CH
NG 1. LÝ LU N CHUNG V K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N
XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P S N
XU T (THEO QUY T NH 15/BTC)
1.1. C s lý lu n chung v chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
1.1.1. Chi phí s n xu t trong doanh nghi p s n xu t
1.1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t
Quá trình s n xu t, kinh doanh c a m t doanh nghi p th c ch t là quá trình mà
doanh nghi p đó tiêu dùng các y u t ngu n l c (t li u s n xu t, đ i t ng lao đ ng
và s c lao đ ng) đ t o ra ngu n l c m i d i d ng s n ph m, công vi c, lao v . S
m t đi các ngu n l c đ đ i l y k t qu thu v nh m th a mãn các m c tiêu ho t đ ng
chính là b n ch t c a chi phí.
Chi phí s n xu t c a doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các hao phí
v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hóa c n thi t khác mà doanh nghi p ph i chi ra trong
quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh và tính cho m t k c th (tháng, quý, n m).
Nh v y, b n ch t c a chi phí ho t đ ng c a doanh nghi p đ c xác đ nh là
nh ng phí t n (hao phí) v tài nguyên, v t ch t, v lao đ ng và g n li n v i m c đích
kinh doanh. M t khác, khi xem xét b n ch t c a chi phí trong doanh nghi p c n ph i
xác đ nh rõ:
-
Chi phí c a doanh nghi p ph i đ
m t kho ng th i gian nh t đ nh.
c đo l
-
l n c a chi phí ph thu c vào hai y u t ch y u: kh i l ng các y u t
s n xu t đư tiêu hao trong kì và giá c c a m t đ n v y u t s n xu t hao phí.
ng và tính toán b ng ti n trong
Vi c nghiên c u và nh n th c chi phí còn ph thu c vào góc đ nhìn nh n trong
t ng lo i k toán khác nhau:
-
Trên góc đ K toán Tài chính: Chi phí là nh ng kho n phí t n đư phát sinh
g n li n v i ho t đ ng c a doanh nghi p, bao g m chi phí phát sinh trong quá
trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh và chi phí khác. Nó phát sinh d i d ng
ti n, các kho n t ng đ ng ti n, hàng t n kho, kh u hao máy móc, thi t
b ,ầ đ c k toán ghi nh n trên c s ch ng t , tài li u.
-
Trên góc đ K toán Qu n tr : Chi phí không ch đ n thu n đ c nh n th c
nh trong K toán Tài chính mà nó còn đ c nh n di n theo c các khía c nh
thông tin đ ph c v cho vi c ra quy t đ nh kinh doanh nh chi phí chìm, chi
phí c h i,ầ ph c v cho vi c so sánh, l a ch n ph ng án t i u cho t ng
tình hu ng kinh doanh c th , giúp nhà qu n tr doanh nghi p đ a ra quy t
1
đ nh k p th i, phù h p thay vì chú ý vào các chi phí trên c s ch ng t k
toán.
1.1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p bao g m r t nhi u lo i khác nhau.
thu n ti n cho công tác qu n lý, h ch toán, ki m tra chi phí c ng nh ph c v cho
vi c ra các quy t đ nh kinh doanh thì chi phí s n xu t kinh doanh c n đ c phân lo i
theo các tiêu th c phù h p.
-
Phân lo i chi phí theo n i dung, tính ch t kinh t c a chi phí
Theo cách phân lo i này, ng i ta s p x p các chi phí có cùng n i dung và tính
ch t kinh t vào m t lo i g i là y u t chi phí, mà không phân bi t chi phí đó phát sinh
đâu và có tác d ng nh th nào. Cách phân lo i này còn đ c g i là phân lo i chi phí
theo y u t .
S l ng các y u t chi phí s n xu t đ c phân chia trong t ng doanh nghi p
ph thu c vào quá trình s n xu t kinh doanh, đ c đi m s n ph m s n xu t ra c ng nh
yêu c u và trình đ qu n lý c a doanh nghi p. Theo ch đ k toán hi n hành c a Vi t
Nam, khi qu n lý và h ch toán chi phí s n xu t, các doanh nghi p ph i theo dõi đ c
chi phí theo n m y u t sau:
Chi phí nguyên v t li u bao g m: chi phí nguyên v t li u chính, chi phí
nguyên v t li u ph , chi phí nhiên li u, chi phí ph tùng thay th và chi phí
nguyên v t li u khác s d ng vào s n xu t kinh doanh.
Chi phí nhân công: y u t chi phí nhân công là các kho n chi phí và ti n
l ng ph i tr cho ng i lao đ ng, các kho n trích b o hi m xã h i, b o
hi m y t , b o hi m th t nghi p, kinh phí công đoàn theo ti n l ng c a
ng i lao đ ng.
Chi phí kh u hao máy móc thi t b : y u t chi phí này bao g m kh u hao
c a t t c TSC dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong k c a
doanh nghi p.
Chi phí d ch v mua ngoài: là s ti n ph i tr cho các d ch v mua ngoài
ph c v cho các ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p (nh
đi n, n c,ầ).
Chi phí khác b ng ti n: là các kho n chi phí b ng ti n phát sinh trong quá
trình s n xu t kinh doanh ngoài các y u t chi phí nói trên.
Phân lo i chi phí theo y u t có tác d ng cho bi t n i dung, k t c u t tr ng t ng
lo i chi phí mà doanh nghi p đư s d ng vào quá trình s n xu t trong t ng chi phí s n
xu t c a doanh nghi p. i u này là c s cho vi c xây d ng các d toán chi phí s n
2
Thang Long University Library
xu t, các d đ nh nhu c u v v n c a doanh nghi p c ng nh k ho ch v lao đ ng,
v t t , tài s n,ầ trong doanh nghi p.
-
Phân lo i theo m c đích và công d ng c a chi phí
Theo ph ng pháp này, nh ng chi phí có cùng công d ng kinh t đ c x p vào
cùng m t kho n m c chi phí, b t k chí phí đó có n i d ng kinh t nh th nào. Theo
cách phân lo i này, chi phí s n xu t kinh doanh đ c chi thành các kho n m c chi phí:
Chi phí v t li u tr c ti p: ph n ánh toàn b chi phí v NVL chính, NVL
ph , nhiên li u,ầ tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t ch t o s n ph m
hay t o ra d ch v , lao v .
Chi phí nhân công tr c ti p: bao g m ti n l ng, các kho n ph c p có tính
ch t l ng và các kho n trích theo l ng c a cán b , công nhân tr c ti p
s n xu t s n ph m.
Chi phí s n xu t chung: là các chi phí s n xu t ph c v cho vi c s n xu t
s n ph m nh ng không đ c tính cho m t đ i t ng c th và phát sinh
trong ph m vi các phân x ng nh ti n l ng nhân viên qu n lý phân
x ng, kh u hao máy móc, d ch v mua ngoài c a toàn b phân x ng,ầ.
