng ng i không có nhu c u đào t o s
v a làm lãng phí tài chính, th i gian cho t ch c, doanh nghi p, v a gây khó ch u cho
nhân viên. Phân tích nhân viên đòi h i ph i đánh giá đúng kh n ng cá nhân và k
n ng ngh nghi p c a nhân viên.
1.4.1.2. Các ph
Các ph

ng pháp xác đ nh nhu c u đào t o

ng pháp xác đ nh nhu c u đào t o chung đ u có th s d ng đ xác đ nh

nhu c u đào t o, phát tri n cho các qu n tr gia. Tuy nhiên vi c xác đ nh nhu c u phát

tri n n ng l c qu n tr có m t s đi m đ c thù do tính ch t c a công vi c qu n tr . Nhu
c u đào t o các nhà qu n tr ph thu c tr c ti p vào chi n l c, chính sách qu n tr
ngu n nhân l c trong doanh nghi p, đ c bi t là các chính sách tuy n d ng, đào t o,
kích thích nhân viên. Các doanh nghi p có chính sách đ b t, th ng ti n n i b s có
12

Thang Long University Library


nhu c u phát tri n qu n tr cao và ph i th
d

ng xuyên quan tâm đ n vi c đào t o, b i

ng nâng cao n ng l c cho đ i ng cán b nhân viên hi n t i. Khi đó trong doanh

nghi p c n xây d ng bi u đ thay th nhân viên và phi u th ng ch c. Doanh nghi p s
xác đ nh nh ng cán b , nhân viên có ti m n ng, ghi l i nh ng đi m m nh, đi m y u
trong th c hi n công vi c hi n t i và d đoán kh n ng th ng ti n, m c đ hoàn thành
công vi c khi đ c đ b t lên các ch c v cao h n. Nh ng qu n tr gia và nhân viên đư
có đ y đ nh ng ph m ch t, k n ng c n thi t đ th c hi n các tr ng trách m i s
không c n ph i đào t o, phát tri n thêm. Nh ng qu n tr gia đang “có v n đ ” trong
th c hi n công vi c hi n t i s không ho c ch a có kh n ng th ng ti n s c n đ c
b id

ng thêm đ hoàn thành t t công vi c hi n t i. Riêng đ i ng các nhà qu n tr

đang th c hi n t t công vi c hi n t i, có kh n ng ti m tàng phát tri n nh ng c n đ c
b i d ng, chu n b thêm m i có th đ m đ ng c ng v , trách nhi m m i là nh ng
ng i c n đ c chú tr ng đ c bi t trong các k ho ch đào t o, phát tri n qu n tr c a

doanh nghi p.
Sau khi nhu c u đào t o đư đ

c xác đ nh, doanh nghi p chuy n các nhu c u đào

t o này sang m c tiêu đào t o ho c nh ng mong đ i c a doanh nghi p đ i v i k t qu
đào t o. Xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n ngu n nhân l c ph i nh m vào m c
tiêu t ch c trong t ng giai đo n phát tri n, c n xác đ nh m c đ c n đ t đ n c a đ i
t ng đào t o:
Có hi u bi t:

trình đ này nhân viên có m t s t ng h p ki n th c lý thuy t và

kh n ng làm ch v ngôn ng c a m t khoa h c, k thu t nào đó (ví d : Nhân viên
bán hàng hi u bi t đ c các k thu t bán hàng).
Có hi u bi t và bi t làm: m c đ này ng i nhân viên đư bi t áp d ng các ki n
th c c a mình vào th c t s n xu t. Anh ta đư bi t làm ch công c , trang b và các
đi u ki n k thu t c th , đư có kinh nghi m đ gi i quy t công vi c c a chính b n
thân mình (ví d : Nhân viên bán hàng m c này có kh n ng tho thu n các h p đ ng
bán hàng b ng cách áp d ng các lý thuy t v bán hàng).
Bi t ng x :

m c đ này ng

i nhân viên đư th hi n đ

c các tài n ng c a

mình qua thái đ và hành vi làm vi c r t khéo léo, h p lý và có hi u qu (bi t làm, bi t
ng x , bi t t ch c, bi t quy t đ nh..), (ví d : Nhân viên bán hàng đư có đ c các k

thu t cao v nghi p v th

ng l

Bi t thích nghi v i môi tr

ng h p đ ng và có các cách gi i quy t h p lý).
ng:

m c đ này ng

b trong ngh nghi p, bi t thích ng ho c bi t chuy n h
bi n đ ng và ti n hoá c a môi tr ng bên ngoài.

