Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại công ty cổ phần chodai kiso jiban việt nam

CH

NGă1. C

S

LÝ LU N V

HI U QU

S

D NG V Nă L Uă

NG

TRONG DOANH NGHI P
1.1. T ng quan v v năl uăđ ng trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m v v n l u đ ng trong doanh nghi p
th c hi n các ho t đ ng s n xu t kinh doanh. ngoài tài s n c đ nh, doanh nghi p
c n ph i có các tài s n l u đ ng. Tài s n l u đ ng doanh nghi p g m hai b ph n: Tài s n
l u đ ng s n xu t và tài s n l u đ ng l u thông.
Trong quá trình s n xu t, tài s n l u đ ng trong s n xu t và tài s n l u đ ng trong
l u thông luôn thay th cho nhau, v n đ ng không ng ng nh m đ m b o cho quá trình tái
s n xu t đ c ti n hành liên t c và thu n l i.
đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh đ c ti n hành th ng xuyên, liên
t c đòi h i doanh nghi p ph i có m t l ng tài s n l u đ ng nh t đ nh. Do đó, đ hình
thành nên các tài s n l u đ ng, doanh nghi p ph i ng ra m t s v n ti n t nh t đ nh đ u
t vào các tài s n đó. S v n này đ

c g i là v n l u đ ng c a doanh nghi p.

Theo GS.TS.Ngô Th Chi, PGS.TS. Nguy n Tr ng C , trong cu n “Giáo trình phân
tích tài chính doanh nghi p”, NXB Tài chính Hà N i. n m 2008 có đ c p: “V n l u đ ng
là bi u hi n b ng ti n c a tài s n l u đ ng nên đ c đi m v n đ ng c a v n l u đ ng luôn
ch u s chi ph i b i nh ng đ c đi m c a tài s n l u đ ng. Trong các doanh nghi p ng i
ta chia tài s n l u đ ng thành hai lo i: tài s n l u đ ng s n xu t và tài s n l u đ ng l u
thông. Tài s n l u đ ng s n xu t bao g m nh ng tài s n khâu d tr s n xu t nh
nguyên v t li u, nhiên li u,…và tài s n khâu s n xu t nh bán thành ph m, chi phí ch
phân b .…Còn tài s n l u thông bao g m các s n ph m, thành ph m ch tiêu th , các
lo i v n b ng ti n, các kho n v n trong thanh toán, các kho n chi phí ch k t chuy n.…
Trong quá trình s n xu t kinh doanh, các tài s n l u đ ng s n xu t và tài s n l u đ ng
l u thông luôn v n đ ng, thay th và chuy n hóa l n nhau, đ m b o cho quá trình s n
xu t kinh doanh đ c liên t c”.
TS. Nguy n Minh Ki u. “Giáo trình tài chính doanh nghi p”, NXB Giáo d c, n m
2006: “V n l u đ ng c a doanh nghi p là s ti n ng tr c v tài s n l u đ ng và tài s n
l u thông nh m đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh nghi p th c hi n đ c
th ng xuyên, liên t c cho đ n khi hoàn thành m t vòng tu n hoàn c a m t chu k s n
xu t”.
Nguy n ình Ki m - B ch
c Hi n. “Tài chính doanh nghi p”, NXB H c vi n Tài
chính, n m 2006:“V n l u đ ng là m t y u t quan tr ng g n li n v i toàn b quá trình
1


s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p. V n l u đ ng là bi u hi n b ng ti n c a tài s n
l u đ ng và v n l u thông. Vì v y nó tham gia tr c ti p vào quá trình s n xu t, kinh
doanh”.
Tóm l i. ta có th hi u: V năl uăđ ng c a doanh nghi p là s v n ngăraăđ hình
thƠnhănênăTSL ănh măđ m b o cho quá trình kinh doanh c a doanh nghi păđ

c

th c hi năth ng xuyên, liên t c. V năl uăđ ng chuy n toàn b giá tr c a chúng vào
l uăthôngăvƠăt trongăl uăthôngătoƠnăb giá tr c aăchúngăđ c hoàn l i m t l n sau
m t chu k kinh doanh.
1.1.2.

c đi m c a v n l u đ ng trong doanh nghi p

V n c a doanh nghi p là s ti n ng tr
doanh nghi p. Tuy nhiên, mu n có đ
khai thác, thu hút v n trên th tr ng.

cl

c cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a
ng v n đó các doanh nghi p ph i ch đ ng

V n l u đ ng hoàn thành m t vòng tu n hoàn sau m t chu k s n xu t. Trong quá
trình đó, v n l u đ ng chuy n toàn b , m t l n giá tr vào giá tr s n ph m, khi k t thúc
quá trình s n xu t, giá tr hàng hóa đ c th c hi n và v n l u đ ng đ c thu h i.
Trong quá trình s n xu t, v n l u đ ng đ

c chuy n qua nhi u hình thái khác nhau

qua t ng giai đo n. Các giai đo n c a vòng tu n hoàn đó luôn đan xen v i nhau mà không
tách bi t riêng r . Vì v y trong quá trình s n xu t kinh doanh, qu n lý v n l u đ ng có
m t vai trò quan tr ng. Vi c qu n lý v n l u đ ng đòi h i ph i th ng xuyên n m sát tình
hình luân chuy n v n, k p th i kh c ph c nh ng ách t c s n xu t, đ m b o đ ng v n đ c
l u chuy n liên t c và nh p nhàng.

M c đích v n đ ng c a ti n v n là sinh l i. Ngh a là v n ng tr
s n xu t kinh doanh ph i đ

c cho ho t đ ng

c thu h i v sau m i chu k s n xu t, ti n v n thu h i v

ph i l n h n s v n đã b ra.
1.1.3. Vai trò c a v n l u đ ng trong doanh nghi p
V n l u đ ng trong doanh nghi p có vai trò quy t đ nh đ n quá trình s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p. Nó là đi u ki n tiên quy t, quan tr ng nh t trong s ra đ i, t n
t i và phát tri n c a m i doanh nghi p. V n l u đ ng có m t s vai trò ch y u sau:
V n l u đ ng giúp cho các doanh nghi p ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh
liên t c m t cách có hi u qu . N u v n l u đ ng b thi u hay luân chuy n ch m s h n
ch vi c th c hi n mua hàng hóa, làm cho các doanh nghi p không th m r ng th
tr ng hay có th gián đo n s n xu t d n đ n gi m sút l i nhu n, gây nh h ng x u đ n
hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
2

Thang Long University Library


V n l u đ ng có k t c u ph c t p, do tính ch t ho t đ ng không thu n nh t, ngu n
c p phát và ngu n b sung luôn thay đ i.

nghiên c u nh m nâng cao hi u qu s d ng

v n l u đ ng tr c h t ph i ti n hành nghiên c u k t c u v n l u đ ng. K t c u v n l u
đ ng th c ch t là t tr ng t ng kho n v n trong t ng s v n c a doanh nghi p. Thông
qua k t c u v n l u đ ng cho th y s phân b v n trong t ng giai đo n luân chuy n v n,

t đó doanh nghi p xác đ nh ph ng h ng và tr ng đi m qu n lý nh m đáp ng k p th i
đ i v i th i kì kinh doanh.
V n l u đ ng là m t công c quan tr ng nh m ki m tra, ki m soát, ph n ánh tính
ch t khách quan c a ho t đ ng tài chính thông qua đó giúp các nhà qu n tr doanh nghi p
đánh giá đ c nh ng m t m nh, m t y u trong kinh doanh nh kh n ng thanh toán, tình
hình luân chuy n v t t , hàng hóa, ti n v n, t đó có th đ a ra nh ng quy t đ nh đúng
đ n, đ t hi u qu kinh doanh cao nh t.
V n l u đ ng là ti n đ cho s t ng tr ng và phát tri n c a các doanh nghi p đ c
bi t là đ i v i các doanh nghi p s n xu t, th ng m i và các doanh nghi p nh . Vì t i các
doanh nghi p này, v n l u đ ng chi m t tr ng l n trong t ng s v n, s s ng còn c a
các doanh nghi p này ph thu c r t nhi u vào vi c t ch c, qu n lý, s d ng v n l u
đ ng. M c dù h u h t các v phá s n trong kinh doanh là h qu c a nhi u y u t ch
không ph i vì m t lý do qu n lý v n l u đ ng không t t. Nh ng c ng c n th y r ng, s
b t l c c a m t s công tác trong vi c ho ch đ nh và ki m soát ch t ch v n l u đ ng và
các kho n n ng n h n h u nh là nguyên nhân d n đ n th t b i c a h .
V n l u đ ng có kh n ng quy t đ nh đ n qui mô ho t đ ng c a doanh nghi p.
Trong n n kinh t th tr ng, doanh nghi p hoàn toàn t ch trong vi c s d ng v n nên
khi mu n m r ng quy mô, doanh nghi p ph i huy đ ng m t l

