BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIỜ DẠY Ở TIỂU HỌC

PHOØNG GIAÙO DUÏC ĐÀO TẠO TRẦN VĂN THỜI
TRƯỜNG TIỂU HỌC KHÁNH BÌNH ĐÔNG 1

@&?
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG GIỜ DẠY Ở TIỂU HỌC

-Đề tài thuộc lĩnh vực
: Chuyên môn
-Họ và tên người thực hiện: Nguyễn Phương Thúy
-Chức vụ
: Giáo viên
-Sinh hoạt tổ chuyên môn : Tổ 1


BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG GIỜ DẠY Ở TIỂU HỌC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đối với giáo viên nói chung và giáo viên dạy Tiểu học – bậc học nền tảng nói
riêng, việc phấn đấu hết sức mình để các giờ dạy trên lớp đều đạt hiệu quả là rất cần
thiết. Vì thông qua những giờ dạy đó các em học sinh không những lĩnh hội được trọn
vẹn những tri thức của bài học mà còn được tham gia học tập một cách tích cực nhằm
phát huy hết năng lực, sở trường của mình đồng thời được giáo dục cả về ý thức tự
học, cách giao tiếp với thầy cô, bạn bè, tinh thần kỉ luật,…các yếu tố này đã góp phần
hình thành nhân cách học sinh, giúp các em tự tin hơn khi bước vào bậc học tiếp theo.
Biết được vai trò của các giờ dạy trên lớp nên có rất nhiều thầy cô giáo có tâm huyết
với nghề đặc biệt quan tâm và thực hiện một cách tích cực, cụ thể là ngày một nhiều
giáo viên được công nhận là giáo viên dạy giỏi các cấp.
Tuy nhiên thực tế cho thấy còn nhiều giáo viên chưa chú trọng đến các vấn đề
nói trên nên khi lên lớp sử dụng phương pháp chưa hợp lí, chuẩn bị chưa chu đáo cả

về nội dung và thiết bị - đồ dùng dạy học, hình thức dạy học chưa đa dạng và phong
phú, quan tâm chưa đồng đều đến các đối tượng học sinh trong lớp, ít chú trọng đến
việc rèn các kĩ năng sư phạm (kĩ năng nói, viết, trình bày bảng,…) dẫn đến chất lượng
của các giờ dạy không cao.
Bằng những kinh nghiệm thực tiễn của bản thân mình tôi xin trình bày và chia sẻ
một số quan điểm về nguyên nhân và giải pháp để nâng cao chất lượng các giờ dạy
trên lớp ở Tiểu học như sau:
1. Nguyên nhân chủ quan

 Về phía bản thân giáo viên:
-Tinh thần trách nhiệm của giáo viên chưa ổn định, nhiều khi đến lớp dạy cho có
bài, hết buổi, chưa quan tâm, để ý xem các em đã được học gì, nghe gì, ở thầy cô và
bạn bè.
-Đôi lúc còn lơ là, chưa chú trọng đến việc thay đổi các phương pháp, biện pháp
dạy học như thế nào là phù hợp với xu thế hiện nay, giảng dạy bài mới nhưng chưa
nắm được mục tiêu chung của bài cũng như mục tiêu riêng đối với học sinh giỏi, học
sinh yếu là như thế nào.
-Chuẩn bị giáo án, các loại thiết bị chưa chu đáo theo bài, theo đối tượng học
sinh; đồ dùng dạy học chưa đảm bảo cả về nội dung và tính thẫm mỹ.


-Còn rập khuôn, ngại dạy cho những học sinh chậm tiến, nghịch ngợm. Chú
trọng nhiều đến những học sinh hay nói, hay phát biểu hoặc giao nhiệm vụ chưa phù
hợp với năng lực học tập của từng em.
-Chưa tìm hiểu về đặc điểm tâm sinh lí cũng như hoàn cảnh gia đình, chỗ ở, môi
trường sống của học sinh.
-Đôi lúc trong quá trình giảng dạy thường dùng biện pháp răn dạy, phê bình kiểm
điểm mà chưa cảm hóa học sinh bằng tình thương yêu của người thầy.
-Động viên, khen tặng hay khuyến khích các em đôi khi chưa kịp thời.
-Hoàn cảnh gia đình của một số giáo viên còn khó khăn, chưa được sự đồng cảm

từ những người thân trong gia đình. Thời gian để đầu tư vào công tác giảng dạy còn
ít.
-Chưa chịu khó trong việc rèn luyện các kĩ năng sư phạm.