13

i nhân viên có kh n ng ti n
ng h p lý m i khi có s


T các m c tiêu đư xác đ nh c a t ch c, nh ng cán b ph trách đào t o s bàn
b c, cân nh c và xây d ng các ch

ng trình đào t o c ng nh l a ch n các ph

ng

pháp đào t o thích h p v i t ng lo i nhân viên c a t ch c.
1.4.2. Xác đ nh m c tiêu đào t o
Là xác đ nh k t qu c n đ t đ c c a ch ng trình đào t o, bao g m: Nh ng k

n ng c th c n đ c đào t o và trình đ k n ng có đ c sau đào t o, s l ng và c
c u nhân viên tham gia khóa đào t o và th i gian đào t o.
1.4.3. L a ch n đ i t

ng đào t o

Là l a ch n ng i c th đ đào t o, d a trên nghiên c u và xác đ nh nhu c u,
đ ng c đào t o c a nhân viên, tác d ng c a đào t o đ i v i nhân viên và kh n ng
ngh nghi p c a t ng ng
1.4.4. Xác đ nh ch

i.

ng trình đào t o và l a ch n ph

1.4.4.1. Xác đ nh ch

ng pháp đào t o

ng trình đào t o

Ch ng trình đào t o là m t h th ng các môn h c và bài h c đ c d y, cho th y
nh ng ki n th c nào, k n ng nào c n đ c d y và d y trong bao lâu. Trên c s đó
l a ch n ph

ng pháp đào t o phù h p.

1.4.4.2. L a ch n ph
a)

ng pháp đào t o

ào t o trong công vi c:

ây là hình th c đào t o h c viên cách th c th c hi n công vi c ngay trong quá
trình làm vi c. T t c m i nhân viên trong doanh nghi p, các ch c v khác nhau, t
th p nh t đ n cao nh t, trong quá trình làm vi c đ u rút ra đ c nh ng kinh nghi m
làm vi c cho mình đ th c hi n công vi c t t h n. Vi c đào t o th ng đ c phân
công theo k ho ch đào t o gi a ng

ih

ng d n ho c các nhân viên lành ngh , có k

n ng cao v i các nhân viên có trình đ lành ngh th p. Các nghiên c u cho th y có
kho ng 90% các ch ng trình đào t o đ c th c hi n t i n i làm vi c. Các d ng đào
t o ph bi n nh t t i n i làm vi c g m có:
 Kèm c p, h

ng d n t i ch :

Cách th c t ch c đ n gi n nh t là trong quá trình th c hi n công vi c h c viên s
quan sát, ghi nh , h c t p và th c hi n công vi c theo cách ng i h ng d n đư ch
d n. Ph

ng pháp này đ

c áp d ng đ đào t o c công nhân k thu t l n các nhà

qu n tr gia, h c viên s làm vi c tr c ti p v i ng

i mà h s thay th trong t

ng lai.

Ng i này có trách nhi m h ng d n cho h c viên cách th c gi i quy t t t c m i v n
đ trong ph m vi trách nhi m. Các nhà qu n tr s yên tâm khi c n đi công tác, h i h p
v ng m t ho c khi đ c th ng ch c, v h u s có ng i thay th c ng v mình.
14

Thang Long University Library


Ph

ng pháp này th

ng đ

c áp d ng đ đào t o các qu n tri gia cao c p trong

doanh nghi p.
u đi m:
n gi n, d t ch c, l i có th đào t o đ c nhi u ng i m t lúc, ít t n
kém. H c viên n m đ c ngay cách th c gi i quy t các v n đ th c t và mau chóng
có thông tin ph n h i v k t qu đào t o.
h

Nh c đi m: Ng i h ng d n th ng không có kinh nghi m v s ph m, có th
ng d n h c viên không theo trình t t d đ n khó. Trong m t s tr ng h p, h c

viên còn đ

c h c c nh ng thói quen x u c a ng

ih

ng d n, sau này s khó s a

l i. Ng i h ng d n có th c m th y h c viên là m i nguy hi m đ i v i công vi c
c a mình nên không nhi t tình h ng d n.
 Luân phiên thay đ i công vi c:
x

H c viên đ c luân phiên chuy n t b ph n này sang b ph n khác, t phân
ng này sang phân x ng khác, đ c h c cách th c hi n nh ng công vi c có th

hoàn toàn khác nhau v n i dung và ph ng pháp. Khi đó h c viên s n m đ c nhi u
k n ng th c hi n các công vi c khác nhau, hi u đ c cách th c ph i h p th c hi n
công vi c c a các b ph n khác nhau trong doanh nghi p. Ph ng pháp này có th áp
d ng đ đào t o c qu n tr gia l n công nhân k thu t và các cán b chuyên môn:
u đi m: Giúp cho h c viên đ

c đào t o đa k n ng, tránh đ

c tình tr ng trì tr ,

d dàng thích ng v i các công vi c khác nhau. Doanh nghi p có th phân công b trí
nhân viên linh ho t h n, ph i h p ho t đ ng c a các phòng ban có hi u qu cao h n
còn nhân viên có kh n ng th ng ti n cao h n. Giúp h c viên ki m tra, phát hi n ra các

đi m m nh, đi m y u c a mình và có k ho ch đ u t phát tri n ngh nghi p cho phù
h p.
b)

Ơoăt o ngoài công vi c:

 Ph

ng pháp nghiên c u tình hu ng :

