Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của chi nhánh công ty cổ phần giao nhận vận tải con ong

CH

NGă1. C ăS ăLụăLU NăCHUNGăV ăHI UăQU ăS ăD NGăTÀIăS Nă
TRONGăDOANHăNGHI P

1.1. T ngăquanăv ătƠiăs năc aădoanhănghi p
1.1.1. Khái quát v tài s n c a doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m tài s n c a doanh nghi p
đ

Tài s n là t t c ngu n l c do doanh nghi p ki m soát, n m gi và có th thu
c l i ích kinh t trong t ng lai t vi c s d ng tài s n đó [1, tr.8].
Tài s n c a doanh nghi p là t t c ngu n l c có th c, h u hình ho c vô hình g m

các v t, gi y t có giá, ti n và các quy n tài s n c a doanh nghi p t i m t th i đi m
xác đ nh, có kh n ng mang l i l i ích cho doanh nghi p đó [4, tr.56].
Hay tài s n là toàn b ph ng ti n v t ch t và phi v t ch t ph c v tr c ti p ho c
gián ti p cho ho t đ ng kinh doanh nh m m c đích ki m l i [10, tr.32].
1.1.1.2. Phân lo i tài s n c a doanh nghi p
Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ qu n lý và s d ng tài s n có hi u qu
thì doanh nghi p c n ph i phân lo i tài s n theo các tiêu chí khác nhau. Có nhi u tiêu
chí đ phân lo i tài s n, thông th

ng có nh ng cách phân lo i sau đây:

Phân lo i theo ngu n hình thành c a tài s n (hay v n kinh doanh c a doanh
nghi p) thì tài s n đ
tr .

c hình thành t 2 ngu n: ngu n v n ch s h u và n ph i

 Ngu n v n ch s h u: Ngu n v n ch s h u bi u hi n quy n s h u c a ch
doanh nghi p đ i v i các tài s n hi n có doanh nghi p. V n ch s h u đ c t o nên
t các ngu n nh : s ti n đóng góp c a nhà đ u t - ch c a doanh nghi p, l i nhu n
ch a phân ph i - s ti n t o ra t k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.
 N ph i tr : Các kho n n ph i tr bao g m: các kho n vay ng n h n, dài h n,
các kho n ph i tr , ph i n p khác nh ng ch a đ n k h n ph i tr , n p nh : ph i tr
ng i bán, ph i tr công nhân viên, ph i tr khách hàng, các kho n ph i n p cho Nhà
n c.
Qua tiêu th c phân lo i này cho th y k t c u v n s n xu t kinh doanh đ c hình
thành b ng v n b n thân doanh nghi p cung c p và t các ngu n v n huy đ ng bên
ngoài doanh nghi p thu c n ph i tr . T đó giúp cho doanh nghi p t ch c t t h n và
s d ng v n kinh doanh có hi u qu và h p lý, doanh nghi p bi t đ
mình trong vi c huy đ ng v n là cao hay th p.

1

c kh n ng c a


Phân lo i theo đ c đi m luân chuy n c a t ng tài s n (hay v n kinh doanh),
tài s n c a doanh nghi p đ
dài h n.

c chia thành 2 lo i: tài s n ng n h n và tài s n

 TSNH là ti n và các kho n t ng đ ng ti n và các tài s n khác có th chuy n
đ i thành ti n ho c có th bán hay s d ng trong vòng m t n m ho c m t chu kì kinh
doanh c a doanh nghi p. TSNH ph n ánh t ng giá tr ti n, các kho n t ng đ ng
ti n, các kho n đ u t tài chính ng n h n, các kho n ph i thu, hàng t n kho và tài s n
ng n h n khác.

 TSDH ph n ánh t ng giá tr các kho n ph i thu dài h n, b t đ ng s n đ u t và
các lo i tài s n dài h n khác có đ n th i đi m báo cáo, bao g m: các kho n ph i thu
dài h n, tài s n c đ nh, b t đ ng s n đ u t , các kho n đ u t tài chính dài h n và tài
s n dài h n khác.
Theo cách phân lo i tài s n nh

trên giúp cho ng

i qu n lý xem xét huy

đ ng các ngu n v n sao cho phù h p v i th i gian s d ng sao cho hi u qu .
Tùy vào t ng lo i hình doanh nghi p và quy mô kinh doanh mà t tr ng TSNH
và t tr ng TSDH là khác nhau trong t ng tài s n. Tuy nhiên, doanh nghi p nào c ng
c n ph i có m t ch đ qu n lý khoa h c và h p lý đ v a đ m b o ho t đ ng kinh
doanh thông su t, v a gi m đ c nh ng chi phí không c n thi t, t đó giúp cho vi c
qu n lý và s d ng tài s n có hi u qu h n. V y n u doanh nghi p xác đ nh đ c cách
phân lo i phù h p v i mình thì s có u th h n trong vi c b o t n, qu n lý và s d ng
tài s n c a mình.
1.1.1.3. Vai trò c a tài s n trong doanh nghi p
Trong b t kì ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào c a doanh nghi p c ng đ u
không th thi u đ c tài s n. Tài s n giúp cho doanh nghi p ho t đ ng m t cách liên
t c. Tài s n giúp cho doanh nghi p đáp ng đ

c các nhu c u, các đ n hàng c a khách

hàng. Ngoài ra, tài s n giúp cho doanh nghi p s n xu t m t cách liên t c, đ m b o quá
trình ho t đ ng c a doanh nghi p. Nh v y tài s n là đi u ki n đ doanh nghi p đi vào
ho t đ ng. Dù đó là doanh nghi p s n xu t hay doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c
th ng m i d ch v thì tài s n c ng luôn là v n đ m u ch t d n đ n thành công cho
các doanh nghi p này vì khi TSNH ho t đ ng hi u qu thì không có lý do gì khi n

ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p b ng ng tr , gián đo n.
đ m b o duy trì ho t đ ng s n xu t kinh doanh, ngoài các TSDH nh máy
móc, nhà x ng,... doanh nghi p còn c n mua s m các hàng hóa hay nguyên v t li u
khác đ ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh. Dù là doanh nghi p s n xu t hay
doanh nghi p th ng m i, doanh nghi p d ch v thì TSNH và TSDH c ng không th
thi u đ i v i m i doanh nghi p đó đ

c.
2

Thang Long University Library


Tài s n giúp doanh nghi p t o l p các m i quan h m t thi t v i khách hàng, đ c
bi t là khách hàng l n và thân quen thông qua chính sách tín d ng th

ng m i. Vì khi

tài s n c a doanh nghi p đang ho t đ ng hi u qu , doanh nghi p có th l i l ng tín
d ng đ i v i khách hàng, cho khách hàng chi m d ng v n khi h đang có nhu c u v
v n đ duy trì ho t đ ng kinh doanh, m r ng th tr ng. i u này mang l i cho
doanh nghi p nh ng m i quan h thân thi t, t o ra s trung thành t khách hàng.
Nhìn chung, tài s n góp ph n quan tr ng, giúp doanh nghi p ho t đ ng m t cách
bình th ng và n đ nh. Do đó, qu n lý tài s n là ho t đ ng không th thi u trong ho t
đ ng qu n lý tài chính c a doanh nghi p vì tài s n là ngu n tr c ti p t o ra doanh thu
cho doanh nghi p, qua đó góp ph n nâng cao hi u qu s d ng tài s n c ng t c là góp
ph n đ y m nh s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
1.1.2. Tài s n ng n h n
1.1.2.1. Khái ni m và đ c đi m c a tài s n ng n h n trong doanh nghi p
Trong n n kinh t hi n nay, v i s phát tri n c a khoa h c và công ngh , đ ti n

hành b t k m t quá trình s n xu t kinh doanh nào c ng c n ph i có tài s n. Tài s n là
đi u ki n tiên quy t, có ý ngh a quy t đ nh t i các b
doanh. D

c ti p theo c a quá trình kinh

i các nh ng đi u ki n kinh t khác nhau và góc đ kinh t khác nhau thì

quan đi m v tài s n có s khác bi t [1, tr.5].
Có ng i cho r ng TSNH là lo i tài kho n dùng đ ph n ánh giá tr hi n có, tình
hình bi n đ ng t ng, gi m tài s n ng n h n c a doanh nghi p [5, tr.6]
Hay TSNH là nh ng tài s n th ng xuyên luân chuy n trong quá trình s n xu t
kinh doanh. TSNH c a doanh nghi p bao g m v n b ng ti n, các kho n đ u t tài
chính ng n h n, các kho n ph i thu, hàng t n kho, tài s n ng n h n khác [4, tr86].
T nh ng phân tích trên có th hi u: “TSNH c a doanh nghi p là nh ng tài s n
thu c quy n s h u c a doanh nghi p, có th i h n s d ng, luân chuy n, thu h i v n
trong vòng m t n m ho c m t chu k kinh doanh. Tài s n ng n h n c a doanh nghi p
có th t n t i d i hình th c ti n t , hi n v t (v t t , hàng hóa) d
h n và các kho n n ph i thu ng n h n” [3, tr 32].

