Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn tại công ty cổ phần quốc tế đông á

CH

NGă1. C

S

LÍ LU N CHUNG V TÀI S N NG N H N VÀ HI U

QU S D NG TÀI S N NG N H N TRONG DOANH
NGHI P
1.1. T ng quan v tài s n ng n h n c a doanh nghi p

1.1.1. Khái quát v doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m doanh nghi p
Theo đi u 4, Lu t Doanh nghi p Vi t Nam n m 2005 đ nh ngh a: “Doanh nghi p
là t ch c kinh t có tên riêng, có tài s n, có tr s giao d ch n đ nh, đ

c đ ng ký

kinh doanh theo quy đ nh c a pháp lu t nh m m c đích th c hi n các ho t đ ng kinh
doanh”.
T cách nhìn nh n nh trên có th phát bi u v đ nh ngh a doanh nghi p nh sau:
Doanh nghi p là đ n v kinh t có t cách pháp nhân, quy t các ph ng ti n tài chính,
v t ch t và con ng i nh m th c hi n các ho t đ ng s n xu t, cung ng, tiêu th s n
ph m ho c d ch v , trên c s t i đa hóa l i ích c a ng

i tiêu dùng, thông qua đó t i

đa hóa l i c a ch s h u, đ ng th i k t h p m t cách h p lý các m c tiêu xã h i.
Các doanh nghi p

Vi t Nam bao g m: Doanh nghi p nhà n

c, Công ty c

ph n, Công ty trách nhi m h u h n, Công ty h p danh, Công ty liên doanh, doanh
nghi p t nhân.
1.1.1.2. Vai trò doanh nghi p
Trong n n kinh t , doanh nghi p là m t b ph n ch y u t o ra GDP, có tính
quy t đ nh trong vi c gi v ng nh p đ t ng tr

ng kinh t

n đ nh

m c cao và tác

đ ng tích c c vào chuy n d ch c c u kinh t c ng nh bi n đ i các v n đ đ i s ng
xã h i. Nh ng n m g n đây, ho t đ ng c a doanh nghi p đã có b

c phát tri n đ t

bi n, góp ph n gi i phóng và phát tri n s c s n xu t, huy đ ng và phát huy n i l c vào
phát tri n kinh t xã h i, góp ph n quy t đ nh vào ph c h i và t ng tr ng kinh t ,
t ng kim ng ch xu t nh p kh u, t ng thu ngân sách và tham gia gi i quy t có hi u qu
các v n đ xã h i nh : T o vi c làm, xoá đói gi m nghèo, t ng thu nh p, đ m b o an
sinh xã h i, an ninh tr t t qu c phòng... Có th nói vai trò c a DN không ch quy t
đ nh s phát tri n b n v ng v m t kinh t mà còn quy t đ nh đ n s

n đ nh và lành

m nh hoá các v n đ xã h i.
Doanh nghi p là y u t quan tr ng, quy t đ nh đ n chuy n d ch các c c u l n
c a n n kinh t qu c dân nh : C c u nhi u thành ph n kinh t , c c u ngành kinh t ,
c c u kinh t gi a các vùng, đ a ph
các ngành và

kh p các đ a ph

ng. Doanh nghi p phát tri n nhanh trong t t c

ng đã t o ra c h i phân công l i lao đ ng gi a các

khu v c nông lâm nghi p, th y s n và s n xu t kinh doanh nh c a h gia đình là khu
1


v c lao đ ng có n ng su t th p, thu nh p không cao, chi m s đông, thi u vi c làm
sang khu v c doanh nghi p, nh t là công nghi p và d ch v có n ng su t cao và thu
nh p khá h n.
Doanh nghi p phát tri n, đ c bi t là DN ngành công nghi p t ng nhanh là nhân
t

đ m b o cho vi c th c hi n các m c tiêu c a công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t

n

c, nâng cao hi u qu kinh t , gi v ng n đ nh và t o th m nh h n v n ng l c

c nh tranh c a n n kinh t trong quá trình h i nh p. Phát tri n doanh nghi p tác đ ng
đ n gi i quy t t t h n các v n đ xã h i. Nh ng n m g n đây, s n ph m hàng hoá và

d ch v do kh i doanh nghi p t o ra ngày càng phong phú, đa d ng v ch ng lo i m t
hàng, ch t l

ng hàng hoá, d ch v đ

c nâng lên, do đó đã gi i quy t c b n nhu c u

tiêu dùng hàng hoá, d ch v ngày càng cao c a toàn xã h i, góp ph n nâng cao m c
s ng v t ch t c a dân c

và t ng nhanh l

ng hàng hoá xu t kh u. Nhi u s n ph m

tr c đây th ng ph i nh p kh u cho tiêu dùng thì nay đã đ c các doanh nghi p s n
xu t thay th và đ c ng i tiêu dùng trong n c tín nhi m nh : Ô tô, xe máy,
ph

ng ti n v n t i, các m t hàng đ đi n, đi n t , may m c, th c ph m, đ u ng, hoá

m ph m, đ dùng gia đình, s n ph m ph c v xây d ng,...
1.1.1.3. Phân lo i doanh nghi p
Cn c

theo hình th c s h u, m i qu c gia th

ng có nh ng lo i hình doanh

nghi p khác nhau. Tuy nhiên v c b n, các lo i hình doanh nghi p bao g m:
 Doanh nghi p nhà n c: T ch c kinh t do nhà n c s h u toàn b v n đi u

l ho c có v n c ph n, v n góp chi ph i, đ c t ch c d i hình th c Công ty nhà
n

c, Công ty c ph n, Công ty TNHH.

 Doanh nghi p t nhân: Là doanh nghi p do m t cá nhân làm ch . Toàn b tài
s n c a doanh nghi p thu c s h u cá nhân và ch doanh nghi p ch u trách nhi m
b ng toàn b tài s n c a mình v m i ho t đ ng c a doanh nghi p.
 Công ty h p danh: Doanh nghi p có 2 hay nhi u đ ng s h u ch y u ti n
hành ho t đ ng kinh doanh nh m m c tiêu l i nhu n. Thành viên h p danh ph i ch u
trách nhi m b ng toàn b tài s n c a mình v các ngh a v c a Công ty. Ngoài thành
viên h p danh còn có th có các thành viên góp v n, ch u trách nhi m v các ngh a v
c a Công ty trong ph m vi v n góp c a mình.
 Công ty c ph n: T ch c kinh doanh thành l p theo lu t ho t đ ng tách r i
v i quy n s h u và nh m m c tiêu l i nhu n. V n c a Công ty đ c chia thành nhi u
ph n b ng nhau g i là c ph n. Nh ng ng

i góp v n đ

c g i là c đông.

 Công ty trách nhi m h u h n: Doanh nghi p do cá nhân ho c t ch c s h u
ch u trách nhi m v các kho n n và các ngh a v tài s n khác c a doanh nghi p trong
2

Thang Long University Library


ph m vi s v n đã cam k t góp vào doanh nghi p.
 Doanh nghi p có v n đ u t n

doanh nghi p 100% v n n c ngoài.

c ngoài: Bao g m Công ty liên doanh và

C n c vào ch đ trách nhi m có th phân lo i các doanh nghi p thành có ch
đ trách nhi m vô h n và ch đ trách nhi m h u h n:
Doanh nghi p có ch đ trách nhi m vô h n: Doanh nghi p có ch đ trách



nhi m vô h n là lo i hình doanh nghi p mà đó ch s h u doanh nghi p có ngh a v
ph i tr n thay cho doanh nghi p b ng t t c tài s n c a mình, khi doanh nghi p
không đ tài s n đ th c hi n các ngh a v tài chính c a nó. Theo pháp lu t Vi t Nam,
có hai lo i doanh nghi p có ch đ trách nhi m vô h n là doanh nghi p t nhân và
Công ty h p danh.
 Doanh nghi p có ch đ trách nhi m h u h n: Theo pháp lu t Vi t Nam, các
doanh nghi p có ch đ trách nhi m h u h n c th g m: Công ty trách nhi m h u
h n, Công ty c ph n, doanh nghi p liên doanh và doanh nghi p 100% v n đ u t
n

c ngoài không ti n hành đ ng ký l i theo Ngh đ nh 101/2006/N -CP.

