Giáo án Ngữ văn 7 tuần 16

Ngày dạy : / 12 / 08
Tuần 16
Tiết 61 (64 tt )
Văn bản

MÙA XUÂN CỦA TÔI

I Mục tiêu cần đạt :
-Cảm nhận được nét đặc sắc riêng của cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được tái
hiện trong bài tùy bút.
-Thấy đượctình yêu quê hương đất nước thiết tha ,sâu đậm của tác giả được thể hiện qua
ngòi bút tinh tế giàu cảm xúc.
-Yêu quê hương đất nước giữ gìn truyền thống văn hóa của dân tộc
-Cảm nhận và học tập nét đặc sắc về nội dung và biện pháp nghệ thuật được tác giả sử
dụng.
II Đồ dùng dạy học :
Sách giáo khoa ,sách giáo viên ,bảng phụ
III Tiến trình dạy học :
1.Kiểm tra sỉ số (1p)
2.Kiểm tra bài cũ : Thế nào là tùy bút? Trong một thứ quà của lúa non : Cốm Thạch Lam
cho rằng thưởng thức cốm phải thưởng thức như thế nào? (4p)
3.Giới thiệu bài mới : Mùa xuân gợi bao niềm ước mơ ,sự lạc quan niềm hi vọng .Mỗi người
có những cảm nhận khác nhau về mùa xuân nhưng với Vũ Bằng thì sao ta cùng lắng nghe cảm
nhận của ông được gởi gắm trong tùy Mùa xuân của tôi. (1p)
TG Nội dung
Họat động giáo viên
Họat động học sinh
15
I Giới thiệu :
- Giới thiệu sơ nét về tác -Vũ Bằng 1913-1984
1.Tác giả : Vũ Bằng (1913- giả ?

sinh tại Hà Nộilà nhà
1984) sinh tại Hà Nội; là nhà
văn nhà báo đã sáng tác
văn, nhà báo đã sáng tác từ
từ trước cmt8 -1945.có
trước CMT8 -1945.Có sở
sở trường về tùy bút ,bút
trường về truyện ngắn tùy
kí
bút ,bút kí .
2.Tác phẩm :
- Giới thiệu sơ nét về tác - trích từ thiên tùy bút
-Đọan trích:trích từ thiên tùy phẩm ?
tháng giêng mơ về trăng
bút Tháng giêng mơ về trăng
non rét ngọt trong tập
non và rét ngọt trong tập
tùy bút thương nhớ 12
Thương nhớ mười hai.
Tùy bút
-Thể lọai : tùy bút
-Thể lọai ?
Bố cục: ba phần
-Bố cục : 3 phần
- Bố cục ?
P1: “Tự …. Mê luyến mx”
→Tình cảm con người với mx
P2:tiếp theo … “liên hoan”
→cảnh sắc và không khí mx
P3: còn lại →cảnh mx sau ngày

rằm tháng giêng


25

II Tìm hiểu văn bản
1.Tình cảm con người với mx:
Dùng biện pháp điệp từ ,ngữ
,kiểu câu như để khẳng dịnh qui
luật tất yếu của tình cảm con
người : ai cũng yêu mến và mê
luyến mùa xuân

- tìm biện pháp nghệ thuật
được tác giả sử dụng ? tác
giả muốn khẳng định điều
gì ?

Điệp ngữ : ai bảo …
đừng thương …ai cấm
được …thì mới hết …
Khẳng định qui luật tất
yếu của tình cảm con
người ai cũng mê luyến
mùa xuân

Vì sao con người ai cũng
yêu mx ta sẽ nghe lời lí giải
của tác giả
- Khẳng định mùa xuân