ng v n nh t đ nh đ đ u

t , ít nh t là đ đ d tr v t t hàng hóa. V n l u đ ng còn giúp cho doanh nghi p ch p
đ c th i c kinh doanh và t o ra l i th c nh tranh cho doanh nghi p.
V n l u đ ng còn là b ph n ch y u c u thành nên giá thành s n ph m do đ c đi m
luân chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m. Giá tr c a hàng hóa bán ra đ c tính
toán trên c s bù đ p đ c giá thành s n ph m c ng thêm m t ph n l i nhu n. Do đó,
v n l u đ ng đóng vai trò quy t đ nh trong vi c tính giá c hàng hóa bán ra.
T đó có th th y r ng, v n l u đ ng có m t v trí r t quan tr ng trong quá trình
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vì v y, vi c s d ng v n l u đ ng nh
th nào cho có hi u qu s

nh h

ng r t l n đ n m c tiêu chung c a doanh nghi p.

3


1.1.4. Phân lo i v n l u đ ng
qu n lý v n l u đ ng đ

c t t c n ph i phân lo i v n l u đ ng. D a theo tiêu

chí khác nhau, có th chia v n l u đ ng thành các lo i khác nhau. Thông th
s cách phân lo i ch y u sau:

ng có m t

1.1.4.1. D a theo hình thái c a v n l u đ ng
 V n b ng ti n: g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n.
 Các kho n ph i thu: Ch y u là các kho n ph i thu t khách hàng, th hi n s
ti n mà khách hàng n doanh nghi p phát sinh trong quá trình bán hàng, cung
ng d ch v b ng hình th c bán tr

c tr sau. Ngoài ra, trong m t s tr

mua s m v t t khan hi m, doanh nghi p còn có th ph i ng tr
cho ng i cung ng, t đó hình thành kho n t m ng.

ng h p

c ti n mua hàng

 V n v hàng t n kho: Trong doanh nghi p s n xu t v n v t t hàng hóa bao g m:
V n v v t t d tr , v n thành ph m, s n ph m d dang. Các lo i này đ c g i
chung là v n v hàng t n kho. Xem chi ti t h n cho th y, v n v hàng t n kho
c a doanh nghi p g m: V n nguyên v t li u chính, v n v t li u ph , v n nhiên
li u, v n ph tùng thay th , v n v t đóng gói, v n d ng c công c , v n s n ph m
đang ch , v n v chi phí tr tr c, v n thành ph m.
 V n đ u t tài chính ng n h n: là v n mang đi đ u t vào k phi u, tín phi u kho
b c và các trái phi u, c phi u có th i h n d

i 1 n m.

 V n l u đ ng khác: là kho n v n ng n h n khác nh kho n ph i thu khác, kho n
thu b t th ng nh thu thi u n m tr c, thu b i th ng đ c đ u t đ ph c v
quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Phân lo i theo tiêu chí này giúp cho các doanh nghi p xem xét, đánh giá m c t n
kho d tr , đ m b o kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. M t khác, thông qua cách
phân lo i này giúp các doanh nghi p tìm ra bi n pháp phát huy ch c n ng c a thành ph n
v n và bi t đ c k t c u v n l u đ ng theo hình thái bi u hi n đ đ nh h ng đi u ch nh
h p lí có hi u qu và đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c
di n ra theo xu h ng tích c c, th ng xuyên.
1.1.4.2. D a theo vai trò c a v n l u đ ng đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh
 V n l u đ ng trong khâu d tr s n xu t: g m các kho n v n nguyên v t li u
chính, v n nguyên v t li u ph , v n ph tùng thay th , v n v t đóng gói, v n
công c d ng c nh .

4

Thang Long University Library


 V n l u đ ng trong khâu tr c ti p s n xu t: g m v n s n ph m đang ch t o, v n
v chi phí tr tr

c.

 V n l u đ ng trong khâu l u thông: g m v n thành ph m và v n b ng ti n; v n
hàng hóa mua ngoài và các kho n ti n t m ng tr c phát sinh trong quá trình
mua v t t hàng hóa ho c thanh toán n i b ; các kho n v n đ u t ng n h n v
ch ng khoán, cho vay ng n h n.
Ph ng pháp này cho phép bi t đ c k t c u v n l u đ ng theo vai trò. T đó,
giúp cho vi c đánh giá tình hình phân b v n l u đ ng trong các khâu c a quá trình luân
chuy n v n, th y đ

c vai trò c a t ng thành ph n v n đ i v i quá trình kinh doanh. Trên

c s đó, đ ra các bi n pháp t ch c qu n lý thích h p nh m t o ra m t k t c u v n l u
đ ng h p lý, t ng đ c t c đ luân chuy n v n l u đ ng.
1.1.4.3. Phân lo i theo quan h s h u
 V nđ

c hình thành t ngu n v n ch s h u: là s VL

thu c quy n s h u

c a doanh nghi p, doanh nghi p có đ y đ các quy n chi m h u, s d ng, chi
ph i và đ nh đo t. Tùy theo t ng lo i hình doanh nghi p thu c các thành ph n
kinh t khác nhau mà v n ch s h u có n i dung c th riêng nh v n đ u t

ngân sách nhà n c, v n do ch doanh nghi p b ra; v n góp c ph n trong công
ty c ph n; v n góp t các thành viên doanh nghi p liên doanh; v n t b sung t
l i nhu n doanh nghi p.
 V n đ c hình thành t các kho n n : là các kho n v n l u đ ng đ c hình
thành t v n vay các ngân hàng th ng m i ho c các t ch c tài chính khác; v n
vay thông qua hình th c phát hành trái phi u; các kho n n khách hàng ch a
thanh toán. Doanh nghi p ch có quy n s d ng trong m t th i h n nh t đ nh.
Cách phân lo i này cho th y k t c u VL

c a doanh nghi p đ

c hình thành b ng

v n c a b n thân doanh nghi p hay các kho n n . T đó có các quy t đ nh trong huy
đ ng và qu n lý, s d ng VL h p lý h n, đ m b o an ninh tài chính trong s d ng v n
c a doanh nghi p.
1.2. Qu n lý v năl uăđ ng trong doanh nghi p
1.2.1. Các chính sách qu n lý v n l u đ ng trong doanh nghi p
Mu n qu n lý v n l u đ ng đ t hi u qu cao nh t, doanh nghi p c n k t h p gi a
chính sách qu n lý TSL

và n ng n h n. Khi k t h p vi c qu n lý TSL

và n ng n

h n, có 3 chính sách qu n lý VL trong doanh nghi p là: Chính sách c p ti n, chính sách
th n tr ng và chính sách dung hòa.
5

a. Chính sách qu n lý VL c p ti n :
TSNH
NVNH

TSDH
NVDH

Qu n lý VL c p ti n (hay còn g i là m o hi m) là vi c dùng m t ph n NVNH đ u
t cho TSDH. DN theo đu i chính sách qu n lý VL c p ti n luôn duy trì NVNH m c
t i đa và TSNH m c th p nh t.
đ