Cách phân lo i này có tác d ng ph c v cho vi c qu n lý chi phí theo đ nh m c,
là c s cho k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m theo kho n
m c, là c n c đ phân tích tình hình th c hi n k ho ch và đ nh m c chi phí s n xu t
cho k sau.
-
Phân lo i chi phí theo m i quan h gi a chi phí và m c đ ho t đ ng
Theo cách phân lo i này, chi phí s n xu t đ
c chia thành:
Chi phí kh bi n: là nh ng chi phí thay đ i v t ng s khi có s thay đ i
m c đ ho t đ ng c a doanh nghi p. M c đ ho t đ ng có th là s l ng
s n ph m s n xu t, s l ng s n ph m tiêu th , s gi máy ho t
đ ng,ầ.Xét v t ng s thì bi n phí thay đ i t l thu n v i kh i l ng
ho t đ ng, nh ng xét trên m t đ n v kh i l ng ho t đ ng thì bi n phí
th ng có th là h ng s đ i v i m i m c đ ho t đ ng. Trong doanh
nghi p s n xu t, bi n phí t n t i khá ph bi n nh : chi phí nguyên v t li u
tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí n ng l ng,ầ.
Chi phí c đ nh: là nh ng chi phí mà v t ng s không thay đ i khi có s
thay đ i v m c đ ho t đ ng c a đ n v . Xét v t ng s thì đ nh phí
không thay đ i nh ng n u xét đ nh phí trên m t đ n v kh i l ng ho t
đ ng thì t l ngh ch v i m c đ ho t đ ng, dù doanh nghi p có ho t đ ng
hay không thì v n t n t i đ nh phí nh chi phí thuê phân x ng s n xu t.
3
Chi phí h n h p: là chi phí mà b n thân nó g m t t c các y u t đ nh phí
và bi n phí.
ph c v cho vi c l p k ho ch, ki m soát thì nhà qu n tr
c n s d ng nh ng ph ng pháp thích h p đ tách chi phí h n h p thành
bi n phí và đ nh phí.
Vi c phân lo i theo ph ng pháp này có ý ngh a quan tr ng trong vi c thi t k ,
xây d ng mô hình chi phí trong m i quan h gi a chi phí, kh i l ng và l i nhu n, xác
đ nh đi m hòa v n c ng nh đ a ra các quy t đ nh kinh doanh quan tr ng, xác đ nh
đúng đ n ph ng h ng đ nâng cao hi u qu c a chi phí.
-
M t s cách phân lo i khác
Ngoài nh ng cách phân lo i ph bi n trên thì còn các cách phân lo i khác:
Phân lo i theo m i quan h v i quy trình công ngh s n xu t s n ph m và
quá trình kinh doanh: g m chi phí c b n và chi phí chung. Cách phân lo i
này giúp nhà qu n tr doanh nghi p xác đ nh đ c ph ng h ng ti t ki m
chi phí, h th p giá thành s n ph m.
Phân lo i theo m i quan h chi phí và các kho n m c trên báo cáo tài
chính: g m chi phí s n ph m và chi phí th i k .
Phân lo i theo kh n ng quy n p chi phí vào các đ i t ng k toán chi phí.
Chi phí kinh doanh g m: chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p.
M i cách phân lo i chi phí đ u có nh ng vai trò riêng. Tùy thu c vào đ c đi m
s n xu t kinh doanh và trình đ qu n lý c a mình, doanh nghi p s ch n cho mình
cách phân lo i chi phí thích h p.
1.1.2. Giá thành s n ph m
1.1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí v lao
đ ng s ng, lao đ ng v t hóa và các chi phí khác đ c dùng đ s n xu t hoàn thành
m t kh i l ng s n ph m, lao v , d ch v nh t đ nh có liên quan.
1.1.2.2. Phân lo i giá thành
-
Phân lo i giá thành s n ph m theo c s s li u và th i đi m tính giá thành
Theo cách phân lo i này, giá thành s n ph m đ
c chia thành 3 lo i sau:
Giá thành s n ph m k ho ch: là giá thành s n ph m đ c tính toán trên
c s chi phí k ho ch và s l ng s n ph m s n xu t k ho ch. Giá thành
k ho ch bao gi c ng đ c tính toán tr c khi b t đ u quá trình s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p trong m t th i k . Giá thành s n ph m k
ho ch là m c tiêu ph n đ u trong k s n xu t kinh doanh c a doanh
4
Thang Long University Library
nghi p đ ng th i nó c ng là c n c đ so sánh, phân tích, đánh giá tình
hình th c hi n k ho ch.
Giá thành s n ph m đ nh m c: là giá thành s n ph m đ c tính trên c s
các đ nh m c chi phí hi n hành và ch tính cho m t đ n v s n ph m. nh
m c chi phí đ c xác đ nh trên c s các đ nh m c kinh t - k thu t c a
t ng doanh nghi p trong t ng th i k . Giá thành s n ph m đ nh m c c ng
đ c xác đ nh tr c khi b t đ u quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
Giá thành s n ph m th c t : là giá thành s n ph m đ c tính toán và xác
đ nh trên c s s li u chi phí s n xu t th c t phát sinh và t p h p đ c
trong k c ng nh s l ng s n ph m th c t đư s n xu t và tiêu th trong
k . Giá thành th c t ch có th tính toán đ c khi k t thúc quá trình s n
xu t, ch t o s n ph m và đ c tính toán cho c ch tiêu t ng giá thành và
giá thành đ n v . Nó là ch tiêu kinh t t ng h p, là c s đ xác đ nh k t
qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, t đó xác đ nh ngh a
v c a doanh nghi p v i nhà n c và các bên liên quan.
-
Phân lo i theo ph m vi các chi phí c u thành
Theo cách phân lo i này, giá thành đ
c phân lo i thành hai lo i sau:
Giá thành s n xu t s n ph m: là giá thành bao g m các chi phí liên quan
đ n quá trình s n xu t ch t o s n ph m nh : chi phí nguyên v t li u tr c
ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí s n xu t chung tính cho s n ph m
đư s n xu t hoàn thành. Giá thành s n xu t s n ph m đ c dùng đ h ch
toán thành ph m, giá v n hàng xu t bán và m c lãi g p trong k c a doanh
nghi p.
Giá thành toàn b s n ph m tiêu th : là giá thành bao g m giá thành s n
xu t tính cho s n ph m tiêu th c ng v i chi phí bán hàng, chi phí qu n lý
doanh nghi p phát sinh trong k tính cho s n ph m này. Giá thành toàn b
s n ph m tiêu th ch tính và xác đ nh cho s s n ph m do doanh nghi p
s n xu t và đư tiêu th , nó là c n c đ tính toán, xác đ nh m c l i nhu n
thu n tr c thu c a doanh nghi p.