 Về phía học sinh:
-Đi học đôi khi do sự bắt buộc của gia đình, chứ chưa thật sự hiểu được tầm quan
trọng của việc học trong tương lai nên các em không có được động lực học tập đúng
đắn từ đó dẫn đến các em lười học.
-Do đặc điểm tâm sinh lí của trẻ thường hiếu động, ít tập trung được lâu do đó
trong giờ học các em hay mất trật tự không chú ý để xây dựng bài.
-Môi trường sống, học tập, sinh hoạt và vui chơi của một số học sinh chưa tốt.
2. Nguyên nhân khách quan:

 Về phía phụ huynh học sinh:
-Chưa hiểu tầm quan trọng của việc học trong tương lai của con em mình, dẫn
đến việc quan tâm chưa đúng mức, chưa giáo dục được ý thức học tập cho các em.
-Chưa liên hệ với nhà trường, thầy cô giáo chủ nhiệm một cách thường xuyên để
tìm hiểu về kết quả học tập và giáo dục, ý thức xây dựng bài ở lớp của con em mình
như thế nào? Có tích cực chưa?...để có biện pháp giáo dục phù hợp.

 Về phía nhà trường:
-Ban giám hiệu trường do bận nhiều việc nên chưa thường xuyên dự giờ thăm
lớp.

II. NHỮNG BIỆN PHÁP VÀ GIẢI PHÁP
A. Các giải pháp về nguyên nhân chủ quan


1. Đối với bản thân giáo viên
*Về tinh thần trách nhiệm

-Cần nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của của người thầy, không xem nhẹ
việc giảng dạy hằng ngày trên lớp mà phải hiểu rằng Tiểu học là bậc học nền tảng,
những gì được học hôm nay sẽ là hành trang để các em mang theo suốt đời. Do đó
chúng ta cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em tự chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng
…của lớp học, bậc học.
-Việc tiếp thu kiến thức, kĩ năng nói trên trong một ngày, một buổi thì không thể
đạt được mà phải trải qua thời gian dài học tập trên lớp.
-Cần có thời gian biểu sắp xếp công việc hằng ngày một cách hợp lí để có thời
gian chăm sóc gia đình và đầu tư vào việc giảng dạy, giáo dục học sinh.
-Giáo viên cần trình bày những khó khăn mà mình gặp phải khi giảng dạy trên
lớp để được bạn bè, đồng nghiệp chia sẻ, hoặc có thể tìm đọc qua các loại sách, báo,
tạp chí,…để thu nhận thông tin cần học hỏi.
*Công tác chuẩn bị
-Chuẩn bị là bước đầu tiên của quá trình thực hiện một giờ dạy, chuẩn bị có tốt
thì dạy mới tốt và đương nhiên là không thể có điều ngược lại. Vậy chuẩn bi thế nào
là phù hợp?
-Bản thân từng giáo viên phải thay đổi ngay quan niệm từ bước lập kế hoạch
giảng dạy, khi tiến hành soạn giáo án một tiết học thì nội dung, phương pháp và các
hoạt động dạy và học phải phù hợp với trình độ học sinh của lớp mình, không nên sao
chép giáo án của giáo viên khác mà áp dụng vào thực tiễn.
-Phải coi kế hoạch dạy học là công cụ không thể thiếu khi lên lớp. Tránh tình
trạng coi giáo án là tài liệu chỉ để đối phó khi có người kiểm tra và soạn một đằng,
dạy một nẻo,…
-Dự kiến thiết bị sẽ sử dụng là những loại nào, số lượng, vị trí của đồ dùng và
liên hệ mượn trước để kiểm tra chất lượng, ướm thử để cân đối cách trình bày bảng,…
không nên để tới tiết dạy mới mượn, hoặc tới giờ mới tìm,… (trừ những đồ dùng mà
giáo viên mượn thường xuyên và tự cất giữ).
-Nghiên cứu nội dung bài để tự làm đồ dùng dạy học phù hợp với từng tiết học.
Đồ dùng khi làm phải đảm bảo tính khoa học, thẫm mĩ,…không quá cầu kì, rực rỡ che
mất nội dung học tập hoặc quá đơn điệu, không kích thích được sự tò mò chú ý của