1.1.1.4. Phân lo i tài s n c a doanh nghi p
ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, b t c doanh nghi p nào c ng ph i
có m t l

ng tài s n nh t đ nh. Tài s n c a doanh nghi p đ

thái v t ch t nh ti n, hàng t n kho, nhà x
hi n d

c bi u hi n d

i hình

ng, máy móc thi t b ,… ho c không th

i hình thái v t ch t nh b n quy n, b ng sáng ch ,… nh ng ph i thu đ

cl i

ích kinh t trong t ng lai và thu c quy n ki m soát c a doanh nghi p. Tài s n c a
doanh nghi p còn bao g m các lo i tài s n không thu c quy n s h u c a doanh
nghi p nh ng doanh nghi p ki m soát đ

c và thu đ

c l i ích kinh t trong t

nh tài s n cho thuê tài chính. Tài s n c a doanh nghi p đ
d ch ho c các s ki n đã qua nh góp v n, mua s m, đ

ng lai

c hình thành t các giao

c c p, đ

c bi u t ng…

“ Tài s n là c a c i v t ch t dùng vào m c đích s n xu t ho c tiêu dùng. Khi phân lo i
tài s n theo chu kì s n xu t, ta có tài s n c đ nh và tài s n l u đ ng (hay còn g i là tài
s n dài h n và tài s n ng n h n). Khi phân lo i theo đ c tính c u t o c a v t ch t, ta có
tài s n h u hình và tài s n vô hình”.
Toàn b tài s n c a m t doanh nghi p đ

c chia thành hai b ph n: tài s n ng n

h n và tài s n dài h n.
Tài s n dài h n:
Tài s n dài h n c a doanh nghi p là nh ng t li u lao đ ng đ
m t th i gian luân chuy n t

ng đ i dài và có giá tr t
3

c s d ng trong

ng đ i l n. Bao g m tài s n


c đ nh h u hình nh nhà c a, v n phòng, nhà x

ng, máy móc,… và tài s n c đ nh

vô hình nh b ng phát minh, đ c quy n kinh doanh, uy tín th

ng m i…

Tài s n ng n h n:

Khác v i tài s n dài h n, tài s n ng n h n ph n l n đóng vai trò là đ i t

ng lao

đ ng, t c là các v t b tác đ ng trong quá trình ch bi n b i lao đ ng c a con ng

i

ây là nh ng tài s n thu c quy n s h u c a doanh nghi p nh ng có

hay máy móc.

giá tr nh (theo quy đ nh hi n nay là < 10 tri u đ ng) ho c th i gian s d ng, thu h i,
luân chuy n v n nh h n 1 n m ho c 1 chu k kinh doanh.
Tài s n ng n h n là nh ng tài s n th

ng xuyên luân chuy n trong quá trình kinh

doanh. Trong b ng cân đ i k toán c a doanh nghi p, tài s n ng n h n đ
các b

ph n nh

ti n m t và các kho n t

ng đ

c th hi n

ng ti n, các ch ng khoán thanh

kho n cao, các kho n ph i thu, hàng t n kho và các lo i tài s n ng n h n khác. Giá tr
c a các lo i tài s n ng n h n th ng chi m t tr ng l n trong t ng giá tr tài s n c a
doanh nghi p. Vì v y vi c qu n lý và s d ng tài s n ng n h n có nh h ng r t quan
tr ng đ i v i vi c hoàn thành các nhi m v chung c a doanh nghi p.
Trong quá trình ho t đ ng, doanh nghi p ph i bi t rõ s l

ng, giá tr m i lo i tài

s n là bao nhiêu cho h p lý và đ t hi u qu s d ng cao.
Tài s n ng n h n đ

c phân b đ trong t t c các khâu, các công đo n nh m

đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh đ
phí do ng ng s n xu t, không làm nh h

c di n ra liên t c, n đ nh tránh lãng

ng đ n kh n ng thanh toán và đ m b o kh

n ng sinh l i c a tài s n. Do đó tài s n ng n h n trong doanh nghi p có đ c đi m nh
sau:
 Tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao nên đáp ng kh n ng thanh toán
c a doanh nghi p.
 Tài s n ng n h n là m t b ph n c a v n s n xu t nên nó v n đ ng và luân
chuy n không ng ng trong m i giai đo n c a quá trình s n xu t kinh doanh.
 Tài s n ng n h n có th chuy n hóa d dàng t v t ch t sang ti n t nên c ng
v n đ ng r t ph c t p, khó qu n lý.


Tài s n ng n h n th

ng đ

c chia làm 3 lo i:

 TSL s n xu t: Nh nguyên v t li u, công c , d ng c ... đang d tr trong
kho chu n b cho quá trình s n xu t ho c đang trong quá trình s n xu t d dang.


TSL

l u thông: Nh thành ph m, hàng hoá d tr , hàng hoá g i bán.



TSL

tài chính: Nh v n b ng ti n, các kho n ph i thu, đ u t ng n h n...
4

Thang Long University Library


1.2. Hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m, vai trò c a hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p
Theo ngh a chung nh t, hi u qu đ

c hi u là m t ch tiêu ph n ánh trình đ s

d ng các y u t c n thi t đ tham gia vào các ho t đ ng theo m c đích nh t đ nh c a
con ng

i. V c b n, v n đ hi u qu ph n ánh trên hai m t là hi u qu kinh t (t i đa

hóa l i nhu n) và hi u qu xã h i (t ng ngân sách nhà n
lao đ ng, nâng cao đ i s ng ng
Trong n n kinh t th tr

c, t o vi c làm cho ng

i

i lao đ ng, tái phân ph i l i t c xã h i).
ng, y u t

c nh tranh đ

c đ t lên hàng đ u doanh

nghi p mu n t n t i và phát tri n nh t thi t ph i kh ng đ nh v th c a mình trên th
tr

ng thông qua các k t qu ho t đ ng kinh doanh đã đ t đ

c và m c tiêu v n t i.

i m xu t phát c a quá trình s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p là ph i có
m tl

ng tài s n nh t đ nh và ngu n tài tr t

ng ng. Không có tài s n s không t n

t i b t k m t ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào. Song vi c s d ng tài s n nh th
nào cho có hi u qu cao m i là nhân t quy t đ nh cho s t ng tr ng, phát tri n c a
m i doanh nghi p. V i ý ngh a đó vi c qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng tài s n
nói chung và tài s n ng n h n nói riêng là m t trong nh ng n i dung quan tr ng nh t
trong công tác qu n lý tài chính doanh nghi p.
Hi u qu s d ng tài s n ng n h n là m t ph m trù kinh t ph n ánh quá trình s
d ng các tài s n ng n h n c a doanh nghi p sao cho đ m b o mang l i k t qu s n
xu t kinh doanh cao nh t. Hi u qu s d ng tài s n trong m t doanh nghi p ph n ánh
trình đ , n ng l c khai thác và s d ng tài s n c a doanh nghi p vào ho t đ ng s n
xu t kinh doanh nh m t i đa hóa l i ích cho công ty.
Nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n là tìm các bi n pháp làm cho doanh
thu cao nh t.
làm đ c đi u đó doanh nghi p ph i tìm m i bi n pháp làm cho chi
phí v tài s n ng n h n trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh là ít nh t nh ng k t qu
l i cao nh t, t ng kh n ng tiêu th s n ph m trên th tr

ng, t ng vòng quay s n ng n

h n.

1.2.2. Ngu n thông tin s

d ng đ phân tích hi u qu s

d ng tài s n ng n h n

trong doanh nghi p
1.2.2.1. Thông tin bên ngoài
phân tích hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p, ta c n tìm hi u
các doanh nghi p trong cùng l nh v c đ đánh giá n ng l c b n thân, s c nh tranh
gi a các đ i th , so sánh đi m m nh, đi m y u, c

h i, thách th c đ i v i doanh

nghi p mình. C n nghiên c u các l nh v c có liên quan đ n ngành ngh kinh doanh
c a công ty, ví d ngành xây d ng v i ngành b t đ ng s n, v t li u xây d ng; gi a
ngành n ng l ng v i ngành v n t i… đ đánh giá tình hình chung, đ a ra d báo
5


nh ng c h i, thách th c. Các s li u trung bình ngành, các ch tiêu đánh giá n n kinh
t chung, s c m nh c a đ i th c nh tranh hay ti m n ng c a nh ng vùng th tr ng
m i… đ u là nh ng thông tin quan tr ng giúp doanh nghi p có th đ a ra nh ng
h

ng kinh doanh hi u qu và nâng cao ch t l

ng s d ng tài s n c a mình.

1.2.2.2. Thông tin bên trong doanh nghi p
đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p, ta th
d ng các báo cáo tài chính đã đ

c ki m toán và các ph

ng pháp đ nh l

ng s

ng, công

th c đ tính toán và đ a ra nh ng nh n đ nh v các ch tiêu đánh giá tình hình s d ng
tài s n sao cho khách quan và chính xác nh t.