1.1.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
V b n ch t thì chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là bi u hi n hai m t c a
quá trình s n xu t kinh doanh. Chúng gi ng nhau v ch t vì đ u cùng bi u hi n b ng
ti n nh ng hao phí v lao đ ng s ng, lao đ ng v t hóa mà doanh nghi p đư b ra,
nh ng khác nhau v m t l ng. Khi nói đ n chi phí s n xu t là gi i h n ch trong m t
5
th i k nh t đ nh, không phân bi t cho lo i s n ph m nào, đư hoàn thành hay ch a,
còn khi nói đ n giá thành s n xu t s n ph m là xác đ nh m t l ng chi phí s n xu t
nh t đ nh, tính cho m t đ i l ng k t qu hoàn thành nh t đ nh.
Gi a chi phí và giá thành s n ph m có m i quan h m t thi t v i nhau, là đ u vào
và đ u ra c a m t quy trình s n xu t. K toán t p h p chi phí s n xu t là c s đ tính
giá thành s n ph m, là y u t xem xét đ h giá thành s n ph m, nâng cao n ng l c
s n xu t.
1.1.4. Vai trò, nhi m v k toán t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m trong
doanh nghi p s n xu t
Chi phí s n xu t kinh doanh và giá thành s n ph m là các ch tiêu kinh t ph c v
cho công tác qu n lý doanh nghi p và có m i quan h m t thi t v i doanh thu, k t qu
(lãi, l ) ho t đ ng s n xu t kinh doanh, do v y đ c ch doanh nghi p r t quan tâm.
T ch c k toán chi phí và tính giá thành s n ph m m t cách khoa h c, h p lý,
có ý ngh a r t l n trong công tác qu n lý chi phí, giá thành s n ph m, t o đi u ki n
ph n đ u ti t ki m chi phí h th p giá thành s n ph m. ó là m t trong nh ng đi u
ki n quan tr ng t o cho doanh nghi p m t u th trong c nh tranh.
M t khác, giá thành còn là c s đ đ nh giá bán s n ph m, là c s đ đánh giá,
h ch toán kinh t n i b , phân tích chi phí, đ ng th i còn là c n c đ xác đ nh k t qu
kinh doanh, ph c v cho công tác qu n lý doanh nghi p.
1.2. K toán t p h p chi phí s n xu t
1.2.1.
1.2.1.1.
it
it
ng và ph
ng pháp t p h p chi phí s n xu t
ng t p h p chi phí s n xu t
i t ng k toán t p h p chi phí là ph m vi, đ a đi m, gi i h n đ t p h p chi
phí nh m đáp ng yêu c u ki m soát chi phí và tính giá thành s n ph m. Th c ch t
vi c xác đ nh đ i t ng k toán chi phí s n xu t là xác đ nh n i gây ra chi phí ho c đ i
t ng ch u chi phí.
-
N i phát sinh chi phí: phân x
ng, đ i, tr i s n xu t, b ph n ch c n ngầ
-
N i gánh ch u chi phí: s n ph m, công vi c ho c lao v do doanh nghi p
đang s n xu t, công trình, h ng m c công trình, đ n đ t hàngầ
Xác đ nh đ i t ng chi phí s n xu t m t cách khoa h c, h p lý là c s đ t
ch c k toán chi phí s n xu t, t vi c t ch c h ch toán ban đ u đ n t ch c t ng h p
s li u, ghi chép trên tài kho n, s chi ti t.
C n c đ xác đ nh đ i t
-
ng t p h p chi phí s n xu t:
c đi m c c u t ch c s n xu t c a doanh nghi p
Quy trình công ngh s n xu t, ch t o s n ph m
6
Thang Long University Library
c đi m và công d ng c a chi phí trong quá trình s n xu t
c đi m c a s n ph m, yêu c u ki m tra, ki m soát chi phí,ầ
1.2.1.2. Ph
ng pháp t p h p chi phí s n xu t
Ph ng pháp t p h p chi phí s n xu t là ph ng pháp đ c s d ng đ t p h p,
phân b chi phí cho t ng đ i t ng k toán đư xác đ nh. Tùy thu c vào kh n ng quy
n p c a chi phí vào các đ i t ng k toán t p h p chi phí, k toán s áp d ng ph ng
pháp t p h p chi phí s n xu t m t cách phù h p.
Ph
-
ng pháp t p h p tr c ti p:
Ph ng pháp này áp d ng trong tr ng h p chi phí s n xu t phát sinh có liên
quan tr c ti p đ n t ng đ i t ng k toán chi phí s n xu t riêng bi t. C n c vào các
ch ng t ban đ u đ h ch toán tr c ti p cho t ng đ i t ng ch u chi phí. Vì v y,
ph ng pháp này có u đi m là đ chính xác cao. Tuy nhiên, trên th c th , có nhi u
lo i chi phí không th t p h p riêng cho t ng đ i t ng s n xu t, m t khác t p h p chi
phí theo ph ng pháp này t n nhi u th i gian và công s c.
Ph
-
ng pháp t p h p gián ti p:
Ph ng pháp này đ c áp d ng khi m t lo i chi phí có liên quan đ n nhi u đ i
t ng k toán t p h p chi phí s n xu t, không th t p h p tr c ti p cho t ng đ i t ng
đ c. Tr ng h p này, ph i t p h p chung cho nhi u đ i t ng, sau đó l c ch n tiêu
th c phân b phù h p đ ti n hành phân b chi phí cho các đ i t ng liên quan.
làm đ c đi u này, ta c n:
Xác đ nh h s phân b :
T ng chi phí s n xu t c n phân b
H
=
T ng đ i l
ng c a tiêu chu n ếùng đ phân b
Xác đ nh m c chi phí phân b cho t ng đ i t
ng:
Ci = Ti x H
Trong đó:
H: H s phân b
Ci: Chi phí s n xu t phân b cho đ i t
Ti:
il
ng i
ng c a tiêu chu n dùng đ phân b cho đ i t
1.2.2. K toán chi phí s n xu t theo ph
N i dung: theo dõi, ph n ánh th
xu t, t n kho v t t trên s k toán.
ng i
ng pháp KKTX
ng xuyên, liên t c, có h th ng tình hình nh p,
7
c đi m:
u đi m:
Các TK HTK nói chung và TK NVL nói riêng dùng đ ph n ánh s hi n
có, tình hình bi n đ ng t ng, gi m c a v t t . Vì v y, giá tr v t t trên s
k toán có th xác đ nh b t c th i đi m nào trong k h ch toán.
th
Cu i k h ch toán, c n c vào s li u ki m kê th c t v t t t n kho, so
sánh đ i chi u v i s li u t n trên s sách đ xác đ nh s l ng v t t
th a, thi u và truy tìm nguyên nhân đ có gi i pháp x lý k p th i.