i d ng đ u t ng n

c đi m c a tài s n ng n h n
Tài s n ng n h n là nh ng tài s n th ng xuyên tham gia luân chuy n trong quá
kinh doanh. Trong b ng cân đ i k toán c a doanh nghi p, TSNH đ c th hi n các
b ph n ti n m t, các ch ng khoán, ph i thu và d tr t n kho.
i v i doanh nghi p kinh doanh, s n xu t thì giá tr các lo i TSNH chi m t
tr ng l n, th ng chi m t 25% đ n 50% t ng giá tr tài s n còn trong doanh nghi p
th ng m i thì TSNH chi m t i 70% t ng giá tr tài s n. TSNH c a doanh nghi p
không ng ng v n đ ng qua các giai đo n c a chu k kinh doanh: d tr - s n xu t 3

l u thông quá trình này g i là quá trình tu n hoàn và chu chuy n c a TSNH. Qua m i
giai đo n c a chu k kinh doanh TSNH l i thay đ i hình thái bi u hi n. TSNH ch
tham gia vào m t chu k s n xu t mà không gi nguyên hình thái v t ch t ban đ u, giá
tr c a nó đ c chuy n d ch toàn b m t l n vào giá tr s n ph m v i m t giá tr l n
h n giá tr ban đ u. Nh v y, sau m i chu k kinh doanh thì TSNH hoàn thành m t vòng
chu chuy n [3, tr.52 ].
TSNH đ

c phân b đ trong t t c các khâu, các công đo n nh m đ m b o cho

quá trình s n xu t kinh doanh đ c di n ra liên t c, n đ nh tránh lãng phí và t n th t
v n do ng ng s n xu t, không làm nh h ng đ n kh n ng thanh toán và đ m b o
kh n ng sinh l i c a tài s n.
TSNH có tính thành kho n cao d dàng chuy n hóa t d ng v t ch t sang ti n t
nên đáp ng đ c kh n ng thanh toán c a doanh nghi p mà không ch u chi phí l n.
Tuy nhiên, đi u này l i gây khó kh n cho qu n lý, ch ng th t thoát.
TSNH ph i đáp ng nhanh chóng s bi n đ ng c a doanh nghi p và s n xu t.
Chính vì v y các kho n đ u t cho TSNH th ng xuyên có th h y b b t c lúc nào
mà không ph i ch u nhi u chi phí t n kém.

i l i, TSNH ph i ch u s l thu c vào

nh ng dao đ ng mang tính ch t th i v và chu k kinh doanh.
1.1.2.2. Vai trò c a TSNH trong doanh nghi p
TSNH giúp cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c v n hành
liên t c, không b gián đo n. Trong s n xu t, tài s n ng n h n giúp cho doanh nghi p
thông su t trong SXKD, đ m b o quy trình công ngh , công đo n s n xu t. L ng tài
s n ng n h n có h p lý đ ng b thì m i không làm gián đo n quá trình s n xu t. Trong

l u thông, tài s n ng n h n đ m b o d tr thành ph m đáp ng đ n đ t hàng c a
khách hàng và nhu c u tiêu th nh p nhàng. Vì nhu c u c a khách hàng là không gi i
h n, t ng theo th i gian c v quy mô l n ch t l ng nên đ th a mãn t t c các nhu
c u đó, kh i thông s gián đo n trong l u thông c a doanh nghi p thì d tr m t l ng
l n TSNH là đi u t t y u.
TSNH giúp cho doanh nghi p đ m b o đ

c kh n ng thanh toán các kho n n

đ n h n c ng nh các kho n chi phí phát sinh trong quá trình SXKD nh chi phí đ n
bù, chi phí mua nguyên v t li u thanh toán ngay,... Khi duy trì m t m c đ h p lý,
phù h p v i tình hình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p c ng nh phù h p v i
tình hình n n kinh t t i m i th i đi m nh t đ nh thì nó đem l i cho doanh nghi p
nh ng l i th nh t đ nh nh đ c h ng chi t kh u th ng m i khi mua v i s l ng
nhi u, chi t kh u thanh toán khi thanh toán s m ti n hàng,… T đó giúp doanh nghi p
ti t ki m đ c chi phí, làm t ng l i nhu n cho doanh nghi p.

4

Thang Long University Library


TSNH giúp doanh nghi p t o d ng đ

c m i quan h m t thi t v i khách hàng,

đ c bi t là khách hàng l n và thân thu c thông qua chính sách tín d ng th

ng m i. Vì

khi TSNH c a doanh nghi p đang ho t đ ng hi u qu , doanh nghi p có th n i l ng
tín d ng đ i v i khách hàng, cho khách hàng chi m d ng v n khi h đang có nhu c u
v v n đ duy trì ho t đ ng kinh doanh, m r ng th tr ng. i u này mang l i cho
doanh nghi p nh ng m i quan h thân thi t, t o ra s trung thành t khách hàng.
1.1.2.3. Phân lo i tài s n ng n h n
Trong quá trình qu n lý ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p nói
chung và qu n lý tài chính nói riêng, tùy theo yêu c u qu n lý và d a trên tính ch t v n
đ ng c a TSNH, có th phân lo i tài s n ng n h n nh sau:
Phân lo i theo quá trình tu n hoàn và chu chuy n v n
C n c vào quá trình tu n hoàn và chu chuy n v n, TSNH đ

c chia thành:

Tài s n ng n h n d tr : là toàn b TSNH t n t i trong khâu d tr c a doanh
nghi p mà không tính đ n hình thái bi u hi n c a chúng, bao g m: ti n m t t i qu ,
ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n, hàng mua đang đi đ ng, nguyên v t li u t n
kho, hàng g i gia công, tr tr

c cho ng

i bán.

Tài s n ng n h n l u thông: là toàn b TSNH t n t i trong khâu l u thông c a
doanh nghi p, bao g m: Thành ph n t n kho, hàng g i bán và kho n n ph i thu c a
khách hàng.
Theo cách phân lo i này giúp cho các nhà qu n lý doanh nghi p xác đ nh đ

c

các nhân t nh h ng đ n quá trình luân chuy n c a TSNH đ đ a ra bi n pháp qu n

lý thích h p nh m nâng cao hi u qu s d ng chúng m t cách cao nh t.
Phân lo i theo tính thanh kho n
ây là cách phân lo i d a trên kh n ng huy đ ng cho vi c thanh toán. Theo
cách phân lo i này thì TSNH bao g m: ti n và các kho n t ng đ ng ti n, đ u t tài
chính ng n h n, các kho n ph i thu, các kho n ng tr c, hàng t n kho và các tài s n
ng n h n khác.
 Ti n và các kho n t ng đ ng ti n: Ti n bao g m ti n m t t i qu , ti n g i
ngân hàng, ti n đang chuy n, ti n d i d ng lo i séc các lo i, ti n trong th tín d ng
và trong tài kho n ATM. Ti n là lo i tài s n có tính thanh kho n cao nh t, đ ng đ u
tiên bên tài s n trên b ng cân đ i k toán. Lo i tài s n này có th d dàng chuy n đ i
thành các tài s n khác ho c thanh toán các ngh a v tài chính cho doanh nghi p, b i
v y nó cho phép doanh nghi p duy trì kh n ng chi tr và phòng tránh r i ro khi thanh
toán. Bên c nh đó có các tài s n đ c bi t nh : vàng, b c, đá quý, kim khí quý đ c
dùng ch y u cho m c đích d tr . Tuy nhiên tài s n này g n nh không sinh l i, b i
v y vi c gi ti n m t c a doanh nghi p c n duy trì m t cách h p lý, không quá nh đ
5


đ m b o kh n ng thanh toán c ng nh không quá l n đ tránh lãng phí,

đ ng v n

c a doanh nghi p.
 Các kho n đ u t tài chính ng n h n khác bao g m các ch ng khoán ng n h n,
các kho n đ u t ng n h n khác, các kho n d phòng đ u t ng n h n… ây là kho n
v a có tính thanh kho n cao, v a có kh n ng sinh l i. Khi có nhu c u thanh toán mà
ti n không đáp ng đ thì doanh nghi p s bán các ch ng khoán này.
 Các kho n ph i thu (tín d ng th

ng m i) bao g m các kho n ph i thu khách

hàng… là m t lo i tài s n r t quan tr ng c a doanh nghi p, đ c bi t là doanh nghi p
th ng m i. Mu n m r ng m ng l i tiêu th và t o d ng m i quan h lâu dài, doanh
nghi p bán ch u cho khách hàng, chính vì v y đã phát sinh ra các kho n tín d ng
th ng m i. Tín d ng th ng m i có th giúp doanh nghi p nâng cao doanh s , t đó
t ng doanh thu, nh ng c ng có th đ y doanh nghi p vào tình tr ng khó kh n khi
doanh nghi p không th ho c khó thu h i n t khách hàng.
 Các kho n ng tr
cho ng

c: Bao g m các kho n ti n mà doanh nghi p đã tr tr

i bán, nhà cung c p ho c cho các đ i t

c

ng khác.

 Hàng t n kho: “Hàng t n kho” trong khái ni m này không có ngh a là hàng hóa
b

đ ng, không bán đ

c mà nó bao g m toàn b hàng hóa v t li u, nguyên li u

đang t n t i các kho, qu y hàng ho c trong x ng. Trên th c t , hàng t n kho bao
g m hàng tr m lo i khác nhau, tuy nhiên, có th phân thành các nhóm chính sau:
Nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph , vât li u b tr , nhiên li u, thành ph m, s n
ph m d dang và bán thành ph m, công c , d ng c …
 Tài s n ng n h n khác: Bao g m các kho n t m ng, chi phí tr tr c, chi phí

ch k t chuy n, tài s n thi u ch x lý, các kho n c m c , ký qu , ký c c ng n h n.
Trên th c t , không ph i doanh nghi p nào c ng có đ các kho n m c trên trong
b ng cân đ i k toán. Thông th ng thì trong doanh nghi p ch có các kho n chính
nh : ti n, kho n ph i thu, hàng t n kho và tài s n ng n h n khác… V y n u doanh
nghi p xác đ nh đ c cách phân lo i phù h p v i mình thì s có u th h n trong vi c
b o t n, qu n lý và s d ng tài s n ng n h n.
1.1.3. Tài s n dài h n
1.1.3.1. Khái ni m và đ c đi m c a tài s n dài h n trong doanh nghi p
Có ng

i cho r ng, TSDH là ph n ánh t ng giá tr kho n ph i thu dài h n, tài s n

c đ nh, b t đ ng s n đ u t và TSDH khác có đ n th i đi m báo cáo, bao g m các
kho n thu dài h n, tài s n c đ nh, b t đ ng s n đ u t , các kho n đ u t tài chính dài
h n và TSDH khác [5, tr.86].

