ÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG RỐI LOẠN THĂNG BẰNG ACID-BASE Ở BỆNH NHÂN TẠI KHOA CẤP CỨU CHỐNG ĐỘC BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
BỘ MÔN HÓA SINH LÂM SÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP BÁC SỸ Y KHOA
KHÓA 2008 – 2014

ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG RỐI LOẠN THĂNG BẰNG
ACID-BASE Ở BỆNH NHÂN TẠI KHOA CẤP CỨU
CHỐNG ĐỘC BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG

Hướng dẫn khoa học: TS. Trần Thị Chi Mai
Sinh viên: Bùi Văn Minh

Hà Nội - 2014


NỘI DUNG

ĐẶT VẤN ĐỀ

TỔNG QUAN

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

KẾT LUẬN


ĐẶT VẤN ĐỀ

Xét nghiệm khí máu động mạch là một chỉ định khá thường quy trên lâm sàng.

Khí máu động mạch có vai trò trong chẩn đoán, chỉ định điều trị và tiên lượng.

Chưa có nghiên cứu nào đánh giá về mức độ thường gặp của các rối loạn thăng
bằng acid-base.


bệnh nhân khoa Cấp cứu chống độc Bệnh viện Nhi

CỨU

•

NGHIÊN

Đánh giá tình trạng rối loạn thăng bằng acid-base ở

trung ương.

•

MỤC TIÊU

Đánh giá sự tương thích giữa chẩn đoán lâm sàng
ban đầu với kết quả khí máu động mạch.

ĐẶT VẤN ĐỀ

TỔNG QUAN

+
pH biểu thị nồng độ H trong huyết tương:

•

+
pH = -log[H ] & pOH = -log[]

Sự thăng bằng acid-base trong cơ thể:

• Tác dụng của các hệ đệm.
• Điều hòa bởi cơ chế sinh lý.
PT Henderson-Haselbaclh:

• pH = pK + log


TỔNG QUAN

Các thông số khí máu động mạch:

• pH
• PaCO2
• Bicarbonat thực
• Base dư
• Khoảng trống anion (AG)

TỔNG QUAN

Các rối loạn thăng bằng acid-base:

• Nhiễm acid chuyển hóa
• Nhiễm base chuyển hóa
• Nhiễm acid hô hấp
• Nhiễm base hô hấp
• Rối loạn acid-base hỗn hợp


TỔNG QUAN

Yếu tố ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm khí máu động mạch:

Quá trình chuẩn bị bệnh nhân trước khi lấy mẫu

Quá trình lấy mẫu

Quá trình bảo quản và vận chuyển

Quá trình chống đông máu

Quá trình chuẩn bị mẫu trước khi xét nghiệm


TỔNG QUAN

PHÂN TÍCH KẾT QUẢ KHÍ
MÁU ĐỘNG MẠCH

Nhiễm acid hay base
Hô hấp hay chuyển hóa

Cấp hay mạn
Khoảng trống anion bình thường hay
tăng
Phương pháp phân tích khí máu động
mạch do tác giả Pramod và CS đề

Đơn thuần hay hỗn hợp

xuất[2]

Đáp ứng bù của cơ thể


207 bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm khí máu động mạch

•

Khoa Cấp cứu Chống độc bệnh viện Nhi Trung ương

•

Từ 19/08/2013 đến 01/10/2013

•

Nghiên cứu mô tả hồi cứu

•

cứu
Loại hình nghiên
cứu
Thời gian nghiên
cứu
Địa điểm nghiên
cứu
Đối tượng nghiên

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU

Xét nghiệm khí máu động mạch

Phân tích kết quả khí máu

MỤC TIÊU 1

Phù hợp giữa rối loạn thăng bằng aci-base và chẩn đoán ban
đầu

Phù hợp giữa rối loạn thằng bằng acid-base với chẩn đoán xác
định và TCLS

MỤC TIÊU 2


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm bệnh nhân khám khoa cấp cứu chống độc:

Chẩn đoán ban đầu khi nhập viện

Số bệnh nhân

Tỷ lệ phần trăm (%)

Viêm phế quản phổi

96

46.4

Suy hô hấp

36

17.4

Sốt chưa rõ nguyên nhân

15

7.3

Viêm tiểu phế quản

10

4.8

Tiêu chảy cấp

4

1.9

Bệnh khác

46

22.2

Tổng

207

100


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Tỷ lệ rối loạn thăng bằng acid-base

20.8

10.6

68.6

Nhiễm acid
Nhiễm base
Bình thường


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm rối loạn nhiễm acid

Nhiễm acid

Tăng AG

N

Tỷ lệ %

55

82.1

N

Tỷ lệ %

67

47.2

75

52.8

Nhiễm acid chuyển
hóa

Nhiễm acid hô hấp

AG bình thường

12

17.9

Cấp

47

62.7

Cấp/Mạn

26

34.7

Mạn

2

2.6


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm rối loạn nhiễm acid chuyển hóa

Nhiễm acid chuyển hóa đơn thuần
Nhiễm acid chuyển hóa phối hợp nhiễm acid hô hấp
Nhiễm acid chuyển hóa phối hợp nhiễm base hô hấp


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm rối loạn thăng bằng acid-base ở BN được chẩn đoán ban đầu là viêm phế
quản phổi

Nhiễm acid
hô hấp
27.1

41.7

Nhiễm acid
chuyển hóa
Nhiễm base
hô hấp

1
8.3

Nhiểm base
chuyển hóa
21.9

Bình
thường


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm rối loạn thăng bằng acid-base ở BN được chẩn đoán ban đầu là suy hô hấp

Nhiễm base chuyển

Rối loạn acid-base

Nhiễm acid hô hấp

Nhiễm acid chuyển hóa

Nhiễm base hô hấp

Số bệnh nhân

16

10

2

1

7

Tỷ lệ %

44.4

27.8

5.5

2.9

19.4

hóa

12.5
87.5

0

20

40

60

80

100

Bình thường


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Đặc điểm rối loạn thăng bằng acid-base ở BN được chẩn đoán ban đầu là sốt chưa rõ
nguyên nhân

5
4
3
2
1
0

5

4

2

Số bệnh nhân

1

3


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Sự phù hợp giữa rối loạn thăng bằng acid-base và chẩn đoán ban đầu

25.1

74.9

Phù hợp

Không phù hợp


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

Sự phù hợp giữa rối loạn thăng bằng acid-base với chẩn đoán xác định và TCLS

Đặc điểm

Số bệnh nhân

Tỷ lệ phần trăm (%)

Phù hợp với chẩn đoán xác định

18

43.9

Phù hợp với các triệu chứng lâm sàng

12

29.3

Phù hợp với kết quả khí máu lần sau

4

9.7

Không phù hợp

7

17.1

Tổng

41

100


KẾT LUẬN


Em xin chân thành cảm ơn!