1.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p
Các h s tài chính là nh ng bi u hi n đ c tr ng nh t v tình hình tài chính c a
m i doanh nghi p trong th i k nh t đ nh. Thông qua vi c tính toán và đánh giá các
ch tiêu tài chính s giúp ng i s d ng thông tin n m đ c th c tr ng tình hình tài
chính c a doanh nghi p, đ ng th i xác đ nh rõ nguyên nhân, m c đ nh h ng c a
t ng nhân t đ n tình hình tài chính. Trên c s đó đ xu t các bi n pháp h u hi u và
ra quy t d nh c n thi t đ nâng cao ch t l

ng công tác qu n lý và nâng cao hi u qu

kinh doanh.
đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng trong các doanh nghi p, có th s
d ng các ch tiêu sau đây. Các ch tiêu này đ

c l y t cu n “Giáo trình tài chính

doanh nghi p” c a H c vi n Tài Chính [1]
1.2.3.1. Các ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán
Ch tiêu v kh n ng thanh toán ph n ánh m i quan h tài chính gi a các kho n
có kh n ng thanh toán trong kì. G m các ch tiêu sau:
 Kh n ng thanh toán hi n hành:

thanh toán hi n hành

Tài s n ng n h n
N ng n h n

Tài s n ng n h n bao g m c các kho n đ u t tài chính ng n h n. S n ng n
h n là nh ng kho n n ph i tr trong kho ng th i gian d

i 12 tháng. H s này ph n

ánh kh n ng chuy n đ i thành ti n đ trang tr i các kho n n ng n h n, vì th , h s
này c ng th hi n m c đ

đ m b o thanh toán các kho n n ng n h n c a doanh

nghi p.
Thông th

ng, khi h s này th p (đ c bi t khi nh h n 1) th hi n kh n ng tr

n c a doanh nghi p là y u và c ng là d u hi u báo tr

c nh ng khó kh n ti m n v

tài chính mà doanh nghi p g p ph i trong v n đ tr n . H s này cao cho th y doanh
nghi p có kh n ng cao trong vi c s n sàng thanh toán các kho n n ng n h n. Tuy
6

Thang Long University Library

nhiên, trong m t s

tr

này quá cao ch a ch c đã ph n ánh n ng l c

ng h p h s

thanh toán c a doanh nghi p t t.
 Kh n ng thanh toán nhanh:
đ

Là m t ch tiêu đánh giá ch t ch h n kh n ng thanh toán c a doanh nghi p,
c xác đ nh b ng tài s n ng n h n tr đi hàng t n kho và chia cho s n ng n h n.

đây hàng t n kho b lo i ra b i l , trong tài s n l u đ ng, hàng t n kho đ

c coi là lo i

tài s n có tình thanh toán th p h n. H s này cho bi t kh n ng thanh toán n ng n
h n c a doanh nghi p mà không c n ph i th c hi n thanh lý kh n c p hàng t n kho.
H s này đ

c xác đ nh b ng công th c sau:
thanh toán nhanh

Tài s n ng n h n Hàng t n kho
N ng n h n

H s này l n h n 1 thì doanh nghi p có kh n ng thanh toán t t các kho n n và
ng

c l i thì doanh nghi p đang g p r i ro. Và n u t s này quá nh so v i h s kh

n ng thanh toán hi n th i thì doanh nghi p đang ph thu c quá nhi u vào hàng t n
kho. Vì n u trong tr

ng h p hàng không bán đ

đ thanh toán n , n u mu n bán đ

c thì doanh nghi p không có đ ti n

c ph i gi m giá.

i u này nh h

ng r t nhi u

đ n doanh thu c a doanh nghi p.
 Kh n ng thanh toán t c th i:
thanh toán t c th i

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

N ng n h n

H s kh n ng thanh toán t c th i th hi n kh n ng bù đ p n ng n h n b ng
s ti n đang có c a DN. T s này cho bi t m t đ ng n ng n h n đ

cđ mbob i

bao nhiêu đ n v ti n t . N u ch tiêu này cao t c có ngh a là doanh nghi p có kh
n ng thanh toán t t. Nh ng ch tiêu này mà quá cao (có th so sánh v i trung bình
ngành) thì doanh nghi p đang d tr m t kh i l

ng l n ti n m t và đ u t tài chính

cao nh v y s không t t. H n n a n u ch tiêu này th p s làm doanh nghi p m t
nhi u th i gian và m t đi c h i đ h
t ng đ ng ti n.

ng các kho n chi t kh u thanh toán, các kho n

Do ti n có t m quan tr ng đ c bi t quy t đ nh tính thanh toán nên ch tiêu này đ
s d ng nh m đánh giá kh t khe kh n ng thanh toán ng n h n c a doanh nghi p.
1.2.3.2. Nhóm ch tiêu t ng quát
 S vòng quay c a TSNH (S c s n xu t c a TSNH)
S vòng quay c a TSNH

7

Doanh thu thu n
TSNH bình quân

c


S vòng quay c a TSNH cho bi t t c đ luân chuy n tài s n ng n h n c a doanh
nghi p trong k , ch tiêu này càng cao ch ng t tài s n ng n h n v n đ ng nhanh, đó là
nhân t c góp ph n nâng cao l i nhu n. Ch tiêu này ph n ánh c 1 đ ng tài s n ng n
h n dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p s t o ra đ

c bao

nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n
ng n h n càng t t góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh cho doanh nghi p.
 Su t hao phí c a tài s n ng n h n so v i doanh thu
TSNH bình quân

Su t hao phí TSNH trên doanh thu

Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p mu n có 1 đ ng doanh thu thu n trong k thì
c n bao nhiêu đ ng tài s n ng n h n. Su t hao phí tài s n ng n h n trên doanh thu
càng nh càng t t, càng th hi n doanh nghi p s d ng tài s n m t cách h p lý và ti t
ki m khi c n l

ng tài s n ng n h n ít h n đ t o ra doanh thu. Ch tiêu này càng th p

ch ng t hi u qu s d ng tài s n ng n h n càng cao, l i nhu n c a doanh nghi p ngày
càng cao.
 Su t hao phí c a tài s n ng n h n so v i l i nhu n sau thu
Su t hao phí c a TSNH so v i l i nhu n sau thu

Ch tiêu này cho bi t đ có đ
nghi p c n đ u t

TSNH bình quân
L i nhu n sau thu

c m t đ ng l i nhu n sau thu trong k thì doanh

bao nhiêu đ ng TSNH. Ch tiêu này càng nh ch ng t

nhu n sau thu c a doanh nghi p không đ i thì l
nghi p s d ng s ít h n so v i các k tr

n u l i

ng tài s n ng n h n mà doanh

c. Nh v y, rõ ràng hi u qu s d ng tài

s n ng n h n c a doanh nghi p t ng lên khi su t hao phí TSNH trên l i nhu n sau thu
gi m đi.
1.2.3.3. Các ch tiêu đánh giá kh n ng ho t đ ng


ánhă giá chung tài s n ng n h n:
 Vòng quay tài s n ng n h n
Doanh thu thu n

Vòng quay tài s n ng n h n

Tài s n ng n h n bình quân

Nó cho th y trong k , m t đ ng tài s n ng n h n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu
thu n. Ch s này càng cao thì tài s n ng n h n đ

c s d ng càng hi u qu . Tuy nhiên

mu n có k t lu n chính xác v m c đ hi u qu c a vi c s d ng tài s n c a m t Công
ty chúng ta c n so sánh h s vòng quay tài s n c a Công ty đó v i h s vòng quay tài
s n bình quân c a ngành
 T c đ luân chuy n tài s n ng n h n
8

Thang Long University Library


360

T c đ luân chuy n tài s n ng n h n

Vòng quay tài s n ng n h n

Ch tiêu này cho bi t tài s n ng n h n quay vòng đ
Ch s này càng nh càng ch ng t tài s n ng n h n đ

c m t vòng h t bao nhiêu ngày.
c s d ng càng hi u qu . Tài s n

ng n h n v n đ ng càng nhanh càng góp ph n nâng cao doanh thu cho doanh nghi p.
 H s đ m nhi m tài s n ng n h n:

Tài s n ng n h n bình quân

H s đ m nhi m tài s n ng n h n
Ng

Doanh thu thu n

c l i v i vòng quay tài s n ng n h n, h s đ m nhi m tài s n ng n h n cho

bi t trong m t k kinh doanh, đ t o ra 1 đ n v doanh thu thu n c n bao nhiêu đ n v
tài s n ng n h n bình quân. H s này càng nh càng cho th y tài s n ng n h n đ c
s d ng càng hi u qu .