6

Thang Long University Library


Tài s n dài h n c a doanh nghi p g m: Tài s n c đ nh (TSC ) h u hình, TSC
vô hình, TSC thuê tài chính, b t đ ng s n đ u t , đ u t vào công ty con, đ u t vào
công ty liên k t, đ u t góp v n liên doanh, đ u t dài h n khác và đ u t XDCB
doanh nghi p, chi phí tr tr c dài h n, tài s n thu thu nh p hoãn l i [6, tr.45].
Nói tóm l i, TSDH là nh ng t li u s n xu t, là m t trong nh ng lo i tài s n có
giá tr l n (t 10 tri u đ ng tr lên) đ c huy đ ng và s d ng vào ho t đ ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p nh m m c đích sinh l i, và th ng thì các lo i tài s n
này có chu kì s d ng trong dài h n (h n 12 tháng ho c trong nhi u chu kì
kinh doanh) [3, tr. 52].

căđi m c a tài s n dài h n
Khi tham gia vào quá trình s n xu t, nhìn chung TSDH không b thay đ i hình
thái hi n v t, nh ng tính n ng công su t gi m d n, t c là có m t s TSC b hao mòn
và cùng v i s gi m d n v giá tr s d ng thì giá tr c a chính tài s n đó b c ng gi m
đi. Hay nói cách khác, TSDH có đ c đi m nh sau:
TSDH th

ng là nh ng tài s n có giá tr l n, th i gian s d ng dài (th

trên m t n m) nên kh n ng chuy n đ i thành ti n và giá tr t

ng đ

ng là

ng ti n khó h n

TSNH, khó đáp ng đ nhu c u thanh toán ngay c a doanh nghi p h n TSNH.
TSDH th ng có th i h n s d ng trên m t n m và giá tr t ng đ i l n nên khi
tham gia và nhi u chu k s n xu t kinh doanh mà v n không b thay đ i hình thái v t
ch ban đ u đ n khi h h ng. Giá tr c a TSDH s b hao mòn d n và s chuy n t ng
ph n vào chi phí s n xu t kinh doanh.
1.1.3.2. Phân lo i tài s n dài h n trong doanh nghi p
TSDH c a doanh nghi p g m: các kho n ph i thu dài h n, tài s n c đ nh, b t
đ ng s n đ u t , các kho n tài s n tài chính dài h n khác và tài s n dài h n khác.
Tài s n c đ nh
TSC

là nh ng t li u lao đ ng ch y u mà nó có đ c đi m c b n là tham gia

nhi u chu k s n xu t, hình thái v t ch t không thay đ i t chu k s n xu t đ u tiên
cho đ n khi b lo i b kh i quá trình s n xu t. Theo quy t đ nh s 206/2003/Q –
BTC ngày 31 tháng 12 n m 2003 c a B tr ng B Tài chính ban hành ch đ qu n
lý, s d ng và trích kh u hao TSC . Tài s n c a doanh nghi p đ c coi là TSC khi
nó th a mãn các đi u ki n sau:
 Ch c ch n thu đ

c l i ích kinh t trong t

 Nguyên giá tài s n ph i đ

ng lai t vi c s d ng tài s n đó;

c xác đ nh m t cách tin c y;

 Có th i gian s d ng trên 1 n m;
 Có đ tiêu chu n giá tr theo quy đ nh hi n hành (tr giá t 10.000.000đ).
7


D a trên khái ni m c a TSC

thì TSC

bao g m: TSC

h u hình, TSC

vô

hình, TSC thuê tài chính.
 TSC h u hình: là nh ng t li u lao đ ng ch y u có hình thái v t ch t (t ng
đ n v tài s n có k t c u đ c l p ho c là m t h th ng g m nhi u b ph n tài s n liên
k t v i nhau đ th c hi n m t hay m t s ch c n ng nh t đ nh) tho mãn các tiêu
chu n c a TSC h u hình, tham gia vào nhi u chu k kinh doanh nh ng v n gi
nguyên hình thái v t ch t ban đ u nh nhà c a, v t ki n trúc, máy móc, thi t b ...
 TSC vô hình: là nh ng tài s n không có hình thái v t ch t, th hi n m t l

ng

giá tr đã đ c đ u t tho mãn các tiêu chu n c a TSC vô hình, tham gia vào nhi u
chu k kinh doanh, nh m t s chi phí liên quan tr c ti p t i đ t s d ng; chi phí v
quy n phát hành, b ng phát minh, b ng sáng ch , b n quy n tác gi ...
 TSC thuê tài chính: là TSC mà bên thuê tài s n có s chuy n giao ph n l n
r i ro đi kèm v i l i ích kinh t . Quy n s h u tài s n có th chuy n giao vào cu i th i
h n thuê.
Ph ng pháp phân lo i này giúp cho ng i qu n lý th y đ c c c u đ u t vào
TSC theo hình thái bi u hi n, là c n c đ quy t đ nh đ u t dài h n ho c đi u ch nh
c c u đ u t cho phù h p và có bi n pháp qu n lý phù h p v i m i lo i TSC .
Các kho n đ u t tài chính dài h n
Các kho n thu đ u t tài chính dài h n là các kho n đ u t vào vi c mua bán các
ch ng khoán có th i h n thu h i trên m t n m ho c góp v n liên doanh b ng ti n,
b ng hi n v t, mua c phi u có th i h n thu h i v n trong th i gian trên m t n m và
các lo i đ u t khác v

t quá th i h n trên m t n m.

Ngoài ra, các kho n đ u t tài chính còn là m t ho t đ ng đ u t tài chính mà
doanh nghi p đ u t v n vào doanh nghi p khác đ nh n k t qu kinh doanh và cùng
ch u r i ro (n u có). V n góp liên doanh c a doanh nghi p bao g m t t c các lo i tài

s n, v t t , ti n, v n thu c quy n ch s h u c a doanh nghi p, k c v n vay dài h n
dùng vào vi c góp v n kinh doanh.
C th , các kho n đ u t tài chính dài h n bao g m: các ch ng khoán dài h n và
các kho n v n góp liên doanh.
 Các ch ng khoán dài h n: Ph n ánh giá tr các kho n đ u t cho vi c mua bán
c phi u và trái phi u có th i h n trên m t n m và có th bán ra b t c lúc nào v i
m c đích ki m l i nhu n. Bao g m: c phi u doanh nghi p, trái phi u (trái phi u
Chính ph , trái phi u đ a ph

ng, trái phi u công ty).

- Các kho n v n góp liên doanh.

8

Thang Long University Library


Các kho n ph i thu dài h n
Các kho n thu dài h n là các kho n ph i thu dài h n c a khách hàng, ph i thu n i
b dài h n và các kho n ph i thu dài h n khác có th i h n thu h i ho c thanh toán trên
m t n m.
B t đ ng s n đ u t
B t đ ng s n đ u t là b t đ ng s n, bao g m: quy n s d ng đ t, nhà, ho c m t
ph n c a nhà ho c c nhà và đ t, c s h t ng do ng i ch s h u ho c ng i đi
thuê tài s n theo h p đ ng thuê tài chính n m gi nh m m c đích thu l i t vi c cho
thuê ho c ch t ng giá mà không ph i đ s d ng trong s n xu t, cung c p hàng hóa,
d ch v ho c s d ng cho các m c đích qu n lý ho c bán trong k ho t đ ng kinh
doanh thông th

ng.

TSDH khác: G m có chi phí tr tr
các TSDH khác.

c dài h n, tài s n thu thu nh p hoãn l i và

1.1.3.3. Vai trò c a tài s n dài h n
Gi ng nh TSNH, TSDH có vai trò vô cùng quan tr ng đ i v i s phát tri n c a
m t doanh nghi p. N u không có TSDH, doanh nghi p s khó đi vào s n xu t – kinh
doanh c ng nh qu n lý đ

c tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh đó.

M t doanh nghi p có n n t ng TSDH t t, thì đó s là b c đ m, t o ti n đ đ
doanh nghi p phát tri n và đ ng v ng trên th tr ng. Qu n lý và s d ng t t TSDH là
y u t tiên quy t đ doanh nghi p có th ch đ ng trong s n xu t kinh doanh và nâng
cao hi u qu s d ng v n c a mình.
1.2. Hi uăqu ăs ăd ngătƠiăs năc aădoanhănghi p
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
Theo các chuyên gia và các nhà kinh t đánh giá thì hi u qu đ c coi là m t
thu t ng đ ch m i quan h gi a k t qu th c hi n các m c tiêu c a ch th và chi
phí mà ch th b ra đ có k t qu đó trong đi u ki n nh t đ nh. Nh v y, hi u qu
ph n ánh k t qu th c hi n các m c tiêu hành đ ng trong quan h v i chi phí b ra và
hi u qu đ c xem xét trong b i c nh hay đi u ki n nh t đ nh, đ ng th i c ng đ c
xem xét d

i quan đi m đánh giá c a ch th nghiên c u.