- Nh c đi m: t ng kh i l ng ghi chép hàng ngày, t n th i gian, gây áp l c
cho ng i làm công tác k toán. Tuy nhiên, nh c đi m này đ c kh c ph c
khi doanh nghi p tin h c hóa công tác k toán. Ph i m nhi u s k toán khác
nhau, vì khi có nghi p v phát sinh, k toán ph i m s đ ghi vào s . i u
này c ng làm cho công tác l u tr các s sách k toán tr nên c ng k nh.
i u ki n áp d ng: thích h p trong các doanh nghi p s n xu t và các đ n v
ng m i kinh doanh m t hàng có giá tr l n.
1.2.2.1. K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p (KKTX)
-
N i dung
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p (chi phí NVLTT) là chi phí bao g m các kho n
chi phí v nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph ầ đ c s d ng tr c ti p trong
k đ s n xu t s n ph m ho c th c thi n lao v , d ch v .
Chi phí NVLTT s d ng trong k đ
Chi phí
NVLTT
phát sinh
trong k
-
=
Giá tr
NVLTT còn
l iđ uk
c xác đ nh b ng công th c:
Giá tr
+ NVLTT xu t
dùng trong k
-
Giá tr
NVLTT còn
l i cu i k
Giá tr
ph li u
thu h i
(n u có)
Ch ng t s d ng
Ch ng t s d ng dùng đ h ch toán chi phí NVLTT là: phi u xu t kho, phi u
nh p kho v t li u, phi u chi, hóa đ n GTGTầ
-
Tài kho n s d ng
theo dõi các chi phí NVLTT, k toán s d ng TK 621 “Chi phí nguyên v t
li u tr c ti p”. Tài kho n này đ c m chi ti t cho t ng đ i t ng t p h p chi phí
(phân x ng, b ph n s n xu tầ). K t c u và n i dung c a TK 621 nh sau:
Bên N : T p h p chi phí nguyên v t li u s d ng tr c ti p cho s n xu t, ch t o
s n ph m ho c th c hi n lao v d ch v trong k .
8
Thang Long University Library
Bên Có:
Giá tr NVL s d ng không h t
K t chuy n chi phí nguyên v t li u tr c ti p đ tính giá thành.
Tài kho n 621 không có s d cu i k .
-
Ph
ng pháp k toán
S ăđ 1.1.ăS ăđ k toánăchiăphíăNVLTTătheoăph
TK 152
TK 621
Xu t kho NVLTT đ a vào
s n xu t
ngăphápăKKTX
TK 152
NVLTT không s d ng h t
nh p l i kho
TK 331, 111, 112
TK 154
Mua NVL xu t dùng tr c
ti p cho s n xu t TK 133
Thu GTGT đ u vào
đ c kh u tr
K t chuy n chi phí NVLTT
trong k
TK 632
TK 411, 336, 338
Nh n c p phát, vay m n
NVL xu t dùng tr c ti p cho
s n xu t
K t chuy n chi phí NVL
trên m c bình th
ng
1.2.2.2. K toán t p h p và phân b chi phí nhân công tr c ti p (KKTX)
-
N i dung
Chi phí nhân công tr c ti p là các kho n ti n ph i tr , ph i thanh toán cho công
nhân tr c ti p s n xu t s n ph m bao g m: l ng chính, l ng ph , ph c p, các
kho n trích theo l ng (BHXH, BHYT, BHTN, KPC ).
V nguyên t c, chi phí nhân công tr c ti p c ng đ c t p h p gi ng chi phí NVL
tr c ti p. Tr ng h p c n phân b gián ti p thì tiêu th c phân b th ng đ c l a
ch n là: chi phí ti n công đ nh m c (ho c k ho ch), gi công, kh i l ng s n ph m
s n xu tầ
-
Ch ng t k toán s d ng
ghi nh n chi phí nhân công tr c ti p phát sinh trong k k toán s d ng
nh ng ch ng t sau: l nh s n xu t, b ng ch m công, b ng ch m công làm thêm gi ,
b ng thanh toán ti n l ng, b ng phân b ti n l ng và BHXH,ầ
9
-
Tài kho n s d ng
theo dõi chi phí nhân công tr c ti p, k toán s d ng TK 622 “Chi phí nhân
công tr c ti p”.
Tài kho n này đ c m chi ti t theo t ng đ i t
n i dung c a TK 622 nh sau:
ng t p h p chi phí, k t c u và
Bên N : T p h p chi phí nhân công tr c ti p vào s n xu t, ch t o s n ph m,
th c hi n lao v , d ch v .
Bên Có:
K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p đ tính giá thành s n ph m
K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p v
t trên m c bình th
ng
Tài kho n 622 không có s d cu i k .
-
Ph
ng pháp k toán
S ăđ 1.2.ăS đ k toán chi phí NCTT theoăph
TK 622
TK 334
Ti n l ng ph i tr công
nhân s n xu t
ngăphápăKKTX
TK 154
K t chuy n chi phí NCTT
trong k
TK 338 (3382, 3383, 3384, 3389)
Các kho n trích theo l
ng
TK 632
Ph n chi phí NCTT v t trên
đ nh m c bình th ng
TK 335
Trích tr c ti n l ng ngh
phép c a công nhân tr c
ti p s n xu t
10
Thang Long University Library
1.2.2.3. K toán t p h p và phân b chi phí s n xu t chung (KKTX)
-
N i dung
Chi phí s n xu t chung là nh ng chi phí phát sinh liên quan đ n ph c v và qu n
lý s n xu t trong ph m vi phân x ng, t s n xu t nh : chi phí ti n l ng c a qu n
đ c phân x ng, chi phí kh u hao TSC , chi phí d ch v mua ngoài và chi phí b ng
ti n khác.
-
Ch ng t k toán s d ng:
h ch toán chi phí s n xu t chung phát sinh trong k , k toán d a vào nh ng
ch ng t nh sau: Phi u xu t kho, hóa đ n GTGT, b ng tính kh u hao, b ng thanh
toán ti n l ngầ
-
Tài kho n s d ng
t p h p và phân b chi phí s n xu t chung, k toán s d ng TK 627: “Chi phí
s n xu t chung”. N i dung c a TK 627 nh sau:
Bên N : Ph n ánh các kho n chi phí s n xu t chung phát sinh trong k
Bên Có: Ph n ánh các kho n ghi gi m chi phí s n xu t chung, chi phí s n xu t
chung đ c phân b , k t chuy n vào chi phí ch bi n cho các đ i t ng ch u chi phí và
các kho n chi phí s n xu t chung không đ c phân b , k t chuy n vào chi phí s n xu t
kinh doanh trong k .