Ph ng pháp này th ng đ c s d ng đ đào t o và nâng cao n ng l c qu n tr .
H c viên đ c trao b ng mô t các tình hu ng v các v n đ t ch c, qu n lý đư x y ra
tr c đây trong doanh nghi p ho c các doanh nghi p khác t ng t . M i h c viên s
t phân tích các tình hu ng, trình bày suy ngh và cách th c gi i quy t các v n đ v i
các h c viên khác trong nhóm ho c trong l p. Thông qua th o lu n, h c viên tìm hi u
đ

c nhi u cách ti p c n, quan đi m và cách gi i quy t các v n đ ph c t p trong công

ty.
u đi m: t o kh n ng l n nh t đ thu hút m i ng i tham gia, phát bi u các quan
đi m khác nhau và đ ra quy t đ nh. Giúp cho h c viên làm quen v i cách phân tích,
gi i quy t các v n đ th c ti n.
15


nâng cao hi u qu c a ph

ng pháp này c n chú Ủ đ a ra các tình hu ng th t

t trong ho t đ ng c a công ty. i u này làm cho h c viên say mê v i tình hu ng,
giúp cho h c viên hi u thêm v công vi c trong kinh doanh và d dàng chuy n các
ki n th c đư đ c h c thành kinh nghi m cho công tác. Chu n b tình hu ng k l ng
tr

c khi th o lu n trên l p.
 Trò ch i qu n tr :

Ph ng pháp này th ng áp d ng các ch ng trình l p s n trên máy vi tính đ đào
t o và nâng cao n ng l c qu n tr c a các h c viên. Các h c viên th ng đ c chia
thành m t s nhóm, m i nhóm đóng vai các thành viên trong ban giám đ c c a m t
doanh nghi p đang c nh tranh gay g t v i các doanh nghi p khác trên th tr ng đ a
ph ng. M i doanh nghi p c n xác đ nh các m c tiêu ch y u c a mình và đ ra các
quy t đ nh t

ng ng nh m đ t đ

c các m c tiêu đó.

u đi m: Trò ch i r t sinh đ ng vì tính c nh tranh, h p d n c a nó. H c viên s
h c đ c cách phán đoán nh ng gì c a môi tr ng kinh doanh s nh h ng đ n ho t
đ ng c a doanh nghi p. H c viên có c h i phát tri n kh n ng gi i quy t v n đ , đ
ra chi n l c và chính sách kinh doanh phù h p cho doanh nghi p. H c viên đ c
phát tri n kh n ng th l nh và khuy n khích kh n ng h p tác, làm vi c t p th .
Nh

c đi m: Trò ch i qu n tr đòi h i chi phí r t cao. H c viên ch đ

l a ch n m t trong s ph ng án l p s n, trong khi đó, th c ti n th
nhi u ph ng án th c hi n sáng t o.

 Ph

c quy n

ng đòi h i có r t

ng pháp h i th o:

Các cu c h i th o th

ng đ

c t ch c nh m nâng cao kh n ng th l nh, kh

n ng giao ti p, kh n ng kích thích, đ ng viên nhân viên, kh n ng ra quy t đ nhầ
 Ch
Các tr
nh sau:

ng trình liên h v i các tr

ng đ i h c:

ng đ i h c có th cung c p các ch

 Các ch

ng trình nâng cao n ng l c qu n tr

ng trình ti p t c đào t o chung v ngh thu t lưnh đ o, kh n ng th

l nhầ Các ch

ng trình này có th kéo dài t vài ngày đ n vài tháng.

 Các ch ng trình, các khoá đào t o riêng bi t nh m cung c p thêm các ki n
th c c b n v t ng l nh v c nh tài chính, k toánầ
 Các ch ng trình đào t o c p b ng t t nghi p nh cao h c qu n tr kinh doanh
ho c sau đ i h cầ Các khoá này th ng đ c t ch c theo ki u t i ch c, h c
viên h c ngoài gi vào bu i t i ho c m i quý t p trung m t đ t h c kho ng m t
hai tu n.
16

Thang Long University Library


 Ngoài nh ng y u t trên vi c l p k ho ch đào t o c a m t doanh nghi p có
liên quan đ n r t nhi u đ i tác liên quan nh sau:
 Phòng qu n lý ngu n nhân l c (đào t o cho phép gi i quy t m t ph n c a m t
v n đ đ t ra b i s ti n b c a khoa h c công ngh ).
 Công đoàn (m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng c a công đoàn là b o v
quy n l i c a nh ng ng i lao đ ng, do đó r t quan tâm đ n nh ng nhu c u
phát tri n c a các công đoàn viên và đ c đ m b o thông qua k ho ch đào t o
th ng xuyên c a doanh nghi p).
 Các c p và các b ph n qu n lý c a doanh nghi p (đ đ t đ
c a mình các b ph n đ u mong mu n có m t l c l
cao và đi u đó ch có th thông qua đào t o).