Hi u qu đ c coi là m t thu t ng đ ch m i quan h gi a k t qu th c hi n

các m c tiêu c a ch th và chi phí mà ch th b ra đ có k t qu đó trong đi u ki n
nh t đ nh. Nh v y, hi u qu ph n ánh k t qu th c hi n các m c tiêu hành đ ng trong
quan h v i chi phí b ra và hi u qu đ c xem xét trong b i c nh hay đi u ki n nh t
đ nh, đ ng th i c ng đ

c xem xét d

i quan đi m đánh giá c a ch th nghiên c u.

9


M i doanh nghi p t n t i và phát tri n vì nhi u m c tiêu khác nhau nh t i đa
hóa l i nhu n, t i đa hóa doanh thu, t i đa hóa ho t đ ng h u ích c a các nhà lãnh đ o
. . . Nh ng t t c nh ng m c tiêu đó đ u nh m đ n m t m c tiêu bao trùm nh t đó là
t i đa hóa giá tr tài s n cho các ch s h u.
đ t đ c m c tiêu này, t t c các
doanh nghi p đ u ph i n l c khai thác và s d ng có hi u qu tài s n c a mình.
Nói tóm l i, hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p ph n ánh trình đ , n ng
l c khai thác và s d ng tài s n c a doanh nghi p sao cho quá trình s n xu t, kinh
doanh đ

c ti n hành bình th

ng v i hi u qu kinh t cao nh t [5, tr116].

1.2.2. S c n thi t c a vi c nâng cao hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
có th ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p c n có m t
l ng tài s n nh t đ nh. N u không có tài s n thì s không có m t ho t đ ng kinh
doanh nào đ c di n ra. Song, vi c s d ng tài s n nh th nào cho hi u qu cao m i

là y u t quy t đ nh cho s t ng tr ng và phát tri n c a m i doanh nghi p. V i ý
ngh a đó, vi c qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng tài s n trong doanh nghi p là m t
n i dung r t quan tr ng trong công tác qu n lý c a doanh nghi p. Quan ni m v tính
hi u qu c a vi c s d ng tài s n trong doanh nghi p đ

c hi u trên hai khía c nh:

M t là, d a trên s tài s n hi n có c a doanh nghi p, ti n hành s n xu t thêm
m t s l ng s n ph m v i ch t l
l i nhu n.

ng t t, giá thành h đ t ng thêm doanh thu và

Hai là, đ u t thêm tài s n m t cách h p lý nh m m r ng quy mô, ho t đ ng s n
xu t kinh doanh s n xu t đ t ng doanh thu v i l ng hàng tiêu th đ m b o t c đ
t ng c a l i nhu n ph i l n h n t c đ t ng c a tài s n.
Có th nói r ng m c tiêu lâu dài c a m i doanh nghi p là t i đa hóa l i nhu n.
Vi c qu n lý, s d ng t t tài s n s góp ph n giúp doanh nghi p th c hi n đ

c nh ng

m c tiêu đ ra. Ngoài ra, qu n lý tài s n không nh ng đ m b o s d ng tài s n h p lý,
ti t ki m mà còn có ý ngh a trong vi c h th p chi phí s n xu t, thúc đ y quá trình tiêu
th s n ph m, t đó làm t ng doanh thu và l i nhu n cho doanh nghi p. Vì v y, nâng
cao hi u qu s d ng tài s n trong doanh nghi p là yêu c u t t y u và c n thi t c a m i
doanh nghi p trên th tr
1.2.3. Các ph

ng.

ng pháp phân tích hi u qu s d ng tài s n

Có nhi u ph

ng pháp phân tích đ

c s d ng trong phân tích hi u qu s d ng

tài s n xong khóa lu n t p trung phân tích ch y u vào ba ph ng pháp: ph
th ng kê, ph ng pháp so sánh, ph ng pháp phân tích t ng h p.

10

Thang Long University Library

ng pháp


Ph

ngăphápăth ng kê

Th ng kê là ph

ng pháp thu th p các s li u và báo cáo có đ

c t các ho t

đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c t ng h p và phân tích nh m m c
đích nghiên c u các ch tiêu kinh t c a doanh nghi p. T các ch tiêu đó, nhà phân

tích có th phân tích tìm hi u, nh n bi t đ c tình hình ho t đ ng c a doanh nghi p và
đ a ra các gi i pháp nh m cân b ng l i các ch tiêu kinh t .
Các s li u th ng kê c n đ

c đ m b o tính h

k t qu s n xu t kinh doanh, vì v y ph

ng đích. Do đ c đi m là th ng kê

ng pháp th ng kê đ

c l a ch n ph i ph n

ánh đ c nhi m v nghiên c u, ph n ánh chính xác v tình hình ho t đ ng s n xu t
kinh doanh t i th i đi m nh t đ nh c a doanh nghi p. T đó, nhà phân tích có th đo
đ c m c bi n đ ng c a các ch tiêu, tìm hi u nh h
chúng và tìm ra bi n pháp kh c ph c.
Ph

ng c a các nhân t , vai trò c a

ngăphápăsoăsánh

Ph ng pháp so sánh là ph ng pháp đ c s d ng r ng rãi ph bi n trong phân
tích kinh t trong đó có phân tích hi u qu s d ng tài s n. Trong phân tích hi u qu
s d ng tài s n, ph

ng pháp so sánh th

ho c so sánh d c. Khi áp d ng ph

ng đ

c s d ng b ng cách so sánh ngang

ng pháp này c n l u ý:

Th nh t, ph i đ m b o đi u ki n có th so sánh đ c c a các ch tiêu. Các ch
tiêu s d ng đ so sánh ph i đ m b o th ng nh t v n i dung ph n ánh, v ph ng
pháp tính toán, v th i gian và đ n v đo l ng. N u không th ng nh t các đi u ki n
so sánh, vi c so sánh s không có giá tr , nhi u khi còn ph n ánh sai l ch thông tin.
Th hai, ph i xác đ nh g c đ so sánh.
so sánh, c n ph i có g c so sánh. Vi c
xác đ nh g c so sánh tùy thu c vào m c đích phân tích. G c so sánh th ng đ c xác
đ nh theo th i gian và không gian.
 V m t th i gian: ng i phân tích có th l a ch n k k ho ch, k tr c, cùng
k này n m tr c hay l u ch n các đi m th i gian (n m, tháng, tu n, ngày c th ),…
đ làm g c so sánh:
 V m t không gian: ng i phân tích có th l a ch n t ng th hay l a ch n các
b ph n c a cùng t ng th , l u ch n các đ n v khác có cùng đi u ki n t ng
đ ng,… đ làm g c so sánh.
Trong phân tích, k đ

c ch n làm g c so sánh đ

c g i là k g c, còn k đ

c

ch n đ phân tích đ c g i là k phân tích. Các tr s c a ch tiêu tính ra t ng k
t ng ng s là tr s c a chi tiêu k g c, k phân tích.
ph c v cho m c đích c
th c a phân tích, các ph

ng pháp so sánh th

So sánh b ng s tuy t đ i: S tuy t đ i đ
các hi n t

ng đ

c s d ng d

i ba d ng sau:

c s d ng đ ph n ánh quy mô c a

ng, s v t,…B i v y, khi so sánh b ng s tuy t đ i, các nhà phân tích s
11


bi t đ

c quy mô bi n đ ng c a các ch tiêu phân tích. Nói cách khác, so sánh b ng s

tuy t đ i s cung c p thông tin v m c đ bi n đ ng c a ch tiêu nghiên c u gi a k
phân tích so v i k g c bi u hi n b ng ti n, hi n v t hay gi công c th .
So sánh b ng s t ng đ i: S t ng đ i ph n nh k t c u, m i quan h , t c đ
phát tri n c a ch tiêu nghiên c u. Do v y, khi so sánh b ng s t ng đ i, các nhà

qu n lý s n m đ

c xu h

ng bi n đ ng c a các chi tiêu.

Trong phân tích, các nhà phân tích th
t

ng s d ng các d ng so sánh b ng s

ng đ i ch y u sau:

So sánh b ng s t ng đ i gi n đ n: Lo i so sánh này có tác d ng đánh giá s
b tình hình th c hi n ch tiêu nghiên c u mà không ph n ánh đ c ch t l ng
công tác.
So sánh b ng s t ng đ i liên h : So sánh này cho phép đánh giá s b tình
hình th c hi n ch tiêu nghiên c u và ph n ánh ch t l ng công tác.
Ngoài ra còn có các lo i so sánh t ng đ i khác nh : So sánh b ng s t ng đ i
k t h p, so sánh b ng s t ng đ i đ ng thái, so sánh b ng s t ng đ i k t c u, so
sánh b ng s t
Ph

ng đ i hi u su t.

ngăphápăphơn tích t ng h p

D a trên các th ng kê, so sánh gi a các s li u và k t h p các s li u đó, các
nhà phân tích s đi phân tích chúng đ tìm hi u k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a doanh nghi p. Phân tích t ng h p có ý ngh a quan tr ng trong quá trình qu n lý

doanh nghi p. Nh các lý lu n và ph ng pháp phong phú mà nhà phân tích có th
v ch ra nguyên nhân c a vi c hoàn thành k ho ch và các quy t đ nh qu n lý: phân
tích nh h ng c a các nhân t đ n vi c s d ng ngu n l c, xác đ nh các m i liên h ,
các tính quy lu t chung c a h th ng.
Theo h ng phân tích đ i t ng nghiên c u đ c tách ra thành nhi u y u t c u
thành, các nguyên nhân nh h ng đ n s bi n đ ng c a các ch tiêu c ng đ c chia
ra làm nhi u nguyên nhân nh h n nh m t o kh n ng nghiên c u m t cách sâu s c và
chi ti t đ i t ng. Do vi c phân tích thành các nhân t nh trên ta có th bi t đ c đâu
là nhân t n i tr i tác đ ng t i các đ i t ng mà ta nghiên c u, m c đ chi ti t c a
vi c nghiên c u phân tích nhân t ph thu c vào nhi m v phân tích và kh n ng th c
t c a s phân tích.
Theo h ng t ng h p, nhà phân tích có th có m t s cách làm khác nhau đ
kh o sát s bi n đ ng c a các ch tiêu, xây d ng mô hình bi n đ ng c a chúng trong
th i gian dài ho c trên quy mô l n.