c đi m c a chính sách qu n lý v n l u đ ng c p ti n: M c TSNH th p nh ng
c qu n lý c p ti n và hi u qu . Công ty ch gi m t l ng ti n t i thi u, đ a vào s

qu n lý hi u qu và kh n ng vay ng n h n đ đáp ng các nhu c u b t th ng. Chi phí
th p h n d n t i EBIT cao h n. Do kho n ph i thu khách hàng m c th p nên chi phí
qu n lý dành cho công n c ng nh t ng giá tr c a nh ng kho n n không th thu h i
đ c s gi m đi. H n n a, vi c doanh nghi p d tr ít hàng t n kho h n c ng ti t ki m
đ c chi phí l u kho, s d ng nhi u n ng n h n có chi phí th p h n so v i n dài h n.
Nh ti t ki m đ c chi phí nên EBIT c a doanh nghi p s t ng. Khi theo đu i chính sách
c p ti n, doanh nghi p có th g p ph i nh ng r i ro: C n ki t ti n, không có đ ti n đ có
đ c chính sách hi u qu , hay đ thanh toán ng n h n, ít ngu n v n dài h n đ đ u t cho
các tài s n dài h n. Nh ng r i ro này đánh đ i b i chi phí th p h n nên l i nhu n kì v ng
t ng lên.

b. Chính sách qu n lý VL th n tr ng
TSNH

NVNH

NVDH
TSDH

6

Thang Long University Library


Qu n lý VL

th n tr ng là TSNH c a DN đ

c tài tr b i toàn b NVNH và m t

ph n NVDH. DN theo đu i chính sách qu n lý VL th n tr ng luôn duy trì TSNH
t i đa và NVNH

m c

m c th p nh t.

c đi m c a chính sách qu n lý VL

th n tr ng: D tr nhi u tài s n ng n h n và

gi m ngu n v n ng n h n (c th là các kho n n ng n h n) làm cho kh n ng thanh toán
ng n h n và kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p t ng cao. Tuy nhiên, vi c theo
đu i chính sách qu n lý VL th n tr ng th hi n vi c ngu n v n ng n h n trong doanh
nghi p th p, m t ph n là do n ng n h n đ c duy trì m c th p cho th y doanh nghi p

không chi m d ng v n t t đ tái đ u t s n xu t sinh l i, b qua nhi u c h i đ t ng l i
nhu n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Bên c nh đó, chi phí đ huy đ ng ngu n v n dài
h n th ng l n h n ngu n v n ng n h n kéo theo l i nhu n c a doanh nghi p gi m
xu ng. Tuy nhiên r i ro c ng s đ c h n ch .
c. Chính sách qu n lý VL dung hòa
TSNH

NVNH

TSDH

NVDH

Chính sách qu n lý VL dung hòa đ c th c hi n d a trên nguyên t c phù h p.
Nguyên t c này đ c phát bi u nh sau: Doanh nghi p s d ng ngu n v n dài h n đ tài
tr cho tài s n dài h n và s d ng ngu n v n ng n h n đ tài tr cho tài s n ng n h n
m c cân b ng nh t. M c đích là đ cân b ng lu ng ti n t o ra t tài s n v i kì h n c a
ngu n tài tr . N u theo đu i chính sách dung hòa thì doanh nghi p s đ t đ
l i trung bình và m c r i ro trung bình.
1.2.2. Chính sách qu n lý ti n và các kho n t

ng đ

c m c sinh

ng ti n

Ti n m t c a công ty bao g m ti n m t t n qu , ti n trên tài kho n c a ngân hàng.
Nó đ c s d ng đ tr l ng, mua nguyên v t li u, mua tài s n c đ nh, tr ti n thu , tr
các kho n n đ n h n… Ti n m t b n thân nó là lo i tài s n không sinh lãi, do v y trong

qu n lý ti n m t thì vi c t i thi u hóa l ng ti n m t ph i gi là m c tiêu quan tr ng nh t.
Vì v y, đ qu n lý ti n m t cách hi u qu doanh nghi p có th áp d ng mô hình xác đ nh
m c d tr ti n m t t i u (mô hình Baumol – EOQ) và mô hình Miller – Orr.

7


Hình 1.1: Mô hình Baumol
T ng chi
phí
Chi phí c h i

Chi phí giao
d ch

Quy mô ti n m t

C

− Mô hình Baumol
Khi d tr ti n m t, doanh nghi p s m t chi phí c h i, t c là lãi su t b m t đi, chi
phí này t

ng đ

ng v i chi phí t n tr hàng hóa trong qu n lý hàng t n kho. Chi phí đ t

hàng chính là chi phí cho vi c bán các ch ng khoán, khi đó áp d ng mô hình EOQ ta có
l

ng d tr ti n m t t i u (M*) nh sau:
C* =

2 *T * F
K

Trong đó:
C*: L

ng d tr ti n m t t i u

T: T ng m c ti n m t gi i ngân hàng n m
F: Chi phí cho m t l n bán ch ng khoán thanh kho n
K: Lãi su t.
Mô hình Baumol v d tr ti n m t t i u:
T n qu m c tiêu là t n qu mà công ty ho ch đ nh l u tr d i hình th c ti n.
Quy t đ nh t n qu m c tiêu liên quan đ n vi c đánh đ i gi a chi phí c h i do gi quá
nhi u ti n v i chi phí giao d ch do gi quá ít ti n.
Có 2 lo i chi phí liên quan t i d tr ti n là chi phí c h i và chi phí giao d ch. Chi
phí c h i là chi phí m t đi do gi ti n m t, làm cho đ ng ti n không đ c đ u t vào
m c đích sinh l i. Chi phí giao d ch là chi phí liên quan đ n chuy n đ i t tài s n đ u t
8

Thang Long University Library


thành ti n m t đ s n sàng cho chi tiêu. N u công ty gi quá ít ti n m t thì chi phí giao
d ch s l n, chi phí c h i s nh và ng

c l i. T ng chi phí gi ti n m t chính là t ng

c a chi phí c h i và chi phí giao d ch. M c d tr ti n t i u là m c mà t i đó t ng chi
phí cho vi c gi ti n là nh nh t
− Mô hình Miller Orr
Ngoài mô hình Baumol trên còn có th s d ng mô hình Miller Orr đ tính toán
m c d tr t i u. Mô hình này nói lên m t v n đ là: làm th nào đ doanh nghi p có th
qu n lý đ
đ

c vi c cân đ i ti n m t c a nó n u nh doanh nghi p không th d đoán tr

c

c m c thu chi ngân qu hàng ngày.
Hình 1.2: Mô hình Miller - Orr

B ng vi c nghiên c u và phân tích th c ti n, Miller Orr đã đ a ra m c d tr ti n
m t d ki n dao đ ng trong m t kho ng t c là l ng ti n d tr s bi n thiên t c n th p
nh t đ n gi i h n cao nh t. N u l

ng ti n m t

d

i m c th p thì doanh nghi p ph i

bán ch ng khoán đ có l ng ti n m t m c d ki n, ng c l i t i gi i h n trên doanh
nghi p s d ng s ti n v t quá m c gi i h n mua ch ng khoán đ đ a l ng ti n m t v
m c d ki n.
1.2.3. Chính sách qu n lý các hàng t n kho

Qu n lý hàng hóa d tr t p chung vào hai lo i chi phí ch y u là chi phí l u kho và
chi phí đ t hàng. Trên c s qu n tr hai lo i chi phí này, doanh nghi p xác đ nh đ c
m c t n kho t i u sao cho t i thi u hóa đ c chi phí t n kho mà v n đ m b o đ c ho t
đ ng s n xu t kinh doanh di n ra liên t c. Do đó qu n tr t t hàng t n kho thì quá trình s
d ng chúng s đ t hi u qu cao và ng c l i.