c các m c tiêu

ng có trình đ tay ngh

 Ng i lao đ ng (h đ u có nhu c u đ c đào t o đ duy trì và phát tri n ti m
n ng c a mình đ thích ng v i s ti n hoá c a xã h i và s ti n b c a khoa
h c k thu t).
 Các c s đào t o (vì đó là nh ng nhi m v s ng còn c a các c s này là ph i
bám sát các doanh nghi p đ n m b t các nhu c u, tho thu n và ký k t h p
đ ng đào t o c ng nh l p k ho ch đào t o cho các n m t i).
 Vi c so n th o m t k ho ch đào t o đ c ti n hành t các b ph n qu n lý
th p nh t trong t ch c. M i b ph n c n thi t l p m t k ho ch đào t o thông
qua s n m b t nhu c u đào t o và tranh lu n v i các nhân viên sau đó các b
ph n s l p m t b ng t ng h p v nhu c u đào t o c a các đ n v và g i cho
phòng t ch c và đào t o lao đ ng theo s h ng d n c a phòng. Ti p theo đó,
phòng s l p m t k ho ch đào t o cho toàn doanh nghi p bao g m:
 Các đ nh h

ng chi n l

c hay các chính sách và các d án đ u t .

 Nhu c u đào t o c a t ng b ph n và c a toàn doanh nghi p d ki n trong n m
t i trong đó c th cho các lo i đào t o (đào t o nhân viên m i, đào t o theo
lu n đ nh đ i v i các công nhân có trình đ th p, đào t o đ thích ng v i công
vi c m i v trí m i, đào t o đ th ng ti n, đào t o d phòng, đào t o đ tho
mãn các nhu c u c a nhân viên).
 C s đào t o d ki n và th i gian s ti n hành đào t o.
 D ki n ngân sách cho đào t o t ng lo i và toàn doanh nghi p.
1.4.5. D tính chi phí đào t o
Chi phí đào t o quy t đ nh vi c l a ch n các ph ng án đào t o, bao g m các chi
phí cho vi c h c, chi phí cho vi c gi ng d y. Ngu n chi phí d i dào s giúp cho công

17


vi c đào t o và phát tri n đ

c th c hi n suôn s và đ t k t qu cao. Ng

không có chi phí thì s không th th c hi n đ
đ

cl in u

c công vi c c ng nh n u có th c hi n

c thì k t qu s r t th p không nh mong mu n.

1.4.6. L a ch n và đào t o giáo viên
Có th l a ch n giáo viên t nh ng ng i trong biên ch c a doanh nghi p ho c
thuê ngoài (gi ng viên c a tr ng đ i h c, trung tâm đào t o,ầ).
có th thi t k
n i dung ch ng trình đào t o phù h p nh t v i th c t t i doanh nghi p, có th k t
h p giáo viên thuê ngoài và nh ng ng

i có kinh nghi m lâu n m trong doanh nghi p.

Vi c k t h p này cho phép nhân viên ti p c n v i ki n th c m i đ ng th i không xa
r i v i th c ti n t i doanh nghi p. Các giáo viên c n ph i đ c t p hu n đ n m v ng
m c tiêu và c c u c a ch

ng trình đào t o chung.

ánh giá hi u qu đào t o

1.4.7.

Hi u qu c a ch

ng trình đào t o th

ng đ

Giai đo n 1: H c viên ti p thu, h c h i đ

c đánh giá qua hai giai đo n:

c gì sau khi khóa đào t o.

Giai đo n 2: H c viên áp d ng các ki n th c k n ng đư h c h i đ

c vào th c t đ

th c hi n công vi c nh th nào.
ánh giá k t qu đào t o trong giai đo n 1 không khó, nh ng đ đánh giá đ

c

hi u qu c a toàn khóa h c l i là v n đ ph c t p và đòi h i th i gian.
tránh các
lưng phí trong đào t o, sau m t ph n hay toàn b ch ng trình đào t o, c n thi t có s
đánh giá v k t qu đào t o, xem xét l i m c đ th a mãn các m c tiêu c a đào t o và

đ a ra nh ng đi u ch nh thích h p nh m nâng cao hi u qu cho các ch ng trình đào
t o sau.
đánh giá hi u qu đào t o, có th áp d ng m t hay ph i h p nhi u ph ng
pháp đánh giá hi u qu sau:
Phân tích th c nghi m: Ch n 2 nhóm th c nghi m, ghi l i k t qu th c hi n công
vi c c a m i nhóm lúc tr c khi áp d ng ch ng trình đào t o. Ch n m t nhóm đ c
tham gia vào quá trình đào t o, còn nhóm kia v n th c hi n công vi c bình th ng.
Sau th i gian đào t o, ghi l i k t qu th c hi n v c s l ng và ch t l ng công vi c
gi a hai nhóm, nhóm đư đ c đào t o và nhóm không đ c đào t o. Phân tích so sánh
k t qu th c hi n công vi c gi a hai nhóm v i chi phí đào t o s cho phép xác đ nh
m c đ hi u qu c a ch ng trình đào t o.
ánh giá nh ng thay đ i c a h c viên:
thông th