12

Thang Long University Library


1.2.4. Phân tích cân b ng tài chính c a doanh nghi p
Cân b ng tài chính là k t qu t vi c đ i chi u tính thanh kho n c a nh ng tài
s n xác đ nh các lu ng thu v trong t ng lai và tính t i h n c a nh ng kho n n x u
xác đ nh các lu ng chi ra trong t ng lai. Nói cách khác cân b ng tài chính đ c đ nh
ngh a b i s cân b ng gi a tài s n và ngu n v n, b i s đi u hòa gi a th i gian bi n
đ i tài s n thành ti n và nh p đ hoàn tr các kho n n t i h n. Vì v y các s li u ngân
qu và s thay đ i ngân qu không th ch b o chính xác các đi u ki n cân b ng
tài chính.
1.2.4.1. Phân tích cân b ng tài chính trong ng n h n
Cân b ng tài chính trong ng n h n th hi n qua ch tiêu nhu c u v n l u đ ng

ròng. Nhu c u v n l u đ ng ròng ph i đ c d ki n tr c trong các k ho ch kinh t ,
k thu t, tài chính cho doanh nghi p. M i doanh nghi p đ u có nhi m v t ch c huy
đ ng ngu n v n l u đ ng sao cho đ đ d tr TSNH, đáp ng nhu c u cho quá trình
ho t đ ng kinh doanh và ti t ki m v n. Trong tr ng h p doanh nghi p không t đáp
ng đ c nhu c u v v n, doanh nghi p có th vay ngân hàng ho c các đ i t ng khác
đ b sung vào ngu n v n l u đ ng c a mình. M t khác, doanh nghi p c n có các bi n
pháp h u hi u đ s d ng có hi u qu và đ m b o hi u qu các ngu n v n, ti n hành
phân b và s d ng h p lý các ngu n v n hi n có nh m đáp ng đ y đ , k p th i nhu
c u v n l u đ ng ròng c a doanh nghi p.
NCVL Ră=ăHƠngăt n kho + Các kho n ph i thu ng n h n ậ N ng n h n
(không k vay ng n h n)
Tr ng h p 1: NCVL R<0: T c là hàng t n kho và các kho n ph i thu ng n
h n nh h n n ng n h n. ây là m t tình tr ng r t t t đ i v i doanh nghi p, v i ý
ngh a là doanh nghi p đ

c các ch n ng n h n cung c p v n c n thi t cho chu k

s n xu t kinh doanh. Vì v y, đa s các doanh nghi p đ u mu n nhu c u v n l u đ ng
ròng âm.
Tr ng h p 2: NCVL R > 0: i u này cho th y n ng n h n không k vay
ng n h n không đ đ tài tr cho hàng t n kho và kho n ph i thu. Vì v y, doanh
nghi p c n ph i huy đ ng các ngu n vay khác t bên ngoài nh ngân hàng, t ch c tín
d ng đ tài tr cho ph n chênh l ch này.
Tr

ng h p 3: NCVL R=0: Kho n m c hàng t n kho và các kho n ph i thu l n

h n n ng n h n. trong tr ng h p này, n ng n h n (không k vay ng n h n) v a đ
đ tài tr cho hàng t n kho và các kho n ph i thu c a doanh nghi p.
M c tiêu mà các nhà qu n tr h ng t i là làm sao đ gi m NCVL R đ n m c

t i thi u. Mu n nh v y c n ph i đ t đ c đ ng th i: Duy trì m t m c t n kho t i
thi u mà không gây gián đo n quá trình s n xu t, thu ng n t i đa chu k s n xu t,
13


chính sách th

ng m i, công tác thu h i n khách hàng ph i đ

c phát huy t t nh t.

Ngoài ra, doanh nghi p c ng ph i c g ng tìm ki m các ngu n v n tài tr t bên ngoài
nh n nhà cung c p, yêu c u khách hàng ng ti n tr

c…

1.2.4.2. Phân tích cân b ng tài chính trong dài h n
N u v n l u đ ng là bi u hi n b ng ti n c a toàn b tài s n ng n h n t i th i
đi m l p b ng cân đ i k toán thì v n l u đ ng ròng là ph n chênh l ch gi a TSNH và
ngu n v n t m th i. Có hai ph ng pháp tính v n l u đ ng ròng c a doanh nghi p:
D a vào ngu n g c hình thành v n l u đ ng ròng:
V n l uăđ ng ròng = Tài s n ng n h n ậ Ngu n v n t m th i
Ho c:
V năl uăđ ng ròng = Ngu n v năth

ng xuyên ậ Tài s n dài h n

Ngu n v n th ng xuyên là ngu n v n có th i gian s d ng trên m t n m bao
g m ngu n v n ch s h u và các kho n vay trung và dài h n. Ngu n v n này đ c
doanh nghi p s d ng th ng xuyên, lâu dài vào ho t đ ng kinh doanh. Ngu n v n

này th ng xuyên đ c s d ng đ tài tr cho tài s n dài h n.
Ngu n v n t m th i là ngu n v n mà doanh nghi p t m th i s d ng vào ho t
đ ng s n xu t kinh doanh trong m t kho ng th i gian ng n th ng là m t n m ho c
trong m t chu k s n xu t kinh doanh. Ngu n v n t m th i bao g m các kho n ph i
tr t m th i, các kho n n ng i bán, các kho n vay ng n h n ngân hàng và n khác.
Công th c này th hi n cân b ng tài chính trong dài h n. D a vào cách th c xác
đ nh VL R là chênh l ch gi a ngu n v n th
h p cân b ng tài chính dài h n nh sau:
Tr

ng xuyên và TSDH, ta có các tr

ng h p 1: VL R = NVTX – TSDH <0. Trong tr

ng

ng h p này, ngu n v n

th ng xuyên không đ đ tài tr cho tài s n dài h n, ph n thi u h t này đ c bù đ p
b ng m t ph n ngu n v n t m th i. Do tài s n dài h n có th i gian thu h i ch m trong
khi đó ngu n v n t m th i doanh nghi p ph i thanh toán trong n m do đó kh n ng
thanh toán n đ n h n c a doanh nghi p kém. Cân b ng tài chính trong tr
này là không t t.

ng h p

Tr ng h p 2: VL R = NVTX – TSDH = 0. Trong tr ng h p này, toàn b tài
s n dài h n đ c tài tr v a đ t ngu n v n th ng xuyên. Cân b ng tài chính tuy có
ti n tri n v ng h n tr ng h p 1 nh ng đ an toàn ch a cao có nguy c m t b n v ng.
th

Tr ng h p 3: VL R = NVTX – TSDH > 0. Trong tr ng h p này ngu n v n
ng xuyên không đ đ tài tr cho TSDH mà còn s d ng m t ph n đ tài tr cho

tài s n ng n h n. Cân b ng tài chính trong tr

ng h p này đ

c đánh giá t t và an toàn.

14

Thang Long University Library


Ba tr

ng h p trên ch xem xét v n l u đ ng ròng t i m t th i đi m.

đánh giá

cân b ng tài chính c a doanh nghi p c n nghiên c u nhi u n m đ đánh giá xu th cân
b ng c a doanh nghi p. Phân tích VL R qua nhi u th i k có nh ng tr

ng h p sau:

V n l u đ ng ròng d ng và t ng qua nhi u n m: Ch ng t ngu n v n th ng
xuyên không nh ng đ đ tài tr cho TSDH mà còn d ra đ tài tr cho TSNH. Cân
b ng tài chính đ c đánh giá t t và an toàn. Quy t đ nh l a ch n ph n l n ngu n v n
ch s h u và n dài h n trong tr ng h p này đã đ m b o an toàn cho doanh nghi p.

Chính sách tài tr nh v y là phù h p. Tuy nhiên, c n xem xét k l ng các b ph n
ngu n v n th ng xuyên v y u t TSDH. Trong tr ng h p VL R d ng và t ng do
thanh lý liên t c tài s n dài h n làm gi m quy mô tài s n dài h n thì ch a k t lu n tính
an toàn.
V n l u đ ng ròng gi m và âm: Th hi n m c đ an toàn và b n v ng tài chính
c a doanh nghi p gi m do doanh nghi p ph i s d ng ngu n v n t m th i tài tr cho
tài s n dài h n. Tuy nhiên trong tr ng h p VL R gi m do doanh nghi p đ u t vào
tài s n dài h n là ch y u đ nâng cao v th doanh nghi p, và t c đ t ng c a nó
nhanh h n t c đ t ng ngu n v n th
chính c a doanh nghi p đ

ng xuyên thì ch a th k t lu n v cân b ng tài

c.