9


Hình 1.3: Mô hình EOQ v qu n lý hàng t n kho

Chi phí

T ng chi
phí
Chi phí d tr

Chi phí đ t
hàng

S l

Q*



ng đ t hàng/l n

xem xét các v n đ liên quan đ n hàng l u kho c n s d ng m t s ch tiêu
sau:

C : Chi phí d tr c a m t đ n v hàng l u kho
O : Chi phí cho m t l n đ t hàng
Q: S l

ng c a m t l n đ t hàng

S: S l

ng bán m t th i k ( n m )

 Chi phí:
+ Chi phí l u kho = (Q/2)*C
+ Chi phí đ t hàng = (S/Q)*O = S*O/Q

+ T ng chi phí = Chi phí l u kho + Chi phí đ t hàng = (Q/2)*C + S*O/Q


t i đa hóa giá tr tài s n c a ch s h u, DN c n tính toán đ c l ng d tr
hàng t n kho t i u, t c là công ty c n t i thi u hóa chi phí l u tr . T ng chi phí
cho hàng s đ t giá tr nh nh t t i đi m mà đ o hàm b c nh t c a nó b ng 0. Ta
s đi tìm giá tr c a bi n Q mà t i đó đ o hàm b c nh t c a t ng chi phí cho hàng
t n kho b ng 0. Ta có:
EOQ =

 Kho ng th i gian d tr t i u (T*):
Q*
T* =

S/365

10

Thang Long University Library


1.2.4. Chính sách qu n lý các kho n ph i thu
Kho n ph i thu là s ti n khách hàng còn n doanh nghi p do mua ch u hàng hóa
ho c d ch v . H u h t các doanh nghi p đ u phát sinh các kho n ph i thu nh ng m c
đ khác nhau. Ki m soát kho n ph i thu liên quan đ n vi c đánh đ i gi a l i nhu n và r i
ro.
Các kho n ph i thu c a doanh nghi p bao g m ph i thu khách hàng, ph i thu c a
ng i bán v vi c ng ti n tr
đ i t ng khác,…
th

c, ph i thu c a cán b công nhân viên, ph i thu c a các

Trong quá trình s n xu t kinh doanh đ khuy n khích ng i mua, doanh nghi p
ng áp d ng ph ng th c bán ch u đ i v i khách hàng. i u này có th làm t ng thêm

m t s chi phí do vi c t ng thêm các kho n n ph i thu t phía khách hàng nh : Chi phí
qu n lý n ph i thu, chi phí thu h i n … i l i doanh nghi p c ng có th t ng thêm đ c
l i nhu n nh m r ng s l
h ng c a các nhân t sau:
 Th nh t: Kh i l

ng s n ph m tiêu th . Quy mô các kho n ph i thu ch u nh

ng s n ph m hàng hóa bán ch u cho khách hàng

 Th hai: S thay đ i theo th i v c a doanh thu đ i v i các doanh nghi p s n
xu t có tính ch t th i v , trong nh ng th i k s n ph m c a doanh nghi p có nhu
c u tiêu th l n c n khuy n khích tiêu th đ thu h i v n.
 Th ba: Th i h n bán ch u và chính sách tín d ng c a doanh nghi p: đ i v i các
doanh nghi p có quy mô l n, có ti m l c tài chính m nh, s n ph m có đ c đi m
s d ng lâu b n thì k thu ti n bình quân th

ng dài h n các doanh nghi p ít v n.

1.2.5. Chính sách qu n lý tài s n ng n h n khác
Các lo i tài s n ng n h n khác c a doanh nghi p th

ng là các kho n thu giá tr gia

t ng đ c kh u tr và các tài s n ng n h n khác bao g m các kho n t m ng, chi phí tr
tr c, tài s n thi u ch x lý, các kho n c m c , ký c c, ký qu ng n h n.
Vi c qu n lý các tài s n ng n h n khác c ng góp ph n c i thi n đ

c hi u qu s n

xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Các doanh nghi p c n chú ý đ n m t s v n đ nh :
Gi m thi u các kho n t m ng, qu n lý và x lý có hi u qu các tài s n thi u, qu n lý
ch t ch v i các kho n c m c , kí qu , kí c
đ ng trong chính DN c a mình.

11

c,… đ nâng cao hi u qu qu n lý v n l u

1.3. M t s v năđ c ăb n v hi u qu s d ng v năl uăđ ng trong doanh nghi p
1.3.1. Khái ni m hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p
i m xu t phát c a quá trình s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p là ph i có
m t l ng v n nh t đ nh và ngu n tài tr t ng ng, không có v n s không có b t kì
ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào. Song, vi c s d ng v n nh th nào cho hi u qu cao
m i là nhân t quy t đ nh cho s t ng tr ng và phát tri n c a doanh nghi p.
hi u đ c khái ni m hi u qu s d ng v n l u đ ng là gì ta c n ph i hi u khái
ni m hi u qu . Hi u qu là s chênh l ch gi a k t qu đ t đ c và ngu n l c b ra. Hi u
qu cao đ c ph n ánh
ngu n l c b ra. Và ng

k t qu đ t đ c mang l i nhi u l i ích h n r t nhi u so v i
c l i, hi u qu th p là l i ích mà k t qu đ t đ c nh h n

ngu n l c b ra.
Nh đã trình bày

trên, v n l u đ ng c a doanh nghi p đ

c s d ng cho các quá

trình d tr , s n xu t và l u thông. Quá trình v n đ ng c a v n l u đ ng b t đ u t vi c
dùng ti n t mua s m v t t d tr cho s n xu t, ti n hành s n xu t và khi s n xu t xong
doanh nghi p t ch c tiêu th đ thu v m t s v n d i hình thái ti n t ban đ u v i giá
tr t ng thêm. M i l n v n đ ng nh v y đ

c g i là m t vòng luân chuy n c a v n l u

đ ng. Doanh nghi p s d ng v n đó càng có hi u qu bao nhiêu thì càng có th s n xu t

và tiêu th s n ph m nhi u b y nhiêu. Vì l i ích kinh doanh đòi h i các doanh nghi p
ph i s d ng h p lý, hi u qu h n t ng đ ng v n l u đ ng, làm cho m i đ ng v n l u
đ ng hàng n m có th mua s m nguyên, nhiên v t li u nhi u h n, s n xu t ra s n ph m và
tiêu th đ c nhi u h n. Nh ng đi u đó c ng đ ng ngh a v i vi c doanh nghi p nâng cao
t c đ luân chuy n v n l u đ ng (s vòng quay v n l u đ ng trong m t n m)..
T phân tích khái ni m hi u qu và khái ni m v n l u đ ng, ta có th hi u hi u qu
s d ng v n l u đ ng là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình đ s d ng các ngu n nhân
tài v t l c c a doanh nghi p đ đ t k t qu cao nh t trong quá trình s n xu t kinh doanh
v i chi phí b ra th p nh t.
1.3.2. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p
V n l u đ ng đóng m t vai trò quan tr ng trong quá trình s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p. M t doanh nghi p khi ti n hành s n xu t kinh doanh không th thi u v n
l u đ ng. Chính vì v y vi c qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng là không
th thi u và là vi c c n thi t đ i v i doanh nghi p. ó là nguyên nhân ch quan t phía
doanh nghi p c m th y c n ph i ti n hành qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng v n l u
đ ng. Bên c nh đó yêu c u nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng còn xu t phát t
nhi u y u t khác:
12

Thang Long University Library


m b o cho doanh nghi p s n xu tăkinhădoanhăđ
m t b ph n không th thi u đ

c n đ nh: V n l u đ ng là

c trong v n s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. M c

dù v n l u đ ng chi m t tr ng l n trong k t c u v n c a doanh nghi p s n xu t và

chi m t tr ng khá l n trong doanh nghi p th ng m i d ch v nh ng xu t phát t vai trò
c a v n l u đ ng v i quá trình s n xu t, nó đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh
nghi p di n ra m t cách th ng xuyên liên t c và tác đ ng tr c ti p đ n hi u qu s n xu t
kinh doanh. Do đ c đi m c a v n l u đ ng nên n u thi u v n, v n l u đ ng không luân
chuy n đ c thì quá trình s n xu t s g p nhi u khó kh n và có th gián đo n gây nh
h ng đ n hi u qu s n xu t kinh doanh. c đi m c a v n l u đ ng là cùng m t lúc v n
l u đ ng có các thành ph n v n khâu d tr s n xu t, s n xu t và l u thông cho nên n u
qu n lý t t, v n l u đ ng s đ c v n đ ng, luân chuy n liên t c, th i gian v n l u đ ng
l u l i các khâu ng n, t đó nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng. N u qu n lý
không t t thì v n l u đ ng s không luân chuy n đ
quá trình s n xu t g p nhi u khó kh n.
tr

c ho c s luân chuy n ch m làm cho

T oăđi u ki n cho doanh nghi păđ ng v ng và phát tri n trong n n kinh t th
ng: Cùng v i vi c xác đ nh v n, kh n ng s d ng v n l u đ ng có t m quan tr ng