đánh giá nh ng thay đ i c a h c viên,

ng d a vào các tiêu th c:

 Ph n ng: Tr c h t c n đánh giá ph n ng c a nhân viên đ i v i ch ng trình
đào t o. H có thích ch ng trình không? N i dung ch ng trình có phù h p
18

Thang Long University Library


v i công vi c th c t c a h không? Có x ng đáng v i nh ng chi phí v ti n
b c, th i gian c a doanh nghi p và cá nhân h hay không?
 H c thu c: Nhân viên tham gia khóa đào t o nên đ

c ki m tra đ xác đ nh li u

h đư n m v ng các nguyên t c, k n ng, các v n đ theo yêu c u c a khóa đào
t o ch a.
 Hành vi thay đ i: Nghiên c u hành vi c a nhân viên có thay đ i gì do k t qu
tham d khóa h c.
 M c tiêu: ây là tiêu th c quan tr ng nh t. Nhân viên có đ t đ c m c tiêu c a
đào t o không? Dù nhân viên có a thích khóa đào t o và n m v ng h n các
v n đ v lý thuy t, k n ng theo yêu c u, có thay đ i hành vi trong công vi c
nh ng n u cu i cùng nhân viên v n không đ t đ c m c tiêu c a khóa đào t o,
n ng su t ch t l
qu .

ng t i n i làm vi c không t ng thì đào t o v n không đ t hi u

ánh giá đ nh l ng hi u qu đào t o: ào t o c ng là m t hình th c đ u t do
đó doanh nghi p c n tính toán hi u qu c a vi c đ u t này. Khi th c hi n các ch ng
trình đào t o, doanh nghi p nên có d tính đánh giá hi u qu đào t o v m t đ nh
l ng thông qua vi c so sánh, phân tích t ng chi phí và t ng l i ích do đào t o mang
l i. Khi quá trình đào t o kéo dài nhi u n m, t ng chi phí đào t o c n đ c quy v theo
giá tr hi n th i. L i ích b ng ti n do đào t o mang l i đ c xác đ nh b ng kho ng
chênh l ch gi a l i ích hàng n m do nhân viên mang l i cho doanh nghi p tr c và
sau đào t o. Trên th c t , các doanh nghi p r t d xác đ nh đ c các l i ích b ng ti n,
giá tr l i ích gia t ng do đào t o mang l i, nh t là các khóa đào t o và nâng cao n ng
l c qu n lý.
1.5. M t s mô hình và yêu c uătrongăcôngătácăđƠoăt o ngu n nhân l c


ào t o l p h c:

c áp d ng ph bi n, đ nâng cao kh n ng làm vi c c a

nhân viên, doanh nghi p có th ti n hành đào t o thông qua đào t o n i b , c
nhân viên c a mình tham gia các ch ng trình đào t o bên ngoài ho c m i các
công ty đào t o v hu n luy n tr c ti p t i doanh nghi p.


u đi m c a mô hình đào t o l p h c là tính t ng tác gi a h c viên và giáo
viên cao.
ng th i đây c ng là ph ng pháp quen thu c v i cách h c truy n
th ng c a ng i h c nên d dàng đ c h c viên đón nh n.

 Nh c đi m c a hình th c đào t o này chính là y u t th i gian và chi phí t
ch c.
ti n hành m t l p h c nh v y, các doanh nghi p ph i b trí th i gian
sao cho không nh h ng đ n ho t đ ng chung c a t ch c. Ch ng trình đào

19


t o có hi u qu hay không ph thu c vào trình đ gi ng d y c ng nh kinh
nghi m th c t c a giáo viên.


ào t o tr c tuy n: Là mô hình t

ng đ i m i m v i nhi u doanh nghi p và

th c s phát tri n t i Vi t Nam trong vòng vài n m nay. Ch c n m t máy tính
k t n i internet, m t tài kho n truy c p c a nhà cung c p khóa h c, h c viên có
th làm ch quá trình h c t p c a mình.

 Các k t qu nghiên c u cho th y r ng, E-Learning là hình th c h c t p hi u qu
nh t c a th i đ i công ngh thông tin. V i E-Learning h c viên có th ti t ki m
50 – 70% chi phí đào t o, gi m 40 – 60% th i gian h c, t ng hi u qu làm vi c
lên 25% so v i các hình th c đào t o khác. Qua hình th c đào t o tr c tuy n,
h c viên có th đi u khi n quá trình h c t p c a mình m i lúc, m i n i v i
nh ng khóa h c đ c thi t k b i các nhà cung c p n i dung đào t o hàng đ u
th gi i.
 Tuy nhiên, đào t o tr c tuy n không th thay th đ c hoàn toàn hình th c đào
t o l p h c. Nh c đi m c a mô hình đào t o này là tính t ng tác y u gi a
h c viên và h c viên. Các khóa h c đ c thi t k v i nh ng tình hu ng c đ nh
nên gây khó kh n cho h c viên trong quá trình ng d ng. ây là ph ng pháp
yêu c u s ch đ ng cao trong h c t p c a h c viên nên khi áp d ng vào các
doanh nghi p Vi t Nam c n có nh ng ho t đ ng tuyên truy n r m r trong n i
b .