Tài kho n 627 không có s d cu i k .
-
Ph
ng pháp k toán
11
S ăđ 1.3.ăS ăđ k toánăchiăphíăSXCătheoăph
ngăphápăKKTX
TK 627
TK 334, 338
TK 111, 138, 152
(3382, 3383, 3384, 3389)
Chi phí nhân viên các
phân x ng s n xu t
TK 152, 153
Các kho n ghi gi m
chi phí SXC
Chi phí NVL, CCDC xu t
dùng cho phân x ng
TK 154
TK 142, 242, 335
Chi phí tr tr c, trích tr
tính vào chi phí SXC
K t chuy n ho c phân b
chi phí SXC
c
TK 632
TK 214
Chi phí kh u hao TSC
Chi phí SXC v t m c chi
phí tính theo công su t bình
th ng
TK 111, 112, 141, 331
Chi phí d ch v mua ngoài
TK 133
Thu GTGT
(n u có)
1.2.2.4. K toán t ng h p chi phí s n xu t (KKTX)
Chi phí s n xu t sau khi đ c t p h p riêng t ng kho n m c nh trên cu i k c n
đ c k t chuy n t p h p chi phí s n xu t toàn doanh nghi p đ tính giá thành s n
ph m. K toán t p h p chi phí s n xu t ph thu c vào ph ng pháp k toán hàng t n
kho mà doanh nghi p áp d ng.
Tài kho n s d ng là TK 154 “chi phí s n xu t kinh doanh d dang”.
K t c u TK 154 nh sau:
Bên N : K t chuy n CP NVLTT, CP NCTT, CP SXC phát sinh trong k cho
t ng đ i t ng t p h p chi phí.
Bên Có: Giá tr s n ph m h ng, ph li u thu h i, k t chuy n giá thành s n ph m
hoàn thànhầ
12
Thang Long University Library
S ăđ 1.4.ăS ăđ k toán t p h p chi phí s n xu tătheoăph
TK 138, 152, 111ầ
TK 154
TK 621
K t chuy n CP NVLTT
ngăphápăKKTX
Tr giá SP h ng b i
th ng, ph li u thu h i
TK 622
TK 155
K t chuy n CP NCTT
Giá thành SP hoàn thành
nh p kho
TK 627
TK 157
K t chuy n CP SXC
Giá thành hàng g i đi bán
không qua nh p kho
TK 632
Tiêu th
kho
1.2.3. K toán chi phí s n xu t theo ph
TP không qua
ng pháp KK K
N i dung:
-
C n c vào k t qu ki m kê th c t đ ph n ánh giá tr HTK cu i k trên s
k toán t ng h p và t đó tính ra giá tr v t t đư xu t trong k theo công
th c:
Tr giá v t t
xu t kho
=
Tr giá v t t
t n kho đ u k
+
T ng giá tr v t t
mua vào trong k
-
Tr giá v t t t n
kho cu i k
-
M i bi n đ ng v t t không theo dõi, ph n ánh trên các TK HTK. Giá tr v t
t mua và nh p kho đ c ph n ánh trên TK 611.
-
Các TK HTK ch s d ng đ u k h ch toán (đ k t chuy n s d đ u k ) và
cu i k h ch toán (đ k t chuy n s d cu i k ).
i
lo i v t
xuyên.
c đi m:
u đi m: gi m nh kh i l ng công vi c h ch toán.
Nh c đi m: đ chính xác v v t t xu t dùng cho các m c đích khác nhau
ph thu c vào ch t l ng công tác qu n lý t i kho, qu y, b n, bãi.
u ki n áp d ng: th ng đ c áp d ng nh ng doanh nghi p có nhi u ch ng
t v i quy cách m u mã khác nhau, giá tr th p và đ c xu t dùng th ng
13
1.2.3.1. K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p (KK K)
K toán s d ng TK 621 – Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Các chi phí trên TK
621 không ghi theo ch ng t xu t dùng mà đ c ghi m t l n vào cu i k k toán sau
khi ti n hành ki m kê và xác đ nh đ c giá tr nguyên v t li u t n kho và đang đi
đ ng.
Công th c tính toán nh sau:
Giá tr NVL xu t dùng
=
cho s n xu t s n ph m
Giá tr NVL
t nđ uk
+
Giá tr NVL
nh p trong k
Giá tr NVL
t n cu i k
-
Trình t h ch toán:
S ăđ 1.5. S ăđ k toán chi phí NVLTT theo ph
TK 111, 112, 141,
331, 336, 338, 411
TK 611
Giá tr NVL t ng
trong k
ngăphápăKK K
TK 621
Giá tr NVL xu t
dùng s n xu t
K t chuy n CP
NVL tr c ti p
TK 133
Thu GTGT
(n u có)
TK 631
TK 151, 152
K t chuy n tr giá NVL t n cu i k
K t chuy n tr giá NVL t n đ u k
1.2.3.2. K toán t p h p và phân b chi phí nhân công tr c ti p (KK K)
Chi phí nhân công tr c ti p, tài kho n s d ng và cách t p h p chi phí trong k
gi ng nh ph ng pháp kê khai th ng xuyên. Cu i k , đ tính giá thành s n ph m,
d ch v , lao v k toán ti n hành k t chuy n chi phí nhân công tr c ti p vào TK 631 –
Giá thành s n xu t theo t ng đ i t ng.
1.2.3.3. K toán t p h p và phân b chi phí s n xu t chung (KK K)
T t c chi phí s n xu t chung đ c t p h p vào TK 627 và đ c chi ti t theo các
ti u kho n t ng ng và t ng t nh áp d ng ph ng pháp kê khai th ng xuyên.
Sau đó, chi phí s đ c phân b vào TK 631 chi ti t theo t ng đ i t ng đ tính giá
thành.
1.2.3.4. K toán t ng h p chi phí s n xu t (KK K)
Tài kho n s d ng là tài kho n 631: “giá thành s n xu t”. Theo ph ng pháp
này, các chi phí trong k đ c t p h p và k t chuy n vào TK 631. Cu i k , sau khi đư
14
Thang Long University Library
ki m kê, đánh giá s n ph m d dang thì k t chuy n s n ph m làm d t tài kho n 631
sang tài kho n 154. V y TK 154 ch s d ng đ ph n ánh và theo dõi chi phí s n xu t
kinh doanh d dang đ u k và cu i k .