đ c bi t v i doanh nghi p th ng m i. Ch khi qu n lý s d ng t t v n kinh doanh m i
m r ng đ c quy mô v v n, t o đ c uy tín trên th tr ng. i u đó đ ng ngh a v i
vi c t o ra nh ng s n ph m d ch v v i ch t l ng cao, giá thành h , không nh ng mang
l i l i nhu n cho doanh nghi p mà còn là c s đ m r ng s n xu t kinh doanh.
Ch ng t kh n ngăqu n lý c a doanh nghi pătrongăđi u ki n c nh tranh hi n
t i: S d ng v n l u đ ng v i vòng quay nhanh, gi m r i ro là s d ng v n v i hi u qu
cao, nó đòi h i ng

i đi u hành kinh doanh ph i có nh ng quy t đ nh đúng đ n. Ch m t

quy t đ nh không chính xác thì doanh nghi p s g p ph i nhi u tr ng i, đ c bi t là có th
đi đ n phá s n. Trong n n kinh t c nh tranh nh hi n nay các doanh nghi p ph i tìm cách

gi i quy t t t các ph ng di n v v n l u đ ng và đ a ra nh ng cách th c h p lý đ cung
c p đ l ng v n l u đ ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh và luôn t ch tr c các
đ i th trên th tr

ng.

Nâng cao hi u qu s d ng v năl uăđ ng là nhân t quy tăđ nhăt ngăl i nhu n
cho doanh nghi p, nâng cao thu nh p cho công nhân viên: Do ho t đ ng trong c ch
th tr

ng, doanh nghi p ph i t trang tr i tài chính, t o ra thu nh p đ có th tr các

kho n phí và lãi. B i v y, doanh nghi p c n ph i nâng cao hi u qu s d ng v n đ thu
h i v n, gi m chi phí, t ng l i nhu n đ phát tri n s n xu t. Khi doanh nghi p làm n có
hi u qu thì thu nh p c a công nhân viên đ c đ m b o và n đ nh.
13


Nâng cao hi u qu kinh doanh c a các doanh nghi p, đ c bi t là các doanh
nghi pă NhƠă n c: các doanh nghi p Nhà n c làm n không hi u qu là do nhi u
nguyên nhân khách quan và ch quan. Tuy nhiên nguyên nhân ph bi n nh t v n là s
d ng v n không hi u qu : vi c mua s m, d tr , s n xu t và tiêu th s n ph m thi u m t
k ho ch đúng đ n. i u đó đã d n đ n vi c s d ng v n lãng phí, t c đ chu chuy n v n
l u đ ng ch m, chu kì luân chuy n v n l u đ ng dài, t su t l i nhu n th p h n lãi su t
ti t ki m. Vì v y, v n đ nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p nói
chung và doanh nghi p Nhà n c nói riêng là m t v n đ h t s c quan tr ng, nó không
ch đem l i cho doanh nghi p nh ng l i ích mà còn mang l i ý ngh a cho n n kinh t qu c
dân.
1.3.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p
1.3.3.1. Nhóm ch tiêu hi u qu sinh l i.

Kh n ng sinh l i là nhóm ch tiêu ph n ánh m t cách t ng quát n ng l c kinh
doanh cho phép doanh nghi p đánh giá đ c tình tr ng t ng tr ng giúp cho doanh
nghi p đi u ch nh l i c c u tài chính và ho ch đ nh chi n l c ng n ng a r i ro m c
đ t t nh t. Kh n ng sinh l i là m t trong nh ng n i dung phân tích đ

c các nhà qu n

tr tài chính, các nhà cho vay, các nhà đ u t quan tâm đ c bi t vì nó g n li n v i l i ích
c a h trong hi n t i và t ng lai. Kh n ng sinh l i bao g m m t s các ch tiêu nh sau:
T su t sinh l i trên doanh thu (ROS):
L i nhu n ròng
ROS =
Doanh thu thu n
T su t sinh l i trên doanh thu xem xét l i nhu n trong m i quan h v i doanh thu
cho bi t c m i 1 đ ng doanh thu mà doanh nghi p th c hi n trong k có bao nhiêu đ ng
là l i nhu n. T su t sinh l i trên doanh thu mang giá tr d ng ngh a là công ty kinh
doanh có lãi, h s càng l n ngh a là lãi càng l n. N u h s này mang giá tr âm ngh a là
công ty kinh doanh l . Thông th ng, nh ng doanh nghi p có t su t sinh l i trên doanh
thu cao là nh ng doanh nghi p qu n lý t t chi phí trong ho t đ ng kinh doanh ho c th c
hi n các chi n l c c nh tranh v m t chi phí.
T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA):
T su t sinh l i trên t ng tài s n đo l

ng kh n ng sinh l i trên m i đ ng tài s n

c a doanh nghi p, cho bi t c 1 đ ng v n đem đ u t s mang l i bao nhiêu đ ng l i
nhu n, đ c th hi n b ng công th c:

14

Thang Long University Library


L i nhu n ròng
ROA =
T ng tài s n
N u h s này l n h n 0 thì có ngh a là doanh nghi p làm n có lãi. T s càng cao
cho th y doanh nghi p làm n càng hi u qu . Còn n u t s nh h n 0 thì doanh nghi p
làm n thua l . M c lãi hay l đ c đo b ng ph n tr m c a giá tr bình quân t ng tài s n
c a doanh nghi p. H s cho bi t hi u qu qu n lý và s d ng tài s n đ t o ra thu nh p
c a doanh nghi p.
T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE):
L i nhu n ròng
ROE =
V n ch s h u bình quân
T su t sinh l i trên v n ch s h u cho bi t trong m t k phân tích thì c 1 đ ng
v n ch s h u t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao thì
ch ng t hi u qu s d ng v n l u đ ng t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t c a
doanh nghi p.

i u đó s giúp cho nhà qu n tr doanh nghi p t ng v n ch s h u ph c

v cho m c đích s n xu t kinh doanh. ây c ng đ c coi là m t ch s đáng tin c y v
kh n ng m t công ty có th sinh l i trong t ng lai. Thông th ng, ROE càng cao ch ng
t công ty s d ng hi u qu đ ng v n ch s h u, có ngh a là công ty đã cân đ i m t cách
hài hòa gi a v n c đông v i v n đi vay đ khai thác l i th c nh tranh c a mình trong
quá trình huy đ ng v n, m r ng quy mô.
1.3.3.2. Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán.
H s kh n ngăthanhătoánăhi n hành
Kh n ng thanh toán hi n hành c a doanh nghi p là n ng l c v tài chính mà doanh

nghi p có đ c đ đáp ng nhu c u thanh toán các kho n n cho các cá nhân, t ch c có
quan h cho doanh nghi p vay ho c n . H s kh n ng thanh toán hi n hành dùng đ đo
l ng kh n ng tr các kho n n ng n h n c a doanh nghi p.
Kh n ng thanh
toán hi n hành

T ng TSNH
=
T ng n ng n h n

Ch tiêu này đánh giá kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n b ng các tài s n
có th chuy n hóa thành ti n trong vòng d i m t n m. Kh n ng thanh toán hi n hành
l n h n ho c b ng 1 cho th y kh n ng thanh toán c a doanh nghi p đang m c an toàn.
15