ào t o k t h p: Nh m k t h p các đi m m nh c a hai ph ng pháp đào t o
trên c ng nh kh c ph c nh ng h n ch v n có c a m i hình th c, hi n nay có
nhi u doanh nghi p đang áp d ng mô hình đào t o k t h p. Doanh nghi p v n
có th đ m b o đ c các ho t đ ng bình th ng, ti t ki m chi phí đào t o và
nâng cao hi u qu làm vi c cho nhân viên. Bên c nh các gi t h c qua máy
tính, h c viên s đ c tham gia các bu i h c t p trung mang tính ch t th c hành
k n ng, t ng k t và chia s kinh nghi m làm vi c b i các chuyên gia hàng đ u
trong t ng l nh v c.
K t lu năch

Trong ch

ngă1

ng đ u tiên c a bài khóa lu n tác gi đư h th ng hóa nh ng c s lý

lu n chung v ngu n nhân l c và công tác đào t o ngu n nhân l c trong doanh nghi p.
ây là nh ng ki n th c dùng làm c s cho vi c phân tích công tác đào t o và phát
tri n ngu n nhân l c

ch

ng 2.

20

Thang Long University Library


CH

NGă2. TH C TR NGăCỌNGăTỄCă ẨOăT O NGU N NHÂN L C
T IăCỌNGăTYăTH
PH
NG

2.1. Khái quát chung v côngătyăth

NGăM I VÀ XU T NH P KH U KIM
ngăm i và xu t nh p kh uăKimăPh

ng

2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n

Tên công ty: công ty th

ng m i và xu t nh p kh u Kim Ph

Tr s : t ng 6 Tòa Nhà 262 Nguy n Huy T

ng.

ng - Thanh Xuân - Hà N i.

i n tho i: 043 557 1302
Ng

i đ i di n h p pháp c a công ty: Giám đ c Ph m Tu n Anh.

V n đi u l : 5.000.000.000 đ ng.
B ng ch : n m t đ ng.
Công ty th ng m i và xu t nh p kh u Kim Ph ng là m t công ty th ng m i
chuyên cung c p, buôn bán, phân ph i các m t hàng th c ph m nh : N c ng t, bánh
k o n i đ a l n nh p ngo i có ti ng t i mi n b c hi n nay. D i s qu n lý c a đ i ng
lưnh đ o giàu kinh nghi m, chi n l c đúng đ n và hi u qu , hi n nay công ty Kim
Ph ng đư đ t đ c nhi u thành t u trong l nh v c kinh doanh th c ph m t i toàn
mi n b c, c ng nh xây d ng đ c m t đ i ng nhân l c n ng đ ng, sáng t o, giàu
kinh nghi m, cùng công ty phát tri n trong t ng lai.
Nh n th y th c ph m là m t hàng thi t y u trong đ i s ng c a m i con ng i.
Ngày 22/4/2009 ông Ph m Tu n Anh cùng v i tám thành viên khác đư thành l p nên
công ty th

ng m i và xu t nh p kh u Kim Ph

ng. B

c đ u thành l p, công ty còn

g p r t nhi u khó kh n, nh ng v i s n l c không ng ng c a ban giám đ c c ng nh
m i nhân viên trong công ty. Kim Ph ng d n d n l n m nh thành m t công ty quy
mô v i s l

ng nhân viên lên t i 93 ng

i.

Quy t đ nh c p gi y ch ng nh n đ ng kỦ kinh doanh s : 3500799971 s K
Ho ch và u T thành ph Hà N i
2.1.2. C c u t ch c và ch c n ng nhi m v c a các phòng ban

21


S đ 2: c c u t ch c và ch c n ng nhi m v c a các phòng ban

đ i h i đ ng
c đông

h i đ ng
qu n tr

giám đ c

phó giám đ c

phòng hành
chính nhân
s

phòng k
toán

phòng kinh
doanh

(Ngu n: phòng hành chính nhân s công ty th
Ph ng)

phòng k
thu t

ng m i và xu t nh p kh u Kim

i h i đ ng c đông:
Là c quan quy n l c cao nh t công ty, quy t đ nh c c u t ch c ho c gi i th ,
phá s n công ty, quy t đ nh các k ho ch đ u t dài h n và chi n l c phát tri n, c
c u v n, b nhi m ho c bãi nhi m các thành viên h i đ ng qu n tr .
H i đ ng qu n tr :
Do đ i h i đ ng c đông b u, là c quan qu n lý công ty có toàn quy n nhân danh
công ty đ quy t đ nh m i v n đ liên quan đ n m c đích và quy n l i c a công ty tr
nh ng v n đ thu c đ i h i đ ng c đông quy t đ nh.
22