học sinh. Vì một tiết học có chuẩn bị đồ dùng sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc lĩnh
hội tri thức, tránh được sự mệt mỏi, nhàm chán của học sinh đồng thời còn giúp giáo
viên tự rèn kĩ năng sử dụng đồ dùng của mình ngày một thành thạo hơn.
*Quá trình giảng dạy trên lớp


-Về kiến thức:
+Phải nắm được mục tiêu chung của bài cũng như mục tiêu riêng đối với học
sinh giỏi, học sinh yếu, nội dung cơ bản, trọng tâm của bài dạy là như thế nào.
+Giảng dạy kiến thức phải đảm bảo tính chính xác, có hệ thống theo kế hoạch
bài dạy. Kết hợp giảng dạy kiến thức là giáo dục toàn diện về thái độ, tình cảm, thẩm
mĩ, ý thức học tập và các vấn đề gần gũi gắn với thực tế, đời sống của học sinh qua
tiết học đó.
+Khai thác, khơi gợi nội dung bài cũng như giao việc cần chú ý đến năng lực,
hoàn cảnh sống, chỗ ở, nếp sinh hoạt, vui chơi, thể lực cũng như sở thích của từng học
sinh. Không phân biệt học sinh giỏi hay yếu; giàu hay nghèo; khuyết tật hay bình
thường để các em có cơ hội phát huy hết năng lực, sở trường của mình.
+Khuyến khích các em nói theo suy nghĩ của mình, không dựa dẫm vào các bạn,
không nên sợ sai mà không nói, không trình bày. Nếu học sinh nói chưa đúng, giáo
viên uốn nắn từ từ để các em rút kinh nghiệm dần.
-Về kĩ năng sư phạm:
-Để tiết học thành công, kĩ năng sư phạm cũng là một yếu tố cần được quan tâm
hàng đầu. Vì có chuẩn bị tốt mà khi lên lớp diễn đạt không nhịp nhàng, gãy gọn, chưa
có tính thuyết phục thì cũng không đạt kết quả như mong muốn. Ở lĩnh vực này tôi có
ý kiến như sau:
+Trước tiên ở mỗi giáo viên phải tự nhận xét xem bản thân mình còn hạn chế ở
những kĩ năng nào (nói, viết, cách trình bày bảng, quản lí học sinh hay làm đồ dùng
dạy học,…) sau đó liên hệ để dự giờ, học hỏi ở đồng nghiệp, học hỏi qua sách, báo và
tập thực hiện dần cho đến khi thành thạo.
Khi lên lớp cần chú ý các điểm như sau:

+Xác định đúng bài dạy là dạng bài lí thuyết, luyện tập, thực hành hay ôn tập,…
để có cách khai thác, giao việc hợp lí.
+Vận dụng và kết hợp các phương pháp, biện pháp trong giờ học theo đối tượng
học sinh nhằm phát huy tính năng động, sáng tạo của các em.
Vì ở lứa tuổi học sinh tiểu học khả năng tập trung chú ý chưa cao, ưa thích điều
mới lạ dễ chán nản nếu phải duy trì một hoạt động nào đó quá lâu. Nếu không tạo ra
được sự mới mẽ, hấp dẫn phù hợp với khả năng để lôi cuốn sự chú ý của học sinh thì
các em sẽ tự tìm cách để giảm bớt mệt mỏi, căng thẳng qua việc nói chuyện hoặc làm
việc riêng gây ôn ào, mất trật tự.
+ Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh học sinh luyện đọc, để tránh trường hợp các em
làm việc riêng hoặc ngồi không theo dõi bài thì giáo viên không nên gọi những dãy
bàn cố định mà thường xuyên thay đổi cách giao việc. Khi thì yêu cầu tổ 1 đọc trước,
khi thì yêu cầu tổ 3,…và khi yêu cầu tổ này đọc thì đồng thời nhắc tổ kia chuẩn bị để
các em có ý thức theo dõi.