2.Cảnh sắc và không khí mùa - Cách mở đầu tác giả là của tôi của những kí
xuân
muốn nói lên điều gì ?
ức luôn tồn tại trong tâm
-Cảnh thiên nhiên hiện lên thật
trí tôi mãi không phai
thơ mộngvà hạnh phúc :
- mưa riêu riêu,gió lành
+mưa riêu riêu ,gió lành lạnh
lạnh ,có tiếng nhạn
,tiếng nhạn kêu ….
- Tìm những chi tiết thể kêu ,có tiếng trống
+ Nhang trầm đèn nến và bầu hiện nét đặc trưng tiêu biểu chèo ,có câu hát huê tình
không khí gia đình đòan tụ
của mx đất Bắc ?
cái rét ngọt ngào
-Nhang trầm đèn nến
không khí gia đình đòan
- Em thích chi tiết nào vì tụ , ấm áp và hạnh phúc
sao ?
-Biện pháp so sánh sử
dụng rất thành công thể
_ Biện pháp so sánh gợi tả được -Tìm biện pháp nghệ thuật hiện sức sống mạnh mẽ
sức sống mạnh mẽ của thiên được tác giả sử dụng trong của thiên nhiên và con
nhiên và con người khi mùa đọan 2?nêu mục đích của người khi mùa xuân
xuân đến: Nhựa sống trong việc dùng biện pháp nghệ đến : nhựa trong người
người căng lên,tim người ta như thuật đó?
căng lên như máu căng
trẻ lại ,….
lên trong lộc của lòai nai

như mầm non của cây
cối …..
- giọng kể –tả –biểu cảm
→Giọng kể –tả –biểu cảm rất
rất nhẹ nhành hài hòa
nhịp nhàng hài hòa theo dòng - Nhận xét về giọng điệu và theo dòng cảm xúc
cảm xúc
ngôn ngữ của đọan văn - đào tươi nhụy phong
này ?
/hơi phai nhụy phong
3.Cảnh mùa xuân sau rằm tháng - so sánh cảnh sắc của mùa Cỏ mướt xanh /mùi
giêng
xuân trước và sau ngày rằm hương man mác
Tập trung miêu tả nét riêng của tháng giêng ?
Trời nồm /hết nồm
trời ,đất và thiên nhiên sau ngày
Mưa phùn /mưa xuân
rằm tháng giêng : Đào hơi
- Rất am hiểu và hết sức
phai ,nhụy vẫn còn phong ,cỏ
tinh tế trong việc cảm
nức một mùi hương man mác -Qua cách tả em hiểu tác nhận nét đẹp của Hà Nội


…

giả là người như thế nào ?

→Thể hiện sự am hiểu và tình
yêu thiên nhiên sâu sắc của tác

giả .

và tình yêu thiên nhiên
sâu sắc
- Yêu mến bảo vệ môi
trường sống phê [phán
- Em làm gì để thể hiện tình nhữnh hành động vô
cảm của mình đối với thiên trách nhiệm thiếu ý thức
nhiên ?
trong việc bảo vệ thiên
nhiên.
Trong nỗi nhớ thương
da diết của một người xa
-cảnh thiên nhiên và không quê
khí mùa xuân được tác giả
tái hiện bằng tâm trạng gì ? -Bộc lộ chân và cụ thể
-Qua tùy bút này em có tình yêu quê hương ,đất
cảm nhận gì về tình cảm và nước ,lòng yêu cuộc
con người tác giả ?
sống và tâm hồn tinh tế
nhạy cảm ,ngòi bút tài
hoa của tác giả .

10
III Tổng kết :
(t64) Cảnh sắc thiên nhiên không khí
mùa xuân ở Hà Nội và miền
Bắc được cảm nhận tái hiện
trong nỗi nhớ thương da diết
của một người xa quê .Bài tùy

bút đã biểu lộ chân thật và cụ
thể tình yêu quê hương,đất
nước ,lòng yêu cuộc sống và
tâm hồn tinh tế ,nhạy cảm ,ngòi
bút tài hoa của tác giả .
4.Củng cố : Thế nào là thể tùy bút ? (3p)
5.Dặn dò : học bài chuẩn bị bài Chuẩn mực sử dụng từ .(1p)
Ngày dạy : / 12 /08
Tuần 16
Tiết 62 Tiếng Việt

CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ

I Mục tiêu cần đạt :
-Nắm tất cả các yêu cầu khi sử dụng từ : đúng âm đúng chính tả ,đúng tính chất ngữ pháp
,đúng sắc thái biểu cảm ,không lạm dụng từ địa phương.
-Dùng từ đúng mực ,tránh sử dụng sai từ của dân tộc ,có ý thức học tập để tránh viết sai và
hiểu sai tiếng Việt.
-Có khả năng vận dụng kiến thức đã học để hòan thành bài tạp cũng như vận dụng vào việc
học tập của mình.
II Đồ dùng dạy học :
Sách giáo khoa ,sách giáo viên ,bảng phụ
III Tiến trình dạy học :
1.Kiểm tra sỉ số (1p)
2.Kiểm tra bài cũ : Thế nào là chơi chữ ,các lối chơi chữ thường gặp ?cho ví dụ minh họa ?
(4p)


3.Giới thiệu bài mới : Ở tiết trước ta đã tìm hiểu cách làm thơ Lục bát và một trong những
yêu cầu của làm thơ là sử dụng từ đúng chuẩn mực ,tiết này giúp chúng ta có những kĩ n ăng đó

(1p)
TG
Nội dung
Họat động giáo viên
Họat động học sinh
7
I Sử dụng từ đúng
- Các từ in đậm dùng sai như
- viết sai chính tả nên sửa lại
âm đúng chính tả
thế nào ?
là : vùi đầu ,bập bẹ ,khỏanh
-Cần chú ý viết đúng các phụ
khắc .
âm :l/n,x/s,d/gi,…?
-năng nổ ,nâng lên ,xán
7
II Sử dụng từ đúng
-Các từ in đậm dưới đây dùng
lạn,sáng sớm da giò,nỗi
nghĩa
sai như thế nào ?
lòng ,chìm nổi .
-Sửa lại cho phù hợp
-sáng sủa ,sâu sắc ,có
-sáng sủa chỉ mức độ ánh
sáng nên không phù hợp với
ngữ cảnh này =tươi đẹp
Cao cả =sâu sắc
Biết =có

7
III Sử dụng từ đúng - Các từ in đậm sau đây dùng
- hào nhóang ,sáng sủa ,
tính chất ngữ pháp
sai như thế nào .Hãy sửa lại
Chị ăn mặc ,trang phục
của từ :
cho đúng ?
Rất thảm hại
Phồn vinh giả tạo
7
IV Sử dụng từ đúng -Các từ in đậm sai như thế
- cầm đầu/cái xấu
sắc thái biểu cảm
nào ,sửa lại cho đúng ?
Cái độc ác
,hợp phong cách
Nó /thể hiện sự căm phẩn
Họat động V :
7
V. Không lạm dụng -Trong trường hợp nào không
- trong hòan cảnh nghiêm
từ địa phương ,từ
nên sử dụng từ địa phương ? và trang ,bài văn viết …Hoặc
hán việt :
từ hán Việt ?
trong giao tiếp thông thường
không nên lạm dụng từ Hán
Việt sẻ gây khó hiểu
- “ Đâu sông đâu núi đâu

-phân tích “mô răng mô rứa mô chẳng thấy
mỏ trộ
Đâu sông đâu biển thấy đâu
Mô răng mô mộ trộ mô mồ”
nào”
3p
1p

4.Củng cố : Khi sử dụng từ cần chú ý điểu gì ?Cho ví dụ
5.Dặn dò : Chuẩn bị bài ôn văn biểu cảm