Thang Long University Library

Giám đ c:
Giám đ c là ng

iđ

c h i đ ng qu n tr công ty b nhi m và ch u trách nhi m

tr c h i đ ng qu n tr v vi c th c hi n các nhi m v đ c giao. Là ng i qu n lý
hành chính, nhân s và đi u hành m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh hàng ngày c a
công ty. Th c hi n vi c phân công nhi m v đ i v i phó giám đ c và b máy giúp
vi c. Giám đ c ch u trách nhi m nghiên c u đ xu t v i h i đ ng qu n tr v các v n
đ , ch tr ng, ph ng h ng, k ho ch, d án s n xu t kinh doanh, h p tác, đ u t ,
liên doanh, liên k t, b máy t ch c, các quy ch quy đ nh, n i quy c a c quanầ
ng th i là ng i tri n khai th c hi n các n i dung công vi c trên khi đ c h i đ ng
qu n tr thông qua. Thi t l p chính sách ch t l ng, m c tiêu ch t l ng, ti n hành
xem xét c a lưnh đ o và đ m b o r ng các yêu c u c a khách hàng đ c xác đ nh và
đáp ng nh m nâng cao s th a mãn c a khách hàng. Báo cáo k t qu ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a công ty trình h i đ ng qu n tr và đ i h i đ ng c đông. T ch c
thanh tra và x lý vi ph m n i quy, quy ch .
Phó giám đ c:
Là ng

i giúp vi c cho giám đ c, ch u trách nhi m tr

c giám đ c v các ho t

đ ng qu n lỦ, đi u hành kinh doanh c a toàn công ty. Tr c ti p ph trách phòng kinh
doanh và các đ n v tr c thu c. Ch u trách nhi m t o đ u vào c a nguyên li u, hàng

hóa. Ch u trách nhi m xây d ng và tri n khai k ho ch s n xu t kinh doanh trong toàn
công ty. Ch u trách nhi m tr c giám đ c công ty trong vi c tìm ki m khánh hàng, th
tr ng và tiêu th s n ph m công ty. Tham m u cho giám đ c v chi n l c kinh
doanh, m r ng th tr ng, phát tri n các chi nhánh phân ph i s n ph m c a công ty.
Th c hi n các nhi m v khác khi đ

c giám đ c giao ho c y quy n.

Phòng hành chính nhân s :
Th c hi n công tác tuy n d ng nhân s , đ m b o ch t l

ng theo yêu c u, chi n

l c c a công ty. T ch c và ph i h p v i các đ n v khác th c hi n qu n lý nhân s ,
đào t o và tái đào t o. Xây d ng c ch l ng th ng, các bi n pháp khuy n khích,
kích thích ng i lao đ ng làm vi c, th c hi n các ch đ cho ng i lao đ ng. Ch p
hành và t ch c th c hi n các ch tr ng, quy đ nh, ch th c a ban giám đ c. Ph c v
các công tác hành chính đ ban giám đ c thu n ti n trong ch đ o, đi u hành. Ph c v
hành chính đ các phòng ban khác có đi u ki n ho t đ ng đ m b o. Nghiên c u, so n
th o và trình duy t các quy đ nh áp d ng trong công ty, xây d ng c c u t ch c c a
công ty, các b ph n và t ch c th c hi n.

23


Phòng k toán:
Tham m u cho ban giám đ c, đ ng th i th c hi n qu n lý tài s n, v n và các ho t
đ ng k toán, tài chính. Tri n khai th c hi n k ho ch tài chính c a công ty đúng v i
pháp l nh k toán th ng kê c a nhà n c và ngh quy t c a h i đ ng qu n tr .Ti p
nh n các v n b n chính sách c a nhà n c trong công tác k toán, tài chính.Tham m u

cho h i đ ng qu n tr ,ban giám đ c công ty v khâu tài chính c a công ty. Xây d ng
k ho ch k toán, tài chính hàng n m theongh quy t c a h i đ ng qu n tr , cân đ i v i
k ho ch l u chuy n hàng hóa. Qu n lý v n và s d ng m c đích mà h i đ ng qu n
tr ,ban giám đ c đư đ ra. Quan h giao d ch v i các ngân hàng trong vi c vay v n đ
đ u t cho s n xu t, kinh doanh. Th c hi n c p nh t đ y đ , chính xác m i chi phí
phát sinh, quy t toán s sách k p th i. T ch c ch đ o ki m tra th c hi n công tác
h ch toán, th ng kê k toán, thu th p x lý thông tin k toán n i b . Qu n lý ngân qu
thu chi c a toàn công ty. Theo dõi, qu n lỦ, đôn đ c thu h i công n . Th ng xuyên
ki m tra các đ n v tr c thu c, phát hi n và ki n ngh k p th i nh ng vi ph m phát
sinh v i h i đ ng qu n tr và ban giám đ c. Làm các nhi m v khác khi ban giám đ c
yêu c u ho c y quy n.
Phòng kinh doanh:
Tham m u giúp ban giám đ c trong công vi c tri n khai th c hi n các ngh quy t
c a h i đ ng qu n tr v công tác đ nh h ng k ho ch kinh doanh c ng nh đ nh
h ng khách hàng. Tr c ti p tri n khai t ch c các ho t đ ng kinh doanh theo k
ho ch và m c tiêu đ ra. Tham m u giúp ban giám đ c n m b t thông tin k p th i v
chi n l c phát tri n kinh t , xây d ng k ho ch ng n h n c ng nh k ho ch dài h n
v s n xu t, kinh doanh c a công ty theo m c tiêu mà ngh quy t c a h i đ ng qu n tr
đ ra. Th ng xuyên n m v ng thông tin v th tr ng. T ch c th c hi n t t k ho ch
s n xu t, kinh doanh trong ph m vi toàn công ty. Qu n lý hàng hóa theo quy ch , quy
đ nh c a công ty, th ng xuyên ki m tra tình hình s n xu t, kinh doanh các đ n v
tr c thu c, k p th i báo cáo đ ban giám đ c có bi n pháp ch đ o. Theo dõi th ng kê,
t ng h p báo cáo chính xác, k p th i đ nh k và đ t xu t. Làm các công tác khác khi
ban giám đ c yêu c u.
Phòng k thu t:
Tham m u cho ban giám đ c trong công tác qu n lỦ, đ m b o ch t l
móc thi t b , ch t l