Trình t h ch toán TK 631 nh sau:
S ăđ 1.5. S ăđ k toán t p h p chi phí s n xu tătheoăph
TK 111, 611
TK 631
TK 154
K t chuy n chi phí s n
xu t SPDD đ u k
Ph li u SP h ng thu h i,
giá tr SP h ng b i th ng
TK 621
K t chuy n CP NVL TT
ngăphápăKK K
TK 632
Giá thành th c t SP
hoàn thành nh p kho
TK 622
K t chuy n CP NCTT
TK 154
K t chuy n CP SXDD cu i k
TK 627
K t chuy n CP SXC
1.3. ánhăgiáăs n ph m d dang cu i k
Sau khi đư t ng h p chi phí s n xu t phát sinh trong k , đ tính đ c giá thành
s n ph m hoàn thành thì k toán doanh nghi p c n ph i t ch c ki m kê, đánh giá kh i
l ng SPDD cu i k theo ph ng pháp phù h p.
S n ph m d dang là kh i l ng s n ph m, công vi c còn đang trong quá trình
s n xu t, gia công, ch bi n trên các giai đo n c a quy trình công ngh , ho c đư hoàn
thành m t vài quy trình ch bi n nh ng v n còn ph i gia công ch bi n ti p m i thành
thành ph m.
ánh giá s n ph m d dang là tính toán, xác đ nh ph n chi phí s n xu t mà s n
ph m d dang cu i k ph i ch u. Tùy theo đ c đi m t ch c s n xu t, quy trình công
ngh và tính ch t c a s n ph m mà doanh nghi p có th áp d ng m t trong các ph ng
pháp đánh giá s n ph m d dang sau.
1.3.1. Ph ng pháp đánh giá s n ph m d dang theo chi phí nguyên v t li u chính
tr c ti p (ho c chi phí nguyên v t li u tr c ti p)
Theo ph ng pháp này, s n ph m d dang cu i k ch bao g m chi phí nguyên
v t li u chính tr c ti p ho c chi phí nguyên v t li u tr c ti p còn các chi phí gia công
ch bi n tính c cho giá thành thành ph m ch u.
15
Công th c:
Dđk + Cv
Dck =
x Qdck
Qht + Qdck
Trong đó:
Dđk, Dck: Là chi phí s n xu t d dang đ u k , cu i k
Cv: Chi phí nguyên v t li u chính tr c ti p (ho c chi phí nguyên v t li u phát
sinh trong k )
Qdck: Kh i l
u đi m: đ n gi n, nhanh chóng.
-
ng s n ph m d dang cu i k
Nh c đi m: giá tr s n ph m d dang xác đ nh đ c kém chính xác khi t
tr ng chi phí s n xu t khác ngoài chi phí nguyên li u, v t li u chính tr c ti p
(ho c chi phí nguyên v t li u tr c ti p) chi m t tr ng càng l n trong t ng chi
phí s n xu t.
1.3.2. Ph ng pháp đánh giá s n ph m d dang theo kh i l
thành t ng đ ng
ng s n ph m hoàn
Ph ng pháp này áp d ng đ i v i doanh nghi p có CP NVLTT chi m t tr ng
không l n trong t ng s chi phí s n xu t, kh i l ng s n ph m d dang l n và không
n đ nh gi a các k , đánh giá đ c m c đ hoàn thành c a s n ph m d dang.
Theo ph ng pháp này tr c h t c n c n c kh i l ng s n ph m d dang và
m c đ ch bi n c a chúng đ tính đ i kh i l ng s n ph m d dang ra kh i l ng s n
ph m hoàn thành t ng đ ng. Sau đó tính toán xác đ nh t ng kho n m c theo
nguyên t c.
-
i v i chi phí s n xu t b vào m t l n ngay t đ u dây chuy n công ngh
nh CP NVL TT thì tính theo công th c:
Dck =
-
Dđk + C
Q+q
x q
i v i chi phí đ c b d n d n trong quá trình s n xu t, ch bi n nh : chi
phí nhân công tr c ti p, chi phí s n xu t chung thì tính giá tr s n ph m d
dang theo công th c:
Dđk + C
Dck =
Q + q’
x q’
Trong đó:
C: đ
c tính theo t ng kho n m c chi phí t
16
ng ng phát sinh trong k
Thang Long University Library
Q: là kh i l ng s n ph m d dang đư tính đ i ra kh i l ng s n ph m t
đ ng theo t l ch bi n hoàn thành (% HT): q’ = q x % HT
ng
-
u đi m: Ph ng pháp này tính chính xác cao h n vì chi phí s n xu t tính
cho s n ph m làm d tính theo t t c các kho n m c chi phí.
-
Nh c đi m: Kh i l ng tính toán nhi u, khi ki m kê s n ph m d ph i xác
đ nh đ c m c đ hoàn thành c a chúng, đòi h i ph i có s k t h p cán b
k thu t và mang n ng tính ch quan.
1.3.3. Ph
ng pháp đánh giá s n ph m d ếang thỀo chi phí đ nh m c
Theo ph ng pháp này, k toán c n c vào kh i l ng s n ph m d dang đư
ki m kê, xác đ nh t ng công đo n s n xu t và đ nh m c t ng kho n m c chi phí
t ng công đo n s n xu t t ng ng cho t ng đ n v s n ph m đ tính ra chi phí đ nh
m c c a kh i l ng s n ph m d dang t ng công đo n, sau đó t p h p l i cho t ng
lo i s n ph m nh sau:
Dck =
Trong đó:
Dck: chi phí s n xu t d dang cu i k
Cdmi: là chi phí đ nh m c
Qdi: kh i l
công đo n i
ng s n ph m d dang cu i k
công đo n i
Tùy thu c vào đ c đi m, quy trình s n xu t c a s n ph m mà m i doanh nghi p
l a ch n cho mình m t cách đánh giá s n ph m d dang phù h p và h p lý nh t.
1.4. K toán giá thành s n ph m
1.4.1.
it
ng tính giá thành s n ph m
i t ng tính giá thành s n ph m là các lo i s n ph m, công vi c, lao v mà
doanh nghi p đư s n xu t hoàn thành đòi h i ph i tính t ng giá thành và giá thành đ n
v.
N u doanh nghi p s n xu t đ n chi c thì t ng s n ph m là đ i t ng tính giá
thành. N u đ n v s n xu t hàng lo t thì t ng lo i s n ph m là m t đ i t ng tính giá
thành.
i v i quy trình s n xu t gi n đ n thì đ i t ng tính giá thành là s n ph m
hoàn thành cu i cùng c a quy trình s n xu t. Ng c l i v i quy trình s n xu t ph c t p
thì đ i t ng tính giá thành có th là n a thành ph m t ng giai đo n và thành ph m
hoàn thành giai đo n, công ngh cu i cùng.