V n l u đ ng ròng có tính n đ nh: Th hi n các ho t đ ng c a doanh nghi p
đang trong tr ng thái n đ nh. Khi đánh giá cân b ng tài chính ph i đ ng th i qua tâm
đ n các y u t tác đ ng đ n v n l u đ ng ròng đ c bi t là chính sách đ u t và chính
sách kh u hao và d phòng.. c a doanh nghi p.
1.2.4.3. Phân tích m i quan h gi a v n l u đ ng ròng và nhu c u v n l u đ ng ròng
Phân tích cân b ng tài chính c n xem xét m i quan h gi a v n l u đ ng ròng và
nhu c u v n l u đ ng ròng. Phân chênh l ch gi a v n l u đ ng ròng và nhu c u v n
l u đ ng ròng đ

c g i là ngân qu ròng.

Ngân qu ròng= V năl uăđ ng ròng ậ Nhu c u v năl uăđ ng ròng
Tr ng h p 1: NQR >0 (VL R > NCVL R) th hi n m t cân b ng tài chính
r t an toàn vì doanh nghi p không ph i vay đ bù đ p s thi u h t v nhu c u v n l u
đ ng ròng. m t góc đ khác, doanh nghi p không g p tình tr ng khó kh n v thanh

toán trong ng n h n và s ti n nhàn r i có th đ u t vào các ch ng khoán có tính
thanh kho n cao đ sinh l i. Doanh nghi p đ t cân b ng tài chính trong ng n h n.
Tr ng h p 2: NQR = 0 (VL R = NCVL R) th hi n v n l u đ ng ròng v a
đ đ tài tr cho nhu c u v n l u đ ng ròng. Cân b ng tài chính kém b n v ng h n so
v i tr

ng h p trên. ây là d u hi u v tình tr ng m t cân b ng tài chính.
Tr

ng h p 3: NQR < 0 (VL R < NCVL R) đi u này có ngh a VL R không

đ đ tài tr NCVL R, doanh nghi p m t cân b ng tài chính trong ng n h n, trong
15


tr

ng h p này doanh nghi p ph i huy đ ng các kho n vay ng n h n đ bù đ p s

thi u h t đó và tài tr m t ph n TSDH khi VL R âm.
M c tiêu mà các nhà qu n tr h ng t i là làm sao đ gi m NCVL R đ n m c
t i thi u. Mu n nh v y doanh nghi p c n ph i đ t đ c đ ng th i: Duy trì m t m c
t n kho t i thi u mà không gây gián đo n quá trình s n xu t, thu ng n t i đa chu k
s n xu t, chính sách th ng m i, công tác thu h i n khách hàng ph i đ c phát huy
t t nh t. Ngoài ra, doanh nghi p c ng ph i c g ng tìm ki m các ngu n v n tài tr t
bên ngoài nh n nhà cung c p, yêu c u khách hàng ng ti n tr

c…

1.2.5. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p

1.2.5.1. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng t ng tài s n
Hi u su t s d ng t ng tài s n (hay còn g i là s vòng quay c a t ng tài s n)
Trong ho t đ ng kinh doanh, các doanh nghi p mong mu n tài s n v n đ ng
không ng ng, đ đ y m nh t ng doanh thu, là nhân t góp ph n t ng l i nhu n cho
doanh nghi p. S vòng quay c a tài s n có th xác đ nh b ng công th c:
Hi u su t s d ng t ng tài s n

=

Doanh thu thu n
T ng tài s n bình quân

Trong đó: t ng tài s n bình quân trong k là bình quân s h c c a t ng tài s n có
đ u kì và cu i kì.
Ch tiêu này cho ta bi t, m t đ n v tài s n t o ra đ

c bao nhiêu đ n v doanh

thu thu n. Ch tiêu này càng l n thì hi u qu s d ng t ng tài s n c a doanh nghi p
càng cao.
T su t sinh l i c a t ng tài s n
Ch tiêu th hi n kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a tài s n mà doanh nghi p
s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, ch tiêu này đ c tính nh sau:
L i nhu n ròng
T su t sinh l i t ng tài s n
=
(ROA)
T ng tài s n bình quân
Ch tiêu này ph n ánh m t đ n v tài s n t o ra bao nhiêu đ n v l i nhu n sau
thu . Ch tiêu này đ c dùng đ đo hi u qu c a vi c tài tr cho các nhu c u v tài s n

c a doanh nghi p b ng v n ch s h u và v n vay. N u ch tiêu này l n h n chi phí
n thì đ u t b ng n có l i cho doanh nghi p h n đ u t b ng v n ch s h u. Hay
là, ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n c a daonh nghi p là t t,
góp ph n nâng cao kh n ng đ u t c a ch doanh nghi p.

16

Thang Long University Library


Su t hao phí c a tài s n so v i doanh thu thu n
Kh n ng t o ra doanh thu thu n c a tào s n là m t ch tiêu kinh t c b n đ s
ki n v n đ u t u khi doanh nghi p mu n m t m c doanh thu thu n d ki n, ch tiêu
này đ c xác đ nh nh sau:
Su t hao phí c a tài s n so v i

Tài s n bình quân

=

doanh thu thu n

Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ

c m t đ ng doanh

thu thu n thì c n bao nhiêu đ ng tài s n đ u t , ch tiêu này càng th p thì hi u qu s
d ng càng t t, góp ph n ti t ki m tài s n và nâng cao doanh thu thu n trong k

c a doanh nghi p.
Su t hao phí c a tài s n so v i l i nhu n sau thu
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a các tài s n mà
doanh nghi p đang s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, ch tiêu này th ng đ c
xác đ nh nh sau:
Su t hao phí c a tài s n so v i l i
nhu n sau thu

Tài s n bình quân
=
L i nhu n sau thu

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ

c m t đ ng

l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p thì c n bao nhiêu đ ng tài s n, ch tiêu
này càng th p thì hi u qu s d ng tài s n càng cao, h p d n các c đông đ u t .
1.2.5.2. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n ng n h n
Nhóm ch tiêu ho tăđ ng
Các ch tiêu ho t đ ng là các h s đo l
nghi p.

ng kh n ng ho t đ ng c a doanh

nâng cao h s ho t đ ng, các nhà qu n tr ph i bi t nh ng tài s n nào ch a

s d ng, không s d ng ho c không t o ra thu nh p cho doanh nghi p. Vì th doanh
nghi p c n ph i bi t cách s d ng chúng sao cho có hi u qu ho c lo i b chúng đi.
H s ho t đ ng còn đ c g i là h s luân chuy n. Do đó, khi phân tích các ch tiêu

ho t đ ng thì th

ng s d ng các ch tiêu sau:

T c đ luân chuy n tài s n ng n h n
Vòng quay TSNH trong k là ch tiêu ph n ánh s l n quay c a TSNH trong m t
th i k nh t đ nh. Ch tiêu này đánh giá hi u qu s d ng TSNH trên m i quan h so
sánh gi a doanh thu thu n và s TSNH b ra trong k . S vòng quay c a TSNH có th
xác đ nh b ng công th c:

17


Doanh thu thu n

Vòng quay TSNH =

Tài s n ng n h n
Ch tiêu này cho bi t trong m t n m TSNH c a doanh nghi p luân chuy n đ

c

bao nhiêu vòng hay m t đ ng TSNH mang l i bao nhiêu đ ng doanh thu. S vòng
quay càng cao, ch ng t TSNH v n đ ng càng nhanh, góp ph n nâng cao doanh thu và
l i nhu n cho doanh nghi p.
Th i gian luân chuy n TSNH
360
Th i gian luân chuy n TSNH

=

Vòng quay TSNH

Ch tiêu này cho bi t đ dài c a vòng quay v n l u đ ng, t c là s ngày c n thi t
c a m t vòng quay TSNH. S ngày luân chuy n TSNH càng ng n ch ng t TSNH
đ c luân chuy n ngày càng nhi u trong k phân tích, doanh nghi p s d ng TSNH
hi u qu .
H s đ m nhi m tài s n ng n h n (hay còn g i là su t hao phí c a tài s n
ng n h n so v i doanh thu thu n)
H s đ m nhi m tài s n
ng n h n

T ng tài s n ng n h n bình quân

=

Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t đ t o ra m t đ ng doanh thu thu n c n bao nhiêu đ ng tài
s n ng n h n. Ch tiêu này càng nh càng t t v i doanh nghi p, vì khi đó t su t l i
nhu n c a m t đ ng tài s n ng n h n s t ng lên. Do đó qua ch tiêu này, các nhà qu n
tr tài chính có th xây d ng k ho ch v đ u t TSNH m t cách h p lý, phù h p v i
chi n l

c kinh doanh c a doanh nghi p, t o ra nhi u doanh thu thu n nh t, góp ph n

nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh.
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n (hay còn g i là s vòng quay c a tài s n
ng n h n)
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng TSNH =

TSNH bình quân
Trong đó, tài s n ng n h n bình quân trong k là bình quân s h c c a tài s n
ng n h n có đ u kì và cu i kì.
Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích các TSNH quay đ c bao nhiêu vòng,
ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng TSNH là t t. Ho c s vòng quay c a
TSNH cho bi t m t đ ng giá tr TSNH đ u t trong k thì thu đ c bao nhiêu đ ng
doanh thu thu n, ch tiêu này th hi n s v n đ ng c a TSNH trong k , ch tiêu này
18