ng máy

ng s n ph m c ng nh vi c ho ch đ nh h th ng qu n lý ch t

l ng. T ch c th c hi n các ho t đ ng ki m tra và qu n lý ch t l ng s n ph m theo
k ho ch và m c tiêu ch t l ng đư đ ra. L p k ho ch và m c tiêu ch t l ng v
đ m b o ch t l ng. Th c hi n các ho t đ ng qu n lý ch t l ng. Qu n lý thi t b và
thi t b đo l

ng ki m tra. H

ng d n gi ng d y chuyên môn nghi p v nâng cao trình
24

Thang Long University Library


đ tay ngh nhân viên, tham gia ch đ o công tác an toàn lao đ ng. Làm các nhi m v
khác khi ban giám đ c yêu c u ho c y quy n.
2.1.3. Tình hình ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a công ty th
nh p kh u kim ph

ng m i và xu t

ng t n m 2012 đ n 2014

c đi m v s n ph m

2.1.3.1.

Công ty Kim Ph ng là đ i lỦ và đ i di n đ c quy n cho nhi u hãng hãng th c
ph m trên toàn th gi i nh hưng n c ng t Dellos c a Hàn Qu c, chuyên phân ph i

các s n ph m n

c ng t không có ga trên toàn th gi i nh n

c nha đam, n

c hoa

qu ép.... Công ty th ng m i và xu t nh p kh u Kim Ph ng c ng là đ i lỦ đ c
quy n cung c p m t hàng bánh Soman t i toàn mi n b c c ng nh r t nhi u m t hàng
v th c ph m khác. Là đ i lỦ đ c quy n c a nhi u th ng hi u n i ti ng nên công ty
Kim Ph ng luôn đ c h tr k thu t tr c ti p và t i đa t các hưng n c ngoài.
Ngoài ra công ty Kim Ph ng còn tham gia phân ph i m t s m t hàng h t khô hay
bánh k o trong n c nh h t m c ka, óc có, h t thông...
V i ph

ng châm: M t ch tín n ng h n nghìn vàng, công ty Kim Ph

đ t quy n l i c a khách hàng lên tr

c tiên và b o v b ng đ

M i khách hàng làm vi c v i công ty s c m nh n đ

ng luôn

c khách hàng c a mình.

c s chuyên nghi p, nhi t tình,

đáp ng m i nhu c u c a khách hàng, cung c p cho khách hàng nh ng s n ph m có
ch t l ng t t nh t v i giá thành r nh t.
2.1.3.2.

c đi m v c s v t ch t

V n phòng làm vi c n m t i t ng sáu tòa nhà 262 Nguy n Huy T
tích 290m2.
Di n tích kho lên t i 830m2 g m kho th

ng v i di n

ng và h th ng kho l nh.

Ngoài ra còn có các h th ng máy tính, máy in, máy fax, máy chi u ph c v cho
các phòng ban trong công ty.
2.1.3.3.

c đi m v th tr

ng

L ng khách hàng ch y u c a công ty Kim Ph ng g m hai kênh chính là kênh
đ i lý và kênh siêu th . Ngoài ra, công ty còn liên k t v i m t s nhà phân ph i ngoài
Hà N i đ phát tri n th tr ng bán l ngo i t nh. Công ty c ng thành l p trang wed và
trang fanpage trên facebook đ ti p c n th tr ng bán l . Th tr ng d án là th
tr ng ch đ o c a công ty nh ng kinh doanh trên web c ng là m nh đ t tuy không
ph i m i nh ng c ng là th tr ng ti m n ng ch a đ c khai thác tri t đ . Công ty
đang t ng b
kinh doanh.

c t o d ng th

ng hi u và kh ng đ nh tên tu i trên t t c các l nh v c

25