Còn n u kh n ng thanh toán ng n h n nh h n 1 thì có th doanh nghi p đang dùng các
kho n vay ng n h n đ tài tr cho các tài s n dài h n. Ch tiêu này th p ám ch doanh
nghi p s g p khó kh n v i vi c th c hi n các ngh a v c a mình nh ng n u nh quá cao
không ph i lúc nào c ng là d u hi u t t, b i vì nó cho th y doanh nghi p ph thu c quá
nhi u vào “tài s n l u đ ng”.
H s kh n ngăthanhătoánănhanh
Kh n ng thanh toán nhanh ph n ánh kh n ng thanh toán các kho n n trong m t
th i gian ng n, cho bi t li u công ty có đ các tài nguyên ng n h n đ tr cho các kho n
n ng n h n mà không c n ph i bán hàng t n kho hay không. Kh n ng thanh toán nhanh
đ c th hi n b ng công th c:
Kh n ng thanh

=

toán nhanh

T ng TSNH – Hàng t n kho
T ng n ng n h n

H s này cho th y m t đ ng n ng n h n c a doanh nghi p đ c đ m b o b i bao
nhiêu đ ng tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao. N u h s này cao th hi n kh n ng
thanh toán nhanh c a công ty t t nh ng n u quá cao s là m t bi u hi n không t t khi
đánh giá v kh n ng sinh l i, h s này mà nh h n 1 thì tình hình tài chính c a doanh
nghi p có kh n ng không đáp ng đ c các kho n n tr c m t. H s này cao làm gi m
kh n ng sinh l i c a v n l u đ ng nh ng l i đ m b o đ c kh n ng thanh toán nhanh.
N u h s này th p tuy làm gi m chi phí s d ng v n l u đ ng, nâng cao kh n ng sinh
l i c a v n l u đ ng, hi u qu s d ng v n l u đ ng t t nh ng nó gây nguy c m t kh
n ng thanh toán nhanh c a doanh nghi p.
H s kh n ngăthanhătoánăt c th i
Kh n ng thanh toán t c th i đánh giá n ng l c đáp ng các kho n n ng n h n b i
các tài s n có tính thanh kho n cao nh ti n và các kho n t
nghi p.
Kh n ng thanh
toán t c th i

=

Ti n + Các kho n t

ng đ
ng đ

ng ti n c a doanh
ng ti n

T ng n ng n h n

H s này ph n ánh kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p hay chính là h
s v n b ng ti n c a doanh nghi p. Ti n bao g m ti n m t, ti n g i, ti n đang chuy n.
Các kho n t ng đ ng ti n là các kho n đ u t ng n h n v ch ng khoán, các kho n đ u
t ng n h n khác có th d dàng chuy n đ i trong th i h n 3 tháng và không g p r i ro
l n. Ch tiêu này càng cao ch ng t kh n ng thanh toán c a doanh nghi p t t và ng c
16

Thang Long University Library


l i.

có cái nhìn tr c di n h n v kh n ng thanh toán t c th i thì c n ph i đ

c đem so

sánh v i kh n ng thanh toán t c th i trung bình ngành.
1.3.3.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh t c đ luân chuy n v n l u đ ng
T căđ luân chuy n v năl uăđ ng
Là ch tiêu ph n ánh s l n luân chuy n VL trong k . ây là ch tiêu ph n ánh
hi u qu s d ng v n l u đ ng nên ch tiêu này càng l n, ch ng t VL c a doanh
nghi p luân chuy n càng nhanh, ho t đ ng tài chính càng t t, doanh nghi p c n ít v n mà
t su t l i nhu n l i cao. T c đ luân chuy n v n càng cao càng th hi n hi u qu s d ng
v n l u đ ng cao và ng

c l i.

S vòng quay v n l u
đ ng

T ng m c luân chuy n v n trong k
=

VL s d ng bình quân trong k

Trong đó:
VL bình quân

VL đ u kì + VL cu i kì

=

2
Th i gian luân chuy n v năl uăđ ng
Th i gian m t vòng luân chuy n v n l u đ ng: Ch tiêu th hi n s ngày c n thi t
cho m t vòng quay c a v n l u đ ng trong k phân tích. Th i gian luân chuy n v n l u
đ ng càng nh th hi n t c đ quay vòng nhanh, ch ng t doanh nghi p s d ng v n r t
linh ho t, ti t ki m và t c đ luân chuy n v n c a nó càng l n.
Th i gian m t vòng
luân chuy n

360
=

S l n luân chuy n v n l u đ ng

H s đ m nhi m c a v năl uăđ ng

H s đ m nhi m VL

=

V n l u đ ng bình quân trong k
Doanh thu thu n

17


Qua ch tiêu này, ta bi t đ

c đ có m t đ ng doanh thu thì c n bao nhiêu đ ng v n

l u đ ng. H s này càng cao ch ng t hi u qu s d ng v n l u đ ng càng cao, s v n
ti t ki m đ

c càng nhi u.

T su t sinh l i v năl uăđ ng
T su t sinh l i VL

L i nhu n sau thu trong k
=

V n l u đ ng bình quân trong k

Ch tiêu này ph n ánh c m t đ ng v n l u đ ng bình quân trong k s t o ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng l n ch ng t l i nhu n sau thu đ
t o ra b i m t đ ng v n l u đ ng là cao. Doanh nghi p đang qu n lý v n l u đ ng t t.

c

M c ti t ki m v năl uăđ ng
M c ti t ki m v n l u đ ng bao g m m c ti t ki m v n l u đ ng tuy t đ i và m c
ti t ki m v n l u đ ng tu ng đ i.
M c ti t ki m v năl uăđ ng tuy tăđ i: N u quy mô kinh doanh không thay đ i,
vi c t ng t c đ luân chuy n v n l u đ ng đã giúp cho doanh nghi p ti t ki m đ c m t
l

ng v n l u đ ng có th rút kh i k luân chuy n đ dùng vào vi c khác
M0
Vtktđ1 =

M0
-

V1

V0

M c ti t ki m v năl uăđ ngăt ngăđ i: N u quy mô kinh doanh đ c m r ng,
vi c t ng t c đ luân chuy n v n l u đ ng đã giúp doanh nghi p không c n t ng v n l u
đ ng ho c b ra s v n l u đ ng ít h n tr c.
Vtktd2 =

M1

M1
-

V1

V0

Trong đó:
Vtktd1 : V n l u đ ng ti t ki m tuy t đ i.
Vtktd2 : V n l u đ ng ti t ki m t

ng đ i.

M0 . M1: Doanh thu thu n k tr

c, k này.

V0 . V1 : Hi u su t s d ng v n l u đ ng k tr

c, k này

1.3.3.4. Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng c a t ng b ph n c u thành v n l u
đ ng
Các kho n ph i thu
18

Thang Long University Library


S vòng quay các kho n ph i thu
S vòng quay các kho n ph i thu ph n ánh t c đ chuy n đ i c a các kho n ph i thu
thành ti n m t c a doanh nghi p, h s này càng cao thì t c đ thu h i các kho n ph i thu

càng nhanh, kì thanh toán ng n và doanh nghi p nhanh chóng thu h i v n.
Doanh thu thu n hàng n m
S vòng quay các kho n ph i thu =