Ngày dạy : /12/08
Tuần 16
Tiết 63
TLV

ÔN TẬP VĂN BẢN BIỂU CẢM

I . Mục đích yêu cầu :
Giúp HS :
_ Ôn lại những điểm quan trọng nhất về lí thuyết về làm bài văn biểu cảm
_ Phân biệt bài văn tự sự, miêu tả với yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm.
_ Cách lập ý và lập dàn bài cho một đề văn biểu cảm.
_ Cách diễm đạt trong bài văn biểu cảm.
II . Phương pháp và phương tiện dạy học
- Đàm thoại , diễn giảng
- SGK + SGV + giáo án
III . Nộidung và phương pháp lên lớp
1. Ổn định lớp : 1 phút

2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS (3p)
3. Giới thiệu bài mới: Nhắc mục tiêu bài học (1 p)
tg
NDBH
HĐGV
HĐHS
10 1. Sự khác nhau giữa văn miêu tả -Hãy cho biết văn bản miêu Đọc
đoạn
văn
và văn bản biểu cảm.
tả và văn bản biểu cảm khác 5,6,7,9 ,12 và các
_ Văn bản miêu tả nhằm tái hiện nhau như thế nào?
văn bản trữ tình
lại đối tượng ( người vật, cảnh vật, )
khác.
sao cho người ta cảm nhận được nó.


10

10

7

_ Văn biểu cảm miêu tả đối tượng
nhằm mượn những đặc điểm, phẩm
chất của nó mà nói lên suy nghĩ,
cảm xúc của mình. Do đặc điểm này
văn bản biểu cảm thường nói lên
biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân

hóa.
2. Sự khác nhau giữa văn tự sự và
văn biểu cảm.
_ Văn tự sự nhằm kể lại một
chuyện ( sự việc) có đầu có đuôi, có
nguyên nhân, có diễn biến, kết quả.
_ Văn bản biểu cảm, tự sự chỉ làm
nền để nói lên cảm xúc qua sự
việc.Do đó tự sự trong văn bản biểu
cảm thường nhớ lại những sự việc
trong quá khứ, những sự việc để lạu
ấn tượng sâu đậm, chứ không cần đi
sâu vào nguyên nhân kết quả.
3. Vai trò và nhiệm vụ của tự sự
và miêu tả trong văn biểu cảm
_ Tự sự và miêu tả trong văn biểu
cảm đóng vai trò làm giá đỡ cho tác
giả bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
_ Thiếu tự sự, miêu tả tình cảm
mơ hồ không cụ thể bởi vì tình
cảm, cảm xúc của con người nảy
sinh từ sự việc cảnh vật cụ thể.
4. Các bước làm bài
_ Tìm hiểu đề và tìm ý
_ Lập dàn bài.
_ Viết thành bài văn biểu cảm.

-Đọc lại văn bản “ kẹo mầm” Đọc lại văn bản “
và cho biết văn biểu cảm kẹo mầm”
khác văn tự sự ở điểm nào?

-Tự sự và miêu tả đóng vai
trò gì?Chúng thực hiện
nhiệm vụ biểu cảm gì?

-Bài “ cảm nghĩ mùa xuân”
em sẽ thực hiện bài làm qua
những bước nào? Tìm ý và
sắp sếp ý như thế nào?
GV cho HS tìm ý sắp sếp ý
trực tiếp qua bài cảm nghĩ
mùa xuân.Sau đó đọc lên GV
nhận xét
Bài văn biểu cảm thường sử
dụng biện pháp tu từ nào?
Người ta nói ngôn ngữ biểu
cảm gần với thơ, em có đồng
ý không? Vì sao?

Thống kê lại các
biện pháp tu từ mà
tác giả đã dùng và
nêu tác dụng biểu
cảm của nó.
Từ đó em có thể
chứng minh ngôn


ngữ văn biểu cảm
gần với thơ và giải

thích lí do.
4 Củng cố : (2 p)
4.1. Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn bản biểu cảm
4.2. Sự khác nhau giữa văn tự sự và văn biểu cảm
4.3. Vai trò và nhiệm vụ của tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm
5. Dặn dò: (1 p)
Học thuộc bài cũ ,đọc soạn trước bài mới .