ánhă giáăcácăkho n ph i thu:
 H s thu n (Vòng quay các kho n ph i thu)
H s thu n

Doanh thu thu n
Các kho n ph i thu bình quân

Trong m t n m hay m t k kinh doanh kho n ph i thu quay đ

này càng cao ch ng t DN thu h i các kho n n càng nhanh.

vòng. H s
đ

c đánh giá là t t vì gi m đ

có th

c bao nhiêu

nh h

i u này

c v n b chi m d ng. Tuy nhiên n u h s này quá cao

ng không t t đ n quá trình tiêu th , làm gi m doanh thu do chính sách

tín d ng quá h n ch . N u h s này quá th p cho th y s ti n c a DN b chi m d ng
quá nhi u làm gi m s ch đ ng v v n.
 Th i gian thu n trung bình
360

Th i gian thu n trung bình
K t

H s thu n

khi DN bán ch u cho đ n khi thu đ

c ti n n trung bình là bao nhiêu

ngày. Ch s này càng th p ch ng t kh n ng thu h i n c a DN là t t, cho th y DN
ki m soát t t các kho n ph i thu c a mình. N u th i gian thu n trung bình quá dài thì
là d u hi u không t t cho DN do làm t ng v n b chi m d ng, t ng chi phí n quá h n
và có th d n đ n không thu h i đ

c n . Th i gian thu n c a doanh nghi p dài hay

ng n bên c nh nh ng nguyên do khách quan t
nhân xu t phát t m c tiêu chi n l

phía khách hàng còn có các nguyên

c c a Công ty nh n i l ng chính sách tính d ng

đ thu hút khách hàng, m r ng th tr

ng m i…

 Qu n lý các kho n ph i thu
9


Các kho n ph i thu là nh ng kho n ti n khách hàng n doanh nghi p do mua
ch u hàng hóa hay d ch v . Trong kinh doanh h u h t các doanh nghi p đ u có các
kho n n ph i thu nh ng quy mô và m c đ khác nhau. N u các kho n ph i thu quá
l n, t c s v n c a doanh nghi p b chi m d ng cao, ho c không ki m soát n i s
h

nh

ng đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vì th kho n ph i thu là

m t n i dung quan tr ng trong qu n tr tài chính doanh nghi p. DN c n ph i sát sao
trong v n đ đánh giá các kho n n ph i thu, các khách hàng n .

Th i gian thu n trung bình
H s thu n

T ng s ngày trong k phân tích
H s thu n
Doanh thu thu n

Ph i thu khách hàng bình quân trong k

H s thu n là ch tiêu ph n ánh trong m t k , n ph i thu luân chuy n đ

c bao

nhiêu vòng. Nó ph n ánh t c đ thu h i công n c a doanh nghi p nh th nào. H s
này càng cao càng t t.
Th i gian thu n trung bình nó ph n ánh trung bình đ dài th i gian thu ti n bán
hàng c a doanh nghi p k t lúc xu t giao hàng cho đ n khi thu đ c ti n bán hàng.
Nó ph thu c ch y u vào chính sách bán ch u và vi c t ch c thanh toán c a doanh
nghi p. H s này càng th p càng t t.
 Qu n lý các kho n ph i tr
Các kho n ph i tr c a các doanh nghi p th

ng đ

c h t n d ng tri t đ vì có

th không ph i m t chi phí nh các kho n ph i n p Ngân sách Nhà n

c, b o hi m y

t , b o hi m xã h i ch a đ n k ph i n p, các kho n ph i tr công nhân viên ch a đ n
k ph i tr . Tuy nhiên các kho n này không nhi u, các doanh nghi p th

ng n v n

c a các DN khác nh đ i tác làm n, nhà cung c p, vay ngân hàng nh ng ph i m t phí.
Th i gian tr n trung bình
H s tr n

T ng s ngày trong k phân tích

Giá v n hàng bán
Ph i tr ng

i bán

H s tr n
Chi phí chung, bán hàng, qu n lý
L

ng, th

ng, thu ph i n p

N u vòng quay các kho n ph i tr th p thì DN đã t n d ng đ
t m th i b sung cho ho t đ ng kinh doanh.


ánhă giáăhƠngă t n kho:

10

Thang Long University Library

c m t kho n v n


H s l u kho

Giá v n hàng bán
Hàng t n kho ì

Th i gian luân chuy n hàng t n kho trung bình

â
360
H s l u kho

Giá tr hàng t n kho bình quân có th tính b ng cách l y s d đ u k c ng v i
s d cu i k và chia đôi. H s l u kho cao hay th p ph thu c r t l n vào đ c đi m
c a ngành kinh doanh và chính sách t n kho c a doanh nghi p. N u h s l u kho th p
thì doanh nghi p có th d tr v t t quá nhi u d n đ n tình tr ng b

đ ng ho c s n

ph m tiêu th b ch m. T đó làm cho dòng ti n vào c a doanh nghi p b gi m đi, có
th đ t doanh nghi p vào tình th khó kh n v tài chính trong t

ng lai và ng

c l i.

Ch tiêu th i gian luân chuy n hàng t n kho trung bình ph n ánh trong 1 chu k
phân tích hàng t n kho quay đ

c bao nhiêu vòng. H s

vòng quay hàng t n kho

càng cao càng cho th y doanh nghi p bán hàng nhanh và hàng t n kho không b
đ ng nhi u. Có ngh a là doanh nghi p s ít r i ro h n n u kho n m c hàng t n kho
trong báo cáo tài chính có giá tr gi m qua các n m.
 Mô hình qu n lý hàng t n kho
Hàng t n kho có ba lo i: nguyên v t li u thô ph c v cho quá trình s n xu t kinh
doanh, s n ph m d dang và thành ph m.
i v i các doanh nghi p trong n n kinh t
th tr ng không th ti n hành s n xu t đ n đâu mua hàng đ n đó mà c n ph i có
nguyên v t li u d tr . Do đó n u DN d tr quá l n s t n kém chi phí, ng

cl is

làm cho quá trình s n xu t kinh doanh b gián đo n. Khi ti n hành s n xu t xong, h u
h t các DN ch a th tiêu th h t s n ph m, t đó hình thành l
ph m. Chính vì nh ng r i ro, t n kém chi phí khi l
c n có nh ng tính toán đ xây d ng chi n l
mô hình qu n lý hàng t n kho theo ph

ng hàng t n kho thành

ng hàng t n kho l n khi n DN

c d tr hi u qu .

đây em đ c p đ n

ng pháp c đi n hay mô hình đ t hàng hi u

qu nh t ậ EOQ.
Mô hình này đ

c d a trên gi đ nh là nh ng l n cung c p hàng hóa là b ng

nhau.
Khi doanh nghi p ti n hành d tr hàng hóa s kéo theo hàng lo t các chi phí
nh chi phí b c x p hàng hóa, chi phí b o qu n, chi phí đ t hàng, chi phí b o hi m…
nh ng t u chung l i có hai lo i chi phí chính:
 Chi phí l u kho:
ây là nh ng chi phí liên quan đ n vi c t n tr hàng hóa. Bao g m:
Chi phí ho t đ ng: Chi phí b c x p hàng hóa, chi phí b o hi m hàng hóa, chi phí
do gi m giá tr hàng hóa, chi phí b o qu n…
11


 Chi phí tài chính:
Chi phí s d ng v n nh tr lãi ti n vay, chi phí v thu , kh u hao.
N ug is l

ng m i l n cung ng hàng hóa là Q thì d tr trung bình là Q/2.

Bi u đ 1.1. Mô hình d tr hàng t n kho EOQ v i m c t n kho không có d tr

an toàn

 Chi phí đ t hàng:
Bao g m chi phí qu n lý giao d ch và v n chuy n hàng hóa. Chi phí đ t hàng cho
m i l n đ t hàng th

ng n đ nh không ph thu c vào s l

N u g i D là toàn b l
s l

ng hàng hóa đ

c mua.

ng hàng hóa c n s d ng trong m t đ n v th i gian thì

ng c n cung ng hàng hóa s là D/Q. G i C1 là chi phí l u kho đ n v hàng hóa

thì t ng chi phí l u kho c a DN s là:
C1

Q

2
G i C2 là chi phí m i l n đ t hàng thì t ng chi phí đ t hàng s
D
C2
Q
T ng chi phí đ t hàng t ng n u s l

ng m i l n cung ng gi m. G i TC là t ng

chi phí t n tr hàng hóa, s có:
TC
Nh v y l

C1

Q
2

C2

D
Q

ng hàng hóa đ t hàng t i u là:
Q

là:

2DC2
C1

12

Thang Long University Library

Công th c trên đ

c th hi n qua đ th sau:

Bi u đ 1.2. Mô hình t n kho EOQ m c đ t hàng t i u

 Mô hình qu n lý ti n m t
Qu n lý ti n đ c p đ n vi c qu n lý ti n m t và ti n g i ngân hàng. Ti n m t là
lo i tài s n không sinh l i trong doanh nghi p, th m chí nhi u v n đ c a n n kinh t
nh l m phát, kh ng ho ng… còn có th khi n ti n m t giá tr . Do đó vi c xác đ nh
l

ng ti n m t d tr t i u cho doanh nghi p đ đáp ng các nhu c u v thanh toán,

d phòng là r t quan tr ng. Nhi u doanh nghi p có th đ l
ch đ ng trong các nhu c u c p bách song khi n ti n b
doanh nghi p đ l

ng ti n m t l n nh m

đ ng, gây lãng phí. Còn n u

ng ti n m t quá ít có th khi n m t kh n ng thanh toán b ng ti n,

gây m t l i th ho c m t uy tín v i đ i tác. S qu n lý này liên quan ch t ch đ n vi c
qu n lí các lo i tài s n g n v i ti n m t nh các lo i ch ng khoán có kh n ng thanh
kho n cao. Các lo i ch ng khoán này c ng có vai trò t
d l

ng đ

ng v i ti n m t, vì n u

ng ti n m t nhi u, DN có th dùng đ đ u t nh ng ch ng khoán có kh n ng

thanh kho n cao. Khi c n ti n, các ch ng kho n này có th đem bán l i nhanh chóng
đ thu v ti n m t.
Trong kinh doanh, DN c n m t l
Khi l

ng ti n m t đ chi tr các kho n chi đ n h n.

ng ti n này h t, DN ph i bán các ch ng khoán có kh n ng thanh kho n cao đ

có ti n m t. Chi phí cho vi c l u gi ti n m t

đây chính là chi phí c h i (lãi ch ng

khoán) mà DN b m t đi. Chi phí đ t hàng chính là chi phí cho vi c bán các ch ng
khoán. Áp d ng mô hình EOQ ta có l
M

ng d tr ti n m t t i u M nh sau:
2 Mn Cb
i

Trong đó:
Mn: T ng m c ti n m t gi i ngân hàng n m
Cb: Chi phí cho m t l n bán ch ng khoán thanh kho n
i: Lãi su t

13


T công th c trên cho th y: N u lãi su t càng cao thì ng

i ta càng gi ít ti n

m t và ng c l i, n u chi phí cho vi c bán ch ng khoán càng cao thì h l i càng gi
nhi u ti n m t. Bên c nh đó, chi phí c đ nh c a vi c mua bán ch ng khoán càng l n
thì ng

i ta càng mu n gi ti n m t nhi u h n. Trong th c t ho t đ ng kinh doanh

c a DN r t hi m khi mà l

ng ti n vào, ra c a DN l i đ u đ n và d ki n tr

cđ

c,

t đó m c d tr ti n m t c ng không đ u đ n nh trong tính toán trên. Khi đó c n
đ a ra kho ng dao đ ng c a m c d tr ti n m t sao cho h p lí. Khi l
d
Ng

i m c gi i h n d

i thì DN ph i bán ch ng khoán đ t ng l

ng ti n m t

ng ti n m t lên.

c l i n u v t quá gi i h n trên thì DN có th s d ng ph n ti n d ra đ đ u t

ch ng khoán. Kho ng dao đ ng ti n m t đ
d

3

c xác đ nh b ng công th c:

3 Cb Vb

1/3

i

Trong đó:
d: Kho ng cách c a gi i h n trên và gi i h n d

ic al

ng ti n m t d tr

Cb: Chi phí c a m i l n giao d ch ch ng khoán
Vb: Ph

ng sai c a thu chi ngân qu

i: Lãi su t
Bi u đ 1.3. Mô hình d tr ti n m t t i u

M c ti n m t theo thi t k đ
M c ti n m t theo thi t k

M c ti n m t gi i h n d

ây là mô hình th c t đ
ti n m t gi i h n th
ngân qu đ

ng đ

c xác đ nh nh sau:
i

Kho ng dao đ ng ti n m t
3

c nhi u DN áp d ng. Khi áp d ng mô hình này, m c

c l y là m c ti n m t t i thi u. Ph

ng sai c a thu chi

c xác đ nh b ng cách d a vào s li u th c t c a m t qu tr

tính toán.
14

Thang Long University Library

c đó đ


1.2.3.4. Các ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i
 T su t sinh l i c a TSNH:
T su t sinh l i c a TSNH
Trong k phân tích DN đ u t

L i nhu n sau thu
TSNH bình quân

m t đ ng TSNH thì t o ra bao nhiêu đ ng l i

nhu n sau thu . Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a tài s n ng n h n. Ch tiêu
này càng cao càng th hi n hi u qu s d ng TSNH càng t t, góp ph n nâng cao hi u
qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
 T su t l i nhu n trên doanh thu (ROS)
T su t sinh l i trên doanh thu xem xét l i nhu n trong m i quan h v i doanh
thu, cho bi t c m i 100 đ ng doanh thu mà doanh nghi p th c hi n trong k có bao
nhiêu đ ng là l i nhu n, đ

c th hi n b ng công th c:
OS

L i nhu n sau thu

Doanh thu thu n

T su t sinh l i trên doanh thu mang giá tr d

ng ngh a là Công ty kinh doanh

có lãi, h s càng l n ngh a là lãi càng l n. N u h s này mang giá tr âm ngh a là
Công ty kinh doanh thua l . Thông th

ng, nh ng doanh nghi p có t su t sinh l i

trên doanh thu cao là nh ng doanh nghi p qu n lý t t chi phí trong ho t đ ng kinh
doanh ho c th c hi n các chi n l

c c nh tranh v m t chi phí.

 T su t l i nhu n trên t ng tài s n (ROA)
T su t sinh l i trên t ng tài s n đo l

ng kh n ng sinh l i trên m i đ ng tài s n

c a doanh nghi p, cho bi t c 100 đ ng v n ch s h u đem đ u t s mang l i bao
nhiêu đ ng l i nhu n, đ

c th hi n b ng công th c:
O

L i nhu n sau thu
T ng tài s n bình quân

N u h s này l n h n 0 thì có ngh a doanh nghi p làm n có lãi. T s càng cao
cho th y doanh nghi p làm n càng hi u qu . Còn n u t s
nghi p làm n thua l . M c lãi hay l đ

nh h n 0 thì doanh

c đo b ng ph n tr m c a giá tr bình quân

t ng tài s n c a doanh nghi p. H s cho bi t hi u qu qu n lý và s d ng tài s n đ
t o ra thu nh p c a doanh nghi p.
 T su t sinh l i trên v n trên v n ch s h u (ROE)
T su t sinh l i trên v n ch s h u ph n ánh kh n ng sinh l i c a v n ch s
h u, cho bi t c 100 đ ng v n ch s h u s t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n, đ
th hi n b ng công th c:
15

c


OE

L i nhu n sau thu
V n ch s h u bình quân

T su t sinh l i trên v n ch s h u càng cao ch ng t kh n ng sinh l i c a v n
ch s h u càng l n và ng

c l i.

1.2.4. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n

Trong n n kinh t th tr

ng, doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n thì v n đ

s ng còn doanh nghi p c n quan tâm là tính hi u qu . Ch khi ho t đ ng s n xu t kinh
doanh có hi u qu doanh nghi p m i có th t trang tr i chi phí đã b ra, làm ngh a v
v i ngân sách Nhà n

c và quan tr ng h n là duy trì và phát tri n quy mô ho t đ ng

s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p. Hi u qu kinh t là k t qu t ng h p c a m t
lo t các ch tiêu đánh giá hi u qu c a các y u t b ph n. Trong đó, hi u qu s d ng
tài s n ng n h n g n li n v i l i ích c a doanh nghi p c ng nh hi u qu s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p. Do đó các doanh nghi p ph i luôn tìm m i bi n pháp đ
nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n.
TSNH đ c bi t quan tr ng v i nh ng doanh nghi p nh do nh ng doanh nghi p
này th

ng gi

m t t tr ng TSNH và NNH l n. Các doanh nghi p nh khó có kh

n ng ti p c n v i các ngu n v n đ c bi t là ngu n v n dài h n do doanh nghi p không
có tài s n đ m b o. S s ng còn c a nh ng doanh nghi p này ph thu c vào TSNH
hay ngu n v n ng n h n nhi u h n so v i nh ng Công ty l n
Hi u qu s d ng tài s n ng n h n có vai trò quan tr ng trong vi c đánh giá hi u
qu s d ng v n c a doanh nghi p. TSNH đ m b o cho quá trình tái s n xu t di n ra
tr n tru và tác đ ng tr c ti p t i hi u qu SXKD c a DN. N u đ
qu , TSNH s luân chuy n th

c s d ng có hi u

ng xuyên, liên t c, th i gian TSNH l u l i

ng n. Ch khi vi c s d ng TS đ

c th c hi n t t m i t o cho doanh nghi p c h i

t ng quy mô v n m r ng SXKD, t đó c ng c v trí trên th tr

ng. Trái l i vi c s

d ng TS kém hi u qu s làm cho t c đ luân chuy n v n ch m, hi n t
d n đ n th t thoát v n và nh h

các khâu

ng này r t d

ng l n đ n quá trình tái s n xu t. N u tình tr ng này

kéo dài quá lâu thì ch c ch n doanh nghi p không th đ ng v ng đ

c trên th tr

ng.