Thang Long University Library


càng cao ch ng t TSNH v n đ ng càng nhanh, đó là nhân t góp ph n nâng cao
l i nhu n.
H s sinh l i c a TSNH (kh n ng sinh l i)
H s sinh l i c a
TSNH

L i nhu n sau thu

=

TSNH bình quân

Ch tiêu này cho bi t m t đ ng TSNH có th t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i
nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao ch ng t doanh nghi p ho t đ ng SXKD đ t
hi u qu cao và ng

c l i. M c thu l i c a TSNH càng cao ch ng t hi u qu s d ng

TSNH càng cao.
T c đ luân chuy n hàng t n kho
Vòng quay hàng t n kho đ c xác đ nh b ng cách l y giá v n hàng bán chia cho
bình quân giá tr hàng t n kho. S li u hàng t n kho đ c tính giá tr bình quân vì giá
tr giá v n hàng bán đ c thu th p t báo cáo k t qu kinh doanh, ph n ánh s li u
trong th i k , trong khi đó giá tr hàng t n kho đ c l y t BC KT là giá tr t i m t
th i đi m. Công th c tính vòng quay hàng t n kho:
Giá v n hàng bán

Vòng quay hàng t n kho =

(vòng)

Giá tr hàng t n kho bình quân
Trong đó:
Giá tr đ u k + Giá tr cu i

Giá tr hàng t n kho bình quân n m =

2
Ch tiêu này cho bi t, trong k phân tích hàng t n kho quay đ

c bao nhiêu

vòng. Và ch tiêu này càng cao ch ng t hàng t n kho v n đ ng không ng ng.

ó là

nhân t đ t ng doanh thu, góp ph n t ng l i nhu n c a doanh nghi p. ây là m t ch
tiêu khá quan tr ng đ đánh giá ho t đ ng s n xu t – kinh doanh c a doanh nghi p. T

s này đo l ng tính thanh kho n c a hàng t n kho. N u vi c qu n lý hàng t n kho
c a doanh nghi p không hi u qu s phát sinh chi phí l u tr hàng t n kho làm giá
bán t ng.
Th i gian quay vòng hàng t n kho
Ch tiêu này ph n ánh m t vòng quay c a hàng t n kho m t bao nhiêu ngày hay
chính là s ngày t n kho bình quân đ t hàng t n kho chuy n thành doanh thu. Ch
tiêu đ c xác đ nh nh sau:

19


360

Th i gian quay vòng hàng t n kho =

(ngày)

Vòng quay hàng t n kho
T ng đ c đ luân chuy n hàng t n kho là rút ng n th i gian hàng t n kho n m
trong các khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh nh d tr , s n xu t và l u thông.
ng th i là đi u ki n quan tr ng đ phát tri n s n xu t kinh doanh đ doanh nghi p
có đi u ki n m r ng quy mô c a quá trình s n xu t mà không c n t ng thêm v n đ u
t . M c khác t ng t c đ luân chuy n hàng t n kho còn góp ph n doanh nghi p gi m
chi phí, h th p giá thành s n ph m t o đi u ki n cho doanh nghi p th a mãn các nhu
c u s n xu t và nâng cao hi u qu kinh doanh.
Vòng quay các kho n ph i thu
Vòng quay các kho n ph i thu đ c s d ng đ xem xét hi u qu c a doanh
nghi p trong vi c s d ng tín d ng m r ng cho khách hàng. Lí do m r ng tín d ng
cho khách hàng là nh m m c đích t ng doanh s bán hàng. Tuy nhiên, nó l i có nh c
đi m là khách hàng không thanh toán nh đã h a. Ch tiêu này xem xét t c đ thanh

toán các kho n n c a khách hàng cho doanh nghi p và đ

c xác đ nh b i công th c:

Doanh thu thu n

Vòng quay các kho n ph i thu=

(vòng)

Ph i thu khách hàng bình quân
Trong đó:
Giá tr đ u k + Giá tr cu i k

Ph i thu khách hàng bình quân n m =

2
Vòng quay càng cao ch ng t doanh nghi p thu h i ti n hàng k p th i, ít b
chi m d ng v n. Tuy nhiên, ch tiêu này cao quá có th do ph ng th c thanh toán
ti n c a doanh nghi p quá ch t ch , khi đó s nh h ng đ n doanh thu c a
doanh nghi p.
Th i gian thu ti n trung bình
Ch tiêu này dùng đ đo l ng hi u qu và ch t l ng qu n lý kho n ph i thu. Nó
cho bi t trung bình m t bao nhiêu ngày đ doanh nghi p có th thu h i đ c kho n
ph i thu. Công th c:
360

Th i gian thu ti n trung bình =

Vòng quay các kho n thu

20

Thang Long University Library

(ngày)


Ch tiêu này cho bi t bình quân trong bao nhiêu ngày, doanh nghi p có th thu
h i các kho n ph i thu c a mình. Th i gian thu ti n trung bình càng ng n ch ng t

t c

đ thu h i ti n hàng càng nhanh, doanh nghi p ít b chi m d ng v n. Ng c l i th i
gian thu ti n càng dài, ch ng t t c đ thu h i ti n càng ch m, s v n doanh nghi p b
chi m d ng nhi u. Tuy nhiên k thu ti n bình quân cao hay th p trong nhi u tr ng
h p ch a th k t lu n ch c ch n mà còn ph i xem xét l i m c tiêu, chính sách c a
doanh nghi p v m c tiêu m r ng th tr ng, chính sách tín d ng c a doanh nghi p là
n i l ng hay th t ch t c ng nh s bi n đ ng n n kinh t trong t ng th i k theo chi u
h ng t t hay x u.
Nhóm ch tiêu v kh n ngăquayăvòngăc a ti n
Chu k kinh doanh:
Chu k kinh doanh = Th i gian quay vòng hàng t n kho + Th i gian thu ti n
trung bình
Vòng quay các kho n ph i tr :
Giá v n hàng bán + Chi phí chung

Vòng quay các kho n ph i tr =

Ph i tr ng

i bán + L

ng th

ng thu ph i tr

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích các kho n ph i tr ng i bán quay đ c
bao nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao ch ng t doanh nghi p thanh toán ti n k p th i,
ít đi chi m d ng v n c a các đ i t ng. Tuy nhiên ch tiêu này quá cao có th do
doanh nghi p th a ti n luôn thanh toán tr c th i h n, nh h ng đ n hi u qu s
d ng v n, Ch tiêu này cho bi t m c đ h p lý các kho n ph i tr đ i v i t ng m t
hàng c th c a doanh nghi p mua trên th tr ng.
Th i gian tr n trung bình:
Ch tiêu này càng ng n càng ch ng t kh n ng thanh toán ti n càng nhanh,
doanh nghi p ít chi m d ng v n c a các đ i tác. Ng c l i th i gian c a m t vòng
quay càng dài, ch ng t kh n ng thanh toán ch m, s v n doanh nghi p đi chi m
d ng nhi u nh h ng t i uy tín và th ng hi u trên th tr ng.
Th i gian tr n
trung bình

360
=
H s tr n

Th i gian tr n là kho ng th i gian k t khi doanh nghi p nh n n đ n khi
doanh nghi p tr n . Kho ng th i gian này càng dài càng t t vì đó là kho ng th i gian
doanh nghi p chi m d ng đ c v n c a ng i bán đ m r ng SXKD, có v n đ n m
b t các c h i đ u t sinh l i, t ng hi u qu s d ng TSNH có đ c t ngu n v n
đ c chi m d ng đó đ th c hi n chính sách t i đa hóa l i nhu n c a mình.

21


Th i gian quay vòng ti n: ph n ánh kho ng th i gian ròng tính theo ngày k t
khi doanh nghi p thanh toán ti n mua hàng cho đ n khi doanh nghi p thu đ
Th i gian quay vòng ti n = Chu k

c ti n.

kinh doanh ậ Th i gian tr

n

trung bình
Khi th i gian quay vòng ti n kéo dài, kh n ng thanh kho n ti p di n c a doanh
nghi p kém đi, khi vòng quay ti n rút ng n kh n ng thanh kho n ti p di n c a doanh
nghi p đ c c i thi n. Th i gian quay vòng ti n t ng lên thì kh n ng thanh kho n c a
doanh nghi p th p đi và ng

c l i. Ch tiêu này cho bi t tình hình thanh toán công n

c a doanh nghi p, đ t đó có các bi n pháp huy đ ng v n, đap ng nhu c u thanh
toán góp ph n n đ nh tình hình tài chính. Th i gian c a k phân tích có th là quý 90
ngày ho c là n m 360 ngày.
Nhóm ch tiêu v kh n ngăthanhătoán
Kh n ng thanh toán c a doanh nghi p là n i dung quan tr ng đ đánh giá ch t
l ng tài chính và hi u qu ho t đ ng. ây c ng là nh ng thông tin h u ích mà các t
ch c tín d ng, nhà đ u t , c quan ki m toán th ng hay quan tâm đ đ t đ c các
m c tiêu c a mình trên th

ng tr

ng kinh doanh. Khi đánh giá kh n ng thanh toán

c a doanh nghi p có nhi u cách ti p c n và tùy theo m c đích khác nhau. Ch s đo
l ng kh n ng thanh toán ph bi n nh t là h s thanh toán hi n hành, h s thanh
toán nhanh và h s thanh toán t c th i.
phân tích, đánh giá kh n ng thanh toán và
các kho n n ng n h n khi chúng đ n h n thanh toán, ng i ta s d ng các ch tiêu
ch y u sau:
Kh n ng thanh toán hi n hành
Kh n ng thanh toán hi n hành có vai trò r t quan tr ng đ i v i tình hình tài
chính c a doanh nghi p và đây là ch tiêu cho th y kh n ng đáp ng các kho n n
ng n h n c a doanh nghi p là cao hay th p. N ng n h n là nh ng kho n n mà doanh
nghi p ph i thanh toán trong vòng m t n m hay m t chu k kinh doanh. Vì v y, ch
tiêu kh n ng thanh toán đ

c xác đ nh theo công th c:

Kh n ng thanh toán hi n hành =

T ng tài s n ng n h n

(l n)

T ng n ng n h n

Ch tiêu kh n ng thanh toán hi n hành cho bi t m t đ ng n ng n h n c a doanh
nghi p đ c trang tr i b ng bao nhiêu đ ng TSNH. V m t lý thuy t, n u h s c a
ch tiêu này ≥ 1, doanh nghi p có đ kh n ng thanh toán kho n n ng n h n và tình

hình tài chính là bình th ng ho c kh quan. Ng c l i, h s c a ch tiêu này < 1,
doanh nghi p không đ m b o đáp ng đ c các kho n n ng n h n. Và ch tiêu càng
nh h n 1, kh n ng thanh toán c a doanh nghi p càng th p.
22

Thang Long University Library


N u h s thanh toán hi n hành gi m, cho th y kh n ng thanh toán c a doanh
nghi p gi m, là d u hi u báo tr

c khó kh n tài chính trong t

ng lai. N u h s này

cao, ngh a là doanh nghi p s n sàng trong vi c tr n , đ m b o đ c kh n ng thanh
toán. Tuy nhiên, n u t s thanh toán hi n hành quá cao s gây t n kém, nh h ng t i
kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Và khi so v i bình quân ngành, h s kh n ng
thanh toán hi n hành c a doanh nghi p không quá chênh l ch là t t.
Kh n ng thanh toán nhanh
Kh n ng thanh toán nhanh ph n ánh kh n ng thanh toán th c s c a doanh
nghi p tr c các kho n n ng n h n. Ch tiêu này cho bi t, v i giá tr còn l i c a
TSNH (sau khi đã lo i tr giá tr hàng t n kho là b ph n có kh n ng chuy n đ i
thành ti n ch m nh t trong toàn b TSNH), doanh nghi p có đ kh n ng trang tr i
toàn b n ng n h n. Ch tiêu này đ c tính nh sau:
Kh n ng thanh toán =

Tài s n ng n h n – Hàng t n kho
T ng s n ng n h n

ụ ngh a c a ch tiêu này cho r ng m t đ ng n ng n h n đ

c b o đ m b ng bao

nhiêu đ ng TSNH mà không c n ph i bán b t kho. Và c ng nh h s kh n ng thanh
toán hi n hành, h s kh n ng thanh toán nhanh ≥ 1, doanh nghi p b o đ m và th a
kh n ng thanh toán nhanh và ng c l i, khi h s < 1, doanh nghi p không b o đ m
kh n ng thanh toán nhanh.
Ch tiêu này cao ch ng t kh n ng thanh toán c a doanh nghi p d i dào, tuy
nhiên ch tiêu này cao quá, kéo dài có th d n t i v n b ng ti n c a doanh nghi p nhàn
r i, đ ng và d n t i hi u qu s d ng v n th p. Ch tiêu này quá th p kéo dài, ch ng
t doanh nghi p không có đ kh n ng thanh toán các kho n n đ n h n và quá h n.
Tr ng h p ch tiêu này th p quá, kéo dài liên ti p s nh h ng đ n uy tín c a doanh
nghi p và có th d n t i doanh nghi p b gi i th ho c phá s n. Gi ng nh ch tiêu kh
n ng thanh toán hi n hành, so sánh v i bình quân ngành, ch tiêu này n u không chênh
l ch nhi u có th t m ch p nh n nh ng doanh nghi p c n c i thi n b ng các bi n pháp
tích c c h n trong vi c c t gi m hàng t n kho.
Kh n ng thanh toán t c th i
H s kh n ng thanh toán t c th i cho bi t v i l ng ti n và t ng đ ng ti n
hi n có, doanh nghi p có đ kh n ng trang tr i các kho n n ng n h n không. Ch
tiêu này đ

c xác đ nh b i công th c:

Kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và t

ng đ

ng ti n

T ng s n ng h n
23


Ch tiêu này ph n ánh c m t đ ng n ng n h n thì đ

c đ m b o b ng bao

nhiêu đ ng ti n. Khi h s kh n ng thanh toán t c th i ≥ 1, doanh nghi p b o đ m và
th a kh n ng thanh toán t c th i và ng c l i, khi h s c a ch tiêu < 1, doanh
nghi p không đ m b o kh n ng thanh toán t c th i.
H s này quá th p s khi n doanh nghi p g p khó kh n trong vi c thanh toán, có
th d n đ n m t kh n ng thanh toán. Nh ng n u t s này cao s gây lãng phí do v n
b đ ng. Ch tiêu kh n ng thanh toán t c th i có giá tr c nh báo cao trong kho ng
ba tháng. N u doanh nghi p không b o đ m kh n ng thanh toán t c th i, các nhà
qu n tr doanh nghi p s ph i áp d ng ngay các bi n pháp tài chính kh n c p đ tránh
cho doanh nghi p không b lâm vào tình tr ng phá s n.
1.2.5.3. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n dài h n
Hi u su t s d ng tài s n dài h n
Doanh thu thu n

Hi u su t s d ng TSDH =

TSDH bình quân
Trong đó: Tài s n dài h n bình quân trong k là bình quân s h c c a tài s n dài
h n có

đ u k và cu i k .

Hi u su t s d ng TSDH ph n ánh m i đ ng v n b ra đ u t cho TSDH trong
k kinh doanh thì đem l i bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này ph n ánh s
v n đ ng và bi n đ i c a TSDH trong su t m t k .
ho t đ ng hi u qu , doanh
nghi p c n t ng s v n đ ng c a TSDH đ t đó góp ph n nâng cao doanh thu thuâng.
ây chính là c s đ t ng l i nhu n trong t ng lai.
T su t sinh l i tài s n dài h n
L i nhu n sau thu
T su t sinh l i TSDH

=
TSDH bình quân

T su t sinh l i c a TSDH ph n ánh kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Ch
tiêu này cho bi t c m t tr m đ ng giá tr TSDH s d ng trong k đem l i đ c bao
nhiêu đ n v l i nhu n sau thu . T su t sinh l i c a TSDH càng cao ch ng t ho t
đ ng s n xu t kinh doanh càng t t, đó là nhân t h p d n nhà đ u t .
M t trong nh ng ch s tài chính đ

c dùng đ đánh giá và qu n lý kh n ng s

d ng TSDH là s c s n xu t c a TSC , su t hao phí TSC , t su t sinh l i c a TSC .

24

Thang Long University Library


S c s n xu t c a tài s n c đ nh (TSC )

S c s n xu t c a TSC

=

Doanh thu thu n

Nguyên giá TSC
S c s n xu t c a TSC th hi n hi u su t s d ng c a TSC . Ch tiêu này cho
bi t doanh nghi p mu n có m t đ ng doanh thu thu n trong k thì c n bao nhiêu đ ng
nguyên giá TSC , đó là c n c đ đ u t TSC cho phù h p nh m đ t đ c doanh
thu mong mu n. N u đ l n c a ch tiêu này cao, v n c a doanh nghi p đ c quay
vòng nhanh.
Su t hao phí c a tài s n c đ nh
Su t hao phí c a TSC

Giá tr TSC

=

Doanh thu thu n
Ch tiêu su t hao phí c a TSC có th đ c s d ng thay th cho ch tiêu s c s n
xu t c a TSC v i ý ngh a ng c l i, ch tiêu này cho bi t đ t o ra m i đ ng doanh
thu thu n doanh nghi p ph i hao phí m y đ ng TSC .
T su t sinh l i c a tài s n c đ nh
T su t sinh l i c a
TSC

L i nhu n sau thu

=

TSC bình quân
Ch tiêu t su t sinh l i c a TSC th hi n kh n ng sinh l i c a TSC , đ l n
c a ch tiêu này cao th hi n kh n ng sinh l i cao.
1.3. Nhân t nhăh ngăđ n hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
đánh giá hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p, ngoài vi c tính toán và
phân tích các ch tiêu nói trên, chúng ta c ng c n nghiên c u và hi u rõ các nhân t
nh h ng t i hi u qu s d ng tài s n. Có nhi u nhân t nh h ng t i hi u qu s
d ng tài s n c a doanh nghi p nh ng v c b n có hai nhóm nhân t chính là các nhân
t ch quan và nhân t khách quan.
1.3.1. Các nhân t ch quan
1.3.1.1. T ch c và đ c đi m s n xu t – kinh doanh
T ch c s n xu t – kinh doanh
M t quy trình s n xu t kinh doanh phù h p, h p lý s giúp doanh nghi p qu n lý
t t đ c ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n, góp ph n ti t ki m ngu n l c, t ng
n ng su t lao đ ng, nâng cao hi u qu s d ng tài s n, hi u qu ho t đ ng c a doanh
nghi p. H n th n a, m t doanh nghi p có chi n l c kinh doanh t t, ti p c n k p th i
v i xu th s nâng cao s c c nh tranh trên th tr ng, c ng nh s d ng có hi u qu tài
s n c a doanh nghi p.

25