S ế bình quân các kho n ph i thu

K thu ti n bình quân
C ng t

ng t nh vòng quay các kho n thu, ch s này cho bi t v s ngày trung

bình mà doanh nghi p thu đ

c ti n c a khách hàng.
360

K thu ti n bình quân

=
Vòng quay các kho n ph i thu

H s này cho bi t s ngày bình quân c n có đ chuy n các kho n ph i thu th
m i thành ti n m t, th hi n kh n ng thu n t khách hàng và chính sách tín d ng th

ng
ng

m i c a doanh nghi p. H s này nh cho th y doanh nghi p b khách hàng chi m d ng
nhi u v n, gây đ ng v n, khó thu h i v n đ đ u t vào s n xu t kinh doanh, làm gi m
hi u qu s d ng v n. H s này cao cho th y doanh nghi p th t ch t tín d ng đ i v i

khách hàng. Tuy doanh nghi p không b chi m d ng v n nhi u, có v n đ đ u t vào s n
xu t kinh doanh, nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng nh ng nó s làm cho doanh thu
c a doanh nghi p gi m do khách hàng tìm ki m nhà cung c p khác v i chính sách tín
d ng có l i h n cho h .
Hàng t n kho
Ch s vòng quay hàng t n kho
Ch s này th hi n kh n ng qu n tr hàng t n kho hi u qu nh th nào. Ch s
vòng quay hàng t n kho càng cao càng cho th y doanh nghi p bán hàng nhanh và hàng
t n kho không b đ ng nhi u trong doanh nghi p, v n l u đ ng luân chuy n nhanh, t o
ra nhi u l i nhu n h n cho doanh nghi p, hi u qu s d ng v n l u đ ng t t. Có ngh a là
doanh nghi p s ít r i ro h n n u nhìn th y trong báo cáo tài chính, kho n m c hàng t n
kho có giá tr gi m qua các n m. Tuy nhiên, ch s này quá cao c ng không t t vì nh th
có ngh a là l ng hàng d tr trong kho không nhi u. N u nhu c u th tr ng t ng đ t
ng t thì r t có kh n ng doanh nghi p b m t khách hàng và b đ i th c nh tranh giành
19


th ph n, v n l u đ ng không đ

c s d ng h p lý, hi u qu s d ng v n l u đ ng gi m.

Thêm n a, d tr nguyên li u v t li u đ u vào cho các khâu s n xu t không đ có th
khi n cho dây chuy n b ng ng tr . Vì v y ch s vòng quay hàng t n kho c n ph i đ l n
đ đ m b o m c đ s n xu t đáp ng đ c nhu c u khách hàng.
Giá v n hàng bán
Vòng quay hàng t n kho =
Hàng t n kho trung bình
H s này l n cho th y t c đ quay vòng c a hàng hóa trong kho là nhanh. doanh
nghi p có th rút ng n đ c chu k kinh doanh và gi m l ng v n vào hàng t n kho, th
hi n hi u qu s d ng v n cao. Ng c l i, n u h s này nh thì t c đ quay vòng hàng

t n kho th p. Ch ng t hàng t n kho ch m luân chuy n, v n b
đ ng, làm gi m kh
n ng sinh l i c a doanh nghi p, gi m hi u qu s d ng v n l u đ ng.
Th i gian quay vòng hàng t n kho
360

Th i gian
Quay vòng hàng t n kho =

Vòng quay hàng t n kho

S ngày bình quân vòng quay hàng t n kho cho bi t trung bình c bao nhiêu ngày
thì hàng t n kho quay đ c m t vòng. Ng i ta có th dùng ch s này đ so sánh v i các
doanh nghi p cùng ngành khác xem t c đ quay vòng c a hàng t n kho nhanh hay ch m
và nhanh ch m h n bao nhiêu ngày. Th i gian quay vòng hàng t n kho th p th hi n hi u
qu s d ng v n l u đ ng cao và ng c l i.
Kho n ph i tr
Vòng quay các kho n ph i tr
Ch s này cho bi t doanh nghi p đã s d ng chính sách tín d ng c a nhà cung c p
nh th nào. Vòng quay các kho n ph i tr cao có th đ c lý gi i b i hai nguyên nhân:
GVHB, chi phí qu n lý bán hàng, chí phí qu n lý kinh doanh cao và các kho n ph i tr
ng i bán, l ng th ng, thu ph i tr gi m. i u này cho th y kh n ng qu n lý chi phí
th p, hi u qu s d ng v n l u đ ng th p. N u vòng quay các kho n ph i tr th p cho
th y doanh nghi p t n d ng t i đa ngu n l c bên ngoài khi chi m d ng v n và qu n lý t t
chi phí c a mình, nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng. Tuy nhiên ch s vòng quay
các kho n ph i tr quá th p có th
nghi p.

nh h

ng không t t đ n x p h ng tín d ng c a doanh

20

Thang Long University Library


Vòng quay các kho n
ph i tr

GVHB + chi phí chung, bán hàng, QLDN
=

Ph i tr ng

i bán + l

ng, th

ng, thu ph i tr

Th i gian tr n trung bình
Ch tiêu này cho bi t hàng k doanh nghi p có th tr n trong bao nhiêu ngày và
th i gian đó đ c xác đ nh b i công th c:
360
Th i gian tr n trung bình =
Vòng quay các kho n ph i tr
Th i gian tr n trung bình cao t c vòng quay các kho n ph i tr th p th hi n hi u
qu s d ng v n l u đ ng cao và ng c l i.
Th i gian quay vòng ti n trung bình

Ch tiêu này đ

c k t h p b i ba ch tiêu đánh giá là qu n lý kho n ph i thu, hàng

t n kho và các kho n ph i tr . Nó có công th c sau:
Th i gian quay
vòng ti n TB

=

Th i gian thu
ti n trung bình

+

Th i gian quay
vòng hàng t n kho

-

Th i gian tr
n trung bình

Ch s này cho bi t sau bao nhiêu ngày thì s v n c a doanh nghi p đ c quay vòng
đ ti p t c ho t đ ng s n xu t kinh doanh k t khi doanh nghi p b v n ra.
Th i gian quay vòng ti n mà ng n thì ch ng t doanh nghi p s s m thu h i đ c
ti n m t trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh, qu n lý hi u qu khi gi đ c vòng quay
hàng t n kho và ph i thu th p, chi m d ng đ c th i gian dài v i các kho n n đ i tác.
i u đó cho th y th i gian quay vòng ti n trung bình ng n th hi n hi u qu s d ng v n
l u đ ng cao và ng c l i. Tuy nhiên c ng tu vào đ c đi m c a ngành ngh mà doanh

nghi p đang ho t đ ng.
i v i doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c th ng m i d ch
v thì th i gian quay vòng ti n s ph i ng n h n nhi u so v i doanh nghi p s n xu t.
1.4. Nh ng nhân t
nghi p

nhă h

ngă đ n hi u qu s

d ng v nă l uă đ ng trong doanh

1.4.1.1. Nhân t khách quan
C ăch qu n lý và các chính sách kinh t v ămôăc aăNhƠăn

c: Khi Nhà n

c có

s thay đ i chính sách v h th ng lu t, thu … s gây nh h ng không nh t i đi u ki n
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p và t t y u v n c a doanh nghi p c ng s b nh
21


h

ng. N u các chính sách kinh t v mô c a Nhà n

nghi p m t môi tr

c ban hành t o đ

c cho doanh

ng đ u t thu n l i và n đ nh thì s t o đi u ki n cho doanh nghi p

phát tri n và hi u qu kinh t s cao. Ng c l i, môi tr ng kinh doanh không thu n l i
s làm cho doanh nghi p g p khó kh n trong kinh doanh. B t kì s thay đ i nào trong c
ch qu n lý và chính sách kinh t c a Nhà n c c ng có th gây ra nh ng nh h
đ nh t i ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.

ng nh t

S phát tri n c a khoa h c công ngh : ây là y u t nh h ng đ n s t n t i và
phát tri n c a doanh nghi p c ng nh hi u su t s d ng v n l u đ ng. Doanh nghi p c n
nhanh nh y trong vi c ti p c n s ti n b c a khoa h c công ngh đ nhanh chóng áp
d ng trang thi t b hi n đ i vào ho t đ ng s n xu t nh m nâng cao v c ch t l ng và
m u mã c a s n ph m. áp ng th hi u ng i tiêu dùng, đ ng th i làm t ng kh n ng
c nh tranh v i m t hàng cùng lo i c a đ i th .
căđi m c a chu kì s n xu t kinh doanh: M i doanh nghi p có m t chu kì s n
xu t kinh doanh nh h ng đ n nhu c u s d ng v n l u đ ng và kh n ng tiêu th s n
ph m, do đó c ng nh h ng đ n hi u su t s d ng v n l u đ ng. Nh ng doanh nghi p
có chu kì kinh doanh ng n thì nhu c u v n l u đ ng th

ng ít bi n đ ng vì th

ng xuyên

thu h i đ c ti n bán hàng, giúp ch đ ng chi tr các kho n n đ n h n, đ m b o ngu n
v n trong kinh doanh. V i nh ng doanh nghi p có chu kì kinh doanh dài, nhu c u v n l u