Có th nói r ng m c tiêu lâu dài c a m i doanh nghi p là t i đa hoá l i nhu n.
Vi c qu n lý s
đ

d ng t t tài s n ng n h n s góp ph n giúp doanh nghi p th c hi n

c m c tiêu đã đ ra. B i vì qu n lý tài s n ng n h n không nh ng đ m b o s d ng

tài s n ng n h n h p lý, ti t ki m mà còn có ý ngh a đ i v i vi c h th p chi phí s n
xu t, thúc đ y vi c tiêu th s n ph m và thu ti n bán hàng, t đó s làm t ng doanh thu
và l i nhu n c a doanh nghi p.

16

Thang Long University Library


1.2.5. Các nhân t

nh h

ng đ n hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh

nghi p
1.2.5.1. Nhân t ch quan
ây là nh ng nhân t có tính ch t quy t đ nh đ n hi u qu s d ng tài s n ng n
h n:
Xác đ nh nhu c u tài s n ng n h n: Khi doanh nghi p xác đ nh nhu c u TSNH
thi u chính xác s d n đ n tình tr ng th a ho c thi u v n cho s n xu t kinh doanh. C
hai chi u h

ng đó đ u nh h

doanh c ng nh

hi u qu s

ng không t t đ n quá trình ho t đ ng s n xu t kinh

d ng TSNH c a doanh nghi p. Thi u v n s gây tình

tr ng gián đo n quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh h
đ ng, còn th a v n s gây nên tình tr ng

ng đ n n ng su t lao

đ ng v n, h n ch vòng quay c a v n, do

đó mà vi c s d ng v n không có hi u qu .
C c u đ u t v n: C c u đ u t không h p lý là nhân t nh h ng t ng đ i
l n đ n hi u qu s d ng TSNH. C c u v n đ c xác đ nh không h p lý s x y ra
tình tr ng

m t b ph n thì th a v n không phát huy h t tác d ng, trong khi đó l i

thi u v n tr m tr ng

m t s khâu khác, t đó d n đ n tình tr ng hi u qu s d ng

TSNH th p.
Công tác l a ch n ph

ng án đ u t : L a ch n ph

ng án đ u t c n chính xác,

phù h p v i đ c đi m tình hình c a doanh nghi p. N u doanh nghi p c n đ u t s n
xu t nh ng s n ph m d ch v có ch t l

ng cao, giá thành h và đ

thu n thì t t y u hi u qu s r t cao. Còn ng
phù h p v i yêu c u th tr

c l i, ch t l

ng d n đ n tình tr ng

c th tr

ng ch p

ng s n ph m kém, không

đ ng v n, làm gi m hi u qu s

d ng TSNH.
Cách th c s d ng TSNH: N u doanh nghi p s d ng v n l u đ ng lãng phí
trong quá trình mua s m d tr s nh h ng đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng. Vi c
mua các lo i v t t
ch t l

không phù h p trong quy trình s n xu t, không đúng tiêu chu n

ng và k thu t, trong quá trình s d ng l i không t n d ng h t các ph ph m,

ph li u,… c ng có tác d ng đ n hi u qu s d ng TSNH.
Trình đ và kh n ng qu n lý: N u trình đ qu n lý c a doanh nghi p t t s đ m
b o cho doanh nghi p có kh n ng thanh toán, ti t ki m chi phí, thúc đ y quá trình tiêu
th s n ph m, h n ch tình tr ng thi u ti n m t ho c lãng phí, th t thoát hàng hóa, v t
t . Còn ng

c l i, n u trình đ qu n lý c a doanh nghi p còn y u kém, ho t đ ng s n

xu t kinh doanh thua l kéo dài làm cho v n b thâm h t sau m i chu kì s n xu t, d n
đ n hi u qu s n xu t kinh doanh gi m.

17


1.2.5.2. Nhân t khách quan
Ngoài các nhân t ch quan xu t phát t doanh nghi p thì hi u qu s d ng tài
s n ng n h n còn ch u nh h ng b i các nhân t khách quan nh :
C ch qu n lý và các chính sách kinh t v mô c a Nhà n

c: Khi Nhà n

s thay đ i chính sách v h th ng pháp lu t, thu ,… s gây nh h

c có

ng không nh t i

đi u ki n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p và t t y u v n c a doanh nghi p
c ng s b
đ

nh h

ng. N u các chính sách kinh t v mô c a Nhà n

c cho doanh nghi p m t môi tr

c ban hành t o

ng đ u t thu n l i và n đ nh thì s t o đi u ki n

cho doanh nghi p phát tri n và hi u qu kinh t s cao. Ng

c l i, môi tr

ng kinh

doanh không thu n l i s làm cho doanh nghi p g p khó kh n trong kinh doanh. B t kì
s thay đ i nào trong c ch qu n lý và chính sách kinh t c a Nhà n
gây ra nh ng nh h

c c ng có th

ng nh t đ nh t i ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.

S phát tri n c a khoa h c công ngh : ây là y u t nh h ng đ n s t n t i và
phát tri n c a doanh nghi p c ng nh hi u su t s d ng v n l u đ ng. Doanh nghi p

c n nhanh nh y trong vi c ti p c n s ti n b c a khoa h c công ngh đ nhanh chóng
áp d ng trang thi t b hi n đ i vào ho t đ ng s n xu t nh m nâng cao v c ch t l
và m u mã c a s n ph m, đáp ng th hi u ng

ng

i tiêu dùng, đ ng th i làm t ng kh

n ng c nh tranh v i m t hàng cùng lo i c a đ i th .
c đi m c a chu k s n xu t kinh doanh: M i doanh nghi p có m t chu k s n
xu t kinh doanh nh h

ng đ n nhu c u s

s n ph m, do đó c ng nh h

d ng v n l u đ ng và kh n ng tiêu th

ng đ n hi u su t v n l u đ ng. Nh ng doanh nghi p có

chu k kinh doanh ng n thì nhu c u v n l u đ ng th
thu h i đ

ng ít bi n đ ng vì th

ng xuyên

c ti n bán hàng, giúp ch đ ng chi tr các kho n n đ n h n, đ m b o

ngu n v n trong kinh doanh. V i nh ng doanh nghi p có chu k kinh doanh dài, nhu

c u v n l u đ ng bi n đ ng nhi u, l ng ti n thu t bán hàng không n đ nh, tình hình
thanh toán, chi tr g p nhi u khó kh n gây nh h
đ ng. Vì v y các nhà qu n lý c n ph i c n c

ng đ n hi u su t s d ng v n l u

vào đ c đi m chu k s n xu t kinh

doanh c ng nh tình hình th c t c a doanh nghi p mà có các gi i pháp k p th i.
L m phát: M t n n kinh t phát tri n t t và b n v ng s t o ra s c mua c a th
tr

ng l n, n đ nh hay gia t ng tình hình tiêu th s n ph m, gia t ng l i nhu n cho

doanh nghi p, góp ph n t ng hi u qu s d ng v n. Do nh h

ng c a n n kinh t có

l m phát cao, s c mua c a đ ng ti n b gi m sút làm v n l u đ ng trong doanh nghi p
b gi m d n theo t c đ tr

t giá c a ti n t .

R i ro: Khi tham gia kinh doanh trong n n kinh t th tr

ng, doanh nghi p

th ng g p r i ro b t th ng nh th tr ng có nhi u thành ph n kinh t tham gia, th
tr ng không n đ nh,… Ngoài ra, doanh nghi p còn g p ph i nh ng r i ro do thiên
18

Thang Long University Library


tai nh h a ho n, l l t,… c ng có th gây ra tình tr ng m t v n kinh doanh nói chung
và v n l u đ ng nói riêng.
ây là m t s
doanh nghi p.

nhân t

nh h

ng đ n hi u qu s

doanh nghi p ngày càng t ng tr

d ng tài s n ng n h n c a

ng và phát tri n đòi h i nhà qu n

tr doanh nghi p ph i n m v ng các y u t này đ t đó đ a ra các bi n pháp tài chính
c n thi t góp ph n khai thác và s d ng đ ng v n có hi u qu nh t

K T LU NăCH
Nh ng v n đ lý lu n c a ch

NGă1

ng 1 đi sâu vào nghiên c u khái ni m, đ c đi m

vai trò, cách th c phân lo i, bi n pháp qu n lý tài s n ng n h n cùng v i các ch tiêu
đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n trong doanh nghi p.

ng th i còn phân

tích nh ng nhân t khách quan và ch quan mà doanh nghi p ph i đ i m t trong n n
kinh t th tr

ng hi n nay.

ây là c n c đ t đó phân tích, đánh giá ho t đ ng s n

xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p c th mà chúng ta s tìm hi u

19

ch

ng 2.