Hoặc sử dụng phối hợp bài tập tự luận và bài tập trắc nghiệm để các em thay đổi
lối tư duy, suy nghĩ hướng cho các em tìm thêm những câu trả lời mới không trùng
lập với các bạn nhằm rèn luyện óc sáng tạo.
Thường xuyên tổ chức các trò chơi học tập để các em cảm thấy vui, việc học bớt
nặng nề và ham thích đi học hơn.
+Lời giảng mạch lạc, truyền cảm, không nói ấp úng, nói thừa hoặc vừa nói vừa
nhìn giáo án. Chữ viết phải tương đối đúng mẫu, trình bày bảng gọn gàng, hợp lí
mang tính giáo dục đến học sinh.
+Phân bố thời gian phải phù hợp với các hoạt động của bài, đảm bảo tiến trình
tiết dạy, đạt mục tiêu của bài và sát với thực tế của lớp học.
+Xử lí các tình huống sư phạm phù hợp với đối tượng và phải mang tính giáo
dục cao. Không nên lớn tiếng la mắng hay trách phạt khi các em mắc lỗi mà phải lấy
tình thương của người thầy để cảm hóa học sinh, giúp các em thấy được cái sai của
mình cũng như hướng khắc phục sửa chữa.

+Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh đảm bảo theo chuẩn kiến thức,
kĩ năng môn học và theo hướng đổi mới. Cũng không nên xem nặng phần điểm số mà
phải quan tâm đến sự cố gắng, tiến bộ để động viên các em kịp thời.
-Về thái độ sư phạm:
+Lời đầu tiên tôi muốn nói đến tất cả các đồng nghiệp là khi đến lớp cần phải vui
vẻ, tôn trọng, đối xử công bằng, gần gũi, thông cảm và kịp thời giúp đỡ học sinh vì có
như thế thì các em mới thấy được thầy cô như người cha, người mẹ thứ hai luôn yêu
thương chăm sóc mình hết mực. Từ đó các em mới mạnh dạn bày tỏ được tâm tư,
nguyện vọng của mình cũng như ý kiến của bản thân về những vấn đề nào đó trước
thầy cô và tập thể. Tránh trường hợp buồn bực chuyện nhà lại cáu gắt với học sinh,
làm cho không khí lớp học nặng nề., các em sợ không dám nói, không dám bày tỏ vì
sợ khi nói sai thầy cô trách mắng. Từ đó dẫn đến tình trạng các em tự ti, rụt rè, ít nói,
không tự tin vào bản thân mình.
*Công tác tuyên dương, phê bình
-Trong một tiết học động viên khuyến khích là một biện pháp rất tích cực và rất
phù hợp với đặc điểm, tâm lí của trẻ. Mỗi khi được thầy cô hay tập thể khen ngợi dù
việc ấy bình thường nhưng trẻ rất hào hứng và rất muốn được thể hiện mình. Do đó
người giáo viên phải biết tận dụng tối đa hình thức này trong mọi hoạt động của giờ
dạy để tiết học được sinh động và nhận được sự ủng nhiệt tình từ phía các em.
2. Đối với học sinh
-Giáo dục cho các em hiểu được việc học rất cần thiết cho hiện tại và tương lai.
Nên ngay bây giờ đến lớp các em cần có ý thức học tập đúng đắn, tức là phải nghe


theo sự chỉ dẫn của thầy cô, không tự ý phát biểu, nói chuyện hoặc làm việc riêng
trong giờ học.
-Thấy được cha mẹ, thầy cô luôn làm việc vất vả để tạo điều kiện cho các em học
tập nên người; chăm ngoan, học giỏi cũng là cách để các em đền đáp công ơn của mọi
người.
-Hướng dẫn các em sắp xếp thời gian biểu trong ngày để tham gia học tập, vui