đ ng bi n đ i nhi u, l ng ti n tiêu th t bán hàng không n đ nh, tình hình thanh toán,
chi tr g p nhi u khó kh n gây nh h ng đ n hi u su t s d ng v n l u đ ng. Vì v y,
các nhà qu n lý c n ph i c n c vào đ c đi m chu kì s n xu t kinh doanh c ng nh tình
hình th c t c a doanh nghi p mà có các gi i pháp k p th i.
L m phát: M t n n kinh t phát tri n t t và b n v ng s t o ra s c mua c a th
tr ng l n, n đ nh hay gia t ng tình hình tiêu th s n ph m, gia t ng l i nhu n cho
doanh nghi p, góp ph n t ng hi u qu s d ng v n. Do nh h ng c a n n kinh t có l m
phát cao, s c mua c a đ ng ti n b gi m sút làm v n l u đ ng trong doanh nghi p b gi m
d n theo t c đ tr t giá c a ti n t .
R i ro: Khi tham gia kinh doanh trong n n kinh t th tr ng, doanh nghi p th ng
g p r i ro b t th ng nh th tr ng có nhi u thành ph n kinh t tham gia, th tr ng
không n đ nh…. Ngoài ra, các doanh nghi p còn g p ph i nh ng r i ro thiên tai là h n
hán, l l t.… c ng có th gây ra tình tr ng m t v n kinh doanh nói chung và v n l u
đ ng nói riêng.

22

Thang Long University Library


1.4.1.2. Nhóm các nhân t ch quan.
Nhân t conăng

i

Con ng i là ch th ti n hành các ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Do v y nhân t
con ng i đ c th hi n qua vai trò nhà qu n lý và ng i lao đ ng.
Ng i lao đ ng: trình đ chuyên môn cao, ý th c trách nhi m và lòng nhi t tình
công vi c c a ng i lao đ ng nh h ng l n đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng. N u h i
đ các y u t này, ng i lao đ ng s thúc đ y quá trình s n xu t kinh doanh phát tri n,

h n ch hao phí nguyên v t li u, gi gìn và b o qu n t t tài s n, nâng cao ch t l ng s n
ph m. ó chính là y u t quan tr ng nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh
nghi p
Nhà qu n lý: kh n ng k t h p m t cách t i u các y u t s n xu t c a nhà qu n lý
góp ph n l n t o l i nhu n kinh doanh cao, gi m thi u nh ng chi phí cho doanh nghi p,
t ng hi u qu s d ng v n l u đ ng. Vai trò nhà qu n lý còn đ c th hi n qua s nhanh
nh y n m b t các c h i kinh doanh và t n d ng chúng m t cách có hi u qu nh t.
Trìnhăđ trang b k thu t
Trình đ trang b máy móc thi t b hi n đ i giúp cho Công ty có giá thành s n xu t
th p, ch t l ng s n ph m cao… S n ph m c a Công ty có s c c nh tranh cao là m t
trong nh ng nhân t tác đ ng làm t ng doanh thu và l i nhu n c a doanh nghi p. Tuy
nhiên, n u doanh nghi p đ u t tràn lan, thi u đ nh h ng thì vi c đ u t này s không
mang l i hi u qu nh mong mu n. Vì v y, doanh nghi p ph i nghiên c u k v th
tr ng, tính toán k các chi phí, ngu n tài tr … đ có quy t đ nh đ u t vào máy móc
thi t b m i m t cách đúng đ n, đ đ t đ c hi u qu s d ng v n l u đ ng cao nh t.
Công tác qu n lý, t ch c quá trình s n xu t kinh doanh
Quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p g m các giai đo n là mua s m, d
tr các y u t đ u vào, quá trình s n xu t và quá trình tiêu th . N u Công ty làm t t công
tác qu n lý, t ch c trong quá trình này thì s làm cho các ho t đ ng c a mình di n ra
thông su t, gi m chi phí t ng hi u qu . M t doanh nghi p ho t đ ng s n xu t kinh doanh
đ t hi u qu cao khi mà đ i ng cán b qu n lý c a h là nh ng ng i có trình đ và n ng
l c, t ch c huy đ ng và s d ng các ngu n l c c a doanh nghi p m t cách có hi u qu .
nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng.

23


K T LU N CH

NGă1

Nh ng v n đ lý lu n c a ch ng 1 đi sâu vào nghiên c u khái ni m, đ c đi m, vai
trò, cách th c phân lo i, bi n pháp qu n lý v n l u đ ng cùng v i các ch tiêu đánh giá
hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p.
ng th i còn phân tích nh ng nhân
t khách quan và ch quan mà doanh nghi p ph i đ i m t trong n n kinh t th tr ng
hi n naycó nh h ng đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng. ây là c n c đ t đó phân
tích, đánh giá ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p c th mà chúng ta s
đi sâu vào tìm hi u

trong ch

ng 2.

24

Thang Long University Library


CH

NGă2. TH C TR NG S

D NG V Nă L Uă

NG T I CÔNG TY

TNHH CHODAI & KISO ậ JIBAN VI T NAM
2.1. T ng quan v Công ty TNHH Chodai & Kiso - Jiban Vi t Nam
2.1.1. Gi i thi u t ng quan v công ty TNHH Chodai & Kiso – Jiban Vi t Nam

Gi i thi u chung v Công ty
Tên công ty : Công ty TNHH Chodai & Kiso - Jiban Vi t Nam.
a ch : T ng 6, tòa nhà TID, s 4 Li u Giai- Hà N i.
i n tho i: 04.666.37.999
Fax: 04.628.53.114
Gi y ch ng nh n đ ng ký kinh doanh s : 011043002527, do S k ho ch và

ut

Hà N i c p ngày 07 tháng 07 n m 2010.
V n đi u l : 9.000.000.000 (Chín t VN ).
Mã thu : 0104788089
Quá trình hình thành và phát tri n
Tr i qua quá trình hình thành và phát tri n, Công ty TNHH Chodai & Kiso - Jiban
đã có nhi u b c phát tri n m nh m v m i m t đ c bi t là vi c m r ng l nh v c thi
công xây l p. T ch m i ch thi công nhà t 5 -6 t ng tr xu ng, đ n nay Công ty đã thi
công nhà 9 t ng, 11 t ng, 15 t ng đ t ch t l ng k thu t, m thu t. Công ty c ng đã thi
công nhi u công trình quan tr ng nh Nhà ga T1 N i Bài, Trung tâm h i ngh qu c t ,
Nhà h p Chính ph , Trung tâm tri n lãm nông nghi p Ngh a ô, …Công ty t ng c ng
h p tác, ti p c n công ngh tiên ti n, nâng cao ch t l
- Jiban đã đ c T ng c c tiêu chu n đo l ng ch t l

ng. Công ty TNHH Chodai & Kiso
ng ch ng nh n đã phù h p v i tiêu

chu n TCVN ISO 9001-2000.
Hi n nay, Công ty TNHH Chodai & Kiso - Jiban là m t trong nh ng doanh nghi p
có đ i ng cán b tr , n ng đ ng, có nhi u kinh nghi m, có trình đ cao. Cùng v i n ng
l c máy móc thi t b hi n đ i, Công ty có kh n ng đ thi t k , thi công xây l p các công
trình trong và ngoài n

c.

M t s công trình l n, tr ng đi m nh : Nhà máy xi m ng H

ng S n – B c Giang,

D án t h p v n phòng c n h cao c p PETROVIETNAM LANDMARK, công trình đài
truy n hình Vi t Nam, trung tâm h i ngh qu c gia,…

25