CH

NGă2. TH C TR NG HI U QU
T I CÔNG TY C

S

PH N QU C T

ông Á đ

nh n

ÔNG Á

ôngăÁ

2.1. Gi i thi u v Công ty C ph n Qu c t
Công ty C ph n Qu c t

D NG TÀI S N NG N H N

c thành l p và ho t đ ng theo Gi y ch ng

ng ký kinh doanh s 0103012056, đ ng kí ngày 05 tháng 05 n m 2006.
 Tên giao d ch : EAST ASIA INTERNATIONAL GROUP JOINT STOCK
COMPANY
 Tên vi t t t : T P

OÀN QU C T

ÔNG Á .,JSC

 Tr s chính t i s 15, ngõ 155/74/20, đ

ng Tr

ng Chinh, ph

ng Ph

ng

Li t, qu n Thanh Xuân, thành ph Hà N i.


i n tho i: 043.5667799

 Fax: 043.5667199
 Website: www.Congtyquoctedonga.com.vn
 V n đi u l c a Công ty theo đ ng kí kinh doanh là: 9.800.000.000 đ ng.
2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n
M c dù m i ho t đ ng đ

c g n 10 n m nh ng v i l i th là Công ty con c a

Công ty C ph n T p đoàn Qu c t

ông Á đã ho t đ ng lâu n m trên nhi u l nh v c,

ch ch t là l nh v c xây d ng nên Công ty đã đ t đ
Trong ba n m tr
d

c nh ng thành tích đáng khích l .

l i đây (2011, 2012, 2013), l i nhu n sau thu c a Công ty luôn

ng m c dù tình hình chung c a ngành có r t nhi u khó kh n. Hi n t i tính riêng

n ng l c cán b c a Công ty là 136 ng i trong đó có 52 ng i trình đ đ i h c, trên
đ i h c. L c l ng cán b công nhân viên c a Công ty đ u là nh ng cán b có trình đ
chuyên môn cao, có kinh nghi m kh o sát, thi t k , qui ho ch, thi công các công trình
l n, nh trong c n

c và qu c t .

Công ty ho t đ ng v i ph

ng châm: Ch t l

ng công trình là nhi m v đ u tiên

và quan tr ng nh t trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình. Vì th Công ty luôn
ph n đ u đ cung c p t i ch đ u t và các c quan qu n lý nh ng s n ph m và d ch
v t t nh t đáp ng yêu c u c a ch đ u t và các c quan qu n lý.
2.1.2. L nh v c kinh doanh
Ngành ngh kinh doanh chính c a Công ty là:
 T v n, thi t k t ng m t b ng, ki n trúc, n i ngo i th t: đ i v i công trình
xây d ng dân d ng, công nghi p, h t ng k thu t đô th , khu ch xu t, khu công
nghi p cao;


T v n, thi t k các công trình giao thông đ
20

ng b ;

Thang Long University Library


T v n, thi t k các công trình th y l i;



 T v n, giám sát thi công, xây d ng công trình th y l i, giao thông ậ h t ng
k thu t c p IV, dân d ng c p III;


T v n, kh o sát đ a ch t công trình;



T v n, kh o sát tr c đ a công trình;



Xu t nh p kh u các s n ph m, hàng hóa công ty kinh doanh;



Thi t k công trình th y l i, nhà máy th y đi n…
S đ 2.1. S đ t ch c Công ty C ph n Qu c t

ông Á

H i đ ng qu n tr

T ng Giám đ c
Phó T ng Giám

P.Tài chính

P.Hành chính

K toán

ậ Nhân s

P.Thi t k

Phòng

Các đ i Thi công

ki m soát

Xây d ng

(Ngu n: Phòng hành chính – nhân s )
S đ

trên cho ta th y c

c u t ch c c a Công ty đ

c phân chia thành các

phòng ban r t rõ ràng, m i phòng ban có nhi m v ch c n ng nh t đ nh song đ u có
ch c n ng và nhi m v chung là tham m u cho H i đ ng qu n tr , giúp ban lãnh đ o
hành Công ty, đ a Công ty ngày m t l n m nh.

2.1.3.

c thù ngành ngh c a Công ty

Xây d ng là ngành s n xu t v t ch t quan tr ng mang tính ch t công nghi p nh m
t o ra c s v t ch t k thu t cho n n kinh t qu c dân. M t b ph n l n c a thu nh p
qu c dân đ

c s d ng trong l nh v c xây d ng. So v i các ngành s n xu t khác, ngành

xây d ng có nh ng đ c đi m v kinh t - k thu t riêng bi t, th hi n r t rõ nét

s n

ph m xây l p và quá trình t o ra s n ph m c a ngành. i u này đã chi ph i đ n công tác
k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p xây l p.
S n ph m xây l p là nh ng công trình xây d ng, v t ki n trúc... có quy mô l n,
k t c u ph c t p mang tính đ n chi c, th i gian s n xu t s n ph m xây l p lâu dài...Do
21


đó, vi c t ch c qu n lý và h ch toán s n ph m xây l p ph i l p d toán (d toán thi t
k , d toán thi công). Quá trình s n xu t xây l p ph i so sánh v i d toán, l y d toán
làm th c đo, đ ng th i đ gi m b t r i ro ph i mua b o hi m cho công trình xây l p.
S n ph m xây l p đ

c tiêu th theo giá d toán ho c giá th a thu n v i ch đ u

t (giá đ u th u), do đó tính ch t hàng hóa c a s n ph m xây l p không th hi n rõ.
S n ph m xây l p c đ nh t i n i s n xu t còn các đi u ki n s n xu t (xe máy, thi t b
thi công, ng

i lao đ ng...) ph i di chuy n theo đ a đi m đ t s n ph m.

c đi m này

làm cho công tác qu n lý s d ng, h ch toán tài s n, v t t r t ph c t p do nh h

ng

c a đi u ki n thiên nhiên, th i ti t và d m t mát h h ng...
S n ph m xây l p t khi kh i công cho đ n khi hoàn thành công trình bàn giao
đ a vào s d ng th

ng kéo dài. Nó ph thu c vào quy mô, tính ph c t p v k thu t

c a t ng công trình. Quá trình thi công đ

c chia thành nhi u giai đo n, m i giai đo n

l i chia thành nhi u công vi c khác nhau, các công vi c th ng di n ra ngoài tr i ch u
tác đ ng r t l n c a các nhân t môi tr ng nh n ng, m a, l l t... c đi m này đòi
h i vi c t

ch c qu n lý, giám sát ch t ch sao cho b o đ m ch t l

ng công trình

đúng nh thi t k , d toán.
D a vào c c u v n c ng nh đ c thù c a ngành xây d ng thì v n l u đ ng là vô
cùng quan tr ng và chi m t tr ng l n h n so v i v n c đ nh. Nó th
quy t đ nh nh h
luôn c n m t l
m t d án đ

ng mang tính

ng đ n k t qu s n xu t kinh doanh. B i l , doanh nghi p xây d ng
ng ti n l n cho các công trình và trong c ng m t lúc s không ch có

c ti n hành. Vì v y, v n c n thi t ph i đ

c quay vòng, đ có th b

sung h t công trình này đ n công trình khác giúp cho d án c a doanh nghi p đ

c

ti n hành liên t c, đúng ti n đ . H n n a, h u h t các Công ty xây d ng h u h t s
phát sinh các kho n vay đ ph c v thi công mà các kho n vay luôn đi kèm v i các
kho n chi phí lãi vay. Vi c thi công các công trình kéo dài lâu n m làm cho vòng quay
v n l u đ ng m t nhi u th i gian h n, quá trình thi công ph thu c vào r t nhi u y u
t khách quan c ng có th phát sinh thêm các kho n chi phí. T t c nh ng đi u này đã
chi ph i đ n công tác k toán c ng nh có liên quan m t thi t đ n ngu n v n l u đ ng
c a Công ty.