chơi một cách hợp lí.
B. Các biện pháp về nguyên nhân khách quan:
1. Đối với phụ huynh học sinh:
-Giáo viên phải có địa chỉ (số nhà, số điện thoại,…) từng phụ huynh, thường
xuyên liên lạc để thông báo kết quả học tập, ý thức xây dựng bài và các vấn đề khác
mà các em thể hiện trong giờ học để cùng phụ huynh đề ra biện pháp giáo dục, rèn
luyện hoặc bồi dưỡng kịp thời.
-Giúp gia đình nhận thức được muốn các em thành đạt trong thời gian sau này thì
ngay bây giờ phải giáo dục ý thức học tập tích cực cho các em để các em có được
động lực và thói quen học tập suốt đời.
2. Đối với nhà trường:
-Kịp thời tham mưu với ban giám hiệu trường về những khó khăn của lớp để
nhận được sự chỉ đạo, giúp đỡ.

III. KẾT QUẢ VÀ VIỆC PHỔ BIẾN ỨNG DỤNG VÀO THỰC
TIỄN
Khi nhận thức được những nguyên nhân làm cho giờ học chưa thành công, bằng
tâm huyết và kinh nghiệm của bản thân mình, tôi đã đề ra các biện pháp khắc phục và
chia sẻ với các bạn đồng nghiệp trong tổ áp dụng, dù đã trải qua không ít những khó
khăn trở ngại trong trong công tác vận động giáo viên, các bậc phụ huynh, giáo dục
các em học sinh,…nhưng với sự quyết tâm thực hiện và sự chỉ đạo sát sao, giúp đỡ
nhiệt tình từ Ban giám hiệu, các biện pháp ấy cũng đã phát huy hiệu quả được sự ủng
hộ của đa số phụ huynh và nhiều thầy cô giáo.
Năm học 2009 – 2010 kết quả dự giờ của Ban giám hiệu đối với các tiết dạy của
tất cả giáo viên trong tổ kể cả các tiết dự giờ đột xuất đều có những tiến bộ vượt bậc,
cụ thể là:
Năm học

Tổng số tiết được dự giờ

XẾP LOẠI
TỐT

KHÁ


2008 – 2009
2009 – 2010

14
15

SL
7
13

%
50
86.6

SL
7
2

%
50
13.3

Trên đây là một số kinh nghiệm trong việc nâng cao chất lượng giờ dạy. Mong
rằng với những điều đã nêu sẽ giúp ích cho đồng nghiệp trong việc tham khảo và

đừng quên đóng góp ý kiến giúp đỡ để tôi có thể nâng cao hơn nữa trình độ chuyên
môn nghiệp vụ của mình. Tôi xin hứa sẽ tiếp tục học hỏi để luôn là một giáo viên giỏi
của trường, xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Khánh Bình Đông, ngày 10 tháng 10 năm 2010
Người viết

Nguyễn Phương Thúy

PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
-Tên đề tài: Biện pháp để nâng cao chất lượng giờ dạy ở
Tiểu học
-Tác giả : Nguyễn Phương Thúy
Tổ chuyên môn

Trường


Nội dung
-Đặt vấn đề
-Biện pháp
-Kết quả phổ biến, ứng
dụng.
-Tính khoa học
-Tính sáng tạo.

Xếp loại
…………
…………
…………

…………
…………

Xếp loại chung:………….
Ngày tháng năm 20
Tổ trưởng

Nội dung
-Đặt vấn đề
-Biện pháp
-Kết quả phổ biến, ứng
dụng.
-Tính khoa học
-Tính sáng tạo.

Xếp loại
…………
…………
…………
…………
…………

Xếp loại chung: ………….
Ngày tháng năm 20
Hiệu trưởng

Phòng GD & ĐT huyện Trần Văn Thời
Nội dung
Xếp loại
-Đặt vấn đề

……………..
-Biện pháp
……………..
-Kết quả phổ biến, ứng dụng.
……………..
-Tính khoa học
……………..
-Tính sáng tạo.
……………..
Xếp loại chung:………….
Ngày

tháng năm 20
Trưởng phòng