17
1.4.2. Ph
ng pháp tính giá thành s n ph m
Khi đư xác đ nh đ c đ i t ng tính giá thành s n ph m phù h p v i đi u ki n
doanh nghi p, v i các chi phí đư t p h p, k toán t ch c tính giá thành theo các
ph ng pháp sau:
1.4.2.1. Ph
ng pháp giá thành gi n đ n
Áp d ng trong tr ng h p t khi đ a nguyên v t li u chính vào quy trình s n
xu t cho đ n khi t o ra s n ph m là m t quy trình khép kín, k t thúc quy trình s n xu t
t o ra m t lo i s n ph m, đ i t ng t p h p chi phí s n xu t là toàn b quy trình công
ngh s n xu t s n ph m, đ i t ng tính giá thành là kh i l ng s n ph m hoàn thành
c a quy trình s n xu t đó.
C n c tr c ti p vào các chi phí s n xu t đư t p h p theo t ng đ i t ng chi phí
s n xu t s n ph m làm d đ u k và cu i k c ng nh kh i l ng s n ph m hoàn
thành đ tính ra t ng giá thành và giá thành đ n v c a s n ph m.
i v i doanh nghi p cu i tháng có nhi u s n ph m d dang hay bi n đ ng thì
giá thành s n ph m đ c tính theo công th c:
T ng giá thành
s n ph m hoàn
thành
=
Chi phí s n
xu t d dang
đ uk
Giá thành đ n v c a s n
ph m hoàn thành
1.4.2.2. Ph
=
Chi phí s n xu t
phát sinh trong k
+
Chi phí s n
xu t d dang
cu i k
T ng giá thành s n ph m hoàn thành
Kh i l
ng s n ph m hoàn thành
ng pháp t ng c ng chi phí
Áp d ng đ i v i các doanh nghi p mà quá trình s n xu t s n ph m đ c th c
hi n nhi u b ph n s n xu t, nhi u giai đo n công ngh .
i t ng h ch toán CPSX
là các b ph n, chi ti t s n ph m ho c giai đo n công ngh b ph n s n xu t.
i
t ng tính giá thành là s n ph m, d ch v hoàn thành.
Z = C1 + C2 +…+ Cn
Trong đó:
Z là t ng giá thành
C1, C2,ầ,Cn là CPSX
1.4.2.3. Ph
các giai đo n 1ần n m trong giá thành s n ph m.
ng pháp tính giá thành thỀo h s
Áp d ng v i các doanh nghi p có quy trình s n xu t s d ng cùng m t lo i
nguyên v t li u chính, k t thúc t o ra nhi u lo i s n ph m khác nhau, còn g i là quy
18
Thang Long University Library
trình s n xu t liên s n ph m, đ i t ng t p h p chi phí s n xu t là toàn b quy trình
công ngh s n xu t s n ph m, đ i t ng tính giá thành là t ng lo i s n ph m hoàn
thành. Theo ph ng pháp này, k toán ph i c n c vào h s quy đ i đ quy các lo i
s n ph m khác nhau v m t lo i s n ph m g c. T đó tính giá thành s n ph m g c và
t s n ph m g c d a vào h s quy đ i tính ra giá thành s n ph m t ng lo i.
Trình t tính giá thành đ
S l ng s n
ph m g c
c th c hi n:
T ng s l ng
x
s n ph m t ng lo i
=
Giá thành đ n v s n
ph m g c
Giá thành đ n v s n
ph m t ng lo i
T ng giá thành s n
xu t các lo i s n =
ph m
1.4.2.4. Ph
=
=
H s quy đ i
t ng lo i s n ph m
T ng giá thành s n xu t các lo i s n ph m
Kh i l
Giá thành đ n v s n
ph m g c
CPSX d dang
đ uk
+
ng s n ph m g c
x
H s quy đ i t ng lo i
s n ph m
CPSX phát sinh
trong k
-
CPSX d dang
cu i k
ng pháp tính giá thành thỀo t l
Áp d ng trong tr ng h p doanh nghi p có quy trình s n xu t s d ng cùng m t
lo i nguyên v t li u chính, k t thúc quy trình công ngh t o ra nhi u nhóm s n ph m
cùng lo i khác nhau v kích c ho c ph m c p thì đ i t ng t p h p chi phí s n xu t là
toàn b quy trình công ngh , đ i t ng tính giá thành là t ng nhóm s n ph m hoàn
thành.
Trình t các b
-
c th c hi n:
T p h p chi phí toàn quy trình s n xu t, tính chi phí s n xu t c a các nhóm
s n ph m đư hoàn thành (Dđk + C – Dck).
Xác đ nh tiêu chu n phân b giá thành. Tiêu chu n phân b giá thành có th là
giá thành đ nh m c, giá thành k ho ch ho c xác đ nh theo s n l ng th c t .
TAi = Q1Ai x Zdi
TAi = Q1Ai x Zki
Trong đó:
TAi: là tiêu chu n phân b cho quy cách s n ph m i (i = 1, n)
19
Q1Ai: s n l
ng th c t quy cách s n ph m i
Zdi: giá thành đ nh m c 1 s n ph m, quy cách s n ph m i
Zki: giá thành k ho ch 1 s n ph m quy cách s n ph m i
-
Xác đ nh t l giá thành (t%)
Dđk + C - Dck
t (%) =
x 100
T l tính giá thành có th xác đ nh theo t ng kho n m c chi phí ho c cho t t c
kho n m c chi phí.
-
Xác đ nh giá thành t ng quy cách, nhóm s n ph m
ZAi = t x TAi
1.4.2.5. Ph
ng pháp tính giá thành thỀo đ n đ t hàng
Áp d ng cho các doanh nghi p s n xu t đ n chi c nh : đóng tàu, ch t o máyầ
ho c s n xu t theo các đ n đ t hàng (đ c đi m s n xu t đ n chi c: giá tr s n ph m
l n, th i gian s n xu t dài).
Theo ph ng pháp này, m i đ n đ t hàng đ c m m t phi u tính giá thành
công vi c hay còn g i là phi u tính giá thành theo đ n đ t hàng. Phi u tính giá thành
công vi c đ c l p cho t ng đ n đ t hàng khi phòng k toán nh n đ c thông báo và
l nh s n xu t đư đ c phát ra cho công vi c đó. T t c các phi u tính giá thành theo
công vi c đ u đ c l u tr khi s n ph m đang s n xu t, chúng có tác d ng nh các
báo cáo s n ph m s n xu t d dang. Khi s n ph m hoàn thành và giao cho khách hàng,
các phi u tính giá thành công vi c đ c cung c p t khâu s n xu t sang khâu thành
ph m.