2.2. K t qu ho tă đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty C ph n Qu c t

ôngă

Á giaiăđo n 2011-2013
Công ty C ph n Qu c t

ông Á là Công ty ho t đ ng trong l nh v c xây d ng,

đ c bi t là trong xây d ng các công trình th y l i. Do nh h

ng t kh ng ho ng kinh

t th gi i t n m 2008, t t c các ngành ngh trong n n kinh t Vi t Nam nói chung
và ngành xây d ng nói chung đ u g p nhi u khó kh n. Trong giai đo n 2011 ậ 2012,
th tr ng b t đ ng s n đóng b ng c ng nh h ng x u đ n ngành xây d ng. Trong
22

Thang Long University Library


hoàn c nh đó, Công ty đã có nh ng h

ng đi tích c c, kh c ph c khó kh n giúp doanh

thu liên t c t ng t n m 2011 đ n n m 2013, l i nhu n luôn d ng b t ch p nh ng
bi n đ ng c a th tr ng. Vi c m r ng th tr ng ra khu v c vùng núi phía B c và
các t nh mi n Trung nh Hu ,
ho t đ ng, đ t đ

à N ng,… đã giúp Công ty n đ nh đ

c nhi u d án l n nh : Xây d ng c u

ông Xuyên và đ

lên c u t i t nh B c Giang v i giá tr h p đ ng 317,3 t đ ng;
ng n i t nh l 282 ậ c u v t sông

c tình hình
ng d n

u t xây d ng tuy n

u ng v i QL18, huy n Gia Bình, Qu Võ,

t nh B c Ninh v i giá tr h p đ ng 568,7 t đ ng… M c dù còn nhi u h n ch song
Công ty đã có nh ng thành công đáng khích l , t o ti n đ đ ph n đ u nâng cao n ng
l c trong nh ng n m ti p theo.

có nh ng đánh giá chính xác v k t qu ho t đ ng

s n xu t kinh doanh c a Công ty, ta có th theo dõi b ng báo cáo k t qu kinh doanh
giai đo n 2011 ậ 2013 nh sau:
Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v : Doanh thu trong c ba n m ch y u
t l nh v c thi công xây d ng, t v n thi t k và giám sát xây d ng.
Kho n m c này c a Công ty

ông Á có xu h

ng t ng vào giai đo n 2011-2013.

C th , n m 2012, doanh thu t ng m nh 99.874.933.927 VN , t

ng đ

ng t ng

96,52% so v i n m 2011. Nguyên nhân là do Công ty không ng ng m r ng đ a bàn
ho t đ ng b ng cách m thêm các chi nhánh m i t i t nh S n La… và nh n đ
nhi u d án xây d ng công trình th y l i và đ

c

ng b t i các t nh Hòa Bình, S n La,

Lai Châu…
n n m 2013, doanh thu v n ti p t c t ng nh ng
c a n m 2012, t ng 15,16%, t

ng đ

t c đ th p h n t c đ t ng

ng t ng 30.828.379.516 VN . Công ty ông Á

là m t Công ty thi công công trình có uy tín trên đ a bàn thành ph Hà N i và Công ty
luôn n l c đ a ra nh ng chính sách bán hàng h p lý, luôn luôn đ m bàn giao đúng
h n cho ch đ u t nh ng công trình ch t l ng nên các kho n thu t vi c t v n thi t
k , thi công xây d ng các công trình dân d ng trong thành ph Hà N i c ng nh s tin

t

ng giao phó công trình c a các khách hàng c không ng ng gia t ng nên doanh thu

bán hàng và cung c p d ch v t ng m nh.

23


B ng 2.1. Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh t i Công ty C ph n Qu c t

ông Á t 2011 – 2013
(

Ch tiêu

N mă2011

N mă2012

N mă2013

Chênh l ch 2012-2011
T ng đ i
Tuy tăđ i
(%)
(IV) = (II) ậ (I)
(IV) / (I)
99.874.933.927
96,52

n v tính: VN )
Chênh l ch 2013- 2012
T ng
Tuy tăđ i
đ i (%)
(V) = (III) ậ (II)
(V) / (II)
30.828.379.516
15,16

DT bán hàng và cung c p dch v

(I)
103.471.400.203

(II)
203.346.334.130

(III)
234.174.713.646

Doanh thu thu n

103.471.400.203

203.346.334.130

234.174.713.646

99.874.933.927

96,52

30.828.379.516

15,16

Giá v n hàng bán

97.780.473.191

196.613.611.314

226.572.534.507

98.833.138.123

101,08

29.958.923.193

15,24

5.690.927.012

6.732.722.816

7.602.179.139

1.041.795.804

18,31

869.456.323

12,91

83.198.363

25.862.565

140.990.012

(57.335.798)

(68,91)

115.127.447

445,15

143.021.482

1.548.406.610

364.133.866

1.405.385.128

982,64

(1.184.272.744)

(76,48)

Chi phí qu n lý kinh doanh

4.380.835.867

3.139.816.078

5.349.122.239

(1.241.019.789)

(28,33)

2.209.306.161

70,36

L i nhu n thu n t kinh doanh

1.250.268.026

2.070.362.693

2.029.913.046

820.094.667

65,59

(40.449.647)

(1,95)

5.047

15.000.000

80.167.278

14.994.953

297.106,26

65.167.278

434,45

780.844

197.254.556

2.600.949

196.473.712

25.161,71

(194.653.607)

(98,68)

(775.797)

(182.254.556)

77.566.329

(181.478.759)

23.392,56

259.820.885

(142,56)

1.249.492.229

1.888.108.137

2.107.479.375

638.615.908

51,11

219.371.238

11,62

218.661.140

330.418.924

526.896.844

111.757.784

51,11

196.477.920

59,46

1.030.831.089

1.557.689.213

1.580.582.531

526.858.124

51,11

22.893.318

1,47

L i nhu n g p
Doanh thu ho t đ ng tài chính
Chi phí tài chính

Thu nh p khác
Chi phí khác
L i nhu n khác
L i nhu n k toán tr c thu
Chi phí thu thu nh p DN
L i nhu n sau thu

(Ngu n: S li u tính toán d a vào b ng báo cáo k t qu kinh doanh giai đo n 2011 - 2013)
24

Thang Long University Library


Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v có xu h

ng t ng liên t c ch ng t

n ng l c c ng nh hi u qu ho t đ ng s n xu t c a Công ty là t t. i u này là đáng
m ng vì Công ty ngày càng t o đ c s tin t ng và xây d ng đ c th ng hi u cho
chính mình.
Các kho n gi m tr

doanh thu: Trong c ba n m 2011, 2012, 2013 Công ty

không có các kho n gi m tr

doanh thu. Nguyên nhân ch y u t vi c Công ty t p

trung vào các d án xây d ng v i các đ i tác lâu n m nên không có các kho n chi cho
vi c thu hút khách hàng nh chi t kh u th
t ng coi vi c buôn bán n i th t là h

ng m i. Ngoài ra tr

ng đi quan tr ng nên c n có các kho n chi t

kh u dành cho khách hàng m i, khách hàng mua v i s l
tr

c đây Công ty đã

ng l n. Tuy nhiên do th

ng nh ng n m g n đây nhu c u khách hàng không cao nên vi c buôn bán này đã

b thu h p nh m t p trung ngu n l c m r ng l nh v c xây d ng nên các kho n gi m
tr c ng gi m theo.
Doanh thu thu n bán hàng và cung c p d ch v : Do không có các kho n gi m
tr doanh thu nên doanh thu thu n này b ng doanh thu bán hàng và cung c p d ch v .
Giá v n hàng bán: Thông qua b ng k t qu kinh doanh ta th y giá v n hàng bán
có quan h t l thu n v i doanh thu, b i khi doanh thu t ng do cung c p hàng hóa
nhi u h n thì chi phí đ u vào c ng t ng theo. Trong n m 2011, giá v n hàng bán là
97.780.473.191 VN , n m 2012 là 196.613.611.314 VN , t ng 98.833.138.123 VN
(t

ng ng t ng 101,08%) so v i n m 2011. Sang đ n n m 2013, giá v n hàng bán là

226.572.534.507 VN , t ng 29.958.923.193 VN

(t

ng đ

ng 15,24%) so v i n m

2012. Trong giai đo n 2011-2013, giá v n hàng bán có t c đ t ng m nh h n t c đ
t ng c a doanh thu thu n ch ng t

ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty ch u

nh h ng x u c a giá c nguyên v t li u đ u vào và các gi i pháp qu n lý chi phí c a
Công ty ch a phát huy hi u qu . Nguyên nhân chính là do Công ty nh n đ c nhi u
đ n đ t hàng t phía khách hàng nên nh p nguyên v t li u v i s l

ng l n đ đ

c

chi t kh u t phía nhà cung c p. Ngoài ra, trong n m 2012 giá c các lo i nguyên v t
li u ph c v cho xây d ng t ng liên t c, nh t là giá x ng d u t ng khi n các lo i hàng
hóa khác nh s t, thép, xi m ng… c ng t ng theo khi n chi phí đ u vào t ng...
Doanh thu t
t

ho tă đ ng tài chính: Trong c ba n m kho n thu này đ u chi m

tr ng khá nh trong t ng doanh thu c a Công ty. N m 2012, kho n m c này là

25.862.565 VN , gi m 68,91%, t

ng đ

ng gi m 57.335.798 VN

so v i n m

2011, nguyên nhân là do Công ty t n d ng t i đa th i gian chi m d ng v n nhà cung
c p đ đ u t

cho ho t đ ng khác trong Công ty nên kho n chi t kh u th

ng m i

đ c h ng gi m đi so v i n m 2011. Kho n m c này n m 2013 là 140.990.012
VN , t ng 115.127.447 VN , t ng đ ng t ng 445,15% so v i n m 2012. Kho n
25