1.4.2.6. M t s ph
Ngoài các ph
-
Ph
ng pháp tính giá thành s n ph m khác
ng pháp trên còn có m t s ph
ng pháp tính giá thành theo phân b
ng pháp tính giá thành khác nh :
c có tính giá thành bán thành ph m
Áp d ng các doanh nghi p có yêu c u h ch toán kinh t n i b cao ho c bán
thành ph m bán ra ngoài.
Khi t p h p CPSX c a các giai đo n công ngh , giá tr bán thành ph m c a các
b c tr c chuy n sang b c sau đ c tính theo giá thành th c t và đ c ph n ánh
theo t ng kho n m c chi phí g i là k t chuy n tu n t .
20
Thang Long University Library
Trình t t p h p chi phí và tính giá thành phân b
có bán thành ph m theo s đ sau:
c theo ph
ng án h ch toán
S ăđ 1.6.ăS ăđ trình t t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành phân
b cătheoăph ngăánăcóăbánăthƠnhăph m
Chi phí NVL
chính
Chi phí ch
=+
Chi phí ch
bi n b c 2
Giá tr SPDD
b c3
-
Ph
bi n b
-
Giá thành
bán thành ph m
b c1
Giá tr SPDD
c 1- -
b
c1
=>
Giá thành
Giá tr SPDD
=>
bán thành ph m
b c2
b c2
ầ
Giá thành
bán thành
ph m b c
n-1
+
ng pháp tính giá thành phân b
Chi phí
ch bi n
b cn
+
-
Chi phí
ch bi n
b c3
Giá tr
SPDD
b cn
+
-
T ng giá
= thành thành
ph m
c không tính giá thành bán thành ph m
Áp d ng các doanh nghi p có yêu c u h ch toán kinh t n i b không cao ho c
bán thành ph m ch bi n t ng b c không bán ra ngoài.
Chi phí ch bi n phát sinh trong các giai đo n công ngh đ c tính nh p vào giá
thành thành ph m m t cách đ ng th i, song song g i là k t chuy n song song.
K toán không tính giá thành bán thành ph m hoàn thành trong t ng giai đo n
mà ch tính giá thành thành ph m hoàn thành b ng cách t ng h p chi phí NVL chính
và các chi phí ch bi n khác trong các giai đo n công ngh .
21
S ăđ 1.7. S ăđ trình t t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành phân
b cătheoăph ngăánăkhôngăcóăbánăthƠnhăph m
Chí phí NVL chính tính cho thành ph m
-
Chí phí ch bi n b
c 1 tính cho thành ph m
Chí phí ch bi n b
c 2 tính cho thành ph m
Chí phí ch bi n b
c n tính cho thành ph m
Ph
T ng giá
thành s n
ph m hoàn
thành
ng pháp tính giá thành theo đ nh m c
1.5. Th tính giá thành s n ph m
Ph thu c vào t ng lo i hình doanh nghi p, lo i s n ph m, d ch v mà m i
doanh nghi p s áp d ng m u th tính giá thành sao cho phù h p thu n ti n. C n c
vào các s li u v chi phí s n xu t đư t p h p đ c, k toán ti n hành l p phi u (th ,
b ng) tính giá thành s n ph m. Th tính giá thành s n ph m là ch tiêu cu i cùng c a
quá trình t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.
Th tính giá thành s n ph m, d ch v
Thángần mầ
S l
Tên s n ph m, d ch v :
Ch tiêu
T ng s ti n
ng:
Chia ra theo kho n m c
NVL
1.CPSXKD d dang đ u k
2.CPSXKD phát sinh trong k
3.Giá thành SP, DV trong k
4.CPSXKD d dang đ u k
22
Thang Long University Library
ầ
ầ
1.6. Hình th c s k toán
1.6.1. Các hình th c s k toán
Hình th c s k toán là h th ng s k toán s d ng đ ghi chép, h th ng hóa và
t ng h p s li u ch ng t g c theo m t trình t , ph ng pháp nh t đ nh. Theo quy t
đ nh s 15/2006/Q – BTC v ban hành ch đ k toán doanh nghi p, doanh nghi p
đ c phép áp d ng m t trong n m hình th c sau:
-
Hình th c Nh t ký chung
-
Hình th c Nh t ký – S cái
-
Hình th c Ch ng t ghi s
-
Hình th c Nh t ký ch ng t
-
Hình th c k toán máy
1.6.2. Hình th c nh t ký chung
i v i hình th c này, t t c các nghi p v kinh t , tài chính phát sinh đ u ph i
đ c ghi vào s Nh t ký chung theo trình t th i gian phát sinh và theo n i dung kinh
t c a nghi p v đó. Sau đó l y s li u trên các s nh t ký đ ghi s cái theo t ng
nghi p v phát sinh.
Các lo i s ch y u trong hình th c nh t ký chung:
-
S nh t ký chung, s nh t ký đ c bi t
-
S cái
-
Các s , th k toán chi ti t
u đi m: d ghi, d đ i chi u, có th phân công lao đ ng k toán.
Nh
c đi m: ghi trùng l p.
i u ki n áp d ng:
-
Lao đ ng th công: hình th c k toán Nh t ký chung phù h p v i m i lo i
hình doanh nghi p đ n gi n, quy mô kinh doanh v a và nh , trình đ qu n lý
và trình đ k toán th p, s l ng lao đ ng k toán ít.
-
N u áp d ng k toán máy: phù h p v i m i lo i hình kinh doanh và m i quy
mô ho t đ ng.
Trình t ghi s k toán theo hình th c nh t ký chung đ
23
c th hi n nh sau:
S ăđ 1.8. Trình t ghi s k toán theo hình th c nh t ký chung
Ch ng t k toán
S nh t ký đ c bi t
S Nh t ký chung
S Cái TK 621, 622,
627, 154,ầ
S , th k toán chi ti t TK
621, 622, 627, 154,ầ
B ng t ng h p chi
ti t
B ng cân đ i tài kho n
Báo cáo tài chính
Trong đó:
Ghi hàng ngày
Ghi cu i tháng ho c đ nh k
i chi u, ki m tra
1.6.3. Hình th c k toán máy
i v i hình th c này, doanh nghi p áp d ng m t trong 4 hình th c ghi s k
toán đư nêu trên nh ng đ c th c hi n trên ph n m m k toán. Ph n m m k toán
không hi n th đ y đ quy trình ghi s k toán nh ng ph i in đ y đ s k toán và báo
cáo tài chính theo quy đ nh.
Trình t ghi s k toán theo hình th c máy vi tính:
24
Thang Long University Library
S ăđ 1.10. Trình t ghi s k toán theo hình th c k toán máy vi tính
S k toán:
- S t ng h p
- S chi ti t
Ch ng t k
toán
Ph n m m k
toán
B ng t ng h p
ch ng t k toán
cùng lo i
Máy vi tính
25
-
Báo cáo tài chính
Báo cáo k toán
qu n tr